Ook mijnenjagers
België naar Golf
Strauss voert machteloze strijd tegen Kohl
Belg commandant Nederlandse schepen
Oprichting parlement
Midden-Amerika rond
Duitsland in de ban
van Spiegel-artikel
Nieuw VS-voorstel wapenakkoord
DINSDAG 15 SEPTEMBER 1987
■mumtuwim
BRUSSEL - De twee Nederlandse mijnenjagers die binnenkort naar de Golf gaan, zullen
met twee Belgische mijnenjagers en een Belgisch bevoorradingsschip één eskader vor
men dat onder Belgisch commando zal staan. Dat verklaarde de Belgische minister van
defensie De Donnéa gisteravond in Brussel.
TEGUCIGALPA (IPS/DPA/AFP) -
De vijf Middenamerikaanse vice-
presidenten hebben een overeen
komst bereikt over de oprichting
van een regionaal parlement. Dat
hebben zij vorige week na afloop
van een zes uur durende vergade
ring in de Hondurese hoofdstad
Tegucigalpa bekendgemaakt.
Het regionaal parlement moet
volgend jaar in werking treden.
Het telt honderd afgevaardigden,
twintig per land. die gelijktijdig
worden gekozen. Het plan voor een
gezamenlijk parlement dat zoals
het Europees parlement naast de
eigen nationale volksvertegen
woordigingen moet bestaan, is af
komstig van de Guatemalaanse
president Vinicio Cerezo. Hij
kwam januari vorig jaar met dit
idee omdat gezamenlijke politieke
en economische problemen beter
samen kunnen worden opgelost.
Begin oktober komt de commis
sie die het ontwerp heeft voorbe
reid nogmaals bijeen in Guatemala
om details van het akkoord verder
uit te werken. Vervolgens moeten
de verschillende parlementen het
verdrag ratificeren.
Het regionaal parlement kan ook
dienen als forum voor verder dis
cussie over vrede in de regio.
De laatste geluiden over de uit
voering van het begin augustus in
Guatemala gesloten vredesak
koord zijn tegenstrijdig. President
Daniel Ortega van Nicaragua heeft
afgelopen weekeinde om de goede
wil van zijn regering te tonen de
nationale dialoog een maand ver
vroegd. De Sandinisten willen nu
in oktober met hun tegenstanders
rond de tafel zitten.
Vorige week benoemde Ortega
bij wijze van positief gebaar aarts
bisschop Miguel Obando y Bravo,
jarenlang de felste tegenstander
van het bewind binnen de kerk, tot
voorzitter van de verzoeningscom
missie. Ortega riep president Ro
nald Reagan van de Verenigde Sta
ten op om zijn verzoek tot 540 mil
joen gulden nieuwe hulp aan de
Nicaraguaanse rebellen in te trek
ken.
In Honduras heeft de oppositie
felle kritiek geuit op de regering,
die volgens haar niets doet om het
vredesakkoord uit te voeren. De re
gering heeft geen verzoeningscom
missie opgericht, omdat in Hondu
ras geen strijdende partijen zijn.
Oppositieleiders vrezen dat de re
gering met de rest van het akkoord
luchtig omspringt. Zij wijzen op
een recente uitspraak van rege
ringswoordvoerders die onder
streepten dat dat er geen "verplich
ting tot het uitvoeren van het ak
koord bestaat, want het betreft een
politiek verdrag en goede wil".
In El Salvador zullen het Fran-
bundo-Marti-Bevrijdingsfront en
de Salvadoraanse regering eind de
ze maand besprekingen beginnen
over beëindiging van de al zeven
jaar durende burgeroorlog. Dit
maakte Guillermo Ungo. een ven
de leiders van de guerrillabewe
ging, bekend na besprekingen met
de Costaricaanse president. Oscar
Arias Sanchez.
"Wij zijn bereid om in El Salva
dor besprekingen te voeren met
(president Jose Napoleon) Duar-
te", aldus Guillermo Ungo. Het
was de tweede keer dat de Salva
doraanse guerrillaleiders overleg
voerden met Arias, die probeert te
bemiddelen tussen beide partijen.
Tijdens het vier uur durende ge
sprek telefoneerde Arias verschei
dene malen met Duarte.
Commandant Herteleer van de
mijnenbestrijdingsschool in Oos
tende wordt de bevelvoerend offi
cier van het eskader. Dat gekozen
werd voor een officier van de Bel
gische zeemacht hangt, volgens de
Belgische minister, samen met het
feit dat de Belgen een bevoorra
dingsschip met de mijnenjagers
meesturen. Dat schip functioneert"
tevens als commando- en verbin
dingscentrum.
door
Hans de Bruijn
Het Nederlandse ministerie van
defensie in Den Haag ontkende
vanmorgen dat er al formeel over
eenstemming was bereikt met de
Belgen over de commandovoering
van het eskader. Een woordvoer
der verklaarde: "Daar moet nog
over gesproken worden". Overi
gens werd weersproken dat er
sprake zou zijn van onenigheid tus
sen de beide regeringen op dit
punt. De Nederlandse schepen va
ren vrijdag aanstaande uit.
De Belgische regering nam giste
ren het besluit de twee mijnenve
gers en het bevoorradingsschip
naar de Perzische Golf te sturen.
België volgt daarmee het voor
beeld van Italië en Nederland. De
schepen vertrekken medio volgen
de week en zullen ongeveer vijf
weken later in het operatiegebied
zijn.
Net als de Nederlandse schepen
zullen ook de Belgische worden
beschermd door fregatten van de
Britse marine die al enige tijd in de
Perzische Golf actief zijn. Maar op
de schepen .zullen ook eigen lucht-
Weinig schot
in VN-missie
Golfconflict
BAGHDAD (Rtr/DPA) - De secre
taris-generaal van de Verenigde
Naties, Javier Perez de Cuellar,
heeft gisteren op de laatste etappe
van zijn vredesmissie voor een
staakt-het-vuren in de Golfoorlog
ontmoetingen gehad met Iraakse
leiders. Maar westerse diplomaten
zagen weinig tekenen van vooruit
gang naar een einde van het con
flict.
Iran, waar Perez eerder op be
zoek was, heeft kennelijk tegen
over de VN-secretaris-generaal
geen bereidheid getoond iets af
doen van zijn belangrijkste eis
voor een staakt-het-vuren: dat
Baghdad wordt gebrandmerkt als
de agressor in het conflict. De
Iraanse president, Ali Chamenei,
verklaarde dit weekeinde dat Irak
eerst als agressor moet worden
aangewezen voordat Teheran ak
koord gaat met het staakt-het-vu
ren zoals dat wordt.gevraagd in re
solutie 598, die unaniem door de
Veiligheidsraad werd aangeno-
De Iraakse minister van buiten
landse zaken, Tareq Aziz, drong
gisteren bij Perez de Cuellar aan op
het uitvoeren "naar principe en
vorm" van de VN-resolutie. Dit
meldde het Iraakse persbureau
Ina. Aziz onderstreepte tijdens het
onderhoud "de noodzaak, vanaf
nu, te gaan werken aan het opleg
gen van strafmaatregelen tegen
Iran". Volgens de minister heeft
Iran door zijn woorden en daden
"de resolutie van de VN afgewe-
afweerraketten worden geplaatst.
De operaties zullen worden ge
coördineerd met de Britten en Ne
derlanders en zullen beperkt blij
ven tot dat gebied waar de Britten
hun bescherming kunnen garande-
De Belgen sturen de 30 jaar oude
houten mijnenvegers-jagers 'Bo-
vesse' en 'Breydel' en het bevoor
radingsschip 'Zinnia'. Aan boord
van de drie schepen zijn ruim 200
man, onder wie 34 dienstplichti
gen, die net als in ons land de vrij
heid hebben uilzending naar de
Golf te weigeren. De totale kosten
van de operatie zullen 50 miljoen
frank (2,7 miljoen gulden) bedra
gen.
De schepen zijn de laatste weken
al gereed gemaakt voor een even
tuele uitzending, die dan ook niet
als een verrassing kwam. Daardoor
kunnen de drie vaartuigen al op
zeer korte termijn de marinehaven
van Zeebrugge verlaten voor hun
tocht van ruim een maand door
Middellandse en Rode Zee.
De Belgische premier Wilfried
Martens zei dat de beslissing mede
is genomen "uit solidariteit met
onze partners". Aan het besluit is
uitvoerig overleg tussen de landen
van de Westeuropese Unie vooraf
gegaan.
Volgens premier Martens be
houdt de Belgische regering zich
het recht voor de acties elk ogen
blik stop te zetten en de schepen
terug te roepen. Indien het nodig is
dat de schepen langer dan viere-
neenhalve maand in de Golf blij
ven. dan zal daarvoor een nieuwe
beslissing van het Belgische kabi
net nodig zijn.
Het kabinetsbesluit hoeft vol
gens Martens niet door het parle
ment te worden goedgekeurd. De
regering handelt op basis van een
grondwetsartikel dat haar het uit
sluitende recht toekent voor de in
zet van militairen buiten Belgie.
De linkse oppositie is boos over de
ze handelwijze en eist dat - net als
in Italië - het besluit pas wordt uit
gevoerd nadat het door het parle
ment is bekrachtigd.
België blijft volgens minister van
buitenlandse zaken Tindemans
volstrekt neutraal in het Golf-con-
fict. Doel van de operaties is het
veiligstellen van de vrije zeevaart.
Ongeveer eenzesde van de Belgi
sche oliebevoorrading komt uit de
landen rond de Perzische Golf.
De twee Taiwanese journalisten staan hun Chinese collega's te woord hij aa.nkomst in Peking.
PEKING (UPI/AFP/DPA) - Voor
het eerst sinds 1949, toen Chiang
Kai-shek gedwongen door de op
mars van de communisten het vas
teland verliet en zich op Taiwan
vestigde, zullen twee journalisten
uit Taiwan een reportagereis door
China maken. In tegenstelling tot
de regering in Taipei, die haar irri
tatie nauwelijks kan verbergen, is
het bewind in Peking verguld met
de komst van de journalisten.
Lee Yung-Teh en Hsu Lu van In
dependent Evening Post, een krant
die in afwijking van de merendeels
meegaande pers op Taiwan kritiek
op de nationalistische regering niet
schuwt, willen gedurende hun
twee weken durende verblijf de
steden Peking en Shanghai en de
zuidelijke provincies Guangdong
en Fujian bezoeken om een idee te
Reportagereis
Taiwanezen
door China
krijgen van het welvaartpeil in de
Volksrepubliek.
De Taiwanese nationale veilig
heidswet verbiedt nadrukkelijk
contacten met de Chinese autori
teiten, op straffe van een verbod op
het maken van buitenlandse reizen
gedurende maximaal twee jaar.
Taipei heeft met pressie gepro
beerd een stokje te steken voor de
reportagereis maar uitgever Wu
Fang-shan zei dat de krant straf op
de koop toe neemt.
De journalisten hebben bij hun
visumaanvraag niet het doel van
hun bezoek opgegeven, maar de
Chinese autoriteiten reageerden er
niet minder verheugd op. Li Gan-
liu van de pro-communistische af
deling van 4e op Taiwan regerende
Kuomintang-partij reageerde op
getogen en zei te hopen dat Taiwan
op zijn beurt Chinese journalisten
zal toelaten. In dezelfde trant liet
hij zich uit over de beslissing van
Taipei voortaan Taiwanezen toe
stemming te geven voor familiebe
zoeken aan de Volksrepubliek.
Kennelijk om de nationalistische
regering niet al te zeer voor het
hoofd te stoten besteedde het offi
ciële Chinese persbureau Xinhua
een drieregelig bericht aan de
komst van de journalisten, zonder
enig commentaar.
BONN (GPD) - De minister-presi
dent van de deelstaat Sleeswijk-
Holstein, Uwe Barschel (CDU)
heeft gisteren opnieuw ontkend
dat hij op illegale wijze heeft gepro
beerd zijn politieke tegenstander,
de sociaal-democraat Björn Eng-
holm, buiten spel te zetten. Bar
schel wordt hiervan beschuldigd
door zijn vroegere medewerker
Pfeiffer. Het weekblad Der Spiegel
publiceerde het verhaal van Pfeif
fer.
Barschel stelde dat deze poging
om zijn loopbaan te vernietigen
ook invloed heeft gehad op de ver
kiezingsuitslag in Sleeswijk-Hol-
stein. Zijn CDU verloor daar zo
veel stemmen, dat slechts met
steun van de liberale FDP en de on
afhankelijke Deense minderheid
SSW (in de deelstaat woont een
Deesnsprekende minderheid), die
één zetel bezit, verder kan worden
geregeerd. De SPD heeft intussen
de liberalen een coalitie-aanbod ge
daan. De FDP heeft dit aanbod van
de hand gewezen door erop te wij
zen dat de partij een coalitie aan wil
gaan met de CDU en niet met de
persoon Barschel.
De officier van justitie in Lubeck
is intussen na aangifte van Bar
schel een vooronderzoek begon
nen tegen Pfeiffer. Volgens justitie
is Pfeiffer onvindbaar. Diverse me
dia melden echter dat de journalist
nog steeds in een Hamburgs hotel
zit, waar vandaan hij interviews
geeft.
Der Spiegel heeft elke beschuldi
ging dat het blad met de onthullin
gen de verkiezingen in Sleeswijk-
Holstein wilde beïnvloeden van de
hand gewezen. Het blad verklaarde
dat het nieuws, dat volgens de re
dactie betrouwbaar en waardevol
is, direct wordt gebracht, onafhan
kelijk van andere gebeurtenissen.
Het schandaal beheerste ook alle
nabesprekingen rond de christen
democratische verkiezingsneder
laag in het noorden van het land en
de sociaal-democratische winst in
Bremen en Sleeswijk-Holstein. De
liberale FDP herhaalde haar prin
cipiële bereidheid om in Sleeswijk-
Holstein samen met de CDU een
coalitie te vormen. „Indien door de
nog in te stellen parlementaire on-
derzoekscomissie of door ander
onderzoek komt vast te staan dat
de beschuldigingen tegenover Bar
schel toch waar blijken te zijn, dan
is het een zaak voor de CDU daar
uit consequenties te trekken", al
dus de FDP.
De SPD sluit de mogelijkheid
niet uit dat de liberalen toch door
de bocht gaan en besprekingen
met de sociaal-democratische ver
kiezingswinnaar Engholm zullen
beginnen, als blijkt dat Barschel
schuldig is. In Bonn gaat men er
van uit dat de kans daarop groter
wordt naarmate het onderzoek lan
ger duurt. CDU-voorzitter en
bondskanselier Helmut Kohl zette
zich dan ook in voor een zo snel
mogelijke 'totale opheldering'.
De Beierse CSU-voorzitter
Strauss eiste gisteren dat kanselier
Helmut Kohl consequenties ver
bindt aan het 'dramatische' verlies
in het noorden. De nederlaag heeft
volgens hem aangetoond dat de
strategie van CDU-secretaris-gene-
raal Geissler, die links van de CDU
nieuwe kiezers wil zoeken, volsla
gen is mislukt. Strauss sloot zelfs
het terugtrekken van de CSU-mi-
nisters uit de regering-Kohl niet uit
indien de kanselier niet ingrijpt.
Geissler houdt echter vast aan zijn
opvattingen.
Kohl gaf toe dat zijn partij een
bittere nederlaag heeft geleden. Hij
weet dit onder meer aan de felle
strijd binnen de christen-democra
ten. De kanselier zei dat de discus
sies een 'miserabel beeld' van de
partij hebben veroorzaakt. Kohl
herhaalde dat de CDU-CSU een
partij van het midden is en blijft.
Daarbij citeerde hij de Beierse mi
nister-president. Hij ging niet na
der in op de eisen van Strauss. „Er
is echter geen alternatief voor deze
regeringscoalitie", aldus Kohl.
ADVERTENTIE
WASHINGTON/DEN HAAG - De
Amerikaanse regering wil alle
Amerikaanse en Russische mid
dellange afstandsraketten in een
periode van drie jaar vernietigd
zien, en alle korte afstandsraketten
binnen een jaar. Dat staat in nieu
we, uitgewerkte voorstellen over
een akkoord rond de eliminering
van alle middellange en korte af
standswapens, het INF-akkoord.
De VS hebben de plannen gisteren
in Genève gepresenteerd.
door
Henk Dam
zijn goedgekeurd, kwamen op de
dag dat de Russische minister Sje-
vardnadze (buitenlandse zaken) in
Washington arriveerde om er met
zijn collega Shultz over het INF-ak-
koord te praten.
Reagan zelf zal Sjevardnadze
ook ontvangen. Die ontmoeting is
voor vandaag gepland, en de Russi
sche minister zei zondag bij aan
komst in Washington dat hij de
Amerikaanse president bij die ge
legenheid een brief van de Russi
sche leider Gorbatsjov zal overhan
digen.
In de gisteren in Genëve gepre
senteerde voorstellen laten de
Amerikanen weten dat zij, vanaf
het moment dat een INF-akkoord
van kracht wordt, een verbod op de
Ook stelt de Amerikaanse rege
ring een uitgebreide controlepro
cedure voor. Reagan zei gisteren,
in een begeleidende verklaring, dat
in Genève inmiddels een inspectie-
protocol is overhandigd waarin
zeer gedetailleerde voorstellen tot
controle ('verificatie') worden ge
daan.
Volgens Reagan heeft de Sov
jetunie tot dusver op eerdere Ame
rikaanse voorstellen tot verificatie
betrekkelijk lauw gereageerd. „Ze
hebben gezegd het in principe met
een aantal van onze beginselen
eens te zijn, maar ze moeten ons
nog belangrijke details geven".
fïllMstu da IA u)ai om
a/ kadcUu Wid
doen. &w -21 Udbeu
17(A ujui da Ukkmk'
Uom dm
k\ocdi\u\i^ocd uii
Langesenoritas 10stuks 6,50.Semi-wildepanatcllal0stuks 5,50. Cigarillo 20stuks 8,80. Ook in cederhouten kïsict
Onderzoek
Het Israëlische parlement ver
wierp gisteren een motie voor een
onderzoek naar de rol van de toen
malige minister van defensie Ariel
Sharon in de invasie van Libanon
in 1982. Uit een geheim onderzoek
van het Israëlische leger blijkt dat
Sharon bewust het besluit van het
kabinet dat de troepen niet verder
dan 40 kilometer binnen mochten
trekken had achtergehouden. Sha
ron gaf de troepen het bevel op te
rukken naar Bayrut. De meerder
heid van de Knessetleden zag ech
ter in de beschuldigingen geen
aanleiding een onderzoekscom
missie in te stellen.
Tamilstrijd
In het oosten van Srilanka zijn
bij de aanvallen van de Tamil-Tij-
gers op rivaliserende groepen ten
minste 68 mensen gedood. Woord
voerders van de Tijgers spraken
van een „preventieve actie". Ze zei
den uit noodweer te hebben gehan
deld omdat de anderen voorberei
dingen troffen om hen af te slach
ten. De Tijgers verklaarden bereid
te zijn om in het kader van het vre
desplan hun wapens neer te leggen
mits de andere groeperingen dat
ook doen.
BONN - Tijdens vergaderingen
van de CSU in München en de
CDU in Bonn zijn gisteren de mes
sen weer eens geslepen. De 'ware
koers' van de christen-democratie
was dit keer de inzet. Opnieuw is
de strijd in volle hevigheid ont
brand.
door
Hans Hoogendijk
Aanleiding was de voor de CDU
catastrofaal verlopen verkiezingen
in Bremen en Sleeswijk-Holstein.
Kanselier Helmut Kohl heeft op
nieuw politieke invloed verloren.
De reeks verkiezingsnederlagen,
die begon met de algemene verkie
zingen in januari, bereikte zondag
in het noorden een voorlopig diep
tepunt.
Kohl's liberale coalitiepartner
FDP profiteerde opnieuw van de
teruggang van de christen-demo
craten. CDU en CSU lijken meer
tijd te besteden aan het bestrijden
van elkaar dan aan het besturen
van het land. Het ziet ernaar uit dat
die strijd de komende tijd nog he
viger zal worden.
De Bondsrepubliek maakte daar
gisteren al een voorproefje van
mee. Franz Josef Strauss stelde de
secretaris-generaal van de CDU, te
vens partijstrateeg, Heiner Geisz-
ler verantwoordelijk voor de klap
in het noorden. Geiszler zit volgens
Strauss, volkomen op de verkeer
de weg met zijn poging de CDU
open te stellen voor andere, vooral
sociaal- democratische kiezers.
Geiszler verklaarde dat, op zijn
beurt tot 'pure onzin'.
Oorzaak
De ware oorzaak van de crisis
binnen de coalitie ligt echter in de
vijandschap tussen Strauss en
Kohl. Vroeger noemden zij hun
haat-liefde verhouding een 'man-
nenvriendschap'. Dat zullen ze nu
waarschijnlijk niet meer in hun
mond nemen.
Kohls vroegere woordvoerder.
Peter Boenisch, typeerde het als
volgt: Strauss en Kohl zijn beiden
lid van een partij die met een C be
gint, maar dat is waarschijnlijk het
enige echte gemeenschappelijke.
Boenisch: „Strauss is niet wat hij
graag zou zijn geworden en wat hij
op grond van zijn politieke intelli
gentie ook had verdiend: kanselier
of minister van buitenlandse za
ken. De kiezers hebben het niet ge-
Minister-president van Beieren Strauss (links) en bondskanselier Kohl
rechts) - haat-liefde verhouding -. (foto api
wild. En wie dat vast stelt is niet tung, ook geen Strauss-vijand of
links, maar een realist". Kohl-vriend, schreef: 'Strauss
De commentator van de invloed- heeft tot nu toe geen gelegenheid
rijke liberale Süddeutsche Zei voorbij laten gaan om Kohl schade
te berokkenen. Maar hij trekt altijd
aan het kortste eind, omdat Kohl
meer touwtjes in handen heeft".
Uit kringen die de 72-jarige
Strauss tamelijk na staan, is met
zorg geregistreerd dat Strauss aan
een soort kamikaze-actie bezig is
CSU-politici in Bonn vrezen dat de
'grote' Strauss zichzelf steeds 'klei
ner' maakt. Hij zou volgens hen
nog wel degelijk een dominerende
rol in de Westduitse politiek kun
nen spelen, als hij de rol van 'elder
statesman' wilde spelen.
Strauss enige doel, het ten val
brengen van de coalitie in Bonn.
zal hij nooit bereiken. Integendeel
zelfs: elke poging in die richting zal
hem meer schade berokkenen dan
Kohl. Maar de kans dat Strauss in
staat is zich nog te veranderen is
buitengewoon klein
Verbitterd
De oude man uit Beieren is een
verbitterd mens geworden. Hij
vindt zichzelf nog altijd geschikter
voor het kanselierschap dan Kohl.
Ondanks de scherpe woorden die
hij steevast voor Kohl reserveert,
'deze vertolker van het politiek di
lettantisme', weet Strauss dat hij
niet meer tegen Kohl op kan.
Strauss ergert zich nog het meest
aan de houding van de bondskan
selier om hem in gesprekken onder
vier ogen steun te betuigen, maar
anderen vervolgens rugdekking
geeft als zij Strauss keihard aanval
len.
Strauss voelde zich buitenge
woon gekwetst door Kohls Pers-
hing-besluit. De Beier was niet op
de hoogte van de afspraken tussen
de liberaal Genscher en Kohl om af
te zien van deze verouderde raket
ten. En toen Kohl zijn besluit be
kend maakte, voelde Strauss zich
terecht gepasseerd. Maar hij kon er
niets meer aan veranderen. Uit
München klonk slechts machte
loos gebrul. Kohl was hem weer
eens te slim af geweest.
Kohl weet dat Strauss niet meer
van hem kan winnen. De macht
van de Beierse leider is nihil als het
om het voortbestaan van de coali
tie in Bonn gaat. Kiezers en partij
leden van de CSU willen dat de
christen-democraten in Bonn aan
de macht blijven.
Dat willen de ministers van
Strauss in Bonn ook. Algemeen
wordt aangenomen dat zij een uit
eindelijk bevel om de coalitie te
verlaten naast zich neer zullen leg
gen. Per slot van rekening is er ook
nog een politiek leven na Strauss.
