Ontvoering Heijn vierde in 10 jaar
Plaatsing raketten
mogelijk na verdrag
FNV is positief over
winstdelingsplan PvdA
DAAR STAAT U.
MET'N ZENDING
VOOR HET
BUITENLAND VAN
MEER DAN 30 KILO.
TOTUEENONS
WEEGT.
Tijdstip ratificatie onzekere factor
Klaas de Jonge: Ik
ga door met de strijd
'Onderwereld beheerst
Golden Ten-casino's'
Moord op chinees gezin
is raadsel voor politie
ER IS'N SNELLERE MANIER,
BEL DE DHL KOERIER.
06-0552
PAGINA 3
BINNENLAND
PAGINA 3
WASHINGTON (ANP) - Nederland kan straks voor de vraag komen te staan of het 48
kruisraketten moet plaatsen in Woensdrecht terwijl een verdrag dat deze wapens uitbant
wel is bereikt, maar nog niet geratificeerd. "De Verenigde Staten en de Sovjetunie zijn
heel dicht bij overeenstemming over een verdrag ten aanzien van middellange-afstands-
raketten maar het is onzeker hoe snel de Senaat tot ratificatie zal overgaan", zo schetste
D66-kamerlid Engwirda het dilemma na een vierdaags bezoek van een parlementaire
delegatie aan Washington in het kader van een atlantisch uitwisselingsprogramma. De
kamerleden voerden daar gesprekken met hoge Amerikaanse regeringsfunctionarissen
en congresleden.
I Overeenstemming tussen de Sov
jetunie en de Verenigde Staten is
volgens Engwirda zo nabij dat vol
gende week bij het bezoek van de
Sovjetminister van buitenlandse
zaken Sjevardnadze aan Washing
ton het INF-verdrag al nauwelijks
op de agenda staat. Hoe lang het
raficitatieproces in de Amerikaan
se Senaat zal duren is echter on
voorspelbaar. De kamerleden heb
ben van de onderminister van bui
tenlandse zaken Ridgeway te ho
ren gekregen dat plaatsing moet
doorgaan als er wel getekend, maar
nog niet geratificeerd is. Dat is een
standpunt waarvoor De Hoop
Schetfer (CDA) en Dijkstal (WD)
begrip hebben. Daarbij spreken zij
de hoop uit dat het niet tot plaat
sing zal komen. Zij maken de kant
tekening dat Nederland bij niet-
plaatsing met de bondgenoten
overleg moet plegen.
haar standpunt inzake van het
ABM-verdrag niet herziet. Volgens
de democratische senator Nunn
heeft een nieuwe interpretatie van
het ABM-verdrag gevolgen voor
het INF-akkoord: de Senaat zal in
dat geval alle openbare en geheime
protocollen moeten bestuderen die
in de loop der jaren ter tafel zijn
gekomen, een bezigheid die heel
lang zal duren, zeker tot na presi
dent Reagan het Witte Huis heeft
verlaten.
Voor Nederland kan de gang van
zaken in de Amerikaanse senaat
van groot belang worden als de ra
tificatie eind volgend jaar niet rond
is. Dat is immers het moment dat
Nederland tot plaatsing moet over
gaan.
Golf
Op het ministerie van buiten
landse zaken in Washington heb
ben de parlementsleden te horen
Volgens Meijer (PvdA) moet na
tekening het plaatsingsbesluit be
vroren worden. Engwirda neemt
een tussenstandpunt in: plaatsing
is in dat geval onlogisch maar Ne
derland moet wel de bondgenoten
raadplegen. Hoe snel de Senaat na
ondertekening van een verdrag tot
ratificatie zal overgaan is een zaak
die nauw met de presidentsverkie
zingen van 1988 samenhangt. De AMSTERDAM (ANP)
democraten, die over een meerder
heid in de Senaat beschikken,
AMSTERDAM (ANP) - Minuten- apartheidsbewind. Dat had De
lang. stonden honderden mensen Jonge eerst ervaren in Mocambi-
zaterdagavond in de Amsterdamse que, waar hij verbleef om mee te
len er niet veel voor president Rea- kerk De Duif in de handen te klap- helpen aan de opbouw van dat
gan een politiek succes in de pen toen de dinsdag uit Zuid-Afri- land, en later in Zuid-Afrika zelf.
schoot te werpen waarvan de Re- ka teruggekeerde Klaas de Jonge In Mocambique werden talrijke
publikeinen bij de presidentsver- binnenkwam. Het was het eerste burgers gedood bij invallen van
kiezingen zouden kunnen profite- optreden van De Jonge, die in het het Zuidafrikaanse leger. En ook in
ren. kader van een gevangenenruil naar Zuid-Afrika zelf wordt met bruut
ons land kon terugkeren na een ge
dwongen verblijf van twee jaar ir
een Nederlands ambassadege
bouw in het Zuidafrikaanse Preto-
Riskant
Maar het is eveneens voor demo
cratische politici riskant een ver
drag te torpederen dat populair is
bij de Amerikaanse bevolking. Het
daarom volgens de kamerleden weet ik nog niet, r
"Ik ga door met de strijd. Hoe
onzeker hoe 2
r het dreigement
1 dat jullie in mij gesteld heb-
weegt van de invloedrijke senator ben zal ik waarmaken", aldus De
Sam Nunn om de ratificatie op te Jonge tot de aanwezigen in de
houden als de Reagan-regering drukbezochte kerk, waar een bij-
eenkomst werd gehouden van de
Anti-ApartheidsBeweging Neder
land (AABN) en het Komitee
Zuidelijk Afrika.
Binnenland kort
geweld tegen de zwarte bevolking
opgetreden. Tienduizenden gevan
genen worden momenteel onder
worpen aan de gruwelijkste marte
lingen, aldus De Jonge.
Op de bijeenkomst werd na de
toespraak van De Jonge een reso
lutie aangenomen waarin wordt
geëist dat de Nederlandse regering
al het mogelijke doet voor de vrijla
ting van de tot 10 jaar cel veroor
deelde Hélène Passtoors en alle an
dere politieke gevangenen. Dat
werd ook van de Belgische rege
ring verlangd, aangezien Hélène
Passtoors de Belgische nationali-
Veilig verkeer
Nijmegen is dit weekeinde be
gonnen met een actie om ongeval
len met kinderen te verminderen.
De actie 'Nijmegen staat op veilig'
moet het komende jaar het aantal
ongevallen met kinderen in één
jaar tijd 20 procent verminderen.
Er wordt schriftelijke informatie
gegeven, er komen informatie-tele
foons en tal van clubs, verenigin
gen en instellingen werken aan de
actie mee. Zo zal veiligheidsmate
riaal - zoals beenbeschermers voor
jonge voetballertjes - in bepaalde
gevallen tegen gereduceerde prijs
te koop zijn. Het is voor het eerst
dat in Nederland een dergelijk pro
ject wordt georganiseerd.
Gandhi
Het eerste standbeeld in Neder
land en mogelijk in Europa van
Mahatma Gandhi krijgt volgend
jaar een plaats aan de Amsterdam
se Churchill-laan. Voor het beeld,
waarvoor een stichting is opge
richt, is volgens secretaris Darsan
120.000 gulden nodig. De lokatie
aan de Churchill-laan is met de ge
meente overeen gekomen. Het
beeld moet op 2 oktober volgend
jaar worden onthuld op de 119e ge
boortedag van Gandhi.
uiteindelijk toe was gekomen
het Afrikaans Nationaal Congres
de strijd tegen het apartheidsbe- executie
wind te helper^met het verkrijgen strijders
komst de Nederlandse regering op
te protesteren tegen de dreigende
tientallen vrijheids-
de druk op Zuid-
Klaas de Jonge neemt hand-ïn-hand met voorzitter Masipula Mgonga
van de Nederlandse afdeling van de verzetsorganisatie ANC een ovatio
neel welkomstapplaus in ontvangst bij zijn entree in de Amsterdamse
kerk De Duif. (foto anp»
ARNHEM (GPD) - Een speciaal re
chercheteam van de Arnhemse po
litie heeft de afgelopen twee weken
zes verdachten aangehouden in de
Golden Ten Mak. 4D~e aanhoudin
gen zijn fièt gevolg van de invallen
bij zeven Golden Ten casino's (in
Zevenaar, Arnhem, Sneek, Paters-
wolde, Berg en Dal en Apeldoorn)
begin juli. De poltie vermoedde dat
de speeltafels gemanipuleerd wer
den, wat in een aantal speelgele-
genheden inderdaad het geval
bleek.
Naar aanleiding van getuigen
verhoren heeft het Arnhemse team
zes mensen aangehouden en is de
politie tot de conclusie gekomen
dat een groot deel van de Golden
Ten casino's in Nederland in han
den is van zware criminelen. De
twee hoofdverdachten in de zaak
beheerden samen een bedrijf,
waaronder de groothandel die
speeltafels met magneten exploi
teerde en casino Old Dutch in Arn
hem. Volgens de politie is het dui
delijk dat de organisatie probeerde
greep te krijgen op de OnlHpn Tpn
casino's in het hele land. Intimida
tie en chantage werden daarbij niet
geschuwd.
De Arnhemse verdachten waren
in het verleden hoofdfiguren in het
prostitutiecircuit. Later maakten
ze zich schuldig aan het in omloop
brengen van vals geld en de handel
in verdovende middelen. Sinds au
gustus vorig jaar hielden ze zich
met Golden Ten bezig. Enkele ver-
gekregen dat de Amerikanen, zoals
de zaken er nu voorstaan, het niet
waarschijnlijk achten dat het tot
een militaire confrontatie in de
Perzische Golf zal komen. De
Iraanse marine, zo is hun verteld,
heeft opdracht om buitenlandse
oorlogsschepen met rust te laten.
Dat is van belang nu Nederland be
sloten heeft mijnenjagers naar de
Perzische Golf te sturen.
De kamerleden zijn niet geluk
kig met het feit dat minister van
buitenlandse zaken Shultz juist op
het moment dat er een vredesplan
voor Midden-Amerika op tafel ligt,
met hernieuwe steun aan de con-
tras komt ten bedrage van 270 mil
joen dollar. Dijkstal: "Je moet pre
sident Ortega van Nicaragua geen
excuus verschaffen om niet te
doen wat hij in het kader van dat
vredesplan moet doen, te weten
ernst maken met fundamentele
hervormingen".
ROHEL - Gadegeslagen door ongeveer 200 belangstellenden werden zaterdag in het Tjeukemeer bij Rohel twee
zonen en een schoondochter van de naar Nederland uitgeweken Russische baptistenpredikant Vladimir Chailo
gedoopt. De doop, waarvan de onderdompeling in water deel uitmaakt, werd begeleid door de Duitse predikant
Arnold Rose. Op de foto het moment waarop David Chailo wordt ondergedompeld. (foto anpi
De Jonge vertelde waarom hij er teit heeft. Verder riep de bijeen-
HILVERSUM (ANP) - De FNV
staat positief tegenover het plan
van het PvdA-kamerlid Vermeend
om winstdelingsregelingen voor
werknemers gedeeltelijk vrij te
stellen van belasting- en premie
heffing. Maar zo'n maatregel mag
er niet toe leiden dat werknemers
een deel van hun vaste inkomen in
leveren voor een uitkering die af
hankelijk is van de winst. Dit zei
FNV-vice-voorzitter Stekelenburg
zaterdag voor de VARA-radio.
Stekelenburg erkende dat alleen
werknemers in goedlopende be
drijven profiteren van het plan van
Vermeend. Ambtenaren bijvoor
beeld zouden al helemaal buiten de
regeling vallen. Het patroon dat je
het geluk moet hebben in een flo
rerend bedrijf te werken om goed
te kunnen verdienen, wordt door
het plan in zekere zin bevestigd,
gaf Stekelenburg toe. "Maar we
moeten niet net doen of we van bo
venaf kunnen sturen wat in de
praktijk toch al gebeurt. Ongelijk
heid tussen werknemers in de che
mie in Rijnmond en de confectie-
industrie in de Achterhoek bestaat
nu ook al".
ROTTERDAM (ANP) - Het Chine
se gezin van vier personen dat vrij
dagmiddag dood werd aangetrof
fen in zijn woning aan de Rotter
damse Statensingel, is door mes
steken om het leven gebracht. Dat
is het resultaat van de sectie die dit
weekend op de vier stoffelijke
overschotten is verricht. De
moordpartij moet zich in de nacht
van donderdag op vrijdag hebben
afgespeeld. De identiteit van de
slachtoffers staat nu vast: het gaat
om de 34-jarige Tang Mei Wah,
diens 32-jarige vrouw, een 5-jarig
dochtertje en een baby van twee
maanden.
De politie heeft zaterdag en gis
teren een grootscheeps buurton
derzoek ingesteld, dat vandaag
wordt afgerond. Vooralsnog ziet
het er niet naar uit dat het onder
zoek al een gouden tip heeft opge
leverd. Tang exploiteerde een af-
haalcentrum voor Chinese maaltij
den in Kotteraam-wesi. net is de
politie inmiddels duidelijk gewor
den, dat hij daarmee flink wat geld
verdiende. Het is de politie niet ge
bleken dat Tang daarnaast nog an
dere activiteiten ontplooide die
hem geld opleverden. De politie
tast nog volledig in het duister wat
betreft het motief voor de moor
den.
Een handicap voor de Rotter
damse politie vormt de traditionele
geslotenheid van de Chinese ge
meenschap, waarbinnen zich op
zijn minst een deel van het onder
zoek zal moeten afspelen. Een aan
tal Chinezen-experts van de Rot
terdamse vreemdelingenpolitie is
in verband daarmee toegevoegd
aan het 26 personen tellende re
chercheteam. Via een politiebe
richt op de televisie gisteravond,
waarin ook een Chinese tolk op
trad, heeft de politie geprobeerd
reacties uit de Chinese gemeen
schap los te krijgen.
De FNV zou het liefst een collec
tieve, voor alle werknemers gel
dende winstdelingsregeling zien,
maar beseft dat die niet haalbaar is.
"Dan moeten we pragmatisch zijn
en erover onderhandelen in die
sectoren waar het wel kan", aldus
Stekelenburg. Voordeel van het
plan-Vermeend vindt hij dat de
loonkosten worden gematigd en de
invloed van werknemers wordt
vergroot.
Een niet te onderschatten risico
is volgens Stekelenburg evenwel
dat ondernemers een belasting- en
premievrije winstuitkering aanbie
den in ruil voor een deel van het
vaste loon van hun werknemers.
Dat zou in beider voordeel zijn. Het
betekent echter dat het inkomen
sterk afhankelijk wordt gemaakt
van de winst, aldus de FNV.
Het initiatief-wetsontwerp dat
Vermeend voor ogen heeft laat
winstuitkeringen vrij van belastin
gen en premies tot een grens van
2000 gulden per jaar. Het moet dan
wel gaan om regelingen die voor
het hele personeel van een onder
neming gelden en die in cao-onder
handelingen tot stand komen.
dachten, waaronder de twee hoofd
personen, hebben inmiddels be
kend.
Volgens de politiewoordvoerder
is het effect van de inval en de pu
bliciteit die daaraan werd gegeven
niet groot geweest. Daags na de in
val was het in de betrokken casi
no's weer redelijk druk. Zelfs spe
lers die op de avond van de inval
aanwezig waren, speelden een dag
later weer aan dezelfde tafels. De
politie verwacht op korte termijn
nog een aantal aanhoudingen te
verrichten. Binnen twee weken
moet het vooronderzoek afgerond
zijn.
Memisa begint
in derde wereld
aids-preventie
UTRECHT (ANP) - De hulporga
nisatie Memisa is begonnen met
een actie om geld bij elkaar te krij
gen voor voorlichtings- en preven
tieprogramma's ter bestrijding van
de aids-epidemie in de derde we
reld. Ze heeft ook een speciaal
nummer van haar tijdschrift over
tropische ziektes gewijd aan aids
in Afrika. Het blad geeft praktische
informatie aan enkele duizenden
Nederlandse gezondheidswerkers
in ontwikkelingslanden.
In de derde wereld worden
steeds meer kinderen met aids be
smet. Naar schatting sterft in Afri
ka al 15 procent van de zuigelingen
aan deze ziekte. Globaal betekent
dit dat er dit jaar een half miljoen
baby's aan aids zullen doodgaan.
Van alle kinderen wier moeder be
smet is loopt de helft het dodelijke
virus tijdens de zwangerschap op
Het gevaar voor een Afrikaans
kind om aids te krijgen is vele ma
len groter dan dat voor een Neder
lands kind. Het virus wordt in Afri
ka ook door heteroseksueel ge-
slachtverkeer overgebracht en de
ziekte komt er onder vrouwen bij
na even vaak voor als onder man-
Voorlichting en preventie zijn
van het grootste belang omdat
vooral in Afrika de moeizaam be
reikte verbetering van de gezond
heidszorg op het spel staat, aldus
Memisa: in sommige landen is
zelfs sprake van een regelrechte
bedreiging voor de maatschappe
lijke en economische orde. De epi
demie kan rampzalige gevolgen
hebben voor welk ontwikkelings
programma dan ook.
Memisa is met 200 artsen en pa
ra-medici in 19 ontwikkelingslan
den de grootste particuliere organi
satie in Nederland voor medische
ontwikkelingssamenwerking.
Daarnaast verleent ze financiële
steun aan enkele honderden pro
jecten in 65 landen die gericht zijn
op verbetering van de primaire ge
zondheidszorg voor de armen.
Bommel gaat
naar de beurs
NEDERHORST DEN BERG
(ANP) - Vijfenvijftig jaar nadat
Marten Toonder zijn eerste Bom
mel-verhaal publiceerde, gaat de
Toonder Studio's Holding naar de
beurs. Het bedrijf wil zijn aandeel
in de snelgroeiende markt van au
diovisuele produkties uitbreiden
en wil het geld daarvoor met de uit
gifte van ruim 40.000 aandelen aan
trekken.
Toonder Studio's maakt in op
dracht van bedrijfsleven en over
heid onder meer (video-)films en
electronische animaties met be
hulp van computerprogramma's.
Tot de produkten behoort ook Loe-
ki de Leeuw uit de STER.
ADVERTENTIE
DEN HAAG (ANP) - De ontvoe
ring van Gerard Jan Heijn (56),
voorzitter van de Raad van Be
stuur van het Ahold-concern, is de
eerste van een grootindustrieel
sinds op 9 november 1983 bier
brouwer Freddy Heineken én zijn
chauffeur Ab Doderer vlak bij het
kantoor van Heineken in Amster
dam werden overmeesterd en in
een busje weggevoerd naar een in
dustrieterrein in Amsterdam.
Daarvoor waren dergelijke ont
voeringszaken in Nederland een
tamelijk zeldzaam verschijnsel, in
tegenstelling tot in andere Westeu-
ropese landen, waar verzekeraars
goede zaken deden en doen in anti-
kidnap-polissen.
De Amsterdamse zakenman
Maurits ('Maup') Caransa was de
eerste die kennis maakte met ont
voerders. In de nacht van 27 op 28
oktober 1977 werd hij op weg naar
zijn auto ontvoerd door mensen
die later in telefoontjes 'naar de fa
milie claimden lid van de Rote Ar
mee Faktion te zijn. De familie
hield de politie erbuiten, betaalde
10 miljoen losgeld en op 2 novem
ber 's nachts werd Caransa vrijge
laten.
Toen hij weer wat op verhaal
was, vertelde hij zelf over het be
drag van a tot z onderhandeld te
hebben: aanvankelijk wilden zijn
vier ontvoerders veel meer heb
ben. Van het losgeld is nooit veel
boven water gekomen. Via de se
rienummers van de bankbiljetten
zijn de afgelopen jaren in heel Eu
ropa slechts enkele briefjes van
duizend te traceren geweest als
zijnde van het Caransa-losgeld. De
daders zijn nooit achterhaald.
Op zaterdag 27 november begon
de tweede grote ontvoeringszaak.
Mevrouw Toos van der Valk-Van
der Capélle (toen 51) werd wegge
voerd uit haar woning in Nuland,
gelegen naast het daar gevestigde
motel van het Van der Valk-hore-
ca-concern. Evenals bij Caransa
het geval was, hadden de ontvoer
ders geen hinder van veiligheids
maatregelen: mevrouw Van der
Valk deed de deur zelf open toen
haar ontvoerders aanbelden.
Diezelfde dag nog eisten de over
vallers bij haar echtgenoot, hoog
ste baas binnen het concern, een
losgeld van tien miljoen gulden.
Drie weken later werd in Trier
(BRD) namens de familie een be
drag van 12 miljoen overhandigd,
waarna mevrouw Van der Valk op
17 december in de omgeving van
Eindhoven door haar ontvoerders
uit de auto werd gezet: overstuur
na haar gevangenschap (vermoe
delijk in Maastricht), maar onge
deerd.
Van het losgeld is in de loop der
jaren ongeveer twee miljoen gul
den achterhaald, omdat de politie
een aantal betrokkenen kon arres
teren. Twee van hen kregen we
gens medeplichtigheid in Duits
land enkele jaren cel, twee van de
hoofdverdachten werden in Neder
land veroordeeld tot 12 jaar cel.
Heineken
Ook na deze grote en kostbare
ontvoeringszaak namen Neder
landse zakenlieden nauwelijks of
geen veiligheidsmaatregelen. De
ontvoerders van Heineken konden
hem vrij eenvoudig overmeesteren
toen hij uit 's avonds uit zijn kan
toor kwam en in zijn auto wilde
stappen. De politie besteedde veel
tijd en mankracht aan deze ge
ruchtmakende zaak en wist uitein
delijke via een anonieme 'gouden
tip' op het spoor van de ontvoer
ders te komen. Die bleken de twee
vast te houden in geïmproviseerde
cellen in een grote loods op een in
dustrieterrein in het Amsterdamse
havengebied.
Toen op 30 november zeventig
man politie zwaar bewapend bin
nen viel, was twee dagen eerder 35
miljoen gulden losgeld van een via
duct op Oudenrijn gegooid. Van de
na afloop 24 gearresteerden bleven
uiteindelijk vijf verdachten over,
van wie er slechts een via een ont
snapping uit zijn cel veroordeling
heeft kunnen ontlopen. De twee
belangrijkste ontvoerders hielden
zich via allerlei juridische trucs
twee jaar in Frankrijk uit Neder
landse handen, maar werden ten
slotte veroordeeld tot 11 jaar cel.
Van het losgeld is een deel terug
gevonden: bij verschillende be
trokkenen thuis en voor een deel
begraven in de bossen bij Soest,
waar wandelaars er toevallig over
struikelden. Bijna tien miljoen
echter is nog zoek.
Sinds deze ontvoering hebben
veel vermogende Nederlanders
hun veiligheid drastisch verbeterd.
Heineken zelf wordt sindsdien om
geven door lijfwachten, voor een
deel weggekocht bij de goed opge
leide arrestatie- en bewakingste-
mas van de Nederlandse politie. In
het geval van het Heijn-concern
was van persoonlijke beveiliging
in de vorm van lijfwachten geen
sprake.
WORLDWIDE EXPRESS
