Ik laat dingen zien die je nooit ziet9
w
Opera naar Belcampo
De uitersten van kunstenares Marie-Jo Lafontaine
9"
Bonn eert Anne Frank
téÊÊMtf '3%.
:Vj" y v
éf*" - PI 311»
HjaNfidaEgsl
pP
">v "~W Y
jfejf
4
Hoogmoedige
U2-Copie
Onverdiende
computerdood
Adembenemende
verkenningen
Plaat onder
schuilnaam
Sceptische reacties
1 laags' Rietveld-huis
ZATERDAG 29 AUGUSTUS 1987
KUNST
PAGINA 33
In het Arnhemse Gemeentemuseum is op
dit moment een tentoonstelling van de
Belgische kunstenares Marie-Jo
Lafontaine (1950). Hoe verschillend er ook
wordt gedacht over de grote
tentoonstelling Documenta 87, bijna
iedereen is het er over eens dat haar
video-installatie 'Les larmes d'acier', de
'Stalen Tranen' zoals bommen in de
Tweede Wereldoorlog wel werden
genoemd, één van de belangrijkste werken
is in het Westduitse Kassei. In Arnhem
wordt geen video vertoond, maar in de
koepel van het museum hangen vier
beelden van Lafontaine, die bestaan uit
platte, dikke monochrome (met één kleur)
houten panelen en foto's die dicht tegen de
muur zijn gehangen. Binnenkort volgt een
tweede tentoonstelling van Lafontaine in
De Brakke Grond in Amsterdam en er
komt een boek uit over haar videowerk uit.
Een gesprek met een kunstenares die voor
het eerst sinds tien jaar weer wat verdient
met haar kunst.
ARNHEM (GPD) - „Het zou mooi
zijn wanneer u in de krant eens
duidelijk zou schrijven dat ik een
Vlaamse kunstenaar ben, en niet
een Belgische. Daar zouden ze heel
blij mee zijn, want van hen krijg ik
immers subsidies. Het zou ondenk
baar zijn dat Wallonië mij geld zou
geven". Marie-Jo Lafontaine be
gint daarmee ons gesprek in de
koepel van het Arnhemse Gemeen
temuseum. Het klinkt wat vreemd
uit de mond van een vrouw die
zich veel gemakkelijker in het
Frans dan in het Vlaams uitdrukt
en al jaren in de overwegend
Franstalige stad Brussel woont.
Het is ook meer een wat verwijten
de opmerking over de situatie in
haar vaderland.
Marie-Jo Lafontaine is in de ja
ren zeventig bekend geworden met
grote monochrome, vooral zwarte,
doeken, die steeds groter werden.
Zij studeerde aan de Brusselse
Ecole Nationale La Cambre en
won in 1977 een Belgische kunst
prijs, gevolgd door nog enkele prij
zen. Daarop volgde echter een ar
tistieke crisis, waarin de conserva
tor van een Antwerps cultureel
centrum, Flor Bex, haar de sugges
tie aan de hand deed om het eens
met video te proberen.
„Ik was gestopt met mijn mo
nochromen. Groter betekent niet
beter. Bex vroeg waarom ik geen
video ging gebruiken, maar ik wist
absoluut niet wat dat was. Hij heeft
met gezegd dat ik dat doen 'moest',
het was een advies. Hij had ook
kunnen zeggen dat ik moest gaan
beeldhouwen, misschien had ik
dat dan geprobeerd. Maar het was
een goede raad. van iemand die
mijn werk goed kende. Met video
ga ik een confrontatie aan met het
beeld, met een realiteit".
door
Henk Meutgeert
De 'Stalen Tranen', die in Kassei
te zien is, was voorlopig de laatste
videoproduktie, waaraan ze al
ruim een jaar geleden de laatste
hand heeft gelegd. Een nieuwe
productie over een uitputtende
tangowedstrijd met mannelijke pa
ren staat op stapel. Zij zullen in een
cirkel moeten dansen tot ze niet
meer kunnen. Ook daarin zal Ma
rie-Jo Lafontaine, net als in 'Stalen
Tranen', het uiterste van de acteurs
vragen.
Geen ideologie
De installatie in Kassei, bestaan
de uit 27 zwart/wit monitoren in
een architectoniche setting laat
twee mannen zien die bezig zijn
met power training aan fitness-ap-
paratuur. Begeleid door klanken
van onder andere Maria Callas
BONN (DPA) - De tentoonstelling 'De wereld van Anne Frank 1929 -
1945' in Bonn is gisteren geopend. Als internationaal project van de Anne
Frank Stichting in Amsterdam maken vier exemplaren van deze tentoon
stelling gelijktijdig een toernee door Groot-Brittannië, Japan, West-
Duitsland en de Verenigde Staten. Tot dusver hebben al meer dan 1
miljoen mensen de tentoonstelling bezocht.
Het stadsbestuur en de joodse gemeente in Bonn zijn mede-organisator
van de tentoonstelling in het Frauenmuseum die tot 29 september te zien
is. Daarna gaat zij via Mannheim door naar Oostenrijk
Via beelden uit het leven van de in het voorjaar van 1945 in het concen
tratiekamp Bergen-Belsen omgekomen 15 jaar geworden Anne Frank en
van haar familie orobeert de tentoonstelling een nauwkeurig beeld te
geven van de ontwikkelingen van het nationaal-socialisme in Duitsland
en het in 1940 bezette Nederland. Van de tentoonstelling maken deel uit
niet eerder getoonde foto's, pagina's in het originele handschrift uit het
dagboek van Anne Frank, een diaserie en het model van het 'achterhuis'
deel uit.
mondt hun gezwoeg uit in een apo
theose van klanken en bewegin
gen. Pijn, vreugde en seksualiteit
komen daarin tot een climax. De
architectuur, die in dit geval alleen
al enkele tienduizenden guldens
kostte, speelt voor Lafontaine een
zeer belangrijke rol in haar presen
tatie. ,,Ik laat geen enkel werk al
leen maar op één monitor zien. Dat
interesseert me niet. De manipula
ties van de beelden en de architec
tuur pakken mij aan".
Verleiding, lichamelijkheid, het'
gaan tot aan de grenzen van het fy
siek mogelijke, het zijn elementen
die steeds in het videowerk van La
fontaine terugkomen en die ook
een rol spelen in de Arnhemse ex
positie.
"Ik doe geen enkel statement
met mijn werk. Wat ik heb gedaan
is laten zien wat er op dit moment
in de wereld gebeurt en waarvoor
je op je hoede moet zijn. Die cultus
rond het lichaam, die veel verder
gaat dan het simpele body buil
ding. Ik heb nooit voor een ideolo
gie gekozen, er zit ook geen pathos
in de eindmontage met de toege
voegde muziek en de vatting in een
architectuur. Ik laat mijn werk
open, iedereen kan er uit nemen
wat hij wil".
Het werken met video is ontzet
tend duur. Zo kostte de installatie
voor Kassei bijna 130.00 gulden. Te
duur voor verzamelaars en daarom
is Lafontaine afhankelijk geweest
van vertoningen in musea en sub
sidies van overheden en particulie
ren. Ze is dan ook blij dat ze voor
het eerst sinds tien jaar weer echt
wat heeft verdiend. De vier werken
in het Gemeentemuseum in Arn
hem zijn verkocht. De belangstel
ling voor haar werk groeit. Musea
en galeries benaderen haar en een
Amerikaanse televisiestation komt
binnenkort langs voor een inter-
Voyeur
Zowel in de 'Stalen Tranen' als in
andere installaties als 'A las eincos
de la tarde' ('Om vijf Uur in de Mid
dag', waarin een Stierengevecht en
een flamencodans wordt getoond)
spelen leven, dood, erotiek, vreug
de, genot en smart hoofdrollen.
Vanwaar die thematiek?
Lafontaine. de verrassing op de Documenta '87 in Kassei, exposeert in he
Lafontaine: „Ik werk met the
ma's die voortkomen uit mijn ei
gen fascinaties. Ik ben gefasci
neerd door flamencodansen en
stierengevechten. In de Verenigde
Staten, in Boston en New York,
raakte ik gefascineerd door de cul
tus rond het lichaam toen ik in
sportscholen kwam. Wat ik daar
zag had ik nog nooit in Europa ge
zien. Het is geen cultus van spie
ren, maar power training, het jezelf
bewijzen. Grote en sterke spieren
interesseren me niet, maar wel de
geestelijke kant".
„Video is voor mij een medium,
daarin ben ik de voyeur van mijn
eigen fascinaties. In mijn beeld
houwwerk en schilderijen gaat het
om het oog in oog staan mèt het de
materie. Ik werk heel klassiek. Ik
gebruik olieverf en zware houten
panelen, omdat daar voor mij een
bepaalde energie in zit. Ik gebruik
zwart, een kleur rood die op ge
droogd runderbloed lijkt en die erg
dicht bij mezelf staat en grijs. Dat
laatste heeft te maken met de foto's
die ik gebruik. Daarin zijn extre
men te zien, zoals nu in Arnhem.
De mens die een grimas maakt van
plezier of van pijn. De top van een
berg. Als je daar aankomt kun je
bijna niet meer ademhalen vanwe
ge de geringe hoeveelheid zuur
stof. De gletsjer laat de onbeweeg
lijkheid van water zien, de vul
kaanuitbarsting heeft met een li
miet aan energie te maken. Als je
niet verder kunt barst je uit el
kaar".
POP
Cry before dawn
'Crimes of conscience' - (Epic)
Cry before dawn is net zoals U2
een Ierse band en zanger/gitarist
Brendan Wade meldde onlangs
in de Melody Maker dat dat te
horen was ook: "Er is een ver
schil tussen Ierse en Engelse mu
ziek en dat is voornamelijk een
ziel. Nu U2 daarmee wat heeft
bereikt, sterkt dat ons ook in de
gedachte die ziel te laten horen"
Cry before dawn mag dan nog
wel niet zo lang aan de weg tim
meren, 'Crimes of conscience' is
de eerste lp, een vergelijking met
Bono en de zijnen kan natuurlijk
niet uitblijven.
Die opgeklopte hysterie rond
U2 heb ik overigens nooit begre
pen. Bono is een fantastische
zanger omringd door redelijke
muzikanten. Van de nummers is
hooguit een kwart echt goed, de
rest slecht tot matig. Cry before
dawn doet inderdaad aan U2
denken. De zanger Wade is rede
lijk, maar niet fantastisch. Het re-
petoire overstijgt nimmer de
middelmaat. Meer ziel dan in de
gemiddelde Engels popgroep
kan ik er niet in ontdekken, een
af en toe overslaande stem is
daarvoor niet genoeg. Een mati
ge U2-copie en niets meer.
HJ
Hot chocolate
'2001' (EMI)
Als je een paar jaar geleden aan
Herman Schueremans, de orga
nisator van het Belgische dub
belfestival in Torhout en Werch-
ter, vroeg welke band hij nog
eens wilde laten optreden, dan
gaf hij een onverwacht ant
woord. Want ook in 1984 was Hot
Chocolate niet zo'n voor de hand
liggende keus. De Britse disco-
funk werd wel geschikt geacht
voor de hitlijsten, maar niet voor
de grote podia. De glorietijd van
Hot Chocolate was toen boven-
XTC alias The Dukes of Stratosphea
dien al voorbij, de groep was het
meest populair in de tweede helf
van de jaren zeventig. Geen won
der dus dat Schueremans zijn ei
gen wens nooit in vervulling
heeft laten gaan.
Toch was het helemaal niet
zo'n raar idee. Want de groep van
de kaalhoofdige zanger Errol
Brown heeft een paar mooie se-
mi-klassiekers op zijn naam. Zo
als 'You sexy thing', 'Every one's
a winner' en 'So you win again',
dat laatste bovendien nog voor
zien van de krachtigste gitaarlick
die je je maar kan wensen. Hot
Chocolate bestaat niet meer,
maar die hits zijn, aangevuld met
ander - en minder - repertoire, op
de lp '2001' te vinden.
Maar niet in de oorspronkelij
ke versie. Het Duitse onverstand
Frank Mono is er met zijn vin
gers aangeweest. Hij heeft alle
nummers duchtig opgerekt en
van mechanische percussie voor
zien en wat met koortjes, synthe
sizers en emulators gerommeld.
Alleen de drie genoemde hits
zijn sterk genoeg om zo'n labora
torium-experiment te doorstaan.
De rest is slaapverwekkend.
Maar goed dat het prachtig 'Em
ma' aan deze computerdood is
ontsnapt
AK
R.E.M.
Met deze plaat probeert R.E.M.
de status van 'troetelkindje van
de platenbesprekers' te ont
groeien cn de platenkoper te be
reiken. Vermoedelijk lukt dat.
Meestal resulteren dergelijke po
gingen in beschamende knieval
len voor de smaak van het grote
publiek en geven groepen al hun
identiteit op maar R.E.M. pres
teert het bijna onmogelijke.
R.E.M. is nog altijd die myste
rieuze gitaarband uit de State
met de meestentijds onverstaan
bare zang van Michael Stipe.
Maar de veelal korte elf songs op
deze plaat zijn lichtvoetiger dan
alle andere stukken die de groep
ooit heeft gemaakt. Lichtvoetig
maar zeker niet oppervlakkig. Er
valt ook meer humor te bespeu
ren, zoals op de afsluiter van
kantje één. Stipe bezingt het ein
de van de wereld, voelt zich daar
fijn bij en vraagt ons met hem
mee te zingen. De groep geeft
zich ook wat meer bloot. Stipe is
soms wel drie regels lang te ver
staan. De uithalen van zijn stem
zijn daardoor ook wat beter te
plaatsen. R.E.M. zou eigenlijk
verplicht moeten worden gesteld
alle teksten te publiceren. Met te
rugwerkende kracht.
Het sombere 'The one I love'
(een verhaal over waarom liefde
pijn doet) zonder meer de fraai
ste lovesong van de jaren tachtig.
De groep is al sinds 1982 bezig
met adembenemende verken
ningen van het door de wijlen
Byrds nog onontgonnen land
schap. The Byrds moeten het ge
bied in die jaren zestig zeker heb
ben zien liggen maar ze zijn er
niet in getrokken. Daarvoor was
hun muziek net iets te liefelijk.
Prachtplaten zijn het resultaat
van de R.E.M.-verkenningen. Li-
fes Rich Pageant was al een van
de betere platen van vorig jaar,
Document staat bij mij bij de bo
venste drie van 1987.
WK
Bijdragen: Herman Joustra
Wim Koevoet
Ariejan Korteweg
Dukes of Stratosphear
'Psonic Psunspot' (Virgin)
Twee jaar geleden bracht het
Britse XTC onder de schuilnaam
The Dukes of Stratosphear een
mini-elpee uit met de geinige ti
tel '25 'o clock'. Dit album was
het tussendoortje tussen XTC's
'Big Express' (1984) en het tame
lijk recente 'Skylarking'. Hoewel
XTC-leider Partridge heeft ge
meend dat een deel van zijn com
posities onder een andere
groepsnaam moesten worden
uitgebracht, zijn er wel degelijk
veel overeenkomsten tussen
XTC en The Dukes te bespeuren.
Bij The Dukes gaan Partridge en
de zijnen, die daar ineens Sir
John Johns, Lord Cornelius
Plum, The Red Curtain en
E.I.E.I. Gwen heten, net even
verder dan ze bij XTC kunnen
gaan. Zeg maar: iets gekker.
Prettige gekte, dat wel.
De verschillen tussen XTC en
The Dukes slinken echter aan
zienlijk op 'Skylarking'. Hier
gaan in produktioneel en compo
sitorisch opzicht ook al veel rem
men los. Todd Rundgren stond
bij Skylarking aphter de produ
cersknoppen en dat is in clit ver
band veelzeggend. XTC klonk
op het wonderschone Skylar
king niet voor niets als The Beat
les ten tijde van die dubbelelpee
in witte klaphoes. In popmuzika-
le termen heet hetgeen The Beat
les toen deden en XTC nu doet
"psychedelica" maar tegenwoor
dig wordt daar alles onder ge
schaard wat niet op George Mi
chael en Madonna lijkt. Die term
wekt ook te veel de indruk dat
als je maar aan klooit je nog altijd
kunt zeggen datje aan psychede
lica doet. En laat aan 'Psonic
Psunspot' nu een geniaal con
cept ten grondslag liggen dat tot
op het bot is uitgedokterd. Er ge
beurt te veel om het allemaal te
kunnen vertellen op deze plaat.
In feite is het één groot feest der
herkenningen, vooral als je de ja
ren zestig en zeventig bewust
hebt meegemaakt. Maar precies
aanwijzen waar het op lijkt, lukt
zelden. Razendknap. The Rolling
Stones, The Beatles, Pink Floyd
anno Syd Barrett en Jimi Hen-
drix zijn één groot huwelijk aan
gegaan Andy Patridge is het
brein en een uitmuntend cere
moniemeester.
WK
Het zijn grenzen die Lafontaine
aangeeft in haar werk in Arnhem
Daarmee komt het overeen met het
videowerk, waarin door middel
van vertraagde beelden, „mijn eni
ge special effect", zegt ze, "is dat
die grenzen ook worden verkend".
Zo heeft de doodsteek van de stier
in 'A las cinco de la tarde' ver
traagd plaats. Een steek die niet al
leen de dood brengt, maar ook een
vorm van verlossing „Door die ver
tragingen kun je aan een beeld
trekken, als een elastiek. De dood
van een stier zie je normaal niet. Ik
laat dingen zien die je nooit ziet. De
filmmaker Godard heeft eens ge
zegd: door vertraging wordt éen
vuistslag een liefkozing". In een vi
deopresentatie met twee boksers
heeft Lafontaine dat uitgangspunt
letterlijk weergegeven.
De laatste tien jaar hebben twee
critici het werk van Lafontaine
vooral gevolgd, Jean-Pierre van
Tieghem en Loïc Malle. De laatste
verzorgt ook de tekst van het nieu
we boek over het videowerk van
Lafontaine.
„Het is belangrijk als kunstenaar
om mensen te hebben die bij je
staan. Ik praat maar met drie men
sen over mijn werk. Ze hebben er
geen invloed op. Wanneer ik een
onderwerp heb gevonden, dan be
kijk ik eerst waarom ik zo gefasci
neerd door iets ben. Dan begin ik
te lezen, Baudrillard, Foucault en
Nietsche beinvloeden mijn werk.
De drie geven me enkel adviezen.
Er bestaat geen enkele criticus die
invloed heeft op het werk van een
echte kunstenaar. Als ik dat wel
i hebben, dan was ik nu
rijk als Julian Schnabel. Dan
was ik enkele jaren geleden ook
expressionistisch met de nieuwe
wilden gaan schilderen. Ik zou het
na drie maanden oefenen gemak
kelijk hebben gekund, maar zoiets
zal ik nooit doen. Ik ben een kun
stenaar die tien jaar lang geen cent
heeft verdiend omdat ik geloof dat
je verantwoorde keuzes moet ma
ken in je
Henk Angenent
overleden
GORINCHEM (ANP) - De bekende j
Nederlandse bariton en zangpeda
goog Henk Angenent is deze week
in zijn woonplaats Gonnchem op
95-jarige leeftijd overleden. Hij
wordt maandag in Rotterdamn ge
cremeerd.
Angenent nam in 1961 op 70-jari
ge leeftijd afscheid van de Neder
landse Opera waar hij vele rollen
heeft gezongen. Zijn afscheid ge
schiedde in de rol van dr. G ren vil
in La Traviata. Zijn eerste toreadoi
uit Carmen zong Angenent in 1919
in Carré in Amsterdam bij de ope-
ragroep van Chris de Vos en Desi-
ree Pauwels. Later speelde hij met
de Nederlandse Opera in de Am
sterdamse Stadsschouwburg en
het Paleis voor Volksvlijt, overwe
gend met komisch baritonwerk.
Angenent heeft ook als zangpe
dagoog zijn sporen verdiend. Leer
lingen van hem waren onder meer
Greet Koeman, Nel Duval, Johan
van der Zalm. Siemen Jongsma en
Chris Scheffer. Henk Angenent
heeft ook vaak in het buitenland
opgetreden. Hij zong onder meer in
Trier, Saarbrücken. en Maagden
burg.
Tot op hoge leeftijd is Angenent
actief geweest. In 1964 vestigde hij
zich in Gorinchem in de Alblas- -
serwaard, waar hij tot zijn 84-ste1
jaar vele concerten organiseerde in
de Nieuwe Doelen, waar hij zelf
ook nog wel eens optrad.
W ereldpremière
iii Amsterdam
AMSTERDAM (ANP) - De wereld
première van het stuk 'De laatste,
dagen van Clover Fields' van de.
schrijver Tone Brulin wordt 4 no
vember in de Stadsschouwburg in
Amsterdam gehouden. Dit stuk dat
over Zuid-Afrika gaat, is een co-
produktie van De Nieuw Amster
dam en de Stadsschouwburg.
Aan het stuk werken 45 acteurs
en actrices uit Nederland, Belgie.
Amerika en Zuid-Afrika mee. De.
regisseurs zijn Rufus Collins en
Henk Tjon. 'De laatste dagen van
Clover Fields' gaat over een blank
en een zwart circus in Zuid-Afrika
die „op leven en dood" met elkaar
concurreren. De clown Boetie is
een halfbloed. Hij weet niet in welk
circus hij thuishoort, het blanke of
het zwarte. Deze familievoorstel
ling met veel muziek, dans en cir
cusacts toont niet alleen de clown
in de mens, maar ook de mens in de
clown.
Tournee langs Nederlandse theaters
GRONINGEN (GPD) - Tussen
alle koor-, kamer- en orkestmu
ziek waarmee de Stichting
Noordelijke Componisten in
1983 de eerste Noordelijke
Componistenmarkt vulde, zat
een stukje opera: een duet uit
Salto Mortale van de Drentse
componist Wim Stoppelen
burg. Het komende seizoen
komt eindelijk de kans om het
stuk in zijn geheel mee te ma
ken. Salto Mortale gaat op
tournee langs tien Nederlandse
theaters. De opera is gecompo
neerd op een libretto van Bel
campo dat, zo zegt Stoppelen
burg, „uit de jaren vijftig da
teert; Badings heeft er wel eens
naar gekeken".
Stoppelenburg kwam met het li
bretto van de schrijver in contact
via vormgever Jaap Drupsteen,
wiens visualisatie van het Belcam-
po-verhaal Het grote gebeuren een
aantal jaren geleden een (VPRO)tv-
gebeurtenis was. Stoppelenburg
had wel eens muziek voor de
VPRO gemaakt en Drupsteen op
perde het idee, van Salto Mortale
een tv-opera te maken. Dat ging
niet door, maar de componist had
inmiddels zoveel energie in het
idee gestopt, dat hij zijn materiaal
omwerkte tot een avondvullende
opera voor middelgrote theaters.
„Het is een doorgecomponeerde
opera geworden, een echte opera
en geen muziektheater", aldus
Stoppelenburg. Hij wilde vooral de
surreële fantasieën van de schrij
ver. „Hij vond het prima dat ik met
zijn tekst bezig was".
„In het verhaal zitten allerlei alle
daagse dingen die geleidelijk aan
steeds vreemder worden. Het is
overigens een heel actueel libretto,
het past thematisch goed bij de
huidige discussies over euthana
sie". Het componeren ging intuï
tief: „Ik heb vrijmoedig gebruik
gemaakt van allerlei stijlen. Er zit
erg filmische muziek in, maar ook
een soort 'Liebestod' die klinkt als
een kruising tussen een song en
een Bach-aria".
Na hèt 'voorproefje' in 1983 is er
van alles gedaan om de opera op de
planken te krijgen. WVC steunt nu
het projekt en het Nederlands Im
presariaat organiseert de tournee.
Werd in 1983 het voorproefje uit
het stuk uitgevoerd met het Noor
delijk Filharmonisch Orkest, bij de
de komende uitvoeringen doet
geen compleet symfonieorkest
mee. Het Amsterdams Nonet zit,
versterkt tot 15 musici, in de bak.
„De muziek kan best worden ge
speeld met een solistische strij
kersbezetting", vindt de compo
nist, „maar dan moetje heel goede
hebben, en die hebben we nu". Hij
is ook zeer te spreken over de zan
gers; bijna allemaal talentvolle jon
ge Nederlanders, die al ervaring
met het opera-podium bij Forum
en de Nederlandse Opera hebben
opgedaan.
De 86-jarige schrij ver Belcampo pseud, van H. P. Schönfeld Wiclh
UTRECHT (GPD) - Kenners
geren sceptisch op het
van Den Haag een .tweede' Riet
veld-huis te bouwen. Ze vinden dat
de Utrechtse architect Gerrit Riet
veld meer in zijn waarde blijft als
de voorgenomen bouw niet door
gaat. Het huis is niet voor die plek
ontworpen en bovendien kan de
overleden architect er niet zijn ei
gen signatuur aan geven. Dat zijn
vooral de argumenten om het na te
laten.
De Utrechtse architect Bertus
Mulder die het in 1924 gebouwde
Rietveld Schröderhuis in Utrecht
restaureerde, denkt dat beter de
bestaande huizen van Rietveld in
de oorspronkelijke staat kunnen
worden gebracht. „Nu lijkt Den
Haag op de valreep ook een Riet
veld-huisje te willen", zegt hij iro
nisch.
Het uit 1927 stammende ontwerp
van Rietveld is bij toeval ontdekt
in het archief van de gemeente
Loenen aan de Vecht. Josefine
Boers, leerlinge van de Reinwardt-
academie uit Leiden, vond het toen
ze voor haar afstudeerproject mo
numenten uit Loenen inventari
seerde.
Architect Mulder denkt dat nie
mand in staat is het huis van Riet
veld in diens geest te bouwen.
Rietveld was zeer betrokken. Tij
dens de bouw van het Schröder
huis bracht hij diverse veranderin
gen aan, onder andere in de kleur
stelling. Ida van Zeil van het Cen
traal Museum daarover: „Als je een
voortekening van de Nachtwacht
vindt laat je die later toch niet
schilderen?"
Architect Mart Ros uit Nieuw
Beijerland die aan de hand van het
gevonden ontwerp een onderzoek
naar de (inmiddels bebouwde) lo-
katie van destijds heeft ingesteld
zegt: „Het is helemaal gemaakt
voor die plek aan het water in
Nieuwersluis. Het was daar toen
heel eigenwijs komen te staan. De
wijze waarop Rietveld de ramen
geconstrueerd wilde zien. heel ge
raffineerd, zo volledig eigen ook
Nee, dat huis hoort niet in een
woonwijk. Ik vind dat het gewoon
niet kan". Ros heeft tevergeefs ge
probeerd te weten te komen wie
mejuffrouw J. A. van der Y
voor wie het huisje bestemd was
„Het enige dat ik weet is dat ze een
vriendin was van mevrouw Benja
min die getrouwd was met dokter
Hartog uit Maarssen voor wie Hiet
veld een studeerkamer ontwierp
Mevrouw Bep Eskes-Rietveld uit
Amsterdam, dochter van de archi
tect, stoort zich er aan dat ze nog
niets van de gemeente Den Haag
heeft gehoord. „Ik weet niet of dit
allemaal maar zo kan", zegt ze.
