evers
krijgen
deel STER-winst
Staking Zuid-ALfrika gaat door
Kolen rond 2050 goedkope energiebron
Pensioenfonds bereid
tot voorkoming breuk
In 1986 23,7 miljard aan
pensioenen uitbetaald
„DONDERDAG 27 AUGUSTUS 1987
ECONOMIE
PAGINA 7
-Akkoord niet omroep
DEN HAAG (GPD) - Steeds meer
mensen zullen bij verandering van
baan hun pensioenrechten kunnen
meenemen naar de nieuwe werk
gever. Op dit moment hebben al
ongevéer 250.000 werknemers
geen last meer van een pensioen
breuk omdat enkele grote pen
sioenfondsen en verzekeraars de
afspraak hebben gemaakt de opge
bouwde pensioenwaarden over te
dragen. Inmiddels hebben 200 pen
sioenfondsen zich in principe be
reid verklaard een soortgelijk pen-
sioenbeleid te voeren.
Om verlies van pensioen bij ver
andering van werkkring te voorko
men werd vorig jaar door de pen
sioenfondsen van Unilever, Shell,
Verkade en DSM en de verzeke-
ilILVERSUM (ANP/GPD) - De omroep en de uitgevers van dag- en nieuwsbladen en raars Aegon, Amev, Delta Lloyd en
'iitijdschriften hebben overeenstemming bereikt over de verdeling van de meeropbrengst Nationale Nederlanden de Stich
'van de STER-gelden bij uitbreiding van de reclamezendtijd. Vanaf dit jaar wordt bij
-.uitbreiding van de STER-zendüjd 25 procent van de meeropbrengst ten opzichte van
yl986 uitgekeerd aan de pers.
ting Dienstverlening Samenwer-
kingsverbond opgericht.
De voorzitter van de christelijke
werkgevers, S.J. van Eijkelenburg,
deed gisteren een oproep aan alle
pensioenfondsen en verzekeraars
om zich bij dit circuit aan te slui
ten. "We kunnen daarbij eigenlijk
niemand missen, ook het ABP
niet", aldus de NCW-voorzitter die
sprak bij de presentatie van een
handboek over pensioenen, uitge
geven door Centraal Beheer.
Een groot aantal bedrijfstakpen
sioenfondsen, zoals voor de bouw
en de metaal, neemt nog een af
wachtend houding aan omdat deze
fondsen enkele regelingen hebben
die pensioenverlies bij verande
ring van baan ten dele te niet doen.
Verwacht wordt echter dat deze
fondsen binnen afzienbare tijd ook
deelnemer zullen worden aan het
samenwerkingsverband
De christelijke werkgevers en de
wakr^ntrale FNV vinden dat minis
ter Ruding moet afblijven van de
reserves van de particuliere pen
sioenfondsen. FNV-bestuurder
Muller meent dat de pensioenfond
sen in staat dienen te zijn om onze
kerheden over langere periode te
kunnen opvangen. Hij wees er ook
op dat de problematiek rond de
pensioenbreuk de komende jaren
extra kosten met zich mee zal bren
gen.
Bij het verschijnen van het pen
sioenhandboek liet Muller weten
dat er nog talloze gaten in de diver
se pensioenregelingen zitten. Vol
gens hem geldt dat vooral voor
zwakke bedrijfstakken met een la
ge organisatiegraad. Via alle pen
sioenfondsen in ons land is in to
taal ruim 300 miljard gulden be
legd. Ongeveer zes miljoen mensen
hebben dit bedrag opgebouwd.
'sDe NDP (dagbladen) krijgt hiervan van tien gulden ten behoeve van de
66 procent, de NOTU (tijdschrif- landelijke omroep en met de in-
-ten) 33 procent en de NNP gangsdatum, 1 januari van dit jaar.
(nieuwsbladen) 1 procent. De over- Bij de onderhandelingen over de
eenkomst loopt tot 1990, zo werd compensatieregelingen zijn de par-
e gisteren tijdens een persconferen- tijen uitgegaan van de uitkomsten
.rtie van de uitgevers en de omroep van een onderzoek van prof. Drie-
3, in Hilversum meegedeeld. huis, in maart 1987, in opdracht
Of de overeenkomst - die volgt van de uitgevers en de omroepen.
3| uit de mediawet - ook daadwerke- Op basis van berekeningen van
lijk van kracht wordt hangt af van Driehuis is de bruto-schade voor
t, de medewerking van minister de dagbladen bepaald op 45 pro-
n Brinkman van cultuur. In het con- cent van de bruto-meeromzet van
tract, dat 3 september officieel de STER. Voor de tijdschriften en
wordt getekend, moet de minister de nieuwsbladen is de schade be-
instemmen met een verhoging van paald op respectievelijk 25 en 0,75
de omroepbijdragen in 1988 of 1989 procent. Daarbij wordt er vanuit-
-Winst stijgt
- bij Nationale
Nederlanden
DEN HAAG (ANP) - In het eerste
halfjaar van 1987 is de winst van
het verzekeringsconcern Nationale
Nederlanden in vergelijking met onderstreept.
In een toelichting verklaarde de
voorzitter Van Tienen van de NDP
tevreden te zijn met het akkoord.
"De uitgevers zullen nu loyaal
meewerken aan de uitbreiding van
de STER-zendtijd", zo bevestigde
Van Tienen. Volgens hem kan door
deze overeenkomst de commercië
le omroep nog even worden afge
houden. Een uitspraak die door
NOS-voorzi-tter Van Dijke werd
dezelfde periode van vorig jaar met
6,2 procent gestegen tot 291,0 mil-
joen gulden. Dat gebeurde on-
danks de opnieuw sterk negatieve
p invloed van dalingen van valuta
koersen. De omzet verminderde
met ruim een procent tot 9,1 mil
jard gulden. Dat heeft de verzeke
raar gisteren bekendgemaakt.
De onderneming verwacht dat
de winst per aandeel over heel 1987
ten minste het niveau van 1986 zal
'c bereiken. De omzet zal in guldens
vermoedelijk niet sterk verschillen
van die van verleden jaar.
Bij de schadeverzekering toon-
den Nederland en het Verenigd
Koninkrijk krachtige groei, hoewel
een verlies van 5,2 miljoen gulden
werd geleden. Hierbij speelden on-
der meer de beëindiging van de au-
toverzekeringszaken in de Ameri
kaanse staat Massachusetts en de
nationalisatie van de arbeidsonge
vallenverzekering in de Australi
sche deelstaten New South Wales
en Victoria een rol van betekenis.
Het resultaat op levensverzeke-
1 ringen daalde met 5,4 procent tot
180,3 miljoen gulden. De voor
naamste oorzaken van die daling
waren behalve de valuta-invloed
de kosten en reserveringen die zijn
gemoeid met de hoge produktie
van nieuwe levensverzekeringen
in België en de Verenigde Staten,
7 de dalende rente en de belangrijke
r investeringen in de opbouw van
bedrijven, in het bijzonder in Span
je en Japan.
Kort Zakelijk
Olie
Het dinsdag begonnen herstel
van de internationale prijzen van
ruwe olie heeft zich gisteren voort
gezet. Handelaren schreven dit toe
aan een verbetering van de winst
marges bij de raffinage en aan de
aankondiging van beraad binnen
de Organisatie van Olie-Exporte
rende Landen (OPEC). Ruwe olie
uit het Noordzee-veld Brent, de
meest verhandelde internationale
soort, noteerde woensdag achttien
dollar per vat, 0,40 dollar meer dan
dinsdag.
Handelstekort
De Amerikaanse handelsbalans
vertoont over het tweede kwartaal
van dit jaar een recordtekort van
39,53 miljard dollar, zo heeft het
Amerikaanse ministerie van han
del woensdag bekendgemaakt. De
bedragen, berekend op betalings
balansbasis, geven aan dat het lage
niveau van de dollarkoers nog
steeds weinig effect heeft op de
handelspositie van de Verenigde
Staten.
Belasting
Het concern Daimler-Benz is de
grootste belastingbetaler onder de
Westduitse bedrijven. Vorig jaar
betaalde het concern 4,03 miljard
mark aan vermogens- en vennoot
schapsbelasting, 6,2 procent van de
omzet. Na Daimler-Benz komen de
chemieconcerns Hoechst (1,81 mil
jard mark), Bayer (1,80 miljard
mark) en BASF (1,72 miljard
mark).
Riva
Het autohandel- en garagebedrijf
Riva heeft in de eerste helft van dit
jaar 11 procent meer omgezet dan
in hetzelfde tijdvak van 1986. De
omzet steeg van 253 miljoen gul
den tot 280 miljoen. Door een hoge
re belastingdruk, als gevolg van
het vervallen van de voorraadaf-
trek en de verkleining van de ver
mogensaftrek, kon de nettowinst
met slechts 3 procent aantrekken
van 7,6 miljoen tot 7,8 miljoen gul-
Overigens bleek uit de toelich
ting .van de uitgevers dat zij nog
het minst bevreesd waren voor het
weglekken van reclamegelden
naar commerciële satellietzenders.
Voor dagbladen is daar nauwelijks
iets van te merken. Alleen de tijd
schriften kunnen hierdoor wellicht
enige schade oplopen.
Als minister Brinkman akkoord
gaat met het contract kunnen de
uitgevers over 1987 een bedrag te-
gemoetzien van 10 tot 15 miljoen
gulden. Dit is de meeropbrengst
die de STER in 1987 verwacht ten
opzichte van 1986.
Een woordvoerster van het mi
nisterie van welzijn, volksgezond
heid en cultuur zei dat er in de
overeenkomst een nogal fors wen
senpakket wordt gepresenteerd.
"Verhoging van de omroepbijdra
ge is in het parlement een omstre
den zaak. Het verlangen om de ex
tra inkomsten al over het lopende
jaar volgens de in het akkoord ge
noemde sleutel te verdelen, strookt
bovendien niet met de Mediawet.
Die staat dat pas toe over het jaar
1988. Of de gewenste uitbreiding
van de zendtijd haalbaar is, is even
min duidelijk", aldus deze zegs
vrouw. De Omroepraad behandelt
binnenkort aanvragen voor uit
breiding van de zendtijd, in ver
band met middagtelevisie, en een
aanvraag voor uitbreiding van
STER-zendtijd.
DEN HAAG André van der Louw (r) heeft gisteren staatsecretaris Henk Koning financiënhet eerste exem
plaar aangeboden van het boek 'Kunstsponsoring en fiscus'. Van der Louw is voorzitter van de stichting 'Spon
sors voor Kunst'. (foto anp>
Irak koopt de
meeste wapens
LONDEN (AFP) - Irak is de
grootste wapenimporteur in de
wereld geworden. In de periode
van 1981 tot 1985 kocht het voor
24 miljard dollar, vier keer zo
veel als Iran, zijn tegenstander
in de Golfoorlog, zo is gisteren
gemeld door het gezaghebben
de Britse defensieblad Jane's
Defence Weekly.
Irak verdrong Saoedi-Arabië
van zijn traditionele eerste
plaats. Dit kocht in dezelfde pe
riode voor ongeveer 15 miljard
dollar, Iran voor 6,4 miljard dol
lar. De voornaamste wapenle
verancier van Irak is de Sowjet-
Unie, die voor acht miljard le
verde. Op de tweede plaats
komt Frankrijk.
Bod van werkgevers afgewezen
JOHANNESBURG (AP/Rtr/UPI)
De zwarte mijnwerkersvakbond
NUM (National Union of Minewor-
kers) heeft gisteren bij stemming
besloten haar 17 dagen oude sta
kingsactie voort te zetten. De keu
ze betekent verwerping van een
aanbod van de grote Zuid-Afri
kaanse mijnmaatschappijen om
uitkeringen en vakantiegelden iets
te verhogen. Het bod voorzag niet
in de door de stakers geëiste loons
verhoging.
Het mijnbouwconcern Anglo-
American heeft vanochtend weer
2900 zwarte stakers ontslagen. Eer
der deze week hadden de werkge
vers hun dreiging met ontslag in
verscheidene mijnen opgeschort in
afwachting van de uitkomst van de
nieuwe onderhandelingen met de
NUM. Anglo-American, dat het
zwaarst getroffen is door de sta
king, heeft in totaal 25.338 mijn
werkers in acht mijnen een ultima
tum gesteld: ze zullen worden ont
slagen als ze niet in de loop van de
dag het werk hervatten.
De NUM-leider Cyril Ramapho-
sa verklaarde dat de steun voor de
actie onder de mijnwerkers prak
tisch eenstemmig is. De mijnwer
kers stemden tijdens massale bij
eenkomsten verspreid over de pro-
Transvaal en Oranjevrij-
staat. De stemming geschiedde
met hand-opsteken en was dus niet
geheim.
Ramaphosa onderstreepte dat de
leiding van de bond geen stemad
vies had gegeven. Hij concludeer
de dat de leden het bod van de
Mijnkamer nog minder aanvaard
baar hadden gevonden dan de vak
bondsleider-s. Ramaphosa onthul
de dat de bond de eis voor een
loonsverhoging van 30 procent in
besprekingen die dinsdag met de
Mijnkamer plaatsvonden, had ver
laagd tot 27 procent. De mijneige
naars hadden echter geweigerd om
Winning uit wind en zon te duur en beperkt
DEN HAAG (GPD) - Energie
bronnen als zonne- en windenergie
kunnen tot het jaar 2050 slechts een
beperkt aandeel van onze energie
behoefte dekken. Alles bij elkaar
geteld zou een aandeel van 20 pro
cent van onze behoefte door deze
onuitputtelijke energiebronnen
maximaal haalbaar zijn. Kolen en
dan vooral verwerkt tot kolengas,
is halverwege de volgende eeuw de
meest voorkomende grondstof
voor energie. Tot deze inschatting
komt het consultants-bureau Kre
kel Van der Woerd Wouterse
•(KWW) in een studie ten behoeve
van de minister van economische
zaken.
In het gisteren gepubliceerde
rapport 'Duurzame energie, een
toekomstverkenning', stellen de
onderzoekers dat de mogelijkhe
den voor het gebruik van zonne-
energie, windenergie, aardwarmte
en biomassa aanzienlijk zijn, maar
in de meeste gevallen duurder blij
ven dan 'gewone' energie (kolen,
gas, kernenergie). Behalve de toch
al forse investeringen die voor
grootschalige opwekking van
duurzame energievormen nodig
zijn is de opslag ook erg duur.
Zonnecellen voor electriciteit of
zonnecollectoren voor warm water
en ruimteverwarming zijn het best
toepasbaar op daken van huizen en
gebouwen. Het aanleggen van zon
necel-parken lijkt de onderzoekers
zeer onwaarschijnlijk. Een geschat
aandeel van 10 procent zonne-ener-
gie in het energie-aanbod in 2050 is
volgens het bureau al aan de hoge
kant.
Voor windenergie geldt een ge
schat maximum van 8 procent. En
dan moet alle plaatsings-capaciteit
op land en op zee worden benut.
Windenergie,
hoewel al eeuwen
toegepastspeelt
volgens een onder
zoeksrapport in
de volgende eeuw
geen grote rol in
de energiewin
ning. Dat geldt zo
wel voor de molen
uit 1860 als de 96
meter hoge turbi
ne, gefotografeerd,
bij Dithmarsen
Aardwarmte komt niet verder dan
maximaal 2 procent, energie uit het
afval van biologisch materiaal op
maximaal 4 procent. En dan nog al
leen wanneer 'de vervuiler' (die de
mest of het huisafval kwijt moet)
meebetaalt.
Ook de toekomst van aardgas,
aardolie en uranium worden in het
onderzoek betrokken. Tussen 2030
en 2070 zijn de fossiele brandstof
fen (olie en gas) te schaars en te
duur geworden voor gebruik op
grote schaal. Hetzelfde is het geval
met uraan als brandstof voor licht
water-reactoren. Of kernenergie
rond het jaar 2050 nog gebruikt
wordt hangt volgens het rapport af
van het al dan niet slagen van de
kweektechnologie. Over kernfusie
durft het bureau nog niets te zeg
gen.
Kolen zijn er daarentegen vol
doende tot het jaar 2200 en waar
schijnlijk tegen een redelijke prijs,'
aldus KWW. Kolen kunnen boven
diendegen geringe kosten worden
omgezet in kolengas (een mengsel
van koolmonoxyde en waterstof),
dat bovendien weer in vloeibare
brandstof (synthetische olie) kan
worden omgezet. Het bureau voor
spelt dan ook dat kolen halverwege
de volgende eeuw prijsleider zijn.
Kolengas lijkt in de loop van de
volgende eeuw een sterke positie
te krijgen in de Nederlandse ener
gievoorziening, aldus KWW. In de
eerste plaats voor de opwekking
van energie, maar op de langere
termijn misschien ook voor ge
bruik in huis, wat echter een aan
passing van he£ distributienet
noodzakelijk maakt. Het in één
keer vervangen van het hele distri
butienet is pas lonend als de
schaarste aan aardgas echt groot
wordt.
Wessanen
AMSTELVEEN (ANP) - Het voe
dingsconcern Wessanen heeft over
de eerste helft van het jaar een net
towinst behaald van 31,6 miljoen
gulden tegen 28,2 miljoen gulden
in de vergelijkbare periode van
1986. Ondanks de lage dollarkoers
was de bijdrage van de bedrijven in
de Verenigde Staten hoger dan vo
rig jaar. Ook in Europa gingen de
zaken goed.
De omzet bleef met 1,9 miljard
gulden vrijwel gelijk aan de eerste
helft van vorig jaar. De daling van
de dollarkoers en van de grondstof-
fenprijzen werd opgevangen door
meer verkopen
onderhandelingen te voeren over
loonsverhogingen.
Het bod van de Mijnkamer
kwam neer op een lichte verhoging
van het vakantiegeld, hetgeen de
bond in het geheel niet heeft geëist,
en een verdubbeling van de uitke
ring in het geval van overlijden.
"De arrogantie van de kamer werd
gedemonstreerd door de weigering
een bod voor een loonsverhoging
te doen, ondanks het feit dat wij
water in de wijn deden," aldus Ra
maphosa.
De stakers eisen overigens 30 va
kantiedagen per jaar, in plaats van
de huidige 14 tot 21 dagen. Ten aan
zien van de overige eisen van de
stakers heeft de Mijnkamer geen
nieuwe voorstellen gedaan. Zo ei
sen de zwarte mijnwerkers een
loonsverhoging van 30 procent, ex
tra gevarengeld en een aantal door
betaalde vrije dagen. Zwarte mijn
werkers verdienen gemiddeld on
geveer een vijfde van wat hun blan
ke collega's in het loonzakje krij
gen.
De Mijnkamer heeft sinds de sta
king uitbrak steeds gezegd niet te
willen praten over loonsverhogin
gen van meer dan 15 tot 23,4 pro
cent. De NUM heeft aldoor gewei
gerd opnieuw aan de onderhande
lingstafel te gaan zitten als niet ook
over de geëiste loonsverhoging zou
worden gesproken. Beide partijen
kwamen echter overeen om dins
dag zonder voorwaarden met el
kaar in overleg te gaan.
Bedrijfsleven
steunt kiuist
met 20 miljoen
DEN HAAG (ANP) - Nederlandse
bedrijven hebben vorig jaar voor
20 miljoen gulden kunst onder
steund. Het werkelijke bedrag ligt
waarschijnlijk aanzienlijk hoger,
denkt de stichting Sponsors voor
Kunst die gisteren in Den Haag
haar verslag over 1986 presenteer
de. Tevens kreeg staatssecretaris
Koning (financiën) een overzicht
van de belastingvoordelen van
kunstsponsoring aangeboden.
Deelnemers in de stichting zijn 53
bedrijven, zoals Akzo, Esso, Gasu
nie en Volvo.
In 1985 sponsorden bedrijven
naar schatting nog voor 15 miljoen
gulden activiteiten op het gebied
van de kunsten. De stichting ver
klaart de stijging voor een belang
rijk deel uit het toenemende be
lang dat bedrijven hechten aan een
goed imago. Kunstsponsoring
wordt door een groeiend aantal be
drijven als nuttig instrument be
schouwd om een dergelijk beeld
op te bouwen.
Deze ontwikkeling gaat gepaard
met het feit dat kunstsponsoring
niet langer wordt gezien als dona
tie of liefdewerk, maar een aparte
begrotingspost vormt binnen de
budgetten voor public relations,
marketing of beide. De stichting
denkt dat kunstsponsoring door
deze ontwikkeling verder zal uit
groeien en de bedragen zullen toe
nemen. De verwachting is dat on
dernemingen zich voor langere tijd
aan een culturele instelling binden.
De stichting Sponsors voor
Kunst geeft nog andere redenen
aan voor de toename van kunston
dersteuning door ondernemingen.
De bezuinigingen in de kunstwe
reld brengen culturele instellingen
ertoe uit te kijken naar andere fi
nancieringsbronnen dan overhe
den. Het ministerie stimuleert de
instellingen: alle gelden die ze ex
tra binnenslepen mogen zij zelf
houden.
Enorme fraude
met wissels bij
Joegoslavisch
staatsbedrijf
BELGRADO (Rtr/AFP) - Eén van
de grootste Joegoslavische staats
bedrijven, het agro-industriële be
drijf Agrokomerc, heeft door uit
gifte van honderden miljoenen gul
dens aan ongedekte wissels 63 ban
ken in de problemen gebracht.
Agrokomerc heeft zijn eigen Bank
van Bihac tussen de 600 miljoen en
1 miljard gulden aan wissels laten
maken, terwijl deze bank nog niet
eentiende van dat bedrag kon dek
ken.
Het is in Joegoslavië gebruik dat
bedrijven hun eigen banken op
richten die als bemiddelingsin
stanties met de overheid en andere
bedrijven optreden. Verscheidene
topfunctionarissen van Agroko-
De NUM-leider verklaarde dat mere bekleedden 1
posities i
de bond bereid blijft om de onder- de Communistische Partij, inclu-
handelingen op ieder tijdstip te sief directeur Fikret Abdic. De vi-
ien ce-gouverneur van de Nationale
de Bank, Vukasin Markovic, zei in
interview met Tanjug dat r
hervatten. Volgens de bond
340.000 mijnwerkers deel
staking. Sinds het begin van de sta-
king hebben zes mijnwerkers het de affaire voor het gerecht wil
leven verloren. Voorts werden 320 brengen. Op uitgifte van ongedek-
Lufthansa
FRANKFURT (AP) - De West
duitse luchtvaartmaatschappij
Lufthansa is geïnteresseerd in
overname van de Hilton Internatio
nal Hotel Corporation. Een woord
voerder van Lufthansa heeft dit
meegedeeld. Er zouden overigens
meer dan 30 belangstellenden zijn
voor Hilton.
Door overname van Hilton zou
Lufthansa een van de grootste ho
teleigenaars van Europa worden.
Hilton heeft 90 hotels in 43 landen.
Begin dit jaar deed de KLM een
bod van 975 miljoen dollar op Hil
ton, maar de transactie werd afge
last omdat de Raad van Commissa
rissen geen goedkeuring verleen
de.
AMSTERDAM (ANP) De Sociale Verzekeringsbank (SVB) heeft in
1986 23,7 miljard gulden uitbetaald aan pensioenen aow voor 1,9 miljoen
gerechtigden. De SVB zorgt samen met 22 Raden van Arbeid voor de uit
voering van drie volksverzekeringen. Dat zijn de algemene ouderdoms-
wet (aow), de algemene weduwen en wezenwet (aww) en de algemene
kinderbijslagwet (akw).
Aan aww-pensioenen en -uitkeringen betaalde de SVB in totaal 2,7 mil
jard gulden en aan kinderbijslag 7,1 miljard gulden, 400 miljoen gulden
minder dan in 1985. Dit staat in het jaarverslag over 1986 van de Sociale
Verzekeringsbank.
De aow verzekert mannen en vrouwen vanaf hun 65-ste verjaardag van
een basispensioen. Dat basispensioen wordt in de regel aangevuld met
één of meer bedrijfspensioenen. Of men een volledig aow-pensioen krijgt
hangt af van het aantal jaren dat men verzekerd was.
De meeste mensen met een aow-pensioen wonen uiteraard in Neder
land. Er is echter ook een groot aantal mensen met recht op aow dat in het
buitenland verblijft: in 1986 waren dat er 81.135. Het gaat vooral om de
Bondsrepubliek Duitsland, België, Spanje en de traditionele emigratioe-
landen Canada, Australië en de Verenigde Staten. Daarnaast komen er
steeds meer aow-ers in Turkije, Marokko en Israel. In totaal werd 401 mil
joen gulden uitbetaald aan pensioengerechtigden die in het buitenland
