'S!
Automatiseren
NMB kost
geen banen
ËtUUIBKUK
O verlegbond en mij ndirectie mislukt
Ontslag na weigering werk Koeweit
'Kritiek op rol beursbestuur bij
strijd om Kluwer niet terecht'
Wet voor Nederlands
bedrijf in Zuid-Afrika
Hoger bod op Gillette
■u..ni DIRK VflNDIN BROEK
I Sïtunii lMS VAN DERHEUOEN
HMïïLSiiDIGROS en DIRKSQN
LITERBAK
WOENSDAG 19 AUGUSTUS 1987
ECONOMIE
PAGINA 7
Half jaarwinst gedaald
AMSTERDAM (ANP) - Anders dan door de vakbonden
voorspeld neemt het aantal arbeidsplaatsen bij de Neder
landse Middenstandsbank (NMB) ondanks verdergaande
automatisering de komende jaren niet af. De bank ver
wacht dat het verdwijnen van tot nu toe jaarlijks twee- tot
driehonderd banen, door de invoering van nieuwe compu
tersystemen, ruimschoots wordt opgevangen door een uit
breiding van haar activiteiten.
Aldus reageerde NMB-bestuurslid miljoen tot 2.356 miljoen. Het ba-
drs. A.A. Soetekouw gisteren bij de lanstotaal steeg ten opzichte van
presentatie van de halfjaarcijfers eind 1986 met 8 procent tot 76,9
Mie bank op een onderzoek dat miljard gulden. Het aantal perso-
AMSTERDAM (GPD) - De over
namestrijd rond de uitgeverij Klu
wer is uiteindelijk met een sisser
afgelopen. Maar dat bleek pas op
vrijdagmiddag 14 augustus toen de
Vereniging voor de Effectenhandel
liet weten dat aan Wolters Samsom
50,9 procent van het gewone aan
delenkapitaal van Kluwer was ge
leverd en aan Elsevier 48,7 procent.
Daarmee was de fusie tussen
Wolters Samsom en Kluwer een
feit. Ondanks verwoede aankopen
op de beurs was Elsevier er niet in
geslaagd een meerderheid van de
gewone aandelen Kluwer in han
den te krijgen. Vreemd was dat ei
genlijk niet. Immers, op 31 juli had
Wolters Samsom al bekend ge
maakt dat het na sluiting van de
aanmeldingstermijn over nage
noeg 51 procent van de Kluwer-
aandelen beschikte. En Elsevier
verklaarde op 3 augustus dat
1.209.973 stukken of 48,25 procent
bij haar waren aangemeld.
Toch kwam. er daarna ineens een
geweldige geruchtenmachine op
gang. De teneur daarvan was dat de
banken, waarbij de stukken Klu-
wer moesten worden aangemeld,
wel eens niet goed geteld zouden
kunnen hebben of waren verlinkt
door beleggers die weliswaar had
den aangemeld maar helemaal niet
in het bezit waren van aandelen
Kluwer. Er werd kortom gesugge
reerd dat de strijd nog geheel open
"Voor Nederland is het", aldus
de algemeen secretaris van de ef
fectenbeurs, mr. G. H. de Marez
Oyens, "een uniek feit dat door
twee bieders gelijktijdig een bod
wordt uitgebracht op de aandelen
van dezelfde onderneming
beide bieders na het sluiten
aanmelding nagenoeg eenzelfde
percentage opgeven".
Onbekendheid met een dergelijk
fenomeen, heeft ongetwijfeld tot
merkwaardige toestanden geleid.
Hoe is het anders te verklaren dat
de koers van Kluwer ongekend op
liep van pakweg 450 gulden bègin
augustus tot het astronomische be
drag van 3 TOO gulden. Dat moet aan
kopers hebben gelegen, die geloof
den dat er in de al gemelde verhou
dingen toch nog wel wat was te ver
anderen.
In de laatste dagen van het ge
vecht om Kluwer heeft de beurs
forse kritiek gekregen. De vraag
was of het bestuur van de Vereni-
de ging voor de Effectenhandel wel
had gezorgd voor het waarborgen
van een ordelijke koersvormïng,
wat officieel zijn taak is. Eerder tij
dens de ruim twee maanden die de
overnamestrijd heeft geduurd, was
er al kritiek geweest van handela
ren, omdat op bepaalde momenten
één of twee of alle drie de betrok
ken uitgevers tijdelijk uit de note
ring waren gehaald.
De Marez Oyens stelt dat vooral
de onzekere uitkomst van de feite
lijke leveringen tot onrust heeft ge
leid. Daarbij moet wórden bedacht
dat juridisch gezien een aanmel
ding (dus meedelen dat op het boe
wordt ingegaan) niet hetzelfde is
als levering. Levering vindt name
lijk op een later tijdstip plaats, al
moet bij aanmelding worden aan
getoond dat er ook daadwerkelijk
kan worden geleverd. De banken
dienen zich daarvan te overtuigen.
Tot nu toe hoefde de beurs zich
er nooit druk over te maken dat bij
biedingen het aantal leveringen
niet zou overeenkomen met het
aantal aanmeldingen. Maar bij Klu
wer was dat anders, omdat de mar
ge tussen Wolters en Elsevier zo
klein was. Dat leidde tot hectische
toestanden. Elsevier probeerde
met alle macht - dus voor veel geld -
toch nog zoveel mogelijk stukken
Kluwer in handen te krijgen. De
koers steeg daardoor met spron
gen.
Het beursbestuur heeft toen een
aantal maatregelen genomen om
een ordelijk koersverloop mogelijk
te maken. De Marez Oyens: "De
koersstijging van 1000 naar 3100
gulden is dan ook tot stand geko
men in een voor alle partijen door
zichtige situatie". Als er partijen
overblijven die koste wat kost de
ander willen overbieden, dan krijg
je inderdaad een situatie van wat
de gek ervoor geeft. De beurs kan
daarin echter niet ingrijpen, aldus
de secretaris.
de Dienstenbond FNV bij haar col
lega de Algemene Bank Nederland
(ABN) heeft gedaan. Volgens de
bond zouden bij de ABN de ko
mende vijfjaar 2500 tot 4000 banen
verdwij:
ring.
neelsleden bedroeg per 30 juni
11.865 tegen 11.948 eind 1986.
Bestuursvoorzitter W.E. Scher-
penhuijsen Rom wees er gisteren
in een toelichting op de cijfers op
door de automatise- dat dat zij weliswaar lager zijn dan
in het zeer goede eerste halfjaar
hoger dan in de tweede
DEN HAAG (ANP) - De regering
r hun personeelsbestand
bereidt een wet voor die Neder- 9079 werknemers in dienst,
landse bedrijven met vestigingen 4527 zwarten. De gedragscode be-
of dochterondernemingen in Zuid- veelt een loon van de helft boven
Afrika verplicht verslag uit te bren- het noodzakelijke bestaansmini
mum aan, maar vaker dan in de
rige verslagperiode werd of
N*
gen over de manier waarop zij met
zwarten omgaan. Dit wordt beke-
In de eerste helft van dit jaar is 19.
de winst van de NMB ten opzichte helft van 1986. Het gematigde opti-
de
ken aan de hand van de EG-code loon uitbetaald dat nog lager
hiervoor, die in 1985 nog is aange- dan het bestaansminimum, öf fiat
het eerste halfjaar 1986 met 15
de NMB-top
procent gedaald (7 miljoen gulden) winstontwikkeling in het hele jaar
Lot 101 miljoen gulden. De toevoe- is onder meer gebaseerd op de ver
ging aan de voorziening algemene wachting dat de kosten zullen af-
(de zogenaamde stroppen-
s met 250 miljoen gulden 11
Ook wordt gerekend op
i iets betere rentemarge,
beneden het bestaansminimum
plus vijftig procent bleef.
De aanbevelingen van de code
door zwarten gelei- hebben verder betrekking op, be-
steun aan projec- halve de lonen, de activiteit van
vakbonden, buitenlandse en plat-
scherpt op het punt van vertegen
woordiging, scholing en loopbaan
bevordering voor zwarten
stimuleren v?
de bedrijven
ten om de levensomstandighed
procent minder dan in de eerste door de brutowinst kan stijgen
De nettowinst zal mogelijk bo- verbeteren.
de zwarte gemeenschappen te telandsarbeiders ('trekarbeid'), het
De kredietverlening steeg ten vendien gunstig worden beïnvloed
opzichte van eind 1986 met 3,8 mil- door een wat lagere toevoeging aan
jard gulden (8 procent) tot 52,2 mil- de stroppenpot dan vorig jaar, al
jard. Toevertrouwde en opgeno-
gelden gingen met 5,4 miljard
i Schërpenhuijsen Rom nog
nig inzicht te hebben
gulden omhoog tot 73,6 miljard geld die de bank over het hele jaar (buitenlandse zaken)
gulden. Het groepsvermogen nam
mogelijke stroppen opzij
sinds eind december toe met 40 moet leggen.
NEW YORK (Rtr) - Het Ameri
kaanse cosmeticaconcern Revlon
heeft zijn bod op,Gillette, een pro
ducent van scheermesjes en ande
re toiletartikelen, verhoogd van
40,50 dollar tot 47 dollar per
deel, 2
Het niet naleven van de aanbeve
lingen kan ook in de toekomst on
gestraft, zo blijkt voorts uit de brief
die de ministers Van den Broek
De Korte
(economische zaken) de Tweede
Kamer hebben gestuurd over de
naleving van de code in de periode
juli 1985 tot en met juli 1986. Alle
veertien bedrijven die in aanmer
king kwamen voor rapportage over
de manier waarop zij de code toe
pasten hebben dit ook gedaan.
In het voorafgaande jaar i
beginsel van gelijk loon voor gelij
ke arbeid, opheffing van de rassen
scheiding op plaatsen waar wordt
gewerkt, verbetering van de le
vensomstandigheden van de werk
nemers en hun gezinnen door pen
sioenen, verhoging van de kwali
teit en toegankelijkheid van onder
wijs, uitbreiding van het pakket
verzekeringen, en voorzieningen
voor huisvesting, woon-werkver-
voer en gezondheidszorg.
Uit -protest tegen de houding van de Hyundai-directie gingen gisteren
zó'n dertigduizend arbeiders de straat op. (fotoAP)
Einde staking
bij Hyundai
SEOEL (UPI/Rtr) - Aan het ar
beidsconflict bij de Zuidkoreaanse
industriële reus Hyundai in de ha
venstad Ulsan is voorlopig een ein
de gekomen. Onder bemiddeling
van de onderminister van arbeid
Han Jin-Hee, die door de regering
r Ulsan was gestuurd, werd gis
teren overeenstemming bereikt
tussen de directie van Hyundai en
de pas opgerichte 'representatieve
bond', die alle werknemers in de
verschillende fabrieken van het
concern wil vertegenwoordigen.
Hyundai heeft op verzoek van de
regering de nieuwe bond erkend,
aldus de directie. Een woordvoer
der van de werknemers zei dat de
circa 40.000 stakende arbeiders
morgen weer aan de slag zullen
gaan en bereid zijn met de bedrijfs
leiding te onderhandelen over hun
looneisen.
Zo'n dertigduizend arbeiders
zijn gisteren nog in de Zuidkore
aanse industriestad Ulsan de straat
opgegaan om te protesteren tegen
de grootste werkgever van het land
Hyundai.
der de avances van Revlon en zijn
topman, de 'raider' Ronald Perel- oj
man, heeft afgewezen wordt het ten zeventien bedrijven rapporte-
zeer moeilijk om het nieuwe, royale ren, over de periode juli 1986-juli
bod je verwerpen^ aldus beuredes- 1987 zullen nog maar elf bedrijven
amelijk
Geweld houdt aan bij staking in Zuid-Afrik a
kundigen. Zij wijzen erop dat Gil- verslag uitbrengen,
New York bekendge- lette dan rekening moet houden ais gevolg van het afstoten van be-
maakt. Daarmee heeft het bod
een waarde van 5,4 miljard dollar
111,2 miljard gulden),
met protesten van aandeelhouders.
Revlon en Gillette sloten vorig
de grootste transacties buiten de ondernemingen"da'rövéVeenkwa'
i akkoord, i
de twee lever PLC rapporteren aan de En-
oliesector in de Amerikaanse ge
schiedenis.
Hoewel Gillette al twee keer
Dollar
De koers van de dollar is gisteren
op de Europese valutamarkten fors
gedaald. Valutahandelaren schre
ven dit toe aan het wegebben van
de spanningen in de Perzische Golf
en de nog steeds doorwerkende te
leurstelling over de vrijdag gepu
bliceerde cijfers over de Ameri
kaanse handelsbalans. De Neder
landse banken hebben hun advies-
koersen met twee cent verlaagd tot
2,16 gulden bij verkoop van dollars
en 2,04 gulden bij aankoop. De da
ling van de dollarkoers ging Zoals
gewoonlijk gepaard met meer be
langstelling van de beleggers voor
goud.
Standard
De Britse bank Standard Charte
red heeft in de eerste helft van dit
jaar een fors verlies geleden door
dat 503,2 miljoen pond sterling (bij
na 1,7 miljard gulden) is toege
voegd aan de voorziening voor du
bieuze leningen, in het bijzonder
leningen aan schuldenlanden. De
bank ziet zich hierdoor genood
zaakt een aantal belangen te verko
pen om haar kapitaalbasis te ver
sterken, zo is gisteren bekendge
maakt.
Vendex
Het warenhuisconcern Vendex
International wil de Braziliaanse
winkelketen Sandiz met tien su
permarkten kopen. DeBraziliaan
se tak van Vendex, Sears Ultralar,
wil deze warenhuizen kopen
de groep Pao de Agücar. Vendex
voert al een aantal jaren een actieve
overnemingspolitiek in Brazilië.
Vorig jaar werden de warenhuizen
van Ultralar samengevoegd met
die van het Amerikaanse bedrijf
Sears in Brazilië. In totaal beheert
Vendex nu 58 warenhuizen in dit
Zuidamerikaanse land.
Jaguar
De Britse autofabrikant Jaguar
heeft in de eerste helft van dit jaar
een winst behaald van 45,7 miljoen
pond sterling (ongeveer 153 mil
joen gulden). Dat is 32 procent min
der dan de 67,4 miljoen pond (226
miljoen gulden) in dezelfde perio
de van 1986. De voorzitter van de
raad van bestuur van Jaguar, John
Egan, verklaarde bij de presentatie
van '„de- cijfers dat de winstdaling
voor een groot deel is terug te voe
ren op de hoge kosten die gepaard
gingen, met de introductie van het
model XJ6.
dat Perelman geen nieuwe
aandelen zou kopen zonder toe
stemming van het bestuur van Gil
lette. Perelman wil het concern
overnemen omdat Revlon en Gil
lette samen één van de machtigste
3 op het gebied
i sturen Nederland
De ondernemingen die ook over
de periode tot juli 1987 verslag
moeten uitbrengen zijn Van Ber-
kel's Patent, Grasso's Machinefa
brieken, Internatio Müller, KLM,
sumentenprodukten ter wereld Van Leer, Naarden International,
zouden vormen. Revlon verdiende Nedlloyd, Nijverdal-Ten Cate, Oce-
Van der Grinten, Philips en VRG
Papier.
Bij dertien van de veertien be
drijven die gegevens verstrekten
1986 16,5 miljoen dollar op i
omzet van 1,61 miljard'dollar. Gil
lette maakte een winst van 15,8 mil
joen dollar bij een verkoop van 2,8
miljard dollar.
JOHANNESBURG (Rtr/UPI/D-
PA) - De besprekingen die leiders
van de stakende zwarte mijnwer
kers in Zuid-Afrika en hun werkge
ver, de Ariglo-American Corpora
tion, maandag in Johannesburg be
gonnen zijn gisteren mislukt.
Volgens een woordvoerder van
Anglo-American liepen de verte
genwoordigers van de NUM, de
bond van zwarte mijnwerkers, weg
van het overleg in een hotel in Jo
hannesburg nadat plaatselijke lei
ders van de bond hadden laten we
ten dat bij een goudmijn in de
Oranje-Vrijstaat zeven stakers
door de politie waren beschoten en
gewond. "Met grote spijt delen wij
mee dat wij net niet eens zijn ge
worden over voorstellen tot beëin
diging van geweldplegingen bij on
ze mijnen," zei woordvoerder Bob
by Godsell van Anglo-American.
De zeven gewonden vielen bij de
goudmijn President Steyn op 280
kilometer ten zuiden van Johanne
sburg, toen de politie met karabij
nen en rübberkogels het vuur
opende.
Volgens de maatschappij hoorde
de secretaris-generaal van NUM,
Cyril Ramaphosa, op het overleg
over het nieuwe incident. "Hij zei
dat-de besprekingen zinloos waren
omdat de geweldplegingen voort
duren," aldus Godsell.
AMSTERDAM (ANP) - Ontslag op
staande voet omdat hij werk Wei
gerde in de haven van Koeweit op
het moment dat de oorlogsdreiging
in de Perzische Golf op een hoogte
punt stond. Dat overkwam de Rot
terdammer J. Groeneboom vorige
maand. Vandaag vecht hij zijn ont
slag aan tijdens een kort geding
voor de Amsterdamse rechtbank:
„Als minister Van den Broek in
grijpt bij een uitzending over Iran,
zal ik niet mogen weigeren om naar
Koeweit te gaan?"
Groeneboom (48) werkt al 32 jaar
als radartechnicus bij het bedrijf
Radio Holland in Amsterdam. Op
dinsdag 21 juli kwam hij terug van
vakantie en kreeg te horen dat hij Dreigementen
naar Koeweit moest om een radar-
systeem te maken van een Koe
weitse olietanker. Op dat moment
ging hij akkoord, Koeweit zei hem
niet zoveel en dat land was naar
zijn weten ook niet bij de Golfoor
log betrokken.
Maar terwijl Radio Holland zijn
visum aan het regelen was, liepen
de spanningen in de' Golf op. De o
Amerikaanse marine escorteerde ment wilde ik niet
Koeweitse olietankers door de Golf den worden
Groeneboom moest uitgerekend
werkzaamheden verrichten op de
Bridgeton, hij moest het radarsys
teem van het schip nakijken. „Op
zaterdag las ik berichten over drei
gementen uit Iran dat zij vergel
dingsacties zouden uitvoeren op
economische doeleinden van
bondgenoten van Irak. Op dat mo-
uitgezon-
de Verenigde Naties i
resolutie aan ter beëindiging
de oorlog tussen Irak en Iran er
olietanker Bridgeton liep op
mijn.
de haven
Koeweit want dat is toch uitgere
kend een economisch doelwit. Bo
de vendien werken in die haven veel
;en Iraniërs dus de kans op aanslagen
leek me erg groot."
Holec
De ondernemingsraad en de di
rectie van de machinefabriek
Holec in Slikkerveer zijn weer. met
elkaar in -gesprek over de voorge
nomen inkrimping bij. het bedrijf
De directie heeft haar voornemen
tot het collectief ontslag van 168
mensen in de ijskast gezet en de
OR heeft zijn negatieve advies over
de reorganisatie ingetrokken.
„Mij werd in het begin ook niet
verteld om welke boot het ginjk Ik
kende alleen de Koeweitse nóiam
en ontdekte pas later dat het de
olietanker betrof die op een ipijn
was gelopen. De dagen daarvoor
heb ik de nieuwsberichten over de
Golf goed in de gaten gehouden.
Op donderdag vertelde mijn werk
gever dat hij met het ministerie van
Buitenlandse Zaken had gebeld en
dat men daar niet wist wat er ging
gebeuren. Alle nieuwsuizendingen
gingen op dat moment over de
Golf. Ik heb de BRT, de BBC, de
Duitse tv en de Nederlandse uit
zendingen gevolgd en kwam zater
dag tot de conclusie dat ik niet wil
de gaan."
Gevaarlijk
De staking,
330.000 zwarte werknemers van de
kolen- en goudmijnen meedoen, is
de grootste in de Zuidafrikaanse
geschiedenis. De NUM eist een
loonsverhoging van dertig procent
voor de mijnwerkers. Maar tegelij
kertijd wordt een strijd gevoerd
voor politieke rechten. Want, zegt
Ramaphosa, 'alles is politiek in
Zuid-Afrika'.
De staking is een belangrijke
krachtproef voor de NUM. De uit
komst is nog onzeker, maar de
zwarte mijnwerkers hebben nu al
hun macht bewezen. De staking is
vandaag haar elfde dag ingegaan
en ondanks het ontbreken van sta
kingskassen zijn er nog geen teke
nen van stakingsmoeheid. Eerdere
stakingen begonnen al na enkele
dagen te verlopen. Secretaris-gene
raal Cyril Ramaphosa is bijna dag
en nacht in touw, maar hij ontpopt
zich als een bekwaam vakbonds
strateeg die de regie perfect in de
hand houdt.
De NUM heeft een stormachtige
groei achter de rug: in vijf jaar tijd
CONTRACTEN - De Verenigde
Staten zullen geen contracten meer
sluiten met het Noorse nationale
wapenbedrijf Kongsberg Vaapen-
fabrikk (KV) zolang een ruzie over
de verkoop van defensietechnolo
gie aan de Sowjet-Unie niet is bij
gelegd.
groeide de mijnwerkersbond van
6.000 naar 320.000 leden. Een tien
tal andere bonden heeft ook pogin
gen ondernomen om leden te wer
ven onder de 550.000 mijnwerkers,
maar de NUM is de onbetwiste lei
der op het vakbondsfront. Pas
sinds 1980 mogen de zwarte vak
bonden legaal opereren in Zuid-
Afrika.
Rus mindert
MOSKOU (AP) - De campagne
van de Russische autoriteiten
tegen overmatig gebruik van
alcohol lijkt vruchten af te wer
pen. Volgens het persbureau
Tass werd in de eerste zeven
maanden van dit jaar 20 pro
cent minder alcoholhoudende
drank verkocht.
In het bericht werd niet inge
gaan op de onlangs geconsta
teerde toename van zelfge-
stookte drank, waarover de
Sovjet-leiders hun bezorgdheid
hebben geuit. Tass meldde dat
restaurants en slijterijen van ja
nuari tot en met juli ongeveer
725 miljoen liter wodka en an
dere alcoholhoudende dranken
verkochten, een daling met 25
procent ten opzichte van de
zelfde periode in 1986.
ADVERTENTIE
J. Groeneboom: Als minister Van den Broek ingrijpt bij e
ren om naar Koeweit te gaan?"
„Op zaterdag had ik telefonisch
contact met de technisch directeur
van mijn bedrijf. Die gaf mij de op
dracht om te vertrekken maar ik
blééf bij mijn standpunt. Op zater
dagavond kreeg ik een telegram
waarin mijn ontslag op staande
voet werd aangekondigd. Dat tele
gram werd dinsdag officieel beves
tigd middels een brief. Ik heb nog
wel geprobeerd over het ontslag te
praten maar kreeg te horen dat het
overal in de wereld gevaarlijk is.
Dat er in Rome ook wel eens een
bom ontploft".
Een woordvoerster van Radio
Holland deelde in een reactie mee
dat zij de bezwaren van Groene
boom hoog hebben opgevat. „Wij
hebben meteen nagetrokken of de
haven van Koeweit inderdaad als
verhoogd risico-gebied moest wor
den beschouwd. We hebben met de
KLM, het ministerie van buiten
landse zaken en de ambassade van
Koeweit gebeld. Daar kregen we te
horen dat de haven van Koeweit
niet als extra risicovol gold. Daar-
lom beschouwden wij de houding
Groeneboom als werkweige-
ring. We zijn een internationaal be
drijf in schéeps- en bedrijfselektro-
nica en garanderen wereldwijde
service. Natuurlijk stellen wij onze
werknemers niet bloot aan gevaren
van risicovolle gebieden maaf wij
hebben dat in dit geval toch uitvoe
rig bekeken. Toen wij werknemers
naar Moskou uitzonden na die
kerncentrale-ramp hebben wij ook
[uitgebreid research gepleegd. Die
mensen kregen zelfs meters mee
Iran, zal ik dan niet mogen weige- om hun eigen veiligheid in de-ga-
A/IIW/IPPll-PMIS Tl HD0C? NIH BH ONS!
oogst GLORIA'S!
VANILLE of UP
AARDBEIEN JO
GEENT59~MAAR
(foto fi
ten te houd
