'Verhandelde vrouwenkunnen zich nauwelijks verweren Het verheffen in de adelstand verdwenen Achtergrond W- jH m. Patriarch Constantinopel na vier eeuwen weer in Moskou PAGINA 2 WOENSDAG 19 AUGUSTUS 1987 Raad van Adel: wapens en vlaggen worden verdacht van vrouwen handel De zaak kwam aan het licht toen eind vorig /aar een achttienjarig Indonesisch meis je. Adek. aangifte deed bij de po litie. Het gevolg hiervan voor \r was dat ze met onmiddellij ke uitzetting werd geconfron teerd. Via een kort geding werd bereikt dat ze in Nederland mag blijven tot aan de behandeling an de strafzaak tegen haar han delaren. Dat betekent dat ze daarna ieder moment op het vliegtuig kan worden gezet. Een slechte zaak. vindt Lin Lap, bestuurslid van de Stich ting tegen Vrouwenhandel, want het zal vrouwen die slachtoffer zijn geworden van dergelijke praktijken er nog meer van weer houden om aangifte te doen. En t maakt het moeilijk handela- i strafrechtelijk te vervolgen De overheid maakt het vrouwen die-slachtoffer zijn geworden steeds moeilijker aangifte te doen. Gedwongen te werk gesteld als prostituee in Nederland LEIDEN - Over vrouwen handel, waarbij met name vrouwen uit de Derde We reld naar westerse landen worden gehaald om in de prostitutie te gaan werken, is nog maar weinig bekend. Naar de omvang kan slechts worden gegist. Eén van de conclusies ech ter uit een onderzoek dat in 1985 in opdracht van het mi nisterie van sociale zaken en werkgelegenheid werd uitgevoerd is, dat er duide lijk signalen zijn dat vrou wenhandel geen marginaal verschijnsel is. Het gaat waarschijnlijk om duizen den vrouwen. door Nicole Lucas Dat blijkt onder meer uit het feit dat het aandeel van buitenlandse vrouwen in de Nederlandse prosti tutiewereld sterk is gegroeid. Al leen al in Amsterdam wordt hun aantal (voorzichtig) geschat op tus sen de vijftien en achttienhonderd. Dat is ongeveer de helft van het to taal aantal prostituées in de hoofd stad. Zo'n vijftien jaar geleden werkten er op de Wallen vrijwel uitsluitend Nederlandse vrouwen. Inmiddels is de smaak van de pros tituant gewijzigd. Vooral Aziati sche vrouwen zijn gewild, omdat ze lief, gewillig, dienstbaar en exo tisch zouden zijn. Ronselaar Behalve uit Zuidoost-Azië (Thai land, Indonesië en de Filippijnen) komt ook een groot aantal vrou wen uit Latijns-Amerika (Colom bia en de Dominicaanse Repu bliek) en recent ook uit Afrika (vooral Ghana). Slechts zelden we ten ze wat hen te wachten staat als ze naar Europa komen. Een ronse laar voorspelt hen hier een gouden toekomst en biedt ze de meest goed betaalde banen aan. Wat die inhou den wordt meestal vaag gehouden. De vaak zeer slechte economische situatie waarin veel vrouwen in Derde Wereldlanden verkeren, vaak met de zorg voor kinderen en andere familieleden, maakt echter dat ze maar al te graag op zo'n aan bod ingaan. Dat gold ook voor Adek. Nadat haar moeder was overleden trok ze op twaalfjarige leeftijd met een vriendin naar Djakarta, waar ze al lerlei baantjes had. Via een Indone sisch echtpaar, waar ze als hulp in de huishouding werkte, maakte ze kennis met een Nederlands stel. Die boden haar een vakantie in Ne derland aan om hier te kijken naar een baan. De werkelijkheid bleek anders. Enkele weken nadat ze was gearri veerd (april 1986) gaf de man haar te verstaan dat ze de kosten, naar zijn zeggen dertig tot veertigdui zend gulden, terug moest verdie nen. Ze werd in Amsterdam 'achter het raam' gezet. Aanvankelijk sa men met de vrouw die haar de 'va kantie' had aangeboden, later al leen. Maar ook toen werd ze door het echtpaar nauwlettend in het oog gehouden. Geweld „Er bestaan voor die vrouwen nauwelijks mogelijkheden om te ontsnappen", aldus Lin Lap. „Ze zijn natuurlijk bang, ze zijn in een land waarvan ze vaak de taal niet spreken en worden met fysiek ge weld bedreigd als ze niet meewer ken". Ook komt het voor, dat de ex ploitant de vrouw dreigt haar fami lie te vertellen wat voor werk ze ei genlijk doet of haar kinderen iets aan te doen. Slechts in een klein aantal geval len, zo blijkt uit het onderzoek van Sociale Zaken, krijgen de betrok ken vrouwen een (klein) deel van het door hen verdiende geld. In het algemeen houdt de exploitant al les. Adek werd gedwongen dage lijks van een uur 's middags tot een uur 's nachts te werken. Op een 'goede' dag betekende dat een op brengst van zo'n 1000 gulden. Uit een onderzoek van de het Bu reau Coördinatie Vrouwenemanci patie van de gemeente Amsterdam bleek dat een groot deel van de bui tenlandse prostituées in het bezit is van een Nederlands paspoort, ver kregen via een (schijn)huwelijk met een Nederlandse man. De Zuidamerikaanse vrouwen wor den heel vaak op de Antillen in de echt verbonden, de Aziatische vrouwen meestal in het land van herkomst. „De huwelijkskandidaat wordt meestal in Thailand gevonden on der verslaafden, toeristen of Neder landers die in Thailand wonen. Het huwelijk wordt door de agent gere geld en de vrouwen blijven van hem afhankelijk", aldus het Am sterdamse rapport. Adek werd in Nederland tot een schijnhuwelijk gedwongen. Met een drugsver slaafde, die daarvoor betaald kreeg. Inmiddels heeft de handel, zo kwam enkele weken geleden in Bergen op Zoom aan het licht, een nieuw middel bij. Nederlandse mannen erkennen tegen betaling meisjes uit Derde Wereldlanden als hun kind. Om het fenomeen schijnhuwe lijk uit te bannen besloot de rege ring enkele jaren geleden de Rijks wet op het Nederlanderschap te veranderen. Sinds 1 januari 1985 krijgen vrouwen die met een Ne derlander trouwen niet meer auto matisch de nationaliteit van hun man, maar pas na 3 jaar. Justitie hoopte daarmee het schynhuwe- lijk minder aantrekkelijk te ma ken. Voorheen kon de man na een jaar scheiden, nu zit hij drie jaar aan een vrouw vast. Dat zou het ronselen van nepechtgenoten een stuk moeilijk maken, dacht Justi tie. Volgens Lin Lap heeft de wets wijziging echter een averechts ef fect gehad. „Vroeger kon een meis je makkelijker weglopen, omdat ze in ieder geval de Nederlandse na tionaliteit had en niet bang hoefde te zijn het land uitgezet te worden. Nu zit ze driejaar vast". .TTpch zijn er vrouwen die weten te ontsnappen. Dat gebeurt meest al via een klant ('zo'n beetje de eni ge persoon waar ze, buiten haar 'baas', direct mee te maken heeft') of een buurvrouw, Adek wist in september te ontkomen. Pas in de cember deed ze aangifte bij de poli tie. De drempel om dat te doen is hoog, aldus Lap. „In de land waar die vrouwen vandaan komen is de politie meestal niet een instantie waar je heen gaat om hulp. Ze scha men zich bovendien voor het werk dat ze hebben gedaan, weten vaak niet of dat in ons land strafbaar is en zijn bang om het land uitgezet te worden". Agent Die angst is niet ongegrond, zo blijkt uit het ge val-Adek. Volgens een vorige maand verschenen ka binetsnota over de bestrijding van vrouwenhandel is er echter geen reden om weggelopen prostituées een verblijfsvergunning tex verle nen. Volgens Lap is die er vaak wel: „Sommige vrouwen kunnen en willen inderdaad snel terug. Maar velen hebben niets of nie mand om naai' terug te gaan. Bo vendien kan het gebeuren dat ze hun handelaren daar weer tegen komen". Die kans is niet denkbeeldig. Er zijn namelijk nogal wat aanwijzin gen dat vrouwenhandel geen zaak is van individuele personen, maar van kleinere en grotere professio neel georganiseerde netwerken. Volgens het Amsterdamse rapport is er sprake van een 'grote interna tionale opzet van de handel in er een verband bestaan tussen .vrouwenhandél en handel in drugs. „Door een Zuidamerikaanse ex- prostitüée werd verteld", aldus de onderzoekers, dat er tussen de eerste agent waar ze-contact mee had en de laatste, die haar op Aruba naar een soort kamp bracht (waar ze enkele weken moest wachten op een geschikte huwelijkskandidaat) contact heeft gehad met nog vijf andere personen, die allemaal hun eigen plaats hadden in de organisa tie. Eenmaal op Schiphol werd ze overgenomen door een andere per soon, die haar naar een adres bracht, waar ze, weer door andere personen, achter de ramen werd gezet". Drempel Het college van B en W van Am sterdam schreef begin augustus een brief aan de Tweede Kamer, waarin werd gevraagd hoge priori teit te geven aan de bestrijding van vrouwenhandel. Binnenkort wordt een uitgebreide commissieverga- dedering over dit onderwerp ge houden. Amsterdam bepleit onder meer een betere opvangmogelijk heden voor de slachtoffers. Wil je vrouwenhandel echter daadwerke lijk aanpakken, zo stelt mr. Lioe Tan. advocate van Adek, dan is dat niet voldoende. „Je zult de drem pel voor vrouwen om aangifte te doen moeten verlagen". Er is inmiddels opnieuw een aan vraag ingediend voor een verblijfs vergunning voor Adek. De kans dat die inderdaad wordt toegewe zen acht Tan echter klein. „Justitie is waarschijnlijk bang voor een precedentwerking" DEN HAAG (ANP) - De Hoge Raad van Adel, in 1814 door de la tere koning Willem I ingesteld om een ordelijk bestuur voor Neder land te bewerkstelligen, is in 1987 een "vorm van monumentenzorg". Dat vindt de voorzitter, mr. F.W.B. baron van Lynden. De raad be kommert zich om het behoud van historische zaken en staat aan de vooravond van zijn 175-jarig be staan, De Hoge Raad van Adel advi seert de minister van binnenlandse zaken over alle adelszaken en over de samenstelling en wijziging van wapens en vlaggen van gemeen ten, provincies en andere publiek rechtelijke lichamen. De minister van justitie wordt door de raad ge holpen bij het beoordelen van ver zoeken om naamswijziging als daarbij namen van adellijke ge slachten zijn betrokken en de mi nister van defensie bij het beslis sen over de emblemen voor oor logsschepen en onder hem vallen de diensten en inrichtingen. De vijf leden tellende raad (allen van adel, vier met mr. voor de naam) heeft het met de adelszaken niet bijster druk. Gemiddeld eens per jaar wordt er buitenlandse adel ingelijfd. Onlangs nog het van oor sprong Duitse geslacht Stolberg. Jaren geleden werden de Russi sche Wladfmiroffs ingelijfd. Veel onderzoek Meestal vergt een verzoek om in lijving bij de Nederlandse adel, dat vrijwel altijd schriftelijk wordt af gehandeld, erg veel onderzoek. De leden van de raad, die niet worden betaald en het werk als een ere- functie beschouwen, zijn er soms maanden mee bezig. "We gaan er weliswaar niet van uit dat de aan vrager te kwader trouw is, maar je moet zoiets toch wel serieus aan pakken. In het Rusland van voor de revolutie waren er miljoenen van adel, zoals veel ambtenaren en militairen", aldus Van Lynden. Secretaris mr. O. Schutte: "Door veel te adelen onstaat een soort in flatie. Daardoor gaat het niveau zakken. Dat gebeurde bij voor beeld ook in Oostenrijk, waar elke officier die dertig jaar dienst had gedaan en zich in minstenséén veldslag had begeven, van adel kon worden". Van Lynden: "Alleen echte oude adel kan worden ingelijfd, omdat die gemaakt is volgens een sys teem dat bij het onze aansluit Een Indonesische sultan ving zo wel bij de Hoge Raad van Adel als de Raad van State bot: hij viel niet bij de Nederlandse adel onder te brengen. Engelsen worden overi gens ook niet ingelijfd: hun sys teem om adel te maken is ook te anders. Adoptie van een adellijk kind door een niet-adellijk paar 'en an dersom is voor de raad een actueel probleem. Van Lynden: "Als ge vestigd instituut sta je tegenover maatschappelijke ontwikkelingen. Je hebt met de huidige anti-discri minatiebepalingen te maken: waarom kan een niet-adellijk kind dat door adellijke ouders wordt geadopteerd niet bok van adel wor den?" In ons land is al sinds 1939 nie mand meer in de adelstand verhe ven. Het verschijnsel raakte in Ne derlandse ogen uit de tijd "Jam mer, want het spreekt de mensen toch aan als iemand zo wordt be loond". In Engeland, België en Spanje wordt nog wel geadeld. Het aantal adellijke geslachten in Nederland schommelt volgens Van Lynden momenteel rond de 300. Het is beduidend minder dan vroeger, hoewel er numeriek geen achteruitgang te constateren is: er zijn ongeveer 10.000 mensen van adel, Wapens en vlaggen Het adviseren over wapens en vlaggen vormt de hoofdmoot van het werk van de Hoge Raad van Adel. Door de gemeentelijke herin deling is er veel behoefte aan nieu we. Wapens moeten bij Koninklijk Besluit worden vastgesteld en de adviezen van de raad aan de minis ter zijn dus van groot belang. "Het geeft wel eens problemen als vier gemeenten zijn samengevoegd. Die willen dan elk iets van hun ou de gemeente in het wapen van de gemeente waartoe ze nu behoren. Soms kunnen ze het echt niet eens worden en dan nodig ik ze uit voor een gesprek. Een wapen moet iets van de historie van de gemeenten laten zien, maar vooral eenvoudig blijven en toch het nieuwe gebied representeren," aldus Van Lynden. Bij de totstandkoming van het wapen voor de nieuwe provincie Flevoland heeft de Hoge Raad van Adel een grote rol gespeeld. "Voor zo'n nieuwe provincie is een wa pen natuurlijk erg belangrijk. Op het eerste ontwerp van Flevoland stond de lelie van ingenieur Lely weer centraal. Die zie je daar over al, maar die bloem kan niet zo'n he le provincie representeren. De commissaris van de koningin is er over komen praten. Hij wist geen bliksem van heraldiek, zei hij. Uit eindelijk is er een heel nieuw ont werp gekomen: een leeuw rijst op uit het water als symbool voor het uit het water gewonnen land. De leeuw heeft wel een lelie in zijn poot". Bij het samenstellen van een vlag zijn de publiekrechtelijke li chamen vrij. Er is geen Koninklijk Besluit voor nodig. Eigenlijk die nen dezelfde regels als voor wa pens te worden gehanteerd, en de zich daarvan bewuste lichamen vragen dan ook advies. Maar een gemeente kan rustig een vlag uit steken die overal mee in strijd is. Cappelle aan den IJssel heeft er zo één. Uit het oude wapen werden twee zalmen gehaald. Die werden naar elkaar toegebogen afgebeeld, samen een 'c' voorstellende, en op een blauwe vlag geplaatst. In de linker bovenhoek werd het oude wapentje gezet, met daaronder de plaatsnaam. Het hoort allemaal niet, maar de vlag wappert er in Ca- pelle niet minder vrolijk om. Wat Nieuwe'gein deed kon nog net wel: een modern weergegeven 'n' die de hele vlag bestrijkt. "Tegenwoordig wordt al gauw een beroep gedaan op een grafisch ontwerper. Door zijn optiek komt de historie nogal eens op het twee de plan te staan", aldus Van Lyn den. "Het gevaar is ook dat een dntwerp te modieus is en dus snel veroudert, terwijl het eigenlijk eeu wen mee rrioet". «rfV* ^3s£l» 1 jfe™™"1 jjj i Hoge Raad van Adel worden be waard. De geestelijke leider van onge veer 250 miljoen Orthodoxe gelo vigen patriarch Dimitrios I van Constantinopel bezoekt op het ogenblik de Sovjet-Unie op uit nodiging van patriarch Pimen, hoofd van de Russisch-Orthodo- xe Kerk. Dit is de eerste keer sinds de breuk in de Orthodoxe Kerk in 1589, toen Moskou zich tot patriarchaat verhief, dat een patriarch van Constantinopel in Moskou is. Bijna vier eeuwen zijn de betrekkingen tussen Con stantinopel en Moskou gespan nen geweest. De uitnodiging uit Moskou is via de patriarch van Jeruzalem, Diodoros I, binnengekomen, zo deelde bisschop Kallistos, secre taris van het patriarchaat van Constantinopel, mee. Diodoros streeft naar versterking van de Orthodoxie in Jeruzalem, wat volgens hem niet mogelijk is zonder medewerking van de Russisch-Orthodoxe Kerk. Bis schop Kallistos liet wel door schemeren, dat de grotere open heid in Rusland onder Gorbats- jov het bezoek had vergemakke lijkt. In andere delen van de we reld hebben de Orthodoxe ker ken te kampen met teruggang, maar in de Sovjet-Unie is sprake van een religieuze opleving. Wat het bezoek ook ten goede is gekomen is de meer verzoe ningsgezinde houding van de Turkse autoriteiten tegenover het patriarchaat van Constanti nopel. Dimitrios I is Turks staatsburger. De Turkse regering is er wel van beschuldigd, dat ze de activiteiten van de patriarch aan banden legde. De laatste tijd reist hij als een paus de wereld rond. Eerder dit jaar bezocht hij de Orthodoxe kerken in het Mid den-Oosten. Volgende maand gaat hij naar de kerkelijke leiders in Joegoslavië, Roemenië en Bulgarije. En voor het eind van dit jaar staat een ontmoeting in het Vaticaan met de paus op het programma van de 73-jarige Di mitrios Papadopoulos, die in 1971 tot Dimitrios I werd geko- Geschiedenis Constantinopel was de hoofd stad van het Byzantijnse Rijk. totdat de Ottomaanse Turken de stad in 1453 innamen. Hel pa triarchaat bleef er echter geves tigd, hoewel er nu nog geen 4000 Orthodoxe gelovigen in Turkije zijn. Na de val van Constantinopel kwamen de Orthodoxe kerken in het Ottomaanse Rijk onder isla mitische controle. Dat was voor de Russische kerk, die dateert van 988, aanleiding om zich als leider van de Orthodoxe wereld te beschouwen. In 1589 werd het patriarchaat van Moskou geïn stalleerd. De Orthodoxe wereld kent verschillende autonome kerken, in Griekenland, Egypte, Jeruzalem, Oost- en West-Euro pa en Noord-Amerika. De Rus- sisch-orthodoxe patriarch Pimen zendt elk jaar paasgroeten aan de oecumenische patriarch, Dimi trios I, en aan de primaten van vijftien Orthodoxe kerken. Terwijl de betrekkingen van de patriarch van Constantinopel met de Turkse regering zichtbaar verbeteren, ligt hij met de socia listische regering van Grieken land overhoop. De regering-Pa- pandreou is nemelijk begonnen het grondbezit van de Grieks-Or thodoxe Kerk te naasten. Dimitrios I heeft deze plannen 'ontwrichtend' genoemd voor de geestelijke, religieuze en sociale opdracht van de kerk. Er wordt nu druk op hem uitgeoefend om een voorgenomen bezoek aan Athene - waarbij hij minister president Papandreou zou ont moeten - uit protest af te zeggen. De Grieks-Orthodoxe Kerk heeft inmiddels een aanklacht tegen de regering ingediend bij het In ternationale Hof van Justitie in Den Haag. Boerderij In een boerderij in het Drent se Eesergroen is een leefgemeen schap van religieuzen (broeders en zusters) een opvanghuis be gonnen voor mensen die aan drugs verslaafd zijn geweest. "Ons doel is", zeggen zij, "onze gemeenschap open te stellen voor mensen die drugs hebben gebruikt en die een plaats zoe ken waar hun ruimte en tijd wor den geboden om de zinvolheid van het leven weer op het spoor te komen. Levend dichtbij de aarde, ontvankelijk voor het wonder van de natuur, willen wij samen een klimaat van genezing scheppen, dat een antwoord kan zijn op een leven in zinloosheid en wanhoop in de grote stad". De groep noemt zich 'Jabbok- gemeenschap'. naar het oudtes tamentische bijbelverhaal waar in Jakob de rivier de Jabbok moet oversteken om na een pe riode van vervreemding aan een levensfase te beginnen. De middelen die de groep ge bruikt om mensen te helpen hun leven te vernieuwen zijn: arbeid, gebed, ontspanning en gezamen lijke verantwoordelijkheid. Adres van het 'boerderijpro- jekt' van de Jabbok-gemeen- schap is: Eeserstraat 7 (9537 TA) in Eesergroen, 05998-87316. Jongerenreis. Ter voorberei ding op de 100ste sterfdag van Don Bosco houdt het centrum 'Jongeren op weg' in Assel (bij Apeldoorn) van 16 tot en met 25 oktober een Don Bosco-jonge- renreis naar de streek waar deze man geboren is en heeft gewerkt: Noord-Italië eri Turijn. Don Bosco heeft zich ingezet voor de jeugd, vooral voor de armsten onder hen. En dat werk gaat nog altijd door, zowel in Ne derland als daarbuiten. Het cen trum 'Jongeren op weg' is een van de activiteiten van de 'Sale- sianen van Dom Bosco' en vindt zijn inspiratie bij deze figuur. Omdat 'Jongeren op weg' zowel voor als van jongeren is, worden belangstellenden van 17 tot en met 25 jaar uitgenodigd deze reis mee te maken en te zien of Don Bosco ook nu nog iets te zeggen heeft. Voor nadere inlichtingen: 'Jongeren op weg', Pomphulweg 106, 7346 AN Hoog Soeren. 05769-201. Gereformeerde Kerken: aan genomen naar Dinxperlo K. J. Koffeman Abbenbroek-Zwarte- Verarming. Op dinsdag 29 september wordt in de Mozes en Aaron-kerk in Amsterdam een conferentie gehouden over 'ver arming in Nederland' onder de titel 'De arme kant van Neder land'. Organisatoren zijn de afde lingen 'sociale vragen' en 'dienst' van de Raad van Kerken in Ne derland, de Dienst in de Indus triële Samenleving vanwege de Kerken (Disk) en de Taakgroep Uitkeringsgerechtigden. "In kerkelijke kring groeit de bezorgdheid over toenemende armoede binnen de Nederlandse samenleving", schrijven de orga nisatoren in hun aankondiging. "De organen en instellingen voor maatschappelijk activerings- werk in de gereformeerde, her vormde en rooms-katholieke kerken willen meer aandacht aan deze verarming gaan besteden". Doel van de conferentie is, te komen tot nieuwe plannen voor kerkelijk beleid en activiteiten op dit gebied de komende jaren, zowel landelijk en provinciaal als grootstedelijk. Ze is bedoeld voor functionarissen en besturen van de diakonale en missionaire organen en het maatschappelijk activeringswerk. De dag duurt van half 11 tot 4 uur. Voor meer inlichtingen: secre tariaat 'Sociale vragen' Raad van Kerken, postbus 405, 2260 AK Leidschendam, 070-131240 of 131275.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 2