TOTO Moderne wapens VS voor Saoedi-Arabië Hess was en bleef symbool van alle nazi-kwaad Ter verdediging olievoorraden Russen: radioactiviteit mogelijk naar Zweden Aanslagen feministen op confectiebedrijven WASHINGTON/MANAMA (UPI/DPA/AP/Rtr) - De Amerikaanse regering is van plan Saoedi-Arabië voor 1 miljard dollar aan wapens te leveren. Een functionaris van het ministerie van buitenlandse zaken bevestigde dat de voorgenomen transactie onder meer voorziet in de verkoop van 12 F-15-gevechtsvliegtuigen en 1600 Maverick anti-tankraket ten. MOSKOU (Rtr) - Een Sowjetfunc- tionaris heeft gisteren erkend dat bij een Russische kernproef vrijge komen radioactiviteit mogelijk Zweden heeft bereikt. Maar hij zei dat het om een „onbetekenende" hoeveelheid gaat en dat er geen verdragen zijn geschonden. De Verenigde Staten hebben de Sowjet-Unie er vorige week van beschuldigd dat bij een onder grondse kernproef op 2 augustus op Nova Zembla radioactieve deel tjes buiten de grenzen van de Sow jet-Unie zijn gekomen, hetgeen een schending inhoudt van het in 1963 gesloten Beperkte Kernstopver- drag (LTBT). Joeri Izrael, hoofd van de meteo rologische dienst van de Sowjet- Unie, verklaarde op een persconfe rentie dat proeven, voor en na de constatering van een verhoogde ra dioactiviteit in Zweden, niet heb ben aangetoond dat er een verband bestaat met de kernproef. Maar theoretisch is een relatie mogelijk, gaf Izrael toe. Hij zei dat geleerden het erover eens zijn dat onder grondse nucleaire explosies kleine radioactieve emissies in de atmos feer kunnen veroorzaken. „Soms ontsnappen na een explosie vluch tige elementen, vooral isotopen van radioactieve gassen, uit de bo dem in de atmosfeer, en deze kun nen door de wind worden ver spreid. Maar volgens Izrael is er geen radioactieve uitstoot opgetre den, zodat er geen sprake kan zijn van een schending van het Beperk te Kernstopverdrag. Hij zei dat een meetvliegtuig van 2 tot 7 augustus aan de Sowjet-Zweedse grens de atmosfeer heeft gecontroleerd en dat het geen verhoogde radioactivi teit heeft geregistreerd. Bovendien waaide de wind op het moment van de explosie naar het oosten en zui den, zodat het overwaaien van ra dioactieve deeltjes naar Zweden niet waarschijnlijk is. Maar het is niet uitgesloten dat lokale wind- stromen bepaalde gasvormige pro- dukten over de Barentsz-zee heb ben geblazen. Zeer kleine hoeveel heden radioactieve stoffen zouden in Scandinavië terecht kunnen zijn gekomen, aldus Izrael. Hij wees in dit verband op Zweedse berichten over een verho ging van de radioactiviteit met een duizendste becquerel op 11 augus tus. Volgens de functionaris is zo'n verhoging één tweehonderdui- zendste deel van de stijging van de straling die een dag na de nucleaire ramp in Tsjernobyl werd geregi streerd. Zo'n verhoging is vele ma len kleiner dan de normale achter grondstraling en vormt geen be dreiging voor de gezondheid, voeg de hij eraan toe. Het Beperkte Kernstopverdrag verbiedt kernproeven in de atmos feer, onder water en in de ruimte, terwijl bij kernproeven geen radio actieve uitstoot mag ontstaan die buiten de nationale grenzen te rechtkomt. Hiermee willen de Verenigde Sta ten het vermogen van Saoedi-Ara bië versterken om de olievoorra den aan de Perzische Golf te verde digen. De Washington Post, die het nieuws als eerste meldde, citeerde bronnen volgens welke de rege- ring-Reagan het Congres op de hoogte zal stellen van de voorgeno men wapenleverantie zodra het op 9 september terugkeert van het zo merreces. De functionaris van het ministerie van buitenlandse zaken zei niet te verwachten dat de plan nen als een verrassing komen om dat leden van het Congres er reeds over waren geïnformeerd. De Amerikanen zullen overigens niet alleen nieuwe wapens leveren, maar ze willen ook verbeteringen aanbrengen in de F-15-toestellen en andere wapensystemen waar over Saoedi-Arabië reeds beschikt, aldus de door de Post aangehaalde bronnen. Het voornemen van het Witte Huis kan leiden tot een botsing met het door Democraten gecon troleerde Congres. Door verzet van pro-Israelische Congresleden en Politie Huil doet grote wapenvondst LONDEN (AP) - Het onderzoek naar de aanslag in Londen op een omstreden Palestijnse politieke te kenaar heeft geleid tot de arrestatie van een Arabier en de vondst van een voorraad wapens en explosie ven, bedoeld voor aanslagen in Eu ropa. Dat heeft Scotland Yard gis teren bekend gemaakt. Ismail Hassan Sowan (28), een wetenschappelijk onderzoeker, is gisteren in staat van beschuldiging gesteld wegens verboden wapen bezit. Volgens de Londense politie is hij lid van de Palestijnse Bevrij dingsorganisatie (PLO) en stond hij niet in contact met Iran of Li-, bië. De arrestatie en de wapen- vondst werden woensdag bij een inval van de politie in Huil gedaan, maar tot gisteren geheim gehou den, terwijl het onderzoek naar de aanslag op Ali Nsgi Awad al-Adha- mi werd voortgezet. Adhami ligt in het ziekenhuis en verkeert nog steeds in levensgevaar. Hij werd op 22 juli door één man in het hoofd geschoten toen hij in Londen op straat liep. Een tweede Arabier die voor ver hoor was opgepakt, is gisteren weer vrijgelaten. Volgens de Britse omroep BBC werd vermoed dat Sowan een foe rier was en wapens verstrekte aan terroristen die een aanslag ergens in Europa beraamden. anderen die teleurgesteld waren over de Saoedische opstelling in de Golf zag de regering zich in juni ge dwongen voorlopig af te zien van de levering van Maverick-raketten. Een hoge regeringsfunctionaris zei tegen de Post dat de toenemen de spanning in de Golf, waar Ame rikaanse oorlogsschepen Koeweit se olietankers escorteren, ten grondslag ligt aan het voornemen om Saoedi-Arabië wapens te leve ren ter waarde van 1 miljard dollar. In Israel toonden regeringsfunc tionarissen zich bezorgd over de berichten uit Washington. Rege ringsfunctionarissen zeiden dat Je ruzalem gekant is tegen elke wa penleverantie aan de Saoedi's. "We zijn bezorgd over het leveren van wapens aan landen die in oorlog zijn met Israel". Saoedi-Arabië heeft gisteren fél le kritiek geleverd op Iran's cam pagne van "laster, leugens en ver draaiingen" over de gevechten in Mekka, waarbij honderden mos lims de dood hebben gevonden. Minister van voorlichting Ali al- Shaer zei dat koning Fahd op een kabinetsvergadering had besloten op de Iraanse beschuldigingen uit sluitend te reageren met "onom stotelijke bewijzen die de wereld de feiten duidelijk zullen maken". Het Iraanse persbureau IRNA beschuldigde Saoedi-Arabië er in tussen van dat zeven Iraanse func tionarissen die toezicht uitoefen den op de Iraanse pelgrims, waren uitgewezen en dat de speciale af gevaardigde van ayatollah Cho- -meini 24 uur de tijd had gekregen om het land te verlaten. Eerder had de Saoedische krant al-Sharq al-Awsat bericht dat de Iraniërs de omsingeling van de Sa oedische ambassade in Teheran na twee weken hadden opgeheven. De Saoedische diplomaat, die ge wond raakte toen de ambassade in Teheran vorige maand werd be stormd door een woedende menig te na de berichten over de geweld dadigheden in Mekka, is gisteren aan zijn verwondingen overleden. Dit heeft het Saoedische persbu reau SPA gemeld. De gewonde, Mousa'ad al-Ghamdi, had door voortdurend uitstel en langzaam handelen van Irans kant niet kun nen worden vervoerd naar een Sa- oedisch ziekenhuis, aldus het pers bureau. Ghamdi raakte gewond toen hij uit een raam viel nadat Iraanse be togers de ambassade waren bin nengevallen, schréeuwend dat Sa oedi-Arabië verantwoordelijk" was voor het bloedbad in Mekka, waar bij honderden mensen om het le ven kwamen. Uitgezwaaid, door familie en vrienden van de opvarenden verlaat het Franse schip Garonne de haven van Toulon op weg naar de Perzische Golf. Ook Britse schepen zijn inmiddels onderweg naar het Golfgebied om bescherming te bieden aan olietankers en koopvaardijschepen. «foto ap> DEN HAAG (ANP) - Nederland behoort tot Amerika's trouwste bondgenoten wanneer het in de Verenigde Naties op stemming aankomt. Dit blijkt uit een overzicht van het stemgedrag van de leden van de volkerenor ganisatie gemeten aan de Ame rikaanse opstelling, dat het mi nisterie van buitenlanse zaken in Washington het Congres heeft gezonden. In dit overzicht, dat alle bijna 160 bij de VN aangesloten lan den omvat, staat Nederland op de achtste plaats. Het heeft uit sluitend betrekking op de 155 resoluties waarover de afgelo pen zitting werd gestemd; de 159 welke zonder stemming of bij consensus werden aangeno men zijn buiten beschouwing gelaten, Het stemgedrag van Israël kwam het meest overeen met dat van de VS; in 89,9 procent van de stemmingen stemden deze twee landen identiek. Ne derland, op de achtste plaats na Israël, het Verenigd Konink rijk, West-Duitsland, Luxem burg, België, Frankrijk en Ita lië, stemde in 76,3 procent van de stemmingen gelijk aan de VS. EG-landen als Ierland Nederland in VN trouwe bondgenoot van de VS Griekenland toonden een veel afwijkender stemgedrag: slechts in respectievelijk 55,1 pet en 42,7 procent van de stem mingen kwam het Ierse en Griekse stemgedrag overeen met het Amerikaanse. Ook NAVO-bondgenoot Turkije huldigde vaak andere opvattin gen dan Washington: slechts in 37,1 procent van de stemmin gen kwam het stemgedrag overeen. Het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken heeft ook een aantal zaken be schouwt die van wezenlijk be lang worden gevonden en nage gaan hoe de diverse landen zich hierin opstellen. Deze kwesties zijn: 1) de in terventie in Cambodja, 2) de goedkeuring van de geloofs brieven van de Israëlische dele gatie, 3) de uitspraak van het In ternationaal Gerechtshof in het geschil tussen de VS en Nicara gua, 4) de interventie in Afgha nistan, 5) de Amerikaanse aan val op Libië, 6) de kwestie Na mibië, het met name aan de kaak stellen van landen als de VS, Israël en West-Duitsland vanwege militaire en nucleaire samenwerking met „het racisti sche bewind in Pretoria", 7) de Amerikaanse resolutie over chemische wapens, 8) de begro ting van de Verenigde Naties, 9) de mensenrechten in Afghanis tan en, 10) resoluties over het Midden Oosten. Nederland stemde in acht van deze kwesties met de Vere nigde Staten mee. Het onthield zich éénmaal, over de begroting van de volkerenorganisatie, ter wijl de Verenigde Staten tegen stemden. Eenmaal, toen het ging om de veroordeling door het Internationaal Gerechtshof van het leggen van mijnen voor Nicaraguaanse havens door de Amerikaanse geheime dienst en de Amerikaanse militaire steun aan de Nicaraguaanse Contra, stemde Nederland voor en stemden de VS tegen. KARLSRUHE (AP/DPA/Rtr) - De Westduitse feministische organisa tie Rote Zora heeft de verantwoor delijkheid opgeëist voor een reeks van acht brandstichtingen in wa renhuizen van het confectiebedrijf Adler. Volgens een pamflet van Rote Zora zijn de aanslagen, die voor 35 miljoen DM schade aan richtten, een protest tegen de uit buiting van vrouwen die in Zuid- Korea voor Adler werken. Adler heeft in Iri in Zuid-Korea een bedrijf dat al sinds april wordt geplaagd door arbeidsonrust. De vrouwelijke arbeiders daar eisen een loonsverhoging vein 16,5 pro cent. De bedrijfsleiding heeft daar op 12 vakbondsleden ontslagen. Op 2 juli hielden negen van hen een actie voor de Westduitse am bassade in Seoul en eisten tever geefs een gesprek met de ambassa deur. Rota Zora wordt gezien als een onderdeel van de terroristische or ganisatie Revolutionaire Cellen. Ze liet voor het eerst van zich horen na een aanslag op het Institut für Humangenetik in Münster op 5 au gustus 1986 en na twee brandstich tingen op andere instituten die zich bezighouden met bio- en gen technologie. De leden van Rote Zora als ook de Revolutionaire Cellen worden door de autoriteiten omschreven als 'Feierabendterroristen' (vrije- tijdterroristen). Van een hechte or ganisatie is geen sprake. Volgens woordvoerder Forster van de Duit se Justitie opereren de Feierabend terroristen veelal in legale organi saties en bemoeien zij zich met controversiële discussies in allerlei organisaties over bijvoorbeeld het asielprobleem of de kernenergie. Mandela vrij' WASHINGTON (UPI) - De Zuid- afrikaanse regering is geheime on derhandelingen met de verboden anti-apartheidsorganisatie ANC begonnen die er toe kunnen leiden dat ANC-leider Nelson Mandela binnen drie maanden op vrije voe ten komt. Dit heeft de Amerikaan se krant Washington Times giste ren gemeld. President Pieter Bo tha zei vorige week in een rede tot het Zuidafrikaanse parlement dat aan politieke gevangenen niet lan ger gevraagd zal worden dat zij ge weld afzweren als voorwaarde voor hun vrijlating. ADVERTENTIE Afgelopen zondag had a§| g?É h niemand 12 goed in de Toto. Daarom pakt de Toto deze week twee keer uit. Met 'n beetje geluk wint u de hoofd prijs incl. de jackpot van circa f 30.000,-. -rfs-rC*) Dus als u'ns echt uw slag wilt slaan... IvJ/TV*-^ Gandhi In de krant van zaterdag is een sto rende fout geslopen in het artikel over de veertigjarige onafhanke lijkheid van India. De huidige pre mier, Rgjiv Gandhi, werd aange duid als kleinzoon van Mahatma Gandhi, de grondlegger van het onafhankelijke India. Rajiv Gand hi is echter de kleinzoon van Ja- warharlal Nehru, de eerste premier van India. Buitenland kort Uit partij Jan van Eek, een vooraanstaand lid van de Progressieve Federale Partij, is uit die partij gestapt. Het aftreden van de parlementariër wordt beschouwd als een slag voor de blanke liberale oppositie in het parlement van Zuid-Afrika. Van Eek zei af te treden omdat de blan ke verkiezingen van mei een zeer negatief effect hebben gehad op het streven van de PFP om meer dan alleen maar een blanke partij te zijn. Scheepsramp Ruim zes maanden na het kap seizen van de Britse veerboot He rald of Free Enterprise voor de ha ven van het Belgische 'Zeebrugge is het 189ste slachtoffer van de ramp geborgen. Naar de Belgische overheid meedeelde werd het stof felijk overschot van een Britse vrouw vrijdagavond gevonden tij dens baggerwerkzaamheden in de binnenhaven. Na het ongeluk van 6 maart worden nu nog drie man nen en een baby vermist. Arap Moi De Keniase president Arap Moi heeft in verband met kritiek van Noorse en Zweedse zijde op de mensenrechten-situatie in zijn land bezoeken aan deze landen op geschort. Moi had Noorwegen en Zweden begin september zullen bezoeken. Sinds dat bekend werd gingen media en verschillende po litici campagne voeren tegen Arap Moi. BONN - Rudolf Hess, de vroegere plaatsvervanger van Adolf Hitler die gistermiddag op 93-jarige leef tijd na 41 jaar gevangenschap in de Westberlijnse Spandau-gevange- nis stierf, werd op 30 september 1946 bij de processen tegen oor logsmisdadigers in Neurenberg tot levenslang veroordeeld. Sindsdien bracht hij meer dan 17000 nachten door in een kale cel van 2 meter 73 bij 2 meter 26. De Russen die hem afwisselend met de Amerikanen, Britten en Fransen hebben be waakt, wezen consequent elk gra tieverzoek van de hand. Appèls door Hans Hoogendijk van Hess'zoon, de Westduitse pre sident Richard von Weizsacker, kanselier Helmut Kohl, SPD-poli- ticus Johannes Rau en de drie westelijke machten in Berlijn om de man thuis te laten sterven, wer den verworpen. Hess was en bleef voor de Russen het symbool van alle nazi-kwaad. Rudolf Hess heeft ruim 46 jaar van zijn leven achter de tralies doorgebracht. Hij belandde mei 1941 in gevangenschap nadat hij met een Messerschmidt-jachtvlieg- tuig naar Groot-Brittannie was overgestoken „om met de Britten vrede te sluiten". Maar die namen hem niet serieus en sloten hem op. Bij de processen van Neurenberg werd Hess in 1945 weliswaar vrij- gespoken van de beschuldiging „misdaden tegen de menselijk heid", maar hij kreeg wel levens lang wegens „voorbereiding van een aanvalsoorlog" en „samenzwe ring tegen de wereldvrede".. Hess belandde in de Spandau- gevangenis in West-Berlijn en werd afwisselend op Westduitse kosten bewaakt door de Britten, Amerikanen, Russen en Fransen. Dat kostte Bonn ruim 2,5 miljoen per jaar. In het begin zat Hess hier nog samen met oud-nazi's als Bal- dur von Schirach, Albert Speer, Raeder, Funk en Donitz, maar sinds 1966 had hij de hele gevange nis voor zichzelf. Alle anderen wa ren vrijgelaten nadat hun straf er op zat, of hun gezondheid te slecht werd. 'Nummer zeven' Voor de Sowjetrussische leger- krant Rode Ster was het probleem Hess ook al lang opgelost: „Rudolf Hess moet de beker van de wraak tot de bodem leegdrinken". De Russen blokkeerden met hun vetorecht elke poging van de ande re drie geallieerden om de oude man, die half blind was, een totaal vergroeide rug had en leed onder acute hartritme-storingen, te laten gaan. Hess bleef zitten waar hij zat en bij elke wisseling van de wacht kwam de verantwoordelijke wachtcommandant naar zijn cel en vroeg „Nummer zeven, wat kun nen we voor u doen". Het ant woord was standaard: „U weet wat ik graag wil, maar helaas kan het niet". Zijn enige afleiding bestond uit de dagelijkse kranten, het Oost- duitse partijblad Neues Deutsch- land en drie Westduitse kranten, tijdschrijften en een kleurentelevi sie met afstandsbediening. Maar de bewakers bepaalden wel wat hij mocht kijken en lezen. Tot de laatste dag werden alle artikelen die over de Hitlertijd gingen uit de kranten geknipt. Aan de muur van zijn cel alleen foto's van de maan en een kalender. Voor het tralie raam een doorzichtige kaart met Josef en Maria bij de kribbe. Ru- dolf Hess, het symbool van de wreedheid, wa s een zielig hoopje mens. Zijn dood laat vele vragen on beantwoord. Was hij gek, leed hij aan politieke waanideeen? Zijn ge heimen neemt hij mee in zijn graf. Nooit hebben historici toestem ming gekregen met hem te praten en zijn familieleden die eens per maand op bezoek mochten komen, hadden zich verplicht nooit iets over de gesprekken door te geven. De vraag of hij gek was zal dus hoogstwaarschijnlijk nooit worden beantwoord. Rudolf Hess rechtsen Adolf Hitier Bezeten Rudolf Hess werd in 1894 gebo ren als zoon van een koopman in Beieren. De jongen was bezeten van de Britse cultuur en wilde in Oxford gaan studeren, maar daar stak de dominerende vader een stokje voor. De gefrustreerde Ru- dolf zag zijn kans schoon toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak. Hij meldde zich net als miljoenen an dere jonge Duitsers vrijwillig voor het front, tegen het einde van de oorlog raakte hij zwaar gewond. Maar na zijn herstel meldde hij zich bij de luchtmacht. Vliegen werd en bleef zijn passie. Na de oorlog kwam Hess terecht bij rechts-extremistische, nationa listische groepjes. Uiteindelijk be landde hij bij de ex-generaal en toenmalige hoogleraar Karl Haus- hofer. Haushofer, met zijn uitge sproken rassenopvattingen en „Le- bensraum-theorieën" werd een soort vaderfiguur voor Hess, maar zijn „echte" Führer vond hij in 1920 in een Münchense kroeg. Rudolf Hess raakte in de ban van Adolf Hitler, die op kernachtige wijze precies dat verwoordde waar Hess en vele anderen om vroegen: terug naar een eigen nationalisti sche koers. Rudolf Hess werd lid van de rechtse splinterpartij van Hitier, de Nationaal-Socialistische Partij Duitsland. Na Hitiers mislukte putsch van 8 november 1923 belandde Hess sa men met zijn afgod in de cel. Daar schijnt een sterke band te zijn ge groeid. Hess kwam als persoonlijk secretaris van Hitier uit de cel. La ter werd hij politiek secretaris van de snel groeiende NSDAP. In 1933 kwam Hess met veel andere nazi- prominenten in de Rijksdag, waar na hij officieel werd benoemd tot plaatsvervanger van Hitier. Hij mocht zich zelfs minister noemen, hoewel hij geen eigen ministerie kreeg. Hess was nummer twee zoals hij dat altijd zou blijven. Hij zette zijn handtekening onder wetten als de inlijving van Oostenrijk en de Poolse gebieden, alsmede onder de Neurenbergse rassenwetten, die de basis vormden voor de jodenver- nietiging. Zijn ster steeg tot begin 1940. Toen bleek zijn eigen chef staf, de keiharde, sluwe Martin Bormann, hem te hebben over vleugeld. In 1941 was het niet lan ger Hess wat de klok sloeg, maar Bormann. Sommige psychiaters menen dat toen ook bij Hess het plan is opge komen voor een spectaculaire stunt. Op 10 mei 1941 stal hij een vliegtuig om als vredesstichter naar Engeland te gaan. Een pact tussen Duitsland en Engeland te gen Rusland wilde hij sluiten. Hij, Hess, zou in één klap van de fru strerende tweede plaats naar de ab solute top doorstoten. De „chef' zoals hij Hitier steevast noemde, zou het weten te waarderen. Die avond arriveerde hij vlak voor middernacht per parachute in de buurt van Eaglesham in Schot land. Zijn vliegtuig stortte bran dend neer. Zijn bizarre vredesaan bod werd door de nuchtere Chur chill niet geloofd en hij liet Hess als krijgsgevangene opsluiten. Na tuurlijk werd de man door experts van de geheime dienst volledig uit gemolken, maar veel wijzer wer den zij er ook niet van. Hess was behoorijk in de war: zijn droom om een keer nummer één te zijn was in rook opgegaan. Nadat Hitler had laten verklaren dat zijn plaatsvervanger waar schijnlijk in een vlaag van ver standsverbijstering had gehan deld, werd het stil rond Hess. Pas in 1945 in Neurenberg dook hij weer op. Maar ook hier kon men weinig beginnen met zijn combina tie van onsamenhangende verha len en uiterst gedegen beschou wingen. Uit een onlangs verschenen boek „Rudolf Hess - brieven van 1908- 1933" komt een beeld naar voren van een idealistische, fanatieke pa triot, die ten onder ging aan een voor hem totaal vreemde carrière zucht van andere omhoog komen de nazi's. In het invloedrijke rechtse blad Die Welt verscheen een paar maan den geleden een lovende recensie van dit boek, waarin „eindelijk fa cetten van de echte Hess openbaar worden". Nu, na zijn dood zullen er nog wel meer van dit soort publica ties volgen en een martelaar is zo geboren. Maar veel nieuws zal er over Hess wel niet meer bekend wor den. De vele dagboeken waaraan hij begon werden door zijn bewa kers verbrand zodra „nummer ze ven" drie blocnotes vol had.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 5