Vredesplan krijgt
volle steun Cuba
Tv-rede Reagan: nog veel onbeantwoord
Politieke spanningen in
Zuid-Korea lopen weer op
Ankerplaats tankers
Oman deels gesloten
vakantiefestival
Russen willen controle
bij ruiintelanceringen
Tyfoon treft Filippijnen
WINKEL5
VH1JDAL-14 AUGUSTUS mi-
PAGINA 5
Nicaragua werkt aan opheffing noodtoestand
HAVANA (Rtr/AFP/AP) - Cuba steunt het vredesplan voor Midden-Amerika dat vorige
week in Guatemala werd ondertekend. Dat staat in een officiële verklaring die gisteren is
uitgegeven na afloop van het onverwachte bliksembezoek van de Nicaraguaanse presi
dent Daniel Ortega aan de Cubaanse leider Fidel Castro. Ortega en Castro spraken zich
uit voor onderhandelingen over het beëindigen van buitenlandse militaire aanwezigheid
in Midden-Amerika.
MANAMA (AP) - De ankerplaats
voor tankers in de Golf van Oman
is door de havenautoriteiten van
Fujairah gedeeltelijk gesloten ver
klaard nadat in het gebied een zes
de mijn was ontdekt. Dat hebben
scheepvaartkringen in het gebied
gemeld.
Een Saoedische mijnenveger is
woensdag bij het uitvoeren van
zijn taak in het noorden van de Golf
op een mijn gelopen. De politie in
het gehucht Khajfi aan de noord
oostkust van Saoedi-Arabië meld
de dat twee mannen aan boord van
het schip licht gewond zijn ge
raakt.
De eerste vijf mijnen voor de
kust van Fujairah zijn inmiddels
onschadelijk gemaakt.
Door de maatregel van de haven-
autoriteiten in Fujairah moeten
schepen een gebied van 90 vierkan
te kilometer voor de kust mijden.
De haven van Fujairah blijft wel
open, zeiden de bronnen. Binnen
het verboden gebied ligt de ..geva-
m ruim zes vierkante
kilometer groot gebied waar vol
gens eerdere berichten explosie
ven zouden zijn waargenomen.
De in de Verenigde Arabische
Emiraten (VAE) verschijnende
krant Al Ittihad zei dat de ontdek
king van de mijnen de reis van een
volgend konvooi van onder Ameri
kaanse escorte varende Koeweitse
tankers door de Golf met een week
zou ophouden. Volgens de krant
hadden vandaag drie nieuwe tan
kers op de ankerplaats moeten aan
komen. Functionarissen van de re
derij die de Koeweitse tankers ver
tegenwoordigen zeiden nog geen
gegevens te hebben Óver de aan
komst van een nieuw konvooi.
Naar verluidt zoeken schepen en
helikopters van de VAE. Oman en
de Amerikaanse marine ieder in
een deel van het gebied naar de ge
heimzinnige mijnen. In scheep-
vaartkringen wordt over het alge
meen aangenomen dat Iran de mij
nen heeft gelegd om de Ameri-
kaans-Koeweitse konvooien dwars
te zitten, die de bedreigde anker
plaats gebruiken als begin- en
eindpunt van hun reis door de
Golf.
Iran heeft de Verenigde Naties er
gisteren van beschuldigd nog geen
enkele stap tegen Irak te hebben
genomen wegens diens gebruik
van gifgas in de al zeven jaar duren
de oorlog tegen Iran. Teheran wil
dat de VN spoedig duidelijk ma
ken wat zij zullen doen om Irak te
dwingen de chemische oorlogsvoe
ring te staken. Het antwoord hier
op zal in belangrijke mate bepa
lend zijn voor de houding van Iran
tegenover de VN en de Veiligheids
raad met betrekking tot de
Golfoorlog.
Tot op heden heeft Teheran de
resolutie van de Veiligheidsraad
over de Golfoorlog aanvaard noch
afgewezen. Irak drong er gisteren
opnieuw bij de Veiligheidsraad op
aan sancties te treffen tegen Iran.
Volgens Bagdad staat het immers
als een paal boven water dat Iran
de resolutie nooit zal aanvaarden.
In de resolutie worden de strijden
de partijen opgeroepen een staakt-
het-vuren in acht te nemen, gevan
genen uit te wisselen en zich terug
te trekken achter de eigen grenzen.
In het communiqué wordt het vre
desplan een „zeer positieve en
nieuwe gebeurtenis in de geschie
denis van de regio" genoemd. In
het gesprek met Ortega heeft Ca
stro de volledige steun van Cuba
toegezegd aan de overeenkomst
die de presidenten van de vijf Mid-
denamerikaanse landen hebben
gesloten. Beide leiders kwamen tot
de conclusie dat een akkoord om
een einde te maken aan de buiten
landse militaire aanwezigheid in
de regio een belangrijke bijdrage
zou zijn aan de vrede. „Beide lan
den zijn bereid in dit richting te
Vliegtuig door
Afghaans verzet
neergeschoten
MOSKOU/ISLAMABAD (AF-
P/Rtr) - Afghaanse rebellen hebben
een transporttoestel neergescho
ten, zo heeft radio-Kaboel gisteren
gemeld. Alle inzittenden, vijf be
manningsleden en zeven passa
giers, zijn om het leven gekomen.
Volgens de Afghaanse radio is de
An-26, die een vlucht uitvoerde
tussen Kaboel en Khost. neerge
haald met een Stinger-raket van
Amerikaane makelij. Het toestel
werd getroffen in het gebied Dera-
Mangal, aldus de radio. Onder de
doden zijn twee kinderen.
Op 11 juni werd eveneens een
An-26 van de binnenlandse lucht
vaartmaatschappij getroffen door
een Stinger-luchtdoelraket. Het
toestel stortte neer in het zuiden
van Afghanistan en alle 49 inzitten
den vonden de dood.
Volgens Afghaanse guerrilla
strijders zijn in mei en juni boven
Afghanistan 56 vliegtuigen afge
schoten. De guerrillastrijders heb
ben sinds enkele maanden de be
schikking over moderne luchtaf-
weerraketten, waaronder de Ame
rikaanse Stinger, die vanaf de
schouder wordt afgevuurd.
Secretaresse
verdacht in
VW-fraudezaak
FRANKFURT (AP) - Een secreta
resse van Karl Otto Pöhl, de presi
dent van de Westduitse Centrale
Bank, wordt ervan verdacht steek
penningen te hebben aangenomen
van een nu voortvluchtige make
laar die betrokken is geweest bij
een omvangrijke fraude met bui
tenlandse valuta bij het automo
bielconcern Volkswagen. Dat heeft
een woordvoerder van het open
baar ministerie in Braunschweig
gisteren bekend gemaakt.
De Centrale Bank weigerde
vooralsnog commentaar te geven.
Woordvoerder Carl Hermann
Retemeyer van het openbaar mini-
strie verklaarde dat het onderzoek
naar de secretaresse een uitvloeisel
is van het onderzoek naar de om
vangrijke fraude-affaire bij Volks
wagen, die het concern 473 milj
D-mark heeft gekost. De vrouw in
kwestie heeft nog geen verklaring
afgelegd en zij is evenmin in voor
lopige hechtenis genomen, omdat
nog niet zeker is of de verdenkin
gen wel hard gemaakt kunnen wor
den. Wel zijn in haar huis en op
kantoor aanwijzingen gevonden
dat zij informatie over de Centrale
Bank aan Schmidt heeft verkocht.
De 39-jarige Schmidt wordt be
schouwd als de sleutelfiguur in de
fraude affaire by VW. Schmidt is
voortvluchtig. Bij Volkswagen zijn
inmiddels zeven topfunctionaris
sen naar aanleiding van deze zaak
ontslagen of geschorst.
Rampen
India wordt momenteel getroffen
door een aantal natuurrampen.
Terwijl in het oosten en noordoos
ten het aantal slachtoffers van
overstromingen boven de 140 is ge
stegen, is in de hoofdstad New De-
hli en crisisstaf gevormd voor de
aanhoudende droogte in de rest
van het land. Premier Gandhi heeft
in verband met de ernst van de si
tuatie zijn reizen naar West-Duits-
land, Joegoslavië en Hongarije af
werken", zo luidt het communi
qué.
Het vredesplan dat de presiden
ten van Nicaragua, Honduras, Cos
ta Rica en Guatemala vorige week
vrijdag ondertekenden voorziet in
de terugtrekking van alle buiten
landse militaire adviseurs uit de
Middenamerikaanse landen. Orte
ga is naar Havana gegaan om af
spraken te maken over het vertrek
van de Cubaanse adviseurs in Ni
caragua.
Volgens Amerikaanse schattin
gen zijn er zo'n 2000 Cubaanse mi
litairen in Nicaragua, maar beide
landen zelf stellen dat het aantal
Cubanen dat permanent in Nicara
gua is de 800 niet te boven gaat.
Vice-president Sergio Ramirez
zei eerder deze week dat de rege
ring momenteel werkt aan de mo
gelijkheden voor opheffing van de
noodtoestand in Nicaragua die
sinds maart 1982 van kracht is, een
van de andere punten in het Guate
mala-plan.
De Salvadoraanse president José
Napoleon Duarte wil volgende
maand politiek overleg beginnen
met het linkse verzet in zijn land
mits de rebellen voor die tijd ak
koord gaan met het Guatemala-
vredespact. In een rede voor het
Salvadoraanse parlement riep
Duarte gisteren niet alleen het ver
zet in zijn land, maar ook de Con
tra-beweging in Nicaragua op om
hun acties te staken en zich voor 30
augustus offic ieel neer te leggen
bij het door hem en vier collega
staatshoofden gesloten vredespact.
Duarte kwam met de suggestie
dat in. beide landen op 15 septem
ber, wanneer zowel in El Salvador
als Nicaragua de onafhankelijk
heid wordt gevierd, een begin
wordt gemaakt met de dialoog met
het verzet.
President Reagan wil het Midde
namerikaanse vredesplan een kans
gunnen, mede omdat het voorziet
in concrete onderhandelingen en
een duidelijk tijdschema. „We zeg
gen alleen: geef democratie een
kans", aldus Reagan in North Plat
te (Nebraska) op weg naar zijn
vakantieverblijf in Californië. Maar
medewerkers wezen erop dat Rea
gan het idee om de Contra's op
nieuw te steunen niet uit zijn hoofd
heeft gezet.
ADVERTENTIE
elke zaterdag iets leuks.'
GENÉVE (AP) - De Sowjet-Unie
heeft gisteren voorstellen gedaan
voor een systeem waarmee direct
en ter plekke kan worden gecon
troleerd dat wapens niet in de'
ruimte worden gelanceerd. Op lan-
ceerinrichtingen zouden hiertoe
permanent internationale inspec
tieteams aanwezig moeten zijn.
Joeri Nazarkin, hoofd van de
Russische delegatie bij de Ontwa
peningsconferentie in Genève,
waaraan door 40 landen wordt
deelgenomen, zei gisteren dat een
dergelijk inspectiesysteem „zo
spoedig mogelijk" operationeel
moet worden zonder eerst te wach
ten op een overeenkomst over een
verbod op ruimtewapens.
Nazarkin zei met dit voorstel dui
delijkheid te willen verschaffen
over een eerder voorstel van de
Sowjet-Unie, dat in maart van dit
jaar werd gepresenteerd en dat een
meer algemeen karakter droeg. Hij
zei voorts dat het jongste voorstel
tevens beoogt een permanent in
spectieteam te vestigen in alle
plaatsen waar ruimtelanceringen
mogelijk zijn.
Doel van de inspectie is vast te
stellen dat in de ruimte geen wa
pens of bewapende objecten wor
den gelanceerd. In een overeen
komst zou moeten worden vastge
legd welke systemen en materieel
niet meer de ruimte mogen worden
ingeschoten. De Sowjet-Unie
denkt daarbij aan wapens die be
doeld zijn voor stationering in de
ruimte en niet aan ballistische ra
ketten, die de weg naar hun doel
wit via de ruimte afleggen, aldus
Nazarkin.
Als in de toekomst een interna
tionaal verbod op ruimtewapens
overeen wordt gekomen dan zal de
Sowjet-Unie bereid zijn ook in
spectie toe te staan bij opslagruim
ten. industriële faciliteiten, labora
toria en testcentra, aldus de delega
tieleider.
WEST-BERLIJN Drie tegenstanders van de Muur in Berlijn lieten gisteren bij de Brandenburger Tor ballon
nen los omdat het 26 jaar geleden was dat de Muur, die West-Berlijn van Oost-Berlijn scheidt, werd gebouwd. Op
de linkerballon staat in het Duits. Russisch, Engels en Frans dat de Muur weg moet, terwijl de rechterbaüon als
tekst 'Vrede door mensenrechten' draagt.
Ook in Oost-Berlijn hebben mensen bij de Brandenburger Tor gedemonstreerd tegen de Muur. De ongeveer drie
honderd demonstranten riepen leuzen als 'Weg met de Muur'. Volgens de Westberlijnse politie grepen haar Oost-
duitse collega's niet in. (foto ap)
MANILLA (AFP) - De tyfoon ..Bet
ty" die de afgelopen twee dagen
boven het Filippijnse eiland Lucon
heeft gewoed, heeft aan 17 mensen
het leven gekost. Zesduizend Filip
pijnen zijn dakloos geworden. Dit
hebben de autoriteiten in Manilla
vandaag bekendgemaakt.
Zes vissers zijn bovendien als
vermist opgegeven. Manilla is ge
spaard gebleven voor de orkaan,
die zich thans verplaatst richting
Vietnam. Een andere tyfoon, ge
naamd „Cary", wordt in het week
einde in het noorden van de Filip
pijnen verwacht.
De tyfoon Betty, die windsnelhe
den bereikte van 220 km per uur, is
de zwaarste storm in de Filippijnen
in drie jaar.
Van de schade die de tyfoon aan
richtte bestaat slechts een verbrok
keld beeld omdat een grote tele-
communicatiemast ten zuidoosten
van Manilla onklaar raakte waar
door de verbindingen met de cen
trale eilandengroep Visaya en het
eiland Mindanao in het zuiden wer
den verbroken.
Een woordvoerder
van het Rode Kruis zei dat het aan
tal slachtoffers en de zeer voorlopi
ge schattingen over de omvang van
de schade nog flink kunnen oplo
pen wanneer het zicht op de gevol
gen van de storm vollediger is.
LEIDERDORP
SEOUL (AP) - In de Zuidkoreaan-
se hoofdstad Seoul is het gisteren
tot een treffen gekomen tussen po
litie en betogende studenten van
de plaatselijke Nationale Universi
teit. Het land zelf is al enkele we
ken het toneel van massale sta
kingsacties die de automobielin
dustrie en andere belangrijke be
drijfstakken hebben lamgelegd.
Enkele tienduizenden werkne-
ren actie om kracht bij te
zetten aan hun eis tot loonsverho
ging, betere werkomstandigheden
en vrije vakbonden.
Omstreeks 300 studenten de
monstreerden gisteren tegen de ar
restatie van Lee Nam Ju, de voor
zitter van de studentenbond van de
Nationale Universiteit in Seoul.
Lee werd woensdag door de politie
opgepakt toen hij een bijeenkomst
van de politieke oppositie bij wilde
wonen. Bij de Myongdong kathe
draal verzamelden zich omstreeks
1000 mensen om het aftreden te ei
sen van „de militaire dictatuur" in
het land.
De betogers kondigden voor
morgen, Korea's onafhankelijk
heidsdag, een nieuwe bijeenkomst
aan om de regering onder druk te
zetten en te bewegen tot vrijlating
van „alle politieke gevangenen".
Roh Tae Woo.
Gisteren maakte de politie be
kend eventueel met geweld de
voor morgen aangekondigde de
monstratie te zullen tegenhouden.
In Kwangju, ten zuiden van Se
oul, kwam het gisteren eveneens
tot een treffen tussen politie en stu
denten, die hun steun betuigden
aan stakende buschauffeurs. De
studenten hielden bussen tegen
die werden bestuurd door werkwil
lige chauffeurs.
Roh Tae Woo, voorzitter van de
regerende Democratische Gerech-
tigheidspartij (DJP) en door presi
dent Chun Doo Hwan persoonlijk
als diens opvolger aangewezen, zei
dat het huidige arbeidsconflict een
uitvloeisel is van „een opeenstape
ling van gevoelens van ongenoe
gen" onder de arbeidersbeweging.
Roh verklaarde dat de regering
„een evenwichtige benadering"
ten aanzien van dit conflict aan de
dag dient te leggen en dat werkne
mers en werkgevers zonder in
menging van derden met elkaar tot
overeenstemming moeten zien te
komen.
Roh zei voorts dat het Zuidkore-
aanse leger geen staatsgreep zal
plegen als de oppositie dit jaar bij
de presidentsverkiezingen wint.
Natuurlijk zullen de militairen
elke president die het volk uit ei
gen vrije wil kiest, steunen," zei hij.
Roh kreeg gisteren in het parle
ment bijval voor deze overtuiging
van de minister van defensie, Chun
Ho Yong, die zei dat de militairen
neutraal moeten blijven en dat het
zijn vaste overtuiging is dat de mili
tairen onder geen enkele voorwaar
de politiek tussenbeide moeten ko-
HONG KONG - Vermoeid, wanhopig en gelaten wachtten deze Vietna
mese vluchtelingen uit China in Hong Kong op vervoer naar een opvang
centrum. Even tevoren was hen meegedeeld dat ze terug naar China zullen
worden gestuurd zodra de Chinese autoriteiten hun status hebben beves
tigd. De vluchtelingen hadden gezegd dat ze om economische redenen uit
China waren gevlucht. Ze werden onderbetaald en ze waren de beroerde
omstandigheden op de Chinese staatsboerdeijen beu. De Chinse autoritei
ten zouden de vluchtelingen geen strobreed in de weg hebben gelegd toen
zij vertrokken. Volgens Hong Kong is de oorzaak van de toestroom van
vluchtelingen, in totaal kwamen gisteren 334 vluchtelingen aan, het ge
rucht dat ze zonder problemen in Hong Kong terecht zouden kunnen en
daarna naar het Westen zouden kunnen gaan. (foto api
Emigratie
In de Sowjet-Unie hebben onge
veer 13.000 burgers dit jaar toe
stemming gekregen om naar het
buitenland te emigreren. Dit is een
verdubbeling ten opzichte van de
cijfers van emigratie van 1986. Vol
gens diplomaten in Moskou gaat
het vooral om joden, etnische Duit
sers en Armeniërs. Het hoofd van
het Russische emigratiebureau
meent dat het aantal mensen dat
tijdelijk geen toestemming krijgt
om te vertrekken heel laag ligt.
WASHINGTON (AP) - President
Reagan van de Verenigde Staten
heeft in zijn televisie-toespraak
van deze week geprobeerd af te re
kenen met de Iran-affaire zonder
daarbij een antwoord te geven op
de vele open vragen die deze affai
re heeft opgeworpen. Reagan stel
de: „Ik kan niets zeggen dat de toe
stand weer recht zou kunnen zet
ten".
Reagan deed woensdagavond
een derde poging om door middel
van een persoonlijke toespraak
zijn regering in de ogen van het
Amerikaanse volk los te weken
van de onverkwikkelijke gang van
zaken in de Iran-affaire.
De president erkende dat de uit
eindelijke verantwoordelijkheid
voor de gehele affaire bij hem be
rust maar repte met geen woord
over de tegenstrijdige uitspraken
die hij in het verleden over deze
zaak heeft gedaan. Evenmin ging
hij in op het feit dat zijn naaste me
dewerkers zich hebben ingelaten
met in wezen illegale activiteiten.
Reagan heeft kortom geen nieuw
licht doen schijnen op kwesties die
tot nu toe onbeantwoord waren ge
bleven. Zo blijft het een open vraag
hoe het mogelijk is dat een presi
dent, die zeven jaar geleden op die
post werd gekozen door toedoen
van de Amerikaanse frustratie over
de langdurige gijzeling van Ameri
kanen in de ambassade in de
hoofdstad van Iran, zich niet kan
herinneren of hij zijn goedkeuring
heeft verleend aan een plan om in
het geheim wapens aan dat land te
verkopen.
Wat is Reagan nog meer vergeten
als hij inderdaad niet meer weet
dat hij toestemming voor de trans
acties met Iran heeft verleend? En
als er zoveel aspecten van de Iran-
gate affaire voor Reagan verzwe
gen werden, wat is er dan nog meer
voor hem verborgen gebleven?
Verlegenheid
Reagan heeft volgehouden dat
hij zich niet kan herinneren dat hij
een in december 1985 opgesteld
document heeft ondertekend
waarin toestemming werd gegeven
voor de verkoop van Amerikaanse
wapens aan Iran. Dit document be
wijst dat het wel degelijk de bedoe
ling is geweest om wapens te leve
ren in ruil voor de vrijlating van
Amerikaanse gijzelaars in Liba
non, hetgeen door Reagan aanvan
kelijk categorisch werd ontkend.
Zowel voormalig nationaal vei
ligheidsadviseur John Poindexter
als ex-staflid van de Nationale Vei
ligheidsraad Oliver North hebben
voor de gezamenlijke Congrescom
missies verklaard dat Reagan dit
document heeft ondertekend.
Poindexter verklaarde voorts dat
hij het bewuste document vervol
gens had vernietigd om te voorko
men dat zijn president hierdoor la
ter in politieke verlegenheid zou
kunnen worden gebracht.
Evenmin zei Reagan woensdag
avond of hij wel of niet overweegt
gratie te verlenen aan Poindexter
en North, wanneer zij gerechtelijk
vervolgd zouden worden. Hij repte
api
zelfs met geen woord over de mo
gelijkheid dat huidige of voormali
ge regeringsfunctionarissen een
gerechtelijke procedure aan hun
broek krijgen wegens hun betrok
kenheid bij de affaire.
Uit opiniepeilingen blijkt steeds
weer dat een meerderheid van het
Amerikaanse volk geen geloof
hecht aan wat Reagan over de Iran-
affaire heeft verklaard. De affaire
heeft een duidelijk nadelige in
vloed gehad op de geloofwaardig
heid van de president.
Reagan verklaarde verder dat hij
zich zeer betrokken had gevoeld
bij het lot van de Amerikaanse gij
zelaars in Libanon en dat de wa
pentransacties met Iran en de
Amerikaanse diplomatieke doel
stellingen op een gegeven moment
met elkaar verweven waren ge-
Hij zei voorts; „Dit was een ver
gissing. Ik heb vaak en diep nage
dacht hoe ik u duidelijk kon ma
ken wat ik destijds hoopte te berei
ken, maar ik respecteer u te veel
om excuses aan te bieden. Het feit
doet zich voor dat ik niets kan zeg
gen dat de toestand weer recht zou
kunnen zetten."
Hij herhaalde nadrukkelijk dat
hij niet wist dat de gelden van de
geheime wapentransacties met
Iran naar de Contra's gingen. Hij
liet overigens wijselijk in het mid
den hoe het Iran-Contra beleid zou
zijn uitgevallen als hij wel persoon
lijk van de gang van zaken op de
hoogte was geweest.
Reagan verklaarde in geen enkel
opzicht te kunnen billijken dat hij
door de naaste betrokkenen in de
affaire niet op de hoogte was ge
steld van de werkelijke stand van
zaken. „Geen enkele president
moet tegen de waarheid in be
scherming worden genomen," al
dus Reagan.
Vooral Poindexter moest het in
de rede van Reagan opnieuw ont
gelden. „Ik had het recht en de
plicht om mijn eigen beslissingen
te nemen," betoogde Reagan.
Vooral Poindexter zou hem daar
van hebben weerhouden door Rea
gan van een groot aantal ontwikke
lingen in de affaire niet op de hoog
te te stellen.
