TAD LEIDEN
ST5«r
Zendtijd kabelkranten verdelen
op basis van abonnees dagbladen
Versmalling in Witte Singel
moet veiligheid vergroten
Ruzie in hof Bethlehem bijgelegd
Schoolsteeg
Beperkte uitbreiding
waterwinning LDM
s
LEIDSCH IliDAGBLAP
WOENSDAG 12 AUGUSTUS 1987
Nieuwe voorstellen aan algemeen bestuur
LEIDEN - De zendtijd voor kabel
kranten wordt tussen de Leidse
Courant en het Leidsch Dagblad
verdeeld naar het aantal abonnees.
Dat betekent dat het Leidsch Dag
blad ruim 70 uur per week mag uit
zenden en de Leidse Courant in to
taal 10 uur zendtijd beschikbaar
krijgt. Dat is het voorstel van het
dagelijks bestuur aan de Gemeen
schappelijke Regeling Antenne-
voorziening Leiden en omgeving.
Dat voorstel wordt woensdag 26
augustus besproken in het ge
meentehuis van Rijnsburg.
De Leidse Courant, onderdeel
van Sijthoffpers, heeft geen inte
resse om op zaterdag en zondag uit
te zenden. Dat betekent dat de tien
uur toebedeelde zendtijd op werk
dagen gestalte moet krijgen. Vol
gens voorlopige afspraken kan dat
tussen 14.00 en 16.00 uur.
Omroep Rijnland krijgt gelegen
heid tussen 19.00 uur en 24.00 uur
zijn programma's op het beeld
scherm te brengen. Het Leidsch
Dagblad vult de rest van de uren
van het kanaal waarop het 24 uur
uitgezonden gaat worden. Op za
terdag zendt Omroep Rijnland uit
van 19.00 tot 24.00 uur en op zondag
van 16.00 tot 24.00 uur, alhoewel de
zondag nog onderwerp van discus
sie is tussen het Leidsch Dagblad
en Omroep Rijnland. Dat houdt
met name verband met de wens
van het Leidsch Dagblad op zon
dagmiddag berichten over de re
gionale sport te brengen. Maar
daarover moeten nog afspraken
met Omroep Rijnland.
Deze voorstellen zijn het resul
taat van een bijeenkomst op 31 juli
waarbij genoemde partijen tot een
vergelijk zijn gekomen over de ver
deling van de uren en uitzendtij
den. Leidsch Dagblad en Leidse
Courant stemmen dan ook in grote
lijnen in met de voorstellen. Om
roep Rijnland was op die bijeen
komst wegens vakantie niet, aan
wezig. In een brief aan het dage
lijks bestuur heeft de lokale om
roep dan ook bezwaren geuit over
de gesloten overeenkomst.
Hoewel Rijnland niet ontevre
den is over de 40 uur, heeft de om
roep wel bezwaar tegen de tijden
waarop mag worden uitgezonden.
Met name het uitzenden vanaf
19.00 uur ervaart Rijnland als on-
gustig. Daarbij komt dat de finan
ciële vergoeding die de omroep
krijgt van de commerciële kabel
kranten nu maximaal 1000 gulden
per maand bedraagt. In een eerder
gesloten overeenkomst met het
Leidsch Dagblad - die ging niet
door omdat Sijthoff nu ook op de
kabel komt - werd een bedrag afge
sproken van minimaal 1000 gul
den. Bij een gustige ontwikkeling
van de kabelkrant zou zodoende
Omroep Rijnland ook profiteren.
Al eerder is dit jaar een poging
gedaan om tot een voor alle partij
en bevredigende oplossing te ko
men. Zo is een voorstel van het da
gelijks bestuur van de beheerders
van de zendmast door Sijthoffpers
afgekeurd omdat de kabelkrant
zou uitzenden op moment met een
geringere kijkdichtheid. In dat ge
val zou de economische haalbaar
heid ernstig in gevaar komen.
DÉN HAAG/LEIDEN - Een kort
geding van de Stichting Hof Be
thlehem tegen een van haar huur
ders is ingetrokken, omdat tijdens
de zitting een compromis voor de
hand bleek te liggen. Volgens het
stichtingsbestuur had de Leide-
naar geluidsoverlast veroorzaakt,
hetgeen hij bestreed. Nu is afge
sproken dat de betrokken partijen
gaan praten over afspraken maken
over het gebruik van geluidsappa
ratuur en televisie.
De buurvrouw van de Leidenaar
had geklaagd over de geluidsover
last. Dat was al in het begin van dit
jaar, maar de situatie verbeterde
zodat een aangespannen kort ge
ding op het laatste moment niet
doorging. Volgens mr. Toxopeus,
de advocaat van de stichting, bleek
de verbetering slechts tijdelijk om
dat werd gedreigd met een kort ge
ding. In april was er weer sprake
van overlast, waarna de huur werd
opgezegd. Om op korte termijn tot
ontruiming te kunnen overgaan,
werd een kort geding aangespan
nen dat gisteren voor de Haagse
rechtbankpresident mr. Westen
berg diende.
De advocaat van de Leidenaar,
mr. Janssen, ontkende de geluids
overlast, waarvoor ook geen bewijs
was geleverd. Hij wees bovendien
op de goede wil van zijn cliënt, die
brieven al had aangeboden af
spraken te maken. De huizen
kunnen best erg gehorig zijn", zei
mr. Westenberg. "We moeten wel
redelijk blijven. Het lijkt mij beter
om goede afspraken te maken, dan
elkaar met kort gedingen te besto
ken. Dan bent u voorlopig nog niet
jarig. Want als u doorgaat, weet u
wel wie er gewonnen heeft, maar of
u daarmee veel bent opgeschoten,
is nog maar de vraag", aldus mr.
Westenberg.
Na een korte schorsing besloten
beide partijen met elkaar om de ta
fel te gaan zitten. Wel moest daar
voor het kort geding worden inge
trokken.
Bovendien is in de vorige verde
ling van zendtijd geen rekening ge
houden met de voorwaarden
het ministerie zoals die in de
gunningen van de commerciële ka
belkranten zijn gesteld. Zo is
Omroepwet bepaald dat op ee
naai de niet-commerciële uitzen
dingen niet vaker dan één keer pe
dag mag worden onderbroken
door programma's met reclame
Het programma van een lokale
roep moet zodoende één geheel
vormen. Dit is door de minister ge
steld om vermenging van eer
gramma mét en een programma
zónder reclame te voorkomen.
De verdeling van de zendtijd is
nu gebaseerd op het aantal abonne
menten van de dagbladen. Het
Leidsch Dagblad heeft in de Leidse
regio, waarin de kabelkrant wordt
uitgezonden, totaal 36.141 en de
Leidse Courant 5.079 abonnees. Op
deze wijze komt de Leidse Courant
aan 10 uur per week. Indien ook de
Bollenstreek de kabelkranten
overneemt, dan heeft de kabel
krant van Leidse Courant/Sijthoff-
pers recht op 12,5 uur. De verhou
ding komt in dat geval iets anders
te liggen. Vandaar dat het dagelijks
bestuur voorstelt om in dat geval
13 uur aan Sijthoff te geven om het
mogelijk te maken programmawis
selingen op hele uren te laten
plaatshebben.
Directie van Leidsch Dagblad
zegt twee commerciële kranten op
een kanaal onaantrekkelijk te vin
den. Desondanks kan de krant zich
wel vinden in de voorgestelde
zendtijdverdeling, met dien ver
stande dat op enkele punten nog
wel bijstelling nodig zal zijn, onder
meer over de zendtijd op zondag.
Leidse Courant stemt in met het
voorstel, maar koestert nog wel be
zwaren tegen het aantal toegewe
zen uren. Dat wordt aan de magere
kant gevonden.
Paaltjes in de eerste twee bochten op de Witte Singel (gezien vanaf het Noordeinde) moeten fietsers mee
veiligheid bieden en auto's tot het matigen van hun snelheid dwingen. Een automobilist echter heeft deze paal i
de eerste bocht kennelijk te laat in de gaten gehad. (foto Henk Bouwma
LEIDEN - De gemeente is tege
moet gekomen aan de klachten van
bewoners van de Witte Singel over
de verkeerssituatie aldaar, die
sinds de proef met de afsluiting
van de Breestraat is verslechterd.
In de eerste twee bochten van de
singel, gerekend vanaf het Noord
einde, zijn deze week op de rechter-
rijstrook paaltjes aangebracht, die
de veiligheid van fietsers moet ver
groten. Tegelijkertijd is de ruimte
voor auto's versmald zodat die
worden gedwongen vaart te min
deren in de bochten. Auto's moe
ten bovendien op elkaar wachten
omdat er als gevolg van de ver
smalling maar een tegelijk langs
het obstakel kan.
OVER
De Schoolsteeg werd aanvanke
lijk Verckenssteeg genoemd,
maar kreeg na vestiging van de
Latijnse School in 1,431 op de
hoek met de Lokhorststraat haar
huidige naam. De steeg is lange
tijd verdeeld geweest in twee
stukken. De Lange Schoolsteeg
begon bij de Lokhorststraat/Ge
recht en liep door naar de Lange-
brug. Daarna ging het over in de
Korte Schoolsteeg en eindigde
bij de Breestraat.
De korte versie van de School
steeg heeft tot in de 16de eeuw
bij de bevolking nog bekend ge
staan onder de naam Lombok-
steeg. Op de hoek met de Bree
straat was ooit een leenbank ge
vestigd. De sj£cg is zo genoemd
omdat veel bankhouders of
pandjesbazen uit een streek in
het noorden van Italië, Lombar-
dije, afkomstig waren.
In Leidse geschiedenisboeken
wordt de Latijnse School, waar
kinderen een klassieke opleiding
kregen, vergelijkbaar met het
gymnasium, op verschillende
plaatsen gedacht. Volgens J.F.
Dróge blijkt uit de archieven van
het stadsbestuur dat de Latijnse
School niet op het Gerecht of
Pieterskerkgracht heeft gestaan,
zoals vaak is beweerd, maar van
begin af aan op de hoek Lok
horststraat/Schoolsteeg. Dat is
inmiddels 556 jaar geleden. In de
jaren na 1431 breidde de school
zich verschillende malen langs
de Lokhorststraat uit in de rich
ting van de Pieterskerkgracht,
net zolang tot ze niet verder meer
kon. Vervolgens werd begonnen
aan de panden aan de School
steeg.
In 1597 verkeerde het complex
echter in zo'n slechte staat dat
het stadsbestuur gedwongen
was om een nieuwe school te la
ten bouwen. De panden in de
Lokhorststraat, rechts van het
oorspronkelijke gebouw, werden
verkocht inclusief de oude rec
torswoning. De nog bestaande
opvallende gevel uit 1600 wordt
toegeschreven aan de stads-
bouwlieden Joris Andriesz, Ja
cob Dircxsz. den Dubbelden en
Claes Cornelisz.
In 1838 veranderde de Latijnse
School wat onderwijsvorm be
treft in een gymnasium. De
school voor 'rijkeluiskinderen'
verhuisde in 1888 naar een nieu
we behuizing aan de Doeza-
straat. Dat was op de plaats waar
eerder een excercitieterrein lag,
ook wel de Grote Ruïne ge
noemd. Momenteel biedt het ge
bouw de hoek Lokhorststraat/
•^ihoolsteeg huisvesting aan de
Schoolbegeleidingsdienst Rijn
land.
Tijdrekening
Vanaf 1593 heeft de nu onbe
kende, maar in zijn tijd zeer be
roemde hoogleraar Josephus
Scaliger een aantal jaren ge
woond in het achterhuis van Pie
terskerkgracht 9. Het achterhuis
was bereikbaar via de School
steeg. Scaliger heeft zich eens te
gen zijn studenten laten ontval
len dat niemand in Holland zo
hard werkte als hij. Dat moet in
derdaad het geval zijn geweest
gezien zijn staat van dienst. H.J.
de Jonge heeft in een artikel in
het Leids Jaarboekje van 1979
dat eens opgesomd. Scaliger's
bekendste werk is het boek The
saurus Temporum uit 1606, let
terlijk: schatkist der tijden. Daar
in presenteerde hij de tijdreke
ning van de wereldgeschiedenis
breder, nauwkeuriger, kritischer
en klaarder dan ooit tevoren.
Het boek telt maar liefst 1426
pagina's en is in drie jaar ge
schreven op grond van geavan
ceerd en minutieus wetenschap
pelijk onderzoek. Iedereen ge
loofde daarom zijn uitspraak dat
hij maar drie uur per etmaal
sliep. In de tijd dat hij wakker
was hield hij een drukke corres
pondentie met andere hooglera
ren, kopieerde Oosterse hand
schriften, adviseerde curatoren
van de universiteit en gaf studen-
kerk.
oude Schoolsteeg tussen Langébrug e
ten begeleiding. Daarnaast werd
hij als autoriteit gezien op gebied
van astronomie, archaïsch La
tijn, Romeinse en Latijnse poë
zie, metriek, papyrologie en ga zo
maar door. Hij beheerste een
reeks van talen waaronder Ara
bisch, Perzisch, Turks en He
breeuws. Met Nederlands had de
uit Frankrijk afkomstige profes
sor echter wat moeite. Iets dat hij
zonder meer erkende.
Aan de andere kant van de
Lange Schoolsteeg werd in 1641
het Klein-Sionshofje gebouwd.
Het werd ook wel naar de stich
teres Emerentia Banning ge
noemd. De aanleiding voor de
bouw is volgens schrijver Van
Hooidonk in 'Steeg in, steeg uit',
een zeer onaangename regel die
gold voor de bewoonsters van
het Groot-Sionshof. Hierin werd
gesteld dat een vrouw bij overlij
den van haar man het hofje
moest verlaten met medeneming
van de halve boedel. Dat was on
rechtvaardig, temeer daar een
weduwnaar wél mocht blijven.
Ook als hij niet hertrouwde.
Emerentia toonde het hart op
de goede plaats te hebben door
een hofje voor deze ongelukkige
weduwen te laten bouwen. Zij
was getrouwd met Jacob van
Brouchoven, een streng calvinist
en genadeloos rechter. Zij liet
het hofje, dat nog steeds uit vier
huisjes bestaat, echter bouwen
nadat haar echtgenoot bekend
maakte het Jacob van Broucho-
venhofje te willen stichten tus
sen de Schoolsteeg en Papen-,
gracht. Emerentia kon of wilde
vermoedelijk niet achterblijven.
De naam Klein-Sionshofje komt
van het toen dichtbij gelegen
Sionshofje en dat later weer ver
huisde naar de Camp en toen, om
het verschil met het Klein-Sions
hofje eens aan te dikken, Groot-
Sionshofje ging heten.
Spiritualiën
In al die eeuwen is de School
steeg weinig veranderd. Veel
Leidenaren kennen van de steeg
het café De Spijkerbak, dat op de
hoek ligt van de Langébrug. Nu
is het moeilijk om iets te weten te
komen van de geschiedenis van
Leidse cafeetjes. Zo ook over De
Spijkerbak. De oudst bekende
historische gegevens over het
pand dateren van 1809. In dat
jaar wordt ene Hendrik Chris-
tiaan Schlette eigenaar van
Schoolsteeg 4. Uit een in 1850 ge
maakte inventarisatie, die werd
gemaakt wegens het overlijden
van zijn vrouw, blijkt dat een
toonbank, 20 mattenstoelen, een
stel tinnen maten, 50 ledige krui
ken, eene partij bier, eene partij
genever, eenige rum en diverse li
keuren tot de inboedel behoorde.
Als daar geen spritualiën zijn ge
schonken, weten we het ook niet
Schlette doet de zaak in 1853
over aan Jan van der Walle, die
vervolgens tapper blijft tot 1890.
Heel even neemt Pieter Johan-
Hillenaar de plaats achter de tap
kast innemen. Hij doet dat bijna
41 jaar. Na Hillenaar wisselt het
café herhaaldelijk van eigenaar.
W.G. Bousie bestierde de zaak
vanaf 1947 en heeft dat dat ver
volgens 30 jaar volgehouden.
Volgens Bousie, die inmiddels al
weer 12 jaar met pensioen is, ge
beulde in de Schoolsteeg niet zo
bar veel. "Behalve als een stu
dent was gepromoveerd, want
dan was het feest. De verhouding
werklui/studenten is altijd fifty-
fifty geweest. Dat heeft nooit tot
problemen of ruzie geleid. Ze
gingen prima met elkaar om.
Studenten kwamen hier naartoe
omdat het vlak bij de soeïeteit op
de Breestraat is. Bovendien heb
ik daar gewerkt voordat ik met
dit café begon. Veel jongens ken
de ik zodoende al".
Bousie vermoedt dat het café
zijn naam heeft te danken aan de
bouwvakkers die in De Spijker
bak hun loon kregen uitbetaald.
Het is dus zeker dat op de plaats
van De Spijkerbak al bijna twee
eeuwen een kroeg heeft gestaan,
het kunnen er echter ook wel
drie of vier zijn. Wie zal het zeg
gen?
MEINDERT VAN DER
KAAIJ
(Gegevens voor deze rubriek zijn
ontleend aan het gemeentearchief
met medewerking van P.J.M. de
Baar).
Volgens M. Kuzee van de ge
meentelijke directie verkeer en
vervoer zijn de maatregelen in
overleg met de stichting Vreewijk
tot stand gekomen. De Witte Sin
gel-bewoners protesteerden in juni
door middel van brieven, telefoon
tjes en spandoeken tegen als ge
volg van de Breestraat-proef toege
nomen verkeersdrukte en de daar
mee gepaard gaande overlast en
gevaarlijke situaties op de Witte
Singel. Naar aanleiding daarvan
heeft de gemeente volgens Kuzee
een bijeenkomst van de stichting
Vreewijk bijgewoond en de proble
men aangehoord, waarna is afge
sproken dat er een aantal tijdelijke
voorzieningen zou worden getrof
fen.
Kuzee onderkent dat de situatie
er in de twee bochten voor auto's
niet beter op is geworden, in die zin
"dat het allemaal wat krap is. Maar
naar onze mening levert het geen
gevaar op. Bovendien kan het niet
anders als je niet aan meer rigou
reuze maatregelen wilt. We probe
ren dit nu uit en moeten nog onder
vinden of de maatregelen werken
of dat het anders moet". Dat wordt
beslist aan de hand van de ervarin
gen van de gemeente en de bewo
ners, terwijl er ook snelheidsmetin
gen worden gehouden.
Volgens Kuzee leent in principe
ook een aantal andere punten op de
Witte Singel zich voor maatrege
len, onder meer bij de bushalte hal
verwege de singel. Probleem daar
bij is, stelt hij, dat die voorzienin
gen dan ten koste zouden moeten
gaan van parkeerplaatsen of stuk
ken trottoir in verband met de be
schikbare ruimte. "De punten die
nu zijn uitgekozen, hadden het
voordeel dat de voorzieningen op
korte termijn tot stand konden ko
men". Van 'op korte termijn' is des
ondanks niet veel terecht geko
men. De voorzieningen zouden
voor de bouwvakvakantie worden
aangelegd, maar het weer werkte
behoorlijk tegen.
De maatregelen in de bochten
zijn zonder een politieke uitspraak
genomen. Wel is volgens Kuzee de
raadscommissie voor verkeer uit
gebreid op de hoogte gesteld. "Bij
het begin van de proef heeft wet
houder Peters ook meermalen ge
zegd dat niet alleen op de Bree
straat maar ook in de omliggende
straten gedurende de proef tussen
tijdse aanpassingen mogelijk zou
den zijn. Niet elk dingetje hoeft
eerst naar de raadscommissie, al
leen als het om heel ingrijpende za
ken gaat".
DEN HAAG/LEIDEN - De LDM
krijgt van Gedeputeerde Staten
van Zuid-Holland geen toestem
ming om in de duinen bij Katwijk
op grote schaal de waterwinning
uit te breiden. Het dagelijks be
stuur van de provincie is van me
ning dat de Leidsche Duinwater-
maatschappj voldoende water kan
kopen bij andere bedrijven in on
der meer Den Haag en Rotterdam.
Bovendien zijn de geringe uitbrei
dingsmogelijkheden die het be
drijf nog heeft voldoende om ook
tijdens piekdagen aan de behoefte
van drinkwater in de Leidse regio
te kunnen voldoen.
Volgens de provincie heeft het
waterbedrijf op die wijze mogelijk
heden om de capaciteit met 900.000
kubieke meter op te voeren. Dat
GS niet verder willen gaan dan die
hoeveelheid houdt onder meer ver
band met het belang dat zij hech
ten aan de natuur in het duinge
bied nabij Katwijk en Wassenaar.
De LDM heeft plannen om in dat
gebied de watercapaciteit met en
kele miljoenen kubieke meters uit
te breiden. De LDM was vanmor
gen nog niet officieel op de hoogte
gesteld van het besluit en wilde
derhalve nog geen reactie geven.
De Stichting Duinbehoud, die fel
tegen de waterwinning is gekant, is
enerzijds heel blij met het GS-be-
sluit, laat ze bij monde van A. Sal
man weten. "Bij grote nieuwe
werkzaamheden zou herstel van
het duingebied daar op lange ter
mijn zo goed als onmogelijk zijn.
De ministeries van landbouw en
vrom en de provincie hebben on
langs een herstelplan opgesteld,
dat de planten en dieren ten goede
moet komen. We zijn blij nu GS
met dit besluit een consequent be
leid voert".
Anderzijds is de stichting Duin
behoud niet tevreden, omdat de
LDM toch ruimte voor uitbreiding
is gelaten. "De LDM mag drie klei
ne winningen doen: twee in het
noordelijk deel van de duinen dat
op Katwijks grondgebied ligt, een
in het zuidelijk deel by Wassenaar.
Dat betekent dat er nieuwe schade
aan het duingebied wordt aange
richt, zy het minder dan als de hele
uitbreiding was toegestaan. GS
hebben voor een compromis geko-
De Stichting Duinbehoud zal
volgens Salman op de 18 augustus
te houden bestuursvergadering be
sluiten of ze al dan niet in beroep
zal gaan tegen het besluit van GS.
Samen met een aantal andere mil
ieuverenigingen heeft Duinbe
houd vorige week een brief ge
schreven aan de provincie en het
ministerie van landbouw met daar
in een aantal alternatieven voor uit
breiding. Salman: "Met de bestaan
de middelen kan de waterwinning
worden geïntensiveerd. Bijvoor
beeld door het waterpeil van de
plassen te verhogen en het schoon
maken van door vervuiling ver
stopte leidingen". Minder verstop
pingen moeten ook optreden wan
neer vanaf volgend jaar maart in
meer dan de helft van het water
wingebied voorgezuiverd water uit
Den Haag wordt geïnfiltreerd.
Staatsbosbeheer, dat zich ook
heeft verzet tegen uitgebreide wa
terwinning in de duinen, was ook
niet bereikbaar voor commentaar.
Flessentrekker
LEIDEN - De Leidse politie heeft
gisteravond een 20-jarige Leide
naar aangehouden wegens mishan
deling en flessentrekkerij. De 20-ja-
rige had voor ruim twintig gulden
genuttigd in petit-restaurant Mi
chel aan de Apothekersdijk maar
bleek geen geld bij zich te hebben
om te betalen. Naar aanleiding
daarvan ontstond een handgemeen
tussen de klant en de ondernemer
waarbij de laatste enkele stompen
in het gezicht heeft gekregen.
STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN
