Internationale
fusie in de
machinebouw
DDR met sprongen naar computer-tijdperk
Zwarte mijnwerkers staken massaal
Regenverzekeraar is niet bang
voor een buitje meer of minder
APT zit nog steeds
in de rode cijfers
DINSDAG 11 AUGUSTUS 1987
ECONOMIE
PAGINA 7
ASEA en Brown Boveri
BADEN (VWD/ANP) - Er komt een omvangrijke fusie in de Eu
ropese machinebouwindustrie. Het Zweedse concern ASEA en
de Zwitserse Brown Boveri und Cie (BBC) zullen hun activitei
ten per 1 januari 1988 samenvoegen onder de naam 'ASEA
Brown Boveri', zo heeft BBC gisteren bekendgemaakt.
Het nieuwe concern zal 160.000 ASEA werd in 1883 opgericht en
werknemers hebben en een jaar- haalde in 1986 een omzet van - om-
omzet van ongeveer 24 miljard gerekend - vijftien miljard gulden
Zwitserse frank (32,5 miljard gul- en een winst van 817 miljoen gul
den). De twee ondernemingen zul- den. De onderneming heeft over de
len elk voor vijftig procent deelne- hele wereld 346 bedrijven. Zeven-
men in het nieuwe concern. De fu- tig procent van de ASEA-produk-
sie moet nog worden goedgekeurd ten wordt geëxporteerd,
door de aandeelhouders.
De Nederlandse vestiging
ASEA heeft ongeveer 240
in dienst en heeft vorig jaar een
omzet van 122 miljoen gulden ge
boekt. Brown Boveri Nederland
zette met 760 mensen 248 miljoen
gulden om.
De Zweeds-Zwitserse combina
tie wordt een van de grootste on
dernemingen ter wereld op het ge
bied van elektrotechniek, machi
nebouw en industrie-automatise
ring. Volgens BBC, na Nestlé en
Ciba-Geigy de grootste onderne
ming van Zwitserland, is het eerste
streven van de nieuwe onderne
ming de uitbreiding van de markt
positie en de technologische basis
in de EG en Noord-Amerika.
ASEA, de grootste producent
van industriële robots in Europa,
houdt enkele deelnemingen buiten
de nieuwe onderneming, zoals
Elektrolux, ESAB. SILA. Skandi-
viska Elverk en Haegglund. Het
voorzitterschap van de directie van
de nieuwe onderneming komt ge
zamenlijk in handen van Fritz
Leutwiler, oud-president van de
Zwitserse centrale bank en voorzit
ter van de directie van BBC, en
Curt Nicolin, directievoorzitter van genomen
ASEA.
BBC haalde in 1986 een omzet
van 13.8 miljard frank en een winst
van 203 miljoen frank. Het is de on
derneming de laatste paar jaar niet
voor de wind gegaan en in 1985 en
1986 werd er dan ook geen divi
dend uitgekeerd. Leutwiler. die als
saneerder is binnengehaald, heeft
de structuur van het concern ge
wijzigd en het aantal personeelsle
den met tien procent verminderd.
Ongeveer de helft van de activi
teiten van BBC ligt in de vervaardi
ging van apparatuur voor produk-
tie en de distributie van energie.
De andere helft ligt in de sectoren
verkeer, meet- en regeltechniek, en
aandrijvingen en installaties voor
de industrie. ASEA zit behalve in
de industriële robots onder meer in
kerncentrales, warmtekrachtcen
trales, waterkrachtcentrales, trans
formators, kabels, lokomotieven,
kranen en transportbanden.
BOD - Bray Technologies, fabri
kant van gasbranders in Leeds, ziet
af van het uitbrengen van een bod
op de uitstaande aandelen van de
branchegenoot Furigas in Assen,
zo hebben Bray en Furigas giste
ren meegedeeld. De structuur van
Furigas maken een bod van Bray
op Furigas namelijk uitermate in
gewikkeld en de activiteiten van
een aantal deelnemingen van Furi
gas sluiten niet aan bij de bedrijfs-
sactiviteiten van Bray.
Pilotenstaking
De Belgische piloten en naviga-
toren zullen komend weekeinde
hun werk neerleggen om te protes
teren tegen de trage voortgang van
de onderhandelingen met de lucht
vaartmaatschappij Sabena. Het ko
mende weekeinde wordt het druk
ste van het zomerseizoen.
Faillissementen
AMSTERDAM (GPD) - Ondanks
de plensbuien van de afgelopen
weken maakt regenverzekeraar
Lugt Sobbe en Co in Amsterdam
zich nog geen kopzorgen over de
mogelijke schadeclaims. De metin
gen van het KNMI, waarop de uit
keringen worden gebaseerd, zijn
ook nog niet allemaal binnen. Bo
vendien heeft de onderneming, die
al bestaat sinds 1835, zich tegen al
te grote stroppen ingedekt bij
Lloyd's in Engeland
meldt op de betaalstrook de vakan
tieperiode en het regenstation,
het tijdelijke verblijf onder
derland
Directeur Van Ommen weet
te melden dat het aantal particulie- Z1^n meetstations
re verzekeringen tegen een verre
gende vakantie dit jaar zeker zal
toenemen. Vorig jaar lag het aantal
aanmeldingen onder de 5000. "Dit
jaar halen we die wel", zegt hij
voorzichtig. Volgens hem is zijn
onderneming de enige in Europa
die tegen dergelijke nattigheid ver
zekert.
i Ne-
Het sluiten van een particuliere
verzekering gaat heel gemakkelijk.
Men hoeft niets anders te doen dan
het gewenste bedrag overmaken
via de girorekening. Dat moet viif
dagen voor de eerste verzekerines-
dag zijn bijgeschreven op de reke
ning van Lugt Sobbe. Men ver-
Computer
De dagelijkse KNMI-metingen
komen in de computer. Vervolgens
wordt gekeken welke mensen
waar en in welke periode met
vakantie zijn. De regenval in hun
gebied wordt op hun kaart geno
teerd. Komen zij in aanmerking
voor een vergoeding, dan wordt
die overgeschreven. De klant hoeft
zich niet te melden, als hij denkt in
aanmerking te komen voor een uit
kering.
Voor een week verzekeren
vraagt Lugt Sobbe een premie van
57,50 gulden. Voor elke vakantie
week moet met een aparte giro
kaart worden gestort. Valt er min
stens 25 millimeter regen tussen 7
uur in de ochtend en 7 uur in de
avond gedurende de zevendaagse
periode, dan krijgt men 500 gulden
uitgekeerd.
Het verzekeren van grote evene
menten kost meer voorbereiding.
Het gaat daarbij om evenementen
als braderieën of sportwedstrijden.
Als voorbeeld noemt Van Ommen
een voetbalwedstrijd. De verzeke
ring gaat een uur vóór de wedstrijd
in en duurt een uur na de aftrap.
Bezoekers die eenmaal binnen
zijn, blijven dan toch wel. eventu
eel met paraplu.
De premie voor de grotere evene
menten komt op 15 procent van
het te verzekeren bedrag. Is er een
gebeurtenis die ongeveer 30.000
gulden moet opbrengen dan zullen
de organisatoren eerst nog eens in
de kas kijken voor ze aan verzeke
ren denken. Zij besluiten dan
meestal niet verder te gaan dan het
dekken van een deel van het finan
ciële risico.
Bij de grote evenementen, zoals*
in een stadion, is een risicodekking
van 100.000 gulden een normale
zaak. Dan laat Lugt Sobbe zelf een
regenmeter opstellen. "Later vra
gen wij dan een van de bestuursle
den om mee te kijken of en hoeveel
water is geregistreerd", legt Van
Ommen uit.
Frater
Hij herinnert zich een ongelukki
ge gebeurtenis, toen niemand van
de 40 eigen medewerkers beschik
baar was. Het was bii een wieller-
ronde op de Cauberg in de Lim
burgse plaats Valkenburg. Van
Ommen: "We belden een klooster
in de buurt. Dat leek ons een voor
alle partijen betrouwbare hulp.
Een van de fraters beloofde dat hij
de zaak voor ons zou regelen. Hij
kreeg twee kaartjes toegestuurd,
een om te bevestigen dat hij de
meetapparatuur ongeschonden
had ontvangen en een om op te ge
ven hoeveel millimeter regen er
zou worden registreerd.
Het eerste kaartje kregen we ge
tekend terug. Een dag na de wed
strijd belde iemand van de organi
satoren en meldde dat het pijpeste-
len had geregend en vroeg wan
neer men de uitkering zou kunnen
verwachten. Ik zei dat we natuur
lijk eerst het kaartje van de frater
moesten hebben. Dat bleef zo lang
uit dat we de kloosterling telefo
nisch om uitleg vroegen. 'Ik kon
toch niet weg', zei de man. 'Dat
komt, wij hebben een verbouwing
in het klooster en nu zijn de bidu
ren verlegd'. We hebben uiteraard
eerst het KNMI om inlichtingen
gevraagd. Dat kon ons alleen de
meting van een hele dag opgeven
en die voldeed ruimschoots aan de
eisen. Als verzekeraar kun je dan
niet anders doen dan betalen".
BBC telt op het ogenblik onge
veer 94.000 werknemers, van wie er
22.000 buiten Europa werken.
ASEA heeft er ongeveer 71.000,
van wie 20.000 buiten Scandinavië.
De nieuwe combinatie wil per jaar
ongeveer twee miljard gulden aan
onderzoek en ontwikkeling gaan
uitgeven. Waar het hoofdkantoor
van het nieuwe concern komt te
staan is nog niet bekend.
Ontslag AbvaKabo-
medewerkster niet
terecht: f80.000
schadevergoeding
DEN HAAG (GPD) - De Abva-
Kabo. de ambtenarenbond van de
FNV, moet om en nabij 80.000 gul-
den betalen aan een voormalig me
dewerkster die naar het oordeel
van de kantonrechter ten onrechte
op staande voet is ontslagen.
De vrouw was in 1985 in dienst
het project leden
werving en ledenbehoud. Het ging
om een tijdelijke baan die zou aflo
pen op 29 februari 1988. Op 21 mei
1986 werd ze echter op staande
voet ontslagen wegens, wat werd
genoemd, hardnekkige werkwei-
gering.
Het gebeurde nadat de vrouw
een brielje aan de secretaris van de
bond had gestuurd waarin ze had
gemeld dat ze ervan af zag „langer
werkzaamheden te verrichten die
niets met mijn functie te maken
hebben en die ik dan ook de laagste
prioriteit toe ken". „Het wordt tijd,
zo schreef ze, dat ik eindelijk eens
in de gelegenheid word gesteld
mijn eigen werkzaamheden te ver
richten".
Het 'extra' werk bestond in het
bewerken van een tekst voor en de
verdere produktie van de brochure
'Positieve Aktie' die de AbvaKabo
toentertijd op stapel had staan. De
vrouw stelde dat ze voor dat werk
niet was aangenomen en dat ze het
bovendien zo druk had dat men het
haar niet kwalijk moest nemen als
de brochure geen tijd zou
kunnen vinden.
De kantonrechter in Delft, bij
wie de vrouw haar ontslagzaak
aanhangig had gemaakt, heeft de
AbvaKabo nu in het ongelijk ge
steld. Het briefje mag enige irrita
tie hebben opgeroepen, zegt de
rechter, maar het rechtvaardigt
geen ontslag op staande voet.
De bond hoeft de vrouw niet
weer in dienst te nemen, zoals ze
ook had geëist. Dat zou volgens de
kantonrechter alleen maar tot on
verkwikkelijke situaties leiden
waardoor iedere vorm van (samen-
)werken al bij voorbaat zou worden
gefrustreerd. Wel moet de bond be
talen: 3.428 gulden bruto per
maand vanaf de ontslagdatum (21
mei 1986) tot en met 29 februari
aanstaande (de oorspronkelijk af
gesproken datum waarop het con
tract zou eindigen).
SEOEL - Door de groeiende sociale onrust in Zuid-
Korea zijn bedrijven gisteren opnieuw gedwongen
De sociale onrust is aanzienlijk toegenomen sinds
president Chun Doo hwan op 1 juli inging op e
hun deuren te sluiten of de werkzaamheden te beper- de oppositie tot grondwettelijke hervormingen die
ken. De politie raakte in het midden-oosten van het moeten leiden tot een grotere mate van democratie
land slaags met mijnwerkers en twee bij Seoel geves- Arbeiders zijn sindsdien massaal in opstand gekomen
tigde autofabrieken zijn dichtgegaan. Oppositieleider
Kim Young-sam riep stakende arbeiders op tot mati
ging en waarschuwde ervoor dat de democratische
hervormingen op de tocht stamt
tegen de restrictieve arbeidswetten in het land.
HILVERSUM (GPD) - APT
(AT&T en Philips Telecommunica
tie) in Hilversum heeft vorig jaar
een verlies geleden van 70 miljoen
gulden. Over 1986 werd een omzet
gerealiseerd van 63 miljoen gul
den. Dat is ten opzichte van 1985
een groei van 9 procent. Het verlies
is, volgens de directie, lager dan
voorzien (92 miljoen). Dit blijkt uit
het gisteren gepubliceerde jaarver
slag over 1986 van de onderne
ming.
De toename in de omzet was een
gevolg van groei in de verkoop van
digitale en analoge telefooncentra
les. Ook de verkoop van trans-
missieapparatuur steeg. De omzet
van de gehele APT-groep bedroeg
in 1986 744 miljoen. In 1985 was dat
681 miljoen.
Volgens het jaarverslag is de le
vering van digitale telefooncentra
les aan de Nederlandse PIT in
1986 sterk toegenomen. In Groot-
Brittannië werd de eerste digitale
centrale voor gratis telefoneren
geïnstalleerd. Aan de PTT van Sa-
oedi-Arabie werden tien digitale
centrales geleverd. De divisie ano-
loge centrales boekte een beter re
sultaat dan verwacht. Belangrijke
orders werden ontvangen uit In
dia, Peru en Indonesië.
De artikelgroep
zorgde, ondanks de scherpe con
currentie, weer voor een aanzie
lijk deel van de winst. Verkopen
Nederland, Zwitserland en Enge
land namen toe. Vorig jaar werd
besloten in Groot-Brittannië een
fabriek te vestigen voor transmis-
sieprodukten. Eind dit jaar zal de
fabriek in gebruik worden geno-
Volgens een woordvoerder van
APT is het altijd de bedoeling ge
weest dat het bedrijf binnen vijf
jaar uit de rode cijfers zou zijn.
APT bestaat sinds 1 januari 1984.
„We denken quitte te spelen in '87-
'88", aldus de woordvoerder
APT gaat er van uit dat ze in de
toekomst een leidende rol in de
openbare telecommunicatiemark
ten zal gaan spelen. „We zijn er vast
van overtuigd dat we een van de
telecommunicatiebedrijven zijn
die de concurrentieslag zullen
overleven", aldus een woordvoer
der maandagmiddag.
JOHANNESBURG (UPI/D-
PA/Rtr.) - In Zuid-Afnka hebben
de werkgevers in de mijnbouw en
de zwarte mijnwerkersvakbond
NUM elkaar beschuldigd van het
intimidatie en geweld. Zeker 16
stakers raakten gisteren gewond,
op de eerste dag van deze grootste
staking uit de Zuidafrikaanse ge
schiedenis.
Volgens de NUM ligt de produk
tie in 44 goud- en kolenmijnen stil
als gevolg van een staking van bije-
lkaar 340.000 mijnwerkers. NUM-
leider Cyrill Ramaphosa zei te ver
wachten dat de staking zich naar
nog meer mijnen zal uitbreiden.
De Kamer van Mijnbouw, waar
bij eigenaren van 99 mijnen zijn
aangesloten, vocht deze cijfers aan.
Zij sprak van 230.000 stakers.
Een aan een universeit verbon
den bureau dat de aantallen sta
kers bijhoudt steunt deze schatting
van de werkgevers. Maar dan nog
is de staking veel groter dan bij
voorbeeld stakingen in 1984, toen
45.000 zwarte mijnwerkers het
werk neerlegden, en 1973. toen
80.000 zwarte werknemers zich
aansloten bij een staking die ver
schillende bedrijfstakken verlam
de.
Ramaphosa sprak van "waardige
en gedisciplineerde stakers". Hij
maakte gisteren een rondvlucht
boven enkele mijnen en beschul
digde de mijnwerkgevers, die daar
bij de hulp van de politie zouden
hebben, van provocerend optreden
en de staking te willen breken. "Er
is duidelijk een georganiseerde
campagne om de staking te bre
ken", aldus Ramaphosa.
Volgens hem zijn elf mijnwer
kers en NUM-functionanssen gear
resteerd, vuurden veiligheidsfunc
tionarissen van de mijnen met ge
weren, traangas en rubberkogels
tijdens vakbondsvergaderingen.
De politie zou een inval hebben ge
daan bij twee NUM-kantoren en bij
twee mijnen zouden bewakers
mijnwerkers onder bedreiging met
wapens hebben gedwongen onder
gronds te gaan. De mijnbouwbe-
drijven verwijten op hun beurt de
De voorzitter van de raad van be
stuur van Anglo American, Peter
Gush, zei dat NUM-leden het ge
munt hebben op werkwilligen. Bij
het concern werkt 40 procent van
de 550.000 zwarte mijnwerkers in
Zuid-Afrika. Gush deed een be
roep op Ramaphosa opdat de sta
kers zich aan de wet houden. Hij zei
dat alle gevallen van intimidatie
door NUM-leden zullen worden
bijgehouden en dat gepaste maat
regelen zullen worden genomen.
Stakers hebben volgens hem de
toegang tot woonbarakken afgeslo
ten. zijn in gevecht geraakt met
werkwilligen en hebben kamers
van werkwilligen geplunderd. Be
wakers van twee mijnen vuurden
naar zijn zeggen rubber kogels af
om stakers van zich af te slaan.
De Zuidafrikaanse regering be
moeit zich vooralsnog niet met de
staking, die ook niet tegen de wet
is. Minister van arbeid Pietie du
Plessis zei gisteren de actie te be
schouwen als een conflict tussen
werkgevers en werknemers. De
stakers eisen een loonsverhoging
van dertig procent en een verbete
ring van de arbeidsomstandighe
den. De NUM wijst daarbij ook op
de grote verschillen in inkomens
tussen blanke en zwarte mijnwer
kers. Gemiddeld verdient een blan
ke drie maal zoveel in de mijnen.
De mijndirecties hebben loonsver
hogingen van tussen de 17 en 23
procent aangeboden.
Overschot Japan
opnieuw kleiner
TOKIO (VWD/ANP) - Het over
schot op de handelsbalans van Ja
pan is in juli ten opzichte van de
zelfde maand van 1986 verminderd
van 8,19 miljard dollar tot 6,99 mil-
transmissie jard dollar, zo heeft het Japanse
ministerie van financiën gisteren
bekendgemaakt. Juli is de derde
achtereenvolgende maand waarin
het overschot kleiner is dan een
jaar ervoor.
De waarde van de Japanse ex
port is in juli met 5,4 procent geste
gen tot ruim 19,9 miljard dollar. De
import nam veel sterker toe, name
lijk met 20,8 procent tot 12,91 mil
jard dollar. Over de eerste zeven
maanden van dit jaar vertoont de
Japanse handelsbalans een sur
plus van 47,12 miljard dollar. Dat is
nog wel meer dan de 42,43 miljard
dollar in de overeenkomstige pe
riode van 1986, maar het verschil
wordt met de maand kleiner.
De Japanse krant Nihon Keizai
publiceerde gisteren cijfers waar
uit blijkt dat vooral de import van
produkten van de verwerkende in
dustrie fors toeneemt. De krant
schrijft dat toe aan de koersstijging
van de yen.
De staking betekent een harde
slag voor Zuid-Afrika omdat de
goud- en steenkoolwinning goed is
voor meer dan de helft van de in
komsten uit export van Pretoria
Een langdurige staking zou de eco
nomie van Zuid-Afrika ernstige
schade toebrengen, en het conflict
wordt over het algemeen be
schouwd als een eerste serieuze
krachtmeting tussen de blanke au
toriteiten en de opkomende zwarte
vakbonden, die pas acht jaar gele
den werden erkend.
Het aantal faillissementen is in
de eerste zeven maanden van dit
jaar met 13 procent gedaald ten op
zichte van dezelfde periode vorig
jaar. Toen werden in die periode
2.603 faillissementen uitgespro
ken, dit jaar 2.259. Ook vorige
maand zette de daling door ten op
zichte van juli 1986. Toen waren
het er 363 en vorige maand 353. Dit
blijkt uit tellingen van het Centraal
Bureau voor de Statistiek
ABN
De Algemene Bank Nederland
en haar Amerikaanse dochter La-
Salle National Bank hebben het
beleggingsfonds Alrena (ABN
North American Real Estate Fund)
opgericht voor belegging in onroe
rend goed in Noord-Amerika. Om
belastingtechnische redenen is het
fonds op Bermuda gevestigd. Vol
gens het blad VastGoedMarkt zijn
met bijna het hele beginvermogen
van 50 miljoen dollar al beleggin
gen verworven.
Exxon
De Amerikaanse bandenfabri
kant Goodyear Tire and Rubber
Corporation verkoopt zijn dochter
onderneming Celeron Oil Corpora
tion voor 650 miljoen dollar aan de
oliemaatschappij Exxon, zo heeft
Goodyear gisteren bekendge
maakt. De verkoop van Celeron
stond al langer op het programma.
Goodyear heeft vorig jaar grote
schulden gemaakt bij het verijde
len van een ongewenste poging tot
overneming door de Brits-Franse
belegger James Goldsmith. Met de
opbrengst van Celeron wil Good
year een deel van de schulden af
betalen.
DRESDEN/DEN HAAG (ANP) -
Robotron, de grootste producent
van micro-elektronica in de DDR,
ziet de toekomst met vertrouwen
tegemoet. Het in Dresden gevestig
de bedrijf deinst er niet voor terug
nu al aan te kondigen dat men op
de westerse markt binnen enkele
jaren ernstig rekening zal moeten
houden met produkten van Robo
tron. „Concurrentie met westerse
bedrijven is heel goed mogelijk",
zegt ir Friedrich Wokurka, alge
meen-directeur van de Oostduitse
elektronica-gigant.
„Onze mogelijkheden liggen
vooral op het gebied van elektroni
sche schrijfmachines, personal
computers - programmatuur lever
baar in Frans, Duits en Engels - en
printers", aldus Wokurka, die niet
valt te onderscheiden van de mo
derne westerse topmanager. Robo
tron heeft zich bijtijds de noodzaak
van een 'compatible' besturings
systeem gerealiseerd, „en dus zijn
IBM-compatible"
Kombinat Robotron'. Het Kombi-
nat werd in 1969 opgericht en be
staat uit een twintigtal bedrijven
waar in het totaal 70.000 man wer
ken. Het grootste telt 20.000 werk
nemers, het kleinste 300. De bedrij
ven zijn gelijkberechtigd, maar de
onderlinge relatie is puur commer
cieel. Alle afzonderlijke directies
hebben hun eigen bevoegdheden,
„maar ik ben als algemeen-direc
teur volledig en ongedeeld eind
verantwoordelijke". „De enige ge
sprekspartner boven mij is het mi
nisterie voor elektrotechniek en
elektronica van de DDR", aldus de
topman van Robotron.
In een luxueus ingerichte ont
vangstkamer schildert Wokurka
het beeld van een efficiënt en mo
dern geleid bedrijf. Op de achter
grond speelt een video en er staat
een uitgebreide stereo-installatie.
Alles van eigen makelij, uiteraard.
In de
voegt hij
schuifwand geschei-
toe. Hij wijst erop den demonstratiezaal staat
dat de printers van zijn bedrijf het
nu al goed doen in Frankrijk, en dat
de typemachines, hier vooral be
kend onder de naam Erica, zelfs
door het Pentagon zijn aange
schaft. Goede vooruitzichten zijn
er verder op het gebied van de ro
botica, omdat de DDR traditioneel
een goede naam heeft op het ge
bied van fijnmechanica.
Makelij
De directeur is trots op het 'VEB
keur van pc's. typemachine's, plot
ters en printers, kleurentelevisies,
regel- en meetapparatuur. De net
werken en mainframes ontbreken
wegens hun omvang, maar kleur
rijke informatiepakketten van
ruim een kilo over het hele assorti
ment 'speerpunttechnologie' zijn
ruim voorhanden.
Jeugd
Robotron is een totaal bedrnf:
onderzoek, produktie, verkoop,
marketing, opleidingen en project
begeleiding. Een bijzonderheid is
dat de leiding van het bedrijf voor
100 procent uit eigen mensen be
staat. want zo wil de huidige direc
teur het. Bij onderzoek en ontwik
keling kan het concern putten uit
het volledige wetenschappelijke
en technische potentieel van de
DDR, zoals de Academie van We
tenschappen, de technische uni
versiteiten en andere wetenschap
pelijke instellingen. De 'Spitzen
technologie' is immers ook een
speerpunt in het economische ont
wikkelingsprogramma van de
DDR.
Maar Robotron kijkt ook naar de
jeugd, vooral in het district Dres
den. „Ook uit eigenbelang", geeft
Wokurka toe. Het concern beschikt
over eigen tentoonstellingen, eén
m een omgebouwde autobus,
waarmee het langs scholen en
jeugdclubs trekt om bij de jonge
generatie de belangstelling te wek
ken voor de moderne technologie.
Specialisten van Robotron leiden
leraren op en installeren praktijk
lokalen voor informatica op de po
lytechnische scholen. Hardware en
door het bedrijf zelf ontwikkelde
lesprogramma's worden gratis ter
beschikking gesteld. Het heeft Ro
botron de afgelopen jaren tal van
goed gemotiveerde jonge arbeids
krachten opgeleverd. Verdere
scholing geschiedt binnen het be
drijf. Volgens de directeur is op dit
moment iets meer dan de helft van
het werknemersbestand door het
bedrijf zelf opgeleid.
In verband met door het Westen
opgelegde exportbeperkingen op
het gebied van 'high-tech' is de mi
cro-elektronica in de DDR ge
dwongen een aantal onderdelen
zelf te ontwikkelen. Wokurka
spreekt in dit verband van „een ge
forceerde ontwikkeling van top
technologie". Volgens hem is de
DDR er bijvoorbeeld vrij snel in ge
slaagd „door een strakke organisa
tie en verregaande samenwerking
tussen bedrijven" een eigen Win-
chesterschijf te produceren. En
vóór 1990 moet de DDR in 'staat zijn
een 1 Megabyte-chip te produce
ren. Dat geldt echter niet voor alle
produkten. Zo kan de Oostduitse
industrie niet op tegen het Verre
Oosten bij de produktie van disket
tes of goedkope monitoren. „Die
voeren wij dus in", is de laconieke
conclusie.
Samenwerking
Hoewel de westerse restricties
een enkele keer positieve gevolgen
hadden, omdat het bedrijf zelf
doelmatiger toepassingen wist te
ontdekken, kijkt Robotron uit naar
een uitbreiding van de samenwer
king met het Westen. „Ook met
Philips, maar die tonen tot nog toe
geen belangstelling", zegt Wokur
ka
In de DDR zijn op dit moment
slechts 35.000 computers (grote en
kleine) in gebruik, maar de toe
komstplannen zijn uiterst ambiti
eus. De getallen uit het tot 1990 lo
pende vijfjarenplan spreken voor
zich: de produktie van 170.000 per
sonal computers en zo'n 2000 klei
ne en 670 grote main-frames. Deze
getallen zijn vooral indrukwek
kend omdat de DDR in 1968 pas
zijn eerste eenvoudige geïntegreer
de schakeling produceerde, terwijl
de eerste pc's pas een jaar of vier
geleden van de band liepen.
Ook de groeicijfers in de huidige
periode liegen er niet om: 30 a 35
procent in 1986. Wokurka laat we
ten dat iets meer dan de helft van
de gemaakte winst in handen van
het Kombinat blijft. Bijna drie
kwart van de produktie is bestemd
voor de export naar zo'n zestig lan
den, vooral naar de Sowjet-Unie.
En in Comecon-verband is Robo
tron partner in vier multilaterale en
elf bilaterale akkoorden.
De zure grappen over de Oost
duitse high-tech die in de DDR de
ronde doen, kan Wokurka nauwe
lijks waarderen. Zij zijn naar zijn
oordeel volstrekt uit de tijd. Een
voorbeeld: Een Japanse techni
sche delegatie wordt na een infor
matieve reis door de DDR ge
vraagd wat de meeste indruk op
hen heeft gemaakt. „Het Per-
gamon-museum (oudheidkunde)
en het Robotron-museum", luidt
het antwoord.
Voor 20 miljard
gulden belegd
in buitenlands
onroerend goed
AMSTERDAM (ANP) - Nederland
se beroepsbeleggers in onroerend
goed bezitten in het buitenland
grond en gebouwen met een
marktwaarde van bijna 20 miljard
gulden. Dat is ruim achtmaal zo
veel als de 2,3 miljard gulden van
tien jaar geleden en ruim het dub
bele van de 9,3 miljard van eind
1981. Ook ten opzichte van eind
1986 is het bedrag nog flink geste
gen: met bijna 1,5 miljard. Dat
blijkt uit gegevens van het blad
VastGoedMarkt.
Noord-Amerika, dat eind 1977
nog niet meer dan 10 procent van
het totaal voor zijn rekening nam,
toonde de sterkste groei. Het Ne
derlandse bezit van onroerend
goed in dit gebied (Canada en de
VS) heeft nu een marktwaarde van
13 miljard gulden. Dat is 66 pro
cent van het totaal.
Nederlandse beleggers hebben
in de twaalf maanden tot eind juli
voor het recordbedrag van min
stens 1.2 miljard dollar in de Ver
enigde Staten onroerend goed ver
worven of gecontracteerd tegen
800 miljoen dollar in de voorgaan
de twaalf maanden. In Canada ste
gen de Nederlandse belangen met
14 procent tot 400 miljoen Canade
se dollar. VastGoedMarkt noemt
ook voor de nabije toekomst de be
langstelling voor Noord-Amerika
bijzonder groot.
De belangstelling van Neder
landse zijde voor de Amerikaanse
markt is gebaseerd op de gunstige
ontwikkeling van de economie in
de VS, de omvang van de vast
goedmarkt aldaar, het streven naar
verdere geografische spreiding en
dc relatief lage wisselkoers van de
dollar.
Duitsland herbergt voor 2,6 mil
jard aan Nederlandse bezittingen,
Groot-Brittannië voor 1,4 miljard,
België voor 1,3 miljard en Frank
rijk voor 1,3 miljard. In andere lan
den staat nog voor 150 miljoen aan
Nederlands eigendom.
