'Bezuinigen op de
Rapporten: Israël martelt
jongeren in gevangenis
Reportage
Paus wil vóór Amerika praten met joodse leiders
PAGINA 2
DONDERDAG 6 AUGUSTUS 1987
Directeur Zeister herstellingsoord over subsidiestop:
ZEIST - Het is stil in het
herstellingsoord Petrus
Werthweijn in Zeist. De
tuin ligt er verlaten bij. De
fysiotherapeut zit eenzaam
met een glas fris aan een ter
rastafeltje. Het is rusttijd in
de inrichting. In een kamer
tje met de deur open ligt
een vrouw in een roze jog
gingpak vredig te slapen.
door
Henny Smit en
Margot Klompmaker
De recreatieruimte is uitgestorven,
op een mevrouw na die 'een af
spraak heeft voor een fietstochtje'.
Ze toont uitgeblust. Praten? Daar
heeft ze geen zin in. In de gang
kijkt een oudere vrouw met een
handtasje de bezoekers wantrou
wend aan. Haastig loopt ze door.
De huidige bewoners van het
Zeister herstellingsoord voelen er
weinig voor om hun mening te ge
ven over de jobstijding dat het te
huis wellicht volgend jaar wordt
gesloten. Het plan van minister
Brinkman om de subsidie voor de
19 herstellingsoorden in ons land
volgend jaar te schrappen heeft al
genoeg commotie veroorzaakt.
"We hebben hier de pers uitge
breid over de vloer gehad. Sommi
ge bewoners zijn achteraf echt ge
schrokken van de verhalen die er
uit rolden", legt directeur Albert
Plak uit. "Erg bevorderlijk voor
hun rust is dit alles niet".
Rust. Daar draait het allemaal
om in een herstellingsoord. Het
doet denken aan een sanatorium
en de vergelijking gaat gedeeltelijk
wel op. Wie om een of andere reden
in de knel is geraakt en het thuis
niet meer aan kan, kan hier bijko
men. Weg van alle stress, in een
rustige omgeving, de problemen
op een rijtje zetten.
Uit huis
Hoofdpijn, vermoeidheid, slape
loosheid, angsten. Daarmee begint
het. De huisarts wordt steeds vaker
bezocht. Verwijzingen naar de spe
cialist volgen, onderzoeken die
niets uitwijzen. En uiteindelijk
hulp van een psycholoog of psy
chiater. Maar dat is vaak onvol
doende, is de mening van directeur
Plak.
"Wat zo'n psycholoog in een ge
sprek van een uur opbouwt, kan
bij thuiskomst meteen weer teniet
worden gedaan. Dan is het aller
beste iemand uit die huiselijke si
tuatie te halen en hier te plaatsen.
Voordat het écht uit de hand loopt
en mensen zelfmoordneigingen
krijgen".
Plak: "Driekwart van onze cliën
ten zijn vrouwen van middelbare
leeftijd. Vrouwen die zich altijd in
dienst van hun gezin hebben ge
steld. Op een gegeven moment
krijgen ze een klap: de kinderen
gaan het huis uit en tot overmaat
van ramp blijkt de relatie met hun
man ook niet zo geweldig te zijn.
Deze vrouwen vallen in een groot,
zwart gat. Ze kunnen geen kant
meer op".
Andere probleemgevallen zijn
mensen die in hun jeugd met in
cest zijn geconfronteerd of oudere
mannen die hun vrouw hebben
verloren en opeens overal alleen
voor staat. "Zo'n man kan volledig
vast lopen".
Het herstellingsoord biedt men
sen gelegenheid afstand te nemen
van hun moeilijkheden en in alle
rust te onderzoeken wat er mis is
gegaan. "Wij vullen het gat tussen
het Riagg (regionale instelling voor
ambulante gezondheidszorg) en de
psychiatrische ziekenhuizen", stelt
Plak. "Deze mensen kunnen niet
thuis blijven. Maar ze horen ook
niet in een psychiatrische inrich
ting. Ze zijn niet gek, alleen tijde
lijk vastgelopen".
Zijn relaas wordt bevestigd door
de enige cliënt die, zij het anoniem,
wél wil praten over haar verblijf in
het Petrus Werthweijn. Mevrouw
M: "Volgens het ministerie moet ik
met mijn familie of kennissen over
mijn problemen gaan praten als
deze instelling verdwijnt. Nou,
nooit en te nimmer. Die begrijpen
het toch niet en hebben hun eigen
moeilijkheden. Na twee of drie
keer zeggen ze: zoek het zelf maar
uit".
Anderhalf jaar is mevrouw M.
onder behandeling geweest bij het
Riagg. Een keer in de week een ge
sprek met een psycholoog. "Dat
ging op den duur niet meer. Na elk
gesprek kwam thuis toch alles
weer op me af. Hier ben ik er even
helemaal uit en kan ik afstand ne
men. Als ik thuis zou zijn gebleven,
zou ik nog wel honderd keer tegen
de klippen op zijn gelopen. Dan
was ik echt rijp voor het- gekken
huis. Nu heb ik in korte tijd inzicht
gekregen in wat er met me aan de
hand was. Bovendien heeft ieder
een hier problemen, soms dezelf
de. Die herkenning geeft steun".
Ontspanning
Herstellingsoorden bieden men
sen een kortdurende behandeling
van maximaal drie maanden. In
die tijd leren ze hun problemen te
herkennen en vooral hoe ze ermee
moeten omgaan. Ontspanning
staat voorop in de behandeling.
In de Petrus Wethweijnstichting
is plaats voor maximaal 36 cliën
ten. De instelling is in 1931 opge
richt door de grafische gezond
heidsvereniging. De meeste her
stellingsoorden zijn ooit ontstaan
op initiatief van bepaalde beroeps
groepen. Zo had ook het NS-perso-
neel zijn eigen herstellingsoord.
Die binding is inmiddels ver
dwenen. De instellingen staan nu
open voor iedereen. Het is Plaks
ervaring dat de meeste cliënten af
komstig zjjn uit de lagere inko
mensgroepen. "Blijkbaar zijn deze
mensen minder in staat voor zich
zelf op te komen".
Iedere cliënt in de Zeister instel
ling krijgt een vaste begeleider,
met wie hij een of twee keer in de
week praat over zijn of haar speci
fieke problemen. De begeleiders
zijn maatschappelijk werkers of
verpleegkundigen, geen psycholo
gen of psychiaters. "Ik ben de eni
ge psycholoog hier", meldt Plak.
"Met mij wordt alles doorgeno-
Daarnaast werken de bewoners
in verschillende groepen elke och
tend een bepaald programma af.
Bezigheidstherapie (kleien, knut
selen, handwerken), ontspannings
oefeningen (yoga bijvoorbeeld),
zwemmen. Ook kunnen de bewo
ners kiezen uit twee cursussen:
'hoe leer ik voor mezelf op te ko
men' en 'hoe leer ik te ontspannen'.
Iedere groep heeft een keer in de
week corvee-dag. Plak: "Niet om
dat het voor ons zo plezierig zou
zijn, maar om mensen van het na
vel-staren af te helpen. Mensen ra
ken op zichzelf gefixeerd, zien al
leen nog maar hun eigen proble
men. Het is belangrijk dat ze leren
samen, met anderen dingen te
doen".
"Bovendien leert dat samendoen
ook weer de nodige dingen over
hoe iemnand zich opstelt. Je her
kent de zorgzame mensen die an
deren van alles uit handen nemen,
of de mensen die zich aan alles ont
trekken". Dergelijk gedrag heeft
vaak alles te maken met de proble
men waar iemand mee worstelt.
Een mooi aanknopingspunt voor
therapie.
Bijeengeraapt
Een rondgang door het gebouw
van de Petrus Werthweijnstichting
wekt verbazing. Recreatieruimte
en oefenzaal tonen modern en fleu
rig. Maar in de gangen en sommige
andere ruimten lijkt het wel alsof
meubilair bij jan en alleman is
weggehaald. Ouderwetse canapés
bekleed met velours staan naast
witte thonet-achtige stoeltjes. De
bibliotheek biedt de geïnteresseer
de lezer weinig meer dan streekro
mans uit de jaren vijftig en een ex
emplaar van Boccaccio's Decame-
rone.
Directeur Plak beaamt dat de in
richting hier en daar te wensen
overlaat. "Maar onze bewoners vin
den het wel iets huiselijks heb
ben". Hij wijst erop dat het be
schikbare geld onlangs is besteed
aan de vernieuwing van de elektri
sche bedrading en de installering
van brandmelders. "Iets wat ik erg
belangrijk vind". De bedoeling is
om volgend jaar de vloerbedek
king te vernieuwen. Maar heeft dat
wel zin, nu de subsidie waarschijn
lijk wordt stopgezet?
"De herstellingsoorden zijn mo
menteel bezig met zich te beraden
over acties", vertelt Plak. "Het zo
maar stopzetten van de subsidie
druist volkomen in tegen het tot nu
toe gevoerde beleid. Het is grof wat
hier is vertoond, niemand wist er
iets van. Brinkman en Dees zijn ge
woon met een rood potlood de pos
ten langsgegaan en hebben ons
doorgestreept. Dat levert ze een be
zuiniging op van 26 miljoen gul
den. Ik noem het bezuinigen op de
vierkante millimeter met de
oogkleppen op".
"Zo'n besluit zet alles op zijn
kop. De regering wil de eerste-
lijnszorg versterken. Dat betekent
dat mensen minder snel een be
roep moeten doen op 'zware' voor
zieningen als ziekenhuizen en psy
chiatrische inrichtingen. Alle plan
nen die nu zijn gemaakt - duurder
maken van de gezinszorg, opheffen
herstellingsoorden - werken in de
hand dat mensen juist veel sneller
een beroep moeten doen op die
zware voorzieningen, die veel
duurder zijn".
"Onze kosten zijn vergeleken
met die van psychiatrische inrich
tingen veel lager. Bovendien horen
onze clienten daar niet thuis. We
zijn goedkoop voor de cliënt die
een kleine bijdrage moet leveren
en ook voor de overheid. Boven
dien zijn we cliënt-vriendelijk,
drukken mensen geen stempels
op".
Directeur Plak durft te stellen
dat driekwart van zijn cliënten te
recht komt in een psychiatrische
inrichting, als de herstellingsoor
den als tussenschakel verdwijnen.
"Zeker als ook nog de gezinszorg
wordt gepakt". Wat is dan de winst
van deze snoeioperatie?, vraagt hij
zich af.
"Dergelijke bezuinigingen zijn
niet realistisch meer. Herstellings
oorden schrappen levert 600 bed
den op, dat is niks op de totale ge
zondheidszorg. Maar je haalt wel
eén onmisbare schakel uit een sys
teem van voorzieningen. Als de
overheid wérkelijk verstandig be
leid zou voeren, zou het aantal her
stellingsoorden juist moeten wor
den uitgebreid".
GAZA - Palestijnse jongeren in de
door Israël bezette Gaza-strook
worden gemarteld in Israëlische
gevangenissen. In twee nieuwe
rapporten van mensenrechtenor
ganisaties worden de Israëlische
autoriteiten beschuldigd van wille
keurige arrestaties en razzia's on
der Palestijnse jongeren. Israël
heeft de beschuldigingen ontkend.
door
Mary Sedor/AP
Directeur Plak: 'door ons weg te bezuinigen is de overheid uiteindelijk veel duurder uit
Arabische jongeren hebben on
der ede verklaringen afgelegd over
hun mishandelingen in de gevan
genis. Zij zouden gedurende lange
re perioden gemaskerd en geboeid
zijn geslagen onder de voeten "en
op de geslachtsorganen. Ook wer
den jongeren urenlang opgesloten
in een kast.
De kinderen, van wie sommigen
niet ouder waren dan 12 jaar, zei
den ook dat hun Israëlische onder
vragers hen kokend hete eieren on
der de oksels drukten, sigaretten
uitdrukten in hun oren, en hen te
gen muren ramden, terwijl zij met
de handen als het plafond geke
tend zaten.
"Wij stellen'dat er sprake is van
een systematisch beleid van mis
handeling van kinderen die wor
den verdacht van veiligheidsover
tredingen, waarbij zowel wordt ge
marteld als geïntimideerd. Kinde
ren worden op dezelfde manier on
dervraagd als volwassenen," aldus
Omar Yasin, de opsteller van een
rapport van de organisatie De Wet
in Dienst van de Mens, LSM.
LSM is een organisatie van Pale
stijnse juristen die deel uitmaakt
van de in Genève gevestigde Inter
nationale Commissie van Juristen,
een gerespecteerde mensenrech
tenorganisatie. De Palestijnse ju
risten hebben sinds 1985 13 beëdig
de verklaringen en 77 ingevulde
vragenformulieren verzameld on
derjongeren van 13 tot 17 jaar. In al
die gevallen worden beschuldigin
gen geuit over mishandelingen en
martelingen in gevangenissen in
de bezette westelijke Jordaanoe-
Demonstranten
Palestijnse scholieren en studen
ten vormen de grootste groepen
demonstranten bij de protestacties
in bezet gebied. Vaak komt het tot
botsingen tussen hen en de Israëli
sche troepen. Tieners die worden
gearresteerd wegens het gooien
van stenen of andere ordeversto
ringen worden vaak voor een jaar
opgesloten. Meer dan de helft van
de jongeren die in het rapport
voorkwamen, werd vrijgelaten
zonder dat ooit een aanklacht te
gen hen was ingediend.
In het tweede rapport, van de
Anglicaanse priester Riah Abu al-
Assal uit Nazareth en drie Ameri
kaanse vrijwilligers, zijn verklarin
gen opgenomen van 16 jongeren in
de leeftijd van 12 tot 17 jaar. Zij
vertellen over "systematische inti
midatie, vernedering en excessieve
mishandeling, inclusief marteling"
door Israëlische militairen.
"Onzin" was de reactie van de Is
raëlische legerwoordvoerder Raan-
an Gissin. "Een gevangenis is geen
Hilton. Maar er is geen enkel beleid
dat martelen of mishandelen van
gevangenen toestaat". De woord
voerder zei dat uitzonderingen
kunnen voorkomen, "maar prak
tisch gesproken heb je dat niet no
dig om een bekentenissen los te
krijgen van kinderen".
Het leger zei dat de afgelopen
drie jaar driemaal een onderzoek
was ingesteld naar gevallen van
mishandeling van kinderen en dat
een Israëlische ondervrager was
veroordeeld. De Palestijnse juris
ten stellen echter dat de meeste mi
litairen die zich aan dergelijke
praktijken schuldig maken vrijuit
gaan.
"Op alle niveaus wordt een oogje
dichtgeknepen. De soldaten weten
dat zij niet zullen worden bestraft
voor dit soort gedrag", aldus Shar-
habeel al-Zaem, een Palestijnse ad
vocaat die veel van de 600 minder
jarigen vertegenwoordigt die de af
gelopen 10 maanden in de Gaza
Strook werden gearresteerd.
Geen contact
In beide rapporten wordt kritiek
geleverd op een militair besluit
waardoor gevangenen, inclusief
mindeijarigen, maximaal 18 dagen
van de buitenwereld kunnen wor
den afgesloten. Zij krijgen geen
contact met familie of advocaten,
tenzij zij een bekentenis onderte
kenen.
"Over het algemeen drukken ze
wel een bekentenis uit die mensen.
En dat is waarbij martelen routine
is geworden", zegt Yasin, die twee
jaar in de gevangenis zat na te zijn
veroordeeld wegens lidmaatschap
van een Palestijnse verzetsgroep.
De 16-jarige Said Wahid Kamil
Hamdallah, die in april werd opge
sloten in de Al-Fara gevangenis in
de buurt van Nabloes op de wes
toever, vertelde dat hij vier dagen
lang opgesloten zat in een kast die
een meter breed was. "Het stonk
van de uitwerpselen en de urine op
de vloer. Ik zat daar met hand
boeien en geblinddoekt", aldus
zijn beëdigde verklaring die vijf
pagina's lang is.
Hamdalla vertelde hoe hjj 12 da
gen achtereen, twee uur per dag
was verhoord, waarna hij werd
vrijgelaten, zonder dat een aan
klacht werd ingediend. Tijdens een
van de sessies werd hij met hand
boeien aan een stoel geketend, ter
wijl een man hem tegen de ge
slachtsdelen schopte en een ander
op zijn geboeide polsen sprong.
Over beide polsen van de jongen
lopen dikke, bruine littekens.
Deze verslaggeefster sprak in to
taal met zes Palestijnse kinderen in
de leeftijd van 12 tot 16 jaar, die be
schreven hoe zij waren gemarteld
in gevangenissen in Gaza. Zij zaten
maximaal drie maanden gevangen.
Bizar
Tijdens afzonderlijke interviews
noemden de kinderen verscheide
ne keren gelijke methodes van
martelingen. Sommige vormen
van martelingen die zij gedetail
leerd beschreven waren zo bizar
dat de overeenstemming in de ver
halen de geloofwaardigheid ervan
beslist versterkte.
De 16-jarige Marwan Mattar ver
telde dat hij in februari dit jaar zat
te bidden in een moskee in de stad
Gaza toën soldaten binnen storm
den, hem met stokken in elkaar
sloegen en arresteerden op verden
king van het gooien van stenen tij
dens een anti-israëlische demon
stratie.
Mattar werd samen met een an
dere scholier gearresteerd, de 12-
jarige Nahid al-Arin. Nahid vertel
de hoe hij uit school op weg was
naar huis toen de soldaten achter
hem aankwamen. Hij vluchtte de
moskee binnen.
Beide kinderen, die afzonderlijk
van elkaar werden geinterviewd,
vertelden dat zij werden bespuugd,
beledigd en gëslagen met wapen
stokken in het militaire hoofd
kwartier in Gaza.
"Ze sloegen ons en vroegen: .Wil
len kleine kinderen als jullie Pale
stina bevrijden?", aldus al-Arin,
die na een dag werd vrijgelaten. Er
werd geen aanklacht tegen hem in
gediend.
Mattar werd drie maanden vast
gehouden. Hij vertelde hoe hij met
een knuppel in zijn maag werd ge
stoten, tot er bloed uit zijn mond
stroomde. Hij werd onder ijskoude
douches gezet, mocht niet slapen
en werd zo geïntimideerd dat hij
een bekentenis ondertekende, hoe
wel hij voortdurend volhield on
schuldig te zijn.
Rabbijn Mordechai Waxman,
hoofd van het internationale
joodse comité voor interreligieu
ze aangelegenheden, heeft een
uitnodiging van de paus in ont
vangst genomen voor een ont
moeting met joodse leiders in
Rome. De paus wil met hen pra
ten over de joods-katholieke be
trekkingen in het algemeen en
speciaal over zijn beslissing om
de Oostenrijkse president Kurt
Waldheim te ontvangen.
Elan Steinberg, directeur van
het Joods Wereldcongres, deelde
mee, dat de uitnodiging dinsdag
avond aan de rabbijn was over
handigd. Amerikasans-joodse
organisaties hadden een dergelij
ke ontmoeting als voorwaarde
gesteld voor hun deelneming aan
een plechtigheid op 1 september
in Miami, aan het begin van het
tiendaagse bezoek van de paus
aan de Verenigde Staten.
Volgens Steinberg heeft kardi
naal Willebrands, voorzitter van
de commissie voor de betrekki-
ungen tussen het Vaticaan en de
joden, gezegd, dat alle aspecten
van de joods-katholieke relatie
bij de ontmoeting met de paus -
waarschijnlijk eind augustus -
aan de orde kunnen komen.
De joodse leiders hebben de
pauselijke uitnodiging eangeno-
men. Zij benoemden ook al een
commissie die in Rome de ont
vangst zal voorbereiden.
GEVAARLIJK-Gemeente-
bestuur en kerkbestuur van San
Antonio in de Amerikaanse staat
Texas willen het aantal mensen
dat de mis met de paus op 11 sep
tember zal bijwonen niét beper
ken tot 125.000. Kerkelijke func
tionarissen verwachten, dat vier
maal zoveel mensen de plechtig
heid willen bijwonen.
Het hoofd van de gezondheids
dienst in San Antonio, dr. Katha
rine Rathbun, vindt dat gevaar
lijk. Er is gebrek aan water, toi
letten en loopruimte op de open
vlakte even buiten de stad waar
de mis wordt opgedragen. De
normale temperatuur in San An
tonio is in september rond 30 gra
den. "Als onvoldoende aandacht
wordt besteed aan het aantal
mensen en het drinkwater, vrees
ik dat er mensen zullen sterven
en duizenden ziek worden", zéi
Rathbun. Omdat zij daarvoor
geen verantwoordelijkheid
wenst te dragen, diende zij haar
ontslag in.
Volgens een woordvoerder
van het aartsbisdom San Anto
nio is de vlakte groot genoeg
voor een 'rustige godsdienstige
gebeurtenis'. En er wordt voor
water gezorgd. Burgemeester
Henry Cisneros gaf toe, dat de te
verwachten hoge temperatuur
hem zorgen baart. Maar de eis
van Rathbun zou het doorgaan
van de mis praktisch onmogelijk
maken.
Klok
Toen de 65-jarige pastoor van
Bagnore in midden-Italië, Don
Dirolamo Vestri, de bevolking
had opgeroepen, bij te dragen
aan het fonds voor vijf nieuwe
kerkklokken, wilde ook de com
munistische partij ter plaatse
niet achterblijven. Zij schonk het
geld voor één klok, met de in
scriptie 'geschenk van de afde
ling Bagnore van de Italiaanse
Communistische Partij'. "Ten
slotte zijn 250 van de 300 inwo
ners van het dorp lid van onze
partij, en daarbij zijn trouwe
kerkgangers", zo motiveerde een
bestuurslid de gift.
De pastoor was ontroerd. De
opbrengst van zijn actie bleek
voldoende om de vijf klokken
aan te schaffen. Op zoveel steun
uit het dorp had hij niet gere
kend. Het geld van de partij
stemde hém bijzonder dankbaar.
"Ik geef toe, het zijn communis
ten, maar ze zijn daarom niet
minder kinderen van God".
KERK-In Deutsch-Ossig in
het zuidoosten van de DDR
(Oost-Duitsland) moet een 18de-
eeuwse evangelische kerk ver
dwijnen voor uitbreiding van de
bruinkoolwinning in die streek.
Hele dorpen zullen worden afge
broken.
Verplaatsen van de kerk gaat
niet. Daarom wordt in de nieuwe
stad Görlitz-Königshufen de ou
de kerk zo getrouw mogelijk na
gebouwd, waarna men het kost
bare interieur naar de nieuwe
kerk zal overbrengen. De nieuwe
stad heeft al ongeveer 20.000 in
woners. Die hebben nog geen
kerk ter beschikking.
Bisschop Joachim Rogge zag
op de provinciale synode van
Görlitz in deze verplaatsing een
'teken van hoop'.
Goeree
Het Zwolse evangelisten
echtpaar Goeree heeft zijn stich
ting 'Evangelieprediking' opge
heven. Daarmee wilde het voor
komen. dat beslag zou worden
gelegd op geld voor proceskos
ten en dwangsommen.
De Goerees zijn echter niet van
plan hun publikaties te stoppen.
Eind augustus komt er weer een
nummer van hun blad 'Evan' uit
en zij gaan dat weer op ruime
schaal verspreiden. Ze houden er
nu al rekening mee, dat ook de
inhoud van dit nummer tot
klachten zal leiden. "Wy zijn niet
bereid ook maar iets terug te ne
men van wat wij voor de waar
heid houden", zei Jenny Goeree,
JUBILEA-Het Interkerke
lijk Vredesberaad (IKV), waarin
negen Nederlandse kerken deel
nemen, bestaat 20 jaar. Op zater
dag 29 augustus wordt dit lus
trum gevierd met een 'dienst van
woord en gebed.' in de kerk van
het Omroeppastoraat in Amers
foort, met Jan ter Laak van 'Pax
Christi' als voorganger. Na de
dienst, die om half 12 begint,
vólgt een feestelijke bijeenkomst
in het gebouw 'De Flint' aan de
Coninksstraat 60.
- De Informatiedienst van de
Gereformeerde Kerken in Ne
derland viert zijn zilveren jubile
um met een studiedag op 2 okto
ber in het congrescentrum 'De
Blije Werelt' in Lunteren onder
het thema 'Voorlichting, onmis
bare kerkelijke dienst', 's Mid
dags staan gespreksgroepen en
een forumdiscussie op het pro
gramma.
(Voor nadere inlichtingen:
postbus 202, 3830 AE Leusden,
033-943244).
Er waren vandaag geen be-
roepingsberichten.
FLEVOFESTIVAL-Van 20
tot en met 23 augustus houdt
'Youth for Christ' in de Flevohof
haar tiende Flevofestival, met
heel veel muziek van allerlei
soorten gospelgroepen en nog tal
van andere attracties, zoals films,
tentoonstellingen en een sound
mix-show. Sprekers uit kerkelij
ke en evangelische kring zullen
er de bijbelse boodschap bren
gen.
De morgenwijdingen zijn zo
wel in het Nederlands als in het
Engels. Er worden namelijk veel
buitenlanders verwacht, behalve
Engelsen ook Noren, Zweden en
Duitsers. Zelfs is er belangstel
ling uit Zuid-Afrika. Het festival
wordt zondags besloten met een
speciale dienst.
Op het fesitval wordt ook aan
dacht aan de nazorg besteed. Als
er na bepaalde programma's be
hoefte is aan persoonlijk ge
sprek, kan dat. De organisatie zal
ervoor zorgen dat daarvoor
steeds mensen beschikbaar zijn.
De NCRV steekt veel zendtijd
in het festival, zowel op radio als
tv. Iedereen die aan kaartje heeft
gekocht voor het hele vierdaagse
gebeuren (de prijs was f. 99,50 en
is nu f. 110) krijgt gratis een boek
waarin de tien jaren Flevofesti
val in beeld zijn gebracht.
