Irak dreigt met nieuwe aanvallen Verrassend snelle kabinetsformatie in Italië Aquino haalt uit naar schuldeisers Als Iran VN-resolutie blijft negeren Smeekbede Demjanjuk om leven te sparen Tataren ontevreden na gesprek Gromyko BUITENLAND PAGINA 5 JERUZALEM (AP) - John Demjanjuk, de gepensioneerde au tomonteur uit de Amerikaanse staat Ohio die ervan wordt beschul digd in de Tweede Wereldoorlog de gaskamers in het concentratie kamp Treblinka te hebben be diend, heeft zijn Israëlische rech ters gisteren gesmeekt zijn leven te sparen omdat „ik niet de beul ben, die u zoekt". Demjanjuk beschreef hoé hij door de Duitsers gevangen werd genomen toen hij bij het Russische Rode Leger vocht en welke beproe vingen hij heeft doorstaan in een Duits kamp voor krijgsgevange- WASHINGTON/NICOSIA (AP/UPI) - De Iraakse minister van buitenlandse zaken Tariq ..Sinds het begin van mijn pro- Aziz heeft gezegd dat zijn land mogelijk weer aanvallen op schepen in de Perzische Golf vCTsctoikkeiykl^rtUnka^ezien1 zal gaan uitvoeren als Iran zich niet spoedig bereid verklaart een staakt-het-vuren in de Mijn hart bloedt en ik ben tot het Golfoorlog te accepteren. Aziz deed deze uitspraak gisteren tegenover verslaggevers in diepst van mijn hart begaan met ding van de resolutie. Iran staat echter op het standpunt dat de strijd doorgaat totdat aan zijn eisen 5 voldaan en zal de resolutie Washington nadat hij overleg had gevoerd met de Amerikaanse minister van buitenland se zaken George Shultz. De Iraanse parlementsvoorzitter gevoerd als Irak door zou gaan met Rafsanjani kondigde al eerder aan het bestoken van Iraanse olie-in- dat Iran aanvallen zal uitvoeren op stallaties. Het besluit om de aan- de Arabische bondgenoten van vallen te hervatten was een gevolg Irak. Het was voor het eerst dat hij van de Koeweitse pogingen de su- dergelijke aanvallen ronduit aan- permachten te mengen in het con- kondigde, zonder voorwaarden te Aict i*1 de Golf, aldus Rafsanjani. stellen. De Iraakse minister van buiten- Hij zei vorige week nog dat der- landse zaken Aziz verklaarde ver gelijke aanvallen zou worden uit- der dat Irak zou toegeven aan „chantage door Iran" als het zich nog langer zou onthouden van aan vallen op schepen in de Golf ter wijl de strijd op de andere fronten gewoon doorgaat. De minister stel de dat Iran slechts uit is op „een gedeeltelijk stopzetten" van de tankeroorlog om in de tussentijd Iraaks grondgebied verder binnen te kunnen dringen en „het gehele Golfgebied in handen te krijgen". Aziz eiste dat Iran zich spoedig bereid verklaart de recente resolu tie van de VN-Veiligheidsraad te aanvaarden, waarin dwingend werd opgeroepen tot een staakt- het-vuren in de Golfoorlog. Hoe lang Irak, dat nu twee weken lang geen aanvallen op het scheepvaart verkeer in de Golf heeft uitge voerd, dit moratorium nog zal aan houden, zei hij niet. volk, om wat de nazi's hen heb ben aangedaan," zei Demjanjuk in het Oekraïens. „Gelooft u mij alstu blieft en probeer mij niet het touw om de nek te leggen voor iets dat ie mand anders heeft gedaan." Demjanjuk is door vijf overle- schijnlijk verwerpen. Als volgende venden van de concentratiekam- stap overweegt de Veiligheidsraad pen aangewezen als de wrede in dat geval een tweede resolutie, kampwacht „Iwan de Verschrikke- die een wapenembargo inhoudt te- lijke" in Treblinka. Volgens een be- gen elk land dat geen gehoor geeft langrijk bewijsstuk op het proces, aan de omroep tot een bestand, aan een identeitsbewijs van de SS, was te nemen. Demjanjuk kampwacht in Sobi- bor. „Edelachtbare, laat ik u één ding vertellen: ik ben niet de beul die u zoekt," zei Demjanjuk. „Ik ben nooit in Trawniki of Sobibor of Treblinka geweest." Rechter Dov Levine vroeg Demjanjuk of hij ooit door de SS was gerekruteerd, waarop hij ontkennend antwoord de. De 67-jarige Demjanjuk, die in februari 1986 door de Verenigde Staten aan Israël werd uitgeleverd, zegt dat hij het slachtoffer is van een persoonsverwisseling. De identiteitskaart van de SS is vol gens hem een Russische verval sing. De foto op de kaart kan vol gens hem afkomstig zijn van een identiteitskaart die hem werd uit gereikt toen hij toetrad tot de Komsomol, de jongerenbeweging van de Russische communistische partij. Bovendien staat op de SS- kaart van „Iwan Demjanjuk" dat de drager van de kaart grijze ogen had en 1.75 meter lang was. Demjanjuk zei dat hij lichtblauwe ogen heeft en 1.82 meter lang is. Demjanjuk, die gisteren vier uur werd gehoord, vertelde voorts over de hongersnood die hij in 1932 en 1933 in de Oekraïne had meege maakt, toen meer dan 2 miljoen mensen van de honger omkwamen als gevolg van Stalins collectivisa tiecampagne. Demjanjuk vertelde dat hij zo arm was dat hij aanvanke lijk voor de militaire dienst werd geweigerd, omdat hij niet twee stel ondergoed had, een vereiste van het Rode Leger. Hij vertelde ook hoe hij door de nazi's was mishandeld nadat hij in 1941 krijgsgevangen was gemaakt en naar een kamp in Rovno in Po len werd gestuurd. „Op weg naar het kamp werden velen doodge schoten. Als iemand uit de rij stap te om iets eetbaars te plukken, wer den acht of tien gevangenen met automatische geweren neerge- maaid," zei hij. In het kamp in Rov no waren zoveel gevangenen dat ze staande moesten slapen, vertelde hij. Duizenden kwamen er om van de honger. Demjanjuks advocaat begon de bewijsvoering voor de verdediging John Demjanjuk gisteren met een opsomming van het bewijsmateriaal dat hij naar vo ren wil brengen. Advocaat Yoram Sheftel wil overlevenden van Tre blinka dagvaarden, evenals verval singsexperts en een geschiedkun dige, een achterkleinzoon van de Russische schrijver Leo Tolstoj. Sheftel merkte op dat Demjan juk weliswaar door vijf overleven den uit Treblinka is aangewezen als „Iwan de Verschrikkelijke", maar dat 29 anderen aan wie door de Amerikaanse justitie foto's wa ren voorgelegd, niet in staat waren geweest hem aan te wijzen. Meisje laat aanslag op moeder plegen PARIJS (DPA)- Een schoolmeisje van 14 jaar in Frankrijk heeft haar vriend en zijn schoolkameraad een aanslag laten plegen op haar moe der, omdat zij haar 17-jarige vriend niet dikwijls genoeg mocht zien. Naar gisteren werd bekendge maakt is de moeder door een schot in de lever zwaargewond. Haar 14- jarige dochter Christelle en de twee jongens hebben bekend en zijn gearresteerd. De vader van het gezin uit Saint- André-l'Eure, ten westen van Pa rijs, verklaarde tegenover het dag blad "France-Soir", dat het bij hem en zijn vrouw geen ogenblik was opgekomen dat hun "nette en aar dige" dochter zo'n plan kon koes teren. "Zij mocht uitgaan. Maar met 14 ben je nog erg jong en heb ben wij de verantwoordelijkheid", zei hij. De jongens hadden aanvankelijk 's ochtends vroeg op straat op de moeder gewacht toen zij naar haar werk in de autofabriek van Re nault ging. De 17-jarige verloor echter de moed. Hij schoot pas toen zij 's middags naar huis terug keerde. Voordat de kameraad de vrouw met een keukenmes kon af maken, vluchtte zij naar buren. De buren pakten de jongens toen zij door de tuin probeerden te vluch ten. Kernenergie De Sowjet-Unie wil het aantal kerncentrales voor het jaar 2000 vervijfvoudigen. De onderminister voor nucleaire technologie V. Lapsjin zei gisteren dat er per ja nuari van dit jaar in de Sowjet- Unie 17 kerncentrales waren die 11 procent van de energie leveren. Hij voegde er aan toe dat men geen kerncentrales zal bouwen van het type dat in Tsjernobyl is geëxplo deerd. Tevens liet de onderminis ter weten dat een derde reactor in Tsjernobyl die niet getroffen is door de ramp eind dit jaar weer energie gaat produceren. Busongeluk Een bus, afgehuurd door de rege rende politieke partij van Turkije, de Moederlandpartij, is gisteren in gereden op sympathisanten, van wie er zes gedood en 15 gewond werden. Premier Özal was net uit gestapt. De bestuurder van de bus was naar de berm van de weg uit geweken om een botsing met een andere officiële auto te voorkomen na van achteren te zijn aangereden door een tweede bus van de Moe derlandpartij. Het drama speelde zich af op de snelweg van Istanboel naar Ankara. Vermoord In het thuisland Ciskei is het af gelopen weekeinde het lijk gevon den van een van de leiders van het Instituut voor een Democratisch Alternatief in Zuid-Afrika (IDA- SA), de organisatie die de recente ontmoeting tussen Afrikaners en leden van het African National Congres (ANC) in Senegal organi seerde. Mxolile Eric Ntonga was met een messteek om het leven ge bracht; zijn handen waren op de rug vastgebonden. Hij maakte zelf geen deel uit van de delegatie in Dakar. Conferentie De blanke Zuidafrikanen, die eerder deze maand in Dakar een conferentie hielden met het Afri can National Congress, hopen vol gend jaar een conferentie te beleg gen waaraan zowel het ANC als vertegenwoordigers van de Zuid- afrikaanse regering zouden moe ten deelnemen, een freelance jour nalist, die aan het overleg in Dakar heeft deelgenomen, zei dat in prin cipe overeenstemming was bereikt voor het beleggen van een confe rentie, waar de grondwet voor een Zuid-Afrika na de apartheid be sproken zou worden. Overstromingen Overstromingen in ,de Iraanse hoofdstad Teheran hebben sinds eind vorige week aan 141 het leven gekost, terwijl 346 i sen gewond raakten. Iran heeft na de oproep tot een bestand aan beide landen voor de Veiligheidsraad verklaard dat het geen Koeweitse schepen onder Amerikaanse bescherming zal aan vallen als zijn eigen schepen niet worden aangevallen door Irak. Iran zei ook dat, als Irak de zogehe ten tankeroorlog beëindigt, Iran dit ook doet. Irak, zo zei minister Aziz, wil vol ledige uitvoering van de resolutie, die oproept tot een volledig be stand, terugkeer binnen de lands grenzen van voor 1979 en onder handelingen ter oplossing van het conflict dat ten grondslag ligt aan de nu bijna zeven jaar oude Golf- In rede voor nieuwe Congres r Zuidkoreanen waadden gisteren door de straten oorlog. Gedeeltelijke uitvoering maandag enorme hoeveelheden regenwater naar beneden helpt Iran bij het chanteren en inti mideren van landen in het gebied, zei hij. VN-secretaris-generaal Perez de Cuellar gaat weldra naar Iran om dit land te bewegen tot aanvaar- zondag op gekomen. De neerslag veroorzaakte overstro- i aardverschuivingen als gevolg waarvan zeker 61 mensen om het leven kwamen. Het was de derde natuurramp die het land binnen drie weken trof. Vorige week werd het midden van Zuid-Koreajioor noodweer getroffen waarbij zeker 136 mensen de dood vonden. Eerder in juli verloren 124 mensen het leven toen de zuidkust werd getroffen door de tyfoon Thelma. Volgens het Centrum voor Rampenbestrijding zal het dodental van de meest recente ramp nog wel stijgen omdat veel mensen worden vermist die waarschijnlijk liggen bedol ven onder ingestorte huizen en gebouwen. (fot° AP> De voormalige Amerikaanse P/f'dent Jimmy Carter heeft het tegen- vermeende collaboratie met de MOSKOU (AFP/Rtr) - De delega tie van Krimtataren die gisteren in Moskou is ontvangen door Sowjet- president Gromyko heeft na afloop haar teleurstelling uitgesproken over het onderhoud. Gromyko maakte tijdens het gesprek bekend dat op 9 juli op hoog niveau een commissie is gevormd om de eisen van de Krimtataren te onderzoe ken. De 21 leden tellende delegatie werd door Gromyko ontvangen na drie dagen protesteren in het cen trum van Moskou. Gromyko heeft volgens het pers bureau Tass gezegd dat de com missie het probleem in rust moet kunnen bestuderen. Pogingen druk uit te oefenen op de autoritei ten zouden het onderzoek alleen maar hinderen, meende de presi dent. En Tass meldde: "Het is van belang dat er voorstellen worden geformuleerd die leiden tot het ne men van gerechtvaardigde beslis singen in overeenstemming met de traditie van de vriendschap der volkeren in de multinationale Sow- jet-staat". De verklaring werd gis teravond voorgelezen op de televi- De Krimtataren willen het recht op terugkeer naar de Krim, van waar zij in 1944 werden gedepor teerd naar Centraal-Azië wegens totaal 400.000 Krimtataren op be vel van Stalin gedeporteerd. Tass houdt het op 240.000. Na de depor tatie zijn vele tienduizenden Rus sen en Oekralners naar de Krim ge trokken. MANILLA (AP/Rtr/UPI) - De Fi lippijnse president Corazon Aqui no heeft gisteren haar bevoegdhe den om bij decreet te regeren moe ten afstaan aan het nieuw geïnstal leerde Congres. Zij riep in haar be- leidsrede de volksvertegenwoordi gers op de Filippijnse democratie te beschermen tegen "de slavernij van links" en "de fascistische ter reur van rechts". Met de opening van de zitting van het Congres werd op de Filip pijnen voor het eerst in 15 jaar ver gaderd door een democratisch ge kozen volksvertegenwoordiging. "Deze dag sluit de cirkel van on ze democratische verrichtingen," zei mevrouw Aquino tegen de ge zamenlijke zitting van de beide huizen van het parlement. "Nu rust de Filippijnse democratie stabiel op drie pilaren van vrijheid: de pre sident, het hooggerechtshof en het Congres," zei zij. De 54-jarige president vroeg het Congres in haar door de televisie uitgezonden beleidsrede om meer geld voor het leger. Zij zei dat de Filippijnen van alle zes lidstaten van de Zuidoost Aziatische Ver dragsorganisatie ASEAN het minst uitgeeft aan defensie, terwijl "de veiligheid van geen enkel land zo wordt bedreigd als die van ons". President Aquino haalde in haar toespraak fel uit naar de buiten landse schuldeisers van de Filip pijnen. Zij verheelde niet dat het akkoord over de herschikking van de 60 miljard gulden grote buiten landse schuld, dat Manilla kort ge leden sloot met de donorbanken "bij lange na niet aan onze ver wachtingen voldoet". Met het geleende geld zijn in de afgelopen jaren dingen gedaan waarvan het Filippijnse volk vaker geen dan wel profijt had, aldus de president die uitsprak dat haar land zich nooit meer zal uitleveren aan "de grote ondernemingen die het ware gezicht getoond hebben van het internationale geldwezen". Eerder op de dag vergaderden de beide kamers van het Congres af zonderlijk om de leden de eed af te nemen en de verkiezing van de res pectievelijke voorzitters te ratifice ren. De voorzitter van de senaat is Jovito Salonga en de voorzitter van het Huis van Afgevaardigden is Ramon Mitra. In het Congresgebouw stonden ongeveer 1.000 militairen toen de president aan het woord was. Rond het gebouw stonden nog eens 2.000 militairen om een menigte van on geveer 1.000 demonstranten op een afstand te houden. Het Filippijnse leger was in hoogste staat van paraatheid ge bracht in de hoofdstad en in de 12 omliggende provincies. De politie zei over aanwijzingen te beschik ken dat extreem rechtse aanhan gers van president Marcos zouden proberen de opening van het Con gres te verstoren. woordig druk als timmerman. Met andere vrijwilligers bouwt hij plaats Charlotte veertien huizen in het kader van een project voor daklo zen en behoeftigen. (foto AP) Duitse bezetters tijdens de Tweede Wereldoorlog. Volgens een woord voerder van de delegatie ziin in het BRUSSEL (ANP) - De Belgische minister van verkeer, Herman de Croo, is er verbaasd over dat het in Groot-Brittannië niet tot een strafvervolging is gekomen van diegenen die verantwoordelijk zijn voor het vergaan van de veerboot „Herald of Free Enter prise". De Britse veerboot kap seisde op 6 maart, kort na het vertrek uit de haven van Zee- brugge. Bij die ramp kwamen 188 mensen om het leven. In België is het onderzoek naar het ongeval met de veerboot nog niet afgesloten. Bij het kabinet van minister De Croo werd giste ren bevestigd dat de bewinds man van oordeel is dat, indien de Belgische onderzoeksrechter concludeert dat er een Belgische rechtszaak moet komen, er een strafvervolging tegen de verant woordelijken voor de ramp kan worden ingesteld. De Britse commissie die de ramp onderzocht kwam vorige week tot de conclusie dat de Britse rederij Townsend Thore- sen de volle verantwoordelijk- Brussel zal schuldigen veerbootramp vervolgen heid voor de ramp draagt. De ka pitein van het vergane schip (dat met geopende laaddeuren de ha ven verliet) werd voor een jaar geschorst en de eerste officier voor twee jaar. Maar tegen hen werd geen strafvervolging inge steld. Het Belgische onderzoek naar de ramp met de „Herald of Free Enterprise" wordt uitgevoerd door het parket van Brugge. Dat onderzoek is tweeledig. Ten eer ste wordt nagegaan hoe de scheepsramp heeft kunnen ge beuren en welke fouten er bij het uitvaren gemaakt zijn en door wie. Om dat onderzoek te kun nen afronden heeft het parket in Brugge conclusies nodig van deskundigen. Die conclusies zijn nog niet allemaal binnen. Gelijktijdig gaat de „milieusec tie" van het parket in Brugge na, welke schadelijke produkten er op het moment van de ramp door de veerboot werden vervoerd. Dit onderzoek is vooral gericht op de vraag of de aan boord zijn de giftige stoffen wel volgens na tionale Belgische en internatio nale richtlijnen werden ver scheept. Indien het Belgische onder zoek naar de scheepsramp zou uitwijzen dat niet alle nodige vei ligheidsmaatregelen genomen waren kunnen de verantwoorde lijken voor een Belgische recht bank worden gebracht. Hen kan dan bijvoorbeeld dood door schuld ten laste worden gelegd. Wijst het onderzoek naar het ver voer van de giftige stoffen uit dat die niet volgens de regels werden verscheept dan kunnen ook de daarvoor verantwoordelijken voor de rechter worden ge bracht. ROME - De jongste kabinetsfor mateur in de geschiedenis van Ita lië, Giovanni Goria (44), zal van daag zijn nieuwe regering voorstel len aan president Cossiga. Later deze week komt het parlement aan de beurt. Vermoedelijk donderdag al zal daar het vereiste vertrou- wensdebat plaatsvinden. door Hein ten Kortenaar In enkele weken heeft Goria voor elkaar gekregen wat tot voor kort nog ondoenlijk scheen: het bijeenbrengen van de vijf voorma lige regeringspartners, die in april met bijna slaande ruzie uiteen wa ren gegaan. Om dit te bereiken heeft hij een aantal concessies moeten doen die op het eerste ge zicht aandoen als woordspelingen, maar in werkelijkheid een vrij zwa re hypotheek leggen op de stabili teit van de nieuwe regering. (vijf-partijencoalitie), maar slechts van 'één regering van vijf partijen'. In gewone taal betekent dit, dat het strategische bondge nootschap dat de christen-demo craten voor ogen stond, plaats heeft moeten maken voor een gele- genheidstreffen van vijf partijen op grond van een gezamenlijk overeengekomen regeringspro gramma. Elk van hen houdt na drukkelijk de handen vrij om er op elk gewenst ogenblik weer uit te stappen. Een tweede concessie betreft de kernenergie. Deze bestaat voorna melijk uit het opschorten van ieder besluit hierover tot na het komen de referendum. Een speciale wets wijziging moet ervoor zorgen dat deze volksstemming niet in 1989, maar nog dit jaar, waarschijnlijk in oktober of november, kan worden gehouden. Hoewel het formeel gaat om de subsidiëring van plaat selijke gemeenschappen die toe komstige kerncentrales zullen her bergen, heeft het in de volksver beelding de betekenis aangeno men van een uitspraak vóór of té gen kernenergie. Het zijn vooral de socialisten die deze uitleg voor hun rekening ne men. Wanneer, zoals wordi ver wacht, het resultaat van het refe rendum 'tegen kernenergie' uit valt, is een botsing tussen hen en de voorstanders van een voortzet ting van een kernenergieprogram ma (vooral christen-democraten en republikeinen) nauwelijks te ver mijden. Volgens velen zal het kabi- net-Goria het referendum dan ook niet overleven. Het programma waarover de vijf het eens zijn geworden beperkt zich daarom wijselijk tot de korte termijn: het begrotingstekort voor 1988, dat de 100.000 miljard lire (1,65 miljard gulden) niet mag overschrijden, maatregelen om de inflatie in het komende jaar te be teugelen, een beperkte bijstelling van het belastingstelsel, het stimu leren door de overheid van indus triële investeringen en dergelijke. Een groot deel van de onderhan delingen werd zoals altijd gewijd aan de verdeling van de beschikba re ministeries die, om aan alle wen sen tegemoet te komen, nog met twee zijn uitgebreid: één voor 'bij zondere zaken', dat zich vooral met gezinspolitiek bezig zal houden en vanzelfsprekend door de christen democraten is opgeëist en één voor huisvesting, dat is afgesplitst van het ministerie voor publieke werken. Van de aldus ontstane 32 posten valt die van premier toe aan de christen-democraten (Goria), die van vice-premier aan de socialisten (Craxi's rechterhand Giuliano Amato), 15 ministeries aan de christen-democraten, 10 aan de so- cial^ten (waaronder enkele 'zware' als Justitie en schatkist), drie aan de republikeinen, twee aan de so ciaal-democraten en één (defensie) aan de liberalen. Alleen de sociaal-democraten toonden zich ontevreden: met de ministeries van publieke werken (ontdaan van huisvesting) en van koopvaardij achtten zij zich mis deeld. „Wij wensen niet behandeld te worden als bijwagen van de twee groten, christen-democraten en socialisten", mopperde partijlei- der Nicolazzi, maar dit wordt niet gezien als een reden om op het laat ste ogenblik niet mee te doen. Even is er ook sprake geweest van deelname van groenen en radi calen, maar dit is al vrij spoedig af geketst. De groenen zagen er zelf van af, omdat ze hun eisen inzake milieubescherming en afschaffing van kernenergie niet gehonoreerd zagen in het regeringsprogramma. Voor de radicalen gold dat hun socialistische beschermheren niet bereid waren een van hun tien mi nisteries af te staan. Ook zonder hen maakt het gezelschap dat Go ria om zich heen heeft verzameld een vrij heterogene indruk. Alleen de behendigheid waarmee hij alle hindernissen op zijn weg heeft we ten te nemen, geeft hoop dat het landsbestuur weer voor enige tijd is verzekerd. Giovanni Goria WÊÊÊÊÊM premier -

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 5