Niet alleen ouders bij kinderopvang gebaat Achtergrond Vedior in kinderopvang Amerikanen oogsten hoongelach in Golf 5Religieuzen moeten ziendat anderen eenzelfde kant opgaan PAGINA 2 In de loop der jaren zijn veel i kinderopvang gegroeid. Vrijwel alle voorzieningen zijn ontstaan uit particu lier initiatief en staan relatief los ten op zichte van elkaar. Waar wordt samenge werkt speelt de Werkgemeenschap Kin dercentra Nederland (WKN), een over koepelend orgaan van een groot aantal kinderopvangvoorzieningen, een be langrijke rol. In peuterspeelzalen komen kinderen tussen de 2 en 4 jaar. Ze zijn over het algemeen 2,5 tot 3 uur per dag open. Vol gens het CBS waren er in Nederland in 1984 circa 3300 speelzalen voor zo'n 122.000 kinderen. In kinderdagverblijven kunnen ba- bies en peuters in de leeftijd van 6 weker tot vier jaar terecht. De openingstijden zijn meestal van 8.00 tot 18.00 uur. In de meeste kinderdagverblijven kunnen kin deren terecht voor hele of halve dagen, enkele dagen per week. Volgens het CBS waren er in 1984 ruim 200 kinderdagver blijven voor 10.000 kinderen. Het groot ste deel daarvan bevindt zich in de Randstad. Centra voor buitenschoolse opvang zijn bestemd vöor kinderen van 4 tot 12 jaar. Op de meeste centra kunnen kinde ren voor en na school, tussen de middag terecht en tijdens de vakantie. Ongeveer 80 centra vangen zo circa 2500 kinderen op. gen door een gastouder (meestal moe der). Een project bemiddelt tussen ou ders en gastouders. Er zijn ongeveer 30 van dergelijke projecten voor 1000 kin deren. In bedrijfscrèches worden groepen kinderen opgevangen van werknemers, gebruikers of studenten van bedrijven, instellingen of opleidingen. De WKN is bezig met een inventarisatie van wat er op dit gebied gebeurt. Ieder jaar raken meer dan 70.000 vrouwen met een be taalde baan zwanger. Minder dan de helft, 47 procent, gaat na de bevalling weer aan het werk. Toch zijn er steeds meer vrouwen die de zorg voor kinderen met be taald werk zouden willen combineren. Geschat wordt dat bijna 200.000 vrouwen met kinderen onder de twaalf jaar (weer) willen gaan werken. Een tekort aan goede en betaalbare kinderopvang is één van de belangrijkste factoren die dat in de weg staat. door Nicole Lucas De vraag naar voorzieningen waar kinderen regelmatig samen met leeftijdsgenootjes onder deskundige leiding kunnen ver blijven groeit snel. Behalve door een toenemend aantal vrouwen dat 'kind en carrière' wil combi neren, komt dit ook doordat het aantal éénoudergezinnen in ons land stijgt. Inmiddels worden in zo'n 200.000 gezinnen kinderen door alléén vadei of moeder op gevoed. En dat aantal zal de ko mende jaren alleen maar groter worden. „Bovendien speelt de leefsitu atie van veel gezinnen een be langrijke rol. Ouders willen dat hun kind zich kan ontplooien, kan spelen. In de nieuwe wijken, waar veel jonge gezinnen wonen, zijn daarvoor maar weinig moge lijkheden. Kinderen groeien te genwoordig op in kleine gezin nen, met misschien één broer of zusje. Ouders vinden het belang rijk dat hun kind regelmatig in contact komt met andere kinde ren en volwassenen. Op een peu terspeelzaal of in een kinderdag verblijfkan dat prima", aldus Di- ni Wildschut en Rob van Beek, stafmedewerkers bij de Werkge meenschap Kindercentra Neder land (WKN). Ook het idee dat een kind het meest gebaat is bij ver zorging door één en dezelfde vol wassenen, in de praktijk de moe der, die continu aanwezig is, is aan het veranderen. Kortom: de behoefte aan kin deropvang is groot en zal in de toekomst alleen maar toenemen. De bestaande voorzieningen zijn echter volstrekt onvoldoende om die vraag op te vangen. De Emancipatieraad (ER) bereken de begin dit jaar dat er plaatsen tekort zijn voor 100.000 kinderen onder de 5 jaar. Als er niets ge beurt zal dat aantal in 1990 zijn verdubbeld tot 200.000. Dat houdt in, aldus de ER, dat tegen die tijd het aanbod van voorzie ningen twintig keer zo groot Voorwaarde Ook de regering maakt zich zorgen om dit tekort aan opvang mogelijkheden. „Teneinde (her intredende vrouwen in staat te stellen betaalde arbeid en verzor gende taken te combineren is kinderopvang een belangrijker voorwaarde", aldus minister De Koning (sociale zaken en werk gelegenheid) in de vorig jaar ver schenen Nota (her)intreedsters. In die nota wordt aangegeven welke obstakels uit de weg moe- 'tèü* worden geruimd om vrou wen die langere tijd uitsluitend voor de kinderen hebben ge zorgd in staat te stellen weer bui tenshuis aan de slag te gaan. De uitspraak van De Koning past binnen het in 1985 aangeno men emancipatiebeleid. Dat zegt te streven naar herverdeling van betaalde en onbetaalde arbeid tussen mannen en vrouwen en economische zelfstandigheid van ieder volwassen individu. In principe moeten vanaf 1990 alle jongeren, jongens én meisjes, zelfstandig via betaalde arbeid in hun levensonderhoud voorzien. Om dat te realiseren, zo erkent de regering, is voldoende kinderop vang noodzakelijk. Niet thuis Wanneer het echter op maatre gelen aankomt om het tekort aan voorzieningen weg te werken, geeft de overheid niet thuis, con stateren Wildschut en Van Beek. „De ouders mogen het verder zelf uitzoeken". Ze vinden dat in consequent: „Als je aangeeft dat kinderopvang zo belangrijk is om bepaalde beleidsdoelstellin gen te verwezenlijken, moet je ook een actief beleid voeren." De Koning en ook zijn collega Brinkman (WVC) vinden echter dat het niet tot de taak van de overheid hoort op dit gebied ini tiatieven te nemen. In plaats daarvan propageren ze het gast- óuderschap als goed en vooral goedkoop alternatief. Ook de sor ciale partners (werkgevers en Het tekort aan kinderopvang leidt tot opmerkelijke initiatieven. Sinds kort houdt ook het uitzendbureau Vedior (vooral werkzaam in de administratieve sector en de gezondheidszorg) zich met deze sec tor bezig. Alice Hoogenhout, sinds 1 april aangesteld als projectma nager Kinderopvang, over de motieven hierachter: „We werden aan de balie steeds vaker geconfronteerd met vrouwen die zeiden: we willen graag werken, maar dan alleen van 9 tot 3, want dan komen de kinderen thuis. Die vrouwen zijn dan niet bemiddelbaar, omdat de werkgever mensen tot 5 of 6 uur wil zien. Maar tegelijkertijd zie je dat er, zeker in de gezondheidszorg, een enorm gebrek aan personeel is. We vonden toen dat we daar iete aan moesten doen. Zeker gelet op de toekomst. Want door de vergrijzing zal de vraag naar mensen in de gezondheidszorg alleen maar toenemen". Aanvankelijk werd gedacht aan het plaatsen van kinderen in kin derdagverblijven. Dat bleek niet ideaal. „De meeste dagverblijven zijn alleen overdag open en in de gezondheidszorg heb je nu eenmaal te maken met onregelmatige diensten. En uitzendkrachten werken natuurlijk toch al op wisselende tijden". De oplossing werd vervolgens gezocht in gastouderprojecten. Hoo genhout: „We proberen daarbij met behulp van het bedrijfsleven een steunfonds in het leven te roepen. Want de kwaliteit kan nu eenmaal beter gegarandeerd worden als er een bepaalde financiële basis is." Er is inmiddels steun toegezegd aan diverse projecten in ondermeer Zoetermeer, Huizen, Leiden en Amsterdam-Noord. Volgens Hoogen hout is het vinden van 'sponsors' geen probleem: „Het personeelste kort is zo groot, dat bedrijven inmiddels wel door hebben dat ze meer zullen moeten doen dan alleen een advertentie zetten". Behoefte aan crèches neemt nog steeds toe werknemers) krijgen een rol toe bedeeld. Die moeten het bij het arbeidsvoorwaardenoverleg ook maar over bedrijfscrèches heb ben. De ER is niet enthousiast over gastouderschap als opvangmo- gelijkheid. Ze wijst daarbij on dermeer op de problemen die kunnen ontstaan bij vakantie of ziekte van de gastouder. Ook is de 'kwaliteit' van de opvang moeilijk te controleren. Van Beek en Wildschut: „Gastouder schap kan voldoen als aanvulling op andere voorzieningen. Maar dan moeten er wel aan een aantal voorwaarden worden voldaan. De kwaliteit moet goed zijn. En dat houdt ondermeer in datje de gastouders moet begeleiden en dat hun rechtspositie goed gere geld moet zijn. En dan blijkt gastouderschap helemaal niet zo'n goedkope oplossing als vaak wó'rdt gedacht". De Koning lijkt aan die bezwa ren echter niet zo zwaar te tillen. In een interview in Vrij Neder land vorig jaar reageerde hij op de vraag of dit soort opvang zwart werk niet in de hand werkt met de opmerking: „Dat gebeurt nou eenmaal in dat soort secto- Geld De regering is dan ook niet van plan meer geld te gaan stoppen in voorzieningen voor kinderop vang. De Koning noemde in het zelfde interview in VN de kosten voor de huidige kinderopvang 'bij de wilde spinnen af. Hij doel de daarmee onder meer op de bij na zestig miljoen gulden die de overheid aan subsidies verstrekt. Volgens Van Beek en Wild schut bestaan er nogal wat mis verstanden over de kosten van kinderopvang. „Een plaats in een kinderdagverblijf kost zo'n 12.000 gulden per jaar. Dat lijkt veel geld. Maar vergeten wordt dat de ouders daar een belang rijk deel van betalen. De kosten voor de overheid liggen een stuk lager dan dat bedrag". In een brochure van het FNV- vrouwensecretariaat wordt er bovendien op gewezen dat de 'traditionele' manier van kinder opvang, moeder die thuis voor de kinderen zorgt terwijl vader Minister De Koning: Kosten bij de wilde spinnen af (foto anp> buitenshuis werkt, de overheid ook, zo niet veel meer geld kost. i premievoordelen r alleenverdieners kostten de staatskas in 1984 ruim 10 miljard. Én als meegerekend wordt wat de overheid derft aan inkomsten als een vrouw stopt met werken wordt dat bedrag nog veel hoger. Afwentelen De PvdA-Tweede Kamerleden Vermeend en Nieuwenhoven dienden vorig jaar een voorstel om bedrijven te stimuleren voor kinderopvang te zorgen door het geven van belastingaftrek. Ze wezen er daarbij op dat bedrij ven er direct financieel belang bij hebben werkneemsters te houden. Een voorbeeld uit PTT- kring: de gemiddelde kosten om een kantoorbeambte te selecte ren, op te leiden en in te werken zijn zo'n 30.000 gulden. Daar kan makkelijk vier jaar kinderop vang van worden betaald. De voorgestelde regeling zou zo'n 30 miljoen aan gederfde be lastinginkomsten kosten. Maar de regering vóelde er niets voor. De Koning vond dat de 'kosten van de kinderopvang niet op de staat afgewenteld mogen wor den'. Volgens de ER kan een derge lijke houding op langere termijn echter ernstige consequenties hebben. „Als niet op korte ter mijn wordt gezorgd voor meer kinderopvang zullen vrouwen óf afzien van kinderen krijgen óf stoppen met werken. In beide gevallen krijgt de samenleving de rekening gepresenteerd". één van de marineschepen hebbed getroffen, dan was die vanwege del geringe omvang zeker met man en muis vergaan". Wat iedereen zich nu in het An bische deel van het Golfgebied a vraagt is waarom de Amerikaans marine zo slecht is voorbereid o conventionele strategieën op ze Het antwoord is tweeledig. Vo gens militaire experts in het Mi< den-Oosten heeft het Pentagon or der leiding van de Reagan-regerin bij de uitbreiding van de zeestrij< krachten tot op heden geen prior teit gegeven aan anti-mijnwapen Er zijn slechts drie Amerikaans mijnenvegers operationeel. Bovendien rekende Washingtor op de doelmatigheid van sonarap paratuur waarmee fregatten zijr uitgerust. Maar toen het VS-frega 'Klakring' onlangs in de Golf me olievaten het systeem uittestte bleek het niet te werken: de op d< golven dansende drums botsten te gen de scheepswand van het oor] logsschip zonder dat de kabel dé nepmijnen had kunnen opsporen. Maar ook al zouden die drie mij nenvegers in de Golf bij de Straal van Hormuz - de door Iran zwaar bewaakte nauwe toegang tot dé Golf - voor anker gelegen hebben nog had de Amerikaanse marine dé vaartuigen vermoedelijk niet inge zet bij de begeleiding van de tan kers. Volgens westerse diplomaten tin het emiraat Abu Dhabi hebben de Amerikanen het aantal begelei] dende schepen zoveel mogelija willen beperken om Iran met een teveel aan militair machtsvertoor niet nog verder te provoceren. Wraak De kans dat de komende weken opnieuw tankers door drijvende explosieven kunnen worden open gereten is zeker niet uitgesloten. En dat is voor de Golfstaten een grote zorg. Niet zozeer vanwege de materiële schade voor de schepen en de olie-export, maar vooral om dat de sjeiks en emirs vrezen dat dan militaire wraakoefeningen van Amerikaanse zijde niet zullen uit blijven. Er wordt zonder meer vanuit ge gaan dat aan de mijnen het visite kaartje van de ayatollah's in Tehe- ran hangt. In het geval van een tweede incident zijn de Golfstaten er behoorlijk benauwd voor dat Iran zal terugslaan. De rijkdom men van de olielandjes, inclusief hun bronnen van inkomsten, zul len dan niet worden ontzien. Alle politieke energie van de Golfgemeenschap is er nu op ge richt om de huidige spanningen i niet verder te laten oplopen. In Doebai heerst optimisme over de in feite al enkele weken durende| vuurpauze in de tankeroorlog. Ge vreesd wordt dat Amerikaanse mi-I litaire interventie bij het volgende incident met konvooien of militai re gelegenheidsbravour van de Irakezen een niet te stuiten uitbar sting van geweld tot gevolg zal heb ben. Een marinier achter een mitrailleur aan boord van een Amerikaansel marineschip in de Golf. Jagen op mijnen 'als leden van een schuttersver eniging'. (foto AP) "Vandaag gaat het niet meer om de vraag of het religieuze le ven zal voortbestaan, zelfs niet of de verschillende kerken het hoofd boven,water kunnen hou den, maar of het christendom nog enige betekenis kan hebben binnen de westerse cultuur van morgen of overmorgen". Met deze stelling richten de stafmedewerkers van de drie sa menwerkende organisaties van religieuzen zich tot de besturen van orden en congregaties. Zij doen dat in een nabeschouwing op het jaarverslag 1986 van de Samenwerking Broedercongre gaties Nederland, de Samenwer king Monialen-belangen en de Samenwerking Nederlandse Vrouwelijke Religieuzen. Het is voor het eerst dat de drie samen werkingsverbanden zich in één verslagboek presenteren. Ook hun secretariaten bevinden zich onder één dak, aan de Carmel- weg in Nijmegen (Heilige Land stichting). Er waren niet alleen praktische redenen om samen te gaan. "Hoe belangrijk het ook is in vergrij zende gemeenschappen om za ken als huisvesting en huishou ding goed geregeld te hebben, de zorg voor de meer geestelijke kant van het bestaan mag juist onder religieuzen daaraan niet ondergeschikt worden gemaakt. Openstaan voor en bouwen aan de toekomst kan alleen vrucht- DOEBAI - Schamper, maar vooral met een gevoel voor leedvermaak reageert de Nederlandse scheeps werfdirecteur Reinier Meuleman uit het emiraat Doebai op het ge- blunder van de Amerikaanse mari ne bij begeleiding van twee tan kers, vorige week in de Perzische Golf, waarvan er een op een mijn liep. door Taco Slagter "Hoe kun je nu dit oorlogsgebied invaren zonder een enkele mijnen veger", zegt hij in zijn luxe kantoor met uitzicht op de in een hittenevel gehulde haven van het Arabische oliestaatje. "Die matrozen stonden met simpele geweren voorop de boeg van die met elektronica en ra dar volgestouwde oorlogsbodems om als leden van een schuttersver eniging op mijnen te jaren. Alsof de Eerste Wereldoorlog nog niet was afgelopen". Minachting .voor het onbeholpen Amerikaanse optreden is bon ton in internationale scheepvaartkrin gen in de havens van de Golfstaten. Maar ook de staatscouranten van de emiraten hebben in edities van het afgelopen weekeinde het inci dent met het konvooi breed in de kolommen uitgemeten. Wat de gecensureerde media in de woestijnstaatjes in bedekte ter men uitdrukken, zegt de eigenaar van de Albwardy-werf, Meuleman, onverbloemd: "De operatie is gran dioos mislukt. De Amerikanen wil den hun spierballen tonen, maar hebben door stommiteiten de we reld laten zien hoe kwetsbaar ook een supermacht is als eenvoudige oorlogstactieken worden gemin acht". Bezinning De drie Amerikaanse oorlogsbo dems liggen nu in de haven van het emiraat Bahrein. Het Pentagon in Washington bezint zich nu op af doende maatregelen die de volgen de escortes een onbelemmerde vaart moeten garanderen. Vermoe delijk zal de gastanker 'Gas Prince' woensdag of donderdag de terug reis aanvaarden. Koeweit en Saoedi-Arabië zijn gevraagd hun mijnenvegers in te zetten om de vaarroutes in de buurt van Iraanse eilandjes in de Golf te controleren op nog meer onder wa ter verborgen mijnen. Eenvoudig zal dat niet zijn, zeggen deskundi gen van bergingsbedrijven in de haven van Doebai en het nabijgele gen emiraat Sharjah. "Je moet voortdurend vegen", meent een woordvoerder van-een Nederlands bedrijf, die strikt ano niem wil blijven. "Of je moet de tankers laten voorafgaan door een aantal mijnenvegers, zoals de Rus sen dat doen. Nu was het een af gang voor de Amerikanen. Die wa ren na de explosie genoodzaakt de getroffen tanker voorop te laten gaan als grootste mijnenveger ter wereld. Want zou een tweede mijn baar zijn als men het afsterven van de eigen instituties onder ogen wil zien". Kandidaten In de meeste orden en congre gaties ontstaat enthousiaste be drijvigheid als zich een paar mo gelijke kandidaten aanbieden. De stafmedewerkers in hun na beschouwing: "Hoe begrijpelijk deze reactie ook mag zijn - nieuwe leden be tekenen nieuw leven -, toch is de vraag gerechtvaardigd of alle energie en financiële middelen die hieraan worden gespendeerd in een gezonde verhouding staan tót de maatschappelijke realiteit, waarin bijvoorbeeld grote groe pen mensen door bezuinigingen worden teruggedrongen tot de minimumgrens van het bestaan, met weinig kansen en mogelijk heden". Veel groter dan het kleine aan-, tal kandidaten voor orden en' congregaties is het getal jonge ren dat wél geïnteresseerd is in geestelijke waarden en /of activi teiten van religieuzen voor ge rechtigheid, maar niet van plan is ooit in te treden. "De enkele kandidaat dreigt als uitverkore ne te worden overladen met zorg. aandacht en kansen tot vorming en scholing, maar tegelijk drei gen andere jongeren buiten hel gezichtsveld van de religieuzen te blijven". Herkenning Te denken valt aan theologie- studentes die ijveren voor de po sitie van de vrouw, vrijwilligers in Derde Wereld-projekten, en actievoerders in de vredesbewe ging. Die staan dicht bij de idea len van veel religieuzen. "Ze worden door religieuzen menig maal als geestverwanten her kend, maar daaraan worden in het beleid geen of nauwelijks on dersteunende consequenties ver bonden". Hetzelfde geldt voor steun aan projekten en mensen die bezig zijn met de toekomst van chris tendom en kerk. "Zeker nu van officieel kerkelijke kant een blokkade wordt opgeworpen bij ontwikkelingen die de religieu zen na aan het hart liggen (zoals pastorale werkers en werksters en groepen rond 'vrouw en ge loof), is bezinning op lange-ter- mijn-financieringen hoognodig om nieuwe wijzen van bevrij dend kerk-zijn voor de toekomst veilig te stellen". "Religieuzen moeten zien dat anderen eenzelf de kant opgaan als zij". "Het komt erop aan dat zij elkaar tij dig herkennen". Gebaar De joden in de Verenigde Staten verlangen van de paus een 'gebaar' voordat het gesprek tussen de Rooms-Katholieke Kerk en de joden kan worden hervat. Dat is in joodse kringen in Rome vernomen. Joodse organisaties in de Ver enigde Statèn hebben de ont vangst van de Oostenrijkse presi dent Waldheim bij de paus krachtig veroordeeld. Het Ame rikaans Joodse Congres besloot dan ook, niet deel te nemen aan de ontmoeting van de paus met de Amerikaanse joden in Miami. Volgens joodse kringen in Ro me heeft rabbijn Mare Tannen- baum - in de raad van joodse or ganisaties in de Verenigde Sta ten belast met internationale aangelegenheden - de suggestie gedaan dat de paus vóór zijn ver trek naar de Verenigde Staten een joodse delegatie ontvangt. Waarnemers achten dit verzoek nauwelijks haalbaar omdat de of ficiële en particuliere audiënties van de paus tot midden septem ber zijn opgeschort. Waarschijnlijker lijkt, dat de paus zijn ontmoeting met de Amerikaanse joden verplaatst van Miami naar New York, in het gebouw van de Verenigde Naties of de oudste synagoge in de Ver enigde Staten. Dat zou worden beschouwd als een veelbeteke nend gebaar van de kant van het Vaticaarï: Toogdag. De organisatie 'Het Zoeklicht' (stichter Johannes de Heer) houdt op zaterdag 22 au gustus in Hilversum (Expohal) 'grote jaarlijkse toogdag' onder het thema 'De toekomst in bij bels licht'. Sprekers zijn ds. H. Postma, Henk Binnendijk, ds. P. J. Mietes en de evangelist Nol Esmeijer. De samenkomsten zijn om 10 en 2 uur. Medewerking verlenen ondere anderen de Ver enigde Veluwse Koren, The Bur ning Candles en Gert en Her- mien Timmerman. Katwijk aan Zee. Zowel de Oude als de Nieuwe Kerk in Kat wijk aan Zee is aan restauratie toe. De commissie 'Restauratie fonds' van de hervormde ge meente heeft meegedeeld, dat de voorbereidingen van het grote karwei in volle gang zijn en dat april 1990 als streefdatum wordt aangehouden. De restauraties zullen naar schatting ongeveer 5 miljoen gul den belopen. De hervormde ge meente zelf zal daarvan een aan zienlijk deel moeten opbrengen. In september zullen de plannen worden doorgesproken met de besturen van de verenigingen en kerkeraden. Gereformeerde Kerken: aan genomen de benoeming tot geestelijk verzorger van het ver pleeghuis 'De Flecke' en de be jaardentehuizen 'Vegeüngshof en 'Sint Theresiahuis' in Joure mevrouw M. Hoekzema-Baarda (leraar godsdienstonderwijs) Heerenveen. Gereformeerde Gemeenten: bedankt voor Hoofddorp Chr. van der Poel Yerseke. voor Bos koop L. Blok Nunspeet. Hoogleraar. Dr. H. G. Heim- brock (39) is benoemd tot hoogle raar godsdienstpsychologie aan de Groningse" universiteit. Nu is hij hoogleraar theologie aan dé universiteit van Keulen. Heim- brock - in de Westduitse stad Bo- chum geboren - is predikant in de Evangelische Kerk in Duits land. Afscheid. Op 4 september zal officieel afscheid worden geno men van dr. D. Bakker, de schei dende rector van het Hendrik Kraemer-instituut in Oegstgeest. Bakker maakt gebruik van de re geling tot vervroegde uittreding. Na een bijeenkomst in de Pau- luskerk (half 4) is er een receptie van 5 tot half 7 in het Zendings huis. Daar kan men ook kennis maken met de opvolger van dr. Bakker, drs. B. F. Drewes.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 2