Duinrell heeft straks ruim
ii miljoen bezoekers nodig
Leythenrode:
'Meer bezuinigen
is onverantwoord'
^wzmnmnnmn.
Wassenaarse graaf beslist volgend jaar over
ingrijpende investeringen
Diploma" s voor
brandweerlieden
TIENTALLEN CLOWNTJES BIJ 'SWETTERHAGE
ZOETERWOUDE - De zomerfeesten van het Zoeterwouds centrum
voor gehandicapten, 'Swetterhage', bereikten afgelopen weekeinde
een hoogtepunt.
Heel wat kinderen maakten van de mogelijkheid ge
bruik om zich te laten schminken en zich vervolgens in het feestge
druis te storten. Ook het theater, de draaimolen en een optreden van
Circus Custers mochten zich in een grote belangstelling verheugen.
Volgens een woordvoerder van 'Swetterhage' hebben een paar hon
derd inwoners van Zoeterwoude het centrum voor gehandicapten be
zocht. Waardoor "op een spontane manier aan integratie wordt ge
daan". Hij noemt dat een aardige bijkomstigheid van de zomerfees
ten, die in eerste instantie zijn bedoeld om de bewoners van Swetter
hage iets extra's te bieden in een periode waarin veel personeelsleden
met vakantie zijn. (foto Henk Bouwman)
Duinrell-graafVan Zuylen van Nijevelt, hier zelf poserend in één i
van mijn tijd kwijt aan de overheid...'
park en hebben Van Zuylen "aar
dig gesteund": in de periode tussen
1962 en 1986 investeerde hij maar
liefst 40 miljoen gulden. Vooral
vanaf 1984 ging het. ondanks alle
bevriezingen, hard. De eigenaar/di
recteur denkt in die jaren wel zo'n
15 tot 20 miljoen te hebben geïn
vesteerd.
De helft van dit bedrag ver
dween in het Tiki-bad, de onbe
twiste topper van Duinrell - com
pleet met waterkanon, muzikale
paddestoel, onderwater-luchtbel-
lenligbank. onderwaterjets, ver
schillende soorten golven en de
langste overdekte glijbanen van
Europa. Europa's snélste glijba
nen, die twee maanden geleden
werden geopend, kostten nog eens
750.000 gulden. De jaarlijkse kos
ten van dit tropische zwembad vol
nieuwe snufjes en hoge glijbanen
bedragen volgens de graaf ruim
twee miljoen en maakten het mede
noodzakelijk dat jaarlijks een mil
joen bezoekers de Duinrell-kassa's
passeren.
Plannen
Niet alleen de energiekosten van
bad en banen zijn hoog, ook onder
houd en arbeidslasten slokken heel
wat harde guldens op. De uitbrei
ding van bad en banen, waar de
graaf al jaren op studeert maar wei
nig over loslaat, is dan ook een uit
breiding met immense consequen
ties. Dit geldt evenzeer voor het
"zeer serieuze plan" om een over
dekte skibaan aan te leggen met
kunstsneeuw. Om de onbereken
bare, vochtige winters in Neder
land te omzeilen moet de vochtig
heidsgraad flink worden verlaagd
en dient de temperatuur constant
laag te blijven. Extra moeilijkheid
is dat de plek, vlakbij de huidige
'borstelbanen', midden in een be
schermd waterwingebied ligt.
Derde grote plan is de dark-ride
een geheel overdekte attractie
waarin de bezoeker rijdend of va
rend langs mooie en spannende za
ken wordt geleid. Zoekt de sprook
jesachtige Efteling het in Fata Mor-
gana's, Duinrell wil iets actievers,
iets waarbij de bezoekers zelf be
slissingen en risico's nemen. "We
willen niet in de kermisachtige
sfeer komen zoals Slagharen. Onze
kracht is dat we attracties brengen,
die niet vervelen", aldus de drij
vende kracht achter het actie- en
waterpark. Ook bij de dark-ride
geldt dat bij een goede uitvoering
de attractie hoger wordt dan de toe
gestane 20 meter. "En dan moetje
serieus gaan afwegen of je het in
het grond wilt laten zakken, met al
le kosten vandien", zegt Van Zuy
len.
WASSENAAR - Negentien Wasse
naarse brandweerlieden hebben
het afgelopen jaar een diploma be
haald. P.J.P. van Hemert, M.J.C.B.
de Zwart en R.J.J. de Zwart wer
den brandwacht tweede klasse,
Th.J.S. Albers, J.A.A. Mennen,
K.R.A Schaap, E.W. Verhart en
C.H. Zandvliet mogen zich tegen
woordig brandwacht eerste klasse
noemen en D.R. Gussekloo bracht
het tot hoofdbrandwacht.
A. Boersma behaalde het diplo
ma voor technisch hulpverlener
terwijl negen collega's de bevoegd
heid bemachtigden een reddings-
groep te vormen in het kader van
de rampenbestrijding. Het gaat om
J.H. Kloosterman, F.J.M. Korte-
kaas. O.W.A. Smit. J.A. Mook,
A.H.G. Jagusiak. G. Gordijn, D W.
Griffioen, A.L. Opdam en
G.P.W.M. Pieters.
Wanneer hij dergelijke dingen
kant-en-klaar zou kopen, hoeven
openingsplechtigheden niet veraf
te zijn. De graaf kiest echter voor
maatgesneden attracties en ver
wacht pas eind volgend jaar of be
gin 1989 iets wezenlijks te openen.
Voor die tijd komt er hooguit een
tussendoortje. "Je hebt nu een
maal twee soorten attracties: trek
kers, waar mensen helemaal voor
uit Maastricht komen, en gewone
attracties, die het publiek bekoren
als ze eenmaal in het park zijn".
Vergrijzing
Beide soorten zijn wezenlijk
voor Duinrell, zeker nu de vergrij
zing ook in dit park zijn sporen nal
aat. Het neemt niet weg dat het hart
van de directeur blijft liggen bij de
knallers. Hij wil ze laten opkomen,
groeien, voeden en realiseren. En
vervolgens wil hij scoren. De suc
ces- en publiciteitsformule is in
wezen simpel: de graaf plaatst iets
dat in zijn soort het grootst, het
langst, het snelst of het langst snel
(in Europa) is. De pers wordt extra
lekker gemaakt door de aanwezig
heid van een bekende Nederlan
der, die maar al te vaak blauw
bloed heeft. Deze persoonlijkheid
prijst de attracties breeduit, glijdt
of hopt een beetje en wordt keer op
keer goede maatjes met de graaf.
Een actief park met standing, kort-
Het publiek stroomt vervolgens
toe naar de attracties die in hun
soort steeds nummer een blijken in
Europa. "Echte fouten hebben we
tot op heden niet gemaakt", aldus
Van Zuylen. "Hooguit een paar
kleine foutjes, dingen die onnodig
arbeidsintensief zijn". Zo is vol-
LEIDERDORP - Als het Lei-
derdorpse Leythenrode nog
verder moet bezuinigen dan nu
het geval is, wordt de situatie in
het verpleeghuis/reactiverings
centrum onverantwoord. Ver
dere bezuinigingen gaan ten
koste van de kwaliteit van de
zorg.
Er zullen dan personeelsleden
moeten worden ontslagen. "Voor
zover dat nog zou kunnen worden
opgevangen door "harder wer
ken". moet dat onverantwoord
worden genoemd", zo schrijft het
bestuur in het jaarverslag over
1986.
Overigens is Leythenrode niet
tegen beknibbeling op zich. "Er
kon bezuinigd worden en er is be
zuinigd. Zolang dat in de voorna
melijk materiele sfeer plaats kon
vinden hebben wij er enigszins vre
de mee. Het staat evenwel vast dat
nieuwe rondes niet meer in die
sfeer kunnen worden opgevan
gen", aldus het jaarverslag.
Los van de financiën draait het
Leiderdorps verpleegtehuis zelf
goed In 1986 was gemiddeld 97
procent van alle beschikbare plaat
sen bezet. Ook de kwaliteit van de
verzorging geeft reden tot tevre
denheid. Leythenrode nam vorig
jaar het initiatief tot het instellen
van een 'patiëntencontactpersoon\
Waarmee volgens het bestuur een
neutrale en daarom betere behan
deling van klachten kan worden
gewaarborgd. De ervaringen met
deze contactpersoon zijn tot dus
verre zeer positief. De functie blijkt
zijn attracties: 'Ik ben driekwart
gens hem de hoge Tiki-badtoren
door zijn constructie en uitvoering
moeilijk schoon te houden.
De Wassenaarder noemt zich dan
ook niet voor niets "redelijk des
kundig" na 25 jaar in de pretpark-
business. Toch heeft ook hij zijn
sombere momenten. Kan hij na
een flinke misser de werkgelegen
heid blijven garanderen van de 65
vaste werknemers, de 25 mensen
die voor de pachters werken en de
ruim 350 seizoenhulpen? Gelukkig
bezorgen deze enge gedachten
hem geen slapeloze nachten en
blijft hij spreken van een uitda
ging.
Sterker nog, wanneer hij geld
zou hebben en zijn gezin niet zo aan
hem zou trekken, was hij nog dit
jaar een nieuw park begonnen met
al zijn know-how en relaties. Over
mogelijke vestigingsplaatsen laat
hij zich niet uit, duidelijk is wel dat
Nederland afvalt. "Ik ben hier als
ondernemer al jarenlang driekwart
van mijn tijd kwijt aan de overheid.
Grootste probleem is dat hogere en
lagere overheden geen synchroon
beleid voeren. Op het niveau van
ministeries wordt bij wijze van
spreken de rode loper voor je uitge
rold, plaatselijk moetje vaak moei
lijke wegen bewandelen om iets
voor elkaar te krijgen'.
Klagende omwonenden, een
steeds kritischer gemeentebe
stuur, grote hinderwet- en bestem
mingsplanperikelen maakten hem
dat meer dan duidelijk en zorgden
voor een wrevelig gevoel: "Alsof
wij zo graag een lelijk park willen
met stank en lawaai. Wij gaan toch
zeker niet onze eigen klanten weg
jagen?"
duidelijk in een behoefte te voor
zien: 25 bewoners brachten in to
taal 34 klachten naar voren. Het
gaat hier om een landelijk experi
ment, begeleid door het Nationaal
Ziekenhuis Instituut, waaraan
Leythenrode deelneemt.
Uitzendkrachten
De directie is blij met de ontwik
keling dat er steeds meer patiënten
tijdelijk worden behandeld in
plaats van meer permanent in Ley
thenrode te wonen. De zogeheten
reaktiveringsfunctie krijgt meer de
nadruk door de "harde noodzaak
bejaarden zo lang mogelijk thuis of
in het verzorgingstehuis te laten"
Minder juichend is het bestuur
over de in 1984 gedane aanvraag
om in een nieuw te bouwen vleugel
ook opvang van 60 psychogeriatri
sche patiënten te realiseren. Hoe
wel niet onverwacht, spijt het Ley
thenrode erg dat er geen schot zat
in die aanvraag.
Ronduit verontrust toont men
zich over de "onvoldoende grote"
toevloed van nieuwe leerlingen.
Vorig jaar moest aanzienlijk meer
dan voorheen aandacht worden be
steed aan werving en selectie. Via-
via hoopt Leythenrode om aan jon
geren te komen die in het verpleeg
huis "moeilijk, maar belangrijk
werk" kunnen doen. Vorig jaar
moest veel met uitzendkrachten
worden gewerkt: reden waarom
het budget van de verplegings
dienst behoorlijk werd overschre
den. In het vierde kwartaal greep
de directie in en werd de inzet van
uitzendkrachten zoveel mogelijk
beperkt.
veel stevige aarzelingen. Grote ver
schil is dat hij eindelijk weet wat
hij mag en niet mag.
Goodwill
Op de meeste fronten kan de on
dernemer "voorlopig behoorlijk»
uit de voeten". Wel wil hij nog even
stoeien over de toegestane bouw
hoogte en het beperkte gebruik
van waterwingebieden aan de
parkkant van de duinsloot. Een
beetje attractie is tegenwoordig
dertig meter hoog, weet de graaf.
Hij noemt het dan ook "volstrekt
onvoldoende" dat die hoogte al
leen gehaald mag worden naast het
Tiki-bad, bekend van radio en tv.
"In vergelijking met de Efteling
worden we op dat punt veel te veel
begrensd", zegt hij. De graaf is er
echter de man niet naar de strijd zo
maar op te geven. Hij hoopt dat de
gemeenteraad nog voor 1992, het
moment waarop het bestaande be
stemmingsplan verjaart, met een
nieuw bestemmingsplan komt:
"Veel hangt daarbij af van de good
will van de gemeenteraad, de poli
tieke wil ook".
De tijd van lobbyen lijkt dus niet
veraf meer. maar eerst wil Van
Zuylen de plannen precies op een
rijtje hebben. Via een enquête kun
nen kampeerders en dagjestoeris
ten hun ervaringen en toekomst
wensen kenbaar maken en tijdens
enkele symposia en rondreizen
langs Europese pret- en Ameri
kaanse waterparken hoopt de vice-
voorzitter van de overkoepelende
organisatie Europarks, zijn pret
park-kennis weer te actualiseren.
"Je praat dan veel met collega's, je
ziet veel en dat levert dan altijd wel
weer nieuwe ideeën op", weet Van
Zuylen. Vooral Amerika, pretpark-
land bij uitstek, prikkelt zijn fin-
gerspitzengefühl en test zijn tech
nische inzicht. ("Disneyland wilde
voor geen prijs vertellen hoe de
tsjoep, tsjoep werkte, wij hébben
hem. Als enigen in Europa")
Een Einzelganger is Van Zuylen
echter al lang niet meer. Alle ont
wikkelingen worden doorgespro
ken met de algemene adjunct-di
recteur en de financiële onderdi
recteur. Vorig jaar werden boven
dien twee commissarissen aange
trokken. De ene commissaris komt
uit de verzekeringswereld, de an
dere is bankier. Met de luchtharti
ge charme van een graaf noemt
Van Zuylen hen 'vrienden' en be
nadrukt hij gehaast dat zijn park
niet bij de bank van de commissa
ris bankiert.
Zijn banken zouden genoeg ver
trouwen hebben in de nieuwe be
stemming van het aloude familie
WASSENAAR - Voor bezoekers staan pretparken garant
voor pret. Voor pretparkeigenaren neemt de pret snel af.
Ze moeten steeds meer investeren om niet ten onder te
gaan in de moordende concurrentie. De Efteling plaatste
voor 15 miljoen gulden een dark-ride, het Fata Morgana, en
het Wassenaarse Duinrell beslist volgend jaar of het de ko
mende vijf jaar 10 of 50 miljoen gulden in het park gaat
pompen.
In de goedkoopste variant wordt
alleen het hoogstnodige vervangen
of opgeknapt, de infrastructuur
verbeterd en vreest eigenaar/direc
teur graaf H.R.J. van Zuylen van
Nijevelt terrein te zullen verliezen
aan zijn lustig investerende colle
ga's. Bij de duurste variant krijgt
Duinrell er enkele grote trekkers
bij, maar bindt het park zich aan
alle kanten.
Winstoverboekingen en gereser
veerde afschrijvingen kunnen het
bedrag niet rondmaken: banken
moeten de grootste hap financie
ren en bezoekers dienen in nóg gro
teren getale de kassa's te passeren.
Volgens de directeur heeft zijn
park vanaf 1990 rond de 1,25 mil
joen bezoekers per jaar nodig, een
kleine 200.000 meer dan de laatste
jaren.
Dat is geen eenvoudige opgave.
Het totaal aantal toeristen in Ne
derland blijft al jaren rond de 19
miljoen steken en dwingt de pret
parkeigenaren tot onderling ge-
kamp. Wapens zijn een steeds ver
der gaande professionalisering en
een immense zucht naar publiciteit
en public relations.
door
Paul van der Kooij
De handicaps liggen volgens de
Wassenaarder vooral op het plaat
selijke vlak. In afwachting van en
kele Kroonuitspraken bevroor het
Wassenaarse gemeentebestuur vo
rig jaar de bouwaanvragen en ook
na de beslissende vonnissen vanuit
Den Haag ziet de graaf nog immer
WASSENAAR - De paalzitwedstrijd in het Wassenaarse Duinrell heeft dit weekeinde zes winnaars en twee
winnaressen opgeleverd. Zij bleven allemaal 36 uur zitten. Nummer negen kreeg strafpunten omdat een van zijn
acht pauzes langer was dan de voorgeschreven tien minuten. Nummer tien staakte de strijd nadat een oogontste
king ondraaglijk werd.
Het weer ivas dit weekeinde koud en regenachtig, waardoor paraplu's en dekens het beeld bepaalden. Onweer
bleef gelukkig uit. De zitters, in leeftijd variërend van 16 tot 32 jaar, konden zaterdag tot halfeen 's nachts genie
ten van onder meer ochtendgymnastiek, een vossejacht, miss en mister Duinrell-verkiezingen, een lampionnen-
optocht en kampvuur-gezang, 's Nachts hielden recreatiemedewerkers de deelnemers persoonlijk wakker, ter
wijl zondag nieuwe evenementen op de agenda stonden: touwtrekken, spaghetti-eten, Oudhollandse spelletjes
en balonnen-tik
MAANDAG 27 JULI
Katwijk
biljarten bij Hoornes/Rijns-
oever. aanvang 19.30 uur.
Leiden
open Leidse tenniskam
pioenschappen, tennispark
Rijnsburg
viswedstrijd voor junioren,
18.30 tot 20.00 uur, Oegst-
gees terkanaal.
Voorschoten
kermis op het terrein bij de
sporthal, achter de Voor
straat, tot 23.00 uur.
DINSDAG 28 JULI
Alkemade
open huis voor de jeugd
van 4-14 jaar, Cultureel Cen
trum, Nieuwe Wetering, van
Alphen
vliegende brigade, sport en
spel, in speeltuin Bloemhof
en speelplaats Cantatestraat,
len voor tieners, op de fiets
naar de Wetering, 10.00 tot
16.00 uur, Sjelter, Heemraad-
laan.
Noordwijk
wandeling door de duinen
en staatsbossen onder lei
ding van een gids, vertrek
10.00 uur. Excursieschuur,
Duindamseslag.
waterspclprogramma voor
de jeugd, van 13.00 tot 15.30
uur, Bollenbad, Nieuwe Zee
weg.
zandbouw-wedstrijd voor
kinderen tot 13 jaar op het
strand voor de strandpolitie-
post, aanvang 14.30 uur.
sport en spel voor jongeren
van 11 tot 15 jaar. van 19.30
tot 21.30 uur, JOIN-Centrun.
Weteringkade.
groot vuurwerk op het
Rijnsburg
braderie langs de Vliet NZ,
10.00 uur.
koffiedrinken voor alle be
jaarden in de recreatiezaal
bejaardencentrum 'Vlietste-
het raadhuis, 11.00 i
bloemencorso/drive voor
paren, georganiseerd door
Bridge-club Rijnsburg, aan
vang 19.45 in de Voorhof
Sassenheim
wieler-toer-avondvierdaag-
se, start 19.00 uur vanaf de
gymzaal aan de Parklaan-
sprookjesdag voor kinde
ren van 6 tot 12 jaar, jeugd
centrum De Speleweu. aan
vang 9.30 uur.
Voorschoten
Paardenmarkt in de Voor
straat, aanvoer van paarden
en ponys, 06.00 uur; officiële
opening 10.00 uur; koekslaan
van 11.00 tot 12.30 uur; diver
se gezelschaps-spelen vanaf
19.00 uur; demonstratie rij
paarden, 20.00 tot 21.00 uur,
muziek vanaf 21.00 uur.
kennis op het tenein bij de
sporthal, achter de Voor
straat, 9.00 tot 24.00 uur.
torenbeklimming, 10.30 tot
12.30 uur; loop-in concert,
10.30 tot 12.30 uur. Dorps
kerk.
vertrek paardentram door
het dorp. van 9 tot 15.00 uur.
Treubplein.
WOENSDAG 29 JULI
Leiden
orgel-lunchpauze-concert
door Gert Boersma in de
Hooglandse kerk. aanvang
12.30 uur.
