Russen: ook Duitse
Pershings weghalen
Shultz: president werd misleid
Sri Lanka en India sluiten akkoord over Tamils
Akkoord kan binnen 60 dagen
Europeanen niet meer
enthousiast voor EG
Gordji
Chirac wilde
ji ruilen
voor Franse
gegijzelden
EG steekt 82 miljoen
in strijd tegen aids
Hitte kost mensenlevens
vakantiefestival
WINKEE
Beperkte zelfstandigheid voor Jaffna
VRIJDAG 24 JULI 1987
:WHsWgJ?l»]
PAGINA 5
DEN HAAG (ANP/AP) - De Sowjet-Unie blijft vasthouden aan de eis dat de 72 Westduit-
se Pershing-Ia raketten, die met Amerikaanse kernkoppen zijn uitgerust, in het kader
van een eventueel akkoord over de middellange afstandsraketten (INF) worden verwij
derd. Dit heeft de Sowjet-ambassadeur in Nederland, Anatoli Blatov, gisteren verklaard
op een persconferentie in Den Haag.
In een nieuw ontwapeningsaanbod Dit geldt volgens Blatov temeer
verklaarde Sowjet-leider Michail wanneer de Bondsrepubliek een
Gorbatsjov woensdag dat de Sow- „tweede sleutel" van de kernkop
jet-Unie de zogenoemde wereld- pen zou krijgen, dat wil zeggen dat
wijde „dubbele nuloptie" aan- Bonn ook zeggenschap krijgt over
vaardt en bereid is alle kernraket- het inzetten van de kernwapens,
ten voor de middellange en kortere
maakt. Dit zou de weg vrij maken
voor een topontmoeting tussen de
Amerikaanse president Ronald
Reagan en Sowjet-leider Michail
Gorbatsjov later dit jaar.
BRUSSEL (AP) - Het aantal Euro
peanen dat de Europese Gemeen
schap en warm hart toedraagt is
opnieuw gedaald, zo bleek gisteren
uit het resultaat van Eurobarome
ter. Dit is een opinieonderzoek dat
om de zes maanden wordt gehou
den onder de bevolking van de 12
lidstaten van de Gemeenschap. In
West-Duitsland verloor de EG de
meeste aanhang.
Eurobarometer legt 12.000 Euro
peanen, afkomstig uit alle lidstaten
van de EG, twee keer paar jaar een
aantal vragen voor. Op basis van
hun antwoorden wordt telkens de
populariteit van de EG in de voor
afgaande zes maanden gemeten.
Het afgelopen jaar nam de steun
voor de Europese integratie met
vijf procent af, waarmee de dalen
de lijn in de populariteit van de Ge
meenschap, die zich bij het laatste
opinieonderzoek al aftekende,
wordt voortgezet.
In de Bondsrepubliek, waar de
steun voor een verenigd Europa
over het algemeen groot is, zakte
het aantal voorstanders van de EG dp F.r;
maar liefst met meer dan zeven
procent. Daarnaast vonden meer
Westduitsers dat hun land de EG
moet verlaten.
Nog Slechts 52 procent van de
Westduitsers vinden de EG een
goede zaak, waarmee het land op
het punt staat zich te voegen bij de
lidstaten waarvan de bevolking
nooit iets in de Gemeenschap heeft
gezien. Eurobarometer conclu
deerde uit deze cijfers dat steeds
meer Westduitsers de kostbare
landbouwpolitiek van de EG afwij-
In Spanje, dat pas sinds vorig
jaar EG-lid is, verloor de Gemeen
schap acht procent van haar aan
hang en ook in Italië, Luxemburg,
België, Denemarken, Griekenland
en Ierland daalde de populariteit
van het orgaan.
In Frankrijk daarentegen bleek
rte v
den. Hier steeg haar aanhang met
zeven procent, waarmee nu 83 pro
cent van de Fransen de Gemeen
schap steunt. Ook in Nederland,
Portugal en Groot-Brittannië was
de steun voor de EG dit keer iets
groter dan zes maanden geleden.
Eurobarometer weet het verlies
aan steun voor de EG in Grieken
land en Italië vooral aan de toege
nomen economische problemen en
de politieke crises in die landen.
Ondanks de dalende populari
teit, geloven de meeste Europea
nen nog steeds in de EG en zouden
zij graag zien dat de Europese han
del en de Europese integratie wor
den geïntensiveerd. Alleen in De
nemarken, Groot-Brittannië en
Griekenland is minder dan de helft
van de bevolking vóór het lidmaat
schap van de organisatie.
Voorts bleek uit het onderzoek
dat 43 procent van de Europeanen
het „erg jammer" zou vinden wan
neer de EG zou worden opgedoekt
en slechts negen procent is voor
stander van haar opheffing. Desal
niettemin staat één op de twee Eu
ropeanen „onverschillig" tegen
over de Gemeenschap. Eurobaro
meter trok hieruit de conclusie dat
„de individuele psychologische
banden van veel mensen met de
Gemeenschap nog steeds tamelijk
zwak zijn".
verder
- voor de meeste Europeanen de
economische banden en de initia
tieven voor de wereldvrede de be
langrijkste bindende elementen
zijn binnen de EG.
- de meeste Europeanen vinden
terugdringing van de werkeloos
heid is het belangrijkste
- de meeste Europeanen zouden
bij Europese verkiezingen niet
naar de stembus gaan.
- de meeste Europese boeren me
nen dat zij geen baat hebben bij het
landbouwbeleid.
afstand niet alleen uit Europa,
maar ook uit Sowjet-Azië weg te
halen.
In éen toelichting op het jongste
Sowjet-voorstel zei Blatov dat de
Sowjet-Unie echter op het stand
punt blijft staan dat de Westduitse
Pershing-Ia raketten ook bij een
eventueel INF-akkoord moeten
worden betrokken, omdat zij met
Amerikaanse kernkoppen zijn uit
gerust. Volgens de ambassadeur
mag West-Duitsland de Pershing-
Ia raketten wel behouden, maar
moeten de Amerikaanse kernkop
pen worden verwijderd. De Ver
enigde Staten hebben steeds ge
zegd dat de Pershing-Ia raketten
buiten de INF-onderhandelingen
vallen, omdat zij onder beheer van
Bonn staan.
De Sowjet-ambassadeur noemde
de Pershing Ia-raketten „een ern
stig obstakel dat de westerse lan
den uit de weg moeten ruimen".
Volgens Blatov hangt het welsla
gen van de onderhandelingen nu af
van de Verenigde Staten en moet
Washington nu ook „stappen in on
ze richting doen".
Volgens Blatov is de handhaving
van de Pershing-Ia raketten in
strijd met het Non-proliferatiever
drag, dat de overdracht van kern
wapens aan derde landen verbiedt.
PARIJS (AFP/UPI) - De Franse
premier, Jacques Chirac, heeft
Iran op 9 juli een „geheim ultima
tum" gesteld, volgens welk de
Iraanse ambaséadetolk Wahid
Gordji zich bij de rechter zou aan
melden, maar meteen daarna zou
worden ingeruild voor de Franse
gegijzelden in Libanon. Dit heeft
het Franse weekblad Le Nouvel
Observateur gisteren gemeld.
Frankrijk verbrak de diplomatieke
relaties afgelopen vrijdag, de dag
nadat het. ultimatum was afgelo
pen, aldus het blad. Officieel com
mentaar op het bericht kon niet
worden verkregen.
Evenals de krant Libération
maakt het weekblad voorts mel
ding van een „geheim rapport" van
de contra-spionagedienst DST, dat
voor Chirac de aanleiding zou zijn
geweest een hardere lijn ten op
zichte van Teheran te gaan volgen.
In het rapport wordt „de verant
woordelijkheid van de Iraanse
staat in de aanslagen van 1986 aan
getoond". Libération ging gisteren
uitvoerig in op het 60 pagina's tel
lende document, waarin de Iraanse
leider Chomeini als .eerste verant
woordelijke wordt aangewezen
voor de aanslagen, die in septem
ber vorig jaar in Parijs aan 13 men
sen het leven kostten. Minister van
binnenlandse zaken Charles Pas-
qua heeft ontkend dat een derge
lijk rapport door de DST aan de
premier is overhandigd.
Steunfonds
Het steunfonds voor luitenant
kolonel Oliver North heeft nu al
ruim één miljoen dollar ingeza
meld sinds hij voor de gezamenlij
ke Congrescommissies moest ver
schijnen om aan de tand te worden
gevoeld over zijn sleutelrol in de
Irangate affaire. Het fonds
werd in het leven geroepen om
North te helpen diens kosten voor
advocaten en eventuele gerechte
lijke procedures te dekken.
Aanslag
In Londen is gisteren een aan
slag gepleegd op de Palestijnse po
litieke tekenaar Ali Naji Awad al-
Adhami. De man raakte levensge
vaarlijk gewond toen hij van korte
afstand in het hoofd werd gescho
ten. In het ziekenhuis waar hij
werd opgenomen werd zijn toe
stand „kritiek maar stabiel" ge
noemd. Scotland Yard heeft de
saak in handen gegeven van de ter-
reurbrigade en vermoedt dat de
aanslag te maken heeft met het kri
tische werk van de tekenaar.
De Sowjet-ambassadeur ontken
de dat de Sowjet-Unie overweegt
om op haar beurt kernraketten
over te dragen aan landen van het
Warschaupact, als de Verenigde
Staten en de Bondsrepubliek de
Pershing-Ia raketten weigeren weg
te halen. Hij erkende dat de woord
voerder van het Sowjet-ministerie
van buitenlandse zaken, Gennadi
Gerasimov, deze mogelijkheid
eens heeft geopperd, maar volgens
de ambassadeur gaat het slechts
om een „hypothetische mogelijk
heid", die de Sowjet-Unie boven
dien „onwenselijk" acht. „Dat is
niet onze weg, dat is de weg van de
bewapening", aldus Blatov.
Naast de kwestie van de Pers
hing-Ia raketten zijn er volgens de
Sowjet-ambassadeur nog een aan
tal struikelblokken: de Amerikaan
se eis dat de Verenigde Staten het
recht krijgen de Pershing-II raket
ten, die in het kader van een ak
koord zouden moeten worden
weggehaald, om te bouwen tot ra
ketten voor de kortere afstand; de
plannen van Washington om de
kruisvluchtwapens uit Europa op
oorlogsschepen te plaatsen en de
eis van de Verenigde Staten dat de
Sowjet-Unie als eerste haar raket-
ten ontmantelt.
De leider van de Sowjet-onder-
handelingsdelegatie in Genève,
Joeli Voronstov, heeft gisteren ge
zegd dat het Sowjet-voorstel voor
een wereldwijde ontmanteling van
de middellange- en korte afstands-
raketen een wapenbeheersingsak-
koord binnen 60 dagen mogelijk
DODEN BIJ RELLEN IN BANGLADESJ
Vernietiging
DHAKA - Politiemensen in de hoofdstad van BangladesjDhakaschieten op demonstranten die hen bekogel
den met stenen. Bij de algemene staking, die tot doel heeft om president Ersjad tot aftreden te dwingen, zijn al
acht doden en 500 gewonden gevallen. Er zijn zeker 350 mensen gearresteerd.
President Ersjad heeft vandaag zijn regering in spoedzitting bijeen geroepen om de crisis te bespreken die is
uitgebroken als gevolg van de algemense staking. De staking, die gepaard gaat met geweld, brandstichting en
plunderingen, is uitgeroepen door de oppositie. In het hele land deden zich gevechten voor tussen de politie en
demonstranten. De oppositieleider, Begoem Khaleda Zia, verklaarde de strijd voort te zullen zetten tot de
regering is gevallen. (foto api
ATHENE (AFP/AP) - Een hitte
golf in Griekenland heeft sinds
zaterdag aan 28 mensen het le
ven gekost en grote schade toe
gebracht aan landbouw en vee
teelt. De autoriteiten in Athene
die dit gisteren meedeelden,
drongen er bij de burgerij op aan
zuinig te zijn met water.
In de hoofdstad, waar woens
dag een temperatuur van 44 gra
den celsius werd gemeten, moest
de lijn van de bovengrondse me
tro richting Piraéus enkele uren
buiten werking worden gesteld
omdat de rails waren uitgezet.
Woensdag overleden zeventien
mensen van tussen de 49 en 83
jaar in Athene en in andere
Griekse steden aan hart- en
ademhalingsmoeilijkheden als
gevolg van de warmte. Tussen
zaterdag en woensdag hadden al
elf Grieken om dezelfde redenen
het leven verloren. In Athene en
Saloniki moesten enkele tiental
len personen met hart- en adem
halingsproblemen en flauwtes in
ziekenhuizen worden opgeno-
In de landbouw is schade toe
gebracht aan de tabaks-, katoen
en olijventeelt en in de omgeving
van Saloniki legden veel kippen
het af.
De hittegolf in zuidoost-Euro
pa eiste ook vier slachtoffers in
Joego-Slavië. Evenals in Athene
kwam ook in Skopje het kwik tot
44 graden celsius.
Ook in het oosten van de VS
brengt een hittegolf op het ogen
blik een grote slag toe aan de
pluimveestand. Het vee heeft het
moeilijk met de warmte die de
temperaturen heeft doen stijgen
tot tegen de 40 graden.
Tot op heden zijn drie
overleden als gevolg van de hitte.
Op een grote pluimveehouderij
in de staat Delaware zijn al meer
dan een half miljoen vogels om
gekomen en op veel andere be
drijven doen zich soortgelijke ta
ferelen voor. De pluimveehou
ders vrezen buiten het verlies
aan kuikens nog een verdere
strop omdat de hennen door de
hitte geen eieren meer leggen.
BRUSSEL (GPD/DPA) - De Euro
pese Gemeenschap trekt de ko
mende drie jaar 82 miljoen gulden
uit voor de bestrijding van de ziek
te aids in veertig landen in Afrika,
het Caraïbisch gebied en de Stille
Oceaan. Het geld zal vooral ge
bruikt moeten worden voor de ver
betering van de gezondheidszorg
in deze landen en voor het voorko
men van de verdere verspreiding
van aids.
De 82 miljoen gulden zijn in feite
een bijdrage aan het anti-aids-pro-
gramma van de Wereld Gezond-
heidzorganisatie (WHO), hoewel de
betrokken ontwikkelingslanden
rechtstreeks met de EG afspraken
zullen maken over de besteding
van het geld. De WHO trekt de ko
mende drie jaar nog eens 530 mil
joen gulden voor de bestrijding
van aids uit.
Het EG-programma richt zich
vooral op Afrika en het Caraïbisch
gebied. Van de 70 landen die een
ontwikkelingsverdrag met de EG
hebben, hebben zich al veertig be
reid verklaard aan het anti-aidspro-
gramma mee te doen.
De landen in Centraal-, Zuid- en
Oost-Afrika worden beschouwd
als de grootste haarden van aids-
besmetting. In Zaire, waar naar
men zegt de ziekte voor het eerst is
geconstateerd, lijden volgens offi
ciële cijfers 550 tot 1000 mensen
per miljoen inwoners aan aids. Het
aantal dragers van het aids-virus is
nog veel groter.
Onder bloeddonoren in Afrika
zou tot 20 procent drager zijn. Eén
op de 15 zwangere vrouwen zou
het aids-virus met zich meedragen,
terwijl in sommige landen tot 80
procent van de zogenaamde 'risico
groepen' (homoseksuelen, prosti
tuees) aids zouden hebben. In het
Caraïbisch gebied zouden inmid
dels al 900 aids-patiënten zijn.
Het geld zal onder meer worden
besteed aan technische maatrege
len om de verspreiding van aids via
bijvoorbeeld bloedtransfusies te
voorkomen, aan voorlichtingscam
pagnes, aan de strijd tegen besmet
ting van zwangere vrouwen en aan
wetenschappelijk onderzoek naar
de oorzaken van de ziekte. De lan
den zullen zelf de verantwoorde
lijkheid dragen voor de uitvoering
van de maatregelen.
President Ronald Reagan van de
Verenigde Staten heeft 12 leden
benoemd voor een landelijke com
missie, die de regering zal bijstaan
in haar strijd tegen aids. Van de
commissie maken ook een homo
seksueel en een kardinaal deel uit,
zo maakte de woordvoerder van de
president, Fitzwater, gisteren be
kend.
ADVERTENTIE
elke zaterdag iets leuks!
/ÉpmqmssEN
Gratis dartelen en
springen van 10.00
tot 17.00 uur.
LEIDERDORP
Minister Shultz: "Ik werd misselijk toen ik de details
Contra's-affaire i
WASHINGTON - Nationaal veilig
heidsadviseur Poindexter en direc
teur Casey van de Amerikaanse ge
heime dienst CIA misleidden eind
vorig jaar, toen de Iran-affaire in de
openbaarheid kwam, moedwillig
president Reagan.
Dat deden ze in de hoop dat Rea-
gans communicatieve kwaliteiten
hen uit de problemen zouden hel
pen. Dat getuigde minister Shultz
(buitenlandse zaken) gisteren voor
de Congrescommissie die de Iran-
affaire uitzoekt.
Shultz zei, dat John Poindexter
en Bill Casey president Reagan
met opzet onjuiste informatie ga
ven, toen hij aan de vooravond
stond van een televisie-rede en een
persconferentie waarin hij over de
zich toen net ontknopende Iran-af-
faire zou vertellen.
De hoop van de twee top-functio-
narissen was, dat Reagan zó over
tuigend zou optreden dat hij de he
le Iran-affaire in de kiem zou kun
nen smoren. Daarmee moest de
president dan in feite hun positie
redden, aldus Shultz.
Maar Shultz zei, dat hij een
„enorme veldslag" leverde om er
voor te zorgen dat Reagan de juiste
informatie in handen kreeg. Vol
gens de minister was de president
verbijsterd toen hij (Shultz) hem
vertelde hoe bij de Iran- affaire de
vork werkelijk in de steel zat.
De president, aldus Shultz, werd
woedend. „Ik heb hem nog nooit
zo kwaad gezien", aldus de minis
ter in wat volgens velen een op
zienbarende getuigenis was.
De woede van de president had
vooral betrekking op door de Wit-
te-Huis-staf voorbereide plannen
om Amerikaanse gegijzelden te
ruilen tegen 17 sji-itische terroris
ten, die in Koeweit in de gevange
nis zitten.
„Hij knarsetandde, en zijn ogen
schoten vuur. Ik denk dat door ons
beiden hetzelfde heenging", aldus
Shultz, die zei zelf „misselijk" te
zijn geworden toen hij vo
eerst de details over de Ira
tra's-affaire
Shultz onthulde gisteren ook,
dat hij zelf door Casey en Poindex
ter buiten allerlei informatie werd
gehouden, die rechtstreeks betrek
king had op zijn terrein, dat van
buitenlandse zaken.
Casey, aldus een van de voor
beelden die Shultz gaf, wist in het
geheim president Reagan ertoe te
bewegen verder te gaan met pogin
gen om met Iran wapens tegen ge
gijzelden te ruilen, zelfs toen de
Iran-affaire al in de openbaarheid
was gekomen.
De samenwerking tussen Shultz
aan de ene kant, en de CIA alsme
de bepaalde functionarissen in het
Witte Huis aan de andere kant, was
ook in het algemeen zó slecht, dat
Shultz zich tot drie keer toe ge
dwongen zag zijn ontslag in te die
nen. Alle keren werd hem dat ge
weigerd.
Hij diende voor de eerste keer
zijn ontslag in, toen in 1983 de
toenmalige nationaal veiligheids
adviseur Bud McFarlape buiten
Shultz' medeweten een reis naar
verschillende Arabische landen
was gaan maken.
De tweede keer was, toen Shultz
op principiële gronden weigerde
deel te nemen aan leugendetector
tests van de CIA. En Shultz diende
vorig jaar augustus voor de derde
keer zijn ontslag in, toen hij tot de
conclusie kwam, niet langer bin
nen de regering-Reagan te kunnen
opereren.
De verhoudingen waren toen
zelfs zo slecht geworden, dat een
van de medewerkers van het Witte
Huis, Jonathan Miller, weigerde
om Shultz presidentiële vliegtui
gen ter beschikking te stellen, als
hij op reis moest.
Shultz moest toen met een brief
je in zijn hand naar Reagan gaan,
om hem te vertellen dat hij een
vliegtuig nodig had. Toen de mi
nister daarop zijn ontslag indiende,
weigerde Reagan dat met de woor
den: „Je bent moe. Ga eerst maar
eens op vakantie".
De autoriteiten in de Chinese
hoofdstad Peking hebben 35.000 il
legale video- en geluidsbanden in
beslag genomen en vernietigd, om
dat zij 'inhoudsloos, vulgair en
zelfs pornografische en reactionair'
waren- Ze werden ont
dekt toen de dozen waarin ze ver
pakt waren openscheurden tijdens
het vervoer.
COLOMBO (UPI/Rtr) - Sn Lanka
en India hebben een akkoord ge
sloten over een vreedzame regeling
van het Tamil-probleem. Dat heeft
de Srilankaanse president Junis
Jayewardene gisteren meegedeeld
aan leden van het parlement.
Jayewardene zei dat de Indiase
premier Rajiv Gandhi naar Colom
bo zal komen om de overeenkomst
te ondertekenen. De president
noemde geen datum, maar de Sri
lankaanse staatsradio meldde dat
Gandhi binnen tien dagen zal arri
veren.
De overeenkomst is het resultaat
van besprekingen die Jayewarde
ne de afgelopen dagen voerde met
Gandhi's afgezant Jyotindra Nath
Dixit. Verwacht wordt dat het Sri
lankaanse kabinet de voorstellen
volgende week woensdag zal goed
keuren. Het plan zal vervolgens
worden voorgelegd aan het parle
ment.
Jayewardene zei tegen leden van
zijn Verenigde Nationale Partij dat
de regering een provinciale raad
zal instellen voor de noordelijke en
oostelijke provincies, waar Tamil-
groeperingen al jaren strijd voeren
voor een onafhankelijke staat. De
raad krijgt bestuurlijke bevoegd
heden en zal onder leiding staan
van een eerste-minister. Voor 31
december wil Jayewardene de wet
ten klaar hebben waarin de instel
ling van de raad wordt geregeld.
Als de raad is gevormd, zal in de
loop van 1988 in de betrokken pro
vincies een referendum worden ge
houden.
Jayewardene verklaarde dat de
Indiase regering erin geslaagd is de
Tamil-groeperingen akkoord te
doen gaan met de voorstellen. De
guerrillaorganisaties zullen de wa
pens neerleggen en voor al hun le
den in de gevangenis zal amnestie
worden afgekondigd. De Indiase
regering zal ervoor zorgen dat alle
leden van de militante organisaties
de zuidelijke Indiase deelstaat Ta
mil Nadoe zullen verlaten. Ook alle
vluchtelingen zullen gedwongen
worden uit deze Indiase Tamil-
staat te vertrekken en terug te ke
ren naar Sri Lanka.
Jayewardene zei vastbesloten te
zijn het akkoord uit te voeren. Par
tijgenoten die zich niet kunnen
vinden in de overeenkomst, staat
het vrij om op te stappen, zo maak
te hij duidelijk.
Sirimavo Bandaranaike, leider
van de oppositionele Vrijheidspar
tij, verwierp de voorstellen. Zij riep
Jayewardene op terug te komen
van zijn besluit. Ze verklaarde dat
de president eerder gezegd heeft
dat hij nooit zou kunnen leven met
een akoord zoals nu is bereikt, om
dat dit niet in het nationale belang
zou zijn. Door zijn 'onduidelijke'
beleid heeft de president iedere ge
loofwaardigheid verloren, aldus de
vroegere premier. De partij van
Jayewardene verzette zich in het
verleden krachtig tegen de samen
voeging van de noordelijke en
oostelijke provincies tot één be
stuurlijke eenheid met een grote
mate van autonomie.
Bandaranaike waarschuwde dat
de voorgestelde toezeggingen
rampzalige gevolgen zullen heb
ben voor de Sinhalese bevolkings
groep en de moslems. Een meer
derheid van de bevolking is erte
gen, zo zei ze. Volgens haar staat de
regering een derde van het land af
aan onbekende leiders, die zeggen
twaalf procent van de bevolking te
vertegenwoordigen.
De minister van nationale veilig
heid, Lalith Athulathmudali, zei
echter op een bijeenkomst dat Sri
Lanka „snel op weg is naar een si
tuatie waarin vrede bijna verze
kerd is".
Athulathmudali zei dat Gandhi
midden volgende week in Colom
bo zal aankomen. India heeft zich
in het verleden vaker geroepen ge
voeld op te treden als bemiddelaar
in het conflict tussen de door Sin-
halezen gedomineerde Srilankaan
se regering en de naar afscheiding
strevende Tamils. Het feit dat in
India 50 miljoen Tamils wonen, is
voor New Delhi een van de rede
nen om een actieve rol te spelen bij
de oplossing van de problemen in
Sri Lanka.
