Reagan stemde in
met wapenruil Iran
'Opeens werd alles en iedereen meegesleurd
Zwarte vakbond Zuid-Afrika
wil druk op Botha vergroten
Om gegijzelden vrij te krijgen
Diplomaat Iran voert
komedie op in Genève
Ondanks vertraging
hoop op wapenakkoord
Bezoek DDR-
president aan
W-Duitsland
'Radioactieve oefeningen'
BOOMPJE KOUD ZETTEN
ORANJEBOOM
Aantal slachtoffers campingramp Frankrijk stijgt naar ruim 40
DONDERDAG 16 JULI 1987
WASHINGTON - De voormalige Amerikaanse nationaal veiligheidsadviseur Poindexter
verklaarde gisteren, in tegenstelling tot wat Reagan altijd heeft gezegd, dat de president
op 5 december 1985, toen de eerste contacten met Iran werden gelegd, een presidentieel
besluit tekende, waarin sprake was van een rechtstreekse ruil van wapens voor gegijzel
den.
De officiële lezing van het Witte
Huis is steeds geweest, dat uit stra
tegische overwegingen contact
was opgenomen met Iran, en dat
de wapenleveranties als „teken
van goede wil" aan gematigde stro
mingen in Iran moesten worden
gezien.
door
Henk Dam
Dat de leveranties rechtstreeks
te maken hadden met de Ameri
kaanse gegijzelden in Libanon, is
steeds tegensproken. Maar de vice-
admiraal onthulde dat Reagan's
besluit de indruk gaf, dat het wel
degelijk om een directe ruil ging.
Daarom, zo vertelde hij de Con
grescommissie, vernietigde ik dit
document toen november vorig
jaar de eerste onderzoeken naar de
Iran-affaire begonnen. „Ik wilde
voorkomen dat de president in gro
te politieke verlegenheid zou wor
den gebracht".
Het Witte Huis gaf gisteren als
reactie op deze uitlatingen van
Poindexter, dat de president zich
niet herinnert dat hij het bedoelde
besluit heeft getekend. Maar, aldus
een woordvoerder, Reagan spreekt
dat ook niet tegen. „Hij heeft het er
niet moeilijk mee".
Poindexter bevestigde uitspra
ken van de ministers Weinberger
(defensie) en Shultz (buitenlandse
zaken), dat zij altijd scherp gekant
waren geweest tegen de levering
van wapens aan Iran.
De voormalige nationaal veilig
heidsadviseur beschreef een verga
dering waarin de twee ministers
hun bezwaren uitten. „De presi
dent luisterde, trok een voeten
bankje naar de koffietafel en zei:
luister, ik vind dat we niets moeten
nalaten om de gegijzelden thuis te
krijgen".
GENEVE (AP/Rtr/AFP) - Met veel
ophef werd gisteren de Iraanse di
plomaat Aminzadeh, die op het
vliegveld van Genève zou zijn mis
handeld door Franse agenten, door
een ambulance opgepikt bij het De
La Tour ziekenhuis in Genève. De
Iraanse ambassade had verslagge
vers en tv-ploegen opgetrommeld
om deze gebeurtenis vast te leg
gen. Aminzadeh werd op een
vlucht terug naar Teheran gezet.
Onder het toeziend oog van de
media werd Aminzadeh stuiptrek
kend en schuimbekkend als een
epilepticus op een brancard naar
buiten gebracht terwijl de Iraanse
consul-generaal de media ophitste:
„Maak foto's, film! Kijk eens in
welke staat hij verkeert."
Verslaggevers vroegen de aan-
:wezige artsen of vervoer van de pa
tiënt in deze toestand wel verant
woord was.
De Zwitserse cardioloog Rene
Feuardent, die zei de diplomaat on
derzocht te hebben, meende dat
Aminzadeh zeker niet epileptisch
was. „Het is een komedie", aldus
Feuardent die er aan toevoegde dat
de 28-jarige diplomaat geweigerd
had met artsen te spreken of te
eten sinds hij maandag het De La
Tour ziekenhuis binnenkwam. Dat
gebeurde kort nadat hij het Kanto
nale Ziekenhuis van Genève had
verlaten.
Artsen in dat ziekenhuis zeiden
dat ze een paar kleine blauwe plek
ken hadden gevonden op het voor
hoofd van Aminzadeh maar dat
verpleging daarvoor niet nodig
was.
Zaterdagavond was de diplo
maat het Kantonale Ziekenhuis
binnengebracht na een incident op
het het Franse deel van het vlieg
veld van Genève. Daar zouden
Franse agenten hem hebben mis
handeld omdat hij weigerde zijn at
tachékoffertje te openen. Aminza
deh was op weg naar Parijs waar
hij werkzaam is op de Iraanse am
bassade. Het vliegveld van Genève
ligt gedeeltelijk op Frans grondge
bied, waar de Franse politie toe
zicht houdt.
Iran maakte gisteren bekend dat
de Franse zaakgelastigde in Tehe
ran, Pierre Lafrance, namens zijn
regering verontschuldigingen
heeft aangeboden voor de mishan
deling van Aminzadeh.
Maar volgens Parijs heeft Laf
rance slechts „de feiten uiteenge
zet". Het incident in Genève zou
tijdens een gesprek met Iraanse re
geringsfunctionarissen aan de orde
zijn gekomen, maar v
zou geen sprake zijn geweest.
Het incident heeft de betrekkin
gen tussen Parijs en Teheran op
nieuw verslechterd. De onenigheid
tussen beide landen kwam vorige
maand tot uitdrukking in de wei
gering van de Iraanse diplomaat
Vahid Gordji in Parijs te verschij
nen voor een onderzoeksrechter, in
verband met een serie bomaansla
gen in Frankrijk. Gordji nam zijn
toevlucht tot de Iraanse ambassa
de in Parijs. Daarna zijn over en
weer beschuldigingen geuit.
Maandag beschoten Iraanse mo
torbootjes een Frans container
schip in de Golf. De diplomatieke
twist kende dinsdag een nieuw
hoogtepunt, toen Iran de Franse
consul in Teheran gelastte voor het
Islamitische Revolutionaire Ge
rechtshof te verschijnen, op ver
denking van spionage. De toon
waarop de twee landen elkaar ver
wijten maken, wordt steeds feller.
President Francois Mitterrand zei
dinsdag dat Frankrijk geen mili-
meter zal wijken voor de „onver
draaglijke dreigingen" van Iran.
WASHINGTON/MOSKOU (AP/
Rtr) - De Verenigde Staten en de
Sowjet-Unie hebben elkaar de
schuld gegeven van het gebrek aan
vooruitgang bij de onderhandelin
gen in Genève over beperking van
de kernbewapening.
Het ministerie van buitenlandse
zaken in Washington liet weten dat
de Sowjetonderhandelaars tot op
heden niet met een ontwerpver
drag zijn gekomen over beperking
van de kernwapens voor de lange
afstand en evenmin hebben gerea
geerd op het laatste Amerikaanse
voorstel ter beperking van de INF-
wapens (middellange afstandsra
ketten) in Europa. De Russen kla
gen er op hun beurt over dat de VS
een deel van de kernbewapening
in Europa willen handhaven en
daarmee de Geneefse onderhande
lingen in feite op losse schroeven
hebben gezet.
BONN (Rtr/AFP/DPA) - DDR-pre-
sident en partijleider Erich Honec-
ker zal in september een vierdaags
bezoek aan de Bondsrepubliek
brengen.
Dit werd gisteren meegedeeld
door de woordvoerder van de
Westduitse bondskanselier Hel
mut Kohl, die Honecker officieel
heeft uitgenodigd. Het zou het eer
ste bezoek van een president van
de DDR aan de Bondsrepubliek
zijn. In 1983 en 1984 werd een der
gelijk bezoek uitgesteld, onder
meer omdat de DDR zich beledigd
voelde door een opmerking van de
fractievoorzitter van Kohls partij,
dat de toekomst van de Bondsre
publiek niet afhing „van de vraag
of meneer Honecker ons met een
bezoek vereert".
Het bezoek zal plaatsvinden van
7 tot 11 september. Honecker zal
op 7 en 8 september in Bonn door
brengen voor gesprekken en daar
na nog een bezoek brengen aan ste
den in de bondsstaten Nordrhein-
Westfalen, Saarland, Rheinland-
Pfalz en Beieren.
Methadon-proef
Als eerste Westduitse deelstaat
gaat Noordrijn-Westfalen metha
don verstrekken aan heroïne-ver-
slaafden. De verstrekking zal bij
wijze van proef geschieden in de
steden Bochum, Diisseldorf en Es
sen. Deelstaatminister van volks
gezondheid Hermann Heinemann
benadrukte dat de verstrekking
van methadon door de ziékte aids
„een extra dimensie heeft gekre
gen". In Noordrijn-Westfalen zijn
tussen de 1.500 en 4.000 verslaaf
den met aids besmet.
Uitwijzing
De Verenigde Staten hebben gis
teren twee Cubaanse diplomaten
het land uitgewezen als een ant
woord op de volgens het ministerie
van buitenlandse zaken „niet te to
lereren" campagne tegen Ameri
kaanse diplomaten in Havana.
Amerikaanse diplomaten in Hava
na worden door de media beschul
digd van spionage waardoor er
„onherstelbaar leed" wordt aange
richt aan hen en hun familieleden.
De VS en Cuba hebben geen diplo
matieke betrekkingen maar wel
belangenvertegenwoordigingen in
eikaars hoofdsteden.
Desondanks geloven de meeste
deskundigen dat een akkoord over
de afschaffing van de middellange-
afstandsraketten nog altijd moge
lijk is vóór het einde van Reagans
presidentschap.
De verwachtingen die Reagan en
Gorbatsjov hebben gewekt en het
persoonlijke en politieke kapitaal
dat zij in een akkoord over de mid-
dellange-afstandsraketten hebben
geïnvesteerd, maken het voor hen
bijna onmogelijk om nu nog terug
te krabbelen, menen verscheidene
Amerikaanse functionarissen en
deskundigen.
Bovendien geldt nog altijd dat
zowel Reagan als Gorbatsjov goe
de binnenlandse redenen hebben
om een overeenkomst af te sluiten.
Reagan probeert de crisis te over
winnen die is veroorzaakt door de
Iran-affaire en Gorbatsjov wil de
weg vrijmaken voor een hervor
ming van de Sowjet-economie.
„Wij denken nog steeds aan okto
ber/november als mogelijk tijdstip
voor een top tussen Gorbatsjov en
Reagan", zo zei een anonieme
Amerikaanse regeringsfunctiona-
TRIPOLI - Een gewonde vrouw wordt weggedragen nadat een autobom
ontplofte voor de ingang van een supermarkt in de Libanese havenstad
Tripoli. Er kwamen gisteren zeker twaalf mensen om het leven bij deze
aanslag, dertig mensen, voornamelijk vrouwen en kinderen, raakten ge
wond. Er brak vervolgens brand uit die de supermarkt voor een deel
vernietigde en een opslagplaats voor medische goederen in as legde.
Een uur later ontplofte in de 50 kilometer verderop gelegen stad Baai-
bek eveneens een autobom, waarbij een vrouw om het leven kwam en vijf
anderen gewond werden. (foto epa>
JOHANNESBURG (AP/GPD) - De
Zuidafrikaanse overkoepelende
vakvereniging Cosatu is gisteren in
Johannesburg zijn eerste jaarver
gadering begonnen met ferme kri
tiek op president P.W.Botha. De
conferentie wordt bijgewoond
door 1.400 gedelegeerden.
„Ik ben hier gekomen om Botha
te begraven, niet om hem te prij
zen", zo betoogde Cosatu-voorzit-
ter Elijah Barayi tegenover een en
thousiast gehoor, dat voor de con
ferentie bijeenkomt in een gebouw
van de universiteit van Witwaters-
rand, in Johannesburg.
Cosatu werd in december 1985
opgericht en zegt meer dan 700.000
werknemers te vertegenwoordi
gen. Sindsdien is de vakvereniging
erin geslaagd 33 bonden tot 13 gro
te, op speciale bedrijfstakken toe
gespitste, organisaties om te sme
den.
De Zuidafrikaanse regering
heeft de zwarte bonden bij herha
ling gewaarschuwd zich niet met
politiek in te laten. Pretoria stelt
dat Cosatu banden onderhoudt
met het verboden Afrikaans Natio
naal Congres (ANC) en deze orga
nisatie steunt in haar strijd om het
blanke minderheidsbewind ten val
te brengen.
HANDELSBOYCOT - De Ameri-
kaanse Senaat heeft met 82 tegen
16 stemmen een amendement aan
genomen dat voorziet in een volle
dige stopzetting van de handel met
Iran indien dat land raketten af
vuurt op Amerikaanse schepen in
de Perzische Golf, of anderszins
een tegen de Amerikaanse marine
gerichte militaire aanval uitvoert
of voorbereidt. Jlet amendement
dreigt met dezelfde sancties indien
een ander land een „opzettelijke"
aanval uitvoert op onder Ameri
kaanse vlag varende schepen in
het gebied van de Golf.
Voorzitter Barayi, een 57-jarige
voormalige goudmijnwerker, zei:
„Er kan geen vrijheid in Zuid-Afri-
ka zijn tenzij het ANC bij het stre
ven naar deze vrijheid wordt be
trokken. Ik weet dat ik, vanwege
de uitspraken die ik nu doe, een
dezer dagen door het regime van
Botha achter de tralies zal worden
gezet. Laat ze dat maar doen. Deze
onverzettelijke regering wil haar
macht niet overdragen. Daarom zal
de zwarte meerderheid de macht
moeten grijpen".
Voorts vroeg Barayi om meer in
ternationale economische druk op
de regering-Botha teneinde het
verdwijnen van de apartheid te
versnellen. Barayi's uitspraak
werd door de circa 1400 gedele
geerden, die vanuit het hele land
naar Johannesburg waren geko
men, onder groot applaus aange
hoord: „We willen gelijkelijk delen
in de welvaart van dit land, die we
door onze arbeid hebben gescha
pen. Cosatu ondersteunt om dit
doel te bereiken alle vormen van
druk op de apartheidsregering, in
clusief desinvestering en sancties",
aldus Barayi.
Zo zal tijdens de conferentie
worden opgeroepen tot een inter
nationaal verbod op het aankopen
van Zuidafrikaans goud, platina en
diamanten, het stopzetten van le
ningen door buitenlandse banken
en tot verdere diplomatieke isola-
i Pretoria.
LONDEN (Rtr) - Het Britse mi
nisterie van defensie heeft giste
ren meegedeeld dat het Britse le
ger bij zijn opleiding gebruik
maakt van radioactieve stoffen
om ongelukken te simuleren
waarbij kernwapens zijn betrok
ken.
"Wij houden bij tijd en wijle
oefeningen waarbij het gaat om
besmetting, om de mensen ver
trouwd te maken met de omgang
met radioactieve stoffen," aldus
de woordvoerder van het minis
terie. Hij weigerde commentaar
te geven op berichten in het dag
blad "Independent", dat radioac
tieve stof was gebruikt bij de op
leiding van een speciaal onder
deel dat "Nuclear Accident Res
ponse Organisation" heet.
Volgens de krant werd in 1981
atoomstof in een straal van een
kleine kilometer in het rond ge
strooid tijdens een nagebootst
ongeluk op de weg met imitatie-
kernwapens.
Een voormalig lid van de Nu
cleaire Ontsmettingsdienst van
de Koninklijke Luchtmacht had
tegen de Independent gezegd dat
gespecialiseerde troepen werden
uitgestuurd om honderden zak
ken radioactieve aarde van het
oefenterrein in Staffordshire te
verwijderen. Volgens de man
werd alleen het terrein binnen de
straal van een kilometer schoon
gemaakt. Wat daarbuiten lag liet
men liggen.
De woordvoerder van Defensie
bevestigde dat oefeningen wor
den gedaan waarbij gebruikge
maakt wordt van "afgesloten
bronnen" nucleair materiaal -
plastic zakken gevuld met
radioactieve kogeltjes of stof.
Dat gebeurt met inachtneming
van strenge gezondheids- en vei
ligheidsvoorschriften
Het lekkerste boompje is een koud boompje.
Boompjes dienen dan ook altijd in koelkast of kelder
bewaard te worden. Fervente liefhebbers serveren de
boompjes zelf in een Ijsemmer.
Zo wordt het planten een extra feestelijke aan
gelegenheid.
'N VORSTELIJK BIER SINDS 1671
LE GRAND BORNAND - Het wa
ter van de Borne zocht de kortste
weg en nam de binnenbocht. Een
tragedie was het resultaat: de naar
de rivier genoemde camping in het
Franse dorp Le Grand Bornand
werd leeggespoeld. Het exacte aan
tal slachtoffers is nog niet vastge
steld, maar zal vermoedelijk tussen
de 40 en 50 bedragen.
door
Peter van der Maat
Voor zover bekend worden er
geen Nederlanders vermist. In te
genstelling tot eerdere berichten
waren er wel landgenoten op de
camping. Hun aantal wordt op 15
geschat. Na de ramp is er in het
dorp aan vijf families met Holland
onderdak gegeven.
Le Borne, slechts een meter of
vijf breed, stroomt inmiddels weer
in alle rust verder. Op het kam
peerterrein liggen enkele verwoes
te caravans en wrakken van auto's.
Tuinstoelen, voortenten en lucht
bedden dobberen in plassen. -
Het onheil - een vloedgolf van
anderhalve meter hoogte - moet
zich binnen korte tijd hebben vol
trokken. De ene ooggetuige zegt
dat het geweld een half uur duur
de, de ander houdt het op tien mi
nuten. In elk geval was de over
stroming het gevolg van het hevig
ste noodweer dat het op duizend
meter hoogte liggende Alpendorp
In korte tijd viel er zoveel hemel
water dat de Borne het niet kon
verwerken. Helemaal aan de rand
van het kampeerterrein staan acht
caravans. Onbeschadigd. De eige
naren zagen het kolkende water op
twee meter van hun stekkie passe
ren. Een Francaise uit Versailles:
„U begrijpt, het was afschuwelijk.
Opeens werd alles meegesleurd,
mensen vluchtten uit hun cara
vans. Maar het vreemde was: er
werd niet geschreeuwd, niet ge
huild, daar hadden de mensen zelfs
geen tijd voor".
Over de hulpverlening oordelen
de vakantiegangers unaniem: ade
quaat en snel. Binnen tien minuten
rukte de brandweer uit, de militai
re reddingstroepen waren een uur
later ter plaatse. Met helikopters,
afkomstig uit Chamonix en andere
wintersportplaatsen, werden men
sen gered die zich in bomen in vei
ligheid hadden gebracht. Ruim
driehonderd personen, inclusief
vele vrijwilligers, zochten dinsdag
avond en gisteren naar slachtof
fers.
Aan de andere kant van de Bor
ne, in de buitenbocht, ligt camping
El' Escale Het overvloedige water
sleurde hier slechts een enkele ca
ravan weg. De familie Paul uit het
Belgische Waterloo zag het gebeu
ren. Mevrouw: „Een man probeer
de zich vast te houden aan een
boom, maar die begaf het en hij
werd meegesleurd. Ik maak me
De lichamen van drie slachtof
fers werden meegespoeld tot het
meer van Annecy, dertig kilometer
stroomafwaarts. De meeste stoffe
lijke overschotten zijn echter in de
buurt Le Grand Bornand gebor
gen. De bejaarde priester Birraux
heeft zijn kerk beschikbaar gesteld
voor het opbaren van de doden.
De VW verzorgt de opvang van
de gedupeerden. Medewerkster
Catherine Darietto is inmiddels al
meer dan 24 uur op de been: „Ge
lukkig hebben we voor iedereen
een slaapplaats gevonden. Het hele
dorp heeft geholpen. We hebben
de slachtoffers kleren en eten gege
ven, ze hebben hier naar hun fami
lie gebeld. VW-directeur en tijde
lijk hulpverlener Dominique Rof
fel zoekt naar een verklaring: „Het
was warm, drukkend weer ge
weest. En ja, dan krijg je
Maar zo'n wolkbreuk als deze was
echt onvoorstelbaar. Van alle heu
vels kwam het water naar beneden
gedenderd. Le Borne moest vijftig
keer zoveel water afvoeren als nor
maal. Dat gaat natuurlijk niet. Te
gen dit soort geweld vallen ook
geen voorzorgsmaatregelen te ne-
Het dorpsplein is in de loop van
woensdag schoongemaakt want
ook daar lagen centimeters mod
der en kiezel afkomstig van de ber
gen. De familie Van den Broek uit
Geldrop aanschouwt de bewegin
gen van schoonmakers en hulpver
leners. Man, vrouw en vier kinde-
Modder, water en omgevallen bomen bedekten gisteren nog de camping bij het Franse plaatsje Le Grand
Bornand, nadat dinsdagavond tijdens noodweer de rivier de Borne buiten haar oevers was getreden. (foto anpi
ren waren ooggetuigen, zagen de
ramp vanuit hun gehuurde appar
tement gebeuren. De man: „Op
eens begon de rivier te zwellen.
Even later gingen de caravans en
de auto's op de camping rijden. Ik
dacht nog: nou, het is te hopen dat
ze op tijd zijn. Toen ontdekte ik dat
ze niet reden, maar dreven".
