weer JNorth krijgt kans voor pr-stunt 1 Cavaco Silva rekent op grote steun Portugese kiezer ^ange rede over nut Contra's Vraagtekens rond buit roofoverval in Londen Iran dagvaardt Franse consul wegens spionage Zuivering in top regeringspartij Zuid-Korea -OENSDAG 15 JULI 1987 ïmmini ;n sterl s, maa| ir weg^ lewooi er ge- LONDEN - De schattingen over de buit van de roofoverval gisteren op een zwaar beveiligde kluizenbank in het drukke centrum van Londen lopen uiteen van 30 tot meer dan 100 miljoen gulden aan geld, juwe len, andere sieraden en waardevol le papieren. Duidelijk is dat niet al le huurders van de kluizen open heid van zaken willen geven, over wat zij precies in hun kluizen had den gestopt. Dat speelt de drie da ders, waarvan tot nu toe elk spoor ontbreekt, in de kaart. door Haye Thomas De veiligste, best bewaakte klui zenbank ter wereld. Dat was het 1 n?N (Gm H?tr/I?PA/UHPI) 7 °e C™f rescom™ssie, dle df Iran-affaire onder- oekt heeft Oliver North gisteren de gelegenheid gegeven een lange toespraak te houden bridge, dat in 1983 recht tegenover ver de noodzaak om de Contra's van Nicaragua te steunen. het grote warenhuis van Harrods North's toespraak was in essentie dezelfde rede die hij de afgelopen jaren ten minste ee°Pend werd. Altijd bereid om onderd keer heeft afgestoken, onder meer tegenover groepen potentiële geldschieters. wooMte^taa^en on hü^verzoek [et enige dat ontbrak was de vertoning van de dia's waarmee hij zijn lezingen gepaard zelfs een rondleiding te geven, dacht te laten gaan. opende de manager van deze klui zenbank, Parvez Latif, zondagmid dag de hermetisch gesloten deur voor twee onberispelijk geklede heren, die beiden een grote diplo- matentas droegen en kennelijk de bedoeling hadden om voor de in houd van die tassen een kluis te huren. De mannen hadden een half uur tevoren telefonisch een afspraak gemaakt en zonder ook maar de minste argwaan te koesteren ging manager Latif hen <ïaar dat had als enige reden dat de de wenselijkheid ervan. Na nog Congreszaal voor diavertoning niet eens een pauze van een uur, zei vas uitgerust. Voor het overige commissievoorzitter Inouye dat reeg North het buitenkansje 'oor het miljoenenpubliek dat via le tv de verhoren volgt, nog eens litgebreid zijn geloof in de Con- a's te verdedigen. North kon zijn rede pas uitspre- North zijn gang kon gaan. In de discussies daaraan vooraf gaand hadden verschillende com missieleden gezegd dat het wel heel ironisch was dat North de ge legenheid zou krijgen de zaak van :en nadat voor- en tegenstanders de Contra's te verdedigen. Senator Irie kwartier hadden geruzied over Rudman sprak in dat verband van „een public relations-stunt". Maar het waren Reagan-getrou- we, conservatieve Afgevaardigden en Senatoren die uiteindelijk won nen. Daarbij werd vooral als argu ment gehanteerd dat de lezingen die North placht te geven, nu een maal deel uitmaken van het be wijsmateriaal. Nog één kleine onthulling volg de op de lezing. Op vragen van se- De nator Sam Nunn antwoordde North, dat de Iraanse bemiddelaar Ghorbanifar hem ooit een miljoen dollar en een Perzisch tapijt als smeergeld had aangeboden. Ghorbanifar zei dat te willen ge ven, als de wapens-voor-gijzelaars Witte Huis wil meer steun voor Contra's ven documenten te veranderen teneinde verwijzingen naar moge lijk illegale acties van de overste bij het steunen van de Contra's te verdoezelen. „Dit is onjuist", aldus McFarlane. „In feite heeft 'Ollie' voorgesteld documenten te veran deren", voegde hij eraan toe. De huidige nationale veiligheids adviseur, admiraal John Poindex- ter, verschijnt vandaag voor de Congres-commissie. Zijn getuigen- verklaring wordt van doorslagge- grote kelderkluis, waar hun vend belang geacht om vast te kun- p.ei\s te voorschijn kwamen en uit- nen stellen of president Reagan al eindelijk de meest simpele en rus- dan niet op de hoogte is geweest tige roofoverval plaatsvond uit En- van het doorsluizen van fondsen gelands criminele geschiedenis, naar de Contra's. En a^s totale buit 26 miljoen Politiemannen nemen de schade op na de roofoverval in 'de best bevei ligde kluizenbank ter wereld' in Londen. (foto anpi pond te boven gaat, is het ook de grootste gewapende overval die er ooit is uitgevoerd. Want tot nu toe geldt 26 miljoen pond als het re cord, dat in november 1983 geves tigd werd met de spectaculaire goudroof uit een streng beveiligd depot op het vliegveld Heathrow. Alles verliep zo simpel, dat de overvallers, die de manager onder schot hielden en drie bewakers met handboeien aan een paal bon den, alle tijd hadden om met be hulp van een derde handlanger 113 van de in totaal 5000 kluizen open te breken en met de inhoud daar van de meegebrachte diplomaten- tassen tot uitpuilens toe te vullen. De fameuze 'Flying Squad' van Scotland Yard probeert hen nu te achterhalen. Met aan het hoofd su perspeurneus inspecteur Dick Leach. Aangezien er tot nu toe van de ook al opvallend rustig afgereis de daders elk spoor ontbreekt, con centreert hij zich in eerste instantie op het uitzoeken van wat er nu pre cies gestolen is. Daarbij is hem dui delijk geworden dat tal van klui zen, die door de overvallers wer den opengebroken, onder valse naam gehuurd waren. En de in specteur heeft dan ook sterk de in druk dat niet iedereen van plan is hem te vertellen wat er precies in de opengebroken kluizen heeft ge zeten. Wie dat wel willen zitten in zak en as. En dat zijn er na twee dagen al heel wat. Een aantal klanten van de veiligste en best bewaakte klui zenbank ter wereld, zegt alles ver loren te hebben. Hun geld, siera den en waardepapieren. Onder hen bevindt zich Ludmilla Romanova, een Russische actrice die sinds vijf jaar in Londen woont. „Ik ben niet alleen alle familiejuwelen kwijt die voor mij van onschatbare waarde zijn, maar ook alle persoonlijke pa pieren met betrekking tot mijn af komst. Ik kom uit een oude adellij ke familie in Rusland". Totaal be roofd is Rosemary Robertson, een telg van de vermaarde Asprey-ju- weliersfamilie. Ook haar kluis vol familiejuwelen, geld en erfgoed is totaal verdwenen. Buiten het Deposit Centre verza melden zich gisteren steeds meer bezorgde kluizenhuurders om te informeren of ze wel of niet be roofd waren. Ze werden telkens in kleine groepjes binnengelaten om te horen en te zien of hun kluis tot een van de 113 opengebroken klui zen behoorden. De detectives van Scotland Yard blijven vragen stel len aan manager Parvez Latif en de drie bewakers over de daders, die kennelijk precies wisten wat er ge daan moest worden en zich zo su perieur voelden, dat zij bij hun ver trek voor de bewakers, die zich tenslotte met behulp van een pa perclip van hun handboeieri wis ten te ontdoen, bij wijze van grap een videoband achterlieten. Met als titel: 'How to marry a million- j WASHINGTON (AFP/Rtr) I Amerikaanse regering wil het Con- I gres vragen de steun aan de anti j sandinistische opstandelingen in I Nicaragua te verhogen. De steun zou gegeven moeten worden over periode van 18 maanden en pas aflopen wanneer de ambtstermijn onderhandelingen goed zouden af- van president Reagan al is verstre- lopen. Maar North, zo zei hij giste- ken. Dit heeft het Witte Huis giste- ren, weigerde dat met de grootst ren meegedeeld. mogelijke nadruk. Aanvankelijk wilde de regering Na de beëindiging van de getui- 105 miljoen dollar vragen in het be- genis van Oliver North kwam gis- grotingsjaar 1988, dat in oktober teren op eigen verzoek Robert begint. Nu wil de regering steun McFarlane, oud-adviseur vragen voor een periode van 18 maanden. Met die steun zou een bedrag van tussen de 130 en de 140 miljoen dollar gemoeid kunnen zijn, aldus de woordvoerder van het Witte Huis, Marlin Fitzwater. Een definitief bedrag is nog niet vastgesteld. nationale Veiligheidsraad NSC, nog een keer voor de onderzoeks commissie van het Amerikaanse Congres. Hij sprak op verschillen de punten de getuigenverklaring van North tegen. McFarlane ontkende dat hij zijn staf toestemming had gegeven De woordvoerder geloofde dat fondsen voor de Contra's te de verklaring van Oliver North te genover de congrescommissie die de Iran-Contra-affaire onderzoekt, „nuttig" is geweest voor de steun aan de Contra's. „De verklaring van kolonel North en alle andere getuigenverklaringen hebben een pedagogisch effect gehad in het land wat betreft de communisti sche dreiging in Midden-Amerika en de mogelijkheid van een com munistisch bruggehoofd in Nicara gua". Vertraging in bescherming van tankers WASHINGTON (GPD) - Er is een kleine vertraging opgetreden bij het in werking stellen van de plan nen om elf tankers uit Koeweit te beschermen. De woordvoerder van het Witte Huis, Marlin Fitzwater, heeft dat gisteren gezegd. Maar dat neemt niet weg, dat de Amerikaanse regering vastbeslo ten blijft de tankers, die onder Amerikaanse vlag zullen varen, te gaan beschermen. Mogelijk, aldus Fitzwater, zal de bescherming nu volgende week van start gaan. De woordvoerder ontkende, dat de vertraging - eerder zei de Ameri kaanse regering steeds vanaf half juli de tankers te willen escorteren - te maken heeft met de stemming over een staakt-het-vuren in de Golf die deze week door de Veilig heidsraad wordt gehouden. Buitenland kort Desertie Twintig voormalige Iraanse poli tie- en legerofficieren hebben gis teren op een persconferentie in Londen bekendgemaakt dat zij zich hebben aangesloten bij het Nationale Bevrijdingsleger van de Moedjaheddin, de belangrijkste verzetsbeweging tegen het bewind van ayatollah Chomeini. Zij riepen alle Iraanse militairen op te deser teren én zich aan te sluiten bij het verzet. Op de persconferentie werd gemeld dat de Moedjaheddin.in de afgelopen zes maanden meer dan 2000 soldaten van het Iraanse leger heeft gedood. Mensensmokkel Een rechtbank in Canada heeft een Zweed en een Indiër veroor deeld tot gevangenisstraffen voor het illegaal binnenbrengen in Ca nada van 174 immigranten. Rolf Nygren, een 47-jarige Zweed, kreeg één jaar gevangenisstraf en een boete van 5000 dollar. Hij was de kapitein van het schip de Ame- lie dat de 174, uit India afkomstige illegalen vervoerde. Jasvir Singh, een in Engeland woonachtige In diër, kreeg drie maanden en een boete van 3000 dollar als mede plichtige van Nygren. De Canadese autoriteiten vermoeden dat de vluchtelingen in Europa zijn inge scheept, vermoedelijk in Neder land. ven in een periode dat dat door het Congres was verboden, zoals North heeft gezegd. Daarnaast be streed McFarlane dat North hem van al zijn activiteiten op de hoogte hield. De oud-chef van de NSC ver dedigde het recht van de Ameri kaanse regering om geheime ope raties uit te voeren, maar hij voeg de eraan toe dat het Boland-amen- dement, dat in 1985 en 1986 Ameri kaanse militaire hulp aan de Con tra's verbood, ook van toepassing was op de Nationale Veiligheids raad, en dus ook op overste North. Dit in tegenstelling tot hetgeen North heeft gezegd. McFarlane zei verder dat hij North geen opdracht heeft gege- STUTTGART - Een totaal uitgebrande tram was wat er in de Westduitse stad Stuttgart overbleef nadat boze Amerikaanse soldaten het voertuig in brand hadden gestoken. Ze hadden ruzie gekregen met de Westduitse medereizigers en zetten, nadat de Westduitsers waren uitgestapt, de tram in vlam. Een halte verder stapten ze zelf onopvallend uit. De bestuurder van de tram kreeg het vuur pas in de gaten toen dit zich al had uitgebreid (foto EPA) De personele wijzigingen binnen is een stabiele democratische ont- de partij komen een dag nadat bin- wikkeling tot stand te brengen nen de regering al schoon schip door de wensen van het volk maxi- werd gemaakt met het ontslag van maal te weerspiegelen," betoogde SEOEL (AP/Rtr/AFP) - De leider van de Zuidkoreaanse regerende Democratische Gerechtigheids- partij (DJP) en presidentskandi daat Roh Tae Woo is gisteren be gonnen aan de zuivering van het nisters. Ook hiermee werd beoogd partijkader om de regering, met de scherpe kantjes weg te nemen DJP het politieke veld dienen te bij het massale verzet tegen de i gering onder leiding van de autori taire president Chun Doo-Hwan. het oog op de komende verkiezin gen, een gematigder aanzien te ge ven. Roh heeft negen topfunctio narissen en ex-generaals die te boek staan als voorstanders van harde aanpak bij de huidige verklaarde dat zijn regering het po- rende orgaan litieke bestel in Zuid-Korea verder wil democratiseren. „De belang rijkste opgave waarvoor we staan ruimen zijn de fractievoorzitter en vier parlementsleden - alle voormalige generaals - die veel in- De nieuwe premier Kim Chung vloed genoten binnen het centrale Yul, die gisteren werd beëdigd, comité, het belangrijkste uitvoe- golf van volksverzet uit de DJP ge zet en vervangen door meer gema tigde politici. de partij. De grootste oppositiepartij, de Democratische Herenigingspartij (RDP), heeft echter kritiek geuit op de wijze waarop president Chun zijn regering heeft gewijzigd. Vol gens een woordvoerder van de RDP zijn onder de nieuwe benoe mingen in het Zuidkoreaanse kabi net geen „neutrale figuren" te ont dekken. De voorzitter van de RDP, Kim Young Sam was teleurgesteld over de nieuwe premier en minister. Kim meende dat zo spoedig moge lijk moet worden besloten tot de vorming van een overgangsrege ring, waaraan vertegenwoordigers van zowel de DJP als de RDP deel- NICOSIA (AP) - Het diplomatieke conflict tussen Frankrijk en Iran is gisteren verder aangescherpt met de Iraanse bekendmaking dat de Franse consul in Teheran is be schuldigd van spionage. De consul „is gedagvaard door het Islamitisch Revolutionair Hof op beschuldiging van spionage-ac- tiviteiten tegen Iran," zo meldde radio Teheran. De door de radio niet geïdentificeerde diplomaat werd ook beschuldigd van „con tact met contra-revolutionairen, activiteiten in smokkelbendes en het uit het land smokkelen van an tiek en buitenlandse valuta". De bekendmaking volgde een dag nadat Iran de Franse douane ervan beschuldigde zaterdag op het Franse deel van het vliegveld van Genève een Iraanse diplomaat te hebben mishandeld en hem pa pieren afhandig te hebben ge maakt. De Frans-Iraanse betrekkingen zijn snel verslechterd sinds de Franse politie op 30 juni een kor don legde om de Iraanse ambassa de in Parijs. De Franse autoriteiten willen de tolk Gordji van de am bassade spreken in verband met bomaanslagen die vorig jaar in Pa rijs werden gepleegd. In het bericht werd voorts ge meld dat een aantal van de eerder genoemde „contra-revolutionai ren" is gearresteerd en dat het zoe ken naar andere betrokkenen doorgaat. Er werden vanuit Tehe ran geen verdere bijzonderheden bekend gemaakt. Het Franse ministerie van bui tenlandse zaken bracht gistermid dag een verklaring uit, waarin de beschuldigingen aan het adres van consul Torri als „volledig uit de lucht gegrepen" werden bestem peld. Voorts werd gesteld dat de Iraanse ambassade in Parijs te scheppen. Iran voerde maandag een aanval uit op een Franse vrachtboot in de Perzische Golf. De Franse regering noemde de aanval „een ernstige zaak" en eiste een verklaring van Teheran. Hoewel Frankrijk heeft gepro beerd de betrekkingen met Iran te normaliseren in verband met het feit dat er vijf Fransen door pro- Iraanse groeperingen in Libanon in gijzeling worden gehouden is daar tot nu toe niet veel van terecht gekomen. Iran beziet Frankrijk voornamelijk als de tweede wapen- leverancier van aartsvijand Irak. Metaalstaking in Zuid-Afrik a opgeschort JOHANNESBURG (GPD) - De Nationale Unie van Metaalarbei ders in Zuid-Afrika (Numsa) heeft gisteravond laat besloten een sta king voor onbeperkte duur af te ge lasten uit vrees voor een ernstige confrontatie met de regering-Bo- tha. In een speciale uitgave van de staatscourant werd gisteren be kendgemaakt, dat een staking van 80.000 zwarte metaalarbeiders, die dezelfde ochtend van kracht zou worden, onwettig was. De advocaten van de vakbond Numsa die tot de staking heeft op geroepen, beraadden zich gisteren de hele dag over de mogelijkheid om via een kort geding bij het hooggerechtshof de maatregel van de regering ongeldig te verklaren. Mogelijk zal dit geding nu in de loop van deze week plaatsvinden. De Numsa-advocaten beschuldi gen de regering-Botha ervan 'vitale beschuldigingen slechts zijn be- documenten'achter te houden, die i de ben. 'n kort geding nodig heb- Muziek in de buitenlucht is 4s zo mers in Portugal niet ongewoon, maar de afgelopen weken wordt het land overspoeld met andere klanken: oorverdovende politieke liederen en leuzen uit luidsprekers op de auto's waarmee de politieke partijen hun verkiezingscampagne voeren. Aanstaande zondag moe ten de Portugezen naar de stembus om een nieuw parlement te kiezen. door Helen Gorter, ANP De verkiezingen zouden oor spronkelijk pas over twee jaar wor den gehouden, maar het lijkt alsof de Portugese politici er een ge woonte van hebben gemaakt rege ringen ten val te brengen en ver kiezingen af te dwingen. Sinds Portugal met de Anjerrevolutie van 1974 naar de democratie terug keerde, is het de 17e keer dat de kiezers naar de stembus moeten. Deze keer viel het kabinet begin april na een motie van wantrouwen tegen het bewind van de sociaal democratische premier Anibal Ca vaco Silva. De motie werd inge diend door ex-president Antonio Ramalho Eanes en zijn Democrati sche Vernieuwingspartij (PRD), een betrekkelijk nieuwe formatie op het drukke Portugese politieke toneel, en kreeg steun van de socia listen (PS) en de communisten (PCP). Eanes trachtte met zijn zet de aandacht op zijn anderhalf jaar ge leden opgerichte partij te vestigen. Het ziet er echter eerder naar uit dat hij Cavaco Silva een goede dienst heeft bewezen en dat deze sterker terug zal komen. De linkse partijen zijn er niet in geslaagd een formule te vinden voor een andere regering, die het centrum-rechtse minderheidskabinet zou moeten vervangen. Integendeel. Zij heb ben het drukker gehad met onder linge ruzies dan met de strijd tegen de sociaal-democraten, zo merken Cavaco Silva kan de verkiezin gen met optimisme tegemoet zien. Recente peilingen wijzen erop dat zijn sociaal-democratische partij (PSD) als overwinnaar uit de bus zal komen. De PSD, die ondanks haar naam een centrum-rechts be leid voert, zou rond 4CTprocent van de stemmen krijgen, wat ongekend hoog is gezien het feit dat er 13 par tijen en coalities aan de verkiezin gen meedoen. Waarnemers twijfelen er echter aan of de PSD de vereiste 43 pro cent zal halen voor een absolute meerderheid in het 250 zetels tel lende parlement (één Kamer). Als dat niet lukt zou Cavaco Silva sa men met de christendemocraten een coalitie kunnen aangaan, om alsnog een meerderheidskabinet te vormen. Ook zonder meerderheid kan de PSD de teugels weer in handen nemen, maar de partij heeft zoveel mogelijk steun nodig om de grondwet te wijzigen, die volgens haar te veel onder marxis tische invloed is opgesteld. gen na toetreding tot de Europese Gemeenschap, op 1 januari 1986. Cavaco Silva, een 47-jarige eco noom die door medestanders wordt beschreven als „besluitvaar dig en rechtlijnig", heeft het arm ste land van Europa met een stren ge bezuinigingspolitiek in 17 maanden uit een ernstige economi sche crisis gesleept. Daarbij heeft hij kunnen profiteren van de da ling van de dollarkoers en van de olieprijzen en van de ontwikke lingssteun die het land heeft gekre- Cavaco Silva kan steunen op de gunstige economische cijfers van 1986. Het Bruto Nationaal Produkt (BNP) is met 4,3 procent gegroeid en zal in 1987 met vier procent blij ven stijgen. De inflatie, die in 1984 op 30 procent lag, is vorig jaar te ruggedrongen tot 12 procent en moet dit jaar onder de negen pro cent komen te liggen. Critici wijzen er echter op dat de inflatie nog steeds vier maal hoger is dan het gemiddeld niveau in de EG en dat de BNP slechts ruim een kwart van het EG-gemiddelde is. De toestand op het platteland, die wordt vergeleken met die van een Derde-Wereldland, is niet wezen lijk veranderd en het modale sala ris ligt met 400 gulden nog zeer laag. Een werkloze moet het een half jaar lang doen met 250 gulden, verder moet hij zichzelf zien te be druipen. Desondanks heeft geen van de politieke leiders het nodig gevon den om tijdens de campagne over economische problemen te spre ken. Het verschil in de toespraken ligt meer in de interpretaties van de manier waarop de resultaten zijn geboekt. Zo zijn de socialisten onder lei ding van Vitor Constancio en de PRD van Eanes van mening dat de opleving van de economie te dan ken is aan het stabiliseringspro gramma dat sinds 1983 is gevoerd. Het impopulaire, door het Interna tionale Monetaire Fonds (IMF) op gelegde bezuinigingsbeleid werd ingezet door de regering van de so cialistische premier Mario Soares, die toen leider van de PS was. Soa res werd vorig jaar president en droeg het partijvoorzitterschap over aan Constancio. De oppositie wijst er ook op dat de toetreding van Portugal tot de EG, die Cavaco Silva een „natio naal project voor economische, so ciale en culturele verandering van de Portugese maatschappij" heeft genoemd, op een mislukking dreigt uit te lopen als het land zijn economie niet moderniseert en aanpast aan de Gemeenschap. De socialistische partij heeft tij dens de campagne opgeroepen tot „nuttig" stemmen. De partij doel de daarbij op de aanhang van de communisten en de onafhankelij- ken die verenigd zijn in de Demo cratische Eenheidscoalitie (CDU) onder leiding van Alvaro Cunhal. Maar de socialisten willen vooral de stemmen terugwinnen die zij in 1985 hebben verloren aan de PRD van ex-generaal Eanes. Deze nieuw opgerichte partij verraste toen door 17 procent van de stemmen weg te slepen. Maar de voorspellin gen voor de PRD zijn deze keer niet gunstig en daar hopen de so cialisten van te profiteren. Eanes heeft te kennen gegeven samen met de socialisten te willen regeren, met de parlementaire steun van de communisten maar zonder dat deze in het kabinet wor den opgenomen. De campagne is ondanks de luid ruchtige wijze waarop zij is ge voerd zonder hoogtepunten verlo pen onder betrekkelijke onver schilligheid van de bevolking. De socialisten hebben zich weliswaar begeven in het traditioneel conser vatieve noorden van het land, ter wijl Cavaco Silva zich voor het eerst ook heeft gericht op het „ro de" zuidelijke Alentej o-gebied. Maar de hitte en het begin van de zomervakantie hebben gezorgd voor een slechts matige belangstel ling bij de partijbijeenkomsten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 5