eren is niet
vroeger wel eens leek
zo moeilijk als het
Mondriaan mag voorlopig
nog niet worden verkocht
LOEKl DE LEEUW JARIG
Amsterdam gaat reproduktie
beeldende kunst vergoeden
I ENSDAG 15 JULI 1987
liM.ll.MMIUkH
Ontmoetingen in Aries tonen het aan
'10, kLES (GPD) - Aries is 15 augus-
i-Anis voor de achttiende keer foto-
,7' 2' lad, het.zomers-hete centrum van
koor 'rencontres internationales de la
fiotographie'.
Zari
Brai
rt: zr,or
Am|udolph Bakker
dit volmaakte openluchtmu-
iim begint de historie al in de da-
iganin van het oude Rome, toen de
nog aan alle kanten rond zijn
P'a^rstweringen klotste. Het is nu
van armste gemeenten van
Zeth;ankrijk, maar het telt de mooiste
nneieisjes van het hele land (de Arle-
I3,fennes) en er wordt in Arles letter-
z k van alles aan gedaan om de in-
2. zrnationaal gevestigde indruk
nner/er de provencalen weg te nemen
"0. trat ze liever lui zouden zijn dan
10e.
8 8e,De 18de rencontres internationa-
inen'S de la photographie hebben zich
io,9u voor het eerst tot over de hele
ad uitgebreid. Foto's hangen er
j^Veral: op stille binnenpleintjes, in
ko^n oude graanschuur, langs de
estingwallen, in een verlaten ka-
in de betonnen gewelven on-
er de nieuwe brug over de Rhne
)??rin *n statige oude herenhuizen. Op
vintig verschillende plaatsen -
aangegeven met veelkleuri
pijlen die leiden naar gelijkge-
'geurde ingangen - worden er 24
sntoonstellingen gehouden van
waotografen uit twaalf landen.
Het hart van alle ontmoetingen is
het koele hotel D'Arlatan, waar de
patio en de tuinen tot in de verste
hoeken met eikaars foto's becom
mentariërende fotografen zijn ge
vuld. In het koelste hoekje van de
ze tuin had een fotograaf uit Taras-
con een video-camera opgesteld.
Journalisten en fotografen werden
er op de band vastgelegd, terwijl ze
worstelden met het antwoord op
vragen als:' waarom maakt u eigen
lijk foto's' en beschrijf de foto die
uw voorkeur geniet'.
Niet tot de vragen van de foto
graaf uit Tarascon behoorde de al
weer wat achterhaalde kwestie of
de fotografie na de jaren van de
volmaakte snap-shots, gevolgd
door de jaren van de steriele maak
sels, geboren uit de koorts van
steeds verbluffender technieken,
zijn eigen graf tenslotte gegraven
had. Uit de 18de rencontres bleek
immers dat een nieuwe generatie
van fotografen is aangetreden, die
het 'gewone leven van alledag'
evengoed en op zijn eigen manier
weet vast te leggen als eens een
Cartier-Bresson dat in zijn hoogtij
dagen deed. En de 'nieuwe moge
lijkheden' in de fotografie zijn - al
thans in Arles - ook niet langer
meer doel, maar middel.
Een voorbeeld van de volmaakte
snapshots nieuwe stijl zijn de fo
to's van de Amerikaanse Nan Gol-
din. Zij fotografeert al vijftien jaar
lang het dagboek van haar liefdes
en haar leven. Dit dagboek in
plaatjes heeft ze 'De ballade van
seksuele afhankelijkheid' ge
noemd. „Ik fotografeer mijn vrien
den om de herinnering te bewaren
aan wat ik met hen deed. Als ik de
hele nacht gedronken heb, weet ik
me dankzij de foto's de volgende
dag weer te herinneren wat zich de
vorige avond heeft afgespeeld",
vertelt Nan Goldin, die de term
'ballade' gekozen heeft omdat ze
'een verhaal wil vertellen': „het
verhaal van de moeilijke relaties
tussen mannen en vrouwen. Het is
maar zelden datje met iemand een
totale sexuele harmonie bereikt.
Mijn leven met iemand samen was
niet altijd een hel en ook wel een
paradijs". Nan Goldin maakt ont
roerende, onopgesmukte, foto's.
En haar foto-thema is misschien
een idee van al die amateur-foto
grafen die niet weten wat ze met
hun peperdure en volautomatische
Cannon nu eigenlijk moeten doen.
Een andere oorspronkelijke foto
grafe in Arles (want in Arles expo
seren tijdens deze 18e 'ontmoetin
gen' meer vrouwelijke fotografen
dan ooit tevoren) is de 32-jarige
Spaanse Barbara Allende, die zich
Ouka Lele noemt. Ouka Lele
maakt deel uit van een groep dyna
mische jonge kunstenaars uit de ja
ren na de dood van Franco en ze
fotografeert in zwart-wit krankzin
nige scenes vol natuurgeweld, eet-
partijen en vreemde kleine beest
jes, die ze later inkleurt. Ze blaast
haar beelden tot op gigantische af
metingen en bereikt een resultaat
■-
i iii MWp
Morrisje op het strand
de Italiaanse fotograaf Gianni Beren o Gardin: oud Engels echtpaa
dat minder angstaanjagend - op het
eerste gezicht - is dan ontroerend'
en vol sympathie. Haar knappe
inkleur-techniek is voor Ouka Lele
een middel en geen doel. Ze beeldt
er meer mee uit dan waartoe de
volmaakste camera zelf in staat zou
zijn.
De gekste fotograaf in Arles deze
zomer is de Brit Neal Slavin. Hij
fotografeert met kleuren-Polaroid
formele en informele groepen Brit
ten bij hun hobby of hun werk.
Toppunten van humor worden be
reikt met de dames van de 'Wo
men's Health and Beauty League',
gefotografeerd in de methodisten-
kerk van Belmont, Surrey. En met
een surrealistisch interieur van de
'vereniging van kwekers van grote
Deense doggen'. De ruimte is sta
tig gevuld niet alleen met levende,
maar ook met stenen doggen, lig
gend en staand en met foto's en te
keningen van doggen, bijna on
vindbaar opgehangen tegen het
Britse bloemetjesbehang.
Met de Italiaan Gianni Berengo
Gardin - een ruim vijftigjarige foto
journalist - wordt de band hersteld
met de goede oude tijd van de vol
maakte snapshots uit het volle le
ven! Gardin is een bewonderaar
van Doisneau en zijn aanwezigheid
op de 18de rencontres werkt dan
ook eerder als een eerbetoon aan
de meesters van de jaren '30. Zijn
volmaakt gestileerde groepen dan
sende jongemensen aan het Lido
van Venetië, het oude Engelse
echtpaar in hun Morrisje op het
strand, de slaperige passagiers op
een trage pont, ze doen in het vol
gepakte Maison Granaud terugver
langen naar de schijnbaar slordig
uit de lucht gegrepen beelden van
Nan Goldins drinkende en vrijen
de minnaars en vriendinnen.
Op de 18de foto-ontmoetingen in
Arles wordt niet geprobeerd de he
mel te bestormen en revolutionaire
wegen te wijzen. Het is - wat de
commerciële kant betreft - duide
lijk opgezet als een tentoonstelling
voor een zo groot mogelijk publiek
van belangstellende amateurs, die
er wellicht met de indruk vandaan
komen dat fotograferen toch niet
zo moeilijk is als het er vroeger wel
eens heeft uitgezien.
1(1)1 want your sex - Geor
ge Michael
2 2) I wanna dance with so
mebody - Whitney
Houston
3 3) So strong - Labi Siffre
4(4) Diamonds - Herb Al-
pert
5 (15) Who's that girl - Ma
donna
6 6) I still haven't found -
U2
7(7) Walking together - Pie-
ter Veerman
8 (19) It's a sin - Pet Shop
Boys
9 (12) Alone - Heart
10 5) Don't dream it's over -
Crowded House
11 (11) When Smokey sings -
ABC
12 (10) F.L.M; - Mel Kim
13 (32) Papa Chico - Tony Es-
posito
14 8) You want love - Mixed
Emotions
15 (16) The Living Daylights -
A Ha
16 (22) Helene - Julien Clerc
17 9) Hold me now - Johny
Logan
18 (23) Serious - Donna Allen
19 (14) Watchdogs - UB40
20 (24) Genti di mare - Tozzi
Raff
21 (13) Call me - Spagna
22 (17) If I was your girlfriend
- Prince
23 (21) Love is in the air - Ste
ve Allen
24 (38) No sleep till Brooklyn -
Beastie Boys
25 The pleasure principle
remix - Janet Jackson
26 (25) Viva America - George
Baker Selection
27 Een kopje koffie - VOF
De Kunst
28 Ik verlang naar jou -
Corry Konings Koos
29 Nothing's gonna stop
me now - Samantha
Fox
30 (33) The slightest touch -
Five Star
31 (20) Just around the corner
- Cock Robin
32 (18) Can't be with you to
night - Judy Boucher
33 (30) Shattered dreams -
Johny Hates Jazz
34 Victor should have
been a jazz musician -
Grace Jones
35 Bring back (sha na na)
- Mixed Emotions
36 (40) Jet airliner - Modern
Talking
37 (26) Luka - Suzanne Vega
38 (29) Arrivederci - Roberto
Jacketti Scooters
39 (31) Incommunicado - Ma-
rillion
40 (37) The tracks of my tears
- Smokey Robinson
Uitspraak rechter in kort geding
AMSTERDAM
(ANP) - Het
Rijksmuseum
in Amsterdam
opbrengt, naar verwachting zo'n 7
miljoen gulden. Volgens Van der
Schans had de staat het schilderij
op de lijst met beschermde werken
moeten plaatsen als het zo'n grote
waarde eraan toekent.
De rechter wees dit argument
eveneens af omdat uit de memorie
van toelichting op de wet uitdruk
kelijk blijkt dat „overheidsbezit bij
voorkeur niet op de lijst zal worden
geplaatst omdat van de overheden
en musea voldoende verantwoor
delijkheidsbesef zou mogen ver
wacht om het verdwijnen van een
eigen werkelijk belangrijk kunst
bezit tegen te gaan". Met de op
brengst van het schilderij wilde de
gemeente de renovatie van het
Gooiland-theatercomplex finan-
Verheugd
Het Stedelijk Museum in Am
sterdam is verheugd dat Hilver
sum niet de gelegenheid krijgt
Mondriaans .Compositie met twee
lijnen' naar het buitenland te ver
kopen. Waarnemend-directeur
R.M. Dippel hoopt dat de kansen
hierdoor stijgen dat het schilderij
in het Amsterdamse museum kan
blijven. ,,Ik hoop van harte dat er
met Hilversum overeenstemming
over de aankoop van de Mondriaan
komt," aldus R.M. Dippel.
In hoeverre het handhaven van
het exportverbod de onderhande
lingspositie van het Stedelijk Mu
seum vergroot is volgens haar niet
in te schatten. Het Stedelijk ziet in
elk geval voorlopig wel af van juri
dische stappen tegen de gemeente
Hilversum. Directeur Wim Beeren
had hiermee gedreigd als minister
Brinkman niet zou beletten dat het
schilderij naar het buitenland zou
gaan.
„Wij weten nu wel zeker dat het
schilderij hier blijft hangen zolang
de schorsing aanhoudt", aldus
R.M. Dippel. Naar verwachting
zullen door het handhaven van het
exportverbod ook de andere direc
teuren van de gemeentemusea in
Nederland van actie tegen Hilver
sum afzien. Zij hadden zich achter
Beeren geschaard om tegen te hou
den, wat zij „een barbaarse daad"
tegen de kunst noemden.
De politieke partijen in Hilver
sum reageren daarentegen ver
deeld op de uitspraak van het
Haagse gerechtshof. De woord
voerders van CDA en D66 noemen
het vonnis een positieve ontwikke
ling „Wij hadden al (in meerder
heid) tegen de verkoop van het
schilderij gestemd", aldus CDA-
fractievoorzitter H.J. Walch.
Teleurstellend
De Hilversumse WD en de
PvdA vinden de uitspraak een te
leurstelling voor de gemeente Hil
versum. „Het is vreselijk jammer,
dat de rijksoverheid vindt dat wij
onze eigen zaakjes niet kunnen op
knappen", aldus WD-raadslid
May-de Reus. De PvdA-er Römer
verwijt de overheid wel pro-monu
ment te zijn, maar als een gemeen
te dan daaraan iets wil te doen, dat
vervolgens te blokkeren.
Ook het Hilversumse college
nam gistermiddag met verslagen
heid kennis van het oordeel van
rechtbankpresident M. Wijnholt.
WD-wethouder E. Weijers- van
Veen, initiatiefneemster van de
verkoop van de Mondriaan, zegt
zich te zullen beraden over de uit
spraak. Vrijdag praat het Hilver
sumse college met de gemeente
Amsterdam over de eventuele ver
koop van het schilderij aan het Ste
delijk Museum
AMSTERDAM (ANP) - Amsterdam gaat als eerste gemeente in ons land
vergoedingen betalen voor het reproduceren van kunstwerken. Zij heeft
hiertoe een regeling getroffen met de Stichting Beeldrecht. De gemeente
heeft dit gisteren bekend gemaakt
De regeling houdt in dat kunstenaars die zijn.aangesloten bij genoemde
stichting een financiële vergoeding - met terugwerkende kracht vanaf
december 1984 - krijgen voor reprodukties van hun kunstwerken in ten
toonstellingscatalogi, op affiches en kaarten, op dia's en in audiovisuele
produkties van de gemeentelijke musea voor Moderne Kunst. Het Stede
lijk Museum vormt hiervan de hoofdmoot. Omdat het gaat om instellin
gen met een bijzondere culturele positie is een speciaal vergoedingstarief
overeengekomen.
Enige tijd geleden heeft Beeldrecht ook een regeling met de NOS af
spraken gemaakt over de vergoeding voor de vertoning van beeldende
kunst op televisie.
AMSTERDAM - Loeki de Leeuw is al vijftien jaar op de televisie, Jarige Loeki verscheen gisteren bij het
leeuwenverblijf in Artis, waar hij een ontmoeting had met kinderen, die meedoen aan een door de AVRO-bode
georganiseerde wenskaart-wedstrijd. Rechts mevrouw L. Geesink, dochter van Loeki's overleden producer Joop
Geesink, die de jarige namens alle kinderen feliciteerde. «foto ANP|
DEN HAAG (ANP/GPD)) - De
gemeente Hilversum mag het
schilderij .Compositie met
twee lijnen' van Mondriaan
voorlopig niet verkopen. Dat
bepaalde de president van de
Haagse rechtbank, mr. M.R.
Wijnholt, gisteren in het kort
geding dat de gemeente tegen
de staat had aangespannen.
Bij Koninklijk Besluit van 17 juni
werd het raadsbesluit van de ge
meente Hilversum tot verkoop van
het schilderij geschorst. De Raad
van State moet nu beoordelen of
het schilderij al dan niet verkocht
mag worden en dat moet de ge
meente afwachten, zo meent de
president. Het besluit van de ge
meente werd geschorst op voor
dracht van minister Brinkman van
WVC, die bang is dat het schilderij
naar het buitenland zal verdwijnen
en dus voor Nederland verloren
gaat.
De gemeente was het hier niet
mee eens. Bij de behandeling van
het kort geding op 2 juli betoogde
de advocaat van de gemeente, mr
E. van der Schans, dat de staat het
besluit tot schorsing op verkeerde
gronden had genomen ,.De staat
heeft zich beroepen op de Gemeen
tewet terwijl zij gebruik had moe
ten maken van de Wet tot Behoud
Cultuurbezit (WBC)", aldus Van
der Schans. De gemeente Hilver
sum vindt verder dat zij mag doen
met het schilderij wat zij wil omdat
het aan haar is gegeven zonder be
perkende bepalingen.
Volgens de minister van WVC is
verkoop van het schilderij in strijd
met de wet en het algemeen be
lang. Er is namelijk een grote kans
dat het schilderij naar het buiten
land verdwijnt waar het meer geld
ngen in
geslaagd een
schilderij van
Gerard van
Honthorst -
Doornenkroning -
aan te
kopen.
x 221,5 cm) is aan
gekocht van de Parochie Heilige
Dominicus in Amsterdam. Daar
heeft het ruim honderd jaar in de
pastorie gehangen. Hoeveel de
geldschieters, de Vereniging Rem
brandt en de Rijksmuseum Stich
ting, moesten betalen wilde het
museum niet kwijt. Met deze nieu
we aanwinst bezit het Rijksmu
seum twaalf kunstwerken van Van
Honthorst.
Gerard van Honthorst (1590-
1656) werkte ongeveer tien in Ro
me. Hij kreeg daar vele opdrachten
voor het schilderen van taferelen
bij het schijnsel van toortsen en
lampen. In 1620 kwam hij terug in
Utrecht en moet korte tijd later ,De
doornenkroning van Christus' heb
ben geschilderd, aldus het Rijks
museum.
Het schilderij is vanaf dinsdag in
Amsterdam te bezichtigen.
Pierre Janssen behoorde tot de belangstellenden die gespannen de uitspraak van de rechter in het geschil rond
de Hilversumse Mondriaan afwachtten. «foto anp>
Schilderij
van Gerard
van
Honthorst
voor
Rijksmuseum
