Reagan wist niets ver doel Iran-geld EG heft boycot Syrië op Zuid-Afrika staat golf van stakingen te wachten itte Huis: Rotterdam vertrekpunt vluchtelingensmokkel Politici Israël hopen op contact met Russen RELLEN IN BANGLADESJ ASHINGTON (GPD/UPI/Rtr/AFP/DPA) - Het Witte Huis heeft gisteren bestreden dat resident Reagan over „geheime operaties" zou zijn ingelicht, die met winsten uit de jnerikaanse wapenverkopen aan Iran zouden worden gefinancierd. Reagan was hier otaal niet van op de hoogte, aldus het Witte Huis. OTTAWAiDEN HAAG (GPD) - Het ministerie van justitie in Den Haag houdt er rekening mee dat de 174 vluchtelingen, die zondag bij de Canadese plaats Charlesville il legaal aan land zijn gegaan, in de Rotterdamse haven zijn inge scheept. Ambtenaren van Justitie hebben de Canadese ambassade in Den Haag om nadere informatie gevraagd. Volgens een woordvoer der van het ministerie worden de bevindingen van de Canadese au toriteiten afgewacht, voordat in ons land een onderzoek wordt ge start. De vluchtelingen zijn met het in Chili geregistreerde vrachtschip Amelie naar Canada gebracht. Zij zijn volgens eigen zeggen afkom stig uit India, waar ze op 20 mei zijn vertrokken. Dat verhaal wordt door de Canadese autoriteiten, die aanvankelijk met Tamils te maken dachten te hebben, niet geloofd. Op grond van hun gezondheidstoe stand en kleding is het niet aanne melijk dat de vluchtelingen meer dan zes weken op zee hebben door gebracht. Het schip is, zo hebben de Cana dezen vastgesteld, op 23 juni uit de haven van Rotterdam vertrokken. De Rotterdamse scheepsagent Ha- zenbroek heeft verklaard dat de Amelie zonder vracht uit Rotter dam is vertrokken en de haven slechts voor een kleine reparatie had aangedaan. Volgens de politie in Rotterdam heeft het schip de ha ven verlaten zonder zich officieel af te melden. Dat schijnt overigens vaker te gebeuren. De Zweedse kapitein van het schip en een Engels bemannings lid zijn op verdenking van mensen smokkel gearresteerd en in staat van beschuldiging gesteld. Beiden kunnen worden veroordeeld tot een gevangenisstraf van maximaal twee jaar en een geldboete van 5000 Canadese dollars. Een derde bemanningslid is nog voortvluch tig. De vluchtelingen, op wie snip pers van Nederlandse bankaf schriften zijn aangetroffen, zijn vermoedelijk Sikhs. Volgens een ambtenaar van het ministerie van justitie bevinden zich enkele hon derden Sikhs illegaal in Neder land, voornamelijk in Amsterdam en Den Haag. De meesten dienen een asielverzoek in, maar zijn door gaans alweer verdwenen voordat het verzoek in behandeling is ge- Het vermoeden bestaat dat veel Sikhs vanuit Westeuropese havens naar Canada worden gesmokkeld. Vooral vanuit West-Duitsland en Nederland zouden Sikhs per schip naar Canada worden gebracht. Het staat in ieder geval vast, dat de Sikhs in Nederland bij hun asiel aanvraag doorgaans te kennen ge ven naar Canada te willen emigre ren. Als zij geld bezitten, wordt ze aangeraden een vliegticket te ko pen omdat Sikhs geen visum nodig hebben om Canada binnen te ko- Senator Daniel Inouye, de voorzit ter van de Senaatscommissie die het Iran-Contra-schandaal onder zoekt, had zondagavond op de tele visie gezegd dat de Congres-com missie een memo bezit. Daarin ver klaart John Poindexter, de voor malige veiligheidsadviseur van Reagan, de president te hebben in gelicht over de bestemming van Iraanse wapengelden voor gehei me operaties. Inouye sprak van een memo van luitenant-kolonel Oliver North aan zijn baas Poindexter, gedateerd 15 september 1986. Hierin vraagt North of Poindexter de president wil inlichten over de bestemming van de Iraanse wapengelden. Poin dexter stuurde het document terug met als antwoord dat hij de presi dent heeft ingelicht en dat deze er mee akkoord gaat. De vraag is nu waarover Poindexter de president heeft ingelicht, aldus Inouye. Het betreffende memo bewijst name lijk niet dat Reagan wist dat het geld naar de anti-sandinistische re bellen ging. De verklaring van senator Inouye verhoogde de toch al grote Steun China en Rusland voor embargo tegen Iran WASHINGTON (GPD) - China en de Sowjet-Unie hebben de Ameri kaanse regering laten weten in principe achter een wapenembar go jegens Iran te staan, als dat land zou weigeren zich te houden aan een door de Veiligheidsraad af te kondigen staakt-het-vuren in de Golfoorlog. Dat zeggen - Amerikaanse rege ringsfunctionarissen na de reis die de Amerikaanse ambassadeur bij de VN, Vernon Walters, de afgelo pen dagen naar China en de Sow jet-Unie heeft gemaakt. De Amerikaanse regering voert al enige maanden campagne voor een staakt-het-vuren. Amerika acht zo'n eis tot een wapenstil stand echter alleen zinvol als daar aan sancties verbonden zouden zijn voor het geval een van beide landen zich er niet aan houdt. Dat is met name gericht tot Iran, dat tot dusver alle verzoeken van hetzij Irak, hetzij bemiddelende landen of organisaties om tot een staakt-het-vuren te komen, naast zich heeft neergelegd. Van Iran moet eerst de Iraakse leider Sad dam Hoessein aftreden. Hoewel Amerikaanse regerings functionarissen Walters' reis als succesvoller beschreven dan tevoren was verwacht, waarschuw den zij voor een te groot optimis me. De Sowjet-Unie en China voelen in principe wel voor een wapenem bargo, maar hebben zich daartoe nog niet verplicht, zo luidt de boodschap. De Veiligheidsraad van de VN zal nog deze week over een staakt- het-vuren praten. Binnen een an derhalve maand zal de Raad dan over de mogelijkheid van een wa penembargo spreken, als Iran zich dan niet aan de wapenstilstand zou houden. Buitenland kort Onbekwaam De Belgische piloot die op 6 mei samen met vier passagiers om het leven kwam toen zijn vliegtuigje neerstortte voor de zuidkust van Engeland, beschikte over onvol doende bekwaamheid om de vlucht te kunnen maken. Dat heeft een onderzoek uitgewezen. De 36- jarige Etienne Laenen uit Antwer pen kreeg problemen toen hij van België onderweg was naar de Scil- ly-eilanden, omdat hij alleen ge kwalificeerd was om bij goed zicht te vliegen. Hij wist niet'hoe hij zijn instrumenten moest gebruiken bij het vliegen in een wolk. Ivoorinvoer De milieu-organisatie Greenpea ce heeft protest geuit tegen de in voer van 17.400 slagtanden van oli fanten uit Boeroendi in België in 1986. De levering, die de organisa tie pas kortgeleden bekend werd, is strijdig met de conventie van Washington ter bescherming van bedreigde diersoorten. De tanden arriveerden destijds illegaal, maar het bureau van de conventie in Lausanne heeft deze nu tot legale invoer verklaard, aldus Greenpea ce. Dit betekent dat de tanden nu ook door alle EG-landen als legale invoer moeten worden geaccep teerd. spanning waarmee naar het ver hoor van Poindexter wordt uitge zien. Dit verhoor, dat hoogstwaar schijnlijk vandaag begint, moet de finitief een antwoord geven op de brandende vraag of Reagan op de hoogte was van het overhevelen van Iraanse gelden naar de Con tra's in een periode dat het Congres dat uitdrukkelijk had verboden. Als Reagan inderdaad van de hoed en de rand wist, kan dat leiden tot het gedwongen vertrek van de pre sident. Reagan heeft altijd volge houden dat hij geen weet had dat Iraans wapengeld zijn weg naar de Contra's vond. President Reagan reageerde gis teren opmerkelijk fel op de kritiek dat het Iran-Contra-schandaal zijn regering ernstige schade heeft toe gebracht. Hij daagde zijn critici uit met bewijzen tegen hem te komen over zijn rol in de affaire. Oliver North verscheen gisteren opnieuw voor de Congrescommis sie die de Iran-affaire uitzoekt. Hij heeft de dag vooral doorgebracht met het luisteren naar wat de com missie-leden van hem vinden. Senatoren en afgevaardigden, zich zeer bewust van de grote po pulariteit die North zich dankzij zijn flamboyante optredens van vo rige week in het land heeft verwor ven, waren overwegend voorzich- tig in hun oordeel over hem. Sommigen prezen hem zelfs openlijk voor zijn activiteiten. Een van de senatoren in de commissie zei letterlijk dat „er enorme stam pij" zal komen als de speciale openbare aanklager Lawrence Walsh North zou laten vervolgen. Maar andere commissieleden wezen North erop, dat hij geen ex clusieve rechten op vaderlandslief de heeft en dat Amerikanen die het niet in alles met hem eens zijn, net zo goed patriotten kunnen zijn. En de democratische senator George Mitchell zei te vinden dat de stiekeme manier waarop North en de zijnen te werk zijn gegaan in de Iran-Contra's-affaire, hem deed denken aan de „waarden van een totalitair regime". In een reactie ontkende North andermaal dat hij ook maar iets il legaals heeft gedaan. Hij zei in een verdere getuigenis ook niet te gelo ven dat de regering-Reagan, bij de contacten met Iran, zich aan „con cessies aan terroristen" heeft schuldiggemaakt. Oliver North wuift als een koning naar zijn aanhangers, tijdens de lunchpauze op de laatste dag van zijn verhoor voor de Senaatscommissie over zijn rol in de Iran-Contra-affaire. Uit een opiniepeiling van het Ameri kaanse weekblad Time meent 26 procent van de bevolking dat 'Ollie' een ideale schoonzoon zou zijn en geknipt is voor het politieke ambt. Verder vond 51 procent dat hij de volledige waarheid heeft gesproken. (foto epai PARIJS (GPD) - Heel politiek Parijs en de Franse pers heeft heftig gereageerd op de verkla ringen, die een negenkoppige de legatie parlementsleden dezer dagen heeft afgelegd na een reis door Zuid-Afrika. De delegatie verklaarde nog voor ze de thuis reis aanvaardde, dat in Zuid- Afrika de apartheid nu voorgoed verdwenen was. Nergens hadden de negen Franse parlementariërs nog sporen van de apartheidspo litiek aangetroffen, zo vertelden De delegatie bestond uit drie leden van het ultra-rechtse Na tionaal Front, drie gaullistische afgevaardigden en twee parle mentariërs die te boek staan als aanhangers van de regeringspar tij RPR. In regeringskringen was men danig verstoord, met name over dergelijke verklaringen van ver tegenwoordigers van de RPR en de UDF. De secretaris-generaal van de RPR, Jacques Toubon, legde gisteren een verklaring af, waarin hij stelde dat het stand- Groep Fransen: in Zuid-Afrika geen apartheid punt van zijn partij ten aanzien van Zuid-Afrika hetzelfde geble ven is: „Wij veroordelen de apartheid". „Om de apartheid te bestrijden, zijn boycots en eco nomische en diplomatieke sanc ties niet altijd onder alle omstan digheden de beste manier om te komen tot afschaffing van de apartheid en de instelling van een democratisch bewind", voegde Toubon er echter aan toe. Oud-premier Fabius viel in zijn kritiek voornamelijk Jean-Pierre Stirbois aan, de secretaris-gene raal van het Nationaal Front, de partij die wordt geleid door Jean- Marie le Pen. Fabius zei tegen Stirbois, die tot de delegatie van negen had behoord: „Zolang de zwarte bevolking, die 70 procent van het totaal uitmaakt, geen en kel stemrecht heeft, moet men werkelijk de realiteit in dat land niet kennen of met blindheid ge slagen zijn door partijdigheid om zoveel onwaarheden te verko pen". Na hun terugkeer in Frankrijk herhaalden Stirbois en zijn poli tieke vrienden hun standpunt dat de apartheid in Zuid-Afrika verdwenen was. Bovendien ver weet Stirbois mevrouw Mitter rand, de vrouw van de Franse president, dat ze „haar plicht tot het bewaren van terughoudend heid niet was nagekomen". Ma dame Mitterrand nam deel aan de conferentie in Dakar, waar een zestigtal liberale blanken uit Zuid-Afrika contact hadden met een delegatie van het ANC (het Afrikaanse Nationale Congres). Anders dan Stirbois en de zijnen lieten de andere delegatieleden, die behoren tot de RPR en de UDF, zich na terugkeer in het va derland over de apartheid niet meer uit. TEL AVIV (GPD) - De Israëlische premier Sjamir en minister van buitenlandse zaken Peres hopen een ontmoeting te hebben met Russische diplomaten die op dit ogenblik in Jeruzalem zijn. Zonder enige ruchtbaarheid arriveerde zondagavond een consulaire dele gatie uit Moskou om de eigendom men van de Russische-orthodoxe kerk in Israël te inspecteren en contacten te leggen met Russische burgers. Het is voor het eerst sinds de verbreking van de diplomatieke betrekkingen in 1967 dat het Kremlin regeringsvertegenwoordi gers naar de joodse staat stuurt. In een kort interview gister avond met radio Israël zei de leider van de delegatie Jevgeni Antipov geen politieke opdrachten uit Mos kou te hebben meegekregen. „Mijn taak is beperkt. We zijn hier louter voor consulaire zaken", aldus de Rus. Politieke waarnemers in Jeruza lem menen echter dat de betekenis van de Russische visite niet moet worden onderschat. Het bezoek zal onder bepaalde voorwaarden zeker ook worden gebruikt om de dia loog met Israël weer op gang te brengen. De vredespolitiek van minister Peres is ei* al lange tijd op gericht de Sowjet-Unie erbij te betrekken, mits het Kremlin de diplomatieke banden met Israël hersteld en de emigratie van Russische joden ver ruimd. Daartoe bestaan al informe le contacten met Moskou en zijn in het recente verleden ontmoetingen geweest tussen Israëlische en Rus sische diplomaten in verschillende Europese steden. Maar ook uit besprekingen tus sen de Verenigde Staten en de Sowjet-Unie in Genève van de af gelopen maanden is gebleken dat Moskou toenadering tot Israël wil zoeken. Over wat de Russen eigen lijk precies willen zijn de menin gen in politiek Jeruzalem echter verdeeld. Volgens sommige poli tieke bronnen zou de Sowjet-Unie haar standpunten hebben verhard. Zo zou Moskou pas akkoord gaan met een internationale vredescon ferentie als Israël zich vooraf uit bezet gebied heeft teruggetrokken. Bronnen op het ministerie van bui tenlandse zaken in Jeruzalem daar entegen beweren dat het Kremlin juist zijn zienswijze heeft verzacht en bereid is naar de Israëlische standpunten te luisteren. Duidelijk is dat over de toekom stige betrekkingen tussen Israël en de Sowjet-Unie veel afhangt van de ontmoeting tussen de Ameri kaanse minister van buitenlandse zaken George Shultz en diens Rus sische ambtgenoot Edvard Sje- vardnadze, later deze maand. Mos kou zal vermoedelijk dan de bui tenlandse politiek met betrekking tot het Midden-Oosten, en die ten aanzien van Israël in het bijzonder, concreter formuleren. Mogelijk verbod ontmoeting ANC JOHANNESBURG (Rtr) - De Zuidafrikaanse regering over weegt de wet te wijzigen om nieu we ontmoetingen tussen Zuidafri kanen en het verboden Afrikaanse Nationale Congres (ANC) te voor komen. Dat meldde gisteren een regeringsgezinde Zuidafrikaanse krant. De „Citizen" haalde regerings kringen aan, volgens welke de mo gelijkheid van zo'n wetswijziging wordt bestudeerd nadat meer dan 50 blanke Zuidafrikanen in Sene gal drie dagen lang hebben gespro ken met hoge ANC'ers. De rege ring was ontstemd hierover maar volgens de krant is zij niet van plan actie te ondernemen tegen de voor uitstrevende blanken, wier initia tief fel werd gehekeld door rechtse Zuidafrikanen. Het blanke bewind van presi dent Pieter Botha beschouwt het ANC, dat een einde wil maken aan het blanke minderheidsregime, als een terroristische organisatie. *DHAKA - Protestdemonstraties en hard optreden van de oproerpolitie vormden gisteren het beeld in de straten van de stad Dhaka in Bangladesj. Een acht uur durende algemene staking onderstreepte de weerstand bij veel burgers van Bangladesj tegen een zondag aangenomen wet in het parlement waarbij aan het militaire appa raat politieke macht wordt toegekend. (Foio AP) KOPENHAGEN (AP) - Een aantal Europese ministers van buiten landse zaken heeft gisteren in Ko penhagen besloten om de diploma tieke boycot van de EG tegen Syrië op te heffen, om het land te belo nen voor de uitwijzing van de ter reurgroep van Abu Nidal. Ze slaag den er echter niet in om het eens te worden over opheffing van het wa penembargo en andere sancties. Na zes uur vergaderen kondig den de 12 vertegenwoordigers van de EG-lidstaten eveneens aan dat zij mogelijk een conferentie zullen organiseren voor zwarte en blanke anti-apartheidsgroepen uit Zuid- Afrika. Een gezamenlijke principe- verklaring over de toestand in Zuid-Afrika werd niet bereikt. De Deense minister van buiten landse zaken Uffe Elleman-Jensen zei dat hij zijn Syrische ambtge noot wellicht zou uitnodigen voor een bezoek aan Denemarken in de periode dat het land optreedt als voorzitter van de EG. Het zou de eerste toenadering zijn sinds vorig jaar november toen de EG, onder druk van Groot-Brittannië. besloot om geen ministerieel contact met Syrië meer te zoeken. De aanlei ding was de vermeende betrokken heid van Syrië bij een plan van Abu Nidal om een Israëlisch vlieg tuig in Londen op te blazen. De Britse minister van buiten landse zaken Sir Geoffrey Howe zei op de persconferentie na afloop van de vergadering dat „Groot- Brittannië zelf geen contacten op hoog niveau zal hervatten, maar we hebben er niets op tegen als ande ren dat wel doen." Hij verklaarde dat Groot-Brittannië vooral ont stemd was, omdat de leden van de Syrische geheime dienst, die bij de plannen van Abu Nidal betrokken waren, nog ongestraft zijn. Ellemann-Jensen zei dat hij opti mistischer was geworden over de mogelijkheden voor een vredes conferentie in het Midden-Oosten, na een gesprek met de Israëlische minister van buitenlandse zaken Simon Peres en de Egyptische pre sident Hosni Moebarak, afgelopen vrijdag in Genève. Peres zou de Deen hebben verze kerd dat hij nog eens zou proberen om het verdeelde Israëlische kabi net over te halen om de conferentie bij te wonen, of om anders de rege ringscoalitie te dwingen tot aftre den en nieuwe verkiezingen uit te schrijven voordat het parlement met zomerreces gaat. ADVERTENTIE WEDSTRIJD GEWONNEN, MIJN FIETS VERLOREN JOHANNESBURG/DEN HAAG - Ongeveer 80.000 zwarte arbeiders in de metaalsector zullen vandaag in Zuid-Afrika in staking gaan. Ook de grootste vakbond in Zuid- Afrika, die Nationale Unie van Mijnwerkers, kan elk ogenblik een nationale staking uitroepen, die 27 goud- en 18 kolenmijnen zal tref fen. Deze stakingen vallen nage noeg samen met de opening van het jaarlijkse congres van de Cosa- tu-vakbondsfederatie, morgen. Een Nèderlandse FN V-delegatie, die het Cosatu- congres had willen bijwonen, is door de Zuidafrikaan se autoriteiten de toegang tot het land geweigerd. De staking van de 80.000 Zuid afrikaanse zwarte metaalarbeiders, die vandaag voor onbepaalde tijd zal aanvangen, zal minstens 400 be drijven in de problemen brengen. De staking is door de vakbond NUMSA uitgeroepen, nadat maan denlange onderhandelingen met de metaalwerkgevers, onder meer over salariseisen waren stukgelo pen. NUMSA- woordvoerdster Adrienne Bird zei gisteren dat 94,9 procent van de 52.000 metaalarbei ders, die aan een eerdere stemming hadden deelgenomen, het voorstel van een staking ondersteunden. Volgens Bird willen de metaalar beiders een salarisverhoging van 58 rand per week, waardoor hun minimumsalaris 158 rand zal wor den. Verder zullen de metaalarbei ders gaan staken voor een kortere werkweek, zwangerschapsverlof voor vrouwen en andere verbete ringen van hun werkomstandighe den. Ook in de Zuidafrikaanse mijn industrie kan nu elk ogenblik een staking uitbreken. Het afgelopen weekeinde werd een stemming on der de ruim 200.000 aangesloten le den van de NUM, de Nationale Unie van Mijnwerkers, afgerond en volgens NUM-woordvoerder Marcel Golding is het overgrote deel van de mijnwerkers bereid om te gaan staken. De NUM wil een salarisverhoging van 30 procent, terwijl de mijnwerkgevers, verza meld in de Zuidafrikaanse Mijnka- mer, niet verder willen gaan dan 17 tot 23 procent. In het verleden hebben stakin gen in de mijnindustrie en andere sectoren, zelfs als ze legaal waren, tot massaontslagen geleid. Adrien ne Bird: „We kunnen hier weinig tegen doen, maar mogelijk dat de rechter in zo'n geval deze keer an ders zal beslissen". Afgezien van het feit dat ze kunnen worden ont slagen, betekent een staking voor de arbeiders tevens, dat ze geen loon zullen ontvangen. Noch de NUM, noch de NUMSA beschik ken over een stakingsfonds. En ook de Cosatu-vakbondsfederatie, waarbij de twee bonden zijn aange sloten, heeft geen fondsen om de stakers financieel bij te staan. men met de opening van het jaar lijkse congres van de Cosatu- vak bondsfederatie, aanstaande woens dag. Gisteren werd bekend, dat de Zuidafrikaanse regering de Neder landse vakbondsfederatie FNV geen toestemming heeft gegeven om het Cosatu-congres bij te wo nen. Ook andere buitenlandse ver tegenwoordigers zijn uitgenodigd, maar het lijkt erop dat hen eenzelf de lot te wachten staat als de FNV. De weigering van de Zuidafri kaanse regering een FNV-delegatie tot het land toe te laten wordt door de FNV beschouwd als een 'ernsti ge schending van haar recht om contact te onderhouden met de meest representatieve werkne mersorganisatie van Zuid-Afrika'. Een officiële reden voor de weige ring is door de Zuidafrikaanse am bassade niet verstrekt, zo verklaart de FNV, maar de vakbond zegt uit gesprekken met de ambassade op te maken dat de grond voor de wei gering ligt in de anti-apartheidsop- stelling van de FNV, Bij de Zuid afrikaanse regering is door de FNV protest aangetekend. Hoezeer de Cosatu, als de be langrijkste en grootste vakbonds federatie in Zuid-Afrika, een be dreiging is geworden voor de rege- ring-Botha, bleek overigens nog eens afgelopen weekeind, toen de minister van werkgelegenheid Pie- tie du Plessis wettelijke maatrege len tegen Cosatu in het vooruit zicht stelde, omdat de Cosatu zich schuldig zou maken aan politieke activiteiten, gericht tegen de rege ring. Het Cosatu-congres, dat drie da gen zal duren en wordt gehouden in de Witwatersrand-universiteit te Johannesburg, zal zich vooral rich ten op de voordurende aanvallen die de vakbond het afgelopen jaar van de kant van de regering en de politie te verduren kreeg. Hiervoor is reeds een 'Handen-af van Cosa- tu'-campagne van start gegaan. Een andere actie (ten behoeve van een minimumloon) zal nieuw leven worden ingeblazen. Andere onderwerpen op de con gresagenda zijn: economische sancties, desinvesteringen, onder wijs, de positie van de immigrant arbeider, werkloosheid, tribalisme binnnen de werksituatie, de kwes tie Namibië en de politieke situatie in Zuid-Afrika in haar algemeen heid. Bij de Cosatu zijn nu 13 verschil lende nationale bonden aangeslo ten, met ruim 750.000 betalende zwarte leden. Als men rekening houdt met de leden die zich heb ben aangemeld, maar die nog niet regelmatig hun contributie beta len, dan heeft de Cosatu meer dan één miljoen leden. Op het congres worden 1500 gedelegeerden uit heel het land verwacht, alsmede waarnemers van twee andere nog niet bij de Cosatu aangesloten bon den. Verder zijn arbeidersorganisa- tis uit heel de wereld uitgenodigd, als zij tenminste een visum van de regering krijgen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 5