Brits zeevaartimperium viert feest
CNV: kabinet
zaait paniek
onder minima
Tevredenheid over
akkoord stukgoed
5Stoppen steun boer noodlottig'
'Regeling verlof voor
ouders onvoldoende'
WOENSDAG 8 JULI 1987
ECONOMIE
PAGINA 7
REUZETRANSPORT
UTRECHT (ANP) - Het kabinet-Lubbers II zaait paniek
onder de laagst betaalden en uitkeringsgerechtigden door
regelmatig 'proefballonnen' op te laten over het verminde
ren van subsidies en bezuinigingen op de studiefinancie
ring, aldus de christelijke vakcentrale CNV.
"Deze onverantwoorde vorm van het vooijaarsoverleg zijn gemaakt
regeren staat haaks op het con- over jeugdwerkloosheid, scholing,
structieve klimaat tijdens het voor- langdurige werkloosheid en de
jaarsoverleg op 2 juni", stelt de verzameling van werkloosheidscij-
vakcentrale in een open brief aan fers. De bereidheid van het kabinet
het kabinet. Op 2 juni spraken om een gelijkwaardige inkomens-
werkgevers, werknemers en rege- ontwikkeling tussen markt- en col-
ring over het te voeren sociaal-eco- lectieve sector na te streven, noem-
nomisch beleid in de komende ja- de hij zelfs een 'politieke door
ren. braak'.
CNV-voorzitter Hofstede liet De gisteren aan het kabinet ge-
zich enige tijd geleden nog positief zonden brief is aanzienlijk kriti-
uit over de afspraken die tijdens scher van toon. Het Christelijk Na
tionaal Vakverbond herinnert het
kabinet nadrukkelijk
'Loodvrij' in
Nederland het
best te krijgen
BRUSSEL (ANP) - Nederland
is het enige land in de EG waar
bij alle benzinestations lood
vrije benzine te koop is. Dat is
gebleken uit een onderzoek dat
de BEUC heeft ingesteld. De
BEUC is het Europese bureau
van de consumentenbonden
van de EG-lidstaten.
Ook in Denemarken is op
veel plaatsen (bij 90 procent
van de stations) loodvrije ben
zine te koop. In Duitsland is dat
bij 75 procent van de stations
het geval. Maar in de rest van
Europa is het met de beschik
baarheid van loodvrije benzine
nog niet best gesteld.
In België is het aantal sta
tions met loodvrije benzine in
de laatste negen maanden zelfs
geslonken, van 42 tot 23. De
BEUC wijt de grote verschillen
aan het beleid dat in diverse
landen gevoerd wordt. In
Duitsland bijvoorbeeld heeft
een soepele fiscale regeling er
voor gezorgd dat twintig pro
cent van het wagenpark daar
nu is uitgerust met katalysato
ren voor het gebruik van lood
vrije benzine.
In 1992 moeten als gevolg
van afspraken die door de Eu
ropese ministers voor milieuza
ken gemaakt zijn alle benzine
stations in de EG loodvrije ben
zine leveren. Een jaar later
moeten alle auto's die vanaf dat
moment gemaakt worden ge
schikt zijn voor het gebruik van
loodvrije brandstof.
STOCKHOLM - Negen wagens met 192 wielen waren nodig om een vliegtuighangar van 80 bij 45 meter naar
de belof- de plaats van bestemming te brengen. In verband met de aanleg van een nieuwe startbaan op het vliegveld
te dat na de stelselherziening rust Arlanda bij Stockholm moest de 800 ton wegende hangar een kilometer worden verplaatst. Computergestuurde
zou komen op het gebied van de platformwagen van het Nederlandse transportbedrijf Mammoet begonnen gisteren aan de klus. <rotoANP)
sociale zekerheid. Van die belofte
is bitter weinig terecht gekomen,
gezien de voorgenomen verminde
ring van huursubsidies en van sub
sidies op koopwoningen, bezuini
gingen op de studiefinanciering en
kortingen op welzijnssubsidies, al
dus het CNV.
Ook het voorstel om het mini
mumloon voor 15- tot 18-jarigen af
te schaffen en de maximumleeftijd
te verhogen naar 27 jaar vindt het
CNV niet juist. Het CNV waar
schuwt voor de ongunstige gevol
gen voor de Nederlandse economie
van het inzakken van de binnen
landse bestedingen. Als de plan
nen ten aanzien van huursubsidie
en subsidie op koopwoningen
doorgaan, zal de bouwnijverheid
bovendien zwaar worden getrof
fen, aldus de christelijke vakcen
trale.
BRUSSEL (Rtr/GPD) - Het Ameri
kaanse voorstel om in de komende
tien jaar alle landbouwsubsidies af
te schaffen gaat te ver. In deze zin
hebben vertegenwoordigers van
de EG en Japan, die in Genève bij
een zijn voor landbouwoverleg in
het kader van de handelsronde van
de GATT (Algemene Overeen
komst inzake Tarieven en Handel)
zich uitgelaten. Eerder al had de
Europese Commissie in Brussel bij
monde van landbouwcommissaris
Frans Andriessen laten weten het
voorstel betwistbaar en niet prak
tisch te vinden.
De landbouw speelt een vitale
rol in talloze landen en is daarom
altijd het voorwerp geweest van
overheidssteun. Zonder die steun
zouden de boeren rechtstreeks
overgeleverd worden aan de vrije
concurrentie op de wereldmarkt,
met alle voor hen noodlottige ge
volgen van dien, zei EG-landbouw-
onderhandelaar Legras gisteren.
Reagans onderhandelaars bij de
GATT, de wereldorganisatie voor
handel en tarieven, stelden maan
dag een complete afbraak voor van
alle export-subsidies, alle invoer
beperkingen, tarieven en produk-
UTRECHT (ANP) - De door de
voedingsbonden van FNV en CNV
uitgeroepen werkonderbreking
van vier uur bij verschillende be
drijven van Nestlé Nederland is
volgens de bonden wat betreft de
deelname een succes gebleken. Ze
ker vierhonderd werknemers van
de ochtendploegen hebben aan de
oproep gehoor gegeven. Van de
middagploegen hebben ongeveer
honderd werknemers aan de werk
onderbreking meegedaan. Volgens
de bonden heeft de produktie bij
de bedrijven in Nunspeet en
Scharsterbrug geheel en in Bols-
ward en Rotterdam vrijwel stilge
legen.
De werkonderbreking bij het be-
Prikactie bij
Nestlé 'succes'
drijf in Amsterdam is afgeblazen
omdat de werknemers - voorna
melijk uitzendkrachten - zouden
zijn geïntimideerd. Als ze aan de
actie zouden deelnemen, zouden ze
vandaag niet meer op het werk
hoeven te verschijnen, aldus een
woordvoerder van de Voedings
bond FNV. In Gorkum duurde de
werkonderbreking slechts een uur.
tie. De bonden protesteren tegen
het eenzijdig opzeggen van het so
ciaal contract, waardoor ontslagen
en fabriekssluitingen mogelijk
worden. Na de zomervakantie zijn
langduriger acties te verwachten,
waaronder stakingen. Nestlé Ne
derland wil reorganiseren wegens
de ingezakte afzet van vooral ge
condenseerde melk. Het huidige
reorganisatieplan voorziet in het
schrappen van 285 van de 2100 ar
beidsplaatsen. In september komt
een nieuw plan op tafel, waarin
naar verwachting meer arbeids
plaatsen op de helling komen te
staan. Per januari 1988 acht Nestlé
zich niet meer gebonden aan het
sociaal contract met de bonden.
Schokbeton
De groep CBR/Enci overweegt
een samenwerkingsovereenkomst
te sluiten met de Finse Partek, die
binnen een jaar zou kunnen leiden
tot de verwerving van een meer
derheidsbelang door de Finnen in
dochter Schokbeton met een vesti
ging onder meer in Koudekerk. De
raad van bestuur heeft gisteren be
kend gemaakt dat ondrhandelin-
gen gaande zijn die binnen een jaar
moeten leiden tot een meerder
heidsbelang van Partek in Schok
beton. Voor de huidige organisatie
van Schokbeton zal de overneming
geen gevolgen hebben.
Fermenta
Het in ernstige financiële proble
men verkerende Zweedse biotech-
nologieconcern Fermenta heeft
een overnemingsbod ontvangen
van een Amerikaanse kunstmest-
fabrikant. Trans Resources Ine
(TRI) wil 1,37 miljard kroon (438
miljoen gulden) neertellen voor
Fermenta, zo is gisteren in Stock
holm bekendgeworden. De direc
tie en de voornaamste aandeelhou
der van Fermenta, Industrivarden
AB, hebben reeds ingestemd met
het bod.
Bredero
De Geldens Groep, de paraplu
waaronder de gezonde bedrijven
uit het noodlijdende aannemings
concern Bredero zijn onderge
bracht, is met ingang van gisteren
zelfstandig geworden, zo blijkt uit
een mededeling van Bredero.
De Geldens Groep zal volledig
onafhankelijk van Bredero gaan
werken. De financiering was al eer
der veiliggesteld. De Geldens
Groep is een houdstermaatschap
pij van veertien werkmaatschap
pijen.
Fokker
De vliegtuigfabrikant Fokker
heeft een in aanbouw zijnde Fok
ker 50 uit de produktie moeten ha
len. Een aangebrachte verflaag
bleek niet goed te zijn. Dit heeft
een woordvoerder van Fokker van
ochtend bevestigd. Hoe groot de
schade bedraagt kon hij nog niet
meedelen. Uit een eerste onder
zoek is gebleken dat de verf waar-
schijnlijk verkeerd is opgeslagen.
tiequota en alle binnenlandse sub
sidies die bestemd zijn om de ex
port door boeren te vergemakkelij
ken.
Het gaat daarbij ook om de kos
ten van het opslaan van overschot
ten, om oogstverzekeringen,
brandstof- en mestkredieten en be
paalde leningen. De overheden
zouden zonder uitzondering eigen
lijk geen cent steun meer mogen
geven. De landbouw in de wereld
moet zichzelf bedruipen. Er zou
den zelfs strafmaatregelen (in de
vorm van boetes) moeten komen
voor landen die zich niet aan deze
regels houden. Het toezicht op de
naleving zou in GATT-verband
moeten worden uitgevoerd.
Volgens de Amerikanen zijn de
landbouwsubsidies de oorzaak van
de enorme overproduktie in de
landbouw in bijna de gehele (wes
terse) wereld. De VS zijn vooral de
hoge subsidies die de EG de Euro
pese boeren biedt, een doorn in het
oog. Al jaren lopen de Amerikanen
tegen het EG-landbouwbeleid te
hoop. Zelf steken zij overigens ook
veel geld in steun aan de boeren.
Dit jaar zal de Amerikaanse rege
ring daarvoor ongeveer 50 miljard
gulden uittrekken, slechts een
fractie minder dan de EG aan de
boeren geeft.
In Brussel wordt er op gewezen
dat de EG al bezig is zelf de tering
naar de nering te zetten. De voor
stellen van de Europese Commis
sie voor dit landbouwjaar kwamen
neer op een bezuiniging met 2,5
miljard gulden. Door prijsverlagin
gen (bijna 10 procent voor graan),
minder opkoop van overschotten
en andere ingrepen.
Maar volgens Brusselse land
bouwdeskundigen kunnen de
overschotten nooit in tien jaar wor
den weggewerkt. Daar zullen tien
tallen jaren voor nodig zijn. De
Amerikaanse voorstellen houden
daar volgens Legras geen rekening
mee. Het kappen van alle subsidies
zou tienduizenden, wellicht hon
derdduizenden boeren in Europa -
die op basis van die al twintig jaar
bestaande subsidies een redelijk
bestaan hebben opgebouwd - in de
bijstand jagen.
ONTSLAGEN - Ruhrkohle AG, de
grootste steenkoolproducent in
West-Duitsland, is van plan dit jaar
4700 arbeidsplaatsen te schrappen.
Topman Heinz Hom verklaarde
gisteren dat zijn bedrijf meer
steenkool produceert dan het kan
verkopen. Dat komt door de afne
mende vraag naar cokes van de in
moeilijkheden verkerende staalin-
Doodse stilte heerste gisteren bij de Rotterdamse Nestlé-vestiging. Door de werkonderbreking bleven de melk- ,du^rie' ™rig Jaar had Ruhr"
wagens, die normaal in de rij staan, weg. De voedingsbonden FNV en CNV organiseerden de actie als protest 5?hle. 112-600 werknemers in
tegen de opzegging van het sociaal contract door de directie. (f0to anp) dienst-
LONDEN - Al jaren vechten
twee Engelse scheepvaartmaat
schappijen om de allerhoogste no
tering in de Britse maritieme ge
schiedenis. Cunard gooit hoge
ogen met haar snelle, welgevorm
de 'koninginnen' van de transat
lantische oversteek. En The Penin
sular and Oriental Steam Naviga
tion Company (P&O) beroept zich
op haar historische verbondenheid
met het Verre Oosten.
door
Haye Thomas
Geen wonder dat heimwee en
nostalgie een grote rol spelen in de
viering van de honderdvijftigste
veijaardag van laatstgenoemde
vermaarde onderneming; ooit in
zijn meest simpele vorm opgezet
door een werkloze Shetlandse pik
broek en een kleine Londense
scheepsmakelaar, die nauwelijks
het zout in de pap verdienden.
In de huidige vloot van P&O-
schepen is het fraaie cruiseschip
Canberra zonder twijfel het meest
Britse en dus ook het meest eer
biedwaardige. Bekender echter is
echter de Pacific Princess, het drij
vende prettheater voor de onver
woestbare Amerikaanse televisie
serie The Love Boat'. Normaal
vaart deze Princess in en uit de
droomwereld van geliefde Pacific-
havens als Acapulco.
Gisteren lag het schip in de mon
ding van de Thames en draaiden
haai- keukens op voUe toeren. Want
onder de driehonderd gasten aan
boord bevonden zich zelfs konin
gin Elisabeth en Prins Philip, die
er natuurlijk aan werden herinnerd
hoe 76 jaar geleden koning George
V en zijn gemalin Mary aan boord
van P&O's Medina naar Delhi voe-
The Peninsular and Oriental
Steam Navigation Company houdt
zich tegenwoordig met meer dan
scheepvaart alleen bezig. De P&O
telt thans meer dan honderd doch
terondernemingen en aanverwante
maatschappijen. Variërend van be
kende Londense tentoonstellings
gebouwen als Earls Court en
Olympia, tot bedrijven die winkel
centra opzetten. En P&O was maar
net enkele weken eigenaar van Eu
ropean Ferries, waartoe ook Town-
send-Thoresen behoort, toen diens
Herald of Free Enterprise net bui
ten de haven van Zeebrugge kan
telde en bijna tweehonderd opva
renden het leven verloren.
Inmiddels is Townsend-Thore-
sen weer druk aan het adverteren.
Intensief gebruik makend van het
P&O-embleem als het nieuwe ver
trouwenwekkende element in haar
activiteiten. In tegenstelling tot de
sombere prognoses valt het aantal
boekingen voor de oversteek met
Townsend-Thoresen tot nu toe niet
tegen. Het is niet zeker of het druk
ke zomerseizoen hetzelfde beeld
zal opleveren, maar voorlopig zijn
de resultaten op de Townsend-
Thoresen-routes niet veel minder
dan het vorig jaar.
Wapentransport
Het grote avontuur van de P&O
begon in 1837 toen koningin Victo
ria op de troon kwam en Brodie
McGhee Wilcox en Arthur Ander
sen het recht verwierven om post
van en naar Spanje en Portugal te
varen. Het zogenaamde Peninsular
Post Contract.
Andersen was een werkloze ma
rineman uit Shetland, die de Navy
de rug toekeerde na de definitieve
nederlaag van Napoleon bij Water
loo. Hij vond een baantje op het
stoffige en armoedige makelaars-
kantoortje van Wilcox in de Lon
dense binnenstad. Maar samen
vormden zy al gauw een combina
tie die bereid was om van den bro
de tot het uiterste te gaan. In 1825
kochten zij een gestrande Ameri
kaanse schoener, die zij opknapten
en zelfs bewapenden voor het uit
voeren van riskante wapentrans
porten naar opstandelingen in Por
tugal.
Andersen en Wilcox behoorden
ook tot de eersten die investeerden
in stoomschepen, terwijl die maar
net de kinderziekten te boven wa
ren en de glorieuze macht van het
zeilschip nog lang niet gebroken
was. Het tijdstip van deze keuze
werkte fantastisch in hun voor
deel.
Met snelle en regelmatige afvaar
ten naar Spanje en Portugal legden
zij de basis voor hun nautisch im
perium. Na Spanje en Portugal
volgde een vaste dienst tussen Gi
braltar en Alexandrië in Egypte.
Dat was het begin van de route die
uiteindelijk naar India leidde. Ver
voerd werden post, passagiers en
ten slotte ook vracht. Het transport
van opium naar China leverde een
terugvaart op met grote balen zy-
de. Een pure goudmijn, zij het voor
korte tijd, want de Chinese rege
ring zag niet graag dat het Westen
de Chinezen verdoofden met geest
verruimende middelen.
Maar telkens slaagde de P&O-di-
rectie er in om de huig weer tydig
naar de wind te hangen. Het grote
verhaal van de onderneming is als
een boeiende avonturenroman, vol
luxe, romantiek en intriges op de
zeven zeeën. Maar ook vol voor- en
tegenspoed.
De grote reuzin van destyds
vaart nog steeds, zij het in beperkte
mate. Maar de activiteiten zijn er
niet minder om. Juist omdat de
P&O er telkens weer in slaagt is
zich bij de omstandigheden en het
tijdsbeeld aan te passen.
ROTTERDAM (ANP) - Zowel
werkgevers als werknemers heb
ben positief gereageerd op het ak
koord dat maandagavond in de
Rotterdamse stukgoedsector is ge
sloten. Daarmee kwam een eind
aan een conflict dat acht maanden
heeft geduurd.
Werkgeversonderhandelaar G.
Zeebregts, directeur bij de haven-
werkgeversvereniging SVZ, is zeer
tevreden met het bereikte resul
taat. "Ik denk dat beide partijen de
laatste weken tot de conclusie zijn
gekomen dat het nu toch dringend
nodig was om wat te doen aan die
sector. Er is een beter besef ont
staan aan beide kanten voor el-
kaars standpunten".
Niettemin meent Zeebregts dat
het vooral de Vervoersbond FNV
is geweest, die dan uiteindelijk als
laatste partij tot het inzicht kwam
dat het zo niet langer kon. Dat ge
beurde onder druk van minister
De Koning van sociale zaken en
werkgelegenheid, die besloot de
overheidsbijdrage aan de financie
ring van het teveel aan stukgoed-
werkers in de gezamenlijke ar
beidspool SHB in te trekken. Die
maatregel had uiteindelijk vrijwel
zeker geleid tot het faillissement
van de SHB en wellicht ook van
een aantal stukgoedbedry ven.
"Vooral aan de kant van de ver
voersbond is de laatste weken het
besef gegroeid dat het in feite
twaalf uur geweest was en dat
maatregelen nodig waren om in die
sector geen chaos te laten ontstaan
door rampen met de SHB te laten
gebeuren", aldus Zeebregts.
Zeebregts is, net als zijn oppo
nent Paul Rosenmöller van de Ver
voersbond FNV, zeer te spreken
over de rol van Gerard Krul, hoofd
redacteur van het Vrije Volk. Die
slaagde er in - na enkele dagen in
formeel en zorgvuldig geheim ge
houden overleg - om de partyen
weer officieel aan tafel te krijgen.
Of het akkoord ook kan worden
uitgevoerd is overigens nog onze
ker. De Vervoersbond FNV gaat
eerst de stukgoedwerkers raadple
gen. De uitslag daarvan wordt eind
augustus verwacht. Maar als de
eerste confrontatie van FNV-be
stuurder Rosenmöller met zijn
achterban, gistermiddag in de kan
tine van het stukgoedbedryf Quick
Dispatch, een graadmeter is, dan
lijkt er geen vuiltje aan de lucht.
Zo'n driehonderd stukgoedwer
kers hadden wel een - zij het be
scheiden - applaus over voor de
vakbondsbestuurder toen deze zijn
verhaal over "de laatste tien dagen,
balancerend op het koord van de
tijdsdruk" had verteld.
Het heeft er, aldus Rosenmöller,
ondanks de optimistische geluiden
die de laatste dagen van beide par
tijen te horen waren, maandag op
het stadhuis in Delft toch nog even
om gespannen. Dat moment speel
de zich af rond de klok van zes uur
's avonds, toen de werkgeversdele
gatie om een langdurige schorsing
vroeg om in Rotterdam met de ach
terban te kunnen overleggen.
De uitslag van het zich acht
maanden voortslepende conflict
analyserend, zegt Rosenmöller:
"Ik denk dat wij de wedstrijd in ie
der geval heel goed gespeeld heb
ben. De uitslag (geen ontslagen) is
die wij ons van te voren hadden
voorgesteld. Als je toch een win
naar moet kiezen en je kijkt naar
de principes, dan zijn wij er heel
goed uitgekomen."
UTRECHT - De Emancipatieraad
(ER) is niet tevreden met de door
de regering voorgestelde regeling
van onbetaald ouderschapsverlof.
Maandag besloot het kabinet dat
ouders de gelegenheid moeten
krijgen maximaal zes maanden tij
delijk 20 uur per week te gaan
werken tot een kind vier jaar is.
Doel van de regeling is de combi
natie van betaald werk met verzor
gende taken te vergemakkelijken.
Voorlichter Guusje Niemöller
van de ER noemt het besluit een
druppel op een gloeiende plaat.
Het steekt volgens haar schril afte
gen de brede regeling die de ER,
een adviesorgaan voor de regering,
al in 1983 voorstelde. Daarin stelt
de Raad onder meer een 'gewen-
ningsbijdrage' voor, die het werk
nemers zou vergemakkelijken om
een half jaar in deeltijd te gaan
werken. De financiële teruggang
zou dan iets geleidelijker verlopen.
Bovendien was dat advies van de
ER bedoeld als een overgangssi
tuatie totdat de kinderopvang zou
zijn verbeterd en regelingen zou
den zijn getroffen rond het zoge
naamde 'calamiteitenverlof: dat
wil zeggen een bepaald aantal ex
tra vrije dagen bij ziekte van een
kind. Daarvan is vooralsnog niets
terug te vinden in het maandag ge
nomen besluit.
Niemöller: "Ons uitgangspunt
was en is: ouderschapsverlof, liefst
betaald, is op dit moment hard no
dig. Maar als je ondertussen een
goed stelsel opbouwt van betaalba
re kinderopvang, is zo'n apart ver
lof op den duur niet meer nodig."
Volgens Niemöller heeft het So
ciaal en Cultureel Planbureau al in
1977 berekend dat een 'pakket' van
extra doorbetaling van een deel
van het salaris tijdens het ouder
schapsverlof, tien dagen buitenge
woon (calamiteiten-)verlof plus
verlenging van het zwangerschaps
verlof met twee weken neerkomt
op ongeveer 360 miljoen gulden.
Omgerekend zou dat neerkomen
op een stijging van een half pro
cent van de premies die nu al voor
de Ziektewet worden betaald.
De ER vindt de achteruitgang in
inkomsten (tijdens het verlof leve
ren werknemers volgens het plan
van de regering ook de helft van
hun salaris in) een groot bezwaar.
"En we moeten nog maar afwach
ten hoe het is gesteld met de
rechtspositie van de werknemer
die van het verlof gebruik maakt.
Hoe verloopt dan de pensioenop
bouw, welke ziektekostenpremie
betaal je dan, hoe reageert de be
lasting? Die zaken bepalen uitein
delijk of werkende ouders erbij ge
baat zijn", aldus de woordvoerder.
Boete Chrysler
WASHINGTON (Rtr/DPA) - Het
Amerikaanse autoconcern Chrys
ler moet een boete van 1,6 miljoen
dollar (ruim 3 miljoen gulden) be
talen vanwege het overtreden van
de veiligheidsvoorschriften in een
fabriek in Newark. Het is de hoog
ste boete die ooit in een dergelijk
geval is opgelegd.
De arbeidsinspectie trof 811 ge
vallen aan waar Chrysler in strijd
handelde met de voorschriften. De
werknemers in de assemblagefa
briek zijn ondermeer blootgesteld
geweest aan een te hoog lood- en
arsenicumgehalte. Bovendien
heeft Chrysler nagelaten zijn werk
nemers op de hoogte te stellen van
de aanwezigheid van gevaarlijke
chemicaliën in de fabriek, aldus de
arbeidsinspectie.
CHESSINGTON - Prins Edward van Engeland maakt een gróie plons
op de wild-waterbaan van het 33 miljoen gulden kostende pretpark 'Ches-
sington World of Adventures'. De prins kneep de ogen stijf dicht en hoopte
maar dat-ie niet nat werd. (foto ap>
pLONS
