Nieuw verzoek
betaal regeling
voor patiënt
BV Aarde: pleidooi voor verdraagzaamheid
MeVSAMSUNG naar 't if spektakel.
Saneren Kempen
kost half miljard
Vereniging wil blank
gezin 'als voorbeeld'
WOENSDAG 8 JULI 1987
BINNENLAND
PAGINA 3
In conflict ziekenfondsen-specialisten
UTRECHT (ANP/GPD) - Het Landelijk Patiënten Consu
mentenplatform heeft gisteren partijen in het conflict spe
cialisten-ziekenfondsen per brief gevraagd mee te werken
aan een regeling voor net betalingsverkeer zodat de pa
tiënten daarmee geen bemoeienis meer iouden hebben.
Betrokkenen hebben nog niet officieel kunnen reageren.
Overigens lijkt het conflict muurvast te zitten.
HOOGEZAND (GPD) - De
christelijke woningbouwvereni
ging ds. Talma in Hoogezand wil
niet dat een door haar beheerde
woning wordt betrokken door een
Surinaamse vrouw. Mevrouw M.
Zarks, die begin dit jaar een baby
kreeg, is te verstaan gegeven dat
men daar een blank gezin in wil en
geen zwarte mensen. Mevrouw
Zarks, die ruim een jaar bij Talma
als woningzoekende staat inge
schreven, is eveneens afgewezen
voor een andere woning in Hooge-
zand. Ook daar wil men geen zwar-
Surinaamse vrouw krijgt geen woning
Talma-directeur Munnike beves
tigde desgevraagd deze afwijzin
gen. Volgens Munnike staat de eer
ste woning leeg. "We laten die wo
ning leeg staan. Daar moet een Ne
derlands, blank gezin gaan wonen
dat ook een voorbeeldfunctie kan
vervullen, want de buurt daar ver
paupert sterk", aldus Munnike.
De andere woning wordt de
vrouw niet toegewezen, omdat vol
gens Munnike de buurt protesteer
de toen bekend werd dat een Suri
naamse de woning zou betrekken.
Aan dit protest van bewoners komt
Talma tegemoet. Munnike: „De be
woners accepteren het op dit mo
ment niet meer. Er heeft daar in die
straat een Pakistaans gezin ge
woond, waarmee de ervaringen
zeer slecht zijn geweest en ook
toen hadden de buurtbewoners er
van tevoren voor gewaarschuwd".
Munnike zegt dat in bepaalde
wijken in Hoogezand de mensen
het niet meer accepteren als er
donkerkleurige mensen als buren
komen wonen. "Ben ik dan room
ser dan de paus, om ze er dan toch
neer te zetten?", aldus Munnike.
Hij zegt dat mensen wel de mond
vol hebben van integratie, maar
dat dit in de praktijk vaak toch niet
meer werkt. Volgens hem zijn Ne
derlanders tolerant, zolang het
maar niet om hun buurman gaat.
Mevrouw Zarks is intussen met
allerlei beloften door Talma aan
het lijntje gehouden. Als de ene
medewerker haar beloften over
een woning deed, dan trok een an
dere die wat later even snel weer
in. Zij wil graag in de wijk Wold-
wijck in Hoogezand wonen omdat
haar moeder daar ook w.oont. Die
kans lijkt nu uitgesloten. Talma
wil, aldus Munnike, haar wel
Het LPCP heeft zich beraden op
juridische stappen. Volgens
woordvoerder Van der Wilk is het
niet eenvoudig om bijvoorbeeld
via een kort geding partijen te
dwingen een contract aan te gaan.
Nu probeert het platform het nog
eens op deze manier. In de brief
wordt partijen gevraagd voor don
derdag 9 juli kenbaar te maken of
ze hiertoe bereid zijn. Is het de
fondsen noch de ziekenfondsen
mogelijk hier op in te gaan, dan zal
het platform opnieuw bekijken
welke juridische mogelijkheden er
zijn. Van der Wilk: We wachten
nu dus eerst af'.
Het voorstel komt er op neer dat
de patiënten de aanspraak die zij
op hun ziekenfonds hebben voor
de kosten van medisch-specialisti-
sche hulp overdragen aan de be
handelend specialist. Dat zou via
een schriftelijke verklaring moeten
gebeuren, waarna het ziekenfonds
rechtstreeks aan de specialist kan
betalen. De patiënten hoeven de
nota's dan niet langer door te stu
ren naar het ziekenfonds (dat het
geld dan eerst weer aan hen over
maakt voordat zij zelf de specialist
betalen). Ook het contant voldoen
van kleinere bedragen is dan van
de baan.
In de huidige situatie worden be
langen van patiënten volgens het
Platform ernstig geschaad. Van
der Wilk erkende dat de VNZ eer
der al een voorstel van de LSV om
de verzekerden hun vorderingen
op het ziekenfonds aan hun specia
list te laten overdragen heeft afge
wezen. "Wij willen dat het conflict
zich afspeelt buiten de portemon
nee van de patiënt om", aldus Van
der Wilk. Hij herinnerde eraan dat
eerdere pogingen van het Platform
om via bemiddeling tot een oplos
sing te komen niets hebben uitge
haald.
Economisch directeur H. Wil-
lems van de LSV reageerde niet
bijster enthousiast op het voorstel.
De VNZ heeft eenzelfde voorstel
van de LSV het afgelopen halfjaar
al drie keer afgewezen. Ze floot
ook enkele afzonderlijke fondsen
die er wel mee akkoord gingen te
rug. Willems kan zich niet voorstel
len, dat de VNZ nu ineens wèl 'ja'
zal zeggen.
Adjunct-secretaris P. Wagenaar
van de VNZ zei in een voorlopige
reactie dat de voorgestelde rege-
ling - "hoe goed bedoeld ook" - een
lapmiddel is dat niets oplost. Het
maakt het de specialisten alleen
gemakkelijker om aan hun geld te
komen. De VNZ moet nog nader
studeren op haar definitieve reac
tie. Daarbij zal ook worden geke
ken naar de juridische en tech-
nisch-administratieve gevolgen.
DEN HAAG (GPD) - Het aantal inbraken in woningen is in de afgelopen
vijfjaar verdubbeld van 100.000 tot 200.000. Elke dag wordt in 550 wonin
gen in ons land ingebroken. Dat blijkt uit een onderzoek van het ministe
rie van justitie.
Het exacte aantal inbraken is niet vast te stellen, omdat het vermoeden
bestaat dat meer en meer ten onrechte aangifte van diefstal uit woningen
wordt gedaan. Volgens de verzekeringsmaatschappijen worden inbraken
steeds vaker verzonnen, hoewel het bewijs daarvoor niet te leveren is.
Het inbrekersgilde is doorgaans niet onder de indruk van enige vorm
van beveiliging van het huis. Ze laten zich alleen afschrikken door een
gedegen alarminstallatie of door de aanwezigheid van een luidruchtige
hond.
HILVARENBEEK - De twee pan
da's in het safaripark Beekse Ber
gen beleefden de afgelopen dagen
ongekende temperaturen. Panda's
leven normaal in het koele centrale
bergland van China. Verzorgers
gaven de dieren een koude douche
en maakten gelijk van de gelegen
heid gebruik om de panda's schoon
te borstelen.
(foto ANP)
Jan Tinbergen ziet economie als vredestichter
"Medici hebben gewaarschuwd
dat er bij een kernoorlog geen me
dische hulp voorhanden zal zijn. Ik
geloof dat wij economen een soor
telijk advies moeten geven. Het
zou irrealistisch zijn als we zouden
zwijgen over een oorlog die zo ont
zettend negatief is voor het mense
lijk welzijn, terwijl we wel ons best
doen met een belastingverande
ring het menselijk welzijn een
beelje te verhogen".
Zo schetste Nederlands be
roemdste econoom Jan Tinbergen
in een vraaggesprek met het
maandblad Onze Wereld de bewee-
door
Sjaak Smakman
greden voor zijn nieuwe boek 'Wa
pens en welzijn'. Samen met de
Amerikaanse hoogleraar Dietrich
Fischer heeft de 84-jarige Nobel
prijswinnaar zich gewaagd aan een
toepassing van de economische
wetenschap op de wereldpolitiek.
Het prikkelende uitgangspunt is
dat de veiligheidspolitiek onder
deel moet zijn van het sociaal-eco
nomisch beleid. Want, stellen Tin
bergen en Fischer, de hoofddoel
stelling van de economie is een zo
groot mogelijk welzijn te bereiken.
Een economisch beleid dat de uit
werking van een oorlog negeert is
dus onrealistisch.
De twee professoren beginnen
met een uiteenzetting van een aan
tal economische kernbegrippen en
gaan daarmee vervolgens de we
reldpolitiek te lijf. De wapenwed
loop staat daarbij centraal. Volgens
Tinbergen en Fischer vormt de
kern van de wapenwedloop de be
hoefte aan veiligheid, die ze defi
niëren als 'de waarschijnlijkheid
van het voortgezet functioneren
van de natie naar eigen voorkeur'.
Achterhaald
Daar komen de auteurs ook tot
Jan Tinbergen.
hun belangrijkste stellingen. De
eerste is dat veel landen denken
dat ze die veiligheid kunnen verze
keren onafhankelijk van andere
landen. Als je maar meer wapen
tuig hebt dan 'de vijand' zit je wel
goed. Maar, constateren ze, dat be
tekent dat elk land voor zijn veilig
heid afhankelijk is van (de hoeveel
heid wapens van) andere landen.
Niks onafhankelijkheid dus. Bo
vendien geldt de opvatting 'meer
wapens, meer veiligheid' niet meer
in het atoomtijdperk. Want, stellen
Tinbergen en Fischer, de dreiging
(afschrikking) die van kernwapens
uitgaat is zo groot dat ze onbruik
baar zijn. Een oorlog in het atoom
tijdperk betekent collectieve zelf
moord. De beroemde uitspraak
van Von Clausewitz dat oorlog de
voortzetting is van politiek met mi
litaire middelen, is anno 1987 ach
terhaald.
Maar toch gaat de wapenwed
loop door. Waarom? Dat is te wij
ten, stellen Tinbergen en Fischer,
aan nationalisme en ideologische
tegenstellingen. Elk van de 153 af
zonderlijke landen/volken hecht
bijzonder aan de eigen soevereini
teit. Daaraan ligt de gedachte ten
grondslag, analyseren de professo
ren, dat het eigen volk de zaken be
ter regelt dan andere. Dat nationa
lisme is objectief gezien uiteraard
onzin - niet iedereen kan beter zijn
dan alle anderen - maar het leidt
een hardnekkig bestaan.
Behalve het nationalisme is er
ook nog de ideologische tegenstel
ling, vooral tussen Oost en West.
Die bevat naast politieke ook be
langrijke economische aspecten.
Tinbergen en Fischer spreken
geen voorkeur voor de klassiek ka-
pitahsche vrije-marktgedachte of
de communistische centralistische
opvatting uit. Beide hebben hun
voor- en nadelen. Wél stellen ze
vast dat geen van beide systemen
in praktijk worden gebracht. Elk
land of blok van landen heeft ele
menten van beide in zich, waarbij
de Westeuropese landen de zo op
het oog sterk tegengestelde ideolo-
giën nog het meest door elkaar ge
klutst hebben. De scherpe polari
sering tussen beide ideologiën is
dus feitelijk onzin. Bovendien is
het gevaarlijk: het leidt tot span
ningen die een derde wereldoorlog
kunnen uitlokken.
Als het bestaan van soevereine
naties leidt tot grote verspilling
van menselijke en natuurlijke
hulpbronnen - met de bewapening
als top van de ijsberg - en een be
dreiging vormt voor de veiligheid
van de mensheid, dan is het nog
maar een klein stapje naar de con
clusie dat ze moeten verdwijnen.
Dat stapje zetten Tinbergen en Fi
scher dan ook onvervaard: voor
het bereiken van 'optimaal welzijn'
is een wereldregering nodig.
Die gedachte is op zich natuur
lijk niet nieuw, er bestaan al tien
tallen jaren organisaties die dat be
pleiten. Wel stippelen Tinbergen
en Fischer een marsroute uit. Als
eerste stappen noemen ze het nale
ven van bestaande verdragen als
SALT-2, ABM en het Non-Prolife
ratieverdrag. Daarnaast moeten de
rijke landen de arme landen hun
schulden kwijtschelden. Als die
zich van meet af aan hadden ge
houden aan de afspraak om 0,7
procent van het nationaal inkomen
aan ontwikkelingshulp te geven,
was er volgens een berekening van
beide economen nooit een schul
dencrisis geweest. Verder zou elk
land zich moeten houden aan de
uitspraken van het Internationaal
Hof van Justitie. Het instellen van
een kernwapenvrije zóne in Euro
pa is een volgende aanbevelingen.
Daarmee nemen ze de aanbevelin
gen van de commissie-Brandt en
het Palme-rapport grotendeels
ADVERTENTIE
Bij aankoop van een
SAMSUNG radio-
cassette-recorder ont
vangt u nu GRATIS een
kaartje voor het grote
LOS-VAST spektakel
(18 juli a.s.) van Jan
Rietman in de Kuip
te Rotterdam.
Wees er snel bij want
OP=OP
Leiden,
Samsung ST-A 45 L
3 Bands stereo radio
cassetterecorder
Automatische tape
afslag soft eject
Eén toets opname bediening
De beide woningbouwcorpora
ties in Hoogezand-Sappemeer, de
woningstichting Volksbelang en
de christelijke woningbouwvereni
ging Talma, constateren de laatste
tyd een groeiende onverdraag
zaamheid tegen niet-blanke inwo
ners. Meerdere keren blijken huur
ders van beide woningbouwcorpo
raties laten blijken geen prijs te
stellen op niet-blanke buren. Over
dit probleem heeft de Hoogezand-
ster wethouder Mobers begin deze
week een gesprek gehad met de
woningbouwcorporaties.
Wethouder Mobers vertelde dit
gisteravond in de raad van Hooge
zand-Sappemeer, waar op aan
drang van de communist Drost de
affaire rond mevrouw Zarks werd
besproken. Unaniem was de raad
van mening dat het weigeren van
een huurder om de huidskleur niet
kan worden getolereerd. Het colle
ge van B en W en de raad zullen
een onderzoek naar de achtergron
den van deze zaak laten instellen.
Donorcodicils
bij ANWB
DEN HAAG (GPD) - Op alle kan
toren van de ANWB zyn sinds
maandag donorcodicils verkrijg
baar. De ANWB heeft hiertoe be
sloten om het belang van het codi
cil te onderstrepen. De behoefte
aan organen en weefsels van over
ledenen voor transplantatie is
groeiende. Er is vooral een groot
tekort aan donornieren; andere or
ganen en weefsels, zoals hart, le
ver, alvleesklier, hoornvlies en
huid worden echter ook schaarser.
In landen als Frankrijk, West-
Duitsland, Groot-Brittannie, Span
je, Oostenrijk, de Scandinavische
landen en onlangs ook Belgie, zijn
wettelijke maatregelen genomen
om het aanbod van donororganen
te verruimen. In ons land is dit nog
niet het geval.
Cadmium alom aanwezig
Haarlemmerstraat 122,071 -140166 scherp in beeld en prijs.J
Als er dan wat meer onderlinge
verdraagzaamheid is ('mijn boek is
een pleidooi voor verdraagzaam
heid', zegt Tinbergen) kan de we
reldregering in elkaar worden ge
knutseld. Als basis dienen de Ver
enigde Naties en haar vele doch
ters. De VN moeten echter wel heel
anders worden opgezet: het princi
pe van één land, één stem noemt
Tinbergen 'idioot' en moet plaats
maken voor gewogen stemmen.
Zowel het aantal inwoners van een
land als het bruto nationaal pro-
dukt moeten daarbij een rol spe
len. De auteurs bepleiten ook om
de VN een bestuur te geven van
twaalf tot vijftien leden. Daarbij
heeft elk 'lid' een bepaald aantal in
woners of inkomen. In de praktijk
kunnen/moeten groepen landen
zich aaneensluiten om een zetel te
krijgen. Een beperkte soevereini
teit blijft altijd gewaarborgd. Bij
grote, efficiënt geleide bedrijven
vindt een belangrijk deel van de
besluitvorming op de lagere ni-
veau's plaats. Bij de op te richten
BV Aarde gebeurt dat in de visie
van Tinbergen en Fischer ook.
Logisch
De vraag naar het realisme van
hun ideeën - de scepticus kan bij
voorbeeld wijzen op het voortdu
rende gedonder in de EG - beant
woorden Tinbergen en Fischer met
een verwijzing naar de geschiede
nis. Het samenvoegen van kleine
landen is een historisch proces.
Tinbergen: "Al vijf eeuwen gele
den was men in Frankrijk bezig
kleinere eenheden bij elkaar te
voegen en zodra dat was gebeurd,
waren er tussen die kleinere eenhe
den geen oorlogen meer, want ze
zaten onder één regering. We heb
ben dat in Engeland gezien, in
Amerika, later in Duitsland, in Ita
lië, en veel eerder in Nederland en
Zwitserland. Het vormen van gro
tere eenheden is duidelijk een
vorm van anti-oorlogspolitiek".
Toch maken Tinbergen en Fi
scher zich er met die verwijzing
wel wat erg gemakkelijk van af. De
historie laat immers ook zien dat
weinig dingen een zo hardnekkig
leven leiden als juist nationalisme
en ideologische tegenstellingen.
De logica van hun voorstellen
vormt daarom niet alleen de
kracht, maar ook de zwakte ervan.
De economie is maar ten dele een
logisch/rationeel proces, voor de
politiek geldt dat in het kwadraat.
Aan mooi opgebouwde visies op
staatsinrichting is nooit gebrek ge
weest. Plato (De Staat) had er een,
More (Utopia) en Kant (Zum ewi-
gen Frieden) ook. Ze kwamen ech
ter nooit verder dan het spreek
woordelijk geduldige papier. Poli
tiek was in hun tijd al meer een
zaak van gelijk krijgen dan van ge
lijk hebben. Anno 1987 is dat niet
anders.
(Wapens en Welzijn, Jan Tinbergen
en Dietrich Fischer, Novib-Staatsuit-
geverij, 188 blz. prijs 29,50 gulden.)
DEN BOSCH (ANP) - Het pro
vinciebestuur van Noord-Brabant
wil op korte termijn afspraken ma
ken met het rijk over een aanpak
van de cadmiumvervuiling in de
Kempen. Op korte termijn is daar
voor ruim honderd miljoen gulden
nodig, maar de totale oplossing
van het probleem zal zeker meer
dan een half miljard gulden kos
ten.
De Brabantse gedeputeerde drs.
R. Welschen heeft dit gistermiddag
meegedeeld. In Noord-Brabant is
een gebied van 350 vierkante kilo
meter verontreinigd met cadmium,
afkomstig uit zinkfabrieken in Bu-
del en I^elgië.
Die verontreiniging is ontstaan
door de uitstoot via de schoor
steen. Verder is een groot aantal
wegen verhard met cadmium hou
dende assen, afkomstig van het
produktieproces zoals dat tot voor
kort werd toegepast. In totaal gaat
het om 150 kilometer. Op het ter
rein van de zinkfabriek in Budel
ligt nog 500.000 ton van die as op
geslagen. Tot slot is zijn de beken
in de Kempen, samen met zo'n dui
zend hectare overstromingsgebied,
zwaar verontreinigd met cadmium,
afkomstig van zinkfabrieken in
België.
Het provinciebestuur vindt dat
moes- en siertuinen verplicht moe
ten worden afgegraven en voorzien
van schone grond als de concentra
tie groter is dan vijf milligram per
kilo. "Bij lagere concentraties le
vert cadmium alleen een indirect
gevaar op. Mensen kunnen het in
hun lichaam opnemen als ze groen
ten eten die op die grond zijn ge
teeld. Bij hogere concentraties is er
echter een extra gevaar voor de
volksgezondheid. Kinderen spelen
in de tuin, maken hun handen vuil
en steken die in hun mond", aldus
Welschen.
Concentraties van meer dan vijf
milligram zijn vastgesteld in zestig
tuinen. Met de eigenaren van die
tuinen moeten goede afspraken
worden gemaakt over een schade
vergoeding, aldus de gedeputeer
de. Het saneren van die tuinen zal
een kleine elf miljoen gulden kos
ten. De aanpak van de tuinen waar
de concentratie cadmium twee en
een half tot vijf milligram per kilo
bedraagt en waarvan de sanering
volgens het college wel nodig is
maar niet verplicht hoeft te wor
den gesteld, gaat waarschijnlijk
vijftig miljoen gulden kosten.
DIOXINE - De Verto-wijk in Maas
sluis, waar het uiterst giftige dioxi
ne in de grond is gevonden, zal ko
mend najaar worden gesaneerd.
De kosten, die worden geraamd op
ruim 13 miljoen gulden, zullen
door het rijk worden betaald. Dit
heeft minister Nijpels (milieu) gis
teren toegezegd (ANP).
Om de assenwegen te s
een bedrag van twintig miljoen
gulden nodig. Het schoonmaken
van de bodem van het riviertje de
Dommel tussen Eindhoven en
Boxtel gaat volgens Welschen on
geveer 23 miljoen gulden kosten.
De provincie kent ook hoge priori
teit toe aan de sanering van een
wijkje in Boxtel. Daar is bij nieuw
bouw de grond opgehoogd met
slib uit de Dommel. De concentra
tie cadmium bedraagt er vijftig
milligram per kilo.
Begraafplaats
deels gebruikt
voor storten
vervuilde grond
ROTTERDAM (ANP) - De ge
meente Rotterdam wil een deel
van de begraafplaats Hofwijk in
Overschie bestemmen als stort
plaats voor vervuilde grond. Het
terrein van drie hectare was ooit
bedoeld als uitbreiding van de be
graafplaats, maar is door het toene
mend aantal crematies nooit als zo
danig in gebruik genomen.
Rotterdam zit met een groot pro
bleem om de elders in de stad afge
graven verontreinigde grond te
bergen. Over de hele stad ver
spreid ligt al 40.000 kubieke meter
grond te wachten op een definitie
ve bestemming en bij de uitvoe
ring van de bodemsaneringspro
gramma's van 1986 en 1987 knmt
nog eens 50.000 kubieke meter vrij.
Op het terrein van de begraaf
plaats kan de gemeente 120.000 ku
bieke meter grond kwijt én aan het
opslaan zullen strenge milieuhy
giënische voorwaarden worden
verbonden. Zo verzekert de ge
meente dat er op Hofwijk geen
chemisch afval zal worden gestort
en dat er een waterdichte folie
wordt aangebracht. Als de stort
plaats na een jaar vol is, zal er een
groenvoorziening komen.
Volgens het gemeentebestuur
gaat het om grond, die voorname
lijk verontreinigd is met zware me
talen en olie en daarom niet ge
schikt is om gewassen op te ver
bouwen. Ook is de grond giftig
voor kinderen, die het tijdens spe
len in de mond kunnen krijgen. De
opslagplaats zal van de rest van de
begraafplaats worden afgeschei
den en voor bezoekers van het
kerkhof niet zichtbaar zijn.
Voor de opslag van grond, die
met chemisch afval is verontrei
nigd is de gemeente bezig een op
slagruimte in te richten op de werf-
helling van de voormalige Verol-
me-werf in de Botlek. Hier kunnen
de gemeente en de provincie bin
nenkort ieder 21.000 kubieke me
ter grond opbergen.
ADVERTENTIE
Verder weg met de fiets
Handige fietsendrager. Moeiteloos en snel te monteren
op elke trekhaak. Eén jaar garantie. Compleet met
verlichtingsbalk. Extra accessoires verkrijgbaar,
zoals nummerplaat, -
hangslot, steunen en
vastzetriempjes. fe
Voor 3 fietsen
ALTIJD IETS NIEUWS ONDER DE ZON
