Relatie VS en Panama verslechtert Verdediging Barbie wijst op lot Palestijnen Wederzijdse beschuldigingen Zuidkoreanen opgewonden en wantrouwend na toespraak Chun Ontvoering Glass door onbekenden opgeëist Omstreden voordracht Reagan voor Hof VS FEODUM eer voor Me Waldheim in Jordanië Wapens China naar contra's Ambassadeur VS weg uit Nicaragua FAU1NA 5 MEXICO-STAD (GPD/AP) - Tijdens ongeregeldheden in Panama-Stad kwam het gisteren tot gewelddadige botsin gen tussen aanhangers van de regering en de oppositie. Door een oppositionele groepering werd opgeroepen tot burgelijke ongehoorzaamheid om de regering van presi dent Delvallè ten val te brengen. SEOEL (AP) De Zuidkoreaanse bevolking heeft gisteren opgewon den gereageerd op de bekendma king van president Chun Doo- hwan dat ingrijpende hervormin gen zullen worden doorgevoerd. Maar ook het wantrouwen bleef bestaan. De toespraak van Chun werd be sproken in de theehuizen en de winkels en gewoon op straat. Het zakenleven in de stad kwam zelfs gedeeltelijk tot stilstand op het moment dat Chun voor de tv ver scheen om zijn besluit bekend te maken. In de winkels waren televi sies neergezet om het publiek de toespraak te laten zien en in de ta xi's stonden de radio's aan. Sommige mensen zeiden te ho pen dat de beloften van Chun het eind betekenden van het geweld van de afgelopen weken. „Wij zijn blij dat er geen demonstraties meer zullen zijn", aldus restaurant-hou der Han Dong Sun. „Alle politieke zaken liggen heel terecht bij de po litici en nu moeten we wachten tot zij een akkoord bereiken door de dialoog". Maar veel mensen bleken nog te twijfelen aan de oprechtheid van het autoritaire bewind dat zich plotseling heeft opgeworpen als pleitbezorger van vrijheid en de mocratie. „Als zij het volk niet tegemoet komen en hun belofte breken, zal er meer verzet komen dan de afge lopen weken", zei de 64-jarige Lee Jung Soon. Vooral onder de jongeren bleek nog veel twijfel te bestaan. „Het is nog veel te vroeg om te zeggen dat ons land op weg is naar democratie en van de ene dag op de andere het juk van de dictatuur afwerpt", vond Lee Do Sun, een 21-jarige student. Een agent in burger merkte op: „Hoe goed ze (de maatregelen) ook zijn, ze (het volk) hebben altijd wat Inmiddels hebben politieke lei ders in Zuid-Korea gisteren een be gin gemaakt met de uitvoering van de hervormingsplannen. Leden van regering en oppositie hielden afzonderlijke vergaderingen ter voorbereiding van volgende week verwachte besprekingen tussen de partijen. Elders werden lijsten opgesteld met de namen van honderden poli tieke gevangenen die de komende tijd zullen worden vrijgelaten. Functionarissen van het ministerie van justitie zeiden dat in het kader van de hervormingen de komende dagen ongeveer 1.100 politieke ge vangenen zouden vrijkomen. Als eerste §tap zouden dit weekeinde waarschijnlijk 100 gevangenen worden vrijgelaten. De aangekondigde amnestie- maatregel vermeldt niets over de bekendste Zuidkoreaanse dissi dent Kim Dae-jung, die in 1980 tot een voorwaardelijke gevangenis straf van twintig jaar werd veroor deeld en op grond daarvan zijn po litieke en burgerrechten kwijtraak te. Medewerkers van de regerende Democratische Gerechtigheids- partij lieten weten een voorstel voor te bereiden voor wijziging van de grondwet dat in augustus bij de nationale vergadering zal worden ingediend. Zij zeiden dat de voor gestelde veranderingen in septem ber via een referendum aan het Zuidkoreaanse volk zullen worden voorgelegd, waarna op zijn vroegst in oktober verkiezingen kunnen worden gehouden. Functionarissen van de Demo cratische Herenigingspartij (RDP), de grootste oppositiepartij, kwa men gisteren bijeen om een stand punt van hun partij voor te berei den. Zij zeiden ondermeer te heb ben gesproken over een verkorting van de presidentiële ambtstermijn van zeven tot vier jaar. RDP-voorzitter Kim Young Sam en Kim Dae Jung meenden dat de oppositie de eenheid moest bewa ren en scheuringen die in het verle den aan de orde waren moesten voorkomen. Zij zeiden niet onder ling om de presidentskandidatuur te zullen vechten, maar gaven niet aan wie volgens hen de meeste kansen had. Sceptici waren er vooral onder de studenten, die bij de protestac ties steeds het voortouw hebben genomen. „Hij (Chun) probeert de mensen gewoon aan het lijntje te houden om de macht bij zijn partij te houden", zei een van hen. De Studenten Federatie Afdeling Seoel zei morgen een bijeenkomst te zullen houden over haar strate gie na de toespraak van Chun. Terwijl Washington de Panamese regering van „opzet" en „mede plichtigheid" beschuldigde bij de incidenten van dinsdag voor de Amerikaanse ambassade in Pana ma-Stad, heeft Panama om een spoedzitting van de Veiligheids raad van de Verenigde Naties ge vraagd om daar Washington te kunnen aanklagen. Er werd gisteren al door de Orga nisatie van Amerikaanse Staten (OAS) gepraat over de Panamese protesten inzake een resolutie van de Amerikaanse Senaat. Daarin werd aangedrongen op een schor sing van de sterke man van het Pa namese leger, generaal Manuel An tonio Noriega, totdat de tegen hem gerichte beschuldigingen inzake BEIROET (UPI/AFP/Rtr) - Een tot dusver onbekende groep, de 'Orga nisatie voor de verdediging van het vrije volk', heeft gisteren in Liba non de verantwoordelijkheid op geëist voor de ontvoering van Charles Glass. Bronnen bij Syriërs in oost-Libanon meldden dat lei ders van de pro-Iraanse Hezbollah- groep momenteel in Damascus zijn om te praten over Glass' lot. In een geschreven verklaring die werd afgegeven bij een persbureau in het Zuidlibanese Sidon noemde de organisatie de Amerikaanse journalist „een spion" die „zal wor den vastgehouden voor ondervra ging". Het was voor het eerst dat de ontvoering van Glass, die werd opgepakt samen met de zoon van de Libanese minister van defensie, Ali Osseiran, en zijn chauffeur, werd opgeëist. Osseiran en de chauffeur werden later vrijgelaten in Sidon. De onbekende groep gaf geen bewijzen dat ze Glass vast houdt. De meeste ontvoerders in Libanon sturen persoonlijke pa pieren of foto's mee met hun ver klaringen. Volgens het Britse dagblad Inde pendent en het Amerikaanse tele visie-netwerk NBC is de ontvoe ring van Glass bevolen door de Iraanse regering. Onder aanhaling van niet-genoemde bronnen in Ge- nève en Amerikaanse regrings- functionarissen meldden het blad en NBC dat westerse inlichtingen diensten het radioverkeer tussen Teheran en de Iraanse ambassades in Damascus en Beiroet hebben af geluisterd. Daaruit zou zijn komen vast te staan dat Glass in Libanon werd gevolgd door Iraanse agen ten, die op 17 juni zijn ontvoering organiseerden. De Amerikaanse inlichtingendienst kon Glass ken nelijk niet meer bijtijds waarschu- moord en fraude zijn opgehelderd. Verder riep de Amerikaanse Se naat het Panamese leger op om zich uit de politiek terug te trekken en vrije verkiezingen te garande ren. Het kwam dinsdag tot inciden ten bij de Amerikaanse ambassade in Panama Stad nadat duizenden mensen daar protesteerden tegen de „Amerikaanse inmenging in Pa namese zaken". De diplomatieke vertegenwoordiging van Washing ton werd bekogeld met stenen en bussen verf. Ook werden er tien auto's van de Amerikaanse ambas sade vernield. De ambassadeur Ar- hur Davis heeft naar aanleiding hiervan gisteren een officieel pro test ingediend bij het Panamese ministerie van buitenlandse zaken. Charles Redman, de woordvoer der van het Amerikaanse ministe rie van buitenlandse zaken, be schuldigde de Panamese regering gisteren v^n „medeplichtigheid" bij de incidenten. Hij zinspeelde erop dat op bevel van generaal No riega, de in opspraak zijnde sterke man, de troepen die het Ameri kaanse ambassade- gebouw had den moeten beschermen waren te ruggetrokken. Als vergeldings maatregel is nu het Amerikaanse consulaat in Panama Stad geslo ten. Ondertussen is de situatie in Pa nama zelf uiterst gespannen. Het kwam gisteren tot hevige botsin gen tussen voor- en tegenstanders van generaal Noriega. De oppositie maakte gebruik van het opheffen van de twintig dagen geleden afge kondigde staat van beleg om weer de straat op te trekken. In het cen trum van Panama Stad kwam het tot een uurlange schietpartij tus sen aanhangers van beide partijen. Honderden studenten sloten het universiteitsterrein af met barrica de's van brandende autobanden, marcheerden over de 'Via Espana', de hoofdstraat van het centrum, en bekogelden een gebouw van de re geringspartij met stenen. Ze ver nielden apparatuur in het gebouw en staken het vervolgens in brand. Aanhangers van generaal Noriega staken op hun beurt het hoofdkan toor van de christendemocraten, de belangrijkste oppositie-partij, in brand. Oppositie-leider Ricardo Arias Calderon zag kans om te ont snappen, hoewel alle ruiten van zijn auto werden verbrijzeld. ADVERTENTIE De Oostenrijkse president Waldheim wordt bij aankomst op het vliegveld van de Jordaanse hoofdstad Amman begroet door koning Hoessein. (f0to anp) AMMAN (AFP/UPI) - De Oosten rijkse president, Kurt Waldheim, is land dat hij bezoekt sinds zijn om streden verkiezing tot staatshoofd een jaar geleden. Koning Hoessein verwelkomde Waldheim op het mi litaire vliegveld van Amman, sa men met zijn familie en leden van de Jordaanse regering, terwijl een militaire kapel speelde en 21 ka nonschoten werden afgevuurd. Als „extraatje" vlogen vier Mirages over toen Hoessein en Waldheim de troepen inspecteerden. De enige „wanklank" was de Francaise Beate Klarsfeld die te vergeefs probeerde een dossier over het oorlogsverleden van Waldheim bij het koninklijke pa leis in Amman af te geven. Klars feld kreeg dinsdag bij haar aan komst in Jordanië een toeristenvi- sum dankzij een paspoort op haar meisjesnaam, Beate Kunzel. Zij herinnerde eraan dat vorige week in Vaticaanstad een heleboel men sen protesteerden tegen de ont vangst van Waldheim door de paus. „Hier ben ik de enige demon strant". Op de Amerikaanse en de Au stralische ambassadeur na waren alle westerse ambassadeurs in Am man op het vliegveld aanwezig voor Waldheims aankomst. Overal in de hoofdstad wapperden Jor daanse en Oostenrijkse vlaggen. De Jordaanse pers schreef in lo vende bewoordingen over Wald heim, die te lijden zou hebben ge had van een „terroristische cam pagne van internationale joodse ganisaties". Langs de weg naar de residentie van de koning, waar Waldheim gedurende zijn verblijf logeert, stonden juichende Jorda- niërs. Hussein prees 's avonds tijdens het officiële diner Waldheims „pa triottisme, integriteit en wijsheid" en zijn verdiensten als secretaris generaal van de Verenigde Naties. De vorst zei dat het „gebrek aan overeenstemming in Israel over het aanvaarden van de formule om land in te ruilen voor vrede" de be langrijkste sta-in-de-weg vormt voor een internationale vredescon ferentie over het Midden-Oosten. Waldheim herhaalde dat Oosten rijk vóór zo'n conferentie is. WASHINGTON (GPD) - De Ameri kaanse president Reagan heeft de conservatieve rechter Robert Bork voorgedragen voor de vacature die is ontstaan in het Hooggerechts hof, het hoogste rechtsprekende college in het land. Met de voordracht van Bork kan Reagan er zeker van zijn dat hij problemen gaat krijgen met de Se naat, die de voordracht moet be vestigen. Verschillende senatoren hadden al van te voren laten weten, een voordracht op ideologische gronden niet aanvaardbaar te ach ten. De vacature in het negen leden tellende Hooggerechtshof ont stond, toen de 80-jarige rechter Le wis Powell vorige week bekend maakte op te willen stappen. Dat aftreden was van groot belang voor de ideologische samenstelling van het Hof. Vier leden van het Hoogge rechtshof gelden als uitgesproken conservatief, en vier als meer voor uitstrevend. Powell stemde bij be langrijke zaken doorgaans mee met de vier vooruitstrevende rech ters. Het was daaraan onder meer te danken, dat het Hooggerechts hof onlangs anti-abortus-wetge ving verwierp. Nu Powell weg gaat, heeft Reagan een unieke kans om de samenstelling van het Hoog gerechtshof zo te wijzigen, dat nog jaren na zijn afscheid als president dat Hof in zijn (conservatieve) geest uitspraken zal doen. Het Amerikaanse Hooggerechts hof heeft namelijk een belangrijke, grondwettelijk vastgelegde taak: het toetst federale en staatswetten aan de grondwet, en heeft op die grond een zeer zwaarwegende poli tieke rol. Bork staat op het standpunt dat het Hooggerechtshof de grondwet van de Verenigde Staten moet in terpreteren in plaats van zelf wet ten te maken. Hij heeft bijvoor beeld veel kritiek geuit op een uit spraak van het Hooggerechtshof waarbij vrouwen het recht op abor tus werd verleend. Organisaties op het gebied van burgerrechten en andere organisa ties hebben aangekondigd de be noeming van Bork te vuur en te zwaard te zullen bestrijden. Bork, die nu nog rechter bij het Hof van Beroep in Washington is, HONG KONG (Rtr) - China heeft de anti-sandinistische opstandelin gen (Contra's) in Nicaragua wa pens verkocht ter waarde van 14 miljoen gulden. De wapenverkoop vond plaats door bemiddeling van luitenant-kolonel Oliver North, de voormalige stafmedewerker van de Amerikaanse Nationale Veilig heidsraad, die momenteel achter gesloten deuren in Washington wordt verhoord vanwege zijn aan deel in de zogenoemde Irangate-af- faire. Dat schrijft het in Hong Kong verschijnende weekblad Far Eas tern Economie Review in zijn jong ste iCa- Het weekblad baseert zich op niet nader aangeduide bronnen binnen de Amerikaanse regering. Volgens deze bronnen zijn ver scheidene malen wapens van Chi na bij de Contra's terecht geko men. Daarbij zouden ook i nadese wapenhandelaar en een tussenpersoon in Port ugal zijn in geschakeld. De wapens zijn be taald met geld van een Zwitserse bankrekening, waarop bedragen stonden die waren geschonken door onder andere China's rivaal Taiwan, door Saoedi-Arabië en door Zuid-Korea. Het Chinese ministerie van bui tenlandse zaken heeft in mei van dit jaar een bericht in de Ameri kaanse krant New York Times over Chinese - en Poolse - betrok kenheid bij wapenleveranties aan de Contra's afgedaan als „pure ver zinsels". De New York Times schreef toen ook dat de Chinese wapenverkoop via Chinese militai ren was gegaan en mogelijk niet de goedkeuring zou hebben gehad van de Chinese politieke leiders. zal onder meer ook uitgebreid on dervraagd worden over zijn rol in het Watergate-schandaal. In 1973 ontsloeg Bork, toen staatssecreta ris van justitie, op verzoek van pre sident Nixon de speciale aanklager Archibald Cox die zich op dat mo ment met de Watergate-affaire be zig hield. Bork deed dat, nadat de minister van justitie en diens plaatsvervanger beiden hadden ge weigerd aan Nixons verzoek te vol doen, en ontslag hadden genomen. MEXICO-STAD (GPD) - De Ame rikaanse ambassadeur in Nicara gua, Harry Berghold, heeft giste ren zijn functie neergelegd zonder dat er een opvolger is benoemd. Verwacht wordt dat de regering van Ronald Reagan op deze manier de Sandinisten nog eens extra on der drujc probeert te zetten. Het zal waarschijnlijk lang duren voordat er een nieuwe ambassadeur van de Verenigde Staten in Nicaragua komt. In de drie jaar dat Berghold de Amerikaanse diplomatie in Mana gua vertegenwoordigde zijn de te genstellingen tussen het revolutio naire Nicaragua en Washington ernstig verscherpt. Berghold moest ervaren hoe Ronald Reagan de Sandinistische president Daniel Ortega kenschetste als „een kleine diktator". Ortega op zijn beurt be stempelde Reagan als „de chef van de Contra's" en „nog erger als Hit- Ier". Berghold zag desalniettemin kans om zijn goede persoonlijke relaties te handhaven met vooraan staande Sandinistische leiders als minister van binnenlandse zaken Tomas Borge. Het vertrek van de Amerikaanse ambassadeur bete kent in feite dat het aderlaatste overlegkanaal tussen Managua en Washington is verbroken. GIFTIGE ALCOHOL - Op de Filip pijnen zijn tot dusver 31 mensen om het leven gekomen na het drin ken van clandestien gestookte rum, die werd verkocht onder de naam van het meest verkochte merk in het land. Omdat dit merk 90 procent van de rummarkt in de Filippijnen beheerst vrezen de au toriteiten dat de vergiftiging epide mische proporties aan kan nemen. De vergiftigingsgevallen begonnen in februari. De regering heeft be sloten om 500 inspectieteams van het ministerie van volksgezond heid er op uit te sturen om de voor raden bij de slijterijen te controle- Buitenland kort Smokkel De politie van Zuid-Afrika heeft bij de havenstad Durban een blank echtpaar aangehouden dat een mi nibus naar Nederland wilde ver schepen die met een grote hoeveel heid marihuana geladen was. De waarde van de vangst bedraagt meer dan een miljoen gulden. De politie vermoedt dat het het niet nader omschreven echtpaar in het verleden meer dan eens is gelukt marihuana op deze manier naar Nederland te smokkelen. Weersomslag In West-Duitsland zijn deze week, na de plotselinge weersver- betering, twee mensen om het le ven gekomen door een even plotse linge weersverslechtering. In Wolf hagen, deelstaat Hessen, verdronk een 70-jarige man door een vloed golf van bijna een meter, die de stad na een wolkbreuk had verrast. In Troisdorf, deelstaat Noordrijn- Westfalen, werd een jongen van 13 op zijn fiets door de bliksem ge troffen. Brand Inwoners van de Israëlische stad Tel Aviv hebben gisteren brand ge sticht in een gebouw in hun wijk dat is aangewezen als toekomstig behandelcentrum voor aids-pa- tiënten. Op de muren schreven zij dat dokters hun medewerking aan het centrum met de dood zouden moeten bekopen. LYON - De drie verdedigers van de nazibeul Klaus Barbie gingen gisteren tot de aanval over zonder zich om hun cliënt verder te be kommeren. Ingeleid door maitre Vergès produceerden Jean-Martin M'Memba uit Congo-Brazzaville en Nabil Bouaita uit Algiers een vuur werk, dat aan het eind van een zeer hete middag tot het eerste werkeUjke incident van de afgelo pen bijna acht weken leidde. door Rudolph Bakker Al meteen deze eerste dag van de verdediging kwam in al zijn om vang aan het licht wat de kenners van de geheimzinnige maitre Ver gès al hadden onthuld en voor speld, namelijk dat Vergès de ver dediging van de nazibeul niet op zich genomen had om Klaus Bar bie uit de gevangenis te bevrijden, maar omdat hij in dit proces een uitverkoren podium zag voor het verkondigen van zijn politieke ideeën. Vergès wilde spreken over alle 'misdaden tegen de menselijk heid', niet alleen gepleegd onder de noemer van het fascisme, maar ook die welke vallen onder de noe mer van andere (en duidelijk niet alle) vormen van racisme. Vergès betrok de apartheid bij zijn betoog en herinnerde onder vele andere gruwelen uit de kolonialistische martelkamer aan de moordpartijen in het toen nog Frans-Algerijnse Setif in '45, waarbij 15.000 Algerij nen om het leven kwamen. De zwarte advocaat Jean-Martin M'Memba uit Congo-Brazzaville nam anderhalf uur de tijd deze misdaden tegen de menselijkheid uit te breiden tot wat er onder an dere was gebeurd in Madagascar en in Congo voor hun onafhanke lijkheidswording en hij sprak lang over de slachtpartijen in het Zuid- afrikaanse Soweto. „Als het begrip misdaad tegen de menselijkheid serieus wordt genomen en op grond van deze term Barbie wordt veroordeeld", aldus M'Memba, „dan moet het ook mogelijk zijn Pieter Botha te arresteren en voor de rechter te voeren". Waarmee de ze advocaat van de beklaagde er de jury in feite toe uitnodigde zijn cliënt levenslang te geven. De Algerijnse advocaat Nabil Bouaita wilde spreken over de 'problemen van onze tijd' en dat voerde hem naar de slachtingen in Sabra en Chatila, „die onder de verantwoordelijkheid van de staat Israël vallen, en in welk geval spra ke was van een palestijnse volke renmoord die nog erger was dan wat de nazi-legers met de joden hadden gedaan". Terwijl deze politiek-propagan- distische uiteenzettingen in de smoorhete rechtszaal met stijgen de irritatie waren aangehoord en niemand meer begreep wat dit al les met Barbie, de 'slager van Lyon' te maken had, sprong een van de advocaten van de slachtof fers van Barbie op en eiste het woord, een in deze procesgang hoogst ongebruikelijk initiatief „Wanneer de verdediging meent dat dit alles onder 'de problemen van onze tijd' valt, dan hebben wij ook nog wel wat te zeggen", aldus de advocaat die een schorsing van de zitting vroeg. De al traditionele onenigheid in het kamp van de advocaten van de slachtoffers kwam op dat moment weer aan het licht. Een aantal van hen had door, dat maitre Bouaita zo ver van het rechte pad was afge weken, dat hij de negen juryleden danig had geïrriteerd, en dat het daarom tactisch beter was op zijn woorden niet serieus in te gaan. Na enig geharrewar en een schorsing besloot president Cerdini dat de advocaten van de slachtoffers aan het eind van het pleidooi van Ver- gès en zijn secondanten alsnog het recht op een weerwoord krijgen, een beslissing van de president die De verdedigers van Klaus Barbie, Jacques Verge's (rechts) en Nabil Bouaita (links), hielden breedvoerige betogen over hedendaagse misda den tegen de menselijkheid. een unicum betekent in de ge schiedenis van de gang van zaken bij een 'Cour d'assises'. Het publiek had ook danig van zijn woede blijk gegeven, toen mai tre M'Memba zijn ontmoeting met Barbie in de gevangenis beschreef en hfj vertelde hoe Barbie met bei de handen de zijne gegrepen had en hem had gedankt voor zijn ini tiatief hem te verdedigen. „Barbie is een man die respect toont voor zijn medemens", aldus M'Memba, „want een ariër die een beroep op een neger doet toont zijn menselij ke kwaliteiten". In feite had Barbie in het geheel niet om M'Memba gevraagd. De advocaten die de verdediging van Barbie al in '83 op zich genomen hadden, waren door Vergès als een koekkoek uit het nest gewerkt. Na dat Vergès deze manoeuvre suc cesvol had beëindigd, trok hij woordvoerders aan van diè landen (Congo en Algerije) waarmee hij sympathiseert. Vergès moet zelf hebben begre pen dat de dosis politieke propa ganda die hij de jury - allemaial bra ve middenstanders uit Lyon - had toegediend wel erg sterk was ge weest. En hij besloot zelf met een kort betoog waarin hij stelde dat het wapen van 'misdaden tegen de menselijkheid' een „gevaarlijk wa pen is in handen van al diegenen die de overwinnaars zijn". En spre kend over het na-oorlogse proces tegen de nazi-leiders in Neuren berg - een proces dat duidelijk de sympathie van Vergès niet heeft - voegde hij er aan toe: „Geen enkele straf, ook niet die tegen de nazi- beulen, heeft daarna de wereld voor gelijksoortige gruwelen be waard".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 5