Mogelijk Frans-Duitse defensiesamenwerldng Zwitsers historicus onderzoekt verleden Waldheim Valt u bij Unilever met uw neus in de boter? Gemengde reacties op plannen 'Warme belangstelling Gorbatsjov voor Rust' Duitse regering levert Hamadi niet aan VS uit DINSDAG 23 JUNI 1987 BUITENLAND PAGINA b HAMBURG (DPA) - Met zyn spec taculaire landing op het Rode Plein in Moskou heeft de Westduit- se sportvlieger Mathias Rust een bijdrage willen leveren aan de we reldvrede. Hij wilde de mensen blij maken en hoop en begrip demon streren. Dit meldt het Westduitse weekblad Stern in zyn editie van deze week. Volgens het blad - dat met de ou ders van Mathias een exclusief contract gesloten heeft over de pu bliciteit rond de opzienbarende daad van hun zoon op Hemel vaartsdag - toont partijleider Gor- batsjov warme belangstelling voor PARIJS (AFP/ANP) - Het idee van kanselier Helmut Kohl om een gemeenschappelijke nfs^'ran^ftenUndsïzakL"!^ Frans-Westduitse brigade in het leven te roepen, heeft tot gemengde reacties geleid. Moskou aan de Westduitse ambas- Moskou wees een militaire toenadering tussen Frankrijk en West-Duitsland resoluut van ?adc dat porbatsjov een brief de hand. De NAVO reageerde voorzichtig. hem van Mathias' ouders "met ei gen ogen gelezen" heeft. Ook laat hij zich "regelmatig bijpraten" over ontwikkelingen in de kwestie, hoorde moeder Rust van een KGB- functionaris in de Lefortovogevan- genis in Moskou, waar zij twee keer met haar man hun zoon heeft kunnen bezoeken. Zij bleven in het ongewisse over de termijn waarop de Sowjet-Unie hun zoon naar huis zal terugsturen. In het weekeinde liet hoofdre dacteur Falin van het persbureau Novosti, die eerder ambassadeur Kohl lanceerde het idee afgelo pen vrydag en hij vond meteen een gewillig oor bij de Franse presi dent Francois Mitterrand. "Een Frans-Westduitse brigade zou het embryo van een Europese verdedi ging kunnen vormen", zei Mitter rand. Uit Moskou kwam gisteren een minder positief geluid. Ondermi- unieke zaak zijn. De uitvoering v De NAVO liet weten dat het op richten van een Westduits-Franse brigade niet indruist tegen haar po litiek. Maar het gaat het bondge nootschap ook niet direct aan, zo heette het gisteren op het hoofd kwartier in Brussel. Het oprichten nister van buitenlandse zaken Vla dimir Petrovski verklaarde tegen de pers dat dergelijke plannen "niet zullen uitmonden in weder- plannen daartoe is een bilaterale zaak tussen Frankrijk en de Bondsrepubliek en geen NAVO- aangelegenheid. Veel meer wilden zijdse militaire reducties in Euro- de zegslieden in Brussel niet zeg- pa, maar juist in een verhoging van gen, zolang niet duidelijk is welke de spanning". "De ontwikkeling van de westerse mentaliteit ver loopt steeds langs de oude weg, die gemeenschappelijke bri gade moet krijgen en welke proble- zullen rijzen met betrek- het militarisme", aldus Pe- king tot de verschillende posities die de strijdkrachten va en de Bondsrepubliek i Warschaupact wil wezenlijke ontwapening WENEN (AFP/Rtr! - Dp n lan wees trouwens al meteen op het P^leem dat West-Duitsland deel Beide landen zijn lid van de NA VO, maar in tegenstelling tot het Westduitse leger maken de Franse strijdkrachten geen deel uit van de geïntegreerde militaire structuur. Met name wat zijn nucleaire af schrikkingsmacht betreft, koestert Parijs zijn onafhankelijke beslis singsbevoegdheid. Mitterrand gisteren een ontwerpmandaat in- «"maaKi van de gemeenschappe- gediend voor toekomstige onder- luke bevelsstructuur van de NAVO handelingen over een verminde- Fra.nknjk met. Maar die proble- ring van de conventionele (niet-nu- zyn :te overwinnen al sloot cleaire) strijdkrachten. Het "werk- Mrtterrand een Franse terugkeer in document" van vier pagina's werd d« militaire organisatie van de NA- op tafel gelegd tijdens de informele vu Ult' besprekingen die het Warschau- Kohl heeft gezegd dat de ervarin. pact sinds 17 februari in Wenen gen opgedaan in ten gezamenlijke V(H ."n ?K1 V a a' legerbrigade zouden moeten uit- Het Oostblok wd dat de onder- wijzen of verregaand getnte- handehngen worden gevoerd in greerde strijdmacht mogelijk is. het kader van de Conferentie over De ministers Van defensie van Veiligheid en Samenwerking in West-Duitsland en Frankrijk, res- Europa (CVSE) De besprekingen pectieVelijk Manfred Wörner moeten leiden tot een wezenlijke, - - - gefaseerde en wedemjdse vermin- dermg van de strijdkrachten en ontmoeting op de luchtvaartten. André Giraud, hebben op dat aspect gewezen. Tijdens een ontmoeting op de luchtvaartten- LYON (AFP) - Het laatste trein "eel toonstelling van le Bourget bij Pa- konvooi vanuit Lyon naar Duitse conventionele bewapening v„. lc Europa De onderhandelingen riJS kwamen zij dit weekeinde tot zouden ook betrekking moeten de conciusie dat de principes die hebben op de tactische kernwa- het Franse en Westduitse leger pens voor de korte afstand. hanteren o Dat laatste is tegen de zin van de VPi vnpri n JAVA llio rl n nnrlnption/lAlinrrAn beste kunnen wordeiTgetest op het brigade. wil beperken tot de conventionele strijdkrachten. Een ander punt r:a,^!nu..d® de' afgdopen Ï2Ó7aar"dr.e oorlogen concentratiekampen, op 11 augus tus 1944, is op touw gezet door Xlaus Barbie, die daarbij gewoon zijn „plicht" als SS-er uitvoerde. Dit zei de advocaat Ugo Ianucci gisteren in zijn beschuldigende be toog tijdens het proces tegen de ex- Frankrijk en West-Duitsland, die Gestapochef in Lyon. Hij eiste de hanteren op het gebied van de be de troepeninzet het maakt is het voorstel om alle 35 uitvochten, onderhouden overi- >ande" die betrokken zyn by het gens al miutaire betrekkingen CVSE-proces te laten deelne- sinds Charles de Gaulle en Konrad onderhande- Adenauer in 1963 het Elysée-ver- lrngen Deze zouden volgens het drag sloten. Vorig jaar ianCeerden Warschaupact beschouwd moeten worden als de "tweede fase" van de Europese Ontwapeningsconfe- maximumstraf voor Barbie: venslang. Het proces is zijn zevende week ingegaan met de voortzetting van de pleidooien van de 39 advocaten die de civiele partijen vertegen woordigen. Deze fase van het pro- i begon vorige week donderdag Het 'laatste konvooi' van Barbie was 'SS-plicht' hun opvolgers, Mitterrand Kohl, plannen voor een gezamen- Qe ^££5^ yn^o^ningrSCOn!e" hjke officierstraining. Dit najaar en zal tot eind deze week doorgaam rentte (EOC), de CVSE-conferentie zullen de strijdkrachten van beide die vorig jaar september in Stock- landen samen oefenen. Frankrijk werd afgesloten heeft al sinds jaar en dag troepen in de Bondsrepubliek'gelegerd. Het brigade-plan van Kohl kan niet los wor de angst van be- organiseren, terwijl alles er op dat moment op wees dat het Derde Rijk op instorten stond. De advo caat deed een beroep op de ge schiedenis om het antwoord te vin den. Op 11 augustus 1944 hadden De enige elementen die over het twee gebeurtenissen al plaatsge- met een akkoord over militaire trouwen wekkende maatregelen, In Wenen onderhandelen de volgens wa twee bondgenootschappen al jaren deif gezien wederzijdse verminde- houdende kringen in West-Duits- ring van de troepensterkte in Cen- ,and dat Washington thans (al of traal-Europa. Dit overleg heeft tot niet om binnenlandspolitieke rede- toe nog niets opgeleverd vooral Moskou lijkt op de bespre kingen uitgekeken. Gevechten in Zuid-Beiroet BEIROET (AP) - In 'de sji'itische sloppenwijken aan de zuidelijke rand van Beiroet zijn gisteren op nieuw gevechten uitgebroken. Eer der had de chef van de Syrische in lichtingendienst in Libanon be zworen een Amerikaanse journa list en de zoon van een Libanese minister „ten allen koste" te zullen bevrijden. In de wijken Ghobeiri, Hay Madi en Haret Hreik, waar algemeen wordt verondersteld dat een groot deel van de buitenlandse gijzelaars wordt vastgehouden, braken straatgevechten uit tussen rivalise rende sji'itische groeperingen, al dus de politie. In de strijd om de plaatselijke macht stond de be langrijke sji'itische clan Mokdad tegenover aanhangers van Akel Hamieh, de militaire bevelhebber van de sji'itische Amal, zo ver klaarde de politie. Het was de tweede keer in vier dagen dat de twee groepen slaags raakten met elkaar. Vrijdagavond en -nacht kwamen drie mensen om het leven en raakten 11 anderen ge wond in een 12 uur durend ge vecht. Sji'tische bemiddelaars pro beerden opnieuw een staakt-het- vuren te bewerkstelligen.' nen) zo gebrand is op een akkoord met de Sowjet-Unie over een dras tische reductie van de kernwapens in Europa, dat de Westduitse be langen daardoor in gedrang ko- laatste konvooi tegen Barbie zijn aangedragen zijn de verklaringen van getuigen die in die laaste trein werden gedeporteerd en die de kampen hebben overleefd. Zij zeg gen Barbie zowel in de gevangenis in Lyon als op het station bij het vertrek te hebben gezien. Maar het is niet dit aspect van het drama dat Ianucci het meest interesseert. Ia nucci vroeg zich gisteren in het Pa leis van Justitie eerder af waarom Barbie nog de moeite had geno men om de massale deportaties te had: de geallieerden Normandië geland (8 juni) en er was een aanslag op Hitier gepleegd (20 juli). Ondanks dit mislukte moordkomplot, werd toen wel dui delijk dat het nazisme begon af te brokkelen. Maar de SS-ers bleven trouw tot het bittere einde, in over eenstemming met hun devies: „Mijn eer is mijn trouw", aldus Ia nucci. Volgens historici had de leider van de „Zwarthemden" (zoals de SS-ers genoemd werden), SS- Reichsführer Heinrich Himmler, in 1942 al het bevel gegeven iedere SS-er te fusilleren die ook maar iets zou doen dat het programma ter vernietiging van het joodse volk zou vertragen. Het belang dat aan de „Endlösung" werd gehecht was zo groot dat de konvooien van joden naar de concentratiekampen voorrang kregen boven het trans port van materieel of troepen naar het front. Daarom heeft Barbie het bevel gegeven tot het vertrek van de trein op 11 augustus: hij was voor alles een SS-er, die blinde lings gevolg gaf aan de prioriteiten die door zijn leiders waren gesteld, aldus de advocaat. Ianucci wees op het essentiele probleem dat voor alle tijdperken van toepassing is: de onvoorwaardelijke gehoor zaamheid aan elk willekeurig be vel. Het organiseren van het „laatste konvooi" uit Lyon op 11 augustus 1944 is een van de hoofdpunten van de aanklacht tegen Barbie, die terechtstaat wegens „misdaden te gen de menselijkheid". Met deze laatste trein werden 650 mensen gedeporteerd, joden en leden van het verzet. Zeker 150 van hen kwa men niet terug. Lyon werd twee weken later bevrijd door de geal lieerden. van de Sowjet-Unie in Bonn doorschemeren dat Rust delijk in West-Duitsland terug is als president Richard von Weizsac- ker begin juli een staatsbezoek aan de Sowjet-Unie brengt. De Russi sche ambassadeur in West-Duits- zit wegens overtreding van de wet geving inzake buitenlands geld. De twee praten met elkaar in het En gels. Naar eigen zeggen wordt Ma thias "goed behandeld". Moeder Rust zegt dat haar zoon de twee majoors van de KGB die hem ver horen, beschouwt als "vrienden". Tegenover zijn vader en moeder heeft Mathias verklaard dat hij ge looft in de oprechtheid van de nieuwe leiding van de Sowjet-Unie inzake ontwapening en ontspan ning. Eén van de twee KGB'ers, die met het verhoor belast zyn, zou de moeder van Mathias een op dracht gegeven hebben: "Zegt u te- land, Joeli Kvitsinksi, gaf echter gen het Duitse volk dat wij geen enkele aanwijzing dat Rust harte instemmen met de vredelie- spoedig vrijgelaten zal worden. vende ideeën van uw zoon. Wy Vader en moeder Rust hebben wnesen u het allerberste. Wat is het tegen Stern gezegd, dat Mathias )i, dat er nog zulke idealistische zijn cel deelt met iemand die vast jongeren als Mathias zijn". SEOEL - Een lid van de Zuidkoreaanse oproerpolitie zit afgepeigerd op de grond temidden van gebruikte traangasbusjes. Ook gisteren kwam het weer overal in het land tot gevechten met de demonstranten, waarbij rijkelijk gebruik werd. gemaakt van het traangas. De politiek adviseur van de Amerikaanse ambassade, Thomas Dunlop, heeft gisteren met de dissident Kim Dae-jung in diens woning een onderhoud gehad. Hoewel Amerikaanse diplomaten steeds in contact zijn geble ven met de oppositie, is daarin nu een duidelijke toename te constateren. Ook de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Shultz riep de regering-Chun gisteren nogmaals op in dialoog te treden met de oppositie. (foto EPA) BONN (AP/Rtr/AFP) - De West duitse regering heeft besloten de Libanees Ali Hamadi, die verdacht wordt van betrokkenheid by de ka ping van een Amerikaans passa giersvliegtuig, niet uit te leveren aan de Verenigde Staten, hoewel daar van Amerikaanse zijde al een half jaar lang hevig op was aange drongen. De beslissing van Bonn zou zijn ingegeven door de vrees voor het lot van twee Westduitsers die in Libanon zijn ontvoerd. Dit hebben zegslieden van de West duitse veiligheidsdienst gisteren bekend gemaakt. De beslissing om niet tegemoet te komen aan het Amerikaanse verzoek Hamadi uit te leveren zou een zware wissel kunnen trekken op de tot dusverre zeer goede be trekkingen tussen de Bondsrepu bliek en de VS. De Amerikaanse Senaat nam vrijdag een resolutie aan waarin de Bondsrepubliek werd gewaarschuwd dat een even tuele beslissing om Hamadi niet uit te leveren „uiterst serieuze con sequenties voor de bilaterale be trekkingen" zou hebben. Verscheidene Amerikaanse se natoren hebben gisteren dan ook boos gereageerd op het besluit van de Westduitse regering. In tegen stelling tot de senatoren zei presi dent Reagan ingenomen te zyn met het besluit van Bonn. "Ik heb altijd geweten dat hij we gens moord zal worden berecht, waar hy ook terecht zal staan", zei Reagan gisteren in Florida. De Re publikeinse senator Alfonse D'A- mato, de indiener van de resolutie waarin de uitlevering van Hamadi werd geëist, noemde het besluit een „schandvlek" en een „knieval voor het terrorisme". Regeringswoordvoerder Fried- helm Ost maakte gistermiddag be kend dat de Amerikaanse minister van justitie Edwin Meese vandaag in Bonn zal arriveren om onder an deren met de Westduitse minister van binnenlandse zaken Friedrich Zimmermann overleg te voeren over de kwestie Hamadi. Verwacht wordt dat Meese nog een laatste poging zal ondernemen om de re gering van de Bondsrepubliek van mening te doen veranderen, voor dat het officiële regeringsbesluit morgen zal worden bekend ge maakt. Ost zei dat het kabinet morgen pas een beslissing zal nemen. Als besloten wordt om Hamadi niet uit te leveren dan zal deze in West- Duitsland worden berecht op be schuldiging van moord en vlieg tuigkaping, aldus Ost. In kringen van de veiligheids dienst in Bonn werd echter gezegd dat de beslissing reeds gisteren is genomen, tijdens overleg tussen bondskanselier Helmut Kohl en de ministers van binnenlandse en bui tenlandse zaken en van justitie. Daarbij zouden alle aspecten van de kwestie in overweging zijn ge nomen, waaronder de risico's van een eventuele uitlevering voor de in Libanon ontvoerde Westduit sers Rudolf Cordes en Alfred Schmidt. De 22-jarige Hamadi is een van de vier personen die in de Verenig de Staten zijn aangeklaagd in ver band' met de kaping in juni 1985 van een toestel van Trans World Airlines tijdens een vlucht naar Beiroet. Tijdens de kaping kwam een duiker van de Amerikaanse marine, die als passagier aan boord was, om het leven. Hamadi werd op 13 januari in Frankfurt gearresteerd, nadat de douane vloeibare explosieven in zijn bagage had aangetroffen. De Verenigde Staten vroegen vrijwel direct na zyn arrestatie om zyn uit levering. Turkije zal lidmaatschap NAVO herzien ISTANBOEL (Rtr) - De Turkse president, Kenan Evren, heeft gis teren gezegd dat Turkije mogelijk zijn NAVO-lidmaatschap zal her zien naar aanleiding van de resolu tie van het Europese parlement waarin de volkerenmoord op het Armeense volk in Turkije in 1915 wordt erkend. De Turkse regering beschuldigt het Europarlement er van Koerdische guerrillastrijders daarmee te hebben aangemoedigd tot het plegen van het bloedbad in het zuidoosten van het land waar bij het afgelopen weekeinde 31 dorpelingen werden gedood. "Het zou nuttig zyn eens om de tafel te gaan zitten en opnieuw het Turkse NAVO-lidmaatschap ter discussie te stellen", zei Evren in een toespraak tijdens een bezoek aan Sivas in Midden-Turkije. Hij suggereerde dat het Europarle ment straks komt met het voorstel dat de Armeniërs een eigen staat moeten krijgen, in de trant van "omdat jullie de Armeniërs in het verleden hebben gedood, moeten jullie hun nu een stuk van jullie land geven". "Zelfs het Warschaupact eist zulks niet van Turkije. Deze eisen komen van Griekenland, van ande re lidstaten...", aldus Evren. 'Joden in 1987 niet veilig in Wenen' WENEN (AP/DPA) - De Zwitser se militaire geschiedkundige Hans Rudolf Kurz heeft gezegd dat hij bereid is het voorzitterschap op zich te nemen van een commissie die een onderzoek moet instellen naar het oorlogsverleden van de Oostenrijkse president Kurt Wald heim. De Oostenrijkse regering had hem hiervoor gevraagd. Kurz zei voor de Oostenrijkse ra dio dat de commissie - die nog moet worden ingesteld - volgens hem zou moeten bestaan uit mili tair geschiedkundigen uit West- Duitsland, Joegoslavië, Grieken land, België, Groot-Brittannië, de Verenigde Staten en Israël. Er zou ook tenminste één vrouw zitting moeten hebben in de commissie. Een andere voorwaarde die hij stel de is dat de commissieleden de tweede Wereldoorlog moeten heb ben meegemaakt. De commissie moet een onder zoek instellen naar de beschuldi gingen dat Waldheim als luitenant bij de Duitse Wehrmacht in de Bal kan in de Tweede Wereldoorlog be trokken was bij wreedheden je gens Joegoslavische partizanen en Griekse joden. Kurz zei te ver wachten dat de commissie zal wor den ingesteld als hij de komende tien dagen overleg heeft gevoerd met de Oostenrijkse regering en dat het onderzoek in het najaar zal zijn voltooid. De instelling van een onafhanke lijke commissie werd voorgesteld nadat het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken eind april had verklaard over bewijzen te be schikken dat Waldheim betrokken was bij oorlogsmisdaden en dat hem daarom de toegang tot de Ver enigde Staten werd ontzegd. Bezoek Over het komende bezoek van president Waldheim aan het Vati- caan deelde het Vaticaan officeel mee dat ondanks alle protesten zijn audiëntie bij de paus door zal gaan. Buitenlandse diplomaten in Vaticaanstad hebben uitnodigin gen ontvangen voor de welkomst- ceremonie, zoals gebruikelijk bij officiële bezoeken. De Amerikaan se regering, die Waldheim op een lijst van ongewenste personen heeft geplaastst, zal slechts verte genwoordigd zijn door Frank Lat- tanzi, de woordvoerder van de di plomatieke missie. De ambassa deur, Frank Shakespeare, is don derdag afwezig, en de tweede man van de ambassade is met verlof. Het bezoek aan het Vaticaan, dat twee uur zal duren, is de eerste offi ciële buitenlandse reis van Wald heim sinds hij in juli van het vorig jaar tot president werd gekozen na een verkiezingsstrijd die geheel werd beheerst door zijn oorlogs verleden. Waldheim zal zich gedu rende een half uur met de paus on derhouden, waarna toespraken zullen worden uitgewisseld. De president zal een volledige ceremo niële ontvangst krijgen, met een erewacht van de Zwitserse Garde en spelen van de volksliederen. Daarna zal Waldheim diplomaten ontvangen en in gebed gaan in de St. Pieter. Minister Alois Mock van buiten- De Zwitserse historicus Hans Ru- dolf Kurz. (foto AP) landse zaken van Oostenrijk heeft gisteren bekend gemaakt dat de Russische premier Nikolai Rizj- kov, die volgende maand een be zoek brengt aan Oostenrijk, zal aanzitten aan het diner dat door Waldheim wordt gegeven. Volgens Mock zijn er hierover "geen moei lijkheden". Opschudding In Oostenrijk zelf is gisteren de nodige opschudding ontstaan om dat vertegenwoordigers van joodse studenten organisaties hebben ge klaagd dat er in Oostenrijk in toe nemende mate sprake is van anti semitische praktijken. Hieraan zou onder andere worden deelgeno men door politieke leiders die ook Waldheim steunen. "Joden zijn in het jaar 1987 we derom niet veilig in de straten van Wenen," aldus een verklaring van de Associatie van Joodse Universi teitsstudenten in Oostenrijk. De huidige situatie is volgens deze or ganisatie "ernstig en bedreigend". Volgens een bestuurslid van de. or ganisatie, Martin Engelberger, komt het steeds vaker voor dat vooral orthodoxe joden, die her kenbaar zijn aan hun hoeden en haardracht, in het openbaar wor den uitgescholden en lastiggeval len. Dit is bevestigd door Paul Grosz, de voorzitter van de 8.000 leden tel lende Joodse Gemeenschap van Wenen. Joden worden volgens hem in auto's achtervolgd, mensen sluiten de ramen als er een jood voorbij komt, en roepen "jij bent de volgende", waarbij ze het hal- safsnijgebaar maken. Ook joodse schoolkinderen zijn volgens Grosz het doelwit van anti-semitische ui tingen. In de verklaring van de studen tenorganisatie zegt men voorts "verbijsterd" te zijn door de uitla tingen van de loco-burgemeester van Linz, Carl Hoedl. Deze zou in een brief aan de voorzitter van het Joods Wereldcongres, Edgar Bronfman, anti-semitische uitla tingen hebben gebruikt. Hoedl is lid van de Oostenrijkse Volkspar tij, die, hoewel Waldheim er geen lid van is, hem wel steunde tijdens zijn campagne. ADVERTENTIE Stuurt u mij 2 maanden iedere twee weken gratis i j gersbulletin „Beleggen met Van Lanschot". I Naam: Slraar Indien u óf uw bank hierop niet direct een antwoord paraat heeft, vult u even de cou pon in. Dan ontvangt u om te beginnen twee maanden lang Van Lanschots tweewekelijkse beleggersbulletin „Beleggen met Van Lan schot". Het antwoord op de meest ingewikkel de beleggersvragen. Gratis, overigens. U kunt ook Van Lanschot bellen: 06-0221737, gratis, en vanavond bereikbaar tot 20.00 uur. v beleg- .Plaats:. -Tel. zaak:. j Postcode: j Tel. privé: Deze coupon in een ongefrankeerde I envelop zenden aan: E van Lanschot Ban- I kiers N.V., La.v. afd. Publiciteit, Antwoord- nummer 2 89,5 200VB 's-Hertogenbosch. I

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 5