'CDA zou rol in gemeenteraad
veel serieuzer moeten nemen'
DE TIJD,
VAN TOEN,
College: geen extra geld OOH
actief in vrije tiid
Vragen over reserves grondbedrijf
Kritiek D66 op personeelsbeleid
VRIJDAG 19 JUNI 1987
LEIDEN
Nieuwe voorzitter PvdA voorstander van programcollege
LEIDEN - Het PvdA-bestuur in
Leiden heeft een nieuwe voorzit
ter. Greetje van den Bergh (40)
heeft de hamer overgenomen van
Jan Marinus Wiersma die onlangs
tot secretaris 'buitenland' van de
landelijke PvdA werd gekozen. "Ik
ben niet iemand die bceh gaat roe
pen om vervolgens toe te kijken
hoe slecht het allemaal gaat. Ik wil
zelf proberen iets te veranderen
aan de dingen waarmee ik het niet
eens ben", verduidelijkt de nieuwe
voorzitter haar activiteiten in het
plaatselijke partijbestuur. Van den
Bergh vond haar weg in de politiek
via de 'rooie vrouwen' in de PvdA:
door
Gert Visser
"Als je vindt dat er op allerlei plaat
sen in de partij vrouwen behoren
te zitten, moet je bereid zijn zelf
ook taken op je te nemen".
Van den Bergh, in het dagelijks
leven vertaler van Franse litera
tuur, ziet zichzelf als 'iemand van
de grote lijnen en de langere-ter-
mijn-politiek'. Dat verklaart ook
haar interesse in het politieke ge
beuren dat zich in Den Haag af
speelt. Zij is onder meer lid van de
partijraad van de PvdA en eerste
opvolger voor een zetel in de eerste
kamer voor het gewest Zuid-Hol
land.
LEIDEN - De Stichting Ouders Op
Herhaling (OOH) krijgt in afwach
ting van een fusie tussen de instel
lingen voor basiseducatie geen ex
tra subsidie. De stichting had
66.000 gulden extra gevraagd om
tot 1989 zelfstandig te kunnen blij
ven functioneren. Het college
vindt echter dat de stichting het
moet zien te redden met het geld
dat ze de afgelopen jaren ook al
kreeg.
De stichting OOH, die inmiddels
heeft uitgesproken op termijn mee
te willen werken aan een fusie, had
deze extra subsidie gevraagd om
gedurende de overgangsperiode
van anderhalf jaar te kunnen
werken volgens de laatste richtlij
nen voor basiseducatie. Het ge-
De invloed van het plaatselijk
partijbestuur op de actieve politiek
is bescheiden. Deze beperkt zich
tot het samenstellen van de kandi
datenlijst wanneer er verkiezingen
zijn en het goedkeuren en bewa
ken van het verkiezingsprogram
ma dat eenmaal in de vier jaar
wordt opgesteld. Uit het feit dat
het laatste conflict tussen afdeling
en fractie uit 1983 dateert - de
gronduitgifte voor de Sanders-par-
keergarage was er de oorzaak van -
kan afgeleid worden dat de samen
werking tuSsen achterban en frac
tie harmonisch is. "De fractie tilt
heel zwaar aan de uitspraken van
de ledenvergadering", zegt Van
den Bergh.
Matheid
De socialistische achterban wekt
echter steeds meer de indruk de ei
gen fractie haar eigen gang te laten
gaan. De vergadering waarop Van
den Bergh tot voorzitter werd ge
kozen, was in meer opzichten een
gedenkwaardige. Het was tevens
de bijeenkomst waarop de achter
ban werd uitgenodigd een uit
spraak te doen over de voorgeno
men bezuinigingsronde in Leiden.
Menigeen had zich verheugd op
een diepgravende discussie waar
de emoties naar socialistisch ge
bruik hoog zouden oplopen. De be
zoekers keerden echter redelijk
vroeg in de avond naar huis terug
meentebestuur is echter bang dat
verhoging van de subsidie wordt
opgevat als een beloning voor het
nog niet mee willen werken aan de
fusie. "Het zou voor andere fusie
partners reden kunnen zijn om als
nog van de fusie af te zien", aldus
het college. Bovendien wordt op
gemerkt dat het omstreden bedrag
slechts beschikbaar is wanneer er
gekort wordt op de begroting van
de stichting basiseducatie en dat
wil het college niet. De beslissing
van het college komt overeen met
het advies van de werkgoep educa
tief beraad die de fusie voorbe
reidt.
De fusie van de instellingen voor
basiseducatie moet op 1 januari
1989 rond zijn. Tot die datum heb-
of vonden compensatie in een na
bijgelegen uitspanning. De bezui
nigingen kregen slechts minimale
aandacht. Over de belastingverho
ging viel geen onvertogen woord.
"Heel opvallend", oordeelt Van
den Bergh: "Het bestuur had die
discussie wel verwacht, maar vond
het niet nodig die zaak zelf aan de
orde te stellen. Wij stonden op het
standpunt dat lastenverzwaring
onontkoombaar was om andere
zeer pijnlijke bezuinigingen te ver
mijden"
Toch kon de aangekondigde las
tenverzwaring voor de PvdA geen
vanzelfsprekende zaak zijn. De
partij had in het verkiezingspro
gramma immers opgenomen dat
de belastingen niet méér zouden
worden verhoogd dan om de trend
matige kostenstijging voor de ge
meente op te vangen. De PvdA
ging daarbij uit van de toenmalige
uitkering uit het gemeentefonds
die Leiden van het rijk ontving,
maar de intentie was duidelijk: de
socialisten wensten de woonlasten
niet verder'te verhogen. De bewus
te tekst werd zelfs letterlijk in het
collegeprogramma overgenomen.
Maar toch, geen woord er over.
Paar guldens
Van den Bergh meent dat ingrij
pende bezuinigingen door Den
Haag nopen tot het loslaten van de
ben instellingen het recht zelfstan
dig te blijven. Daarna vervalt de
subsidie voor deze zelfstandige or
ganisaties. De stichting OOH is de
enige die van deze overgangsperio
de gebruik maakt. De overige orga
nisaties in Leiden hebben de be
reidheid uitgesproken om per 1 au
gustus van dit jaar als één organi
satie verder te gaan.
LEIDEN - D66-fractievoorzitter
Hoekema meent dat het college
zijn boekje te buiten is gegaan door
vacatures bij de gemeente slechts
cijfers over de reserves van het
grondbedrijf, zoals die zijn gege
ven in de fondsennota en het
jaarverslag, opmerkelijke verschil
len vertonen. In totaal is er een be
drag van vier miljoen 'kwijt'. Ove
rigens is het Van Duyn gebleken
dat het geld uit de reserves is ge
haald, zonder dat het college daar
over een beslissing heeft genomen,
laat staan dat de zaak aan de orde is
geweest in de raadscommissies of
de gemeenteraad. De CDA'er
vraagt of deze procedure kan wor
den verbeterd.
verkiezingsbeloften op dit punt.
"Wanneer je niet besluit tot belas
tingverhoging moet je nog meer
gaan snijden in voorzieningen als
de muziekschool. Dat is ook in
strijd met ons verkiezingsprogram
ma en het idee dat mensen in de
toekomst over steeds meer vrije
tijd gaan beschikken en je ze in de
gelegeheid moet stellen die op zin
volle wijze te besteden. Daarbij
vallen de bezwaren van een belas
tingverhoging voor de individuele
huishoudens wel mee, in veel ge
vallen betekent het niet meer dan
een extra uitgave van een paar gul
dens per jaar".
"Het geld is er gewoon niet. Deze
belastingverhoging is een geval
van overmacht. Dat moeten we de
mensen dan maar goed duidelijk
maken. Daar moet tijd en aandacht
voor zijn". Van den Bergh geeft
desgevraagd toe dat het bestuur op
dit punt niet beschikt over vol
doende informatie om volledig uit
gewerkte alternatieven voor een
belastingverhoging te kunnen aan
dragen. "Je bent nooit zo goed
geïnformeerd als de wethouder
met al zijn papiertjes en ambtena
ren. Maar een bestuur moet zich
ook niet met alle details willen be-
Spannend
Er heerst een matheid in de par
tij waar de rode velletjes op A4-for-
maat, waarop de moties stonden en
die onder de leden werden ver
spreid, plaats hebben gemaakt
voor kleurloos papier. Een en an
der wijt Van den Bergh aan een al
gemeen maatschappelijk gevoel
van 'het helpt allemaal toch niets,
watje er ook aan doet'. "De belang
stelling voor de politiek wordt
minder. Ik vind dat heel ernstig.
Het tast de bestaansgrond van de
politieke democratie aan. Het is
niet meer: namens ons wordt er ge
daan, maar: ze doen maar".
Voor zover de matheid zich uit
strekt tot de gemeenteraad, speelt
volgens Van den Bergh mee dat
open te stellen voor vrouwelijke
kandidaten, terwijl de gemeente
raad hierover nog geen beslissing
heeft genomen. Hoekema doelt op
de vacature van 'hoofd directie
woonruimteverdeling' waarbij B
en W hebben bepaald dat aan de
interne sollicitatieronde slechts
door vrouwelijke ambtenaren mag
worden deelgenomen.
Met dit nieuwe beleid dat het col
lege voorstaat, wordt getracht het
aantal vrouwelijke werknemers bij
de gemeente te doen stijgen. Pas
wanneer zich onder de ambtenaren
geen geschikte vrouwen bevinden,
mogen geïnteresseerde mannen,
samen met externe sollicitanten,
een poging wagen. Het college
heeft dit voorstel tot een vrouw
vriendelijk personeelsbeleid bij de
gemeenteraad op tafel gelegd. Die
heeft er echter nog geen beslissing
over genomen. Wel is duidelijk dat
de raad verschillende aanmerkin-
voortdurende Haagse bezuinigin
gen nieuwe ontwikkelingen nage
noeg onmogelijk maken. "Het is
deels onvermijdelijk. Toen het
PvdA-WD college negen jaar ge
leden aantrad, was er veel te doen
iri de stad. De plannen om de stad
met grote autowegen te doorkrui
sen, vroegen om alternatieve
ideeën. Die deden natuurlijk veel
stof opwaaien, niet iedereen was
daar al aan toe. Dat is natuurlijk
heel anders dan dat je nu alles wat
er aan nieuw beleid uitgedacht is,
afgeroomd ziet door de bezuinigin
gen. Het moet een aantal jaren ge
leden veel spannender geweest
zijn om in de gemeenteraad te zit
ten".
Het 'geen regen, geen zon'-kli-
maat in de gemeentepolitiek laat
zich ook bepalen door het gegeven
dat de speelruimte in de raad ge
ring is en de machtsverhoudingen
muurvast zitten. Het PvdA-WD-
college viert volgend jaar het tien
jarig bestaan en niets wijst er op
dat de coalitie de viering van dit
tweede lustrum voortijdig zal moe
ten afgelasten. Het grauwe bestaan
in de oppositie van de gemeente
raad bracht het CDA onlangs tot de
pessimistische voorspelling dat de
ze partij 'er deze eeuw niet meer
aan te pas komt'. "Een dergelijke
gen heeft op het collegevoorstel.
Hoekema constateert een 'vreem
de' gang van zaken en wil ophelde
ring van het college van B en W.
De vacature van hoofd van de di
rectie woonruimteverdeling komt
vrij nu het huidige hoofd, de heer
Van der Valk, benoemd is tot
hoofd van de nieuwe directie ruim
telijke ordening. Van der Valk, lid
van de PvdA, gaat daarmee de af
delingen ruimtelijke ordening,
stadsvernieuwing en bouw- en wo
ningtoezicht bestieren die in het
kader van de bezuinigingen wor
den samengevoegd.
Hoekema vindt het opmerkelijk
dat deze vacature gezien het beleid
van B en W niet is opengesteld
voor vrouwen. Hij wijst er boven
dien op dat de benoeming in strijd
is met de afspraak dat de gemeen
teraad wordt betrokken bij het
aanstellen van hoofden van ge
meentelijke directies.
uitspraak had het CDA nooit mo
gen doen. Het lijkt er op dat het
CDA eigenlijk geen moeite meer
doet om aan het bestuur deel te ne
men. Terwijl niemand weet hoe de
zaak er over drie jaar voor staat.
Als de oppositie haar politieke rol
serieus neemt, moet ze proberen
zoveel mogelijk invloed uit te oefe
nen", aldus van den Bergh.
"Een feit is dat het CDA lande
lijk op sociaal-economisch terrein
naar rechts is opgeschoven terwijl
de confessionele ideeën over on
derwijs en welzijn verder van de
PvdA af staan dan die van de WD.
Je ziet dat het CDA in Leiden zich
meer aan de landelijke lijn confor
meert dan de WD dat doet. Los
daarvan bestaat er binnen de PvdA
veel weerzin tegen het feit dat het
CDA altijd alle kanten op kan. Ik
vind het echter niet goed dat een
grote partij als het CDA, die zoveel
mensen vertegenwoordigt, zo lang
niet aan een college deelneemt. Ik
heb echter een sterke voorkeur
voor een programcollege in plaats
van een afspiegelingscollege. Ik
zou dus niet weten hoe je dit pro
bleem oplost".
"De al negen jaar bestaande coa
litie van PvdA en WD maakt het
beleid heel voorspelbaar, hoewel
het goed is wat er gebeurt. Met
Duivensport
De Vriendenclub vloog vanuit
Chartres. De uitslag: 1,8 Th. Don-
gelmans; 2,7 J.M. Turk3 H. Gijs
man; 4,6 gebroeders v.d. Voorn5
C.P. Gijsman; 9 W. Vijlbrief; 10
W. de Wit jr.
Schapen
Op de kinderboerderij in de
Merenwijk (Parkzicht) worden
zondag 21 juni tussen 13.00 en
16.00 uur schapen geschoren. Wie
dat is van dichtbij wil meemaken
is welkom.
Penseel
In de restaurette van het Dia-
conessenhuis exposeert Henk de
Bruijn penseeltekeningen onder
het motto 'Leidse hoekjes'. De ten
toonstelling is te bezichtigen za-
klein-links er bij beschikt Leiden
over een uniek college. De aanwe
zigheid van Links Leiden biedt de
mogelijkheid om dat wat vroegef
naar rechts werd getrokken, nu
naar links te krijgen. Toen deze sa
menstelling voor het eerst aan de
orde kwam, moest iedereen om het
idee lachen. Het is opmerkelijk dat
alle drie de partijen zich sindsdien
voor het behoud van dit college
hebben ingezet en dat het tot nu
toe, ondanks de krachtproef van de
bezuinigingen, stand heeft gehou
den".
Van den Bergh zegt de bezwaren
tegen de uitbreiding van zes naar
zeven wethouders (door de komst
van Links Leiden) in een tijd van
bezuinigingen te delen. "Toen dit
college gevormd werd, was er geen
andere oplossing. De beoogde coa
litie woog zwaarder dan het extra
geld dat de zevende wethouder de
gemeente kost. Ik vind dat echter
steeds moeilijker te verdedigen.
Wat mij betreft wordt er bij de vol
gende verkiezingen serieus geke
ken of het college met dit aantal
wethouders verder moet gaan.
Mijn voorkeur gaat er naar uit om
te onderzoeken of een herverde
ling van portefeuilles mogelijk is
en het aantal wethouders naar zes
terug te brengen".
terdag tfan 8.30 tot 18.30 uur en
zondag tot 15.00 uur.
Centrum Ex'85
In Centrum Ex'85 aan de Kop-
penhinksteeg wordt vrijdag 19
juni een videolezing gehouden
over Bhagwan Shree Rajneesh.
Aanvang 20.00 uur.
Open huis
De streekmuziekschool houdt
zaterdag 20 juni open huis in het
hoofdgebouw aan het Rapenburg
22. Tussen 10.00 en 14.00 uur wor
den demonstraties gegeven.
NVSH
De Leidse afdeling van NVSH
geeft zaterdag weer haar tradi
tionele midzomernachtfeest in
het Trefcentrum aan het Rapen
burg 48. Er wordt a-s vanouds
ook een barbecue/grill gehouden.
Aanvang 22.00 uur.
Koek nieuw
PvdA-raadslid
LEIDEN - H.M.M. Koek (30) volgt
C.M. Regoor op als gemeenteraads
lid voor de PvdA. Koek is sinds
1982 lid van de partij en in dat jaar
maakte zij haar studie geschiede
nis aan de Leidse universiteit af.
Zij werkt nu bij de Civob in Den
Haag, een opleidingsinstituut voor
ambtenaren bij de lagere overheid.
Voordat Koek zich kandidaat stel
de voor de gemeenteraadsverkie
zingen van maart vorig jaar, was zij
een jaar lang fractie-assistente van
de PvdA. Het in Roelofarendsveen
geboren gemeenteraadslid gaat de
commissies algemene bestuurs
aangelegenheden en cultuur,
volksgezondheid en groen doen.
Gebakjes...
LEIDEN - Een banketbakker aan
de Steenstraat heeft bij de politie
melding gemaakt van het feit dat
een onbekende man 400 gebakjes
bij hem had besteld. De lekkernij
en moesten op de Hooglandse
Kerkgracht worden afgeleverd,
maar op het opgegeven adres was
niets van de omvangrijke bestel
ling bekend.
De banketbakker heeft de ge
bakjes daarop mee terug naar zijn
winkel genomen, waar hij ze als
nog aan de man wist te brengen.
Bomalarm
in trein
LEIDEN - Een loos bomalarm
heeft vanochtend om half acht het
treinverkeer bij Leiden een half
uur stilgelegd.
Een conducteur van de trein uit
Utrecht liep, nadat de passagiers
de trein op het Leidse station had
den verlaten, het treinstel door en
trof een mededeling aan dat er een
bom in de trein was verstopt. Hij
sloeg direct alarm, waarop de trein
naar een zijspoor werd gebracht en
onderzocht. De politie heeft echter
niets aangetroffen. Treinen werden
tijdens het onderzoek vóór het sta
tion tot stilstand gebracht.
LEIDEN - Het CDA-raadslid Van
Duyn verbaast zich over de enor
me bedragen die aan de reserves
van het grondbedrijf zijn onttrok
ken. De CDA'er vraagt het college
om opheldering hierover en ver
zoekt B en W voorts om de raad
beter in te lichten over het gebruik
Van Duyn heeft geconstateerd
dat de reserves van het grondbe
drijf in 1985 zijn afgenomen met
27,5 miljoen gulden. Dat is onder
meer veroorzaakt door het feit dat
de gemeente geld uit de i
heeft gebruikt om tekorten bij het
beheer van bijvoorbeeld nieuw
bouwwijken te dekken. Zo is een
bedrag van 21,5 miljoen uit de re
serves overgeheveld naar de ex
ploitatie van de Stevenshof.
Het CDA-raadslid vraagt B en W
of de reserves wel op de juiste wij
ze zijn gebruikt. Van Duyn wil ook
weten hoe de tekorten zijn ont
staan en welke reserves er in 1985
nog meer zijn aangesproken.
Verder heeft hij ontdekt dat de
i LEIDSE
KRONIEK OVER
/MENSEN EN
GEDANE ZAKEN
Rond 1800 was Leiden een toe
ristische trekpleister voor bin
nen- en buitenlandse bezoekers.
Vooral de trekschuit was zeer po
pulair als vervoermiddel. Het
verkeer over water was immers
comfortabeler, sneller en veiliger
dan over de slechte ongeplaveide
wegen, in een hobbelende dili
gence. Wie prijs stelde op enige
luxe huurde de roef, waar men
op zijn gemak kon lezen en
schrijven.
De veerhuizen werden tref
punten waar de reizigers hun
nieuwtjes uitwisselden. In de
buurt van die veerhuizen heerste
grote bedrijvigheid: het krioelde
van kruiers, karrevoerders, tuig-
makers, mandenverkopers en
natuurlijk ook bedelaars, al was
bedelen officieel verboden. Maar
wie kon Marijtje van Harten, bij
genaamd Kluit water en brij,
krom gebogen en leunend op
haar stok bedelend bij de afvaart
en aankomst van de trekschuiten
een aalmoes weigeren?
In de meeste beschrijvingen
van de toeristen wordt Leiden
een tamelijk grote, nette en nogal
doodse stad genoemd. Er was
weinig handel en de stad had een
groot aantal armen. Het gras
groeide tussen de stenen en over
al trof men leegstaande huizen.
Maar er waren wel bezienswaar
dige monumenten, zoals het
stadhuis met een groot bordes
van 22 treden hoog. Eenmaal
binnen waande men zich f
museum. De zalen en kamers be
hangen met schilderijen en tapij
ten. Het meest bewonderde
schilderij was Het Laatste Oor
deel door Lucas van Leyden. Een
uitje was ook het beklimmen van
de stadhuistoren.
Iets minder hoog is de Burcht.
Na ruim 60 treden bereikte men
de fraaie toegangspoort. Wan
neer die is gepasseerd, kan men
nog hoger klimmen naar de
borstwering, vanwaar men een
prachtig uitzicht over de stad
heeft. Op de top was een doolhof
met in het midden een aardig
prieeltje, waar men thee kon
drinken, en op de helling graas
den herten.
In een universiteitsstad als
Leiden stonden natuurlijk ook
altijd bezoeken aan universitaire
instellingen op het programma.
De bibliotheek was gehuisvest in
een deel van de Faliede Begij-
nenkerk. Het oordeel van de 18-
de-eeuwse bezoekers luidde nog
al negatief: de boeken liggen
slordig opgestapeld op de grond.
Een eeuw later werd de biblio
theek echter beschouwd als een
sieraad der Academiestad!
In de Faliede Begijnenkerk
was ook het Anatomisch Theater
gehuisvest. Daar vond men
dierskeletten, stukken mensen
huid en pathologische prepara
ten. Langzamerhand is de collec
tie aangevuld met allerlei 'raritei
ten'. Zo werd er vol trots een mis
geboorte getoond, waarvan de
moeder jaarlijks haar produkt
kwam bekijken.
Achter het Academiegebouw,
waar vooral de senaatskamer
met de professorenportretten
werd bezocht, ligt de Hortus Bo
tanicus, die naast de bibliotheek
en het Theatrum Anatomicum
tot de belangrijkste bezienswaar
digheden van de universiteit be-
i het eind van het Noordeinde zoals Jacob Timmermans het rond 1787 vastlegde. Links het logement 'Het
lectie, namelijk een naturahën-
kabinet en een collectie pleister
beelden van Van Papenbroeck.
LEIDEN WAS GROTE EN NETTE,
MAAR EEN NOGAL DOODSE STAD
hoort. In de tuin bevinden-zich
het Ambulacrum en de Oranje
rie, waar in de winter de niet-
winterharde planten onderge
bracht worden.
Sinds 1751 herbergden deze
gebouwen ook een museumcol-
In het kabinet van natuurlijke
historie vond men werkelijk al
les wat de vijf werelddelen ople
veren: giraffen, apen, papegaai
en, olifanten, walvissen, struis
vogels, muggen, vlooien en peli
kanen. Daarnaast ook kasten
met doodskoppen, schelpen en
stenen in allerlei soorten.
De meeste reizigers bezochten
Leiden langer dan een dag, zodat
we uit reisbeschrijvingen ook
wat te horen krijgen over de lo
gementen in de Sleutelstad. De
meest bezochte zijn: De Gouden
Leeuw, De BurchtPlaats Royaal
en Het Gouden Vlies. Toch is de
kritiek van buitenlandse gasten
op deze zeer goed bekend staan
de logementen niet altijd onver
deeld gunstig. Een Duitse gast
was weliswaar zeer onder de in
druk van De Burcht, waar de
marmeren wanden behangen
waren met schilderijen, maar
waar volgens hem de bedden
slecht waren, evenals het eten.
Bovendien moest hij zijn kamer
delen met een medegast!
Andere onderkomens waren
het Stadhuis van Amsterdam.
Het Wapen van Gelderland, De
City of London, De Gouden En
gel, De Gouden Bal en De Gouden
Molen. Het laatste komt er ook
niet zo goed van af. Een reiziger,
die daar logeerde, beklaagde zich
over het leger muizen achter het
behang. Voor het ontbijt dwaal
de hij een uur door het logement
en als hij dan eindelijk de eetzaal
had gevonden en aan tafel
kwam, was het brood zo droog
dat het leekk of de bakkers in
geen dagen gebakken hadden!
Positiever zijn de geluiden
over Plaats Royaal, waar de ver
trekken zindelijk en keurig ge
meubileerd waren, de bedden
overheerlijk en het avondmaal
smakelijk. En dat alles voor een
middelmatige betaling.
Bij de Witte Poort lag Het
Stadhuis van Amsterdam, het lo
gement van de gezusters Helena
en Petronella van der Speek. Het
was klein, maar net. Zo net dat
een bezoeker pantoffels
moest trekken om de trap niet
vuil te maken met ziin laarzen!
INGRID MOERMAN
