>en VS mogen
aanvallen in Golf
Schep*
Twee hanen in politiek hoenderhok van Italië
Overleg met de Sowjet-Unie
'Metrowreker'van
New York onschuldig
Moskou: Duitse raket
onderdeel van akkoord
Overval van drugssmokkelaars op leger Venezuela
WOENSDAG 17 JUNI 1987
PAGINA 5
WASHINGTON - Een jury in
New York heeft gisteren de 39-jari-
ge Bernhard Goetz onschuldig be
vonden aan een poging tot moord
op vier zwarte jongens die volgens
-Goetz op het punt stonden hem in
een New Yorkse metro te beroven.
Met die uitspraak is gisteren een
eind gekomen aan het lange, grote
aandacht trekkende proces rond
Goetz, de „metrowreker", de man
die eind 1984 zijn vier belagers
stuk voor stuk neerschoot en daar
mee tot ee
groeide.
door
Henk Dam
in de Perzische Golf precies van plan is.
WASHINGTON (GPD/AFP)-Amerikaanse schepen die in de Perzische Golf tankers uit Goetz die zelf steeds gezegd
Koeweit beschermen, hebben het recht geweld te gebruiken als zij worden aangevallen heeft dat hij uit zelfverdediging
of geconfronteerd worden met vijandig gedrag dat wijst op een naderende aanval. Dat handelde, toonde geen spoor van
staat in een rapport van het ministerie van defensie dat gisteren is gepubliceerd. In het em°tlet°ende voorzitter van de ju-
rapport, dat door minister Weinberger (defensie) werd gepresenteerd, staat wat Amerika linten werd Goetr^gesprSl'
1 ï- -- hij werd slechts schuldig bevon
den aan verboden wapenbezit.
De jury had 32 uur van beraad
slagingen nodig om tot haar oor
deel te komen en de centrale vraag
te beantwoorden: handelde Goetz
echt uit zelfverdediging, of had hij
bewust naar een gelegenheid ge
zocht om gewelddadig te kunnen
optreden?
Die laatste theorie werd door de
openbare aanklager aangehangen.
Deze wees er tijdens het proces op
dat Goetz in 1981 door drie man
nen was aangevallen. Hij had aan
die aanval permanente knieklach-
volksheld uit- ten overgehouden.
De aanvallers van toen werden
deels niet gepakt, en kwamen er
voor een ander deel met een lichte
straf vanaf. Vanaf dat moment, al
dus het betoog van de aanklager,
Goetz dat hij ooit wraak zou
onder Amerikaanse vlag gaan
Drie Amerikaanse marinevaj
Protest Bonn
beschieting
van schip
Voorts is in Washington verno- tuigen zullen worden toegevoegd
men dat de Verenigde Staten en de aan de bestaande vloot in de Golf.
Sowjet-Unie binnenkort zullen In het rapport staat verder, dat zal
praten over de situatie in de Golf, worden gereageerd op aanvallen
over Afghanistan en de mogelijk- op zowel de tankers als de begelei-
heden voor onderhandelingen over dende marine vaartuigen,
vrede in het Midden-Oosten. De Amerikaanse mariniers heb-
Het rapport beschrijft hoe de ben het recht snel op elke dreiging
Amerikaanse regering handen en te reageren. Het rapport stelt dat
voeten denkt te geven aan het plan, elk vaartuig of vliegtuig dat zich in
elf tankers uit Koeweit te bescher- een positie begeeft van waaruit een
men. Die tankers zullen daartoe raket kan worden afgevuurd, een
bom kan worden geworpen of kan
worden geschoten, in principe mag
worden aangevallen.
Minister Weinberger zei gisteren
tijdens een vergadering van de
commissie buitenlandse zaken van
het Huis van Afgevaardigden de
dreiging voor Amerikaanse sche
pen in het Golf-gebied onder de
nieuwe regels „gematigd" te ach
ten.
Weinberger zei dat de risico's die
er zijn, vooral van onconventionele
aard lijken te zijn. In dat verband
doelde hij op bijvoorbeeld terroris
tische aanslagen.
De minister herhaalde wat presi
dent Reagan een dag eerder ook al
in een tv-rede zei, namelijk dat
Amerika wel militair in het Golfge-
bied aanwezig moet zijn, omdat an
ders de Sowjet-Unie gebruik zal
maken van het machtsvacuüm
daar.
"We begrijpen de risico's die aan
onze strategie verbonden zijn,
maar we zijn ervan overtuigd dat
het risico van niets doen groter is.
Iran zou dan de Golfstaten nog
meer intimideren, en mogelijk zijn
Silkworm-raketten tegen koop
vaardijschepen gaan gebruiken",
zo zei de minister.
Maar de woorden van de minis
ter sorteerden weinig effect om de
bezorgdheid in het Congres over
grotere Amerikaanse militaire aan
wezigheid in het Golfgebied weg te
nemen. Met name de Democraten,
die in Huis en Senaat de meerder
heid vormen, worden steeds kriti
scher.
De Democratische fractieleider
in de Senaat, Robert Byrd, sprak
BONN (AP) - De Westduitse rege- gisteren over een "niet goed
Een Amerikaanse functionaris
zei dat Washington "op diploma
tiek gebied" de hulp van de Sow
jet-Unie nodig heeft om een oplos
sing te vinden voor de problemen
in de Golf. De VS zijn echter tegen
een actieve rol van de Sowjet-Unie
in het gebied, zo voegde hij eraan
toe.
Op 22 december 1984 had de ge
beurtenis plaats die het leven van
Goetz voorgoed veranderde. In de
metro kwamen toen vier zwarte
jongens om hem heen staan, die
hem om een briefje van vijf dollar
vroegen.
Goetz, aldus zijn eigen getuige
nis, realiseerde zich dat hij op het
punt stond overvallen te worden,
iets dat in de metrotreinen van
New York overigens bijna dage
lijks voorkomt.
Daarop pakte hij zijn pistool, en
schoot vijf keer. Al z'n belagers
werden geraakt, een van hen zo
ernstig dat hij nog steeds verlamd
is. Schoot hij uit angst, of was hier
sprake van onredelijke woede?
Tijdens het proces waren video
opnamen van politieverhoren van
Goetz te zien, waarin deze onder
meer over zijn 19-jarige slachtof
fers zei: „Het was mijn bedoeling
hen te vermoorden, pijn te doen,
hen zo veel mogelijk te laten lij
den".
Voor het verboden wapenbezit
waarvoor hij wèl is schuldig is be
vonden kan Goetz overigens tot
maximaal zeven jaar gevangenis
straf worden veroordeeld.
Het optreden van de stille, onge
huwde ingenieur, het proces en nu
de uitspraak heeft in Amerika een
heftige discussie doen opleven
over de rechtmatigheid van het
recht in eigen hand nemen.
Voor het openbaar ministerie en
nogal wat politici is Goetz een mis
dadiger, voor veel zwarte leiders
een racist, maar voor veel gewone
New Yorkers is hij een held, de
man die in de van misdaad verge
ven stad met daden bewees het
niet langer te pikken.
ring heeft gisteren een officieel dacht plan. Het
protest ingediend bij Polen over de de regering niet
beschieting van een vaartuig
de Westduitse marine een dag -
der bij manoeuvres van het War- fen tussen de VS
schaupact in de Oostzee.
Bonn wenst een volledige toe
lichting rond de toedracht
duidelijk dat
de
heeft nagedacht", zo zei hij.
De bovengenoemde besprekin-
m tussen de VS en de Sowjet-
Unie zullen worden gevoerd door tegen de invoering van het Afri-
Amerikaanse onderminister kaans als voertaal in het onderwijs,
buitenlandse zaken voor het De opstand, die oversloeg naar s
Een delegatie van vrouwen uit de Zuidafrikaanse stad Soweto heeft gisteren bloemen gelegd op het graf van de
13-jarige Hector Peterson, het eerste zwarte kind dat op 16 juni 1976 tijdens de Soweto-opstand werd doodge
schoten. Derde van links is Albertine Sisulu, vice-presidente van de oppositiepartij UDF en echtgenote van de in
de gevangenis zittende zwarte leider Walter Sisulu.
SOWETO (Rtr) - Ongeveer ander
half miljoen zwarten in Zuid-Afri
ka hebben gisteren het werk voor
een dag neergelegd. De actie stond
in het kader van de herdenking
van de opstand van Soweto, giste
ren precies elf jaar geleden. De her
denkingsdag had een rustig ver
loop.
Elf jaar geleden kwamen in So
weto zwarte scholieren in opstand
MOSKOU (AP) - De eis van West-
Duitsland dat de in de Bondsrepu
bliek geplaatste Pershing IA raket
ten, die kunnen worden uitgerust
met Amerikaanse kernkoppen,
worden uitgezonderd van een ak
koord tussen de Verenigde Staten
en de Sowjet-Unie zou een derge
lijk akkoord „ontdoen van iedere
betekenis." Dit is gisteren gezegd
door Gennadi Gerasimov, de
woordvoerder van het Russische
ministerie van buitenlandse zaken.
De Westduitse regering heeft,
met instemming van de Verenigde
Staten en de NAVO-landen, geëist
dat de 72 Pershing IA raketten, die
een bereik hebben van 450 kilome
ter, in de Bondsrepubliek kunnen
blijven als voorwaarde voor West
duitse instemming met een Rus-
sisch-Amerikaans akkoord over de
raketten voor de middelrange en
de korte afstand.
Omdat de kernkoppen Ameri
kaans eigendom zijn en onder
Amerikaans beheer staan moeten
die deel uitmaken van een akkoord
tussen de supermachten, aldus Ge-
Als dit niet zou gebeuren,
i hiermee de mogelijkheid wor
den geschapen een Russisch-Ame-
rikaans akkoord te omzeilen, zodat
dit ontdaan zou worden van iedere
betekenis.
Als de Sowjet-Unie zou instem
men met de Westduitse voorwaar
de, zou een precedent worden ge
schapen, zodat de Verenigde Sta
ten andere raketten en kernkop
pen naar Turkye, Italië, of een an
der land zouden kunnen overbren
gen dat geen partij is by een even
tueel akkoord, aldus Gerasimov.
Dit zou volgens hem „theore
tisch" kunnen leiden tot een soort
gelijke actie van de Sowjet-Unie,
die in landen als Oost-Duitsland of
Tsjechoslowakije Russische kern-
raketten zou kunnen plaatsen on
der het mom dat die toebehoren
aan een derde land.
TIENDUIZEND DODEN - Een
Cubaanse generaal die onlangs
naar de Verenigde Staten is ge
vlucht, heeft gezegd dat in Angola
de afgelopen 11 jaar zo'n 10.000 Cu
baanse militairen om het leven zijn
gekomen.
Veel zwarten
Zuid-Afrika
leggen werk
een dag neer
incident, waarbij drie Westduitsers Midden-Oosten, Richard Murphy dere delen van Zuid-Afrika, kostte „halsketting" stellen zwarten vaak
gewond raakten. In het licht i
en diens Sowjet-ambtgenoot, Vla-
het feit dat er gewonden zijn geval- dlmlr Poljakov. Een van de zaken
lenen doordat het incident gebeur- die ze zullen bespreken is de moge-
de terwijl het schip in internatio- hjkheid dat de Veiligheidsraad van zwarte werd vermoord door hem ding gemaakt
zwarte collaborateurs met het
In tegenstelling tot andere jaren blanke bewind terecht. Van andere
verliep de herdenking rustig. Eén dodelijke incidenten is geen mel-
naal water
s opheldering
de Verenigde Naties een resolutie
het Warschaupact op haar plaats, aanneemt ter beëindiging van de
i regeringsvoorlichter Ost op
persconferentie in Bonn. West-
Duitsland zal mogelijk ook een
schadeclaim indienen by Polen.
Volgens de Westduitse minister
van defensie Wörner is het Poolse
gedrag een „duidelijke inbreuk"
op de bestaande praktijk van waar
neming van eikaars marine-oefe
ningen door de NAVO en het War
schaupact.
De kapitein van de „Neckar" zei
gisteren dat de beschieting dan wel
een ongeluk geweest kan zijn,
maar niettemin „onvergeeflijk"
was. Kapitein Diethacd Gatz zei
dat zyn schip ongeveer een kilome
ter verwijderd was van een forma
tie Poolse schepen die in de Oost
zee manoeuvres uitvoerden, toen
het door vijf granaten werd be
stookt.
oorlog tussen Iran en Irak.
brandende autoband om de De forensen-treinen naar Johan-
nek te binden, zo werd uit politie- nesburg bleven gisteren vrijwel
bronnen vernomen. Met deze leeg, aldus transportfunctionaris
sen. Blanke soldaten patrouilleer
den in gepantserde voertuigen
door Soweto en bemanden weg
versperringen op toegangswegen
tot Johannesburg.
De zwarte scholen, waar de op
stand begon, bleven gisteren dicht.
In kerken in de zwarte satellietstad
van Johannesburg werden de gelo
vigen opgeroepen de strijd tegen
de blanke overheersing te intensi
veren. Gewaarschuwd werd voor
tipgevers van de politie.
In Soweto's „White City" één
van de militantste wijken, werd in
een lutherse kerk een bijeenkomst
gehouden. Er werd een verklaring
voorgelezen van de gedetineerde
zwarte leider Walter Sisulu die de
bevolking van Soweto opriep tot
„beslissende actie in de strijd te
gen de apartheid".
MARACAIBO (AP) - De minister
van defensie van Venezuela, Car-
dozo Grimaldi, heeft gisteren be
kend gemaakt dat 33 veronderstel
de drugshandelaren en 18 soldaten
van de nationale garde gesneuveld
zijn bij een aanval van de drugs
handelaren op een legerpost in het
afgelopen weekeinde.
De minister maakte dit bekend
na een inspectie ter plaatse van de
legerpost aan de Agdababu-rivier,
15 kilometer van de Colombiaanse
grens en 700 kilometer ten westen
van de hoofdstad Caracas. De
dichtstbijzijnde stad is Maracaibo.
Volgens bronnen bij het leger
werden de slapende gardisten in
de nacht van vrijdag op zaterdag
overvallen door een troep van on
geveer honderd gewapende man
nen, die waren uitgerust met gra
naten, anti-tankraketten en mortie
ren. De 52 man sterke legereenheid
was naar het gebied gestuurd om
twee weken geleden ontdekte ma
rihuana- en coca-plantages te ver
nietigen.
Slecht weer verhinderde de ach
tervolging van de overvallers. Uit
eindelijk slaagden vier gardisten er
na een barre tocht door het oer
woud in om bij de dichtstbijzijnde
militaire post de aanval te melden.
De Sierra de Perya, de bergachti
ge grensstreek waar de aanval
plaatshad, is het terrein van zowel
Venezolaanse als Colombiaanse
drugshandelaren, die soms samen
werken met linkse Colombiaanse
guerrillastrijders.
Moeiteloos door 't hardste beton
Bosch boorhamer PBH-16RE. Met electro-pneumatisch
hamermechanisme. Boren eenvoudig verwisselbaar
dankzij SDS-plus systeem. Compleet met extra hand
greep en 4-delige SDS-plus borenset
BOSCH
Gezonken
Voor de kust van Zuid-Korea is
gisteren een rondvaartboot met
toeristen gezonken nadat in de ma
chinekamer brand was uitgebro
ken. Het schip, de Kukdong-ho,
had 83 passagiers en twee beman
ningsleden aan boord. Er konden
47 mensen worden gered, van wie
er 29 gewond waren. Minstens 2.5
mensen hebben de dood gfevon-
den. Met schepen en vliegtuigen
wordt nog naar 13 vermisten ge
zocht.
Gevangenen
De DDR houdt zeker 4.000 poli
tieke gevangenen vast en het feit
dat West-Duitsland er jaarlijks tus
sen 1.200 en 2.000 'vrijkoopt' leidt
er nauwelijks toe dat hun aantal
daalt. Eén op de drie politieke ge
vangenen is veroordeeld wegens
een poging illegaal het land te ver
laten.
Raketten
De geheime diensten van Groot-
Brittannië, M16, en de Verenigde
Staten, CIA, hebben honderden
luchtafweerraketten geleverd aan
het Afghaanse verzet, dat het door
Moskou gesteunde bewind in Ka
boel bestrijdt. Het gaat om een van
de grootste geheime operaties van
de afgelopen decennia. De gehei
me diensten maakten gebruik van
een gat in de Britse controle op wa
penexport.
ROME - Als in Italië een kies
drempel van vijf procent bestond,
zoals in West-Duitsland, zou het
parlement er als volgt uit zien:
christen-democraten 34,3 procent,
communisten 26,6 procent, socia
listen 14,3 procent en neo-fascisten
5,7 procent. Aardig overzichtelijk
dus, maar aangezien de Italiaanse
kieswet, zoals de Nederlandse, de
voorkeur geeft aan evenredige ver
tegenwoordiging boven duidelijk
heid, wordt bovenstaand beeld ge
compliceerd door de aanwezigheid
van nog zes partijen waarvan de
aanhang uiteenloopt van 3,7 (repu
blikeinen) tot 1,7 procent (proleta
rische democraten).
door
Hein ten Kortenaar
Hiervan behoren enkele tot de
traditionele of 'historische' partij
en: republikeinen, sociaal-demo
craten en liberalen. Alle drie heb
ben zij in de afgelopen 40 jaar vrij
wel steeds deel uitgemaakt van
coalities met de christen-democra
ten en daarmee een aandeel gehad
in de politiek en het bestuur van
het land.
Dit geldt niet voor de overige
drie. Proletarische democratie
(DP) is het enig overgebleven par
tijtje ter linkerzijde van de commu
nisten. Uit de eigen winst (van 0,2
procent) en het verlies van de com
munisten heeft het de eenvoudige
conclusie getrokken dat de PCI
voortaan een voorbeeld dient te ne
men aan DP. De radicale partij
(PR) is nooit anders geweest dan
een stoorzender, waarin stunts de
plaats innemen van een politiek
programma. De jongste stunt was
de kandidaatstelling van een leeg
hoofdig maar volborstig porno
sterretje dat als parlementaire acti
viteit beloofde de onverstoorbare
christen-democraat Andreotti op
onkuise gedachten te brengen. Zij
behaalde in Rome bijna evenveel
voorkeurstemmen als partyleider
Marco Pannella.
Helemaal nieuw zijn de groenen,
vastbesloten zich niet te laten be
zoedelen door 'partijpolitiek', maar
zich uitsluitend bezig te houden
met de afschaffing van atoomcen
trales, kunstmest en andere bedrei
gingen van een gezond bestaan.
Daarnaast is er nog een onbestemd
aantal regionale liga's, verdedigers
van de jacht en van gepensioneer
den en soortgelijke belangenver
enigingen, die de kiesdeler niet
hebben gehaald maar wel hebben
bijgedragen aan de verwarring van
de kiezers en omstreeks drie pro
cent van de stemmen aan de poli
tiek hebben onttrokken.
Het is deze ver doorgevoerde
versnippering die door velen
wordt aangewezen als een van de
factoren die Italië zo moeilijk be
stuurbaar maken. Zo menen bij
voorbeeld de communisten dat
hun gevoelige achteruitgang te wij
ten is aan het feit dat hun partij
niet meer wordt gezien als de enige
vertegenwoordiger van het sociale
en politieke protest in het land en
dat de proteststemmen nu zijn ver
deeld over een aantal kleine partij
tjes. Gedeeltelijk hebben ze hierin
gelijk, en men mag aannemen dat
met name de groenen een deel van
de communistische stemmen heb
ben aangetrokken.
Maar veel belangrijker is het ont
breken van een duidelijke en tot de
verbeelding sprekende politiek en
zeker van persoonlijkheden die
zo'n politiek zouden kunnen beli
chamen. Eigenlijk is de PCI nooit
over het verlies van Enrico Berlin-
guer heengekomen en met de 26,6
procent is de partij nu weer aange
land op het peil van 1968, het begin
van 'zijn' periode, die van het Euro-
communisme, van het definitieve
losbreken van Moskou en van de
vastberaden sociaal-democratise-
ring van de partij.
Dat beeld van de moderne linkse
partij is nu overgenomen door de
socialisten, die in Craxi ook de bij
behorende persoonlijkheid heb
ben gevonden. Van hun reformisti
sche dadendrang hebben zij wei
nig waargemaakt, maar kennelijk
hebben zij voor een deel van de
kiezers aannemelijk weten te ma
ken dat dit alleen heeft gelegen aan
de onwil van hun regeringspart
ners, vooral van de christen-demo
craten. Dat zij daarmee ook stem
men aan de PCI hebben onttrok
ken zou kunnen blijken uit de re
sultaten in traditionele communis
tische bolwerken als Bologna en
Toscane.
Toch is het oordeel van de 'Gior-
nale Nuovo' uit Milaan, dat de PCI
nu aan zyn onstuitbare verval is
begonnen, op zijn minst voorbarig,
evenals dat van 'La Stampa' uit Tu
rijn, die spreekt van het langzaam
verdwijnen van een 'anomalie' (af
wijkend verschijnsel) in de wester
se politieke wereld. Van dit afwij
kend verschijnsel hebben de Ita
liaanse communisten na hun lange
evolutie alleen nog de naam en de
geschiedenis, voor de rest is het
een gewone linkse partij, die geen
enkele smet werpt op de Italiaanse
democratie. Misschien zouden zij
er goed aan doen hun naam te ver
anderen, maar men kan begrip
hebben voor de historische en sen
timentele motieven die hen daar
van tot nu toe hebben weerhou
den.
Wie toch wil zoeken naar smet
ten op de democratie zal eerder uit
komen bij de neo-fascistische MSI,
maar die is weer teruggevallen op
haar gewone peil van omstreeks 6
procent. Politiek staat de partij al
zolang zy bestaat volmaakt buiten
spel en er is geen enkel teken dat
wijst op nieuwe aantrekkings
kracht, zoals bijvoorbeeld in
Frankrijk.
Blijven tenslotte de christen-de
mocraten: „Wij zijn de eersten en
wij zijn sterker", riep hun partij
blad gisterochtend triomfantelijk
uit, en dat is waar. Niettemin blij
ven zij veroordeeld tot samenwer
king met de verfoeide socialisten
en zij hebben daarbij minder steun
van de kleine bondgenoten, die in
de strijd tussen de twee kempha
nen zwaar zijn afgekalfd.
Hun winst van 1,4 procent is te
bescheiden om Craxi hun wil te
kunnen opleggen en de socialisten
hebben met hun 3 procent winst
geen enkele reden om een toontje
lager te zingen. „Ik ben niet van
plan in een wagon te stappen waar
ze me klappen hebben uitge
deeld", zei Craxi maandagavond
over de vijf-partijencoalitie.
Voorlopig wacht hij hooghartig
op de eerste stap die de christen
democraten moeten zetten. De ei
sen die hij daartegenover zal stel
len zullen niet bescheiden zijn.
„Twee hanen in een hoenderhok is
er een te veel" schreef de romeinse
krant 'La Republica'. Daarmee is
de situatie aardig getekend. Toch
zal Italië daar de eerstkomende ja
ren mee moeten leven en er zullen
heel wat veren bij opstuiven.
