Politiek behoudt invloed op
nv nutsbedrijf Zuid-Holland
Skelet vinvis pronkstuk op
expositie 'Biologische klok'
LEIDSCH JU DAGBLAD
Alle partijen zijn het in grote lijnen eens
Hoogheemraadschap brengt deel
van zmveiïngsslib naar Utrecht
In Hortus Botanicus
Tour de Frats
Het rommelt behoorlijk in de be
stuurlijke gelederen van de Tour
de Frats, het jaarlijks terugke
rende nationale fietsvakantiefes
tijn voor kinderen dat vorig jaar
nog Leiden als fïnishplaats had.
Onenigheid over de financiële
gang van zaken en onvrede met
de organisatie deed twee be
stuursleden, secretaris Marcel
Legerstee en zijn broer Joop, er
het bijltje bij neergooien. De bei
de zonen van wijlen Joop Leger
stee, die de tour destijds samen
met Leidenaar Joop Vervoorn in
het leven riep, stapten officieus
op om een andere jeugdwieler-
ronde op poten te zetten: De
Ome Joops Tour.
Tour de Frats-tourdirecteur C.
Lindenhoff en de gebroeders Le
gerstee gevraagd hoe de vork
precies in de steel zit, blijken zij
er nogal uiteenlopende visies op
na te houden. Over het hoofd
stuk financiën bij voorbeeld.
Volgens Lindenhoff is er gesug
gereerd dat hij geld heeft verdon
keremaand. En dat ontkent hij.
"De jaarrekening over 1986 is
door een register-accountant
goedgekeurd".
De Legerstees denken er voor
alsnog anders over. Ze willen,
omdat ze de vuile was niet buiten
wensen te hangen, alleen als wij
de pen neerleggen iets kwijt over
wat er volgens hen aan die finan
ciële huishouding niet deugt.
Van Joop Legerstee horen we
wel dat zijn broer geen inzicht
heeft gekregen in de financiële
situatie van de Tour, zoals hij
had gevraagd. Dat is ook de re
den dat het tweetal nog niet echt
uit het Frats-bestuur is gestapt,
vertelt hij. "Als Marcel inzicht
krijgt in de financiën, als Linden
hoff het verslag opstuurt en Mar
cel kan zich daarmee kan vereni
gen, stappen we direct op".
Lindenhoff vindt het onheus
dat de gebroeders vooralsnog
blijven zitten waar ze zitten. "Ze
blijven stiekem in de keuken kij
ken", klinkt het verongelijkt.
Waarom zet het bestuur de twee
dan niet gewoon buiten de deur
als ze hen kwijt wil? "Dat kan
niet", zegt de tourdirecteur. "In
de statuten staat dat als het be
stuur een lid wil laten opstappen,
alle andere leden van het bestuur
daar vóór moeten zijn". Om Mar
cel Legerstee kwijt te kunnen ra
ken zou het bestuur dus de stem
van Joop moeten krijgen, en an
dersom.
Als de bliksem de statuten wij
zigen, kan ook al niet: ook hier
voor is volgens Lindenhoff de
grootst mogelijke meerderheid
vereist. En de Legerstees zullen
wel niet gaan bijdragen aan hun
eigen gedwongen vertrek. Foutje
van de notaris die de statuten
heeft opgesteld. Volgens Linden
hoff wordt nu langs juridische
weg geprobeerd een oplossing
hiervoor te vinden. "We willen
dit voordat de Tour begint (26 ju
li, red.) geregeld hebben".
Juridische bijstand hebben
ook de Legerstees gezocht. We
gens aantijgingen die Linden
hoff in de pers aan hun adres
heeft gedaan. Een daarvan is dat
Marcel Legerstee zonder overleg
geld van een bankrekening van
de Tour de Frats zou hebben ge
haald en zich daarvoor niet heb
ben verantwoord. "We bekijken
of we daar iets tegen kunnen
doen", aldus Joop Legerstee.
De vraag of de Legerstees al
dan niet sponsors van de Tour de
Frats voor hun Ome Joops Tour
hebben weggekaapt en de kwali
teiten van het bestuur, zijn nog
een paar zaken waarover beide
partijen het met elkaar niet eens
zijn. Joop Legerstee weet wel dat
beide Tours elkaar niet zullen
bijten. "Er wordt gesproken van
concurrentie, maar dat is niet
waar. Die tochten kunnen best
naast elkaar bestaan. We willen
ook helemaal niet concurreren,
De Degrees van weleer. De pruiken, uniformen en laarzen wisselen volgende week tijdens een laatste
bijeenkomst voor het goede doel van eigenaar. (archieffoto)
we wensen de Tour de Frats veel
succes".
"Haatdragend zijn we hele
maal niet; de mens Lindenhoff
heeft een hele hoop goed gedaan.
Maar wij vonden dat we op deze
voet niet konden doorgaan. We
hebben gezegd: laat het hele be
stuur, ook wij twee, opstappen
en laat er allemaal nieuwe men
sen in gaan zitten. Daar wilde
men echter niet aan. De
doelstelling van de tour die mijn
vader mede heeft opgericht is
kinderen een prettige vakantie te
bezorgen. Dat willen we voort
zetten".
The End
Het majorettenpeloton Fourty
Four Degrees niet meer. De op
Amerikaanse leest geschoeide
Degrees, die in de bloeitijd 120
leden telde, eens tot de beste drie
majorettenverenigingen in Ne
derland behoorde en menig bui
tenlandse trip op haar naam
heeft staan, is vorig jaar septem
ber bij heftig gebrek aan belang
stelling opgeheven. Maar een al
te stil heengaan is de eer van de
vereniging te na. Vandaar dat
volgende week zaterdag nog één
keer wordt uitgepakt, wat vol
gens oud-voorzitter en mede-op
richter Henk Teske betekent:
met veel tamtam. "We willen na
melijk stoppen zoals we zijn be
gonnen".
De bombarie bestond er bij de
oprichting uit dat voor de pre
sentatie aan de Leidse bevolking
meteen maar de Groenoordhal-
len werden afgehuurd en de eer
ste Taptade werd georganiseerd.
Twaalf jaar later keert de vereni
ging daar, in het restaurant weer
terug, om met alle oud-leden en
oud-medewerkers, een aantal
nog wel bestaande majoretten
verenigingen en overige belang
stellenden de zaken af te ronden.
Hoogtepunt van de dag - die zelfs
een naam heeft meegekregen -
The End of the Show - moet een
veiling worden van alle uni
forms, schoenen, boa's, stokken,
vlaggen, bekers enzovoorts die
de Degrees in die twaalf jaar ge
dragen, meegevoerd en gewon
nen hebben.
De opbrengst van de veiling
gaat naar een of meer goede doe
len, die de oud-leden mogen aan
wijzen. Het maakt niet uit wat,
als het maar Leids is. Teske:
"Misschien wordt er wel een
schilderij in de Lakenhal geres
taureerd, of krijgt de gehanid-
captensportvereniging De Sleu
tels geld. Of allebei. Wij hebben
12 jaar een beroep mogen doen
op de gemeente Leiden, nu wil
len we iets teruggeven". De vei
ling begint om 13.00 uur. Vanaf
11.30 uur kunnen de spullen wor
den bezichtigd.
Het bestuur heeft niet alle oud
leden kunnen opsporen. Wie
geen uitnodiging heeft gekregen
maar wel eens op een lidmaat
schap van de Degrees kon bo
gen, is dus ook welkom.
LEIDEN - Het toekomstige
nutsbedrijf Zuid-Holland-
noord krijgt de juridische sta
tus van een naamloze vennoot
schap (nv). Om de politieke in
vloed van de deelnemende ge
meentebesturen te waarbor
gen, zal de raad van bestuur
van deze nv worden samenge
steld uit gemeentebestuurders.
Met deze constructie is ge
tracht de bezwaren tegen een
nv waarin de politiek niets
meer te vertellen zou hebben,
uit de wereld te helpen.
Het nieuwe nutsbedrijf moet op 1
januari van het volgend jaar gestal
te krijgen. Het wordt samengesteld
uit de bestaande nutsbedrijven in
de regio Leiden. Dit zijn: het Ener
giebedrijf Rijnland, de Leidsche
Duinwatermaatschappij, het Gas-
en Waterbedrijf voor de Bloembol
lenstreek, het Electriciteitsbedrijf
Hillegom-Lisse-Sassenheim en de
energie en waterbedrijven van de
gemeenten Alphen aan den Rijn,
Boskoop, Katwijk, Noordwijk,
Rijnsburg, Voorschoten en Wasse
naar. Deze partners en de betrok
ken vakbonden zijn het inmiddels
in grote lijnen eens geworden.
Voorwaarden voor de fusie zijn dat
er geen gedwongen ontslagen mo
gen vallen en dat de energieprijzen
er niet door mogen stijgen. Met de
vorming van een groot nutsbedrijf
wordt getracht de levering van
energie doelmatiger te organise
ren. De 200.000 afnemers in de
ruim 30 betrokken gemeenten zul
len in de praktijk overigens weinig
van deze fusie merken hoewel de
Leidse wethouder Fase (voorzitter
van het college van beheer van het
EBR) daling van de energieprijs als
gevolg van een verbeterde organi
satorische structuur niet uitsluit.
Hoofdkantoor
Een probleem bij de fusie was de
wens van enkele gemeentebestu-
LEIDEN - Het Hoogheemraad
schap van Rijnland heeft een over
eenkomst gesloten met de provin
cie Utrecht voor het verbranden
van zuiveringsslib. Het hoogheem
raadschap zal 8 procent (1000 ton
per jaar) van de totale produktie
van slib van Rijnland naar de te
bouwen slibverbrandingsinstalla-
tie afvoeren. Deze installatie is om
streeks juli 1989 gereed.
Deze deelname aan de slibver-
branding in Utrecht biedt het
hoogheemraadschap de mogelijk
heid om van slib van slechte kwali
teit af te komen. Slib van betere
kwaliteit wordt in de landbouw of
uiteindelijk als potgrond gebruikt.
Het hoogheemraadschap wil ook
maatregelen treffen om de kwali
teit van het slib te verbeteren. Zo
wil Rijnland om de hoeveelheid
zware metalen in het slib terug te
dringen dat de waterleidingbedrij
ven maatregelen nemen. Het
drinkwater lost in kleine hoeveel
heden koper van de leidingen op.
Deze stof komt uiteindelijk via het
menselijk lichaam in het zuive
ringsslib terecht. Het hoogheem
raadschap wil nu dat de waterlei
dingbedrijven het water 'onthar
den', zodat minder koper van de
leidingen wordt opgelost.
Het hoogheemraadschap heeft
verschillende waterleidingbedrij
ven aangeschreven, maar nog wei
nig bevredigende reacties gehad.
Dijkgraaf E. van Tuyl van Seroos-
kerken kondigde gisteren bij de
behandeling van de tweede nota
zuiveringsslib door de verenigde
vergadering aan, nogmaals op
maatregelen bij de waterleidingbe
drijven aan te dringen.
Rijnland houdt verder verschil
lende mogelijkheden open om het
probleem van het zuiveringsslib op
te lossen. "We gaan een meer-spo-
renbeleid voeren met betrekking
tot het zuiveringsslib omdat er nog
teveel onzekerheden zijn in de toe
komst", zei de dijkgraaf van het
hoogheemraadschap
De verwerking van het zuive
ringsslib is een groot probleem. De
hoeveelheid neemt nog ieder jaar
toe door de aanleg van nieuwe rio
leringen en de bouw van zuive
ringsinstallaties. Een groot gedeel
te van het zuiveringsslib wordt nu
nog gebruikt in de landbouw als
mest en verwerkt tot zwarte grond
(potgrond). Deze afzetmogelijkhe
den zijn in de toekomst niet toerei
kend om van de grote hoeveelhe
den zuiveringsslib af te komen.
Een van de andere mogelijkhe
den om van de afvalstoffen van de
rioolzuiveringsinstallaties af te ko
men is verwerking bij de nieuwe
vuilverbrandingsinstallatie die in
de jaren negentig in Zuid-Holland
noord wordt gebouwd.
Op korte termijn is het wellicht
mogelijk slib over te brengen naar
de Rotterdamse stortplaats De
Slufter. Daarvoor moet echter de
vergunning van de stortlokatie
worden gewijzigd. De voorkeur
van het hoogheemraadschap gaat
er overigens naar uit enkele kleine
re stortplaatsen in de regio te reali-
de politieke invloed in het
energiebedrijf te behou
den. Ondermeer de Leidse ge
meenteraad sprak zich in het verle
den nadrukkelijk uit het nieuwe
bedrijf de status van 'gemeen
schappelijke regeling' te geven
waarvan het bestuur bestaat uit po
litieke afgevaardigden. Op deze
wijze wilde de raad een directe
stem hebben in het beleid van het
nieuwe bedrijf ten aanzien van bij
voorbeeld prijsbepalingen en ser
viceverlening aan de afnemers.
Eind vorig jaar echter deed een
stuurgroep onder leiding van oud-
Kema directeur Bakker de aanbe
veling het nieuwe nutsbedrijf in de
vorm van een nv te gieten. De be
trokkenen hebben hier inmiddels
mee ingestemd onder voorwaarde
dat de raad van bestuur uit politie
ke vertegenwoordigers bestaat.
Deze moeten worden gekozen door
de gemeenten die aandeelhouders
van het nieuwe bedrijf zijn. De
werkgroep heeft gedviseerd de
aandelen te verdelen naar rato van
het aantal inwoners van die ge
meenten. De Leidse gemeenteraad
kijgt het voorstel op 15 juni voorge
legd. Het Leidse college van B en
W heeft reeds fiat aan het tot
nu toe bereikte resultaat gegeven.
De fusiepartners hebben nog
geen voorstel gedaan voor de
plaats waar het hoofdkantoor van
het nieuwe bedrijf moet komen.
Gezien de voorwaarden (een cen
traal gelegen bestaand gebouw)
ligt het onderkomen van het ener
giebedrijf Rijnland in Leiden het
meest voor de hand maar volgens
Fase is dit 'een voorbarige conclu
sie'. Het is de bedoeling dat een
werkgroep, bestaande uit verte
genwoordigers van de deelnemen
de gemeenten, de fusiebesprekin
gen gaat afronden.
Mocht de fusie mislukken omdat
enkele deelnemers alsnog dwars
gaan liggen, is het waarschijnlijk
dat een veel verregaander vorm
van integratie van energiebedrij
ven van bovenaf (door het provin
ciaal bestuur) zal worden opge
legd, zo schrijft het college van B
en W aan de Leidse gemeenteraad.
LEIDEN - Veel rekenwerk had bewezen dat het kon: de stellage met de noordse vinvis kon precies onder de
toegangspoort van de oranjerie in de Hortus door. Met veel omzichtigheid werd het skelet naar binnen gema
noeuvreerd. (foto Wim Dljkmana)
Vervolg pagina 1
LEIDEN - Het pronkstuk van de
tentoonstelling staat, tot opluch
ting van velen, alvast op zijn plaats.
De rest moet nog komen, maar ze
ker is dat de expositie 'De biologi
sche klok' volgende week woens
dag door prins Claus in de Hortus
zal worden geopend.
Gisteren was buiten de Hortus
alvast een voorproefje te zien van
wat de grote trekpleister zal wor
den: het skelet van de noordse vin
vis, de walvis die op 8 november
vorig jaar op de Maasvlakte is aan
gespoeld.
Het skelet moest gisteren van het
Rijksmuseum van Natuurlijke His
torie aan de Raamsteeg naar de
Hortus Botanicus worden ver
voerd. Een afstand van 700 meter
slechts, maar een karwei dat be
slist geen sinecure was, aangezien
het skelet -zonder de kop - al 380
kilo weegt. Tegelijkertijd moest de
150 kilo zware kop worden ver
voerd.
door
Annemiek Ruygrok
Voor het transport was een hou
ten stellage gebouwd, waarin het
skelet was opgehangen. Met zes
tien man werd de vracht via het
Van der Werfpark, de Doezastraat,
een stukje Witte Singel en de Kai-
serstraat naar het Rapenburg ver
voerd. Eenmaal daar aangekomen
werd met de nodige omzichtigheid
het karretje met de tien meter lan
ge vinvis naar de Oranjerie ge
bracht, waar hij vanaf 11 juni tot 23
augustus te pronk zal staan. Op de
millimeter was uitgerekend dat het
skelet in de tentoonstellingsruimte
zou passen en na veel draaien,
"naar links; nee naar rechts"-ge-
roep stond het indrukwekkende
gevaarte op zijn plaats. Het totale
transport had toen precies één uur
geduurd. Zonder mankementen
had de walvis het transport over
leefd.
Broos
Conservator dr. C. Smeenk is
duidelijk opgelucht dat de noordse
vinvis op zijn tijdelijke plaats staat.
"We besloten het skelet in zijn ge
heel te vervoeren, omdat alles uit
elkaar halen de kans op beschadi
gingen vergroot. Bovendien was
het een mooie stunt als trekpleister
voor de komende expositie". De
vinvis, die dood op de Maasvlakte
aanspoelde, was ongeveer twee
jaar oud. Vandaar dat het skelet
nog erg broos was. Smeenk toont
de kieren in de schedel, die net als
de fontanel van een pasgeboren ba
by, nog niet geheel gesloten is:
"Als je er naar kijkt vallen er bij
wijze van spreken schilfers af'.
De vinvis riekt. Dat komt mede
omdat hij niet goed ontvet is. Vol
gens Smeenk is dat met opzet niet
gedaan, omdat het skelet anders
nog meer te lijden zou hebben ge
had. Voor de zekerheid is het ske
let met verdunde houtlijm gepre
pareerd om het steviger te maken.
'Het is de mooiste walvis die we
hebben, dus we zijn er zuinig op.
Het is de bedoeling dat hij in het
Pesthuys komt te hangen als de
Natuur-historische Presentatie
daar in 1992 wordt geopend".
Voorlopig moet de zo tragisch en
voortijdig aan zijn eind gekomen
noordse vinvis, het doen met een
plaatsje in de Hortus. Hij past mooi
in de tentoonstelling 'De biologi
sche klok'. Die expositie zal, aldus
dr. J. van Etten, hoofd tentoonstel-
lings- en educatieve dienst van het
Rijksmuseum van Natuurlijke His
torie, het een en ander duidelijk
proberen te maken over het biolo
gisch ritme van mens en dier. "Er
is geen dwingende looproute. Bo
vendien biedt de tentoonstelling
de mogelijkheid om rustig te kij
ken en te lezen en toch ook van al
les te doen".
De tentoonstelling maakt duide
lijk wat de biologische klok is en
wat het doet. Het blijkt een erfelijk
bepaald systeem te zijn dat bij
zoogdieren - dus ook bij de mens -
in de hersenen zit. De 'klok' regelt
de orgaan- en lichaamsfuncties, zo
als bloeddruk, spijsvertering, reac
tiesnelheid en prestatievermogen.
Het ritme van deze veranderingen
is afgestemd op dag/nacht-ritme,
maar de lichaamsfuncties worden
ook op elkaar afgestemd.
Wie een A-mens is wil vroeg naar
bed en weer vroeg uit de veren, wie
een B-mens is bloeit laat in de
avond op en is 's ochtends niet uit
bed te branden. Dat heeft met de
biologische klok te maken. Ook de
vogeltrek en de trek van de walvis
is seizoensgebonden. Verder leg
gen vogels in mei een ei, maar
koeien en herten zorgen eerder
voor het nageslacht, zodat dat op
groeit wanneer de lente aanbreekt.
Andere dieren houden een win
terslaap, ook al is het een warme
winter. Van Etten: "Zet een trekvo
gel in een kooi en hij begint in een
bepaalde tijd naar een bepaald deel
van zijn kooi te vliegen". Verder
zijn er nog nachtdieren, zoals uilen,
en schemerdieren. Ook dat zijn
verschijnselen die door de biologi
sche klok worden geregeld.
Ploegendienst
De tentoonstelling is georgani
seerd in samenwerking met profes
sor Rietveld van de afdeling chro-
no-biologie van het Academisch
Ziekenhuis. Een maand na ope
ning van de tentoonsteling houdt
zijn afdeling een symposium over
bioritme en in september wordt
een workshop over ploegendien
sten gehouden. Van Etten:
"Werken in ploegendienst kan het
biologisch ritme danig verstoren.
Daar is men intussen wel achter
gekomen". En wie naar verre lan
den reist, krijgt te maken met tijd
verschil en de zogenaamde 'jet lag',
met andere woorden: het biolo
gisch ritme raakt in de war.
Al deze aspecten zullen zeer aan
schouwelijk vanaf 11 juni in de
Hortus te zien zijn. Wie dat wil, kan
zijn bloeddruk meten of kan door
het beantwoorden van vragen er
achter zien te komen of hij A- dan
wel B-mens is.
Verder zijn er twee videofilms te
zien: één over de noordse vinvis,
van zijn ontdekking op de Maas
vlakte tot en met het transport naar
de Hortus, en één over het onder
zoek naar bioritme.
De tentoonstelling is tot en met
23 augustus te bezichtigen van tien
uur 's ochtends tot half vijf 's mid
dags.
STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN
