Veroordeling Masson niet het eind van ABP-affaire Hollandse kraan tussen wal en schip in Uruguay Onderzoek doelmatigheid 'theologische instellingen' Reportage PAGINA 2 VRIJDAG 22 MEI 1987 MAASTRICHT (GPD) - Omdat de rechtbank in Maastricht slechts een klein deel bewezen achtte van alles waar ex-directeur mr. drs. Ed Masson van het ABP is beschul digd, werd hij gisteren door de rechtbank Maastricht veroordeeld tot slechts een jaar gevangenisstraf en terugbetaling van 108.000 gul den die hij als steekpenningen zou hebben aangenomen. Een opmer kelijk mild vomnnis: officier van justitie mr. J. Laumen had viere neenhalf jaar geëist en teruggave van ruim twee ton aan ontvangen steekpenningen. Laumen weigerde na afloop van de zitting elk commentaar. In krin gen van justitie en advocatuur werd het vonnis van de rechtbank, waarbij een groot aantal punten die Masson telaste werden gelegd niet bewezen werden geacht, ais een flinke nederlaag voor de offi cier van justitie gezien. Mr. F. Duynstee, advocaat van de tweede hoofdverdachte in het ABP-proces ir. Sjaak van Zon (68) was ook aanwezig bij de uitspraak in de zaak van Masson. Volgens hem heeft het vonnis tegen Masson consequenties voor de uitspraak tegen zijn cliënt. De uitspraak in de zaak Van Zon wordt binnen afzien bare tijd verwacht. Mr. Laumen heeft in september 1986 twee jaar en zes maanden gevangenisstraf, een boete van een ton en terugbe taling van 667.000 gulden tegen hem geëist. "Ik kan het niet hele maal doorzien. Ik moet het vonnis eerst goed bestuderen", zei mr. Duynstee. Hoger beroep Voorlopig is de ABP-affaire nog niet afgelopen. Zeker is dat Mas son hoger beroep tegen het vonnis zal aantekenen. Zijn raadsman mr. A. Pfeil zei dat hij zich met bepaal de passages in de motivering van het vonnis niet kan verenigen. Op de vraag waarom hij het risico neemt dat Masson in hoger beroep eventueel een langere gevangenis straf opgelegd kan krijgen zei hij: "Wie niet waagt, die niet wint. Ik had er wel tegenop gezien als het op alle punten tot een veroordeling zou zijn gekomen. Nu blijven al leen twee zaken nog staan: Nieu- wegein en de Weena-affaire. Ik blijf optimistisch", aldus Pfeil. Over berichten ais zou zijn cliënt bij verder procederen zijn advo caat niet meer kunnen betalen zei hij: "Ik kan mijn cliënt nu toch niet in de steek laten". Masson is inmiddels opnieuw ge dagvaard wegens het aannemen van andere steekpenningen, nu in de vorm van twee huizen. Zijn be zwaarschrift tegen deze dagvaar ding van de Maastrichtse officier van justitie wordt binnenkort door de Hoge Raad behandeld. Het hoger beroep op het ABP- proces zal dienen bij het gerechts hof in Den Bosch. In Den Bosch bereidt een aparte kamer bij het gerechtshof zich voor op het hoger beroep in de zaak Masson. Bovendien heeft de officier van justitie in Maastricht nog ongeveer dertig verdachten op zijn lijstje staan, die min of meer betrokken zouden zijn geweest bij de onregel matigheden met onroerend goed binnen het ABP. Deze verdachten krijgen binnenkort een schikking aangeboden. Laumen zal er binnen enkele weken mededeling over doen. Behalve de strafzaken zijn er ook civiele schadevergoedingsproce dures. Met name het ABP blijkt daarbij de gebeten hond. Curator mr. Stoffels in het faillissement van Sport en Spel BV, de onderne ming van tennishallenexploitant A. F. Poot, die door toedoen van het ABP failliet zou zijn gegaan, wil twaalf miljoen gulden van het pensioenfonds hebben. Poot, inmiddels weer uit de fi- Op 10 mei 1984 werd de toen al geschorste ABP-directeur mr. drs Ed Masson in een kamer van hotel Babylon in Den Haag gearresteerd. Drie jaar en elf dagen heeft het geduurd voordat de rechtbank einde lijk het oordeel velde over zijn betrokkenheid bij frauduleuze zaken en valsheid in geschrif te. Maar de ABP-affaire, waar in Masson als hoofdverdachte een voorname rol speelt, be gon al in de zomer van 1983. Toen speelden ABP-medewer- ker mr. Hoevenagel en ABP- advocaat mr. Wouters een 77 pagina's tellend 'zwartboek' in handen van enkele kamerle den van linkse signatuur. Een boekwerk dat een tijdbom bleek te zijn, die eind juni ex plodeerde. Het ABP, 's lands grootste pensioenfonds en rijkste instelling, werd be ticht van allerhande fraudu leuze zaken. In augustus 1983 bleek, me- Zwartboek legde bom onder ABP de als gevolg van een onder zoek dat oud-minister H. Gruyters had ingesteld, dat de betrokkenheid van Masson bij die affaires groot moest zijn geweest. Hij werd geschorst als directeur van het ABP. 6 december 1983 deed justitie een inval in Masson's toenma lige villa in Nieuwenhagen. Op 10 mei volgde de arrestatie van Masson, een dag later ge volgd door de aanhouding van zijn zakenpartner ir. Sjaak van Zon. Negen maanden ble ven Masson en Van Zon in het huis van bewaring achter de tralies. Intussen had het ABP op last van minister Rietkerk ook de betaling van het salaris aan Masson gestaakt. In april 1986 begon eindelijk de eerste rechtszaak. De Rot terdamse makelaar Niels Hemmes moest in Maastricht komen uitleggen wat voor een spel hij samen met Masson had gespeeld rond de aankoop van het Weena-gebouw in Rot terdam. Hij werd veroordeeld tot vier maanden gevangenis straf en een boete van 50.000 gulden. Ook begon de Maastrichtse rechtbank rond die tijd met de behandeling van de zaak tegen Van Zon. Waarbij het nog niet tot een eis en een vonnis kwam omdat men eerste de zaak tegen Masson wilde af maken. In augustus 1986 ont plofte een nieuwe tijdbom in de ABP-affaire, Bekend werd dat het ABP ook geknoeid had met subsidies voor de bouw van woningwetwoningen. De ze affaire kostte uiteindelijk de kop van staatssecretaris Gerrit Brokx, die gedwongen werd af te treden. nanciële ellende en eigenaar van een leerbedrijf, heeft zelf ook nog een appeltje van 15 miljoen gulden te schillen met het ABP. W. Meijer, de zakenman die in dertijd de claim van Poot op het ABP voor een gedeelte overnam, claimt tien miljoen gulden van bur gemeester Gruijters van Lelystad, ex-minister van volkshuisvesting. Gruijters bracht drie jaar geleden in opdracht van wijlen minister Rietkerk rapport uit over onrecht matigheden met betrekking tot on- roerend-goedtransacties bij het ABP. Daarbij noemde Gruijters Meijer een chanteur, omdat deze van Masson geld had willen los peuteren. Door die betiteling zou Meijer zijn goodwill als zakenman zijn kwijtgeraakt en aan de bedel staf zijn geraakt. In eerste instantie ving Meijer bot met zijn claim: de rechtbank in Zwolle vond dat Gruijters een juist oordeel had ge geven en wees de schadeclaim af. Van de gemeente Nieuwegein kan het ABP op korte termijn een claim van bijna een miljoen gulden tegemoet zien, aldus een woord voerder van die gemeente. Het ABP zou de verplichting tot de bouw van 120 parkeerplaatsen bij het centrum Cityplaza niet zijn na gekomen. Verbeterd Volgens ABP-woordvoerder Ja- doul is de organisatie van het fonds inmiddels dusdanig verbeterd, dat fraudes zoals die in de tijd van Masson konden voorkomen, vrij wel niet meer mogelijk zijn. Mas son was indertijd directeur beleg gingen en had in veel zaken vrij spel. In de nieuwe structuur wordt de supervisie over het beleggin- genbeleid verspreid over drie di recteuren, die ieder een deel behe ren. "Solistisch optreden is bijna onmogelijk geworden", aldus Ja- doul. Het ABP heeft ook zelf een scha declaim ingediend. Het fonds vor dert ruim vier ton van de Rotter damse onroerend-goedhandelaar Niels H. omdat deze, volgens het ABP ten onrechte, dit geld inde als provisie bij de verkoop van het Weena-gebouw in Rotterdam. H. verdiende destijds in één dag vijf miljoen gulden aan de verkoop van het gebouw, dat voor 55 miljoen gulden door het ABP werd aange kocht. Daarbij bracht H. het ABP 412.000 gulden 'bemiddelingskos- ten' in rekening hoewel hij als H. werd, als eerste in de serie ver dachten in de ABP-zaak, al veroor deeld tot vier maanden voorwaar delijke gevangenisstraf en een boe te van 50.000 gulden. Zijn hoger be roep tegen het vonnis dient bin nenkort in Den Bosch. Ook het Openbaar Ministerie kreeg de laatste jaren een flinke portie kritiek voor de kiezen. De bouwgroep Nelissen-Van Egteren voelt zich door officier van justitie Laumen beledigd en geschaad. Laumen zou tegen verslaggevers tijdens het proces Masson hebben gezegd dat Nelissen-Van Egteren het ABP oneerlijk heeft behandeld door opdrachten niet uit te voeren of die twee keer te laten betalen. Of rectificatie of een schadevergoe ding wordt gevraagd wordt nog be keken. Masson (l) en zijn advocaat Pfeilgefotografeerd tijdens de zittingsdagen van het ABP-proces. (foto ANP) MONTEVIDEO (ANP) - Op papier was alles in kannen en kruiken: een Nederlandse kraan zou de graanoverslag in de haven van Montevideo, de hoofdstad van Uruguay aanzienlijk sneller en goedkoper verrichten. De stagna tie en wachttijden in de havens van het buurland Argentinië zouden worden bekort. De opbrengst van het Argentijnse graan zou door kostenverlaging kunnen oplopen met een jaarlijks bedrag van tussen de 40 en 60 miljoen dollar. De Uru- guayaanse haven zelf zou een dol lar per overgeslagen ton incasse ren, wat extra inkomsten van 15 miljoen dollar per jaar zou opleve ren. Het project zou enkele tiental len arbeidsplaatsen opleveren en indirect naar schatting nog meer. door Wim Boogaard/ANP Bovendien zou de haven-activiteit in Montevideo toenemen. Op basis van deze perspectieven kwam de Nederlandse drijvende kraan Dona Flor naar Montevideo De werkelijkheid ziet er anders uit: de Dona Flor ligt al meer dan een jaar roerloos aan de kade en heeft nog geen korrel graan overgesla gen. De boeien waaraan de kraan en de te verladen schepen moeten worden vastgelegd zijn een rust plaats voor de meeuwen. Hoelang deze situatie nog zal voortduren is niet duidelijk. De drijvende kraan werd in 1971 door de Arnhemse Scheepsbouw Maatschappij als baggerschip ge bouwd voor de Westminster Dred ging Company, die eigendom is van Bos-Kalis. Toen er in de bag- gersector geen emplooi meer was voor het schip, werd het geschikt gemaakt als drijvende kraan voor de overslag van graan en omge doopt tot Dona Flor. De naam is ontleend aan de vrouwelijke hoofdpersoon uit een Braziliaans boek, die met twee mannen tege lijk getrouwd was. De kraan werkt met twee schepen tegelijkertijd aan weerszijden van de kraan. De Dona Flor heeft een hefver mogen van 25 ton over een afstand van 38 meter en kan 600 ton graan per uur overslaan. Op het dek van 20 bij 50 meter staat een kraanarm of giek van 64 meter hoog, zodat ook zeer hoog liggende schepen bediend kunnen worden. De maat schappij International Bulk Hand ling Services (IBHS), een Antil liaanse dochter van de Rotterdam se bedrijven Shipmair BV en HES Beheer NV charterden het schip van Bos-Kalis, waarna alles gereed was om met de graanoverslag te beginnen. In 1985 riep de Uruguayaanse ha vendienst ANP bij openbare in schrijving gegadigden op voor de verzorging van graanoverslag in de haven van Montevideo. Eén van de voorwaarden was dat de werk zaamheden moesten worden uitge voerd onder Uruguayaanse vlag en met Uruguayaanse bemanning. De ANP van zijn kant zou een deel van de baai van Montevideo zo diep uitbaggeren dat ook grote schepen met een diepgang van 11 meter konden binnenlopen. IBHS, de ex ploitant van de Dona Flor, won (Je inschrijving en kreeg de vergun ning te gaan werken. De baai werd voor tien miljoen dollar en op tijd uitgebaggerd. De Dona Flor werd einde 1985 naar Montevideo gebracht en de nood zakelijke kettingenstelsels en boeien werden door IBHS in de baai gelegd. Alles was op 1 januari 1986 gereed om de graanoverslag op de overeengekomen datum te beginnen. Er was een Uruguayaan se vennootschap aangekocht, die als beheersmaatschappij zou gaan fungeren, de Uruguayaanse vlag was in aanvraag, het personeel ge worven. Tevens waren er Neder landers om het Uruguayaanse per soneel in te werken. Het wachten was nog slechts op het Argentijnse graan. Dat niet kwam. De graanoverslag in Argentinië is in handen van enkele grote bedrij ven, die gezamenlijk in deze sector de dienst uitmaken. Deze bedrij ven bekeken de ontwikkelingen in de haven van Montevideo met ar gusogen, maar rekenden er aan vankelijk niet. op dat de bagger- werkzaamheden inderdaad zouden worden uitgevoerd en dat de Dona Flor zou kunnen gaan werken. Toen echter de Dona Flor voor ongeveer de helft van de prijs van zijn Argentijnse concurrenten bleek te kunnen werken, kwam er een tegenmaatregel. De regering in Buenos Aires vaardigde een de creet uit waarbij de overslag van Argentijns graan door andere dan Argentijnse schepen met Argen tijnse bemanning verboden werd. Dit decreet verscheen kort nadat in Montevideo de voorbereidingsfase was afgerond en het contract tus sen de Nederlandse exploitant van de Dona Flor en de Uruguyaanse havendienst ANP openbaar was gemaakt. Slibafzetting De Dona Flor is inzet van de tra ditionele concurrentie tussen Mon tevideo en de Argentijnse haven steden. De havens van Argentinië zijn ondiep en hebben te kampen met een permanente slib-afzetting. Montevideo daarentegen heeft een natuurlijke, diepe haven waar ook schepen met een grote diepgang zonder problemen kunnen binnen lopen. In deze concurrentiestrijd leek Uruguay dit keer een slag te gaan winnen, want in de haven van Montevideo kan sneller en goedko per worden gewerkt. De Dona Flor kan voor nog geen tien gulden per ton overslaan, terwijl de Argentijn se overslagbedrijven rond de twin tig gulden per ton in rekening brengen en door de geringe diepte van de havens de schepen niet vol ledig kunnen lossen. De Argentij nen moeten daarom de grotere schepen buitengaats afladen, het geen niet onder alle weersomstan digheden kan geschieden. De regeringen van Uruguay en Argentinië komen van tijd tot tijd met verklaringen om hun bereid heid te tonen tot integratie van be paalde sectoren. Vooral wordt daarbij gewezen op de rol die de haven van Montevideo in deze zou kunnen spelen. De praktijk is tot nu echter anders gebleken. Argen tinië geeft kennelijk de voorkeur aan een jaarlijks verhes van 40 tot 60 miljoen dollar boven een vergro ting van de rol van de haven van Montevideo. Geen protest De Uruguayaanse regering heeft zelfs geen lauw protest laten horen, maar lijkt zich bij het Argentijnse verbod neer te leggen. In Montevi deo gaat zelfs het gerucht dat Uru guay overweegt in de haven van Montevideo een vrije zone voor Ar gentinië in te richten, waardoor de graanoverslag kan plaatsvinden door Argentijnse bedrijven met Ar gentijnse schepen en Argentijnse bemanning. Voorlopig zijn echter de haven van Montevideo en de Nederlandse exploitanten van de Dona Flor de grote verliezers. De beheersmaatschappij IBHS tilt overigens niet zo zwaar aan de kosten van de Dona Flor in Monte video. Directeur Haksteeg van de moedermaatschappij Shipmair in Rotterdam spreekt van 'de mooist geschilderde kraan van het conti nent', voor een prijs van inmiddels bijna 2 miljoen gulden. Internatio nal Bulk -Handling Services BV heeft verder acht tot tien miljoen gulden gestoken in de voorberei dingen van het werk. Haksteeg verwacht veel van een oplossing die hij deze week de au toriteiten in Montevideo voorlegt. Die voorziet in samenwerking van Argentijnse en Uruguayaanse ha venbedrijven in de vorm van een joint venture. Montevideo is nog steeds zeer geïnteresseerd in het project, aldus Haksteeg, want door de graanoverslag zal het aantal bulk-carriers van rond 60.000 ton dat de haven aandoet, stijgen van 20 per jaar naar rond 70. DEN HAAG (ANP) - Minister Deetman van onderwijs en we tenschappen wil een onderzoek naar de vraag of het aantal van dertien theologische faculteiten en hogescholen die door de over heid worden gesubsidieerd, doelmatig is. Bij het onderzoek moet gelet worden op het aantal studenten, de maatschappelijke behoefte, de kerkelijke ontwik kelingen alsmede de kwaliteit van onderwijs en onderzoek. De minister heeft daartoe de verken ningscommissie godgeleerdheid ingesteld, zo heeft het ministerie gisteren bekend gemaakt. De commissie staat onder voorzitterschap van dr. mag. A.H. Smits, emeritus-hoogleraar theologie in Tilburg. De leden zijn de Engelse hoogleraar dr. J Emerton van St. John's College in Cambridge en de Nederlandse hoogleraar dr. H.A. Oberman van de Universiteit van Arizona in Tucson (V.S.). Als secretaris is benoemd dr. A. van der Kooij. universitair docent theologie aan de Rijksuniversiteit in Utrecht De commissie moet zo mogelijk voor 1 november volgend jaar rapport uitbrengen. De dertien instellingen zijn: de theologische faculteiten aan de universiteiten van Leiden, Gro ningen, Utrecht, Amsterdam, aan dé Vrije Universiteit in Am sterdam en aan de Katholieke Universiteit Nijmegen, de Theo logische Hogeschool van de Ge- reformeeerde Kerken in Neder land en die van de Gereformeer de Kerken (Vrijgemaakt), beide in Kampen, en die van de Christelijke Gereformeerde Ker ken in Apeldoorn, de Hoge school voor Theologie en Pasto raat in Heerlen, de Stichting Theologische Faculteit Tilburg, alsmede de Katholieke Theologi sche Hogescholen in Amsterdam en Utrecht. Gebedsdienst paus niet rechtstreeks. De pauselijke nun tius in Nederland, dr. E. Cassidy, heeft de KRO schriftelijk ver zocht de gebedsdienst met paus Johannes Paulus II aan de voor avond van het Mariajaar recht streeks uit te zenden. Ook RKO- initiatiefnemer, oud-Sporthuis Centrum-directeur Piet Derksen, had bij de KRO op uitzending aangedrongen. De KRO heeft beide verzoeken naast zich neer gelegd en zendt op zondag 7 juni, de dag na de gebedsdienst, een vijftig minuten durende samen vatting uit. „We bereiken op die dag een veel beter publiek, door het programma direct na de eu charistieviering uit te zenden", verklaarde een KRO-woordvoer- der. De nuntius weigerde te be vestigen dat hij de KRO heeft be naderd. Volgens Derksen, voorzitter van de Stichting Getuigenis van Gods Liefde, wordt het gebed om vrede overal in de wereld uit gezonden. „Er worden meer tele visiekijkers verwacht dan men ooit tevoren in de geschiedenis heeft bereikt." De gebeurtenis wordt gefinancierd door onder meer de stichting Getuigenis van Gods Liefde. Het voornemen van de KRO de gebedsdienst op zondagochtend uit te zenden, is volgens Derksen weinig gelukkig. „Dan zitten de meeste geïnteresseerde katholie ken in-de kerk". Mede naar aan leiding van deze weigering van de KRO besloot Derksen tot de oprichtring van de Rooms-Ka- tholieke Omroep. Collecte Jeugdwelzijn. Tij dens de kerkdiensten van de her vormde gemeenten zal op zon dag 24 mei gecollecteerd worden voor het fonds Jeugdwelzijn/ Kinderbescherming van de Ge nerale Diakonale Raad (GDR) van de Nederlandse Hervormde Kerk. Met de gelden uit dit fonds helpt de GDR projecten te reali seren ten behoeve van jongeren in probleem en achterstandsitua ties. zoals jongeren uit etnische minderheden, werkloze jongeren of jongeren die aan alcohol en drugs verslaafd zijn. Vorig jaar droeg de GDR vier ton bij aan 25 projecten. Het motto van de col lecte op 24 mei is: 'Geef om hun toekomst'. Vaticanisme. Katholieken van onderling verschillende plui mage lijden aan „Vaticanisme", een overschatting van het Twee de Vaticaans Concilie. Te veel wordt toegeschreven aan het Concilie wat zich sindsdien onaf hankelijk ervan heeft afgespeeld. Te veel wordt op het Concilie een beroep gedaan om binnenkerke lijke tegenstellingen en wereld problemen te helpen oplossen en te veel wordt het Concilie losge maakt van zijn historische con text. Dat betoogde dr. J A. Borne- wasser, hoogleraar kerkgeschie denis aan de theologische facul teit Tilburg, bij de viering van het twintigjarig bestaan van de faculteit. De faculteit is een van de zeven onderwijsinstellingen die in 1967 werden opgericht na de opheffing van de 48 grootse- Bornewasser wees erop dat „Vaticanisme" ofwel voorkomt uit een fundamentalistisch „Er staat geschreven", ofwel uit een eenzijdige interpretatie van de „geest" van het Concilie. Unie van Zevende-Dags Adven tisten, is per 1 augustus be noemd tot algemeen secretaris van de Transeuropese divisie van het kerkgenootschap. Daar mee wordt hij tegelijkertijd lid van de Generale Conferentie der Zevende-Dagsadventisten, het internationaal bestuursorgaan. Van Oossanen (55) was predi kant in Goes, Den Haag, Delft, Leiden en Gouda en ongeveer tien jaar landelijk jeugdsecreta- Baptiste in Playboy. De ver kiezing van een 21-jarige baptiste tot playmate van het jaar van het tijdschrift Playboy heeft tot gro te beroering in Amerikaanse baptistenkringen geleid. Donna Edmonson is lid van de Zuidelij ke Baptisten, een als zeer conser vatief bekend staand kerkge nootschap, dat ruim 14 miljoen leden telt maandblad Playboy. Zij is nu ge kozen tot de mooiste van de twaalf blote meisjes met een nietje in de buik. De Amerikaan se schoonheid verklaarde niet het idee te hebben dat haar be zigheden op dit terrein strijdig zijn met haar levensprincipes. „Mijn vader heeft me er zelfs toe aangemoedigd". De Bond van Zuidelijke Bap tisten heeft inmiddels bepaald dat alle studenten van de eigen universiteit in Georgia die voor Playboy poseren, geschorst moe ten worden. Kort geleden heb ben 25 studenten en studentes geposeerd voor een Playboy-fo tograaf.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 2