Russen domineren, maar Pialat
pakt de Gouden Palm in Cannes
Cabaretmarathon in Rotterdam op radio
'Het symbool van
deze tijd is poen'
Russische aanldacht tegen dictatuur
(ENSDAG 20 MEI 1987
PAGINA 23
14 (12) Moments in love - Arts of
Noise
15 (14) Temptation - Richenel
16 (23) Wild horses - Gino Van-
elli
17 (13) Loving you is sweeter -
Nick Kamen
18 (30) If you let me - Terence
Trent
19 I wanna dance - Whit
ney Houston
20 (25) Monica - Circus Custers
21 (15) Se la - Lionel Richie
22 (27) Don't dream it's over -
Crowded House
23 (40) Midnight blue - Lou
Gramm
24 (21) Heat of the night -
Bryan Adams
25 (29) Let's hang on - N. Boyd
en The Capellos
26 (20) King's call- PhyI Lynott
27 (35) Wanted dead or alive -
Bon Jovi
28 Call me - Spagna
29 (16) everything I own - Boy
George
30 (34) What's goin on - Cyndi
Lauper
31 (17) Day in day out - David
Bowie
32 Living in a box - Living
in a Box
33 High society medley -
David Ray
34 Breathless - Viktor Lazlo
35 (37) Ship of fools - Worldpar-
■ty
36 Meet el presidente - Du-
ran Duran
37 (28) Respectable - Mel en
Kim
38 Strange love - Depeche
Mode
39 (26) Still lovin' you - The
Scorpions
40 (24) Keep youre eye on me -
Herb Alpert
1(1) Crockett's theme - Jan
Hammer
2 2) La Isla Bonita - Madon-
3 (10) You want love - Mixed
Emotions
4(3) Sailin' home - Piet Veer-
5 9) Big love - Fleetwood
Mac
6(7) Lean on me - Club Nou-
7(6) Nothing's gonna stop -
Starship
8(4) Let it be - Ferry Aid
9 (11) To be with you again -
Level 42
10 5) With or without you- U2
11 8) Kleine jodeljongen
Manke Nelis
12 (19) Right on track - Break
fast Club
13 (18) Why can't I be you - The
Cure
tncepnjs opliep voor de Ameri
kaanse Barbara Hershey in 'Shy
People'. En dan ging nog een keer
de Gouden Camera (voor de beste
debuutfilm) naar Robinsonade van
de ook al uit Georgie' afkomstige
Nana Dzordzadze. Drie maanden
terug won de Rus Panfilow al de
Gouden Beer van Berlijn, zodat je
mag stellen dat de Glasnost-poli-
tiek de Russen in elk geval bijzon
der prestige oplevert op filmge
bied.
De troostprijzen van Cannes
kwamen terecht bij 'Der Himmel
u'ber Berlin' (regieprijs voor Wim
Wenders) en 'Stick Up Your Ears'
(muziekprijs voor Stanley Myers),
terwijl Cisse' (uit Mali) en Mikuni
(Japan) de kleine juryprijs moch
ten delen. Eigenlijk is alleen het
niet-bekronen van 'The Belly of an
Architect' (van Greenway) spijtig
te noemen. De Gouden Palm voor
de beste korte film kwam terecht
bij 'Palisade', van Laurie Mclnnes.
Na het prijzenceremonieel werd
het veertigste festival van Cannes
afgesloten met de wereldpremière
van Aria, een door Don Boyd geor
ganiseerde compilatie-film, waar
voor tien redelijk bekende tot zeer
bekende regisseurs (onder hen Go-
dard, Altman, Russell) sce'nes had
den geleverd ter illustratie van de
favoriete opera-aria's. Een interes
sant experiment, waarvan het re
sultaat evenwel danig tegenviel.
Tijdens de perspresentatie werden
acht van die minifilms uitgefloten
en kregen slechts twee bijdragen
(die van Derek Jarman en Charles
Sturridge) applaus. Tijdens de
persconferentie sprak Ken Russell
de hoop uit, dat bij deze, naar ana
logie van de 'pop-video's' een nieu
we subkunst opgang zal maken:
'op-video's' (opera-video's). Het
heeft in elk geval een nieuw woord
opgeleverd.
Eveneens teleurstellend was op
de voorlaatste dag de wereldpre-
mie're uitgevallen van de nieuwe
Fellini-film: 'Intervista'. Een werk
stuk met weinig allure, een tussen
doortje eigenlijk en al te letterlijk
CANNES (GPD) - Bij ver
rassing is de Gouden Palm
van Cannes terechtgeko
men bij Maurice Pialat voor
'Sous Ie Soleil du Satan',
waarin Ge'rard Depardieu
een pastoor speelt die het
aan de stok krijgt met de
duivel. De op een na hoog
ste eer van het festival, de
Grand Prix Spe'cial du Jury
werd toegekend aan de
Georgiër Tengiz Aboeladze
voor zijn anti-Stalinfilm
'Boete'.
door
Pieter van Lierop
Als reactie op de bekendmaking
dat 'Sous le Soleil du Satan' ge
wonnen had, ontstond een waar
pandemonium van gefluit en boe
geroep. Toch is het een terechte be
kroning. want het betreft een su
blieme film, ook al bleek meteen in
Cannes dat slechts weinigen be
schikken over de golflengte waar
op Pialat uitzendt. Het is oneindig
veel makkelijker om je te laten in
pakken door epaterende Italiaanse
mooi-filmers als Scola en Rosi, of
een brave toneelfilm als Paul New
mans 'Glazen Speelgoed', die te
recht door de jury onbekroond
werden gelaten. Cannes 1987 heeft
een jury gehad met karakter en dat
hebben we meestal anders meege
maakt. Niet minder fenomenaal
dan de winst van Pialat (en ook
niet minder terecht) is de wijze
waarop de palmares gedomineerd
wordt door Russen. Want Aboelad
ze kreeg dus die speciale juryprijs
(de persprijs eveneens trouwens),
zijn voor Italië' uitkomende land
genoot Nikita Mikhalkow zag zijn
film 'Zwarte Ogen' bekroond wor
den via de acteursprijs voor Mar
cello Mastroianni, terwijl Nikita's
broer Andrei Konchalowski de ac-
\MSTERDAM (GPD) - In 1982
fielden ze er mee op: Ank Groot,
George Groot, Pieter van Empe-
len, Fred Florisse en Jac Klöters.
Ofte wel cabaret Don Quishoc
king. Vorig seizoen echter maakte
de groep een come-back met het
Erika Mann-programma 'Kaltes
Grauen'. Op het podium: dezelfde
vier heren, alleen een tikje grij
per, en als nieuwe dame Joke
Bruys.
Het initiatief leek eenmalig,
maar het Goethe Instituut heeft er
voor gezorgd dat het clubje (uitge
breid met toetsenist Tom Barlage)
wederom de planken betreedt, dit
maal in het kader van het project
van 'Totem tot Lifestyle'. VDQS
(Voorheen Don Quishocking), zo
als de naam thans luidt, maakte
voor deze gelegenheid een pro
gramma 'Instituut Zwagerman',
dat als ondertitel meekreeg: 'Haalt
Nederland 1984'. Tot 31 mei is de
voorstelling te zien in theater De
Brakke Grond. Daarna wordt een
kleine tournee gemaakt.
„Misschien spelen we ook nog
wel in september", zegt Fred Flo
risse. „Het hangt ervan af hoe het
programma ontvangen wordt. Bij
'Kaltes Grauen' hadden we het
plan om drie voorstellingen te ge
ven. Dat zijn er toen dertig gewor
den. Het was een onbeschrijflijk
succes en er kwam een golf vain pu
bliciteit. De schouwburgdirecteu
ren riepen: Don Quishocking moet
blijven bestaan. Niet te geloven!
Dus de kans is niet uitgesloten dat
er nu weer zoveel aanvragen ko
men".
„Met 'Kaltes Grauen' is het heel
raar gegaan. Het Goethe Instituut
vroeg ons of wij dat wilden doen.
Daar schrokken we eigenlijk een
beetje van. We hadden besloten om
nooit meer iets te doen. Maar ja, er
was subsidie en we hadden een in
teressant thema: het opkomend
fascisme in de jaren '30. We hoef
den dat programma dus niet hele
maal vanuit onze ziel naar boven te
peuren. Toen het zo'n succes ge
worden was, kwam het Goethe In
stituut met die nieuwe opdracht.
Eerst aarzelden we, maar uiteinde
lijk hebben we toch ja gezegd. En
wie weet gebeurt het nog wel tien
keer".
Andere naam
„Die naam VDQS is vorig jaar
ontstaan. Kijk Anke Groot doet
niet meer mee, dus de oorspronke
lijke club bestaat niet meer. We
hadden toen het gevoel dat er een
andere naam moest komen. Maar
ik zelf wilde niet iets totaal afwij
kends. Waarom zou je je nu opeens
NV Spot moeten gaan noemen, of
zo? Dan hebben de mensen toch
iets van: wie zijn dat nou weer?
Want individueel kent men ons
niet. Maar de naam Don Quishoc
king zegt de mensen wel wat. Van
daar dat ik vond dat er een soort
verbinding met vroeger moest blij
ven".
Laten we het eens over het nieu
we programma hebben. Daarin
zien we de Don Quishocking-jon-
gens als flitsende managers en
speelt madame Bruys voor secreta
resse. Fred Florisse: „We hebben
bedacht dat we allemaal hele
rechtse en materialistische types
zijn. Vergelijk het met de top van
het bedrijfsleven: RSV, Slaven
burg, OGEM. Enfin, rioem dat ge
teisem maar op. Instituut Zwager
man is een bureau dat adviezen
geeft aan bedrijven die bijvoor-
De Franse regisseur Maurice Pialat toont trots de Gouden Palm die hij
in Cannes heeft gekregen voor zijn film 'Onder de zon van de duivel'.
(foto ANP)
Als sluitstuk van seizoen
ROTTERDAM (GPD) - „Ik wilde iets specta
culairs aan het eind van het seizoen. Maar niet
simpelweg een grote voorstelling uit het bui
tenland. Het is veel leuker om zelf iets op po
ten te zetten. Dat trekt ook veel meer de aan
dacht".
Aan het woord is schouwburgdirecteur Rob
Wiegman. In zijn theater, het Rotterdamse Lu
xor, heeft op 30 en 31 mei de cabaretmarathon
1987 plaats. En dat houdt in: 24 uur lang non
stop Nederlands cabaret. Vanaf zaterdagmid
dag vier uur zullen zowel grote favorieten als
favoriete jongeren acte de présence geven.
„Het boeiende van de marathon is de enor
me verscheidenheid", zegt de actrice Simone
Rooskens, die belast is met de organisatie.
„We hebben gekozen voor een zo breed moge
lijke collectie. Alle facetten komen aan bod. In
die 24 uur zou je je bij wijze van spreken kun
nen informeren over onze hele cabaretwe
reld".
Op de lijst van optredende artiesten prijken
in totaal 55 namen. Een greep: Seth Gaaikema,
Youp van 't Hek, Freek de Jonge, Paul van
Vliet, Purper, Doris Baten, Zak en As. Gerrie
van der Kley, Jack Spijkerman, Paul Haenen,
Hans Liberg, Benno Hagenbeek. Het hekelca
baret, Brigit Kaamdorp, Jenny Arean, De
Amazing Stroopwafels, Boemerang. Herman
Finkers, Mini en Maxi, Paul de Leeuw. De pre
sentatie is in handen van Sipko Melissen.
Over de opening van de marathon doen
Wiegman en Rooskens nogal geheimzinnig.
Een paar weken geleden maakten diverse
kranten melding van het feit dat Toon Her
mans en Freek de Jonge samen de opening
zouden verzorgen, maar dat werd vervolgens
door beide heren ontkend. Rooskens: „Wij
zeggen niet wat er gaat gebeuren. Dat moet
een verrassing blijven. Laat iedereen daar
maar heel nieuwsgierig over zijn".
Paul van Vliet sluit op zondagmiddag het
evenement af, dat is geen geheim. Wiegman:
„Paul is heel wat van plan. Hij heeft mij ge
zegd dat hij gigantisch gaat uitpakken. Zijn
enthousiasme is ontzettend groot. Hij heeft er
erg veel zin in".
De hoogtepunten uit het na-oorlogse cabaret
in Nederland worden behandeld in een aantal
interviews. Om de zoveel tijd praten diverse
prominenten over de stroming waaruit ze zijn
voortgekomen of die ze zelf op gang hebben
gebracht. De gesprekken worden beurtelings
geleid door Hans van Wilgenburg, Koos Poste-
ma en twee Rotterdamse journalisten.
Ook buiten de zaal zullen er tal van activitei
ten plaatshebben. Rooskens: „Er is muziek en
malligheid in de foyers, er staat een theater
tent naast de schouwburg en de horeca in de
straat draait 24 uur meè. Eerst wilden we ook
nog echte optredens er omheen organiseren,
maar dat vonden we uiteindelijk toch te aflei
dend voor de zaal. Het is denk ik niet goed als
het publiek kan kiezen tussen twee verschil
lende dingen. Dus dat hebben we laten val
len".
Radio
De KRO-radio zendt de hele marathon recht
streeks uit. En de KRO-televisie maakt een
compilatie, die waarschijnlijk in de zomer
maanden zal worden uitgezonden. „Maar denk
nou niet dat het een omroep-affaire, hoor",
roept Rob Wiegman. „De KRO is er pas veel
later bijgekomen. Maar we zijn blij met de sa
menwerking. Wij doen nu de ene helft van de
produktie en zij de andere helft".
Volgens Wiegman zal de cabaretmarathon
zeker geen jaarlijks evenement worden. „Er zit
veel te veel werk aan vast om het ieder jaar te
doen. Misschien eens in de twee jaar. Dat zou
leuk zijn. Maar we moeten eerst maar eens kij
ken hoe het nu gaat lopen".
wat de titel al aangeeft: een uit de
hand gelopen interview. Fellini
krijgt, tijdens het maken van de
fictieve film 'Kafka's Amerika' in
de Cinecitta'-studio's bezoek van
een Japans tv-team. De hem gestel
de vragen beantwoordt hij eigen
lijk met sce'nes. die een hommage
zijn aan de vijftigste verjaardag
van Cinecitta'. daar Fellini vrijwel
zijn complete oeuvre gedraaid
heeft. Maar niet minder brengt Fel
lini een eresaluut aan zichzelf en
laat bijvoorbeeld Mastroianni en
Ekberg (hoofdrolspelers uit# 'La
Dolce Vita' met tranen in de ogen
kijken naar hun beroemde sce'nes
van destijds. De één zal zich door
zo'n film laten vertederen, een an
der kan zich storen aan de narcisti
sche mentaliteit van het geheel. De
film deed niet mee aan de competi
tie, maar men heeft er de Prijs van
de veertigste Verjaardag voor uit
een hoge hoed getoverd. Het bete
kent niets.
De laatste aangename verrassing
van het festival was eigenlijk 'Bar
fly', een Bukowski-verfilming door
Barbet Schroeder met Mickey
Rourke en Faye Dunaway als twee
alcoholisten die elkaar vinden als
wrakhout dat op elkaar drijft.
Merkwaardig is dan dat Barfly ver
re van een deprimerende film is,
omdat hij blijkt doortrokken van
weldadige ironie en bovendien een
happy end. En heel speciaal is ook
de warmte die doorgestraald wordt
via de magnifieke manier waarop
de Nederlander Robbie Mu'ller de
zelfkant heeft gefotografeerd. Toch
nog iets om namens Nederland
trots op te zijn.
De Italiaanse acteur Marcello Mastroianni en de Amerikaanse actrice
Barbara Hershey, die werden uitgeroepen tot beste acteur en actrice in
Cannes. (fotoAPi
'Boete' van Tengiz Aboeladze:
Don Quishocking terug met nieuw programma
beeld een partij gif willen dumpen.
En daar vragen we dan 9000 gulden
per uur voor. Dat soort werk".
door
Robert Grijsen
„Dat verhaal wordt gelardeerd
met 'de zeven hoofdzonden' van
Brecht. Het bekende stuk over de
twee Anna's, een soort gespleten
persoonlijkheid, die van hun fami
lie geld moeten inzamelen voor een
huis in Louisiana. Die meiden wor
den geconfronteerd met allerlei
hoofdzonden als afgunst, toorn,
luiheid etc. Het verhaal is op mu
ziek gezet door Kurt Weill. Waan
zinnig moeilijk wat die man heeft
bedacht. Ik heb nog nooit zulke
lastige muziek gezongen. Maar het
is tegelijkertijd heel prachtig".
„Het stuk van Brecht is in feite
analoog aan het verhaal van Zwa
german. De familieleden van die
Anna zijn natuurlijk dezelfde et
ters als die managers. Het draait al
lemaal om geld. Je moet geld ver
dienen over lijken. En dat is echt
iets van deze tijd. Het symbool van
1987 is poen. Daar leven we naar.
Een soort struggle voor life via
geld. Bedrijven die elkaar kapot
concurreren, vuiligheid, smeergel
den, zo gaat dat in deze maatschap
pij".
„Nee, we stellen daar niets posi
tiefs tegenover. Zo werkt cabaret
niet. Cabaret is in mijn hoofd altijd
een negatieve stroming. Cabaret
heeft alleen maar kritiek. Het moet
geen alternatieven bieden. Dat
moeten andere mensen maar doen.
Don Quishocking laat zien hoe de
situatie is. De werkelijkheid. Maar
dan een beetje vergroot, zodat de
mensen het herkennen".
Dagje ouder
Op de vraag of cabaret VDQS nu
weer regelmatig programma's gaat
maken, antwoordt Florisse schou
derophalend: „Ach, ik weet het
niet. We staan niet meer zo te pope
len. We worden ook een dagje ou
der. We krijgen rimpeltjes en kraai-
epootjes om onze ogen". Maar dan
opverend: „Toch moet ik je zeg
gen, als ik op televisie 'Kaltes
Grauen' terugzie, dan snap ik
waarom de mensen het goed vin
den. Juist omdat daar wat oudere
heren en dames zitten. Wat wij zeg
gen, dat klopt. Dat voel je".
„Het is tegenwoordig met caba
ret vaak zo dat ik denk: ja, dat kan
je nu wel zeggen, maar je weet er
geen flikker van. Als ik bijvoor
beeld jonge jongens bezig zie op
het toneel of op de televisie en ze
hebben het over kernwapens of an
dere wereldproblemen, dan geloof
ik daar niet in. Je merkt: daar zijn
ze in hun leven niet echt mee bezig.
Bij ons is dat toch anders. Van het
geen gezegd wordt, kun je in elk
geval denken: dat zou weieens ge-
Don Quishocking met Joke Bruys.
meend kunnen zijn. En dat is mis
schien de kracht van een wat ouder
groepje".
„Maar de noodzaak om steeds
met die club op pad te gaan, die is
er niet meer. Om het geld hoeven
we het niet te doen. En hoeven we
(foto GPD)
ook niet meer beroemd te worden.
Werk hebben we genoeg. We wor
den allemaal regelmatig gevraagd
voor iets. Dus ja, als iemand zegt:
ijzersterke formule, daar moet je
mee doorgaan. Dan zeg ik: ik zal
wel zien. En dat is natuurlijk een
bevoorrechte positie".
nacht erop blijkt iemand het lijk te
hebben opgegraven en bij zijn fa
milie in de tuin tegen een boom te
hebben gezet. Varlam verdwijnt
weer onder de grond en staat een
dag later opnieuw in de tuin.
Het gesol met dat lijk blijkt te
worden veroorzaakt door een
vrouw, die meent dat de dictator
geen eeuwige rust verdient en tij
dens een rechtszaak vertelt ze het
afschuwelijke relaas van haar ou
ders. Het zal ermee eindigen dat
Varlams zoon persoonlijk het lijk
van een hoge berg afdondert, nadat
Varlams kleinzoon uit schaamte
zelfmoord gepleegd heeft.
Eigenlijk richt Aboeladze's film
zich niet eens zo zeer tegen de ab
jecte tiran zelf, maar eerder tegen
die zoon. „Want," zo legde de
filmer in Cannes uit: „Varlam is de
duivel in persoon, daardoor wat
aard betreft zeer herkenbaar en
voorspelbaar en het heeft geen nut
om een film te maken die tegen de
duivel is".
De film breekt trouwens ook nog
een lans voor religie. Vanwege de
uiterst explosieve onderwerpen
die er in 'Boete' worden aangesne
den, was de roem deze film allang
vooruitgesneld en werd hij 'blind'
als voornaamste kandidaat gezien
voor de Gouden Palm. Nu we hem
eindelijk hebben kunnen bekijken,
lijkt die kandidatuur toch minder
opgelegd pandoer, want voor de
Palm kiest Cannes per traditie po
pulairder. 'Boete' is geen makkelij
ke film maar een kluif waarop ste
vig gekauwd dient te worden en
dan nog blijven er mysterieuze
kanten aan zitten waar alleen Geor-
giërs doorheen komen. Maar wat
voor prijs de jury er op zal plakken
- iets bijzonders krijgt hij zeker -
'Boete' is zonder meer dè sensatie
van het festival geweest.
CANNES (GPD) - De belangrijk
ste film van Cannes 1987 is onge
twijfeld 'Boete' (Pokayaniye) van
de Georgische regisseur Tengiz
Aboeladze. Een sensationeel vrij
moedige aanklacht tegen de ter
reur onder Stalin, die overigens
niet met name genoemd wordt,
want de dictator die we door Aboe
ladze opgevoerd zien worden, heet
Varlam en heeft het snorretje van
Hitier. het brilletje van de beruchte
KGB-baas Beria, het zwarte uni
form van Mussolini en de stijl van
een Griekse kolonel.
Het verhaal speelt in een fictief
land, waar het overigens wel we
melt van Georgische eigenaardig
heden (Stalin kwam uit Georgie).
maar de politieke politie loopt
rond in middeleeuwse harnassen,
rechters dragen Britse pruiken
(één speelt tijdens de zitting met
een Rubic-cube, arrestantenwa
gens worden getrokken door paar
den, al blijkt de automobiel lang en
breed uitgevonden).
De Russen hebben overigens
dondersgoed in de gaten dat Aboe
ladze, ondanks zijn universele re-
quisitor tegen dictatuur, zich ba
seert op de ervaringen onder het
bewind van Stalin, dat tientallen
miljoenen Russen het leven gekost
heeft. In deze film wordt een Var
lam onwelgevallige kunstenaar ge
deporteerd, samen met vele ande
ren, naar een plaats die niemand
mag weten en zonder het recht om
brieven te sturen of te ontvangen.
Het is een van de scènes waar
Aboeladze de orthodox-Russisch
realistische filmstijl aanhoudt, wat
dus niet in de hele film het geval is,
want de toonsoort kan per scène
verschieten naar surrealisme soms,
of symbolisme, terwijl er wordt in
gezet als een zwarte klucht: de
dorpstiran Varlam is dood en
wordt met lachwekkend pompeus
ceremonieel begraven. Maar de
