Bernlef onverwachts
winnaar AKO-piijs
Haags duo wint cabaretfestival
Kroon op 20 jaar hard werken
'Masterclass' voor fluitisten op hoog niveau
Finale zonder verrassingen
Gouden Roos voor Zweden
Zilveren Roos voor Mini Maxi
PAGINA 20
KUNST
MAANDAG 18 MEI 198?
UTRECHT - Heeft u wel eens
door de ogen van iemand anders
proberen te kijken? U heeft bui
tenlandse vrienden op bezoek en
laat hen de omgeving van Leiden
zien. Opeens vallen u de schellen
van de ogen: inderdaad zijn onze
polders wijd en vlak, inderdaad
lijkt de bebossing tussen Leiden
en Den Haag wel een parkland
schap.
In het hoger muziek-vakonder-
wijs (het conservatorium) wor
den met grote regelmaat 'buiten
landse vrienden' uitgenodigd om
de oogst van deze opleidingen
eens met een andere bril te bekij
ken. Vaak komt het er op neer
dat deze beroemde kunstenaars
en pedagogen van naam inder
daad uit het buitenland komen.
De thans in Florida wonende En
gelsman Geoffrey Gilbert was in
het afgelopen weekeinde uitge
nodigd om zijn licht eens te laten
schijnen op het Utrechts Conser
vatorium. De naam zegt u wel
licht niet alles, maar als ik u ver
tel dat hij jarenlang onder leiding
van Sir Thomas Beecham solo
fluitist is geweest van het Lon
don Philharmonic Orchestra, dat
hij docent is o.a. aan het Trinity
College of Music en aan de Stet
son University in Florida en dat
onder zijn hand fluitisten zijn op
geleid als James Galway, Wil
liam Bennett en Trevor Wye, dan
mag u toch echt niet geringschat
tend over deze fluitist denken.
Op dit moment besteedt deze
73-jarige, bebrilde, grijsbesnorde
en zeer beminnelijke fluitpeda-
goog zijn tijd aan het geven van
lessen, in de winter in het warme
Florida, waar beroepsfluitisten
uit de hele wereld hun spel bij
hem komen perfectioneren; de
andere helft van het jaar in Ame
rika en Europa, waar hij meester-
cursussen geeft. Als hij geen les
geeft, dirigeert hij.
Drie dagen was hij in Utrecht,
waar in de grote zaal van het
Conservatorium de studenten
van dit instituut bij hem hun op
wachting maakten. Deze lessen
konden door iedere belangstel
lende worden bijgewoond. De
grote zaal ademt de sfeer van een
bioscoop uit de jaren dertig. Ver
spreid over de rijen groene klap-
stoelen, die het gemak van de
mens niet erg dienen, zitten de
(merendeels vrouwelijke) stu
denten, leraren en belangstellen
den. De eerste kandidaat stelt
zichzelf voor en kondigt aan
welk stuk er gespeeld gaat wor
den. Ondanks de onvermijdelij
ke zenuwen wordt er een uitvoe
ring gegeven die muzikaal over
tuigt en die meestal tot in de
puntjes is afgewerkt. Onderwijl
luistert Gilbert oplettend toe, ge
zeten op het podium achter een
tafeltje met daarop een karaf wa
ter en een drinkglas. Lang zit hij
daar niet; nog tijdens de uitvoe
ring loopt hij weg; hij kijkt in de
muziek van de fluitist of de pia
nist of hij gaat het podium af de
zaal in. Een hoogst enkele keer
onderbreekt hij het spel bijv. om
het verhaal achter het concert
van Carl Nielsen toe te lichten.
Na het applaus is het woord
aan de meester. De student
hoopt dat hij nog maanden kan
teren op die ene les. Van de
meester wordt dus verwacht dat
hij in die 3/4 uur lestijd per leer
ling het spel van de kandidaat op
enkele fundamentele punten zal
bespreken. Zo vaak als een on
derwerp zich er toe leent, richt
hij zich tot de zaal om zijn gehoor
bij de les te betrekken. In een ge
moedelijk, maar toch beschaafde
Engelse tongval geeft hij dan col
lege over algemeen muzikale of
specifiek op de fluit betrekking
hebbende principes.
Het op natuurlijke wijze tot le
ven brengen van een melodie en
het uitdrukken van emoties op je
instrument, zijn fundamentele
pricipes waar hij bij iedere leer
ling wel iets op aan te merken
heeft. Zo kan het gebeuren dat
hij de sonate van B. Martinu -
technisch perfect uigevoerd - op
de muziekstandaard vervangt
door de veel simpeler - Ave Ma
ria - melodie van Ch. Gounod.
Hij vraagt de zaal deze melodie te
zingen en spoort de fluitiste aan
om de natuurlijke stembuigin
gen van het zingen op haar in
strument mee te spelen. Zo
maakt hij gebruik van de aanwe
zigheid van het publiek om zijn
bedoelingen te illustreren, ter
wijl de kandidaat even afstand
kan nemen, want reken maar dat
het niet mee valt om eenzelfde
passage voor de ogen van een
kritisch publiek tien maal over
nieuw te spelen, omdat de mees
ter nog steeds niet tevreden is. Je
gaat aan jezelf twijfelen, je voelt
je een ledepop die niet in staat is
het gevraagde te leveren en in de
zaal denkt iedereen dat hij het
beter kan dan de kandidaat.
Een andere studente krijgt het
advies om de bladmuziek weg te
zetten, uit het hoofd te spelen en
zich rechtstreeks tot het publiek
te richten. Emoties moeten in de
eerste plaats in de klank tot uit
drukking komen en niet in de li
chaamsbewegingen; met een
geamuseerde grijnslach houdt
Gilbert tussen duin en wijsvin
ger het uiteinde van de fluit vast
bij mensen die met hun instru
ment in de lucht staan te roeren.
Ook demonstreert hij een en
ander op zijn eigen instrument,
hij gebaart, hij maakt met de vin
gers van zijn ene hand vibreren
de gebaren op de rug van zijn an
dere hand, hij zingt en articuleert
pa da ta tadeladela ta tédam, al
les op een rustige manier die
voor iedereen in de zaal begrijpe
lijk is. Tot slot van deze 'master
class' werd zaterdagavond een
concert gehouden met werken
die eerder in de cursus waren op
gefrist door het oog en het oor
van de meester. Jammer genoeg
kon ik hierbij niet aanwezig zijn.
Toch ben ik blij dat ook ik deze
drie dagen de bril van Master
Gilbert heb mogen lenen. Het
stof is weer eens uit mijn oren ge
spoeld en dat heeft iemand nodig
op zijn tijd.
MONICA SCHIKS.
Finale-avond van het Leids Cabaret
festival. Met: 'Verreck Pleijsier',
Truus gaat uit wandelen' en 'Domi
en de Basbartoets'. Gezien op 16 mei
in de Leidse Schouwburg.
LEIDEN - Gelukkig heeft de ju
ry een uitspraak gedaan en een
winnaar van het negende Leids
Cabaretfestival aangewezen: het
Haags duo 'Verreck Pleijsier'.
Aangezien het festival nu een
maal een competitie-element
heeft, is het gebruikelijk om een
winnaar te kiezen. Als echter, zo
als dit jaar het geval is, het ni
veau van de finalisten middelma
tig is, kan het heel verleidelijk
zijn om geen keuze te maken. Als
jury houd je je dan lekker veilig
op de vlakte onder het voor
wendsel, dat je de kwaliteit van
het festival wilt bewaken en te
genover de kandidaten geen val
se verwachtingen wilt wekken.
Daartoe heeft de jury, bestaande
uit Ank Groot-Peterson, René
Benders en Karei Verdonschot,
gelukkig niet besloten; per slot
van rekening is er altijd wel één
kandidaat relatief gezien de bes
te.
Het is ook een misvatting om
te menen, dat het festivalaanbod
jaar in jaar uit een stijgende lijn
zou moeten vertonen. In een in
terview, dat vorige week in deze
kolommen werd gepubliceerd,
verklaarden de organisatoren te
recht, dat het festival de oogst
van één jaar laat zien. Die oogst -
uit 91 aanmeldingen werden ne
gen kandidaten gekozen, van wie
er maar drie naar de finale moch
ten - is dit jaar gewoon mager ge
weest.
Mochten daarentegen de win
naars menen, dat er nu voor hen
automatisch een glansrijke car
rière in het verschiet ligt, dan zou
dat wel eens heel hard kunnen
tegenvallen. Marcel Verreck en
enig contact met de zaal. Zowel
Domi als-de beide andere finalis
ten hadden last van de herhaalde
geluidsstoringen, die bij zo'n
professioneel-georganiseerd fes
tival ontoelaatbaar zijn. Een ex
tra handicap voor Domi en haar
groep vormde het feit, dat zij als
laatste kandidaten moesten op
treden.
De andere twee kandidaten en
vooral de festivalpresentatoren
hadden toen al de nodige aan
dacht van het publiek opgeëist.
De manier, waarop Martin van
Waardenberg en Wilfried de
Jong de finale-avond presenteer
den, was geestig en buitenge
woon succesvol. Tegenover de
kandidaten was het daarentegen
niet helemaal fair, dat zij zo na
drukkelijk op de voorgrond tra
den. Met name Domi en de Bas
bartoets als laatste kandidaten
zijn daarvan enigszins het slacht
offer geworden, hoewel dit overi
gens geen afdoende verklaring
biedt voor het falende optreden
van deze groep, die desondanks
over goede mogelijkheden lijkt
te beschikken.
De organisatoren mogen trou
wens volgend jaar gerust een
neutralere presentator kiezen.
Als publiek krijgen we traditie
getrouw toch al een extraatje in
de vorm van een gastoptreden.
Dit jaar was deze eer toebedeeld
aan de winnaars van het Leids
Cabaretfestival 1985: Cabaret
Zak en As. Erik van Muiswinkel,
Justus van Oei en Eric Eijgen-
raam bewezen met enkele num
mers (niet alle) een cabaretgroep
van professionele allure gewor
den te zijn. Opnamen van de fi
nale zijn te horen op zaterdag 23
mei van 14.00 - 15.00 uur op radio
2, in het VARA programma 'Wie
in het Nederlands wil zingen'.
WIJNAND ZEILSTRA.
Paul Pleijsier zijn de winnaars
geworden, omdat ze relatief ge
zien de beste deelnemers waren.
Aan hun optreden valt echter
nog heel wat te verbeteren. Het is
zelfs de vraag (maar dat is per de
finitie pure speculatie), of deze
groep over de capaciteiten be
schikt om zich kwalitatief aan
merkelijk te verbeteren. Verreck
en Pleijsier vormen bijvoorbeeld
nauwelijks een echt duo; het is
meer het gelijktijdig optreden
van twee solisten: een gitarist en
een zanger.
De voorkeur van het publiek
ging veelzeggend genoeg niet
naar dit tweetal heren uit. Door
het invullen van een stembiljet
sprak het merendeel van de toe
schouwers zich voor het dame
strio 'Truus gaat uit wandelen'
uit. In vergelijking met het voor
ronde-optreden was hun pro
gramma er aanzienlijk op vooruit
gegaan. De aankleding zag er
verzorgder uit, de volgorde van
de liedjes zat logischer in elkaar
en een enkel zwak nummer was
door beter materiaal vervangen.
De publieksprijs is dan ook een
verdiende beloning voor hun
aardige en charmante festivalbij-
drage - schoolcabaret van hoog
niveau, maar beslist niet meer.
Het programma van de groot
ste kanshebbers: 'Domi en de
Basbartoets' sloeg daarentegen
noch bij de jury, noch bij het pu
bliek erg aan. "De lekkere kwek
uit de voorronde was niet op
dreef', zoals de jury stelde. In
derdaad was er in tegenstelling
tot het succesvolle voorronde-
optreden nauwelijks sprake van
De ene sigaret na de andere rokend wachten de schrijvers J. Bernlef (rechts) en H.C. ten Berge (links) op de
bekendmaking van de winnaar van de AKO-literatuurprijs. De prijs ging naar Bernlef. (foto anp>
op zijn reserves aan kennis en lite
raire ervaring. Ten Berge, Bernlef
en Kellendonk waren voor de jup'
de drie auteurs die daar het best in
slaagden. De uiteindelijke keuze
voor 'Publiek geheim' wordt onder
meer beargumenteerd met: 'De
aangerichte onzekerheid bracht de
jury tot haar voorlopig laatste ze
kerheid: een bijzondere waarde
ring voor het in meer opzichten
dubbelzinnige karakter van de ro
man, die fundamentele vragen ach
terlaat, ook over de literatuur zelf
en juist het laatste lijkt een verze
kering van de continuïteit'.
Antwoordapparaat
Nadat de winnaar eenmaal be
kend was, ging het feestje in het
Amstel Hotel als een nachtkaars
uit. Een luisterrijk potverteren was
misschien alleen weggelegd voor
die weinige gokkers die hun geld
op de goede kandidaat hadden ge
zet.
De eerste AKO Literatuur Prijs
had inmiddels aan alle verwachtin
gen voldaan: gekrakeel vooraf over
de keuze van de kandidaten (Harry
Mulisch sprak van een Derde-We-
reld-lijstje), schimpscheuten over
de naam van de sponsor (Belgische
boekhandelaren dachten aan een
chemie-concern) en een onver
wachte winnaar, die met zijn vori
ge roman 'Hersenschimmen' bo
vendien al heeft laten blijken een
groot publiek te kunnen aanspre
ken.
De eerste reactie van Bernlef
was: "Morgen zet ik mijn ant
woordapparaat aan en ga eens op
m'n gemak nadenken over wat ik
met dat geld ga doen". Om hoeveel
geld het nu echt gaat, dat is één van
de vragen die gisteren nog niet kon
worden beantwoord. De winnaar
zag het als een door mededinging
verkregen bedrag en rekende op
een belastingaanslag over de prijs.
De AKO verklaarde met tachtig
procent zekerheid te hebben gere
geld dat Bernlef het volle pond
mag houden.
MONTREUX (AP) - De Zweedse televisiekomedie 'De Prijs' is op het
televisiefestival van Montreux bekroond met de Gouden Roos. De Zilve
ren Roos was voor Nederlandse inzending 'Mini en Maxi in Concert' - een
produktie van de AVRO-televisie, die door de jury werd omschreven als
een „meesterlijke parodie op de orthodoxe concertpraktijk".
De Zweedse inzending over 'Hoe Alfred Nobel het dynamiet uitvond
en Archimedes de telefoon', kreeg ook de speciale prijs van de stad Mon
treux voor de leukste inzending.
De derde prijs was voor een Brits filmportret over het kunstschaat-
spaar Torvill en Dean.
Het duo Verreck Pleijsier, dat dit jaar het Leids Cabaretfestival
WOn. ffotopr.).
AMSTERDAM - "In een
land van kooplieden en
handelaren behoort men
fatsoenlijke prijzen uit te
keren. Een prijs moet je in
staat stellen je een jaar aan
literair werk te wijden, zon
der met allerlei schnabbels
in je onderhoud te hoeven
voorzien. De 50.000 gulden
van de AKO Prijs maken
het mij mogelijk om dat te
doen; de 15.000 gulden van
de P.C.Hooftprijs niet.
Daarom geeft ik de voor
keur aan de AKO-prijs, ook
al is de Hoofprijs misschien
eerbiedwaardiger'
Dat zei schrijver J. Bernlef nadat
bekend was gemaakt dat hij met
zijn roman 'Publiek geheim' de
AKO Literatuur Prijs had gewon
nen. Maar ook voordat hij wist dat
hij de prijs zou krijgen, toonde hij
zich er al enthousiast over. Op de
vraag van presentator Adriaan van
Dis of hij blij zou zijn met een prijs
van een 'kiosken-onderneming',
antwoordde Bernlef in het geheel
geen moeite te hebben met de
'Akéu', zoals hij het uitsprak.
Heeft de AKO als bedrijf wel de
juiste allure om zijn naam aan een
literaire prijs te verbinden? Maakt
de literatuur zich met zo'n prijs
niet een tikje belachelijk? Dat was
een beetje het dilemma dat de eer
ste toekenning van de in financieel
opzicht grootste letterkundige
prijs in ons land beheerste.
door
Ariejan Korteweg
De AKO had er tevoren alles aan
gedaan om als sponsor serieus ge
nomen te worden; niet alleen door
de hoogte van het bedrag, maar
ook door de samenstelling van de
jury en de entourage van de be
kendmaking. Tachtig genodigden -
schrijvers, uitgevers, juryleden,
journalisten, critici - mochten aan
zitten aan een diner in het deftige
Amstel Hotel. Na afloop daarvan
zou jury-voorzitter Van Mierlo de
winnaar bekendmaken. De VPRO
zou de bekendmaking rechtstreeks
uitzenden.
Cultuureiland
De meeste genodigden kwamen
AKO een heel eind tegemoet in de
poging de prijs cachet te geven: de
heren verschenen veelal in stem
mig zwart met strikje, de dames in
lang en glitter. Men werd verdeeld
over acht ronde tafels. Nog voor de
Hure de Saumon en Gelée de Cres-
son zette C. de Ruig, voorzitter van
de Stichting AKO Literatuur prijs,
zich af tegen de kritiek die de AKO
als sponsor van de prijs te verdu
ren had gehad. "Bij wie willen wij
die literatuur, die leescultuur, nu
juist bevorderen?", zo vroeg hij
zich hardop af. "Toch niet bij de
bewoners van dat cultuurei
land? Toch veeleer bij de nog niet
tot het lezen van literatuur bekeer
den, bij de tallozen die deze genade
nog niet deelachtig zijn? Juist een
keten van lectuurkiosken moest de
sponsor en naamgever van de prijs
zijn".
Daarna brak het wachten aan.
Asperges en kwartels bekortten de
tijd, aan sommige tafels werden
weddenschappen afgesloten op
wie zou winnen. Veruit het meeste
geld werd gezet op Frans Kellen
donk, schrijver van 'Mystiek Li
chaam'. Kellendonk is momenteel
gastdocent in Kiel in West-Duits-
land en vond de prijsuitreiking
niet belangrijk genoeg om voor
over te komen.
Kunst kopen
De wel aanwezige kandidaten
hielden zich inmiddels groot. H. C.
ten Berge, schrijver van 'Het ge
heim van een opgewekt humeur':
Wat ik met de prijs zou doen? Daar
heb ik nog absoluut niet over nage
dacht. Een reis maken, een feest
geven voor vrienden en bekenden,
kunst kopen? Ik denk dat het een
combinatie van die drie zou wor
den. En misschien moet je als
schrijver bij zo'n gelegenheid ook
wel aan een voorziening voor je ou
de dag denken".
Tijdens de Crêpe Farcie aux
Fruits gingen vanwege de uitzen
ding met Adriaan vai) Dis de tv-
lampen aan en werd het echt
warm. De kandidaten werden
vriendelijk uitgenodigd zich te la
ten schminken en kregen daarna
een eigen tafel toegewezen.
Om even over half elf beklom ju
ry-voorzitter Van Mierlo het
spreekgestoelte. Deskundigen
hadden tevoren uitgemaakt dat het
tussen Kellendonk en Ten Berge
zou gaan, met Hermine de Graaf
('Aanklacht tegen onbekend') als
outsider. De wegens een verblijf in
China door haar dochter vertegen
woordigde Inez van Dullemen
('Het gevorkte beest') en J. Ritzer-
feld ('Zee van Marmer') zouden
geen kans maken, en de nog on
langs met de Constantijn Huygens-
prijs bekroonde Bernlef amper.
Van Mierlo hield de spanning er
zo lang mogelijk in, maar moest
uiteindelijk toch bekennen dat de
keuze was gevallen op 'Publiek ge
heim' van Bernlef. In haar rapport
spreekt de jury (naast Van Mierlo
bestaande uit Hella Haasse, Paul
de Wispelaere, Kees Fens en Pierre
Dubois) een voorkeur uit voor boe
ken die delezer dwingen tot grote
•activiteit en die een beroep doen
ders kom je nergens, want van
WVC hoeven wij niets te verwach
ten. Entertainment is nu eenmaal
niet belangijk genoeg. Ze vergeten
wèl dat wij als een soort ambassa
deur in het buitenland optreden".
De Rooij en De Jong maakten
geen bliksemcarrière. Heel lang
zaam werd hun naam gevestigd.
De Rooij: „We hebben het lang
zaam opgebouwd. Voorzichtig,
misschien wel iets te voorzichtig.
Maar we zijn nooit in een 'diep gat
gevallen. We wisten wat we kon
den en met dat gegeven gingen we
verder. De Zilveren Roos is een
kroon op twintig jaar hard
werken".
Twee jaar geleden wonnen Mini
en Maxi in Cannes de prijs Du Cafe
Theatre ('Een Holland Festival met
prijzen'). De Rooij: „Het is natuur
lijk prachtig, maar we blijven er
heel nuchter onder. En eerlijk ge
zegd zijn we een beetje verrast,
want de Gouden Roos is een tv-fes-
tival. Technisch gezien had de
show veel beter gekund. Het moest
in anderhalve dag worden opgeno
men met een minimum aan facili
teiten. Met een beetje meer aan
dacht had er misschien veel meer
in gezeten".
Niet alleen productioneel werd
op de centen gelet, ook publicitair.
Nadat de show in Montreux was
vertoond, was niemand van de
AVRO of van de medewerkers aan
wezig om er een toelichting op te
geven. De Jong: „We hebben de
AVRO voorgesteld naar Montreux
te reizen, maar dat was niet nodig,
vonden ze. Uit kranten begrepen
we dat de show redelijk was aange
slagen, dus werden we nieuwsgie
rig. We zijn hierheen gevlogen en
hebben de reis zelf betaald. Dat is
ook prima zo, want we willen nie
mand een slaaf zijn".
'Het concert' wordt morgen
avond opnieuw op het scherm ge
bracht.
Het programma komt in de
plaats van AVRO's Music Hall dat
naar een nader te bepalen datum
wordt verschoven.
„Het concert" begint om 22.47
uur (Nederland 1). In deze be
kroonde registratie van hun thea-
terproduktie steken Mini en Maxi
de draak met gangbare concert-
praktijken. Zij worden begeleid
door het Nederlands Studentenor
kest, onder leiding van Louis Sto-
tijn.
MONTREUX (GPD) - „Het toeval
wil dat wij nog maar net bij Tom
Manders werkten toen hij hal
soverkop af moest' reizen naar
Montreux om de Zilveren Roos in
ontvangst te nemen. Dat was in
1967 voor het VARA-programma
'Dorus'. Een leuke coincidentie,
niet?"
door
Fred van Garderen
Peter de Jong (Maxi) en Karei de
Rooij (Mini) kennen elkaar nu pre
cies twintig jaar. Ze begonnen als
jonge musici bij de Tom Manders-
show. De Rooij: „Dat was in de tijd
dat Tom Manders met zijn show
van Amsterdam naar Rotterdam
verhuisde. Hij koos toen uit vele
audities tien man. Allemaal Rotter
dammers behalve Peter en ik. Pe
ter komt oorspronkelijk uit Delft
en ik uit Den Haag. Het was in die
tijd hard werken. Het was dan ook
net het verhaal van de tien kleine
nikkertjes; steeds meer mensen
vielen af. Uiteindelijk bleven we
met vier over. Een van die andere
twee is nu technicus bij de NOS."
Twee jaar later verlieten De Jong
en De Rooij Tom Manders. De
Jong: „We zijn begonnen als on
derdeel van de Gert en Hermien-
show. Ik kan mij nog herinneren
dat we ergens in de kop van Noord-
Holland moesten optreden toen
het geluid uitviel. Gert en Hermien
vielen weg, maar ik zat achter de
piano en Karei speelde viool. We
besloten gewoon door te gaan. De
mensen in de zaal vonden het
prachtig, maar Gert was woedend.
Het was een mooie aanleiding om
met zijn tweeën verder te gaan.
Dus hadden we een naam nodig.
Die was snel verzonnen. Karei
klein en ik lang. Simpel dus. De
naam doet wat simpel aan, maar
als je eenmaal een naam hebt, moet
je ermee leven. En wat is nu een
naam? In het buitenland proberen
we nu wel steeds meer de naam Mi-
nimax te vestigen. Die hebben we
overigens weer van dat bedrijf in
brandslangen".
Mini en Maxi treden steeds meer
op in het buitenland waar hun act
over het algemeen goed aanslaat.
De Rooij: „Het valt alleen soms
niet mee om er te komen. Laatst
konden we optreden in Taiwan,
maar voor de organisator werden
wij te duur als hij ook de reis moest
betalen. Toen hebben we iets voor
de KLM gemaakt met die voor
waarde dat zij de reis betaalden. Zo
konden wij naar de organisator in
Taiwan met het voorstel: jij zorgt
voor een aantal concerten dan be
talen wij de reis. Dat is dus gelukt".
„Ik vind het overigens helemaal
niet erg om zo te werken, hoor. An-
Mini Maxi met de Zilveren Roos van Montreux. (toto anp>
