'North sprak Reagan over doorsluizen' Casey had veel te verbergen Kabinetscrisis in België afgewend VS proberen Kohl gerust te stellen Iraans geld naar Contra's Flinke slag drugshandel Nederlanders gedood bij vliegongeval Soedan Unicef: kindersterfte met helft terugbrengen CIA-chef (74) overleden DONDERDAG 7 MEI 1987 BUITENLAND PAGINA 5 WASHINGTON - Oliver North heeft generaal b.d. Richard Secord verteld met president Reagan te hebben gepraat over de doorsluizing van Iraanse betalingen naar de Con tra's. Dat zei Secord gisteren tijdens de tweede dag van zijn verhoor door de speciale Congrescommissie die de Iran-affaire onderzoekt. Secord, die een belangrijke coördi nerende rol speelde bij zowel de contacten met Iran als de hulpver lening aan de Contra's, zei dat hij zelf geen directe kennis had over wat de president wist, maar dat North hierover heel duidelijk was geweest. „Bij een paar gelegenheden hoorde ik Oliver North, op een ter loopse en geestige manier opmer ken dat hij in gesprekken met de president had gezegd dat het iro nisch was dat het geld van de aya tollah werd gebruikt om de Con tra's te steunen", aldus Secord. „Of hij het nu echt had gezegd tegen de president of dat hij een grapje met me maakte, dat weet ik niet zeker. Maar hij zei het niet op door Henk Dam een manier die ik als grap opvatte. Ik zag het niet als grap", zo vulde hij aan. Het Witte Huis ontkende gister middag direct dat Reagan van de doorsluizing had afgeweten, zoals hij ook steeds heeft volgehouden. „We weten van alle contacten tus sen de president en North af, en de president wist van de doorsluizing niets af, aldus de woordvoerder van het Witte Huis, Marlin Fitzwa- Volgens Secord was North de man die de doorsluizing van het Iraanse geld bedacht, en zette North hem doorlopend onder druk om ervoor te zorgen dat de Con tra's verzekerd bleven van vol doende geld en voorraden. „Zijn positie was zeer consistent. Hij wil- Buitenland kort Veerbootramp Op stranden in de omgeving van het Belgische Zeebrugge zijn eer der deze week de stoffelijke resten van drie mensen aangespoeld die opvarenden blijken te zijn geweest van de gezonken Britse veerboot Herald of Free Enterprise. Het do dental als gevolg van de ramp met de veerboot is daarmee gestegen naar 186. Inmiddels wordt er in de romp van de boot nog steeds ge zocht naar slachtoffers. Doodvonnissen De militaire regering van Guinee onder leiding van kolonel Lansana Conté heeft 58 personen ter dood veroordeeld die in nauw contact hebben gestaan met wijlen presi dent Sekou Touré. De ter dood ver oordeelden zijn verschillende mis drijven ten laste gelegd, waaronder het beramen van een mislukte staatsgreep in 1985. Onder hen zijn acht vroegere ministers.uit de rege- ring-Sekou Touré, een gewezen ambassadeur en drie familieleden van de vroegere president. Wester se waarnemers geloven dat de meeste doodvonnissen al zijn vol trokken. de dat alle bronnen werden aange boord om de Contra's te helpen", zo zei Secord over North, die ten tijde van de Iran-Contra's-affaire medewerker was van de Nationale Veiligheidsraad. North, aldus Secord, kwam ook met het plan om Iran te veel te vra gen voor de wapens die het land wilde hebben, zodat de winst kon worden gebruikt voor de Contra's. „Dat kwam mede omdat het geld voor hulp aan de Contra's aan het opraken was". Secord bevestigde de lezing van het Witte Huis over de achtergrond van de eerste contacten met Iran. De wens om contact op te nemen met gematigde stromingen in Iran, ontaardde al gauw in een wapens voor-gijzelaars ruil, zo zei hij. Want de Iraanse vertegenwoordi gers en bemiddelaars als de Iraan se zakenman Ghorbanifar kwamen tijdens ontmoetingen in Parijs, Londen en Frankfurt steeds weer met de gegijzelden op de proppen, aldus Secord. Inmiddels heeft de openbare aanklager die de Iran-affaire op mogelijk criminele kanten onder zoekt, oud-rechter Lawrence Walsh, gisteren een tweede betrok kene in de affaire in staat van be schuldiging gesteld. Het gaat om pr-adviseur Richard Miller. Deze werkte samen met de professionele geldinzamelaar Carl Channel, die al is veroordeeld om dat hij bij de inzameling van geld voor wapens voor de Contra's ter onrechte belastingvrije status claimde. MIAMI (Rtr/AFP/DPA) - Jose Lo pez-Chacon (links), die als één van de belangrijkste cocainehandela- ren van Colombia wordt be schouwd, werd gisteren na zijn ar restatie door de Amerikaanse nar coticabrigade DEA in Miami na der ondervraagd. Niet alleen Cha con, maar ook andere vooraan staande drugshandelaren werden de afgelopen maanden door de DEA opgepakt. Volgens de Amerikaanse minis ter van justitie Meese heeft de VS- regering een grote overwinning ge boekt in de strijd tegen de verdo vende middelen. Op een persconfe rentie sprak hij van de grootste en meest succesvolle operatie in de ge schiedenis waarbij ruim 350 perso nen zijn aangehouden en bijna 10 (ter waarde van onge veer 270 miljoen dollar) alsmede 50 miljoen dollar aan contanten en bezittingen in beslag zijn genomen. De operatie duurde drie jaar en werd uitgevoerd met steun van Pa nama. De operatie ging gepaard met infiltratie van DEA-agenten in Zuidamerikaanse drugsbenden die zich bezighielden met het 'witten' van zwart geld. Van de Panamese regering was toestemming verkre gen om dat geld te storten op Pana mese banken. (foto ANP) BRUSSEL (GPD) Het gevaar van een kabinetscrisis in België over de zaak Happart lijkt weer even ge weken. Het bestuur van de provin cie Limburg stak de regering-Mar- tens gisteren een handje toe. Daar door hoeft in het parlement niet te worden gestemd over een omstre den motie die het einde van het rooms-liberale kabinet-Mariens had kunnen betekenen. Eerst vernietigde de plaatsver vangend gouverneur van Limburg, Miel Mannaerts, voor de vierde maal de benoeming van José Hap part tot eerste wethouder en waar nemend burgemeester van de ge meente Voeren. Daarna besloot de 'bestendige deputatie' (gedepu teerde staten) van Limburg een speciale commissaris naar Voeren te sturen. Hij moet er op toezien dat de schepen die tot waarne mend burgemeester wordt geko zen het Nederlands machtig is. Op die manier voorkwam het provinciebestuur dat de fractie van de christen-democratische rege ringspartij CVP moest stemmen over een motie waarin ronduit het aftreden van José Happart werd geëist. Aanvaarding van die motie zou een kabinetscrisis hebben be tekend. Een oplossing voor de pro blemen rond de ex-burgemeester van Voeren, die weigert Neder lands te spreken, is er echter nog niet. Maar er is tijdwinst geboekt en de problemen zijn weer een paar maanden vooruit geschoven. Door de handelwijze van het Limburgse provinciebestuur ligt KHARTOUM (AP) - Twee Ne derlandse piloten zijn met hun elf passagiers om het leven geko men toen hun tweemotorig vlieg tuig dinsdag neerstortte in het zuiden van Soedan. Een woord voerder van de Nederlandse am bassade zei dat het nog niet be kend was of het toestel door technische problemen is neerge stort, of door guerrillastrijders van het Soedanese Volksbevrij dingsleger SPLA is neergescho ten. Minister van defensie gene- raal-majoor Fadlallah Burmah Nasir pleegde spoedoverleg met burgerluchtvaartautoriteiten en functionarissen van de binnen landse luchtvaartmaatschappij waartoe het vliegtuig behoorde. De woordvoerder identificeer de de omgekomen piloten als de 50-jarige Eduard Valentijn Fol- man uit Arnhem en de 35-jarige Theodorus P.H.I. Coenen uit Nij megen. Folman vloog in dienst van SASCO (Sudanese Aeronau tical Services Co.), een particu lier vliegbedrijf. De ambassade- woordvoerder zei dat de families van de twee mannen gisteren zijn ingelicht. De Cessna stortte neer kort na het vertrek uit Malakal, waar het toestel was opgestegen met be stemming Khartoum. Malakal ligt 750 kilometer ten zuiden van de hoofdstad. Volgens zegslie den in kringen van de luchtvaart waren 10 passagiers zuiderlingen en was de elfde een vrouw uit het noorden van het land. Over de oorzaak van het onge luk met de tweemotorige Cessna gaven Soedanese kranten aan vankelijk tegenstrijdige lezin gen. De krant al-Siassa schreef dat aan het ongeluk technische problemen ten grondslag lagen, maar de communistische partij- krant al-Midan berichtte dat het was neergeschoten door het SPLA. Majoor Deng Alor van het SPLA verklaarde dat het toestel was neergehaald door rebellen. „Deze commerciële vluchten worden door de regering ge bruikt om soldaten en materieel te vervoeren" naar het zuiden van Soedan, waar de opstande lingen actief zijn, zo verklaarde Deng telefonisch vanuit Nairobi. ,,We hebben ze al eerder gewaar schuwd, dat doen we nu nog een keer," zei hij. Het SPLA-hoofdkwartier in de Ethiopische hoofdstad Addis Abeba gaf een soortgelijke ver klaring uit. In augustus schoot het SPLA ook bij Malakal een Fokker F-27 van Soedan Airways neer, waar bij alle 60 inzittenden de dood vonden. Vredesbesprekingen tussen de regering en SPLA-lei- der John Garang werden in ver band hiermee afgebroken en het burgerluchtverkeer werd tot de cember stil gelegd, totdat de re gering bekend maakte dat het zuidelijke luchtruim weer veilig was. Het vredesoverleg is vorige maand hervat op initiatief van premier Sadek el-Mahdi. Op diens oproep tot een bestand heeft Garang niet gereageerd. Het SPLA voert sinds 1983 een guerrilla-oorlog tegen de door moslims overheerste centrale re gering en eist politieke, economi sche en bestuurlijke hervormin gen voor het overwegend christelijke zuiden. de bal nu weer in het kamp van de Waalse christen-democraten, die de regering in moeilijkheden zou den kunnen brengen door Hap- parts aanblijven te eisen. PSC- voorzitter Gerard Deprez, de groot ste steunpilaar van Happart, gaf dat gisteravond ook toe, maar hij liet ook blijken geen haast te heb ben. „We gaan eerst wachten, dan een beetje nadenken en tenslotte een beslissing nemen", zei hij lako- niek. Weliswaar noemde Deprez de handelwijze van het Limburgse provinciebestuur onaanvaardbaar, maar daar kan hij weinig aan ver anderen. De bestendige deputatie van Limburg heeft niet meer ge daan dan gebruik maken van de bevoegdheden die artikel 88 van de Belgische gemeentewet haar biedt. Het Limburgse provincie-be stuur zal nu twee geschreven waar schuwingen naar Happart moeten doen uitgaan, alvorens de speciale commissaris op pad kan worden gestuurd. Die commissaris krijgt dan de opdracht maatregelen te ne men om te voorkomen dat Hap part, zolang hij weigert Nederlands te spreken, toch officiële functies namens Voeren uitoefent. Happart kan tegen een dergelijk optreden beroep aantekenen bij de koning, in feite bij de regering dus. Dat betekent dat minister van bin nenlandse zaken Louis Michel, ook PSC, de kwestie-Happart dan weer op zijn bord krijgt. Deze kan zich dan echter weer beroepen op de Belgische Raad van State die al eerder tot afzetting van Happart besloot. Overigens mag verwacht worden dat de Franstalige meerderheid in de Voerense gemeenteraad zeer binnenkort Jose Happart opnieuw tot eerste schepen (wethouder) en dus waarnemend-burgemeester zal benoemen, zoals al drie keer eerder is gebeurd. ADVERTENTIE vf. Ontvoering De Belgische ingenieur Paul Cloesen is in Suriname ontvoerd door de groep-Brunswijk. Cloesen was bezig met het evacueren van de laatste werknemers op het olie- palmbedrijf Victoria dat aan de weg van Paramaribo naar het Bro- kopondo-stuwmeer ligt. In Para maribo verwacht men dat Cloesen dezelfde behandeling zal krijgen als die een Suralco-directeur bij Moengo te beurt viel: een repri mande en een laatste waarschu wing dat de produktie onder geen beding hervat mag worden. Zuiver ras De nationalistische groepering Patriottisch Corps voor de onaf hankelijkheid van het Japanse ras heeft de verantwoordelijkheid op geëist voor de aanslag onlangs op een kantoor van een krant in de Westjapanse stad Nishinomya. De aanslag kostte het leven aan een 27-jarige verslaggever terwijl een andere journalist nog steeds in le vensgevaar verkeert. De radicale groepering heeft aangekondigd de massamedia zwaar te zullen straf fen wanneer zij het opnemen voor buitenlanders en zich daardoor an ti-Japans gedragen. Ontsnapping Twee Oostduitse mannen zijn in de nacht van zaterdag op zondag met een roeiboot langs de kust van de Oostzee naar West-Duitsland ontkomen. Het tweetal, 23 en 24 jaar oud, stapte zaterdagavond na zonsondergang in de boot. Het is niet bekend hoe zij de patrouille boten van de Oostduitse politie konden omzeilen. WASHINGTON (AP) - Beleidsma kers van de Amerikaanse regering overwegen in Europa nieuwe kern- raketten voor de korte afstand te plaatsen als het tot een akkoord komt met de Sowjet-Unie over de verwijdering van de raketten voor de middellange afstand. De nieuwe raketten moeten een bereik krijgen tussen de 240 en 400 km en vormen daarmee geen be dreiging voor Moskou. Er staan in West-Europa al Amerikaanse Lan- ce-raketten opgesteld, die een be reik hebben van omstreeks 130 km. Een van de opties is het ver mogen van deze raketten op te vij zelen. Maar daarnaast wordt ook gedacht over de ontwikkeling van nieuwe wapens voor de korte af stand, zo liet een hooggeplaatste regeringsfunctionaris weten. Voor waarde bij dat alles is echter dat de nieuw te plaatsen wapens worden uitgezonderd van de onderhande lingen in Genève tussen de VS en de Sowjet-Unie over verwijdering t T/nmr van de raketten uit Europa. - LITTLETON - Gary Hart, de presidentskandidaat in de Verenigde Sta ten die onlangs in opspraak raakte wegens geruchten over een slippertje Aan de Europese NAVO-landen met een fotomodel, vertoonde zich gisteren breed lachend met zijn echtge- zullen binnenkort voorstellen tot note Lee op een verkiezingsbijeenkomst in de plaats Littleton. Het echt- plaatsing paar Hart deed de geruchten af als 'nonsens'. (Foto AP» wapens worden gepresenteerd, zei de iunctionaris, die anoniem wilde blijven. Hij tekende daarbij aan dat de voorstellen alleen kans van sla gen hebben als de Democraten in het Congres ermee akkoord gaan. Zoals de zaken er op het ogenblik voorstaan lijken de Democraten echter niet bereid geld uit te trek ken voor de plaatsing van nieuwe korte afstandsraketten in Europa terwijl ter zelfder tijd in Genève wordt onderhandeld over de ver wijdering van de raketten, inclu sief die voor de korte afstand. Belangrijkste reden achter het Amerikaanse idee is vooral West- Duitsland tevreden te stellen, waar nogal wat zorg heerst over de volle dige ontmanteling van de korte en middellange afstandsraketten waartoe de Sowjet-Unie heeft op geroepen. Als het zover komt krijgt het overwicht van het Warschau pact op het gebied van mankracht en conventionele strijdmiddelen nog meer nadruk, redeneert de re- gering-Kohl. Het Pentagon is niet ongevoelig voor deze Westduitse zorg en vindt dat de conventionele krachtsverhouding in Europa tus sen NAVO en Warschaupact van 121 tegen 230 divisies een kwalita tieve correctie behoeft. SEOEL Demonstrerende geestelijken in Zuid-Korea, die zich uit protest tegen het dictatoriale bewind in hun land hebben kaalgeschoren, riepen gisteren in de hoofdstad Seoel leuzen tijdens de hongerstaking waaraan ze maandag zijn begonnen. Ze willen dat er een einde komt aan de mili taire dictatuur. (foto anp> WASHINGTON - Wilüam Casey, tot begin februari directeur van de Amerikaanse geheime dienst CIA, is gisteren op 74-jarige leeftijd overleden. Hij verbleef al sinds eni ge weken in het ziekenhuis wegens een longontsteking. Ook voor deze ziekenhuisopna me was Casey's gezondheid zwak. Eind vorig jaar kreeg hij een be- door Henk Dam roerte. In het ziekenhuis werd vast gesteld dat Casey een hersentumor had, die vervolgens operatief werd verwijderd. Het overlijden van Casey bete kent, dat nooit helemaal zijn rol zal kunnen worden vastgesteld in het Iran-Contra's-schandaal, hoewel wel vast staat, dat hij een belangrij ke rol daarin heeft gespeeld. Dinsdag nog zei generaal b.d. Ri chard Secord, de eerste getuige in de reeks hoorzittingen van de spe ciale Congrescommissie, dat Casey een van de Witte-Huis-functiona- rissen was geweest die had gehol pen bij het bewapenen van de Con tra's in de tijd dat het Congres dat verboden had. Casey zelf heeft in december, di rect nadat de Iran-affaire in het nieuws kwam, nog enkele malen voor verschillende Congrescom missies verklaringen afgelegd. Hij zei daarbij onder meer pas in okto ber 1986 van de doorsluizing van Iraanse betalingen naar de Con tra's te hebben gehoord. Veel zei Casey zich niet te kunnen herinne ren, en het gevoel onder de Con gresleden was algemeen, dat hij van alles te verbergen had. Casey liet na zijn hersentumor- operatie weten, medisch niet in staat te zijn verder te getuigen. De speciale Congrescommissie had al plannen gemaakt om dat met een eigen medisch onderzoek te veri fiëren. Casey werd door president Rea gan in 1981 benoemd tot directeur van de CIA. Die benoeming was mede bedoeld als beloning voor het vele werk dat Casey had ge daan om Reagan in 1980 tot presi dent gekozen te krijgen. Daarvoor had Casey, van oor sprong een in belastingrecht ge specialiseerde advocaat, ook al tal van hoge posten bekleed. Zo was hij tijdens de regering-Nixon voor zitter van de machtige Beurscom- missie en staatssecretaris van eco nomische zaken. Casey werd directeur van de CIA op een moment dat het met de mo raal in de geheime dienst bijzonder slecht was gesteld. Dat had vooral te maken met de beperkingen waaraan de presidenten Ford en Carter de CIA hadden gebonden. De presidenten waren tot die re stricties overgegaan nadat bekend was geworden dat de CIA in de ja ren '70, zonder dat er sprake was geweest van enige controle, zich had bezig gehouden met onder meer het bespioneren van binnen landse politieke groepen, en het or ganiseren van moordaanslagen op buitenlandse leiders. De beperkingen hielden in, dat de CIA minder in het geheim kon opereren, en meer verantwoording aan het Congres verschuldigd was. William Casey - tal van hoge posten - (foto ANP) Toen Casey aantrad, maakte hij er geen geheim weer van die leiband af te willen. Enige malen kwam de weinig om democratische controles gevende Casey daarbij in conflict met het Congres. Hoe dat ook zij, hij laat in ieder geval een aanzienlijk gemoti veerder en gestroomlijnder dienst achter aan zijn opvolger. Dat wordt vrijwel zeker FBI-directeur Wil liam Webster. NEW YORK (IPS) - De bestuurs raad van het kinderfonds van de Verenigde Naties, Unicef, heeft be paald dat de kindersterfte in het jaar 2000 met de helft moet zijn te ruggebracht. Deze doelstelling is een van de uitkomsten van een veertien dagen durend overleg in New York, dat nu is afgerond. De belangrijkste middelen om dit doel te bereiken zijn uitbrei ding van inentingscampagnes en v ^reldwijde toepassing van de the- apie tegen diarree. Al in 1990 moet op beide terreinen grote vooruit gang geboekt zijn, vindt de be stuursraad. Volgens gegevens van Unicef sterven er in de ontwikkelingslan den iedere week 280.000 kinderen aan ondervoeding en aan ziektes, die relatief simpel voorkomen kun nen worden. „Per jaar komt dat neer op 14,5 miljoen doden. Dat cij fer willen we halveren", aldus Uni- cef-woordvoerder Kristina Schel- linski. Een van de belangrijkste dood soorzaken is uitdroging als gevolg van diarree. Door toediening van een eenvoudig mengsel van suiker, zout en water, de ORT-therapie, kunnen de fatale gevolgen van diarree voorkomen worden. Binnen de bestuursraad ont stond enige discussie over het tem po waarin Unicef de kindersterfte omlaag kan brengen. Een aantal af gevaardigden meende dat de doel stellingen te ambitieus zijn. Ze kunnen alleen gerealiseerd worden ten koste van andere belangrijke onderdelen van het Unicef-pro- gramma, stelden ze. De bestuursraad onderstreepte daarom het belang van de verbete ring van de eerstelijns gezond heidszorg als basis voor de pro gramma's gericht op kinderen. De ze centra hebben meer taken dan het verzorgen van inentingen en het leveren van de ORT-therapie. Ze moeten onder meer ook cam pagnes stimuleren voor borstvoe ding en geboortenbeperking. De Bestuursraad heeft ook be sluiten genomen over de besteding van het begroting voor het jaar 1988-1989, dat naar verwachting 244 miljoen dollar (490 miljoen gul den) zal bedragen. Directeur James Grant sprak de hoop uit dat meerdere landen het voorbeeld van Groot-Brittannië, Noorwegen, Italië en Zweden zou den volgen. Deze landen hebben het afgelopen jaar hun bijdrage aan Unicef aanmerkelijk verhoogd. Ook wil Grant dat er voor de vol gende vergadering van de be stuursraad, in 1988, vorderingen gemaakt zijn in de onderhandelin gen over de internationale conven tie voor het kind. ADVERTENTIE LEKKER KOEL MET CARRIER AIRCONDITIONING Bel de Carrier dealer voor eeri vrijblijvend advies en prijsopgave. Weber Koeltechniek Hoofdstraat 110 2351 AN Leiderdorp 071-895418

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 5