OOK HET VUEL EN WEE VAN ONS PROMOTIETEAM
WORDT IN MIJ BREED UITGEMETEN
Historische vondst in Wassenaar
'Opstopping' in Zoeterwoude
Scherven, werktuigen en een graf van ongeveer 4000 jaar oud
REGIO LEIDEN
DONDERDAG 7 MEI 1987
Foto links: een overzicht
van het opgravingsterrein in
de Wassenaarse pqlder Wete
ringpark. Op de voorgrond
zijn archeologen op zoek naar
scherven. Achter de kuil is het
graf.
Foto rechts: met mes en le
pel legden twee onderzoekers
skeletten bloot in het 4000 jaar
oude graf. Op het bord rechts
wordt de plaats van hoofden
en andere lichaamsdelen aan
gegeven.
(foto's Holvast)
Enkele grote aardewerk scherven en een brok vuursteen, gevonden in de
Wassenaarse polder Weteringpark. (foto Holvast)
WASSENAAR - Archeologen heb
ben in een Wassenaarse polder een
'zeer belangrijke vondst gedaan.
Op de plaats waar binnenkort een
nieuwbouwwijk moet komen, von
den zij circa 4000 jaar oude aarde-
werkscherven en vuurstenen
werktuigen en een graf uit die pe
riode.
Onderzoekers van de Leidse universiteit
hebben inmiddels vier vrijwel complete
skeletten blootgelegd en hopen binnenkort
twee andere skeletten aan het zand te ont
rukken.
De vondst van een dergelijk groot graf is
zeer bijzonder omdat de tot nu toe ontdekte
graven uit de overgangsperiode van de late
steentijd naar de bronstijd hooguit één ske
let herbergden. Volgens onderzoekers is
het heel goed mogelijk dat in die kleine gra
ven rijke mensen lagen, die met klokbekers
en al in een grafheuvel werden begraven. In
de Wassenaarse kuil zouden slechts simpe
le zielen liggen.
De eerste vondsten werden 18 en 20 april
gedaan, nadat de uitvoerder bij graafwerk
zaamheden voor het uitbreidingsplan 'We-
teringpark' oude scherven boven zag ko
men. De ingeschakelde Stichting Histo
risch Centrum Wassenaar nam na een in
spectie contact op met de provinciaal ar
cheoloog drs. D.P. Hallewas. Hij herkende
het vondstmateriaal als klokbeker-aarde
werk en nam contact op met prof. dr. L.P
Louwe Kooijmans van het Instituut voor
Prehistorie van de Rijksuniversiteit Lei
den.
Hij besloot tot een noodopgraving om de
relatief zeldzame en zeer oude vondsten
'nader te kunnen documenteren'. Dit bete
kent in de praktijk dat zo'n tien studenten
en leden van de plaatselijke Stichting His
torisch Centrum de plek waar de scherven
gevonden zijn met een schop reepje voor
reepje afgraven en fotografisch vastleggen
waar en in welke bodemlaag de verschillen
de vondsten liggen.
Ze willen zo te weten komen of de vond
sten in de bewonerslaag zitten en stellen de
ouderdom vast van het klokbeker-aarde
werk en wikkeldraad-aardewerk. Het komt
in de vorm van scherven, brokken en splin
ters 'nederzettingsmateriaal' tot de onder
zoekers. Dat is echter heel normaal omdat
in de overgangsperiode bewoners geen hele
potten in de grond stopten. Alleen kapot
materiaal (vuilnis) werd begraven.
De werkzaamheden in en rond het vier
bij twee meter grote graf geschieden zo mo
gelijk nog voorzichtiger. Het botmateriaal,
dat op de grens van het grondwater heeft
gelegen, verkeert namelijk in slechte staat.
Met mes en Iepen schrapen de onderzoe
kers in groepjes van vijf aarde rond de
rood-bruine skeletten weg. Ze stoppen de
grond in zakjes, zodat in het laboratorium
gezocht kan worden naar zaadjes. Deze
zaadjes moeten inzicht geven in de levens
stijl van de vroege Wassenaarders.
De skeletten worden, half onttrokken aan
het zand, van verschillende kanten gefoto
grafeerd. Op een groot ruitjesvel wordt de
precieze locatie van hoofden, bovenbenen,
armen en andere lichaamsdelen zorgvuldig
aangegeven en voorzichtig ingekleurd. Zo
dra de skeletten helemaal zijn vrijgekomen,
worden ze zodanig geconserveerd,dat bij la
ter onderzoek leeftijd, geslacht en mogelijk
de doodsoorzaak kan worden vastgesteld.
Strandvlakte
Voorzover de onderzoekers dat na een
ruime week graven kunnen overzien be
woonden de mensen een kleine nederzet
ting op een geïsoleerde duintop. Rond de
duintop, die in de tijd van nu twee kilome
ter van zee ligt, bevond zich een soort
strandvlakte met hier en daar andere duin
topjes. Dat is duidelijk te zien op de bouw
plaats, waar iets verderop al kleigeulen be
ginnen. Een deel van die geulen is mogelijk
later ontstaan: de onderzoekers gaan ervan
uit dat de duintop veel groter is 'geweest
aan het einde van de late steentijd.
Op de duintop stonden grote woonstal-
boerderijen, waarvan overigens nog geen
spoor is teruggevonden. Ze bewoners hier
van voorzagen mogelijk in hun levenson
derhoud door landbouw en veeteelt. De tijd
waarin Nederlanders zich met de mam-
moetjacht bezighielden, was in 1700 vóór
Christus al verleden tijd.
Omdat de duintop niet zo groot (meer) is,
verwachten de onderzoekers volgende
we*»k de noodopgraving te kunnen afron
den. Hun uitvalsbasis, een kleine bouw
keet, komt dan weer in handen van de wel
willende uitvoerder. Hij heeft direct na de
vondst het opgravingsterrein voor enkele
weken vrijgemaakt en gaf onderzoekers
geen moment een opgejaagd gevoel. Ster
ker nog, hij en zijn mannen staan immer
klaar om te helpen bij het verplaatsen van
grote stukken zand. Vandaag willen ze bij
voorbeeld het topje direct naast het graf
wat afvlakken, in de hoop daar nog meer
skeletten te kunnen vinden.
Bezoekers
Grote angst is nu dat massa's bezoekers
roet in het eten gaan gooien. De eerste be
langstellenden zijn al gesignaleerd. En stu
dent Erik Jungerius verwacht dat de onder
zoekers van nu af aan 's nachts bij de vond
sten moeten waken, die voor wetenschap
pers van onschatbare waarde zijn, maar op
veilingen niets zouden opbrengen. Echt
waardevolle zaken als munten bestonden
bijvoorbeeld nog niet aan het eind van het
neolithicum.
Ook overdag is waakzaamheid geboden:
de honden van sommige bezoekers kunnen
in enkele sprongen en beten de totale ske-
lettenverzameling teniet doen. Het verzoek
om de precieze plek van de vondsten niet
duidelijk te noemen, lijkt wat achterhaald.
De vindplaats ligt aan het einde van de Van
Duivenvoordelaan en dicht by het nieuwe
Van Polanenpark. Veel bewoners van die
wijk kunnen vanuit huis of tuin zo de lager
gelegen bouwkuil inkijken.
Inbraak in
Warmond
WARMOND - In een woning aan
de Endepoellaan in Warmond is
gisteravond door nog onbekenden
ingebroken. De daders braken de
achterdeur open en onderzochten
het huis grondig. Omdat de bewo
ners met vakantie zijn en de rom
mel die de dieven gemaakt heb
ben, kon de politie nog niet zeggen
wat er vermist werd.
Heineken doopt eigen tulp
LEIDERDORP - De Leider-
dorpse basisschool 'De Spring-
schans' is gisteren winnaar ge
worden van het schoolkorfbal-
toernooi, dat op sportpark 'De
Bloemerd' werd afgewerkt.
De Springschans kreeg voor
haar prestatie de wisselbeker
uitgereikt. De Siem van der
Stoel-school eindigde als twee
de, gevolgd door de Kastanje
laan-school.
Volgens woordvoerder M.
van Hamersveld van het orga
niserende Velocitas is de
schoolkorfbaldag grandioos
verlopen. In totaal deden 600
Leiderdorpse schoolkinderen
eraan mee, afkomstig van veer
tien scholen.
De dag verliep volgens een
strak 'draaiboek'. "Als je de
kinderen tien minuten rust
gunt, lopen ze weg. En dan
duurt het tijden voordat je ze
allemaal weer bij elkaar hebt",
legt de woordvoerder uit.
(foto Holvast)
Zakennieuws
Uitzendbureau
LEIDERDORP - Vanaf morgen
heeft Leiderdorp de beschikking
over een 'eigen' uitzendbureau.
Luba Uitzend Buro opent dan een
filiaal in winkelcentrum Winkel
hof. Het uitzendbureau is geves
tigd aan de buitengalerij.
De nieuwe vestiging staat onder
leiding van Dana Apcar en Michiel
Kok. De opening gaat met de nodi
ge festiviteiten gepaard.
Weiland omgeploegd vanwege prop in apparaat
ZOETERWOUDE - De jaarlijkse
'vooijaarsschoonmaak' van het
aardgasleidingnet is is voor de ei
genaar, de Gasunie, in Zoeterwou
de niet helemaal vlekkeloos verlo
pen. In het weiland tegenover de
Vrouwenweg, nabij de op- en afrit
van de A4, raakte het
schoonmaakapparaat, een soort
polyester prop, verstopt in één van
de buizen. Het hele weiland moest
worden omgeploegd om het euvel
te kunnen verhelpen. Dat kostte
dagen. De klus is nu zo goed als
geklaard.
Volgens Gasunie-voorlichter
Boon is het zeer ongebruikelijk dat
tijdens de schoonmaakactie pro
blemen optreden. "Ik werk hier nu
negen jaar en dit is de tweede keer
dat ik zoiets meemaak", verklaart
hij. "Jaarlijks gaat er een polyester
apparaat door het totale leidingnet.
In Zoeterwoude bleek het vast te
zitten. Met geluidsgolven hebben
we het apparaat opgespoord, dë
leiding opengezaagd en vervolgens
de schoonmaakmachine verwij
dert".
Hoe het tot de 'opstopping'
kwam is nog niet bekend. Het ap
paraat, in vaktermen de 'Polypik'
genaamd, beweegt zich dankzij het
verschil in gasdruk zelfstandig
voort door de buizen. Het schuift
als een prop alle 'onregelmatighe
den' in het aardgas voor zich uit tot
aan een bepaald station. Bij zo'n
station komen de leidingen boven
gronds en kunnen vuiltjes of water
worden verwijderd. Soms blijft het
apparaat hangen in een scherpe
bocht of haakt het in een rooster
van de zijleiding vast.
Meestal houdt de Gasunie een
dergelijke schoonmaakoperatie als
het buiten al redelijk warm is.
Boon: "Bij een hoge temperatuur
wordt er minder gas gebruikt en
kunnen we makkelijker schoon
maken. Gelukkig kon in Zoeter
woude het gas via zijleidingen wor
den omgeleid en heeft de consu
ment er niets van gemerkt".
Boon verwacht in de toekomst
geen problemen meer in Zoeter
woude. "Het leidingnet daar ligt er
al lange tijd. En bij aardgas geldt:
hoe ouder de leidingen, des te
schoner het gas".
ZOETERWOUDE - Biermagnaat Freddie Heineken heeft gisteren een
naar hem genoemde tulp gedoopt. Hij deed dat op het terrein van de
brouwerij in Zoeterwoude.
De tulp dankt zijn naam aan z'n gele kleur en witte kraag. De bloem
werd opgekweekt door de heer B. Reus uit Berkhout. (foto anp»
Discoshow
J.B.L.-disco verzorgt komende
zondag, 10 mei, een 'flitsende licht
en discoshow' in het Voorschotense
jongerencenlrum de Lindehoeve
gelegen aan het Van der Haar-
plein. Tijdens deze show zal de 16-
jarige Peter van der Meerdie
schitterde in de play-back show,
een imitatie weggeven van het
Amerikaanse popidool Michael
Jackson. Aanvang half drie zon
dagmiddag.
Pauwhof
Lize Noske viool) en Annette Ro
gers (piano) verzorgen komende
zondag een concert in de Wasse
naarse Pauwhof gelegen aan de
Paauwlaan 2a. Het concert begint
niet zoals gebruikelijk op lunch
tijd, maar 's middags om vier uur.
Het tweetal brengt werken van
Brahms, Fauré, Tsjaikowsky, El-
gar en Kreisler. Reserveren is aan
bevolen en kan via telefoonnum
mer 01751-14283.
Koffieconcert.
Muziek uit de laat-17e en 18e
eeuw wordt komende zondag ten
gehore gebracht in de Leiderdorpse
Muzenhof Gordijnsingel 4. Het
gaat om werken van Bach, Coupe-
rin, Telemann, Gabrielli en Loeil-
let. De uitvoerenden zijn Jeanne
van der Linden (blokfluit en tra
verso), Jan van Thoor (cello), Piet
ter Burg (clavecymbel) en Jan van
der Linden (clavecymbel). Aan
vang zondag half éénde koffie is
klaar om twaalf uur.
Fietsdag
Ook Warmond fungeert komende
zaterdag als startpunt en controle
post voor de landelijke fietsdag, die
de ANWB organiseert. Het vertrek
punt in Warmond is dit jaar het re-
creatie-eiland Koudenhoom. De
route zal eveneens via dit eiland
worden geleid. Het vertreksein
wordt om negen uur 's ochtends ge
geven. De fietsroute kost drie gul
den en is in de voorverkoop ver
krijgbaar bij het VVV-informatie
centrum aan de Dorpsstraat 106 en
aanstaande zaterdag bij de start
op Koudenhoom.
.(wordt vervolgd).
