Zakgeld is 'leergeld'
Level 42: van funkgroep naar wereldband
Lichtend pad maakt Peru politiestaat
Sm AU M le dai
WOENSDAG 6 MEI 1987
PAGINA 9
Eindredactie Paul de Tombe
Telefoon 071-144941, toestel 242
Zo Af ent» Wo»d ie wel ie M i« «fawert
eens w&riiïb Jat ie zin "Mkt dab (e eert oftave toemaal
^wurumit rimini.. Klaar K/as...
Gitarist Boon Gould zit er ont
spannen bij op de harde houten
bank in het kale kleedhok. „Het
is leuk dat we onze wereldtour
nee juist hier in Nederland (Rot
terdam) beginnen. Bij jullie had
den we in '81 ons eerste echte
grote succes met Love Games.
We waren hier zelfs eerder een
grote act dan in Engeland", zegt
hij. „Na Nederland doen we in
mei de rest van Europa. In juni,
juli en augustus loeren we door
de Verenigde Staten. Misschien
volgen Japan en Australië in sep
tember. maar dat staat nog niet
vast. In oktober zijn we weer
thuis".
Level 42 heeft de spits eraf ge
beten. Twee uitverkochte con
certen in de Ahoy-hallen zijn
achter de rug. Tijd voor inter
views hebben zanger-bassist
Mark King, toetsenman Mike
Lindup en de broers Phil Gould
(drums) en Boon Gould (gitaar)
eigenlijk niet. Hoewel, twintig
minuten heeft de laatste toch wel
In de zeven jaar die zijn ver
streken sinds het verschijnen
van hun eerste single Love mee
ting Love is het hard gegaan met
Level 42. Het groepje dat ooit een
platencontract kreeg omdat de
maatschappij ook graag een
funkbandje wilde, is uitgegroeid
tot een act van wereldformaat,
die over de hele wereld inmid
dels meer dan drie miljoen lp's
heeft verkocht. Met de voorlaat
ste single Lessons in Love scoor
de Level 42 zijn grootste hit tot
nu toe. Het titelnummer van de
laatste lp Running in the Family
staat momenteel hoog in de Eu
ropese hitparades.
Nerveus
„Nu hebben we twee keer voor
een uitverkocht Ahoy gespeeld.
Vroeger zouden we vreselijk ner
veus zijn geworden van zo'n
mensenmassa. Toen reden we
met een oud bestelwagentje met
onze eigen apparatuur achterin
hier het land door om in kleine
zaaltjes te spelen", zegt Gould.
„Het is allemaal toch nog vrij
snel gegaan en dan raak je lang
zaam gewend aan het idee dat je
voor achtduizend mensen staat
te spelen die allemaal komen om
jou te zien. Het is wat we altijd
wilden, maar als het gebeurt
schrik je toch even. Ik zie het als
de vruchten van zeven jaar kei
hard werken, als een soort belo
ning. Het is ons niet zo makkelijk
afgegaan als sommige mensen
wel eens denken".
In die zeven jaar wisselde de
groep nog niet één keer van sa
menstelling. Zo lang intensief
met elkaar optrekken heeft vol
gens Gould nog nooit tot proble
men geleid. „We zien elkaar drie
kwart van het jaar. Dan moet je
wel weten wanneer je elkaar met
rust moet laten. Dat lukt ons tot
nu toe prima, ook omdat we el
kaar al zo'n vijftien jaar kennen.
We zien elkaar bijvoorbeeld
nooit als we eens een paar'weken
thuis zijn. Daarnaast is het zo las
tig om een nieuw bandlid in te
werken. Daarom kunnen we
maar beter bij elkaar blijven",
zegt hij lachend.
Gezichts- en geluidsbepalende
man bij Level 42 is bassist en
leadzanger Mark King, vooral
vanwege zijn overdonderende
basspel. Daarnaast is hij ook de
gene die het meest naar buiten
treedt, zoals in interviews en in
het Ferry-Aid project van Boy
George, een remake van de Beat
les-hit Let it Be, waarvan de op
brengst naar de slachtoffers van
de ramp met de Herald of Free
Enterprise gaat. Het zit de rest
van de groep niet zo dwars dat
King naar buiten toe. het gezicht
van Level 42 is.
Gould: „Als Mark zin heeft
mee te doen aan zaken als Ferry-
Het kind dat zegt dat het te veel
zakgeld krijgt, moet nog geboren
worden. In het gezin is zakgeld
en zeker de hoogte daarvan vaak
een bron van twist. Vandaar dat
het Nationaal Instituut voor
Budgetvoorlichting (Nibud) een
boekje open doet over zakgeld.
Het boekje is eigenlijk voor de
ouders of opvoeders bestemd.
Dat neemt niet weg dat de infor
matie ook handig is voor de be
steder van dat geld.
Het Nibud stelt heel simpel dat
zakgeld eigenlijk leergeld is. Je
leert de waarde van geld kennen.
Je leert, vaak via een harde leer
school, je wensen af te stemmen
op dc dikte van je portemonnee.
Je leert dat alle dingen geld kos
ten. Als je je geld 5 minuten na
dat je het in handen hebt gekre
gen, opmaakt bij de patatboer
dan is het op voor de rest van de
week. Die manier van uitgeven
heeft voor- en nadelen. Je zit niet
met de kwellende vraag wat je
met je geld zal gaan doen. Wel
vervelend voor je vriendin die
die week jarig is. Want jij hebt
geen geld meer voor een ca
deautje.
"Jij doet niet wat we zeggen?
Okee, dan krijg je ook geen zak
geld". Wie kent dat ouderlijke
dreigement niet? Het Nibud
vindt datje zakgeld niet mag ge
bruiken als sanctiemiddel of als
beloning voor goed gedrag. Want
wie een beetje slim is, merkt ge
woon dat als je je op een bepaal
de manier gedraagt, je ouders
wel afkomen met dat zakgeld.
Volgens het Nibud leer je zo niet
met geld omgaan maar kweek ie
jezelf het door je ouders gewen
ste gedrag aan.
Voor sommige mensen rust op
geld een taboe: daar praat je niet
over. Het Nibud vindt dat je dat
juist wel moet doen. Praten kan
immers een boel duidelijk ma
ken. Voor jou is het minder inte
ressant als je ouders je uitleggen
waarom je niet naar Verwegistan
op vakantie kan vanwege de af
lossing van de hypotheek. Maar
met de prijzen van chips, platen,
de ene schoen of die merkschoen
heb je vaker te maken.
Om een indicatie te geven om welke
bedragen het kan gaan bij zakgeld,
bijgaand enige gemiddelden. Het
gaat om bedragen per week
Leeftijd 6-7 jaar: minder dan f 2,-,
leeftijd 8-9 jaar: tussen f 2,- en f 3,-,
leeftijd 10-11 jaar: tussen f 3,- en f
4,50, leeftijd 12-13 jaar: tussen f 4,50
en f 6,50, leeftijd 14-15 jaar: tussen f
6,50 en f 10,-, leeftijd 16-17 jaar: tus
sen f 10,- en f 15,-, achttien jaar en
ouder: f 15,- en meer. (Bron: Scholie-
renonderzoek 1984).
In het boekje schrijft het Ni
bud dat aan zakgeld een aantal
voorwaarden verbonden kunnen
worden. Op een vast tijdstip
moet je een afgesproken bedrag
krijgen. Je kunt het beste met je
ouders afspreken welk gedeelte
van je zakgeld besteed moet wor
den aan vaste uitgaven, (bijvoor
beeld de contributie van een
club), en welk gedeelte vrij is
voor snoep, make-up of stripboe
ken. Als andere voorwaarde on
derstreept het Nibud nogmaals
dat je zakgeld niet moet hoeven
verdienen als een soort loon naar
werken. Want dan ga je volgens
het Nibud weer voorbij aan het
feit dat zakgeld leergeld is.
Het Nibud is voorstander van
de zogenaamde 'harde leer
school'. Wil jij je geld besteden
aan een of ander flutding? Ga je
gang. Je komt er zelf snel genoeg
achter dat je je geld in het water
hebt gegooid. Je maakt je geld in
één keer op? Uitstekend. Maar
dan moetje wel zelf, hoogstwaar
schijnlijk met een kop als een
boei, aan je moeder uitleggen
waarom ze geen moederdagca
deau krijgt. Het boekje 'Zakgeld
leergeld' geeft verder nog tips
over sparen of uitgeven, hoogte
van het zakgeld, kleedgeld e.d.
Eén ding mag je niet uit het
oog verliezen: zakgeld is geen ge
schenk uit de hemel maar een
uitgavenpost op het huishoud
budget. En je begrijpt natuurlijk
wel dat niet elk gezin een zelfde
ruime huishoudportemonnee tot
z'n beschikking heeft. Dat is de
minst leuke, maar niet te ver
waarlozen les uit de Nibud-uitga-
ve. Mochten je ouders en jijzelf
geregeld in de clinch liggen over
allerlei geldzaken, dan is het wel
licht handig om even met het Ni
bud te bellen. Want het Nibud
heeft meerdere zaken gepubli
ceerd over die o zo glibberige
materie geld.
Nationaal Instituut voor Bud
getvoorlichting
Laan 20
2512 GN 's-Gravenhage
070-469527
Aid moet hij dat doen. Ik heb
echt geen bezwaar tegen derge
lijke projecten, zo lang het ver
diende geld maar naar de juiste
mensen gaat. Ik kan me wel
voorstellen dat mensen denken
dat wij eigenlijk alleen maar een
soort begeleidingsband zijn voor
Mark, ze zien hem tenslotte het
meest. Maar in werkelijkheid is
dat absoluut niet het geval. Mark
schrijft over het algemeen de ba
sis van onze songs, maar een
maal in de studio voegen wij
daar allemaal nog erg veel aan
toe. Phil en ik schrijven bijvoor
beeld alle teksten".
Hitpotentie
De laatste twee albums van de
groep, World Machine en Run
ning in the Family, staan bol van
lekker in het gehoor liggende
songs, die een aanzienlijke hitpo
tentie blijken te hebben. De jazz
achtige stukken van eerste lp's
zijn verdwenen. „We hebben
daar in 1985 bewust voor geko
zen, vlak voor we aan de opna
men voor World Machine begon
nen. We hadden met onze mu
ziek een bepaald niveau bereikt
en toen zeiden we tegen elkaar:
het moet anders.
Mark zet nu een basisidee op
een tape, komt daarmee naar de
studio en we gaan met z'n allen
aan het werk om er een echte
song van te maken. Vroeger
werkten we op een heel andere
manier. We waren toen eigenlijk
veel meer een muzikantenband
In de studio gingen we lekker
met z'n vieren zitten jammen en
daar rolde dan een melodie uit.
De tekst kwam op de tweede
plaats. De liedjes die dat oplever
de klonken goed, maar het waren
geen pakkende songs. Dat heb
ben we op World Machine en
Running in the Family dus heel
anders aangepakt en zie, het wor
den grote hits", lacht Gould.
„Het succes dat we nu hebben
biedt ons de mogelijkheid op een
volgende plaat eens iets heel an
ders te proberen. Mensen ken
nen je naam en willen naar je
luisteren omdat ze je van vorige
platen kennen. Maar ik weet nog
absoluut niet hoe die volgende
plaat zal gaan klinken. Begin vol
gend jaar gaan we de studio weer
in en dan zien we wel. Ik hoop
dat we met iets anders kunnen
komen. Om geloofwaardig te
blijven kun je niet keer op keer
het zelfde blijven maken".
Sowjetunie
„Hoe lang we nog doorgaan?
Tja, nu we zo succesvol zijn, zul
len we er het beste van maken.
We willen nog een hoop doen, zo
als een toernee door de Sowjet-
Unie. Daar hebben we veel zin
in. Maar je kunt natuurlijk nooit
zeggen hoe lang we nog op dit
niveau zullen doorgaan. Terug
naar het circuit van de kleine
clubs willen we in ieder geval
niet meer. We zijn niet zo'n band
die eeuwig blijft doormodderen
als de glans er eenmaal af is. Ik
denk dat we lang voor dat mo
ment tegen elkaar zullen zeggen:
dit was het dan, we hebben het
wel gezien. We zullen stoppen op
het hoogtepunt".
DEN HAAG - In Peru
heerst meer dan ooit angst
en terreur. De links-extre
mistische guerrillabewe
ging Sendero Luminoso
(lichtend pad) heeft na
reeds zeven jaar dood en
verderf te hebben gezaaid
in vooral het Andesgeberg-
te, nu het gehele land de to
tale oorlog verklaard. In een
onlangs gepubliceerd docu
ment kondigde de organisa
tie aan overal in Peru aan
vallen te plegen tegen de
'gevestigde orde'. Burgers
zullen niet langer worden
ontzien, aldus de guerrilla
strijders.
Hoe serieus de dreigementen moe
ten worden genomen, blijkt uit tal
rijke verwoestende acties van de
laatste tijd in zowel het Andesge-
bergte als de hoofdstad Lima.
Sinds januari hebben de guerrilla
strijders meer dan 500 aanslagen
gepleegd. Daarbij werden ook bui
tenlandse bankiers, Peruaanse za
kenlieden en andere niet tot de re
gering behorende personen tot
doelwit gekozen.
door
Ad Gijselhart
Gisteren werd Lima opgeschrikt
door een reeks van gelijktijdige
bomaanslagen op een aantal minis
teries, kazernes en banken. In de
zes miljoen mensen tellende stad
brak paniek uit. Radiostations
meldden dat veiligheidsdiensten
in Lima op talrijke plaatsen in de
stad om zich heen begonnen te
schieten. Minstens één voorbij
gangster werd gedood. Tezelfder
tijd ontplofte een bom in de be
langrijkste elektriciteitscentrale
van het land in de deelstaat Huan-
cayo, 300 kilometer ten oosten van
Lima. Hierdoor viel in nagenoeg
heel Peru de stroom uit.
Apra
Tot voor kort hanteerde Lich
tend Pad de strategie van 'selectie
ve aanslagen' op hoge militairen,
politie-agenten, functionarissen
van de regerende sociaal-democra
tische APRA-partij en 'verraders'
aan de beweging. Die strategie lijkt
definitief van de baan. Begin april
viel een commando van de guerril
la-organisatie een restaurant in een
woonwijk in Lima binnen, dicht
bij een militaire kazerne. De rebel
len openden het vuur op de aanwe
zigen en doodden zonder onder
scheid des persoons drie militairen
én vier burgers. Kort hierna richt
ten guerrillastrijders in de deel
staat Huancavelica een bloedbad Politiestaat
aan in een bus met militairen
mijnwerkers.
economische ontwikkeling, land
hervorming en hulp aan de armen
zou de regering er uiteindelijk wel
in slagen het geweld te smoren. Mi
litair optreden moest zoveel moge
lijk worden vermeden.
i Lichtend Pad poseren voor de camera's na een toevallige ontmoeting met journalisten
De linkse terreurorganisatie heeft onlang het hele land de oorlog verklaard en die woorden jaar lanceerde Garcia
t door talrijke bloedige aanslagen.
De maoïstische beweging, die
wordt beschouwd als de fanatiek
ste guerrilla-organisatie van La-
tijns-Amerika, staat onder leiding
van de voormalige hoogleraar filo
sofie Abimael Guzman, aangeduid
als 'presidente Gonzalo'. De orga
nisatie wil de democratische rege
ring van president Garcia omver
werpen om een arbeiders- en boe-
renstaat op te richten in de geest
van wijlen Mao Zedong, de vroege
re Chinese communistische leider.
De beweging bestaat vooral uit
jonge Indiaanse boeren uit het ar
me achterland van Peru. Sinds
1980, toen de groep met haar gewa
pende strijd in de zuidoostelijke
deelstaat Ayacucho begon, zijn
meer dan tienduizend Peruanen
als gevolg van het geweld om het
leven gekomen.
De opzet van Lichtend Pad is het
land te ontwrichten om het volk
rijp te maken voor revolutie, me
nen deskundigen. De senderistas
'streven naar destabilisering van
het democratische systeem, naar
een machtsovername door de mili
tairen en naar sociaal-politieke po
larisatie die moet leiden tot een
willekeurige repressie', zegt de Pe
ruaanse socioloog Raul Gonzalez,
een vooraanstaande kenner van
Lichtend Pad.
De voormalige president van Pe
ru, Fernando Belaunde Terry,
heeft in 1983 en 1984 geprobeerd
via grootscheepse militaire acties
af te rekenen met de linkse opstan
delingen, maar slaagde daar niet
in. Ook de huidige president Alan
Garcia kan het guerrillageweld
niet de kop indrukken. Vorig
'humane'
(Toto APi anti-terroristische strategie. Met
Maar het plan van president Gar
cia mislukte. De senderistas ble
ven doorgaan met onrust zaaien.
Tot overmaat van ramp werden in
juni vorig jaar bij gevangenisop
standen in Lima meer dan 200 aan
hangers van Lichtend Pad gedood.
Volgens Amnesty International
had het leger velen van hen gefol
terd en standrechtelijk geëxecu
teerd. hoewel de gedetineerden
zich al hadden overgegeven. De re
bellen reageerden onmiddellijk en
zwoeren voor elke gedode kame
raad tien 'vijanden' te doden.
Sinds de nieuwe strategie van
Lichtend Pad, beseft Garcia dat
driestere maatregelen nodig zijn
om de terreur te bestrijden. Na een
reeks aanslagen, waaronder de
mortierbeschieting van het presi
dentiële paleis op het moment dat
Garcia er aanwezig was, riep de
president in februari alle Peruanen
op actief deel te nemen aan de anti
guerrillastrijd. "Ik wil van Peru
geen politiestaat maken, maar wat
nu gebeurt vereist een totale actie
met deelneming van het hele volk.
Iedere Peruaan moet een politie
man worden", zei hij toen.
Begin vorige maand besloot de
regenng-Garcia de strafwetgeving
aan te passen aan 'het terroristi
sche tijdperk'. Het Congres aan
vaardde een voorstel de gevange
nisstraf voor terreurdaden waarbij
geen slachtoffers zijn gevallen met
minstens tien jaar te verlengen. De
gerechtelijke procedures zullen
worden versneld en er komen spe
ciale anti-terreurrechtbanken met
zorgvuldig geselecteerde, anonie
me rechters om intimidatie tegen
te gaan.
"Het probleem van Peru is het
Lichtend Pad", zei onlangs een se
nator van de APRA-partij, "alle an
dere problemen - buitenlandse
schuld, inflatie, werkloosheid - ver
bleken hierbij".
Een Peruaanse politieman houdt de wacht bij een poel van bloed, een
stille getuige van de aanslag, een paar maanden geleden, op de politicus
Cesar Lopez. Hij was een belangrijk lid van de Aprista-partij (foto api
