'Regering wist van hulp aan Contra's' Gerucht over slippertje kan Hart opbreken msm Getuige Secord inzake Irangate: Kohl wil nog niet af van alle kernraketten Illegalen VS bang voor truc immigratiedienst Staking van zwarten in Zuid-Afrika groot succes Oud-dictator Juh-1"71 P P Makarios - die door Griekse offi- Sjamir krijgt garanties Eerste stuurman Herald verzaakte plicht WOENSDAG 6 MEI 1987 WASHINGTON - Van de 30 miljoen dollar die de Amerikaanse wapenverkopen aan Iran opleverden, ging 3,5 miljoen dollar naar de Contra's. Dat onthulde gisteren generaal b.d. Richard Secord tijdens de eerste hoorzitting van de speciale Congres-commissie die de Iran-affaire uitzoekt. Secord speelde een belangrijke rol bij zowel de wapenleveranties aan Iran als het organiseren van hulp aan de Contra's in de tijd dat het Congres militaire hulp verboden had. Hij zei gisteren dat op verzoek van functionarissen van het Witte Huis te hebben gedaan. JOHANNESBURG (GPD) - Op verschillende plaatsen in Zuid- Afrika is het gisteren tot geweldda dige incidenten gekomen tussen zwarte demonstranten en de poli tie. Een staking van zwarte arbei ders uit protest tegen de verkiezin gen vandaag voor het exclusief blanke parlement, heeft in de grote steden massale proporties aange nomen. Gisteren bleven in Johan nesburg, Kaapstad, Durban, Port Elizabeth en Pretoria tussen de 60 en 80 procent van de zwarte arbei ders weg van hun werk en voor vandaag zal dit percentage nog ho ger liggen. Vooral de zwarte woonwijken rond de derde stad in Zuid-Afrika, Durban,waren gisteren het toneel van protestacties tegen de blanke verkiezingen. Uit zeker vijf woon wijken rond Durban kwamen be richten, dat de politie traangas en hagel afvuurde om deze met 'ille gaal' aangeduide protestbijeen komsten uiteen te drijven. Er werd ook melding gemaakt van straat- barricades, in brand gestoken bus sen, en andere vormen van brand stichting. Ook in de krottenwijk KTC bij Kaapstad kwam het tot in cidenten. Voor zover bekend zijn er geen slachtoffers te betreuren als gevolg van de schietpartijen door de politie. De zwarte woonwijken rond de grote steden maakten volgens be richten van inwoners de indruk 'belegerde vestingen' te zijn. Zwaarbewapende politie- en lege reenheden patrouilleerden door de stoffige straten en probeerden werkwilligen alsnog te bewegen naar hun werk te gaan. Maandag werden er reeds door vliegtuigen pro-Botha pamfletten uitgestrooid boven de zwarte woonwijken, waarin de bevolking werd opge roepen om geen gehoor te geven aan de oproep van de zwarte partij UDF en de vakondsfederatie CO- SATU om gisteren en vandaag thuis te blijven. Belgen vast Twee jonge Belgen, die met een motorjacht wilden oversteken van Frankrijk naar Egypte, worden al sinds februari van dit jaar vastge houden in Libië, vermoedelijk op verdenking van spionage. In hun gezelschap bevinden zich een Egyptenaar en een Amerikaanse vrouw. Dat heeft de Belgische krant De Morgen gemeld. Een woordvoerder van het Belgische ministerie van buitenlandse zaken bevestigde dat het viertal sinds 1 maart wordt vermist. De Libische autoriteiten hebben tot nu toe niet bevestigd dat de vier in Libië zijn. Het staat wel vast dat hun motor jacht in een Libische haven aan de ketting ligt. Claim Iran Het zogeheten claimstribunaal in Den Haag heeft bepaald dat de VS een bedrag van 451 miljoen dollar of bSjna een miljard gulden aan Iran moeten retourneren. Volgens functionarissen van het ministerie van buitenlandse zaken in Was hington zullen de VS dit inderdaad doen. De Amerikanen bevroren in 1979 bij de gijzeling van hun 52 di plomaten in de ambassade in Tehe ran in totaal 3,66 miljard dollar aan Iraanse tegoeden in de VS. Na de vrijlating van de gegijzelden in ja nuari '81 ging het grootste deel te rug, maar een restbedrag werd vastgezet met het oog op de afwik keling van Amerikaanse schade- vergoedingseisen. Bus in kanaal In de noordelijke Indiase deel staat Haryana zijn 20 mensen om het leven gekomen en ongeveer 40 gewond geraakt toen de bus waar in zij reden van de weg raakte en in een kanaal terecht kwam. Het on geluk gebeurde bij het dorpje Pe- howa, 150 kilometer ten noorden van New Delhi. Volgens de autori teiten schuilt de oorzaak mogelijk in een defect aan de stuurinrich ting van de bus. door Henk Dam Daarbij doelde hij in het bijzon der op Oliver North, de voormalige medewerker van de National Vei ligheidsraad, en Robert McFarla- ne, tot eind 1985 nationaal veilig heidsadviseur van president Rea gan. Secord zei dat „we geloofden in het belang van wat we deden" en dat zijn geheime activiteiten het beleid van de president steunden. „Ik begreep ook dat de regering van mijn werk afwist, en dat goed keurde", zo zei hij. De voormalige generaal van de luchtmacht deed in zijn openings verklaring een felle aanval op mi nister Meese (justitie), die op 25 no vember vorig jaar als eerste be kendmaakte dat Iraanse betalin gen naar de Contra's waren door gesluisd. Hij zei dat Meese degenen die met de geheime Iran-Contra's- ope raties betrokken waren had „verra den en in de steek gelaten". De mi nister had bovendien veel te snel gehandeld, en daardoor „grove on juistheden" gedebiteerd. Een van die onjuistheden, zo bleek tijdens het kruisverhoor van Secord, was de omvang van het be drag aan Iraanse betalingen dat naar de contra's was doorgesluisd. Meese zei in november dat het om 20 tot 30 miljoen dollar was gegaan. Maar Secord maakte gisteren een heel andere berekening. Hij zei dat Iran 30 miljoen dollar voor de Amerikaanse wapens had betaald, en dat de kostprijs van die wapens - 12 miljoen dollar - in de Ameri kaanse schatkist was beland. Van de 18 miljoen dollar die zo op geheime bankrekeningen in Zwitserland, die onder beheer van Secord en diens zakenpartner Al- bert Hakim stonden, overbleven is nu nog 8 miljoen dollar over, zo zei Secord. De rest is uitgegeven aan de Con tra's (3,5 miljoen), aan vervoerskos ten van de transacties met Iran (3 miljoen), en aan geheime projecten waarover Secord verder geen op heldering wilde geven. Van twee miljoen dollar zei hij de besteding nog niet te weten. Secord detailleerde de uitgaven ten behoeve van de Contra's door op te merken, dat de hulp bestond uit het onderhouden van een lucht brug, waarmee Contra's in en bui ten Nicaragua aan voorraden en wapens werden geholpen. Deze „operatie luchtbrug", zoals Secord en zijn medestrijders als Oliver North het geheel van gehei me operaties noemde, kwam aan fondsen niet alleen dankzij de Iraanse betalingen, maar ook door giften van particulieren en buiten landse regeringen. Secord zei dat van dat geld onder meer vijf vliegtuigen waren ge kocht, een landingsbaan in „een van de Midden-Amerikaanse repu blieken" was aangelegd, en „be perkte hoeveelheden munitie" wa ren aangeschaft. WASHINGTON - In zijn eerste of ficiële reactie op beschuldigingen dat hij het afgelopen weekeinde een slippertje zou hebben ge maakt, heeft de democratische pre sidentskandidaat Gary Hart giste ren gezegd dat die beschuldigin gen „vals en misleidend" zijn. Hart reageerde in een rede voor de Vereniging van Amerikaanse Krantenuitgevers op een verhaal dat afgelopen zondag in de Miami Herald stond, waarin te lezen viel dat de gehuwde Hart het weekein de zou hebben doorgebracht met fotomodel en actrice Donna Rice. door Henk Dam De krant had daartoe het fotomo del gevolgd toen zij vanuit Florida naar Washington reisde, en had buiten het huis dat Hart in de Ame rikaanse hoofdstad bewoont, ver slaggevers neergezet. Die verslag gevers meldden, dat Hart en het fo tomodel de gehele vrijdagnacht in dat huis vertoefden. Sindsdien heeft de krant toege geven, dat niet gedurende de hele nacht gepost is,- en dat zelfs tijdens, een aanzienlijk deel van de bewus te vrijdagnacht de achterdeur van Hart's huis helemaal niet bewaakt werd. Medewerkers van Hart zeiden zondag, nadat het verbaal in de Miami Herald had gestaan, dat Donna Rice weliswaar even in Hart's huis was geweest, maar 's avonds naar een ander, nabijgele- ATHENE (GPD) - Het was giste ren een grote dag voor het Griekse parlement. Oud-dictator George Papadopoulos, die deze instelling in 1967 buiten werking stelde, en daarvoor in 1975 tot de doodstraf werd veroordeeld - wat direct in le venslang werd veranderd - moest verschijnen om als getuige te wor den gehoord door een dertigkoppi- ge parlementaire commissie. Deze onderzoekt sinds enige maanden onder welke omstandigheden het in 1974 tot de staatsgreep tegen de Cyprische aartsbisschop Makarios is gekomen. Die staatsgreep leidde tot de Turkse invallen op het ei land, de verdeling in een Griekse en Turkse sector en de val van de militaire dictatuur in Griekenland. Onder enorme veiligheidsmaat regelen werd Papadopoulos van de Korydallos-gevangenis overge bracht naar het parlement waar hij vroeger zijn groots opgezette voor stellingen voor de Griekse pers pleegde te houden en waar in een LONDEN (DPA/AFP) - De eerste stuurman van de verongelukte veerboot „Herald of Free Enterpri se" heeft tegenover de onderzoeks commissie in Londen toegegeven dat hij zijn plicht heeft verzaakt. De officier Leslie Sabel zei dat het volgens het boekje zijn taak was gen huis was gegaan om daar de nacht door te brengen. En duidelijk kwade Hart zei gis teren, zonder al te veel in details te willen treden, dat de Miami Herald „opjuiste conclusies" op basis van WASHINGTON (GPD) - De eer sten van de naar schatting drie mil joen illegalen in de VS die onder een nieuwe wet de mogelijkheid hebben hun verblijf te legaliseren, hebben gisteren hun felbegeerde verblijfsvergunning gekregen. De wet die de legalisatie regelt is gisteren van kracht geworden. Alle illegalen die kunnen aantonen sinds uiterlijk 1 januari 1982 in de VS te zijn geweest, hebben vanaf nu een jaar de tijd om hun aan vraag voor het staatsburgerschap in te dienen. Degenen die later de VS binnen kwamen, zijn en blijven illegaal. Voor hen zal het verblijf in Ameri ka er niet eenvoudiger op worden, want dezelfde wet die het generaal pardon regelt, maakt het ook voor werkgevers praktisch onmogelijk illegalen in dienst te hebben. Werkgevers die dat toch doen, kunnen hoge boetes krijgen, iets dat nu toe niet het geval was. En de immigratiedienst (INS) heeft ver zich ervan te verzekeren dat ae boegdeuren van het schip gesloten Op de avond van het ongeluk op 6 maart zag hij na de afvaart een lid van de bemanning naar de boeg deuren toelopen, waarna hij zich met andere zaken heeft bezigge- „onvolledige observaties" heeft ge trokken. „Maakte ik een vergissing door mezelf in omstandigheden te bren gen die verkeerd konden worden uitgelegd? Dat was ongetwijfeld zekerd, dat er grootscheepse cam pagnes op touw zullen worden ge zet om te bereiken, dat de werkge vers zich aan de wet houden. Wat de immigratiewet dus mede betekent, is dat grote groepen ille galen zich gedwongen zullen voe len, naar hun vaderland terug te gaan. In vele gevallen betekent dat Mexico, vanwaaruit dagelijks vele honderden mensen stiekem de grens naar het rijke Amerika over steken. Maar de eerste zorg van de INS is nu niet de illegalen die niet aan de normen voldoen, maar zij die wél over de vereiste bewijzen beschik ken waarmee ze hun verblijf per houden. Sabel verklaarde dat hij er vanuit was gegaan dat het de assis tent-bootsman Mark Stanley was, die gewoonlijk zorg droeg voor het sluiten van de deuren. Uit het on derzoek is naar voren gekomen dat Stanley op dat moment in zijn hut lag te slapen. het geval. Deed ik iets immoreels? Dat deed ik absoluut niet", aldus een onkarakteristiek emotioneel klinkende Hart. Ook Donna Rice, die Hart tijdens een feestje voor de eerste keer had ontmoet en sindsdien de voormali ge senator enkele keren gezien en gesproken heeft, legde de beschul digingen van de Miami Herald naast zich neer. „Ik weet niet of hij zich tot me aangetrokken voelt, maar er was niets tussen ons. Het is allemaal heel onschuldig", aldus Donna Ri ce (29) die daaraan toevoegde in het algemeen „op jongere mannen te vallen" dan Hart (50). Schadelijk Hoewel het zeer wel mogelijk is, dat de beschuldigingen in de Mia mi Herald niet juist zijn - het feit dat de krant heeft toegegeven niet gedurende de hele bewuste nacht alle deuren van Hart's huis onder bewaking te hebben gehouden zou in die richting kunnen wijzen - is de affaire voor Hart zeker schade lijk. Tijdens de presidentscampagne van 1984, toen Hart ineens vanuit het niets naar voren stormde en bijna de nominatie voor de Demo cratische partij van de gevestigde kandidaat Walter Mondale afpakte, was er bij de kiezers al steeds de vraag: wat voor man is die Hart ei genlijk? Nog steeds heeft hij het image, een niet erg toegankelijke of open man te zijn. Geruchten dat hij veel vuldig buitenechtelijke relaties zou onderhouden, maken deel uit manent en wettelijk kunnen ma ken. Niemand weet namelijk precies, om hoeveel mensen het gaat, hoe wel de meest gehoorde schatting is, dat de wet wel eens op drie mil joen illegalen - iets meer dan de helft van het totale aantal illegalen in het land - betrekking kan heb ben. Daarvan was gisteren bij het ope nen van de 107 kantoren die de ko mende maanden de aanvragen zul len behandelen, nog weinig te mer ken. Hoewel hier en daar wel rijen wachtenden werden gesignaleerd, liep het nog niet echt storm. Een van de redenen daarvoor kan zijn, dat veel illegalen bang BONN (AP/Rtr.) - De Westduitse bondskanselier Helmut Kohl heeft het jongste aanbod van de Sowjet- leider Gorbatsjov om kernraketten voor de kortere afstand uit Europa terug te trekken afgewezen. Vol gens Kohl kunnen deze wapens in korte tijd naar hun plaats worden teruggebracht. Het voorstel van de Sowjets om de raketten met een bereik van vijfhonderd tot duizend kilometer uit Europa weg te halen „levert ons absoluut niets op", verklaarde Kohl gisteren. Onderhandelingen over raketten met een kortere dracht moeten volgens hem ge paard gaan met gesprekken over afschaffing van chemische wapens en over beperking van de conven tionele strijdkrachten. Op conven tioneel gebied heeft de Sowjet- Unie een overwicht. Gorbatsjov heeft aangeboden al le kernraketten voor de kortere af stand uit Europa weg te halen. Wat er met de Sowjetraketten in Azië zou gebeuren werd niet gezegd. Raketten, die naar Azië zijn ver plaatst, kunnen volgens Kohl ech ter binnen enkele uren weer naar in Europa worden gebracht. „Een dubbele nuloptie zou de veilig heidsbelangen van de bondsrepu bliek in gevaar brengen", aldus de Westduitse regeringsleider. Eerder deed Moskou het voorstel alle mid- dellange-afstandsraketten uit Eu ropa te verwijderen. JERUZALEM (AP) - De Ameri kaanse minister van buitenlandse zaken Shultz heeft volgens de Is raëlische televisie een document gestuurd aan premier Izaak Sjamir met garanties over de voorwaarden voor een eventuele internationale vredesconferentie over het Mid den-Oosten. Sjamir heeft inmiddels een kabi netsvergadering over de conferen tie belegd voor maandag, twee da gen voor zijn coalitiegenoot, minis ter van buitenlandse zaken Simon Peres van de Arbeiderspartij, een bezoek brengt aan Washington. De premier stelde gisteren aan Jorda nië voor om rechtstreekse onder handelingen te beginnen. „Als Jor danië geïnteresseerd is in recht streekse onderhandelingen met Is raël, is het onnodig om andere lan den lastig te vallen met een inter nationale conferentie," zei hij. Sjamir, de leider van het rechtse Likoed-blok, en Peres zijn het zeer oneens over deelname aan een con ferentie. En Peres' niet-aflatende pogingen om zo'n conferentie op poten te zetten, kunnen tot een ka binetscrisis en vervroegde verkie zingen leiden. van het beeld van Hart als een schimmige, ongrijpbare figuur. Dat beeld is nu door de affaire- Rice, waar of niet waar, verder ver sterkt, en de meeste hoofdredactio nele commentaren in de Ameri kaanse kwaliteitskranten van gis teren hielden het erop, dat Hart een ernstige fout heeft begaan door zich in omstandigheden te bege ven die verkeerd kunnen worden uitgelegd. Tot op zekere hoogte heeft Hart het detective-spelen van de ver slaggevers van de Miami Herald zelf in de hand gewerkt. In een arti kel dat zondag in de New York Ti mes stond, zei Hart zelfs letterlijk, dat journalisten die geinteresseerd zijn in zijn prive-leven, hem best - mogen volgen. „Ze zouden zich stierlijk vervelen", aldus Hart. Dat is anders gelopen. Voor Hart komt daar dan nog als probleem bij, dat de Amerikanen een onver wacht grootse preutsheid aan de dag leggen op het moment dat blijkt dat een van hun leiders het niet zo nauw neemt met de huwe lijkstrouw. Politieke macht en seks hebben in de VS altijd bij elkaar gehoord - van presidenten als onder andere Kennedy, Roosevelt en Eisenho wer staat wel vast dat zij ook tegen het Zevende Gebod hebben gezon digd - maar wie op heterdaad wordt betrapt, ligt er uit. Buitenechtelijke affaires hebben zo een einde gemaakt aan de loop banen van verschillende, soms zeer invloedrijke senatoren en Af gevaardigden die allemaal bij de stembus merkten dat de kiezers niet van hun meer menselijke trek- zijn, dat de hele operatie uiteinde lijk bedoeld is als een val, en dat de INS iedereen die zich aanmeldt op den duur naar het vaderland zal uitwijzen. De eerste die gisteren een tijde lijke verblijfsvergunning, als voor loper van het staatsburgerschap, kreeg, was een 42-jarige man uit de Filippijnen. Hij meldde zich aan bij het INS-kantoor in Guam, in de Stille Oceaan, en kreeg prompt de felbegeerde vergunning. De immigratiewet kan de ko mende tijd nog voor veel leed zor gen. Het hele proces van naturali satie kost nogal wat geld, en lang niet alle illegalen kunnen zich dat veroorloven. Bovendien is de wet zo opge steld, dat alle aanvragen apart be keken worden. Dat zou, zo vrezen velen, kunnen betekenen dat veel families waarvan de leden op ver schillende tijden de VS binnen kwamen, nu uiteen zullen worden gereten. Kohl zei te betreuren dat alle op schudding over de kortere-af- standsraketten verhult dat er bijna een overeenkomst is bereikt over de kernraketten met een bereik tussen duizend en vijfduizend kilo meter. Hij verwacht dat Sowjetlei- der Gorbatsjov en president Rea gan nog dit jaar een verdrag teke nen voor afschaffing van deze wa pens. De regering in Bonn is overigens verdeeld over het jongste aanbod van Gorbatsjov. Kohl verwacht dat de regering volgende maand tot een beslissing komt. Zijn partij, de christendemocratische CDU, steunt de bondskanselier in zijn af wijzing. De coalitiegenoot van de CDU, de liberale FDP, vindt het voorstel echter aanvaardbaar. De SPD oefende gisteren scher pe kritiek uit op het uitblijven van een regeringsstandpunt over de Russische voorstellen. „De rege ring vergokt een historische kans," zei Hans-Jochen Vogel namens de oppositie. Vogel zei dat de leiders van Kohls partij er kennelijk op uit zijn „een nuloptie te verhinderen door nieuwe voorwaarden te scheppen". Dc Verenigde Staten hebben verklaard dat pas op het Russische aanbod zal worden gereageerd als de Westeuropese NAVO-landen tot een eensgezind standpunt zijn ge komen. Shultz geeft Sjamir antwoord op 19 vragen die Sjamir had gesteld ten aanzien van het Amerikaanse standpunt over een conferentie. Het document werd vrijdag door de premier ontvangen, aldus de te levisie. De VS zouden hebben voorgesteld dat de conferentie wordt bijgewoond door de vijf per manente leden van de Veiligheids raad van de Verenigde Naties, waaronder de Sowjet-Unie, en moet leiden tot directe onderhan delingen tussen Israël, Jordanië en mogelijk Syrië. Sjamir is tegen de conferentie omdat Israël dan volgens hem on der zware druk zou komen te staan om territoriale concessies te doen. Volgens Peres is het de enige ma nier om vredesonderhandelingen met Jordanië aan te knopen. Shamir zou door de VS zijn gega randeerd dat eventuele onderhan delingen alleen zouden worden ge houden door bilaterale commissies zonder bemoeienis van de super machten. Alle deelnemers aan de conferentie zouden bovendien de VN-resoluties moeten aanvaarden, waarin het Israëlische bestaans recht wordt erkend. jes gediend waren. In een enquête in de krant USA Today van gisteren staat, dat 76 procent van de Amerikanen vindt dat het prive-leven van een presi dentskandidaat van belang is bij het uitbrengen van hun stem. Ruim 37 procent vindt, dat Hart zich uit de race moet terugtrekken, als de geruchten over hem en het fotomodel inderdaad waar zouden blijken te zijn. Het is mede gezien die publieke opinie, dat de media in Amerika over het algemeen vinden recht te hebben op onderzoeken zoals dat naar Hart's besteding van het afge lopen weekeinde. Katherine Fanning, hoofdredac trice van de kwaliteitskrant The Christian Science Monitor: „Het hele vraagstuk van kandidaten die een vals beeld over zichzelf projec teren, moet de zorg van de pers zijn, en moet tot uitgebreide onder zoeken aanleiding zijn.". Donna Rice - 'Ik val op jongere mannen' - (foto AP) Een geëmotioneerde Gary Hart ontkende gisteren de nacht te hebben doorgebracht met het fotomodel Donna Rice. (foto AP) De voormalige Griekse dictator Papadopoulos wordt onder z Athene binnengeleid. Het is Joannidis die door de overgrote meerderheid Grieken wordt gezien als de aan- CV611 llit C61 °ieren °P ,w.erd verdre- o J C7 o als de eigenlijke verrader in Grieks-Cyprus. Papadopoulos en Joannidis, die eveneens tot le- latere fase het door hem ingestelde venslang is veroordeeld, hebben pseudo-parlement onder de naam elkaar al twaalf jaar in de Korydal- 'adviserende raad' bijeen kwam. Al los-gevangenis niet willen groeten, om half acht 's ochtends werd hij Toch wordt ook Papadopoulos er afgeleverd, maar het verhoor be- veel schuld toegekend voor de ver- gon pas een uur later en nam bijna deling van het eiland, omdat hij de tien uur in beslag. De ex-kolonel, weerstand van het eiland zou heb- die tijdens zijn proces in 1975 bijna ben verwaarloosd. Tijdens de Cy- geen mond heeft opengedaan, prus-crisis van december 1967, die toonde zich nu heel mededeel- bijna tot een oorlog met Turkije zaam, behalve inzake de gebeurte- leidde, werd de Griekse divisie die nissen van november 1973, toen hij daar door premier Georges Pa- was gedwongen de macht af te pandreou, vader van de huidige staan aan brigade-generaal Joanni- premier, in 1964 heimelijk was dis, de duistere chef van de militai- heengestuurd, teruggetrokken, re politie die als man achter de Daardoor kregen de Turken in schermen de scepter zwaaide tot 1974 vrij spel.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 5