Witte Huis hielp
met wapens Contra's
Paus:werkloosheid is maatschappelijkschandaal
Radicalere koers bij
Westduitse Groenen
Volgens oud-VS-ambassadeur
Afghanistan
ontkent
arrestatie
ex-president
Guerrilla El Salvador
valt weer kazerne aan
Deel Suriname geïsoleerd
Verzetspriester Rupert Mayer zalig verklaard
Bisschop Bomers haalt uit naar KRO
MAANDAG 4 MEI 1987
BUITENLAND
PAGINA 5
WASHINGTON - President Reagan wist af van de pogingen van particulieren om de
Contra's van Nicaragua van wapens te blijven voorzien, in de tijd dat het Congres de
regering uitdrukkelijk verboden had wapens te leveren.
Dat hebben de twee leiders van de speciale Congrescommissie, die zich vanaf morgen
over de Iran-Contra's-affaire gaat buigen, senator Daniel Inouye en afgevaardigde Warren
Rudman, gisteren gezegd.
„Reagan wist veel meer dan het
Witte Huis wil toegeven, en hij wist
zeker dat er geld werd opgehaald
voor deze wapens", aldus Inouye
gisteren voor de tv. De senator zei
overigens niet te weten of ook re
geringsfunctionarissen daadwer
kelijk betrokken waren bij deze ac
ties ten behoeve van de Contra's.
Met die laatste opmerking rea
geerde hij op een artikel in de New
York Times van gisteren, waarin
Lewis A. Tambs, de vroegere Ame
rikaanse ambassadeur in Costa Ri
ca, zegt dat zijn staf hielp bij le-
veranties aan de Contra's in uit
drukkelijke opdracht van rege
ringsfunctionarissen in Washing
ton.
De uitspraken van Tambs en de
twee commissie-leiders trokken
gisteren in Washington zeer de
aandacht. Want als bewezen zou
worden, dat de president niet al
leen afwist van de wapenleverin
gen aan de Contra's, maar daar ook
actief bij betrokken was, zou dat
politiek dynamiet kunnen opleve
ren.
Dat zou namelijk betekenen, dat
Reagan in de jaren 1985 en 1986,
toen nog het verbod van het Con
gres gold om de Contra's van wa
pens te voorzien, dit verbod in het
geheim zou hebben overtreden.
grootste overwinningen sinds de
Tweede Wereldoorlog zou schen
ken'.
MEXICO STAD - Voor de tweede
keer in 30 dagen heeft de Salvado
raanse guerrilla een belangrijke
militaire vesting aangevallen. Dit
keer was de belegerde stad San
Francisco Gotera, in het noordoos
ten van El Salvador, het doelwit.
Even na middernacht, terwijl de
soldaten lagen te slapen, barstte er
een regen van mortiergranaten los.
De guerrilleros, volgens officiële
versies zo'n 200 manschappen, ver
nietigden de landingsbaan net
even buiten de stad, drie militaire
vrachtwagens en een tank. Vol
gens Radio Venceremos, de
spreekbuis van de rebellen, zou er
ook „aanzienlijke schade" zijn toe
gebracht aan de kazerne in het hart
van de stad. Volgens militaire
woordvoerders is de schade daar
echter beperkt.
De guerrilleros beweren dat er
tijdens de actie 36 soldaten zijn ge
dood. Kolonel Mauricio Vargas, de
commandant van de troepen in
San Francisco Gotera, heeft toege
geven dat er 12 militairen zijn ge
sneuveld. Volgens hem zouden er
16 guerrilleros zijn gedood.
Amper een maand geleden ver
nietigden de rebellen de kazerne
van El Paraiso, het militaire opera
tie-centrum in de noordelijke pro
vincie Chalatenango, sinds het be
gin van de burgeroorlog, 7 jaar ge
leden, een van de bolwerken van
de guerrilla. Ook in Morazan heb
ben de rebellen altijd sterk ge
staan. Vanuit de vesting in San
Francisco Gotera probeert het le
ger schoonmaak-acties" te onder
nemen.
Ook al was de guerrilla-aanval
minder succesvol dan die van een
maand geleden tegen El Paraiso,
met de actie maakt het gewapende
verzet duidelijk nog altijd over een
grote vuurkracht en de nodige
strijdlust te beschikken. Woord
voerders van het Salvadoraanse le
ger en de regering van president
Jose Napoleon Duarte beweerden
de afgelopen maanden dat de guer
rilla aan het doodbloeden was.
Waarnemers geloven dat de re
bellen de afgelopen jaren hebben
afgezien van spectaculaire acties
om niet nog meer Amerikaanse
hulp voor het bewind in San Salva
dor te provoceren. Momenteel ont
vangen de Salvadoraanse autoritei
ten meer dan 2 miljoen dollar per
dag uit de Verenigde Staten.
Dat de rebellen nu hun strategie
hebben gewijzigd lijkt vooral te
maken te hebben met de interne
politieke situatie. Aan de ene kant
wil men de opmars van ultra
rechtse militairen binnen het leger
een halt toeroepen. En aan de an
dere kant wil men het door Duarte
sterk teleurgestelde volk duidelijk
maken dat het gewapende verzet
nog altijd een politiek alternatief
vormt.
Tijdens de 1 mei-manifestatie
eisten duizenden arbeiders in de
straten van San Salvador het aftre
den van Duarte. De gemiddelde
koopkracht van de Salvadoranen
is de afgelopen drie jaar met bijna
de helft verminderd. Meer dan 50
procent van de arbeidsactieve be
volking is gedeeltelijk of perma
nent werkloos. Zo'n 40.000 slacht
offers van de aarbeving van eind
vorig jaar zitten nog altijd letterlijk
en figuurlijk op straat.
Nu de Verenigde*Staten op het
punt staan om harde maatregelen
te nemen tegen illegale buitenland
se arbeiders lijkt de chaos kom
pleet te worden. Duarte heeft de
Amerikaanse president Ronald
Reagan verzocht om tijdelijk poli
tiek asiel te verlenen aan de naar
schatting 1 miljoen Salvadoranen
die zich in de Verenigde Staten be
vinden. Jaarlijks maken deze
„gastarbeiders" meer dan 500 mil
joen dollar naar huis over. Indien
ze worden gedwongen terug te
gaan naar El Salvador zullen de so
ciale spanningen daar ongekende
hoogtepunten bereiken.
door
Henk Dam
Afgevaardigde Rudman zei daar
over gisteren: „Als particulieren op
eigen houtje wapens aan de Con
tra's zijn gaan leveren, dan is er
niets aan de hand. Maar als blijkt
dat de president met hen aan het
samenzweren was, dan is het een
heel ander verhaal".
Met name de uitspraken van
Tambs zijn opvallend. Volgens de
ze voormalige ambassadeur waren
zowel de Nationale Veiligheids
raad, in de persoon
ZEEBRUGGE - De ontruiming van de Herald of Free Enterprise is in volle gang. Zaterdag werden deze auto's
Oliver en vrachtwagens uit de ruimen getakeld en op de kade van de haven van Zeebrugge gedeponeerd. Gisteren werd
North, als de CIA als het ministerie no9 een dode - een Britse chauffeur cfie achter het stuur van zijn vrachtwagen werd. gevonden - geborgen
van buitenlandse zaken betrokken waardoor het officiële dodental nu 183 bedraagt. (foto anpi
bij wapenleveringen aan de Con
tra's in de tijd dat dat niet mocht.
Van deze functionarissen kregen
ambassademedewerkers in Costa
Rica de opdracht de Contra's logis
tieke hulp te verlenen, en ook par
ticulieren die zendingen naar de
Contra's stuurden, bijstand te ge-
Babrak Karmal
- in ongenade -
(foto AP
MOSKOU (AFP/UPI/DPA) - Be
richten over de arrestatie van de
Afghaanse ex-president en ex-par-
tijleider Babrak Karmal zijn on
juist. Dit heeft een woordvoerder
van de Afghaanse ambassade in
Moskou vandaag meegedeeld. Hij
omschreef de berichten als „leu
gens".
aterdag had het Chinese persbu
reau Xinhua bekendgemaakt dat
de vroegere Afghaanse leider in de
gevangenis was beland. Een dag la
ter verspreidde radio-Teheran het
zelfde bericht.
Karmal, die na de Sowjetinval in
december 1979 aan de macht
kwam, werd vorig jaar mei als par
tijleider opgevolgd door de huidige
sterke man Najib, het voormalige
hoofd van de Afghaanse geheime
dienst. In november verloor Kar
mal tevens zijn ceremoniële post
van president van de Revolutionai
re Raad.
Volgens westerse diplomaten
viel Karmal destijds bij Moskou in
ongenade omdat hij er niet in
slaagde de moslim-rebellen te ver
slaan die strijd leveren tegen het
communistische bewind en de in
Afghanistan geleverde Sowjettroe-
pen. Volgens Xinhua hebben aan
hangers van Karmal het herhaalde
lijk aan de stok met Najib.
Buitenland kort
De uitspraken van Tambs en de
werkelijke betrokkenheid van
Amerikaanse regeringsfunctiona
rissen zullen zeker aan de orde ko
men in de eerste fase van de hoor
zittingen van de speciale Congres
commissies die de Iran-Contra's-
affaire moet uitzoeken.
Deze zittingen beginnen morgen
met het verhoor van oud-generaal
Richard Secord, de man van wie
wordt aangenomen dat hij de lei
ding had over de bevoorrading van
de Contra's
BELFAST (AP/ AFP/Rtr) - Bij
een politiebureau in Belfast is
zaterdag een lid van het Ierse
Republikeinse Leger om het le
ven gekomen toen een bom,
kennelijk voortijdig, ontplofte.
Een hoogzwangere vrouw die
in de buurt in een auto zat raak
te door scherven gewond, maar
haar toestand was bevredi
gend, zei de politie.
Volgens ooggetuigen was de
omgekomen man bij het poli
tiebureau aan de Springfields
IRA-lid door
eigen bom gedood
Road uit een auto gestapt met
twee blikken die hij in een
steegje naast het bureau droeg.
De politie zei dat het IRA la
ter de verantwoordelijkheid
had opgeëist en had gezegd dat
de gedode man een van zijn le
den was „in actieve dienst".
In de buurt van een dorp ten
noorden van Belfast heeft de
Noordierse politie zaterdag 1,2
ton explosieven ontdekt.
De gecamoufleerde spring
stof werd gevonden toen de po
litie bij Toombridge een weg
controle hield en een veewagen
doorzocht.
De hoeveelheid explosieven
in plastic zakken is de grootste
waarop de politie van Ulster
ooit de hand heeft gelegd.
DUISBURG - De Westduitse
Groenen zijn nog bij elkaar, maar
de kloof tussen de gematigde 'rea-
los' en de radicale 'fundis' lijkt na
het gisteren in Duisburg afgesloten
congres vrijwel onoverbrugbaar.
De realos onder wie invloedrijke
politici als de ex-milieuminister
van Hessen, Joschka Fischer, en
de gevreesde advocaat Otto Schily
moesten geduchte klappen incas
seren.
door
Hans Hoogendijk
Het nieuwe partijbestuur telt ne
gen radicalen en nog maar drie ver
tegenwoordigers van de gematigde
lijn. Jutta Ditfurth, de radicale eco-
loge, krijgt twee geestverwante
woordvoersters naast zich. De
kans op een samenwerking tussen
de sociaal-democratische SPD en
de Groenen is na dit moeilijkste
congres in het nog zo prille bestaan
van de Groenen verder weg dan
ooit.
De 640 gedelegeerden hebben
een zwaar weekeinde achter de
rug. De Groenen hielden zich vrij
dag eerst bezig met het thema
'vrouwen'. Een groep pragmati
sche vrouwen eiste de oprichting
van een speciale werkgroep voor
moeders. Zij stelden dat de Groe
nen deze grote groep vrouwen veel
te lang hebben verwaarloosd en
zich te veel hebben gericht op de
Reagan gisteren niets gezegd
de nieuwe onthullingen. Reagan
gebruikte een rede voor de Vereni
ging van Amerikaanse Krantenuit
gevers vooral om nog eens zijn har
de beleid inzake Nicaragua te ver
dedigen.
Reagan deed dat in de weten
schap, dat het Amerikaanse Con
gres in toenemende mate sceptisch
staat tegenover voortzetting van de
hulp aan de Contra's. Het is lang
niet zeker dat dat Congres zal in
stemmen met zijn begin dit jaar in
gediende verzoek voor nog
105 miljoen dollar
hulp.
De president zei, dat het stoppen
van de hulp aan de Contra's zou be
tekenen, dat de Sowjet-Unie de
vrije hand in Midden-Amerika
krijgt, en dit land 'een van de
DEN
HAAG/PARAMARIBO
speech heeft president (ANP)-De dorpen langs de Boven
j Surinamerivier zijn niet meer be
reikbaar sinds leden van het
Junglecommando de brug over de
Marshallkreek afgelopen donder
dag hebben opgeblazen. Dit is in
betrouwbare kringen in Paramari
bo vernomen. De weg over de
Marshallkreek biedt de enige com
municatiemogelijkheid over land
met het gebied van de bosneger-
stam der Saramaccaners, langs de
Boven-Surinamerivier. Ook Klaas-
kreek en Brownsweg in het district
Brokopondo ten noorden van het
stuwmeer, waar grote concentra-
militaire ties bosnegers wonen, zijn nu geï
soleerd.
Het gebied is van enorme econo
mische betekenis door de aanwe
zigheid van de waterkrachtcentra
le te Afobaka. Door acties van het
verzet is eerder het oostelijke dis
trict Marowijne weggevallen voor
houtexploitatie. Daardoor is het
Brokopondo-gebied van vitaal be
lang geworden voor de houtmaat
schappijen, waarvan Bruynzeel de
grootste is.
Door de vernieling van de brug
kan er geen hout meer worden ver
voerd. Over de rivier is dat momen
teel ook onmogelijk omdat de wa
terstand te laag is. Bij de oliepalm-
ondernemingen Victoria en Phe-
dra zijn de werkzaamheden al en
kele weken gestaakt door intimida
tie van het Junglecommando, zo
wordt in Paramaribo gezegd.
Transport van voedsel, medicij
nen en andere benodigdheden is
nu slechts via de lucht mogelijk.
Maar er zijn al geruime tijd geen
luchtverbindingen meer uit voor
zorg tegen eventuele sabotageac
ties.
LONDEN - Een groots opgezette demonstratie tegen de werkloosheid in
Engeland is gisteren geen onverdeeld succes geworden. Het was de bedoe
ling van de Hands Across Britain beweging om een menselijke ketting
tussen Londen en Liverpool te vormen. Hiervoor waren minstens 300.000
mensen nodigmaar dit aantal werd op geen stukken na gehaald. Van
een gesloten ketting was in elk geval geen sprake zoals ook uit de AP-foto
blijkt die werd gemaakt bij Londen.
vrouwen met een baan. De femi
nisten verzetten zich daar fel tegen
en spraken van een 'Moeder BV,
naar het conservatieve vrouwen
beeld van de CDU'. Uiteindelijk
werd er een compromis bereikt,
dat inhoudt dat er extra aandacht
aan vrouwen met kinderen zal wor
den besteed.
Vanaf dat moment domineerden
de radicalen het congres, ondanks
het verzet van de realos en de
steeds groter wordende tussen
groep. De gematigde Groenen ble
ken echter niet in staat om eigen
kansrijke kandidaten naar voren te
schuiven. Het gevolg was dat zon
dag de fundamentalisten alle drie
de posten van partijwoordvoerder
konden bezetten.
Aan het einde van hun congres
besloten de Groenen ook nog om
de voor 25 mei geplande volkstel
ling te boycotten. Ook dit gebeur
de tegen de zin van de meer gema
tigden. Rond deze volkstelling
wordt al jaren gestreden. Een eer
dere poging van de regering om
het volk te tellen was mislukt, na
dat Westduitslands hoogste rech
ters hadden bepaald dat de anoni
miteit niet was gewaarborgd.
De opstellers maakten een nieuw
ontwerp en dat werd, behalve door
de Groenen door alle politieke par
tijen, de vakbeweging, de werkge
vers en de kerk gesteund. Bij wet
werd een en ander geregeld. Boy
cot of oproepen tot boycot zijn
strafbaar. Meer dan twintig Groene
parlementariërs hebben al een boe
te van bijna 10.000 gulden gekre
gen omdat zij zich voor een boycot
hebben ingezet. Desondanks be
sloot het congres om de volkstel
ling te boycotten.
Doodseskaders
NEW YORK (AP) - Tussen 1980 en
1984 zijn doodseskaders in Hondu
ras verantwoordelijk geweest voor
de moord op bijna 200 vermeende
linkse activisten. Dit zegt een voor
malige Hondurese legerofficier,
die zelf deel heeft uitgemaakt van
zo'n commandogroep, in een inter
view met de New York Times.
De uitlatingen van de 29-jarige
ex-officier, Florencio Caballero,
zijn door zowel Hondurese als
Amerikaanse regeringsfunctiona
rissen, die anoniem wilden blijven,
bevestigd. De doodseskaders wer
den getraind door leden van de
Amerikaanse geheime dienst CIA.
Tv-dominee
Jim Bakker, die in maart na een
seksschandaal aftrad als leider van
het televisiestation PTL (Praise
The Lord), heeft aangekondigd dat
hij niet meer als televisiepredikant
zal optreden, tenzij er een wonder
gebeurt. Hij kondigde aan in een
boek zijn visie op de gebeurtenis
sen van de afgelopen tijd te geven.
Zijn vrouw Tammy zei dat ze graag
bij een arts zou gaan werken.
Privatisering
President Aquino van de Filip
pijnen heeft toestemming gegeven
voor de privatisering van 113
staatsbedrijven, waaronder de Phi
lippine Airlines, het Manilla Hotel,
enkele banken en 19 dochteronder
nemingen van de staatsoliemaat
schappij. De bedrijven zullen zelf
een plan moeten opstellen voor de
verkoop aan het publiek. De be
drijven waren genationaliseerd on
der het bewind van ex-president
Marcos.
Computer-bandiet
Een Westduitse zakenman is
door een rechtbank in Los Angeles
tot 15 jaar gevangenisstraf veroor
deeld wegens illegale uitvoer van
computers en andere technologi
sche produkten naar oosteuropese
landen. De zakenman, die door de
Amerikaanse autoriteiten de groot
ste technologie-bandiet ter wereld
is genoemd, kreeg verder 30.000
gulden boete.
BONN - Paus Johannes Paulus
heeft het afgelopen weekeinde zijn
faam van de man met de vele ge
zichten waar gemaakt. Terwijl hij
in Keulen en later bij de zalig
verklaring in München van de je
zuïetenpater Rupert Mayer zeer be
houdende taal bezigde, waren zijn
toespraken in het Roergebied uit
gesproken progressief.
door
Hans Hoogendijk
In Kevelaer, Essen, Bottrop en
Gelsenkirchen sprak de paus voor
al over de zorgen van de werkne
mers. Hij noemde onvrijwillige
werkloosheid een maatschappelijk
schandaal. Diep bezorgd toonde
hij zich over de crisis in de kolen-
en staalindustrie die vooral het
Roergebied zwaar treft. Hij riep po
litici, werknemers en werkgevers
op tot solidariteit. De paus stelde
nadrukkelijk dat de werknemers
het recht hebben op medezeggen
schap en mede-eigendom van de
produktiemiddelen. Hij stond ook
uitvoerig stil bij de milieu-vervui
ling en riep op tot een stapsgewijze
ontwapening.
Meer dan 300.000 gelovigen hoor
den de paus aan, eerst in Kevealer
en later in het Roergebied. De paus
ging niet in op de incidenten tij
dens zijn bezoek aan de deelstaat
Noordrijn-Westfalen. In Keulen
brandde een katholieke kerk tot de
grond af, in Bonn bleef de schade
in een Evangelische Kerk beperkt
tot 1,5 ton. De politie sluit een sa
menhang met het pausbezoek niet
uit, omdat op de kerken onder
meer de leus stond gekalkt: „Wij
houden van kerken...brandend".
Wanhoop
Kevelaer. De eerste pelgrims wa
ren de avond tevoren al neergestre
ken in dit stadje net over onze
grens. De hotels en pensions zaten
stampvol, velen sliepen in hun au
to. Zangkoren, de schutterij en een
processie met fakkels kortten de
tijd.
's Ochtends was het klam en nat
in het ook bij Nederlandse bede-
vaartsgangers bekende Kevelaer.
De stemming was niet stuk te krij
gen. Paus Johannes Paulus werd
begroet door 100 zangkoren en tien
blaaskapellen. Na het gebed waar
mee de paus het bedevaartsseizoen
opende, bracht hij zijn veiligheids
agenten tot wanhoop. Johannes
Paulus ging naar de mensen toe.
Hier een aai over een kinderhoofd,
daar een hand. De vele duizenden
Nederlanders werden in hun eigen
taal begroet en gezegend.
In het stadion werd hij begroet
met marsmuziek. Uit 70.000 kelen
klonk de kreét: „Grusz Gott en har
telijk welkom". In zijn preek
maande Johannes Paulus tot
waakzaamheid tegenover de geva
ren van de technologische vooruit
gang. Bij de milieuproblemen en
de gevaren van radio-actieve stra
ling gaat het volgens de paus al
lang niet meer om de nu levenden,
maar om de komende generaties.
Gisteren in het met 80.000 men
sen gevulde Münchener Olympi
sche Stadion sprak Johannes Pau
lus de koppige jezuietenpater Ru
pert Mayer zalig. Mayer was vanaf
het begin van de Hitler-dictatuur
een fel tegenstander van de nazi's.
Hij belandde in de gevangenis en
in het concentratiekamp Sachsen-
hausen, voordat zijn eigen kerk
hem naar een klooster verbande.
Vlak na de oorlog stierf hij tijdens
Maar in München was ook de
'andere' paus weer aan het woord.
Hij klaagde dat er in de Bondsre
publiek zo veel echtscheidingen
plaats vinden en zo weinig kinde
ren worden geboren. Een mis in
het stadion van Augsburg ging niet
door, omdat Zuid-Duitsland gister
avond werd geteisterd door een
noodweer. De paus sprak later op
de avond in de Dom van Augsburg.
Beieren en Baden-Württemberg
zijn de laatste etappes op de reis
van paus Johannes Paulus door de
Bondsrepubliek. Vanavond vliegt
hij terug naar Rome nadat hij eerst
nog een oecumenische godsdienst
heeft bijgewoond en een ontmoe
ting met kanselier Kohl heeft ge
had.
Een rijtje nonnen wacht in het Olympisch stadion van München op de
komst van de paus die even later de priester Rupert Mayer zalig zou
verklaren. (FotoAP)
HILVERSUM (GPD/ANP) - Bis
schop Bomers van Haarlem heeft
zaterdag in een toespraak in het
Duitse Kevelaer een felle aanval
gedaan op de KRO. Bomers noem
de de manier waarop de KRO de
berichtgeving rond het pausbe
zoek in 1985 heeft verzorgd, 'prij
zenswaardig, maar de katholiek ge
heten omroep heeft het bestaan het
toch al zwaargehavende pausbe
zoek met een hopeloos negatieve
en onjuiste paneldiscussie nog ver
der te beschadigen'.
plaats Kevelaer, waar ter gelegen
heid van het bezoek van paus Jo
hannes Paulus II meer dan tiendui
zend Nederlandse katholieken wa
ren samengekomen. Bomers zei
verder dat velen de paus in Keve
laer hebben willen ontmoeten 'uit
een diepgevoelde behoefte om iets
goed te maken, om de paus een
duidelijk teken van aanhankelijk
heid en verbondenheid met hem te
geven. Menigeen denkt met
schaamte terug aan 1985'. Volgens
de bisschop van Haarlem zijn er
zware schaduwen gevallen over
het bezoek van de paus aan Neder
land in 1985. „Wie denkt niet met
pijn in het hart terug aan de aan
houdende stroom negativiteit
vóór, tijdens en na dit bezoek? Be
ledigingen, onwaardige spotternij
en, bedreigingen, schunnigheden,
niets heeft men nagelaten om het
pausbezoek kapot te krijgen. In
een land dat meent prat te kunnen
gaan op zijn tolerantie, zijn mensen
die zich van het station in Utrecht
naar een ontmoeting met de paus
begaven, bespuugd en bespot.
Heel de wereld heeft de tv-beelden
kunnen zien van bendes die met
stokken en stenen de paus te lijf
wilden gaan", aldus mgr. Bomers.
