Thuiswerk vaak 'slavenarbeid'
Fietsfabrieken willen niet van diefstal worden verlost'
BMW MAAKT RIJDEN GEWELDIG,
VRIJDAG 1 MEI 1987
BINNENLAND
PAGINA 23
Arnhemmer leurt tevergeefs met onkraakbaar slot
ARNHEM Vertegenwoordigers
van de ANWB waren kort geleden
nog bij hem thuis. Hadden hun
beste slotenkraker meegenomen.
„Die keek er alleen maar naar",
zegt Henk de Brouwer met tevre
denheid. „Daar begin ik niet aan.
Dat is onmogelijk om open te krij
gen", verontschuldigde de man
zich. „Had 'ie goed gezien, want
mijn fietssloten zijn ook niet te
openen. Zelfs niet met zwaar ge
reedschap".
door
Rob Hirdes
De Brouwer uit Arnhem zou ei
genlijk een tevreden man moeten
zijn. Maar dat is hij niet. Hij is boos
en verdrietig tegelijk. Want hoewel
vriend en vijand het erover eens
zijn, dat hij een niet te forceren
fietsslot heeft gefabriceerd, ziet hij
geen kans zijn uitvinding massaal
toegepast te krijgen. Omdat de Ne
derlandse fietsenindustrie hem
naar zijn zeggen boycot. En dat
doet pijn. Veel pijn.
„Die rijwielfabrikanten", zegt hij
met van ingehouden emotie trillen
de stem, „doen net of hun neus
bloedt. Die hebben er geen enkel
baat bij als fietsen niet langer wor
den gestolen. Want daardoor zien
zij de vraag op de rijwielmarkt te
ruglopen. En daar zitten ze nou
juist niet op te wachten. Daarom
moet ik, De Brouwer, monddood
worden gemaakt. Want ik vorm
met mijn uitvinding een regelrech
te bedreiging voor hun branche...".
De 57-jarige wao'er lacht als uit
vinder van het onkraakbare fiets
slot om diefstal. „Het is de grootste
kolder, dat er nog fietsen worden
gestolen. Als je weet wat ik en nog
enkele anderen in de loop der jaren
allemaal niet hebben bedacht om
die diefstallen tegen te gaan; dat
houd je niet voor mogelijk. Maar
we worden keurignetjes aan het
lijntje gehouden. De fietsenindus
trie houdt de deur gewoon stevig
dicht uit eigenbelang. Zo werkt dat
hier in Nederland", moppert de
oud-schoolconciërge.
Maar alvorens De Brouwer, met
zijn niet-aflatende tirade aan het
adres van de heren fietsenfabri-
kanten, verder aan het woord te la
ten, is het wellicht zinvol eerst
eventjes stil te staan bij zijn feitelij
ke uitvinding. Want daar draait per
slot van rekening alles om. In de
afgelopen jaren heeft hij menig
produkt ontwikkeld om het stelen
van fietsen afdoend tegen te gaan.
Zijn beste uitvinding op dat gebied
vindt hijzelf echter het op allerlei
manieren toepasbare, zogeheten
roterende stiftslot. Dat past op de
voorvork, in de voorvork, aan mu
ren en aan fietsenrekken. Dat past
dus gewoon op alles. De basis is
immer gelijk; een staaf in twee
bussen. Op slot te draaien met een
cilinderslot. Eigenlijk gaat het om
twee staven inéén. Die onafhanke
lijk van elkaar roteren. En omdat
die staven onophoudelijk draaien
wanneer je ze doormidden pro
beert te zagen, krijg je er geen vat
op. Even simpel als vernuftig. Legt
De Brouwer uit: „In feite heb je
daarmee niet alleen de dief, maar
nog belangrijker ook zijn ge
reedschap, de zaag, de tang, de par-
ker met slaghamer, uitgescha
keld".
Roterend
Slimmeriken, die menen de
voorvork uiteen te kunnen buigen
om zodoende het slot te vernielen,
komen bedrogen uit. Want datzelf
de slot vreet zich dan onherroepe
lijk vast. En dat betekent altijd het
vernieuwen van de vork. Dat rote
rend stiftslot is niet alleen te beves
tigen aan de voorvork van de fiets,
maar ook aan fietsenrekken, aan
muur- en trottoirklemmen, zodat
de fiets 'muur- of aardevast' zit.
Maar terug naar De Brouwer. Hij
was zo overtuigd van de werking
van zijn uitvinding, dat hij er het
hele land mee door trok. „Overal
oogstte ik waardering. Alom en
thousiasme viel me ten deel. Com
plimenten bijvoorbeeld van poli
tiekorpsen, van het Technisch Bu
reau ter Bevordering van Schade
preventie en van Voorkoming Mis-
drijven-ambtenaren. Maar de fiet
senindustrie zweeg. En blijft zwij
gen. Of ze een slot op de mond
heeft. En dat, terwijl er jaarlijks
185.000 vermiste fietsen bij de poli
tie worden aangegeven".
Al sinds jaar en dag wordt de
Arnhemse uitvinder achtervolgd
door de gedachte hoe het feno
meen van fietsendiefstal te bestrij
den. Tien jaar lang werkte hij aan
vankelijk in de fietsenbranche. In
een fabriek om precies te zijn en
zodoende kent hij dus het fabrica
geproces van haver tot gort. Daar
na was hij vijftien jaar conciërge op
het Stedelijk Gymnasium in Arn
hem en werd daar uitgebreid ge
confronteerd met fietsendiefstal
len uit de rijwielstalling. Dat ging
hem op den duur zo irriteren dat
hij de fietsendief de oorlog ver
klaarde.
Alarm
En zo begon hij zijn niet-aflaten
de strijd tegen deze tak van kleine
criminaliteit. „Vijf jaar geleden
prutste ik al in mijn schuurtje een
elektronisch alarm in het frame
van een fiets. Werkte perfect. Als je
met andermans fiets wegreed, be
gon het alarm te piepen. En als de
fiets weer stil stond, schakelde het
alarm zichzelf weer uit. Ik kwam er
mee op de televisie; Brandpunt in
de markt".
Hoe reageerde de fietsenindus
trie? De Brouwer lacht smalend:
„Aanvankelijk kwam er uit die
hoek geen enkele reactie. En later
was het van: Straks zitten we met
elf miljoen piepende fietsen. Een
gedachtenkronkel natuurlijk van
de eerste orde", weet hij. „Want het
gaat niet om elf miljoen piepende,
maar bewaakte fietsen". Gratis
mochten de fabrikanten zijn gees
teskinderen hebben. „Ik
schreeuwde ze als het ware toe:
doe er wat mee. Uit naam van alle
gedupeerden. Maar de reacties wa
ren nul komma nul. Ik werd volko
men genegeerd".
In het begin wist hij nog niet be
ter en deed met maar liefst dertien
AMSTERDAM - 'Een slavenbaan'
noemt ze het. Terwijl de adverten
tie zo veelbelovend klonk: het
draaien van duizend fakkels zou 35
gulden opleveren en achtduizend
fakkels per week was makkelijk te
halen, werd haar verteld. Ineke
Post (20) solliciteerde en zegde
haar baan op. Met dat inkomen zou
zij rondkomen. Maar dat viel nogal
tegen. De fakkelproduktie kwam
bij een vijfurige werkdag niet bo
ven de 700 fakkels per week. Op
brengst: nog geen 25 gulden per
week.
Thuiswerk is in Nederland een
industrie op zichzelf. Uit een in
1979 gehouden landelijk onder
zoek bleek dat er meer dan hon
derd verschillende vormen van
thuiswerk bestaan. De schattingen
over hoeveel mensen thuiswerk
verrichten, lopen sterk uiteen. Bij
de Vrouwenbond FNV worden
aantallen genoemd van tussen de
160.000 en 400.000. Voor 90 procent
zijn het vrouwen die thuiswerk
verrichten.
Thuiswerkers worden in het al
gemeen zeer slecht betaald en hun
rechtspositie is mogelijk nog slech
ter. Onzekerheid over werk en in
komen, vaak geen enkel recht op
een uitkering en onkosten die voor
eigen rekening komen zijn de
meest gehoorde klachten. Contac
ten met collega's komen nauwe
lijks voor. Veel thuiswerk speelt
zich af in de anonimiteit.
door
Thea van Beek
Voor de Vrouwenbond van de
FNV was het in 1985 reden om een
steunpunt voor thuiswerksters te
opehen in Hengelo. De resultaten
zijn vari dien aard, dat in de loop
van dit jaar ook in Amsterdam een
dergelijk steunpunt in gebruik
wordt genomen. De gemeente Am
sterdam stelde daarvoor een subsi
die van 160.000 gulden beschik
baar.
Registratie
De Wet op de Huisarbeid dateert
van 1933. Daarin wordt onder meer
bepaald dat thuiswerk geregi
streerd behoort te zijn. Aanvanke
lijk bestond die registratie uit het
inzendingen mee aan een fietsen-
innovatie-wedstnjd. Uitgeschre
ven door de RAI. Er stroomden in
totaal 560 inzendingen binnen,
waarvan 160 op het gebied om dief
stallen te voorkomen. „Geen van
alle konden de toets der kritiek
doorstaan. Werden zo aan de kant
gedonderd. Nou, het wil er bij mij
niet in, dat er geen enkel bruikbaar
idee bij zat. Nee, boycotten die
hap. Voel je"?
Getergd als hij was, bood hij zijn
hanteren van loonboekjes door de
werkgever. Dit fenomeen wordt al
lang niet meer gebruikt. Nelly Al
tenburg van de Vrouwenbond
FNV noemt de wet dan ook een do
de letter.
Thuiswerksters hoeven zelden
op een uitkering bij ziekte te reke
nen. Vakantiegeld komt al hele
maal niet in dit hoofdstuk voor.
Contracten vermelden veelal ver
plichtingen, zoals het betalen van
belasting, maar geen rechten.
Ineke Post informeerde bij haar
fakkelbedrijf hoe het zat met verze
keringen. "Het kwam erop neer dat
ik in een particuliere verzekering
moest en dal kostte me 235 gulden
voor drie maanden. Zoveel heb ik
niet eens verdiend. Na een paar
weken had ik het wel bekeken. Die
rommel heeft hier nog twee maan
den gestaan voor ze het kwamen
ophalen. Voor die laatste 700 fak
kels heb ik nooit meer een cent ge-
eigen uitvindingen "aan de fietsen
industrie aan. Gratis voor niets
mochten de fabrikanten zijn gees
teskinderen hebben. „Ik
schreeuwde ze als het ware toe:
Doe er wat mee. Uit naam van alle
gedupeerden. Maar de reacties wa
ren nul komma nul. Ik werd volko
men genegeerd.
80 miljoen
De Brouwer geeft het 'nationale
Nelly Altenburg: "Je zou in een
cao moeten bepalen dal thuiswerk
sters een bepaald uurloon verdie
nen of een gegarandeerd inkomen
krijgen. Ook secundaire arbeids
voorwaarden, bijvoorbeeld een
vergoeding voor gemaakte onkos
ten, zou je daarin kunnen regelen".
Op dit moment ontbreekt bij
thuiswerksters elk inzicht over
hun uitbetalingen. Niemand weet
wat de ander verdient voor een be
paalde klus en betalingen verschil
len nogal eens, blijkt in de praktijk.
Bij de Vrouwenbond bestaan ster
ke aanwijzingen dat buitenlandse
vrouwen vaak nog slechter af zijn.
Die verdienen slechts enkele gul
dens per uur. Het steunpunt voor
thuiswerksters in Hengelo zijn al
veel gevallen van regelrechte uit
buiting onder de aandacht ge
bracht.
Contacten
Eén van de doelstellingen van
probleem' van de fietsendiefstal
ook cijfermatig benaderd. Zo
kwam hij tot de slotsom, dat het
stelen van fietsen inclusief de aan
giften en het weer terugbezorgen
de gemeenschap in vier jaar tijds
zo'n 75 tot 80 miljoen gulden kost.
„En dat bedrag betalen we met z'n
allen", meldt hij ten overvloede.
„Laatst stond ik nog met een fiet
senmaker te praten toen er een
vrouw volledig overstuur binnen
liep en om een goedkoop fietsje
vroeg, nadat haar kind haar fiets
weer eens was ontstolen. Ze had ei
genlijk geen geld te besteden, maar
wist ook niet hoe haar spruit an
ders naar school moest. Dat zijn
toch schrijnende dingen, die in de
hand worden gewerkt door de fiet-
senfabrikanten. Omwille van de
omzet, want daar draait het ge
woon allemaal om".
het tweede steunpunt dat in Am
sterdam komt, is dit soort zaken ju
ridisch aan te pakken. Verder wil
men thuiswerksters met elkaar in
contact brengen voor het uitwisse
len van ervaringen. Een derde poot
is het geven van advies en informa
tie. Nelly Altenburg: "Het is overi
gens niet zo dat de Vrouwenbond
het thuiswerk wil stimuleren. Wij
blijven vinden dat vrouwen meer
mogelijkheden moeten hebben op
een vaste baan".
De Vrouwenbond verwacht dat
met het oog op de technologische
ontwikkelingen thuiswerk nog
verder zal toenemen. Met name het
tele-werk kan daarin een storm
achtige ontwikkeling doormaken.
Omdat de telefonische computer-
lijnen overdag overbezet zijn, bete
kent dit dat thuiswerksters nu
vooral 's nachts hun werk moeten
verrichten.
Henk de Brouwer Het i
Vrouwenbond FTW signaleert misstanden
Thuiswerk: slechte betaling, geen rechten
DE BMW 5-SERIE EDITION.
Als 't om een auto gaat, streven sommige mensen in de eer
ste plaats naar exclusiviteit. Zeverplaatsen zich uitsluitend in stijl en
hebben oog voor detail en vormgeving.
Voor die mensen heeft BMW een primeur Want de 5-serie
wordt tijdelijk geleverd in een wel heel speciale uitvoering: de 'Edition'.
Een extra editie dus, waarbij het gaat om drie modellen. De 520i, de
524td en de 525e.
Uiteraard beschikt elke 'Edition' over alle eigenschappen
waarde 5-serie z'n roem aan te danken heeft. Metals uitgangspunt de
superieure techniek die resulteert in puur rijplezier.
De 'Edition' doet daar nog een schepje bovenop. Want, om
het kort te zeggen, deze gelimiteerde uitgave staat voor rijplezier in z'n
mooiste vorm. Wat direct opvalt is de Shadow-line.
En dat betekent dat u een matzwarte kleur aantreft waar u
gewoonlijkchroom zou verwachten. Bovendien zijn buitenspiegels en
bumpers meegespoten in de kleur van de auto: diamantzwart, zilver
grijs of donkergrijs. Verder hebben we niets aan het toeval overgelaten.
Standaard zijn lichtmetalen velgen, verzonken mistlampen,
een schuif/kanteldak, elektrisch te bedienen ramen voor en
hoofdsteunen achter Accenten die stuk voor stuk bijdragen aan het
chique, ingetogen karakter van deze serie.
Wij nodigen u uit om kennis te maken met een auto die,
en het zal niet de eerste BMW zijn, wellicht als 'collectors item' de
gesch ieden is zal i ngaan.
mSSmSami giiMiiwwwww
