Verrassende groei
economie Amerika
Genemuiden: kamerbreed calvinisme
Miljoenenverkoop aandelen De Boer
Vertrouwen in dollar blijft gering
Steigers van
beton zo vast
als een huis
Japan wil krediet aan
schuldenlanden geven
Recordwinst
bij Martinair
Winst van
Nedlloyd
gehalveerd
VRIJDAG 24 APRIL 1987
ECONOMIE
PAGINA 7
WASHINGTON (Rtr) - De Amerikaanse economie is in de eerste drie maanden van dit
jaar - omgerekend op jaarbasis - met 4,3 procent verrassend gegroeid. Dat is de sterkste
groei sinds het tweede kwartaal van 1984, zo heeft het Amerikaanse ministerie van handel
gisteren bekendgemaakt.
TEXEL (GPD) - Systeembouwer
Meyert Boon uit De Cocksdorp
construeerde voor de jachthaven
in Oudeschild op Texel zes beton
nen steigerplaten, die de verouder
de houten steigers vervangen.
Meyert Boon hoopt met deze con
structie, die per strekkende meter
goedkoper is dan soortgelijke uit
voeringen in hout of aluminium,
afnemers in heel Nederland te inte
resseren.
„De mensen geloven vaak niet
dat beton drijft totdat ze het met
eigen ogen zien", weet Meyert
Boon inmiddels uit ervaring. En
kele jaren geleden bouwde hij uit
cement een schip dat de toepasse
lijke naam 'Van Steen' heeft gekre
gen en dat werkelijk als een huis
op het water ligt. Voortbordurend
op zijn ervaring als beton- en sys-
„Zo'n betonnen plaat is veel luier
in zijn bewegingen. Een houten of
aluminium steiger wiebelt meest
al; het beton houdt de steiger beter
in balans", vertelt Meyert Boon.
Geheel volgens de normen van de
'gewapend betonvoorschriften'
bouwde hij de steiger. Elk deel van
zes meter lengte weegt circa 3,5 ton
en bestaat uit een houten bekisting
gevuld met 'piepschuim' van zestig
centimeter dikte. Bovenop deze
laag, die dient als drijfoppervlak,
wordt het beton gestort.
Een groot voordeel van de beton
constructie is dat de steiger nage
noeg onderhoudvrij is. Het 'piep
schuim' neemt het eerste jaar vijf
procent water op, maar in de daar
op volgende jaren is het opname
vermogen heel gering. Verder is
van belang, dat het ruwe oppervlak
van het beton door vocht nauwe
lijks glad zal worden. Bij hout
(door regen of door opspattend
boegwater) is dit risico veel groter.
Bijkomend voordeel is ten slotte
dat de kosten van de betoncon
structie per strekkende meter circa
500 gulden zijn. Dat is goedkoper
dan hout (bijna 600 gulden) en alu
minium (700 gulden).
De verrassend sterke
sche groei in het eerste kwartaal
volgt op de magere groei van 1,1
procent in de laatste drie maanden
van 1986. Over heel 1986 groeide
Amerikaanse economie met 2,5
procent.
De forse stijging van het bruto na
tionale produkt in de periode ja
nuari tot en met maart is volgens
deskundigen in eerste instantie toe
te schrijven aan de toeneming van
de vraag van industriële en han
delsondernemingen, die hun voor
raden hebben aangevuld. Voorts
heeft de exportsector melding ge
maakt van betere resultaten. Aan
gezien in beide gevallen nog met
voorlopige cijfers over maart is ge
werkt, wordt nog wel een herzie
ning van het groeicijfer verwacht.
Het ministerie van handel deelde
voorts mee dat de inflatie in het
eerste kwartaal 3,5 procent op jaar
basis heeft bedragen. In het laatste
kwartaal van vorig jaar bedroeg de
inflatie 0,7 procent, een ongebrui
kelijk laag percentage.
De Amerikaanse dollar heeft gis
teren niet kunnen profiteren van
de publicatie van gunstige cijfers
over de economische groei in de
Verenigde Staten. Na de bekend
making dat de groei in het eerste
kwartaal is toegenomen tot 4,3 pro
cent op jaarbasis ging de koers
zelfs iets omlaag.
De koers van de dollar is vandaag
in Tokio tot het laagste punt sinds
de Tweede Wereldoorlog gedaald.
De Amerikaanse munteenheid
sloot op 139,05 yen, ondanks po
gingen van de Japanse centrale
bank om met aankopen de koers
op peil houden. In Amsterdam
opende de dollar vanochtend op
2,0310 gulden, ongeveer een halve
cent lager dan de slotkoers van gis
teren in New York en bijna twee
cent lager dan de Amsterdamse
slotkoers. Op de wisselmarkt in
Amsterdam werd gisteren voor de
dollar een officiële middenkoers
WASHINGTON/TOKIO (Rtr/DPA)
- Japan wil de komende drie jaar
dertig miljard dollar lenen aan lan
den die met hoge schulden te kam
pen hebben. Dit heeft de speciale
afgezant van de Japanse regering,
de voormalige minister van buiten
landse zaken Sjintaro Abe, ver
klaard in een gisteren gepubli
ceerd interview met de Washing
ton Post.
Abe is naar de Verenigde Staten
gereisd om de spanningen op han
delsgebied tussen zijn land en de
VS te verminderen. Het plan voor
leningen aan schuldënlanden moet
Kort Zakelijk
Chauffeurs
De directie van het streekver-
voersbedrijf ZWN zal met ingang
van het dit weekeinde op de lijn
dienst Voorne-Putten een contro
leploeg beschikbaar stellen om di
rect te kunnen optreden bij agres
sie tegen chauffeurs en buspassa
giers. Dit is het resultaat van on
derhandelingen die gisteren heb
ben plaatsgevonden tussen de di
rectie van ZWN, de Vervoersbond
FNV en de ZWN-chauffeurs. De
chauffeurs weigerden het afgelo
pen Paasweekeinde de avond
dienst op Voorne-Putten uit te voe
ren in verband met de toenemende
agressie van voornamelijk disco-
jeugd. Komend weekeinde zal niet
gestaakt worden.
Stukgoed
Vandaag gaan de partijen in het
stukgoed-conflict in de Rotterdam
se haven voor het eerst sedert vele
weken weer aan tafel zitten om te
trachten een oplossing te vinden
voor het dreigende ontslag van 350
werknemers in deze sector. Het
overleg vindt plaats onder leiding
van commissaris van de koningin
in Flevoland, H. Lammers, die in
het conflict zal bemiddelen. Zijn
streven is erop gericht uiterlijk op
Koninginnedag een akkoord tus
sen de partijen te bereiken.
Texaco
De strijd tussen de Amerikaanse
oliemaatschappijen Texaco en
Pennzoil over een bedrag van 10,3
miljard dollar ligt weer open. Gis
teren bepaalde de faillissements
rechtbank van New York dat het
uitstel van betaling die Texaco
heeft aangevraagd niet verhindert
dat Pennzoil de kwestie van de
borgsom van 10,3 miljard dollar,
die is opgelegd in afwachting van
een boete ter hoogte van hetzelfde
bedrag, opnieuw voor het hof van
beroep van Texas brengt.
Texaco zocht eerder deze maand
bescherming onder de faillisse
mentswetgeving om te voorkomen
dat zij de miljardenborg moest be
talen. Het is nog nooit eerder ge
beurd dat een zo grote onderne
ming surséance aanvroeg.
LEIDEN - Groenteveiling: andijvie
2.30-2.50, snijbonen 6.40-7.60, kroten bos
1.23-1.32, prei 80-1.05, rabarber 40-95,
spinazie 26-66, champions bak 1.22-1.37,
uien 25-47, witlof 76-1.28, bloembool 6
per bak 2.65-3.30, 8 per bak 2.15-2.40, sla
55-84, bospeen 2.95-3.05, peterselie 81-
1.08, raapstelen 12-30, radijs 37-66, selde
rij 80-93, paprika st 57-1.13, paksoi 1.02-
1.09, amsoi 29-35, broeivet 8.00-8.90.
Komkommers: 90/86, 76/1.06. 60/97-
99. 50/90-94, 40/81-85, 35/67-68, 30/37-42,
25/26, krom 91-1.00.
Tomaten A 17.50-17.70. B 17.40, C
16.60, CC 10.00, AR 17.30-18.40, BR
16.90-17, CR 16.50-16.80. CCr 11, Bvl
17.50, BBvl 2.90-2.94. BBBvl 3.02-3.32,
Bvl.R 17.40, BB 3.08-3.22, BBB 3.50.
worden gezien als een tegemoetko
ming aan de Amerikaanse rege
ring, die verlangt dat Japan meer
doet om de onevenwichtigheden in
de internationale handel te vermin
deren. De leningen moeten de
schuldenlanden volgens Abe in
staat stellen meer te importeren.
Aangezien vooral de schuldenlan
den in Latijns-Amerika belangrij
ke afzetmarkten voor de VS zijn
zou dit gunstig kunnen zijn voor de
Amerikaanse export.
Abe noemde overigens geen na
men van landen die voor de lenin
gen in aanmerking komen. Wel
verklaarde hij dat aan de kredieten
niet de voorwaarde zal worden ver
bonden dat daarmee Japanse pro-
dukten moeten worden gekocht.
Verdere details zullen volgens Abe
volgende week door premier Naka-
sone worden meegedeeld tijdens
diens bezoek aan de VS.
Buiten dit initiatief zal de Japan
se overheid stappen moeten onder
nemen om de economie van het
land te herstructureren en minder
afhankelijk te maken van de ex
portsector. Dit staat in een rapport
van een adviescommissie onder
leiding van de voormalige presi
dent van de Japanse centrale bank,
Haruo Maekawa, dat gisteren aan
de regering-Nakasone is gepresen
teerd.
Volgens de adviescommissie zal
de binnenlandse vraag drastisch
moeten worden gestimuleerd. Ge
pleit wordt onder meer voor nieu
we initiatieven van overheidswege
op het gebied van de woningbouw.
Doel moet zijn, aldus het rapport
'het consumptiepatroon van de Ja
panse bevolking te verhogen'.
Een poging daartoe van presi
dent Nakasone is echter vandaag
gestrand. Een hoofdelement uit de
begroting voor het jaar 1987/88, dat
Nakasone had willen gebruiken
om de binnenlandse vraag te sti
muleren, is door het parlement ge
schrapt. Nakasone wilde een btw-
tarief invoeren van vijf procent om
daarmee de overheidsuitgaven te
kunnen vergroten en de belastin
gen te verlagen. Het btw-plan
wordt nu verder bestudeerd.
vastgesteld van 2,0535 gulden.
Vandaag bracht de dollar rond het
middaguur 2,0270 gulden op.
Het uitblijven van een positie! ei-
fect van het gunstige groeicijfer
voor de Amerikaanse economie
geeft volgens valutahandelaren
aan dat er nog steeds weinig ver
trouwen in de dollar bestaat. Het
handelsconflict tussen de VS en
Japan speelt daarbij een belangrij-.
ke rol. De dollarkoers zou volgens'
handelaren nog lager zijn uitgeko
men, als de centrale banken van
Japan, West-Duitsland en Zwitser
land niet hadden ingegrepen.
Voor het goud werd gisteren op
de markt in Londen een officiële
prijs vastgesteld van 453 dollar per
ounce (31,1 gram). Dat was 7,50
dollar meer dan de 445,50 dollar
van woensdag en maar iets minder
dan het maandag bereikte hoogte
punt van 454,30 dollar. De belang
stelling voor het goud wordt toege
schreven aan de vrees voor toene
ming van de inflatie. Deze zorg
werd gevoed door de bekendma
king dat de inflatie in de VS is toe
genomen.
Ook de zilverpnjs is gisteren
flink gestegen. Op de markt in Zu
rich werd een officiële prijs vastge
steld van 8,33 dollar per ounce, bij
na 0,50 dollar meer dan de prijs van
de voorgaande dag. Later op de
dag viel de zilverprijs iets terug.
Handelaren schreven de winst toe
aan speculatie op grond van de be
kendmaking op dinsdag dat Peru
het aanbod wil verminderen.
Historische beursentree van grootgrutter
AMSTERDAM (ANP/GPD) - Met
het herplaatsen van meer dan 90
procent van de aandelen, die goed
zijn voor een opbrengst van 225
miljoen gulden, zorgt De Boer Win
kelbedrijven voor de grootste in
troductie uit de geschiedenis van
de Amsterdamse effectenbeurs. De
erfgenamen van Evert en Jan de
Boer, die zestig jaar geleden als
dorpskruideniers de basis legden
voor de huidige winkelketen, ver
kopen hun hele aandelenbezit.
Tot dinsdag 5 mei kunnen beleg-
Winst Intematio
ROTTERDAM (ANP) - Het haven-
concern Internatio-Müller, dat
meer dan 10.000 werknemers telt
zich met technische installatie,
handel en transport bezighoudt, is
optimistisch voor het jaar 1987, na
dat de nettowinst over 1986 is toe
genomen van 30,2 tot 35,3 miljoen
gulden. Minder rentelasten en een
lagere belastingdruk werkten posi
tief, maar het stukgoed in de Rot
terdamse haven en de lagere koers
van Australische dollar speelden
het concern parten. Elders in het
concern beginnen echter sanerin
gen en reorganisaties vruchten af
te werpen.
De netto-omzet nam vorig jaar af
van 2,75 tot 2,49 miljard gulden,
doordat onderdelen van het con
cern werden afgestoten. Het be
drijfsresultaat daalde van 60,3 tot
58,3 miljoen. Vooral door lagere
rentelasten kon echter het resul
taat voor belastingen toch toene
men van 38,3 tot 41,1 miljoen gul
den.
gers inschrijven op de aandelen te
gen de vaste prijs van 68 gulden.
De nettowinst per aandeel over
1986 kwam uit op 4,87 gulden. De
onderneming verwacht voor dit
jaar 'een redelijke toename van de
nettowinst' te verwachten. De Am-
ro Bank, die samen met de Rabo
bank De Boer naar de beurs
brengt, denkt dat de winst per aan
deel dit jaar op 5,50 gulden kan uit
komen.
De Boer omvat 86 supermarkten,
voornamelijk in noordwest-Neder
land, die vorig jaar goed waren
voor een kassa-omzet van 792 mil
joen gulden en een landelijk
marktaandeel van ongeveer 3 pro
cent. Verder is er een keten van 72
Trekpleister Voordeel Drogisterij
en, grote zelfbedieningswinkels
die met een kassa-omzet van 108
miljoen gulden een marktaandeel
van 6,6 procent heeft in Nederland.
De 57 Mitra Slijterijen, eveneens
vooral gevestigd in het noorden en
oosten van het land, zijn goed voor
een kassa-omzet van 94 miljoen
gulden.
De omzet van de hele groep be
draagt ongeveer een miljard gul
den en het streven van topman ir.
E. de Boer, die binnen enkele jaren
wordt opgevolgd door een niet-fa-
milielid, is gericht op een netto
winst die net als vorig jaar (19,5
miljoen) in de buurt blijft van 2
procent van de omzet, voor deze
branche een behoorlijk grote mar
ge.
Algemeen directeur De Boer zet
te gisteren uiteen dat in de secto
ren van De Boer sterk wordt ge
concurreerd, maar dat de groot-
SCHIPHOL (GPD) - Martinair
heeft een goed jaar achter de rug.
De luchtvaartmaatschappij boekte
een recordwinst van ruim 33 mil
joen gulden en vervoerde 325.000
mensen naar een van de Europese
zonbestemmingen. Ook voor dit
jaar zijn de vooruitzichten goed, al
dus directeur Martin Schroder.
Schröder presenteerde gisteren
de financiële resultaten over het af
gelopen boekjaar. Opvallend was
de sterke invloed van de lage dollar
op de richting van de vervoersstro
men. Het passagiersaanbod uit de
Verenigde Staten - mede dank zij
Tjernobyl en het terrorisme - te
gen. Er werd een daling genoteerd
van zestig procent. Heel wat trans
atlantische vluchten gingen niet
door. Het feit dat er veel meer Eu
ropeanen richting Amerika vlogen
kon de achteruitgang op deze route
niet stuiten.
De koersdaling van de dollar had
zo mogelijk een nog groter effect
op de richting van het goederen
vervoer. De export naar de Ver
enigde Staten en het Midden-Oos
ten nam sterk af. Vlogen er in 1985
nog vliegtuigen vol bloemen naar
ROTTERDAM (ANP) - De winst
van het transportconcern Nedlloyd
is vorig jaar gehalveerd tot 72 mil
joen gulden. In 1985 werd nog een
winst van 143 miljoen gulden ge
boekt. J. Groenendijk, voorzitter
van de raad van bestuur van Nedl
loyd kondigde vorige jaar al aan
dat met een halvering van de winst
rekening gehouden moest worden
door de daling van de dollarprijs
en de energieprijzen en de overca
paciteit in de transportsector.
Ook voor dit jaar is Nedlloyd al
lesbehalve optimistisch gestemd.
Het concern verwacht voor dit jaar
weer een duidelijk lagere winst.
Het resultaat in de scheepvaart
sector steeg van 49,1 miljoen gul
den in 1985 tot 58,6 miljoen gulden
in 1986. Door een aangepaste inzet
van de vloot, inclusief het afstoten
van verouderde tonnage, 'hebben
we nog enigermate het hoofd kun
nen bieden aan de nog steeds zeer
duidelijk aanwezige overcapaciteit
en de prijsdrukkende werking
daarvan', aldus Nedlloyd.
In de sector 'overig transport'
(luchtvaart, cargadoors- en stuwa
doorsactiviteiten) liep het resultaat
terug van 44 naar 39,4 miljoen gul
den. Dit kwam vooral door de te
genvallende ontwikkeling van car
gadoors en stuwadoors.
Nedlloyd stelt een dividend voor
van zeven gulden (vorig jaar 14 gul
den) per aandeel van 50 gulden.
*Een van de betonnen steigerplaten die Meyert Boon uit De Cocksdorp heeft vervaardigd. De constructie blijft
uitstekend drijven. (foto gpd»
winkelbedrijven het niet slecht
doen. In de levensmiddelen daalde
het aantal detailhandelspunten in
de periode 1980-1986 met 13 pro
cent, in de slijterijen met 9 procent
en in de drogisterijen met 11 pro
cent. De grootwinkelbedrijven
hebben hun marktaandeel ver
groot van 47,5 procent tot 65,3 pro
cent.
De Boer nam in 1980 de B&W-
filialen over en de overneming van
de Fred van der Werff supermark
ten ging in 1982 gepaard met een
verdubbeling van de omzet. De su
permarkten lieten overigens met
3,9 procent de kleinste omzetgroei
zien in de periode 1985/1986. De
Trekpleister-drogisterijen lieten
daarentegen een groei zien van 21,3
procent. De Mitra-slijterijen groei
den met 5,6 procent.
Opleiding voor
automonteur in
trek bij meisjes
AMSTERDAM (ANP) - Steeds
meer meisjes kiezen voor het vak
van automonteur. Via de vakop
leiding van de VAM volgen dit
jaar 58 meisjes een opleiding tot
'automonteuse' in het kader van
liet leerlingwezen. Dat is nog
maar één procent van het totaal
aantal leerlingen, maar er is spra
ke van een stijgende lijn. De
VAM werft sinds twee jaar actief
meisjes voor dit vak. Dit zegt
emancipatiemedewerkster E. de
Fijter van de VAM.
De VAM wil meisjes in het vak
omdat over drie jaar een tekort
aan vakkrachten wordt ver
wacht. Meisjes blijken volgens
De Fijter uitstekend te voldoen
aan de eisen. Vak-technisch zijn
er volgens haar geen problemen.
De aanvankelijke achterstand
van meisjes ten opzichte van jon
gens - wat betreft kennis van ge
reedschappen bijvoorbeeld - is
snel bijgespijkerd omdat zij goed
gemotiveerd de opleiding begin
nen. Ook hun lichamelijke
kracht blijkt voldoende, er zijn
bovendien genoeg hulpmidde
len.
Sociaal geeft een vrouw in de
werkplaats wel problemen. Het
komt voor dat ze worden lastig
gevallen of beetgepakt. Ook zijn
er klanten die een meisje aan
hun auto niet vertrouwen. De
VAM wil deze ervaringen verza
melen om er in de toekomst be
ter op voorbereid te zijn.
Amerika, in 1986 zakte deze markt
volledig in. De enorme vraag van
uit het Verre Oosten naar vliegtuig
ruimte richting Europa compen
seerde de achteruitgang op de
transatlantische markt. En mede
dankzij deze ontwikkeling zag
Martinair het aandeel van de
vracht in de totale omzet stijgen tot
49 procent.
Martinair slaagde erin op tijd op
de nieuwe richting van de ver
voersstromen in te spelen. Dit was
mogelijk doordat de luchtvaart
maatschappij de beschikking heeft
over een 'convertible' vloot. Vlieg
tuigen die binnen een mum van
tijd om zijn te bouwen van passa
giers- tot vrachtuitvoering en om
gekeerd.
CHRYSLER - Het Amerikaanse
autoconcern Chrysler heeft de
prestigieuze Italiaanse autofabri
kant Lamborghini overgenomen,
zo is gisteren in Modena bekendge
maakt. Chrysler koopt de onderne
ming rechtstreeks van de familie
Mimran uit Genève, die Lamborg
hini in 1980 overnam toen het be
drijf onder regeringstoezicht stond
in verband met financiële proble
men. Wat Chrysler betaalt is niet
meegedeeld.
Het is de tweede transactie van
Chrysler met een Italiaanse sport
wagenproducent. Vorig jaar mei
nam het Amerikaanse concern een
minderheidsbelang in Maserati,
met daaraan gekoppeld de moge
lijkheid om in januari 1996 een
meerderheidsbelang te v
Arbeider en directeur werken vaak zij aan zij in het historisch museum
van Genemuiden. Het ouderwetse vlechten van oer-Hollandse biezenmat- werklozen
ten kan men er van dichtbij meemaken. (foto gpd) personen, ofwel zo'n 3 procent van
Genemuiden: een klein stadje aan
het eind van de Kamper Zeedijk,
waar 90 procent van de bevolking
tot zeer orthodoxe kerkgemeen
schappen behoort (60 procent Ge
reformeerde Bond en 21 procent
de Gereformeerde Gemeente). Te
gelijkertijd een toonbeeld van in
dustriële expansie, waarvan het
einde nog niet in zicht is.
door
Marien van den Bos
Omsloten door polders, rietvel
den en het Zwarte Water gaat men
in deze vroegere Zuiderzeehaven
gewoon z'n eigen gang. Zo wordt
er opnieuw een enorm stuk indus
trieterrein uit de grond gestampt,
voor uitbreiding van de tapijtfa-
brieken, terwijl het bestaande in
dustrieterrein nog maar zo'n zeven
jaar oud is.
Met het werven van bedrijven
van buiten Genemuiden, om zich
op het nieuwe industrieterrein te
vestigen, is het gemeentebestuur
maar weer opgehouden. In de eer
ste plaats is het al de enige kleinere
gemeente in Nederland met meer
industrieterrein dan bewoonde op
pervlakte. Maar in de tweede
plaats is het 'Genemuiden voor de
Genemuiders', erkent PvdA-wet-
houder Van Dalfsen.
Van Dalfsen meldt een aantal
hooguit 30 tot 40
de beroepsbevolking. Een percen
tage dat landelijk alleen kan vóór
komen in uitzonderlijk gunstige
conjuncturele omstandigheden.
Hoewel niet moet worden uitgeslo
ten dat vooral onder de vrouwen
de verborgen door de sterk gere
formeerde aard, niet aan het licht
komt. Genemuiden zou overigens
minstens even veel miljonairs als
werklozen tellen.
"Mijn grootvader plukte 's zo
mers de biezen en vlocht er 's win
ters matten van. Daarmee ging hij
op de fiets naar Duitsland en bleef-
ie soms wel twee weken weg om ze
te verkopen", vertelt een inwoner
van het stadje. Nu heeft de familie
een tapijtfabriek met contacten tot
ver over de landsgrenzen.
"Ik was op dertienjarige leeftijd
blij dat ik van school af mocht, de
fabriek in". Een gepensioneerde
directeur aan het woord, die enkele
jaren geleden wel een tapijtfabriek
met een omzet van 80 miljoen gul
den per jaar aan zijn jongere broer
heeft overgedragen.
Zestig procent van het kamer
brede tapijt dat in Nederland
wordt verkocht, wordt gemaakt in
dit stadje met z'n 7000 inwoners.
Dat is omgerekend zo'n 300.000
meter 'kamerbreed' per jaar. Zestig
procent van de produktie wordt
bovendien geëxporteerd. Maar ook
nieuwe produkten als kunststof
grasmatten voor sportvelden wor
den naar alle windstreken ver
kocht.
Op zoek naar het geheim van de
ze succesformule is niet heen te ko
men om het belang van de calvinis
tische instelling: opvattingen als
'in het zweet des aanschijns zal
men zijn brood verdienen'. Ook de
saamhorigheid van het tot voor
kort zeer geïsoleerde stadje heeft
hiermee te maken. De gesloten
heid die hieruit volgde blijkt bij
voorbeeld uit het feit dat nog altijd
alle fabrieks-eigenaren en verre
weg de meeste werknemers inge-
borenen zijn.
Omdat ook de fabriekseigenaar
na de lagere school de fabriek in is
gegaan, kent hij elk detail van zijn
onderneming en steekt de handen
uit de mouwen als dat nodig is, ook
al worden ze vies. De arbeiders zijn
niet vies van werk en komen bo
vendien van dezelfde lagere
school. Er heerst in zo'n tapijtfa
briek in Genemuiden de sfeer van
'die klus knappen we met z'n allen
op'.
Het gaat goed met alle Genemui-
dense bedrijven. Hoewel er van de
37 tapijtmakers vlak na de oorlog -
toen vooral kokosmatten - op dit
moment slechts 13 over. Zonder
overnames en zonder faillissemen
ten. "Dat kennen we hier niet". Het
overnemen van familiebedrijven
wordt op de een of andere manier
niet netjes gevonden in Genemui
den. En failliet gaan helemaal niet:
je liquideert je eigen bedrijf.
Toen vlak voor de oorlog werd
overgeschakeld op de produktie
van kokosmatten, begon de storm
achtige groei van deze nijverheid
in Genemuiden. Maar ook aan de
vraag naar kokosmatten lijkt een
einde gekomen, om dezelfde reden
als met de biezen: de prijs. Ver-
goeilijkend wordt hier gesproken
over de gemaakte fout om de afge
dankte, verouderde machines, in
Sri Lanka te verkopen, met als ge
volg moordende concurrentie van
die kant. "Maar zoiets doen we na
tuurlijk nooit weer".
De heersende eenkennigheid be
tekent ook dat er geen enkele roep
om verscheidenheid te brengen in
de plaatselijke economie. Toeris
me bijvoorbeeld, vooral de water
sport, dat aan de overkant van het
Zwarte Water in Zwartsluis, van
grote betekenis is geworden, hoeft
helemaal niet van Van Dalfsen.
"Laat dat maar aan de overkant
blijven. Het zoeken naar andere in
komstenbronnen, dat belijden we
alleen met de mond".
De verdraagzaamheid binnen de
eigen woon- en werkgemeenschap
lijkt op die manier een eigen karak
ter te hebben. Vergelijkingingen
met Staphorst worden door de in
woners van Genemuiden dan ook
stellig van de hand gewezen. "De
ondernemers hier hebben een
mondiale kijk op de wereld gekre
gen". Al blijft het opmerkelijk dat
de man soms de hele wereld rond
zwerft en de vrouw niet verder is
geweest dan Zwolle. En de televi
sie heeft in veel SGP-gezinnen nog
niet haar intrede heeft gedaan.
