Muziekprijs
van 3M voor
de altviolist
Henk Guittart
moet meer naar
het publiek toe
'Filmmuseum
Shakespeares liederen
prachtig gedeclameerd
Toneel in kassencomplex
A. Schotpiïjs
voor Leidse
vertaalsters
RENEE EN MONIQUE IN EEN FILM
DONDERDAG 23 APRIL 1987
PAGINA 25
"Wat U maar Wilt". Liederen op tek
sten van William Shakespeare. On
derling verbonden en/of ingeleid
door voordracht van fragmenten uit
de diverse toneelstukken in Neder
landse vertaling. Meta Bourgonjen -
mezzo-sopraan. Maria Stiegelis -
voordracht. Thom Bollen - piano en
Mare Lezwijn - gitaar. Idee en sa
menstelling: Meta Bourgonjen. Ge
hoord op 22 april in de Kapel-zaal.
LEIDEN - Na een concert als dat
van gisteravond bekruipt mij al
tijd de neiging om de lectuur ter
hand te nemen van de auteur,
wiens teksten zijn vertolkt. In dit
geval is dat Shakespeare. Alhoe
wel de Vereniging "Vrienden
van het lied" de teksten van de
liederen had laten afdrukken,
bleef het toch een lastige zaak
om deze te lezen én te vertalen.
Zeker als je nog wilt genieten
van de muziek en de zang. Tel
kens van het blaadje op je schoot
opkijken naar de zangeres en
dan weer terug, omdat je niet
precies begrijpt waar de tekst
over gaat, is onbegonnen werk.
Er was een hoop te beleven
Maria Stiegelis declameerde de
liederen aan elkaar op een over
tuigende en natuurlijke manier.
Ook Meta Bourgonjen en Thom
Bollen werden af en toe bij de de
clamatie betrokken, wat aan de
avond een sfeer van eenheid gaf.
Shakespeare heeft een groot
aantal componisten geïnspireerd
met zijn gedichten. Het is na
tuurlijk vreselijk boeiend om te
horen hoe verschillende versies
van eenzelfde lied gestalte heb
ben gekregen zoals in het geval
van When daisies pied' (van
achtereenvolgens: Arne. Fortner
en Tedescho) en 'It was a lover
and his lass' (van Morley en .War
lock). Niet alleen geeft de tijd een
andere interpretatie, maar ook
de persoonlijkheid van de com
ponist zorgt voor een andere
sfeer en andere kijk op de zaak.
Meta Bourgonjen wist prachti
ge vertolkingen te geven van de
liederen. Met haar wat warme
heldere stem riep ze stemmingen
op van vrolijkheid en liefde, van
dood en verlatenheid en van
schalksheid over de bedrogen
echtgenoot. Thom Bollen bege
leidde haar een groot deel van de
tijd in een klare, duidelijke speel-
trant, waarbij hij geheel opging
in de muziek. Voor de rest van de
begeleiding zorgde de gitarist
Mare Lezwijn. daarbij de luit imi
terend. Ook de introduktie (van
Morley) en een intermezzo (van
de hedendaagse Henze) nam de
gitarist voor zijn rekening. Het
intermezzo werd ragfijn en veel
gevoel voor klankkleur gespeeld.
De introduktie werd enigszins
verstoord door het hinderlijke
geluid van een of andere schuur-
machine
Het geheel was een bijzonder
sfeervolle avond, waar te weinig
mensen bij aanwezig waren.
MONICA SCHIKS
LEIDEN - Het Schönberg Kwar
tet, met de winnaar Henk Guit-
tart (altviool), Janneke van der
Meer (viool), Wim de Jong (viool)
en Hans Woudenberg violoncel
lo) treedt dinsdag 28 april (aan
vang 21.00 uur) op bij de Sti
cking Burcht. Dit kwartet is in
1976 ontstaan uit het uit 14 musi
ci bestaande Schönberg Ensem
ble, dat twee jaar eerder werd
opgericht door leerlingen en oud
leerlingen van het Koninklijk
Conservatorium in Den Haag.
Sinds 1984 treedt het Schönberg
kwartet ook zelfstandig op.
De in 1953 geboren altviolist
Guittart heeft volgens de jury
aan zijn ensemble, het muziekle
ven, en de actuele muziekgeschie
denis een dimensie toegevoegd.
"Hij is niet de individueel stra
lende solist, die alle aandacht
naar zich toe trekt: zijn plaats te
midden van het Schönberg En
semble en kwartet is illustratief
voor zijn persoon".
Evenals bij de programmering
van het Schönberg Ensembele
vormen de werken van de drie
belangrijke componisten van de
Tweede Weense School - Arnold
Schönberg, Anton Webern, en Al-
ban Berg - het hoofdbestanddeel
van het repertoire van het kwar
tet Verder bestaat het repetoire
uit composities van twintigste
eeuwse componisten als Darius
Milhaud. Artur Schnabel, Léos
Janacek. Matthijs Vermeulen,
Conlon Nancarrow, John Cage.
Ruth Crawford, George Antheil,
Charles Ives, Elliot Carter, Luigi
Nono. (foto Robert Schllngermann)
ZAANDAM (ANP) - Theatergroep Hollandia speelt het levensverhaal
..Gust" van Herbert Achternbusch vanaf 27 april in een kassencomplex
in Hoofddorp. De eerste serie voorstellingen loopt tot en met 30 mei. Aan
de voorstellingen die in verband met de zonsondergang 's avonds om
kwart voor tien beginnen, werken mee: Ernst Boreel, Paul Koek. Johan
Simons en Rik van Uffelen.
Het toneelspel werd een paar jaar geleden in Duitsland uitgeroepen tot
het beste van 1985. De schrijver werd niet alleen bekroond, hy werd even
vaak bedreigd met strafmaatregelen en censuur. Achternbusch vertelt
direct en zonder omwegen en wordt gedreven door een verlangen naar
vrijheid en geluk terwijl hij weet dat er slechts wensbeelden zijn.
De alt
violist
Henk
Guittart
rechts
neemt de
3M-prijs
ontvangst.
AMSTERDAM (ANP) - Het
Nederlands Filmmuseum
in Amsterdam moet in de
toekomst meer inspelen op
de behoeften van het pu
bliek. Daartoe moeten vier
verschillende diensten wor
den opgezet: een studiecen
trum, een distributiecen
trum, een filmtheater en
een centrum waar aan een
breed publiek informatie
wordt geboden over de we
reld van de film.
Dat is het belangrijkste beleids
voornemen van het bestuur van
het filmmuseum om het gebrek
aan toegankelijkheid van het mu
seum in zijn huidige vorm op te
lossen. Voorzitter M. Sanders
maakte dit gisteren in Amsterdam
bekend tijdens de presentatie van
het rapport 'Naar een publieksge
richt filmmuseum' dat over de toe
komstmogelijkheden van het mu
seum is opgesteld. Hij overhandig-
AMSTERDAM (ANP) - De Aleida
Schotprijs, groot 5.000 gulden, is
toegekend aan Y. Bloemen e
Wiebes. Beide vrouwen, woonach
tig in Leiden, ontvangen de onder
scheiding morgen voor hun verta
ling van 'Goedenacht' (Abram
Terts) van Andrej Sinjavski. De
prijs van de gelijknamige stichting
wordt eens in de twee jaar toege
kend voor de beste vertalingen van
proza en poëzie uit één van de Sla
vische talen.
de de nota aan minister Brinkman
van WVC, enige subsidient van de
instelling.
Sanders wees de minister er met
een op dat voor de uitvoering van
de plannen het subsidieniveau met
ruim twee miljoen gulden ver
hoogd moet worden tot ongeveer
vijf miljoen gulden. Een bedrag dat
er wat Brinkman betreft, zo viel uit
zijn woorden te beluisteren, ook
vermoedelijk wel zal komen.
Het is de bedoeling dat het 'film
museum nieuwe stijl' over twee a
drie jaar gereed is.
Het veertigjarige filmmuseum
kan volgens Sanders - en ook
Brinkman onderstreepte dit - een
unieke bijdrage leveren aan de ver
sterking van de filmcultuur. Daar
bij moet het zich in eerste instantie
richten op films van Nederlandse
origine of over Nederland en de
voormalige koloniën. Daarnaast
zal veel aandacht besteed moeten
worden aan films die voor de ge
schiedenis van de cinematografie
van belang zijn. Samenwerking
met de internationale filmarchief-
organisatie FIAF wordt daarbij on
ontbeerlijke geacht.
Maar ook met instellingen die de
laatste tien jaar de functie van het
filmmuseum (gedeeltelijk) hebben
overgenomen - het circuit voor de
distributie en vertoning van de
kunstzinnige film, duplicaat-ar
chieven bij wetenschappelijke in
stellingen en conserveringsactivi
teiten met betrekking tot histo
risch filmmateriaal door bij voor
beeld de Rijksvoorlichtingsdienst -
wil het bestuur van het filmmu
seum gaan samenwerken.
De collectie van het museum be
staat uit o.m. 500 Nederlandse - en
18.000 buitenlandse speelfilms,
9.000 documentaires en opdracht
films, ruim 10.000 boeken en
250.000 foto's. Daar wordt nu naar
verhouding weinig mee gedaan.
Het bestuur van het filmmuseum
hoopt met behulp van de gepresen
teerde plannen daar verandering in
te brengen.
AMSTERDAM - In het culturi
nale Hoorndagen gehouden. R
de foto een groep hoornblazers op de plaats
De IJsbreker' in Amsterdam worden tot en met 26 april de Inlernatio-
50 hoornblazers uit tal van landen geven er lessen, lezingen en concerten. Op
DEN HAAG (ANP) - De internatio
nale Jazzprijs 'Bird' van het North
See Jazz Festival is voor dit jaar
toegekend aan altsaxofonist en
klarinettist Piet Noordijk in de ca
tegorie Nederland, voor Europa
aan jde Deense bassist Niels Hcn-
ning Orsted Pedersen en in de
groep Amerika aan altsaxofonist
en trompettist Benny Carter.
De trofeeën, ontworpen door
Thea IJdens, worden op het ko
mende festival uitgereikt. De ge-
lauwerden treden bovendien op 10
juli, de eerste dag van het festival
in Den Haag. op in een concert met
eerdere winnaars van een Bird.
Voor de toekenning van de on
derscheidingen waren er twee ju
ry's, een Nederlandse van vijf ra
diomedewerkers en een zeer uitge
breide internationale van befaam
de jazzkenners.
Piet Noordijk werd voorgedra
gen omdat hij een altsaxofonist en
klarinettist is zonder weerga in de
Nederlandse jazz van na de Twee
de Wereldoorlog en een veelzijdig
musicus die een schitterend even
wicht heeft weten te vinden tussen
'orde' en 'loos gaan', aldus het jury
rapport.
De internationale jury oordeelde
dat Niels Pedersen een Bird heeft
verdiend omdat zijn bijdrage aan
groepen en musici wordt inge
kleurd door zijn Europees-muzika
le afkomt, omdat hij als begeleider
moet worden gerekend tot de beste
ensemble-bassisten en omdat hij
een onovertroffen solist is.
Benny Carter soleert constant op
hoog niveau in een elegante stijl en
met een groot uitdrukkingsvermo
gen, stelt de jury. Hij is de beste
coach die de jazz kent, wat blijkt
uit onder andere zijn platen en op
tredens met Europese groepen in
de jaren dertig. De veteraan speelt
nog steeds goed en leverde een be
langrijke bijdrage aan de ontwik
keling van de jazzmuziek, ook als
componist en arrangeur, naar de
jury heeft vastgesteld.
Rembrandt-ets
blijkt 'n kopie
ENID (AP) - Aan de droom van
een Amerikaanse autohande
laar die dacht een echte Rem
brandt op de kop te hebben ge
tikt voor 60 gulden is een
abrupt einde gekomen. De ets
die hij een aantal jaren geleden
in Amsterdam had gekocht
blijkt een kopie te zijn.
De Amerikaan, Dale Sayre,
kreeg gisteren het teleurstel
lende nieuws van de Newyork-
se kunsthandel Sotheby waar
hij de ets - Christus heelt de zie
ken - wilde veilen, in de hoop er
16.000 dollar voor te kunnen
krijgen.
Ondanks het wat zure einde
vond Sayre het wel een leuke
ervaring om naar New York te
gaan en op televisie te verschij
nen in het ontbijtprogramma
van de ABC. Boos was Sayre al
leen op de directeur van het
Goddard Art Museum in Ard-
more, William Riggs, die Sayre
had doen geloven dat de ets een
origineel was.
Riggs zelf betreurt het voor
val zeer maar zegt dat hij nooit
gezegd heeft dat het een origi
neel is. „Ik heb het geïdentifi
ceerd en niet als echt ver
klaard," aldus Riggs.
Riggs noemde de zaak een
'nachtmerrie' waarmee hij aan
gaf dat hij er blijkbaar slechter
aan toe is dan de eigenaar van
de nep-Rembrandt. Die heeft er
nog een leuk snoepreisje aan
over gehouden.
te studeren bij leraren in het bui
tenland, met name bedoeld voor
het kwartet en hopen we niet uitge
geven werken uit ons repertoire te
laten uitgeven".
Henk Guittart werd geboren in
1953 en kreeg zijn opleiding bij
Jürgen Kussmaul aan het Konink
lijk Conservatorium in Den Haag.
Nog in zijn studententijd richtte hij
het Schönberg Ensemble op. In
1974 had het eerste concert plaats,
niet in Nederland, maar in België,
in het Festival van Vlaanderen
Nu is het Schönberg Ensemble
met z'n dirigent Reinbert de
Leeuw niet meer weg te denken in
Nederland. Er wordt zo authentiek
mogelijk gemusiceerd. Daartoe
studeerden Guittart en zijn kwar
tetleden onder anderen bij Eugene
Lehner in Boston, altist van het
Kolisch Kwartet dat nog met
Schönberg, Berg, Webern en Bar-
tok heeft samengewerkt. Men kan
de beide ensembles gespeciali
seerd in de muziek van de Nieuwe
Weense School noemen, een feit
dat ook in het buitenland wordt er
kend.
De jury, die in dezelfde samen
stelling ook volgend jaar weer zal
aantreden, bestaat uit Frans de
Ruiter, voorzitter, directeur van
het Koninklijk Conservatorium in
Den Haag, Willem van Beusekom,
directeur van de VARA-radio,
Hein van Royen, directeur van het
Concertgebouworkest, Peter
Smids, directeur van het Concert
gebouworkest, en Jan van Vlij
men, intendant van de Nederland
se Opera.
Citaat uit het juryraport: „Zowel
het Schönberg Ensemble als het
Schönberg Kwartet zijn altijd
draaiende gehouden door Henk
Guittart, de financiële zaken, de
publiciteit en het kantoor; pas re
cent is hier enige ondersteuning
gekomen. Beide ensembles wor
den gevoed door de mentaliteit die
Henk Guittart uitdraagt; hun kwa
liteit wordt thans nationaal en in
ternationaal geroemd en dit wordt
bereikt door grote inzet, enorme
energie en een ongeëvenaarde hoe
veelheid repetities ter voorberei
ding van concerten en opnamen".
Het ereconcert, dat vrijdagavond
1 mei in het Muziekcentrum door
beide ensembles met medewer
king van de alt-mezzo-sopraan
Jard van Nes zal worden verzorgd
begint om acht uur. Het program
ma bevat werken van Schönberg,
Webern en Berg.
INTERNATIONALE HOORNDAGEN IN AMSTERDAM
AMSTERDAM (ANP) - Voor het eerst in de Nederlandse filmgeschiede
nis heeft een grote Amerikaanse filmmaatschappij al tijdens de opname
periode de wereldrechten van een Nederlandse speelfilm gekocht.
Het gaat hier om Nouschka van Brakels 'Een maand later'. Deze door
Mathijs van Heijningen geproduceerde speelfilm zal nu over de gehele
wereld worden uitgebracht door Warner Brothers.
In verband met de verspreiding over de hele wereld wordt zowel een
Nederlandstalige als een Engelstalige versie van de film gemaakt. De
hoofdrollen in 'Een maand later' worden vertolkt door Monique van de
Ven en Renée Soutendijk. Het scenario is geschreven door Van Brakel met
medewerking van Ate de Jong en Jan Donkers en is gebaseerd op het
gelijknamige toneelstuk waarmee laatstgenoemde in 1986 zijn debuut als
toneelauteur maakte.
Het betreft een 'relatie'-komedie over de ervaringen van twee vrouwen,
die van leven ruilen. De film wordt in september in roulatie gebracht. De
foto geeft een beeld van de opnamen met rechts Monique v.d. Ven en links
bij het raam Renée Soutendijk. (foto anp»
Minister Brinkman (rechts) van WVC bladert met Filmmuseum-voorzit
ter M. Sanders het aan dit museum gewijde rapport door. <r0to anpi
UTRECHT (GPD) - De alt
violist Henk Guittart heeft
het stipendium, groot hon
derdduizend gulden, van
3M gewonnen. Op 1 mei zal
mr. S.Patijn, commissaris
van de koningin in Zuid-
Holland, het stipendium of
ficieel overhandigen in het
Muziekcentrum, waar het
Schönberg Ensemble en
het Schönberg Kwartet dan
zullen concerteren.
Guittart, die deel uitmaakt van het
door hem opgerichte Schönberg
Ensemble, heeft de prijs in haar ge
heel bestemd voor het verwezenlij
ken van een aantal projecten, die
het ensemble al langere tijd op sta
pel heeft staan, maar door gebrek
aan geld niet kan uitvoeren.
3M (Minnesota Mining and Ma
nufacturing) is een multinational
waarbij in Nederland ongeveer 560
mensen werken. De hoofdvesti-
gign zit in Zoeterwoude. In Neder
land zijn meer dan 14.000 3M-pro-
dukten te koop met betrekking tot
kantoor, automatisering, elektroni
ca, gezondheidszorg, pharmaceuti-
ca, veiligheid, garage, communica
tie, constructie en onderhoud; van
plakband tot videoband, van
schuurpapier tot operatie-instru
mentarium.
Eén van de redenen dat dit laure
aat is ingesteld is het feit dat zoiets
nog niet bestond in deze orde van
grootte in ons land. Het toekennen
van geld aan niet commerciële ob
jecten, aldus 3M-directeur E. Moe,
is gebruikelijk bij 3M en heeft
vooral plaats op het terrein van de
verpleegkunde, waarvoor een gro
te internationale prijs bestaat. De
ze muziekprijs komt voort uit een
nieuw initiatief. Het stipendium
zal in elk geval ook de eerstvolgen
de vier jaren worden toegekend.
Henk Guittart zelf wist nog
slechts veertien dagen dat hij lau
reaat zou zijn. „Ik wist wel, dat ik
volgende week vrijdag hier in het
Muziekcentrum moest spelen en
ook dat het programma zou wor
den omgegooid van Amerikaanse
muziek naar werken van Webern
en Schönberg, maar het waarom
van dat alles was me niet bekend".
In zijn dankwoord na afloop van
de officiële bekendmaking giste
renmiddag in het Muziekcentrum
zei Guittart, dat de toekenning van
de prijs wat hem betreft onlosma
kelijk verbonden is met het door
hem opgerichte Schönberg En
semble. ,,Ik stel mij voor met be
hulp van het 3M-stipendium onder
meer de volgende projekten te on
dersteunen en te realiseren: onder
zoek en publicaties op het gebied
van de Verein für musikalische
Privataufführungen, de door
Schönberg in het leven geroepen
vereniging, die in zovele opzichten
ons tot voorbeeld dient. Dit ter ge
legenheid van een groots Verein-
festival".
„Dat moet dan in samenwerking
met Schönberg-Institute in Los
Angeles tot stand komen en niet al
len daar worden uitgevoerd, maar
ook in Nederland en wellicht ook
in Londen", zo vulde Reinbert de
Leeuw, leider van ensemble, later
„Verder", aldus de winnaar, ho
pen we vooronderzoek en redactio
neel werk te doen voor een tv-serie
over leven en werk van Schönberg,
commercieel niet haalbare platen
uit te brengen, onderzoek te doen
voor de specifieke uitvoerings
praktijk van het Schönberg En
semble en het Schönberg Kwartet,
