Toch verscherpte aanpak vluchteling Vrouw als crimineel een onbekende Geen regel voor bepalen armoede CDA schoorvoetend achter kabinet Satanskerk: bananen als seks en religie Omvang bouwfraude lijkt mee te vallen VRIJDAG 10 APRIL 1987 PAGINA 3 Dit zei de Amsterdamse officier DEN HAAG (GPD/ANP) - De Tweede Kamer is vannacht na een marathondebat van van justitie, mr. J. Koers, gisteren meer dan 14 uur schoorvoetend akkoord gegaan met de voorstellen van het kabinet om ^ege{Jrdf 1®id®r van de Satanskerk de toelating van vluchtelingen aan strengere regels te binden. Tot het laatste moment 'meester™ de tempel^olgens bleef het onzeker of de kabinetsplannen op de steun van het CDA mochten rekenen. de officier is hij de verantwoorde lijke man voor de belastingfraude AMSTERDAM (ANP) - De Kerk van Satan, die zichzelf een religieu ze orde noemt, is een puur com merciële instelling die fors geld verdient met seksshows in de „kerkgebouwen" op de Amster damse Wallen. Het zou zot zijn acti viteiten als seks met bananen van de uit het zwart ontklede broeders en zusters tot rituelen te bestempe len. Hun 'collectanten' halen alleen maar tegen geld mensen binnen bij de seksshows. De bedragen die be zoekers betalen zijn geen donaties, maar gewoon inkomsten voor de kerk. Jaarlijks moet de Kerk van Satan in Nederland ruim een mil joen gulden omzetbelasting beta len. Maar bij de stemming kozen de christen-democraten uiteindelijk de zijde van het kabinet om een dreigend conflict te voorkomen. Van de 29 moties werden er slechts vijf aanvaard, die handelden over details. De discussie in de Kamer spitste zich toe op de vraag of vluchtelin gen het recht zouden behouden om in Nederland asiel te vragen. Het kabinet wil vreemdelingen, die slechts om economische redenen naar ons land komen of in een an der Westeuropees land asiel had den kunnen aanvragen, onmiddel lijk terugsturen. Die vluchtelingen krijgen dan niet de gelegenheid om de rechterlijke uitspraak van een kort geding tegen hun uitwijzing in ons land af te wachten. Volgens minister Van den Broek (buitenlandse zaken) dwingen wetswijzijzingen in de landen om ons heen dwingen tot maatregelen om het beeld dat iedere vluchte ling hier voor jaren onder de pan nen is te doorbreken. Kamerlid Van Traa (PvdA) verbond daaraan de conclusie dat Nederland dus blijkbaar zijn normen over een asielbeleid aan het buitenland ont leent onder het motto „al te goed is buurmans gek". Van der Broek zei het echter noodzakelijk binnen Eu ropa tot een eenduidig asielrecht te komen. Dit was een brede Kamermeer derheid met hem eens. De Kamer stelde zich echter ook op het stand punt dat de rechtsbescherming van vluchtelingen niet mag wor den aangetast. Dat betekent dat geen enkele vreemdeling bij voor baat mag worden uitgesloten en asiel moet kunnen aanvragen. Wordt het verzoek afgewezen, dan moet daartegen beroep bij de rechtbank kunnen worden aange tekend en moet de asielzoeker de rechterlijke uitspraak kunnen af wachten. Ook het CDA eiste die waarborg. De kritiek richtte zich dan ook met name op staatssecretaris Kor- te-van Hemel (justitie), die weiger de te garanderen dat elke vluchte ling een rechterlijke uitspraak in Nederland mag afwachten. Vol gens haar behouden vluchtelingen voldoende rechten, omdat kort geding kunnen aanspannen. Dat de uitspraak er niet meer toe doet omdat de vluchteling dan al is teruggestuurd, mocht de staatsse cretaris niet op andere gedachten brengen. Het CDA meende uitein delijk, tot verbazing van de opposi tie, dat de rechtswaarborgen van de asielzoeker toch niet zouden worden aangetast. De goedkeuring van het kabi netsbeleid betekent dat een groot aantal vluchtelingen met meer in ons land wordt toegelaten. Volgens Korte-van Hemel is ongeveer de helft van het aantal asielverzoeken ongegrond. Door een directe uit wijzing kunnen de aanvragen van bonafide asielzoekers sneller wor den afgehandeld. Verwacht wordt dat dit jaar 15.000 asielverzoeken worden ingediend, drie maal zo veel als vorig jaar. De luchtvaartmaatschappijen \vordt op straffe van forse boetes verboden vluchtelingen zonder vi sum te vervoeren. Daarmee wordt een deel van de uitvoering van het asielbeleid in handen gelegd van gezagvoerders van vliegtuigen. Maar volgens de staatssecretaris van ruim vijf miljoen gulden kunnen bonafide vluchtelingen 1979 tot en met 1983, die inmiddels zonder papieren zich dan nog altijd met honderd procent boete is ver wenden tot de Nederlandse ambas- hoogd tot ruim tien miljoen gul- sade. den. Koers eiste twaalf maanden gevangenisstraf. Justitie vecht al jaren tegen de stelling van de Satanskerk (ge sticht door de Amerikaan Anton LaVey) dat de erotiek in de gebou wen van de kerk in de rosse buurt van de hoofdstad religieuze uitin gen zijn van moeder-overste en haar discipelen. Invallen en kort gedingen waren nodig om een ant woord te krijgen of de Satanskerk, die in Nederland 15.000 leden zou hebben, zich beig houdt met seks of met religie. Steunfraude Rechtbankpresident mr. G. Bo- dewes las gisteren uitgebreid voor uit het ooggetuigeverslag van de rechercheurs, die in verband met het onderzoek dergelijke seks shows bijwoonden. Naast de leider van de kerk stonden tien mannen en vrouwen, broeders en zusters van de Satanskerk, terecht wegens steunfraude. De tien zouden een uitkering hebben gekregen, terwijl ze geld verdienden met het opvoe ren van seksshows in de Walburga- abdij, of de andere drie kerken op de Wallen. Velen kregen ook geld van de Satanskerk voor hun studie aan het Satanisch Seminarium. Tegen de 32-jarige moeder-over ste van de Satanskerk eiste de offi cier twee weken voorwaardelijke gevangenisstraf wegens het ten on rechte innen van een paar duizend gulden van de gemeentelijke socia le dienst. Tegen de negen andere broeders en zusters, van wie som mige in het Satanszwart waren ge kleed met het satanskruis op de borst, eiste mr. Koers een paar we ken voorwaardelijke gevangenis straf of schuldigverklaring zonder oplegging van straf (voor wie de ten onrechte ontvangen uitkering had terugbetaald). Alle leden van de Satanskerk ontkennen een salaris te hebben ontvangen voor hun diensten in en om de 'kerkgebouwen' in de rosse buurt. Ze hadden wel 'gecollec teerd' of meegedaan aan seksritue- len, maar het geld dat ze hiervoor kregen, 250 gulden per week, werd meteen in de kas van de kerk ge stort. Moeder-overste erkende dat ze voor de zwarte missen geld ge kregen had voor haar kleding. „Maar die missen en diensten toch naakt werden uitgevoerd?", aldus een verbaasde rechtbankpresi dent. De rechtbank doet 23 april uit spraak in de zaak tegen de tempel- meester, de moeder-overste en de negen broeders en zusters. Vrijwel allen werken nog steeds in de Sa tanskerk in dezelfde met seks doorspekte diensten. Autobezit en voedingsgedrag zeggen niets DEN HAAG (ANP) - Armoede in Nederland is nauwelijks te definië ren. Er zijn vier bruikbare formu les voor het bepalen van wat de 'echte minima' zijn, maar dan nog verschillen de uitkomsten aanzien lijk. De meeste voor de hand lig gende definities zijn onbruikbaar. Het bezit van een auto bijvoor beeld zegt niets. Dat zeggen onderzoekers van de Rijksuniversiteit Leiden en de Er asmus Universiteit Rotterdam in een onderzoek op basis van gege vens die in 1983 zijn verzameld. Mi nister De Graaf (sociale zaken) heeft de rapportage gisteren in Eerste en Tweede Kamer aangebo den. Volgens de wel bruikbare defini tie van het echte minimum van So ciale Zaken zou 5,7 procent van de Nederlandse huishoudens in ar moede leven. Het gaat om de groep die een eenmalige uitkering krijgt. Hantering van een minimum basis behoefte volgens de sociale dienst in Leeuwarden (waarin ook reke ning wort gehouden met kosten van clubs, visite, reizen, vakantie en dergelijke) zou betekenen dat 10,9 procent op of onder de armoe degrens leeft. Ook inkomenswaar dering (15 procent) of een basisin komen (20,4 procent) zijn bruikba re, zij het subjectieve definities. Tot de negen definities die vol gens de onderzoekers niet deugen behoort de autobezitdefinitie. Vol gens deze definitie behoort wie geen auto heeft tot de laagste inko mens. Ook de minimum voedings definitie, wie meer dan 35 procent van het inkomen aan voeding uit geeft, is niet geschikt. Hantering van deze definitie betekent dat 33 procent van de huishoudens met een inkomen van meer dan 120.000 Overlast door legeroefening OOSTELBEERS (ANP) - Oefe nende militairen hebben gistere avond grote overlast veroozaakt in het Brabantse Oostelbeers. Bij de rijkspolitie en bij het alarmnum mer 0011 kwam "een pittig aantal" telefoontjes binnen van mensen die last hadden van grote wolken traangas. Ook door rookbommen werd behoorlijk overlast veroor zaakt. Een woordvoerder van de rijkspolitie heeft dit meegedeeld. Volgens hem hebben veel meer mensen last gehad van de rook. "Niet iedereen grijpt meteen naar de telefoon". Verschillende men sen hebben het volgens de zegs man "knap benauwd" gehad. De politie weet niet waar de oefe nende militairen thuishoren. Daar wordt een onderzoek naar inge steld. De politie wil er bij de mili taire autoriteiten op aandringen dit soort overlast in de toekomst te voorkomen. AMSTERDAM (ANP) - De Am sterdamse stadsarcheoloog dr. J. Baart vertrekt volgende week met zeven medewerkers naar het eiland Sint Maarten om daar met vier Antilliaanse collega's onder zoek te doen naar de overblijfse len van het in 1632 gebouwde Fort Amsterdam. Het gaat om een project van twee maanden in opdracht van de regering van de Antillen. Het Fort Amsterdam op het Frans/Nederlandse Sint Maarten ligt op een kleine landtong en is, aldus Baart, het laatste grote cul turele overblijfsel uit vroegere tijden op het eiland. De fortres- ten zijn overwoekerd door struikgewas en zijn „het domein van pelikanen en kolibries". Ar cheologisch onderzoek op Sint Maarten is volgens Baart juist nu van groot belang omdat er veel hotels voor toeristen worden ge bouwd. Dat betekent doorgaans veel gewoel in de grond en dus een buitenkansje voor archeolo gen. Het onderzoek naar het Fort Amsterdam op Sint Maarten be- Fort Amsterdam bewaart geheim van St Maarten staat uit het werken op land en in de wateren erom heen. De fortresten op het land worden vooral in kaart gebracht en gefo tografeerd. De bodem van de zee rond de landtong zal in een straal van een kilometer door duikers worden onderzocht op histori sche voorwerpen en mogelijke scheepswrakken. Sint Maarten, een van de bo venwindse eilanden van de Ne derlandse Antillen, werd in 1493 door Columbus ontdekt. Het ei land ging in 1631 in Nederlandse handen over. Een jaar later werd het fort gebouwd. Het verdedi gingswerk werd in de loop der tijden in feite half Nederlands, half Spaans, aldus Baart, omdat de Spanjaarden er tijdens hun overheersing van het gebied ook het nodige aan versleutelden. Baart acht zijn onderzoek op Sint Maarten met name ook van belang, omdat mogelijk tevens meer bekend wordt over de oor spronkelijke Indiaanse bevol king van het eiland. Het gaat om of de Caribiërs of de Arawakken, daar zijn de deskundigen het nog niet over eens. De onderzoekers menen dat defi nities gebaseerd op bestedingen en de hoogte van de vaste lasten niet geschikt zijn om het aantal mensen dat in armoede leeft te bepalen. Ze worden teveel door wisselende omstandigheden beïnvloed. In het algemeen zijn veel minima te vinden onder alleenstaanden zonder werk, één-oudergezinnen, twee- en meerpersoonshuishou- dens zonder werk en bejaarden. Woonlasten De onderzoekers hebben ook naar vaste lasten gekeken, die vol gens hen betrekking hebben op uitgaven die op korte termijn niet of nauwelijks kunnen worden beïnvloed. Vooral niet-bejaarde al leenstaanden en één-oudergezin nen hebben vaak hoge en bejaar den vaak lage vaste lasten. Woon lasten vormen ongeveer de helft van de totale vaste lasten. Daarna volgen de energiekosten, die als percentage van het inkomen het hoogst zijn bij de laagste inko mensgroepen en bij één-ouderge zinnen en echtparen zonder werk en met kinderen. De post verzeke ringen komt op de derde plaats. Rente en aflossing blijken een gering aandeel te hebben in de to tale vaste lasten. Dat verandert als gekeken wordt naar de huishou dens met schulden. Van de echte minima is dat ongeveer een kwart. De huishoudens met schulden blij ken hogere vaste lasten te hebben dan huishoudens zonder schulden, óók als de post schulden er niet bij wordt betrokken. Eveneens een gering aandeel in de vaste lasten hebben heffingen, studiekosten, huisdieren, telefoon en openbaar DEN HAAG (GPD) - De omvang van de fraude met bouwsubsidies bedraagt zeker geen miljarden en zelfs geen honderden miljoenen, maar er is in een aantal gevallen wel geknoeid met de opgave van de stichtingskosten. Dat blijkt uit onderzoeken naar de subsidiefrau de door het ministerie van volks huisvesting. De resultaten zullen binnen enkele weken worden aan geboden aan de parlementaire en quêtecommissie die de fraude on derzoekt. Aanleiding voor de onderzoeken waren berichten dat het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds in Heer len en andere beleggers gefrau deerd zouden hebben met bouw subsidies. Het gaat in het totaal om drie onderzoeken. Twee daarvan waren bedoeld om alsnog de juist heid van de opgegeven stichtings kosten te controleren. Een van de twee onderzoeken betrof een steekproef bij 86 beleg gers naar 187 complexen waarvoor de subsidie al was vastgesteld. Bij het andere zijn alle complexen waarvoor de subsidie nog niet was vastgesteld, onderzocht. Bij 80 pro cent van de bouwprojecten waren de opgegeven stichtingskosten volgens de bouwkostendeskundi gen redelijk, in een aantal gevallen Celstraf voor mr. Moskowicz AMSTERDAM - Als het maat schappelijk leven van vrouwen hetzelfde zou zijn als dat van man nen, zou er tussen de geslachten nauwelijks verschil zijn in omvang van de criminaliteit. Dit was al in 1905 de overtuiging van de crimino loog W. A. Bonger en die is van daag de dag nog even actueel. Maar erg veel onderzoek naar de daad werkelijke oorzaken waarom vrou wen slechts tien procent van de ge registreerde delicten plegen (en ook nog minder erstige dan man nen) is er ook sinds die tijd nauwe lijks gedaan. door Patricia van der Zalm Voor dr. G. J. Bruinsma van de Universiteit Twente was dit giste ren tijdens het door de Nederland se Vereniging voor Criminologie georganiseerde congres Vrouw en criminaliteit reden om de aanwezi gen op de vingers te tikken. „Het is betreurenswaardig te moeten con cluderen da de afgelopen tien jaar niet of nauwelijks iets is onderno men om de achterstand in kennis op dit terrein weg te werken. Een systematische bestudering van de vrouw als dader ontbreekt in Ne derland volledig en wordt overge laten aan individuele onderzoe kers, die echter op de vingers van een hand zijn te tellen". Voor de Vereniging was dit de belangrijkste reden om er nu een tweedaags congres aan te wijden, dat op de eerste dag al druk be zocht werd door circa zeshonderd criminologen, studenten, hulpver leners en mensen uit het strafrecht. Winkeldiefstal Feit is dat vrouwen in ons land verantwoordelijk zijn voor ongever tien procent van de geregistreerde delicten. Dat percentage is overi gens overal ter wereld ongeveer ge lijk. Vrouwen beroven, mishande len en vernielen zelden en ook van het plegen van inbraken zien zij doorgaans af. Zij beperken zich meestal tot de kleine criminaliteit, de winkeldiefstallen, hoewel de ab solute cijfers vreemd genoeg weer laten zien dat relatief meer mannen winkeldiefstallen plegen. Over de oorzaken van dit ver schillend crimineel gedrag van vrouwen en mannen wordt in cri minologische en feministische kringen druk gespeculeerd maar echt aangetoond is er nog nauwe lijks iets. In de criminologische hoek is voor wat betreft vrouwen tot nu toe vooral gezocht in de rich ting van biologische en fysiologi sche factoren - 'de aard van het beestje', maar erg overtuigend is dat materiaal volgens dr. G. Bruinsma niet. Er is meer onderzoek, meer ken nis nodig. En vooral ook meer aan dacht voor de rol die vrouwen in de maatschappij hebben, welke maat schappelijke oorzaken er zijn die maken dat vrouwen zoveel braver lijken dan mannen. En waarom zij zoveel minder dan mannen in her haling vallen met het plegen van bepaalde delicten. Mevrouw dr. E. Lissenberg, hoofd van de sector sociologie van de SISWO in Amsterdam, vindt onderzoek naar de relatie tussen emancipatie en criminaliteit van belang. „Vrouwen niet vastpinnen op hun biologie, maar hun gedrag in de breedte bestuderen, kijken naar welk soort gedrag vrouwen vroeger niet en nu wel vertonen. Dus niet meer: hen met mannen vergelijken, omdat mannen dan de norm blijven. Daar moeten we tij delijk vanaf stappen". Uit de criminologische literatuur blijkt dat mannelijke daders als on derzoeksterrein veel interessanter worden gevonden. Vrouwelijke da ders doen nog voornamelijk dienst als vergelijkingsmateriaal of als controlegroep. Daardoor blijft de criminologie steken in het maken van vergelijkingen tussen mannen en vrouwen, seksen die door hun maatschappelijke rollen eigenlijk niet goed te vergelijken zijn. Gegevens van drs. A. van der Heyden, hoofd misdaadanalyse van de Centrale Recherche Infor matiedienst (CRI) en oud-mede werker van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) tonen dat bijvoorbeeld aan. Uit CBS-gege- vens blijkt dat in 1985 50 procent van de ondervraagde vrouwen van 15 jaar en ouder vooral zwartrijdt in het openbaar vervoer. Bij man nen ligt de nadruk op het rijden on der invloed. Meer mannen dan vrouwen hebben een auto en zij zullen dus eerder onder invloed rij den. Zonder auto groeit de kans op zwartrijden in tram of bus. Lagere straffen Om nog even bij de verschillen in crimineel gedrag tussen mannen en vrouwen te blijven: vrouwen krijgen doorgaans lagere straffen. Niet omdat politie en justitie zo ridderlijk zouden zijn maar omdat vrouwen doorgaans minder ernsti ge delicten plegen, die niet als heel bedreigend voor de maatschappij worden gezien. Bovendien spelen bij hen persoonlijke omstandighe den mee (kinderen thuis) en is het delict waarvoor ze terecht staan meestal het eerste - en vaak ook het laatste. Plegen vrouwen echter een zwaar misdrijf dat doorgaans door wordt begaan, dan wor- waren ze te hoog, in een aantal ge vallen te laag. In lang niet alle ge vallen kan daarbij echt over fraude worden gesproken. Een groot probleem is dat de (in middels verbeterde) subsidierege ling zo vaag was. Zo was niet gere geld hoe de bouwrenteverliezen precies berekend moeten worden. In praktijk blijken daar verschil lende mogelijkheden voor te zijn. Bedrijven gebruikten het ene jaar de ene, en het andere jaar de ande re mogelijkheid, afhankelijk van wat gunstiger uitkwam. Ook in de kosten van leegstand zijn grote va riaties gevonden. Deze mogen ge durende een jaar na de oplevering in de stichtingskosten worden doorberekend, maar in praktijk houden beleggers vaak een langere termijn aan. Er zijn verschillen van een paar duizend gulden gevon den. Het derde onderzoek had tot doel om te bekijken of het nog mo gelijk is om woningen die meer dan vijftien jaar geleden gebouwd zijn, te controleren. Dat blijkt niet te kunnen, is de conclusie. Bedrij ven hoeven hun boekhouding vol gens de wet niet langer dan tien jaar te bewaren en in de praktijk blijken de meeste bedrijven hun boeken na die tijd ook te vernieti gen. Daardoor is het voor accoun tants onmogelijk na te gaan of er met de opgave van de stichtings kosten geknoeid is. De onderzoeken van het ministe rie zegt overigens niet alles. Zo zijn de boekhoudingen van betrokken aannemers buiten schot gebleven. Er is wel gekeken naar bijzondere tergu betalingen van aannemers aan beleggers. Maar bewuste knoeierijen in een boekhouding kunnen alleen naar boven komen als die vergeleken wordt met de boekhouding van zelf. Moskowics ROERMOND (ANP) - De recht bank in Roermond heeft gisteren de 33-jarige advocaat mr. Baruch Moszkowicz uit die plaats vier we ken gevangenisstraf opgelegd voor het besturen van een auto terwijl hem de rijbevoegdheid voor een half jaar was ontzegd. Ook kreeg hij geldboetes voor in totaal ruim 5000 gulden wegens overschrijdin gen van de maximumsnelheid en roekeloos rijden, terwijl hem de rij bevoegdheid voor nog eens 17 maand is ontzegd. Het komt volgens hem maar hoogst zelden voor dat een advo caat een gevangenisstraf krijgt. Volgens de Raad van Toezicht op de Orde van Advocaten zullen er, zolang de de onvoorwaardelijke gevangenisstraf nog niet onherroe pelijk is geworden, er geen tucht rechtelijke straffen tegen Mosko wicz worden getroffen. Dit kan la ter wel gebeuren wanneer hij tot in hoogste instantie tot een onvoor waardelijke celstraf wordt veroor deeld. den zij extra hard aangepakt, zo meent Bruinsma. De wel door feministische crimi nologen gehanteerde stelling dat gewelddadig gedrag van vrouwen al snel wordt bestempeld als 'pa thologisch' en van mannen als 'ge woon crimineel' is volgens Bruins ma niet terug te vinden in cijfers en harde feiten. Mannen en vrouwen krijgen volgens hem in ons land ongeveer even vaak TBR en in strafzaken wordt voor vrouwen niet vaker om psychiatrisch advies gevraagd dan voor i Buikhuizen wijst 'sociale' aanpak criminaliteit af ASSEN (ANP) - De door de commissie-Roethof voorgesta ne aanpak van kleine criminali teit zal volgens de Leidse hoog leraar prof. dr. W. Buikhuisen weinig zoden aan de dijk zet ten. Hij zei dat gisteren op een symposium over kleine crimi naliteit in Assen. Met haar be roep op sociale controle ne geert de commissie-Roethof het feit dat de maatschappij net als haar criminelen harder is geworden, aldus Buikhuisen. Buikhuisep vindt dat de commissie-Roethof zich op twee soorten criminelen had moeten richten. Ten eerste zijn dat de criminelen die al op jon ge leeftijd met justitie in aanra king komen en die vervolgens bij herhaling opnieuw worden veroordeeld. Deze categorie, die vijf a tien procent uitmaakt van alle delinquenten, is ver antwoordelijk voor meer dan de helft van alle gepleegde mis drijven. De tweede categorie wordt gevormd door de verslaafde criminelen, die met een behoef te van één gram heroïne per dag ieder jaar voor rond een half miljoen gulden moet stelen (helers betalen gemiddeld tien a twintig procent van de waar de van het gestolen goed). De door de commissie voorgestane aanpak (voorkomen via sociale controle) haalt volgens Buik huisen bij dergelijke mensen niets uit. Chronisch verslaafde crimi nelen moeten volgens de Leid se hoogleraar strenger gestraft worden. Verslaafden moeten in het kader van het gedoogbeleid van het ministerie van justitie óf gratis heroïne verstrekt krij gen óf gedwongen worden zich te laten behandelen, desnoods in het kader van tbr. Voor het begaan van crimina liteit geldt een soort vliegwiel theorie, zegt Buikhuisen. Is de zaak eenmaal in beweging, dan gaat men als het ware vanzelf door. Ook grote criminelen zijn doorgaans klein begonnen. Daarom moet, in tegenstelling tot de gangbare opvattingen op dit gebied, juist van jongeren weinig door de vingers worden gezien.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 3