Communisten mogen
formeren in Italië
Turkije ziet af van provocatie
Japan wil spoedoverleg met
VS over handelsconflict
Mariniers van
VS-ambassade
beschuldigd
van spionage
Vrouw wordt nieuwe informateur
Omstreden
Israëlische
generaal Sella
stapt op
Thatcher in
Sowjet-Unie
hartelijk
ontvangen
Zelfmoord
Zuidafrikaanse
minister
ALLE DAGEN PRIJS BU DE CODI.
Prijsstijgingen in Polen
Griekse premier Papandreou ziet harde opstelling beloond
MAANDAG 30 MAART 1987
ROME (GPD) - President Cossiga heeft de communistische kamervoorzitter Nilde Iotti
benoemd tot informateur. Hiermee heeft president Cossiga een verrassende wending
gegeven aan de Italiaanse kabinetscrisis. Iotti moet de president informeren over 'de
mogelijkheid in de gegeven omstandigheden een regering te vormen die over een meer
derheid in de kamer kan beschikken'.
Premier Thatcher schudt de hand van een Russische vrouw tijdens de stadswandeling in Moskou gisteren.
Thatcher is de eerste premier die sinds 12 jaar een bezoek aan de Sowjet-Unie brengt. (foto apj
Als zij hier niet in slaagt dan zullen
vervroegde verkiezingen niet te
vermijden zijn.
In theorie zou de nieuwe rege
ring er een kunnen zijn zonder de
christen-democraten, maar met de
op één na grootste partij, de com
munisten. Afgezien van de waar
schijnlijkheid hiervan, wijst dit op
de veranderde positie van de com
munisten in de landspolitiek. Na
ruim 40 jaar buiten de regering te
zijn gehouden, krijgen zij nu een
beslissende rol in de oplossing van
de crisis.
Partijleider Natta heeft dan ook
ogenblikkelijk voorgesteld een
coalitie te vormen van alle partijen
die tegen vervroegde verkiezingen
zijn en vóór het houden van de
volksstemmingen over de rechter
lijke macht en de kernenergie.
Hiermee brengt hij de socialisten
in een lastig parket: zij zijn zo hard
voor de volksstemmingen (en dus
Arrestatie
De extreem-rechtse Italiaanse
terrorist Francesco delle Chiaie is
zaterdag in Caracas gearresteerd.
Samen met Delle Chiaie werden in
een appartement in Caracas drie
personen, onder wie een jonge
vrouw, aangehouden. Een Italiaan
se officier die deskundig is op het
terrein van het terrorisme is naar
Caracas vertrokken om Delle
Chiaie te identificeren. Hij wordt
ervan beschuldigd betrokken te
zijn geweest bij de aanslag op het
station van Bologna in augustus
1980, waarbij 85 mensen omkwa
men.
Redding
Zeventien Cubaanse vluchtelin
gen die urenlang in een oestervaar
tuig op zee ronddobberden, zijn za
terdag bij Florida opgepikt door de
Amerikaanse kustwacht. Een 74-
jarige vrouw, die er fysiek slecht
aan toe was, werd samen met haar
dochter per helikopter naar het zie
kenhuis vervoerd. De vluchtelin
gen verklaarden dat zij zo'n 30 uur
op zee hadden rondgezworven. Ze
hadden zien in leven gehouden
met oesters en water.
Gevechten
Bij gevechten tussen leden van
twee Zoeloe-stammen bij Ladys-
mith, in het noorden van de Zuid-
afrikaanse provincie Natal, kwa
men gisteren 19 mensen om het le
ven. De ongeregeldheden braken
rond vijf uur 's ochtends uit in het
afgelegen district Msinga-Toegela.
tegen vervroegde verkiezingen),
dat zij er Andreotti's formatiepo
ging op hebben laten stuklopen en
zo goed als de doodsklok hebben
geluid over de huidige coalitie.
Maar daarmee zijn ze nog niet be
reid de tweede viool te spelen in
een links kabinet en ze hebben al
laten doorschemeren niet op Nat-
ta's voorstel te zullen ingaan. Een
duidelijk antwoord zullen ze moe
ten geven op hun partijcongres dat
morgen in Rimini begint. Hun
'nee' wordt overigens vergemakke
lijkt door de weigering van libera-
len en sociaal-democraten, waar
door Natta's droomkabinet bij
voorbaat geen meerderheid kan
behalen.
Nilde Iotti zal dus weinig anders
kunnen doen dan constateren dat
de huidige coalitie ter ziele is en
een alternatieve meerderheid niet
bestaat.
ATHENE - De voorspelling dat het
tussen Griekenland en Turkije tot
een 'warm weekeinde' zou komen,
is alleen meteorologisch uitgeko
men. De crisis rondom het Turkse
exploratievaartuig Sismik-1, dat
zaterdag uitvoer om naar olie te
speuren in delen van de Egeische
Zee die door Griekenland als eigen
territoriaal gebied worden be
schouwd, werd in een klap bezwo
ren door de Turkse premier Ozal.
Hij verklaarde in Londen dat het
schip binnen de Turkse territoriale
wateren zou blijven zolang ook
Griekenland zich zou onthouden
van exploratie buiten de eigen wa
teren.
door
Frans van Hasselt
Inderdaad bleef de Sismik het
hele weekeinde verscholen in de
Golf van Saroz, niet ver van de
Dardanelles en werden de oor
logsschepen die haar escorteerden
teruggetrokken. Of de situatie zo
ontspannen zal blijven, moet wor
den afgewacht - de vorige crisis
rondom de verrichtingen van de
Sismik, in 1976, duurde een hele
zomer en kende vele terugtrekkin
gen en opflikkeringen. Maar op
TEL AVIV (GPD/AP) - De Israëli
sche luitenant-kolonel Aviem Sella
heeft gisteren zijn aftreden aange
kondigd als bevelhebber van de op
een na grootste Israëlische lucht
machtbasis Tel Nof. Sella is er door
een Amerikaanse rechtbank van
beschuldigd de Amerikaan Jona
than Pollard als spion voor Israel
te hebben gerecruteerd.
Volgens de ontslagbrief van Sel
la is hij uit eigen vrije wil tot het
besluit gekomen om de vertroebel
de Israëlisch-Amerikaanse betrek
kingen weer een kans op verbete
ring te geven en om het belang van
de joodse gemeenschap in de Ver
enigde Staten te dienen.
Over de benoeming van Sella op
deze prestigieuze post, een dag na
der veroordeling van Pollard, was
groot politiek rumoer ontstaan tus
sen Washinton en Jeruzalem. De
Amerikaanse minister van defen
sie Caspar Weinberger liet er geen
misverstanden over bestaan dat de
relatie tussen Israël en de VS on
herstelbare schade had opgelopen.
Voorlopig zouden alle contacten
met de Tel Nof-basis worden ver
meden.
Inmiddels is een parlementaire
subcommissie begonnen met een
onderzoek, dat binnen enkele da
gen kan zijn afgerond. De commis
sie sluit het niet uit dat de uitslag
het Israëlische kabinet ten val kan
brengen.
korte termijn lijkt de rust verze
kerd.
De Turkse stap terug valt voor
een deel toe te schrijven aan pres
sie van de NAVO-bondgenoten en
vooral van de EG, waarvan Ankara
op zeer korte termijn het lidmaat
schap wil aanvragen. De Turkse
minister voor EG-zaken, Ali Bozer,
die juist op bezoek was in Brussel,
kreeg daar van de commissaris
voor Mediterrane zaken, Cheysson,
te horen dat het verwekken van
spanningen in de Middellandse
Zee niet bevorderlijk zou zijn voor
de goodwill waarmee zo'n verzoek
zou worden ontvangen.
De staat van paraatheid waarin
de Griekse strijdkrachten vrijdag
waren gebracht bleef dit weekein
de gehandhaafd, maar de gemoe
deren zijn gekalmeerd. Ook de
koopwoede die vrijdag en zaterdag
de supermarkten beheerste, zal nu
ook wegebben, al was het alleen
maar omdat veel winkels door hun
voorraden heen zijn.
Stakingen
De Griekse premier Andreas Pa-
pandreou heeft alle reden tot vol
doening over de harde en waar
schuwende opstelling die hij vrij
dag koos. Hij oogstte veel lof, ook
van een leider van een kleine
rechtse oppositiepartij als Stefano-
MOSKOU (DPA/RTR/AP) - Het
onofficiële deel van het vijfdaagse
bezoek van de Britse premier Mar
garet Thatcher aan de Sowjet-Unie
is in opmerkelijk hartelijke sfeer
verlopen, zo zeiden Britse zegslie
den gisteren. Zowel de Russische
leiding als de Russische bevolking
hebben de premier en haar minis
ter van buitenlandse zaken sir
Geoffrey Howe met open armen
ontvangen. Vandaag beginnen de
officiële besprekingen met de Rus
sische partijleider Michail Gor-
batsjov.
Thatcher is de eerste Britse pre
mier die sinds 12 jaar een bezoek
brengt aan de Sowjet-Unie. Zater
dag werd ze na haar aankomst in
het Kremlin begroet door partijlei
der Gorbatsjov en zijn vrouw Rai-
sa. In de besprekingen van van
daag staat de kwestie van de euro
raketten centraal. Londen wil dat
Moskou bereid is de nul-optie te
koppelen aan een beperking van
de korte-afstandsraketten en de
conventionele bewapening.
TOKIO (ANP) - Japan wil spoed
overleg met de Verenigde Staten
over het Amerikaanse besluit de
invoerrechten op Japanse elektro-
nicaprodukten fors te gaan verho
gen. Als de VS aan de handelssanc
ties vasthouden zal Japan 'passen
de maatregelen' nemen, waaronder
poulos. Meegenomen is voor de
Griekse regering, dat de vakbon
den vanwege de dreiging van mili
tair geweld minstens een dozijn
stakingen werden afgelast. De
Grieken eten vandaag vers brood,
terwijl een bakkersstaking was uit
geschreven. Ze kunnen weer naar
hun eilanden varen, omdat een sta
king van het personeel van passa
giersschepen is opgeheven.
Ook de problematische verhou
ding tussen premier Papandreou
en president Sartzetakis lijkt in het
kader van de 'nationale saamhorig
heid' gladgestreken. De premier
ontleent aan deze kwestie, en voor
al aan de manier waarop hij de cri
sis met Turkije heeft behandeld,
zoveel goodwill dat velen zelfs
gaan speculeren over de mogelijk
heid van vervroegde verkiezingen.
Anders is het in Ankara, waar
premier Ozal terugkeerde na een
afwezigheid van anderhalve
maand wegens een ingrijpende
hartoperatie in Houston (Texas).
Er was al vóór de Sismik-crisis een
gigantische ontvangst geprojec
teerd, waarbij vier kamelen (4000
dollar per stuk) te zijner ere zouden
worden geslacht, nu Allah hem
heeft gespaard. Bij nader inzien is
de viering van zijn terugkeer veel
ingetogener verlopen. De Turkse
premier toonde zich weliswaar ook
In het partijblad Pravda werd in
niet mis te verstane bewoordingen
de Russische opstelling duideüjk
gemaakt. "De Europese landen
zijn het erover eens dat de middel-
lange-afstandsraketten uit Europa
moeten verdwijnen. Waarom ma
ken deze landen echter geen haast
met de verwijdering van de raket
ten, die zij zelf zeggen zo graag
kwijt te willen? In plaats daarvan
stappen bij de wereldhandelsorga
nisatie GATT (Algemene Overeen
komst inzake Tarieven en Handel).
Dit verklaarde de Japanse minister
voor buitenlandse handel en in
dustrie, Hajime Tamoera, zaterdag.
De VS kondigden een dag eerder
aan voor een bedrag van 300 mil
joen dollar aan extra invoerrechten
te zullen heffen op een reeks Ja
panse produkten die microchips
bevatten. Dit omdat Japan zich
niet heeft gehouden aan een in sep
tember vorig jaar gesloten akkoord
over de handel in chips. Volgens
de Amerikaanse regering is Japan
ondanks die overeenkomst door
gegaan met het dumpen van chips
en heeft het land zijn eigen markt
niet opengesteld voor Amerikaan
se elektronicabedrijven. De verho
ging van invoerrechten wordt ui
terlijk op 17 april van kracht en
vormt de zwaarste handelssanctie
die de VS sinds de tweede wereld
oorlog tegen Japan hebben geno-
Minister Tamoera verklaarde dat
het Amerikaanse besluit een 'volle
dige veronachtzaming' betekent
van de Japanse inspanningen om
de overeenkomst van vorig jaar
september na te leven. Premier Na-
kasone het zich iets verzoenender
uit dan zijn minister. Hij liet weten
de Amerikaanse maatregel te be
treuren, maar zei dat zijn land de
kwestie via overleg wil oplossen.
Japan wil daartoe een hoogge
plaatste functionaris naar Was
hington sturen, aldus de premier.
In regeringskringen in Tokio is
vernomen dat Japan deze week
zijnerzijds voldaan vanwege de
vredige afloop van het conflict,
maar het zal hem toch moeite kos
ten de Turkse taktiek van begin tot
eind uit te leggen.
Griekse kranten komen met spe
culaties dat er tegenstellingen
moeten zijn gerezen tussen de pre
mier in het buitenland en de leger
leiding in Ankara, die een hardere
koers voorstond. Ozal kan er welis
waar op wijzen dat ook de Griekse
premier nu het woord 'dialoog'
heeft laten vallen - iets waar de
Turkse diplomatie al jaren op aan
dringt -, maar Papandreou wil al
leen een dialoog over de manier
waarop de zaak van het continenta
le plat aan het Internationale Hof
van Justitie in Den Haag zal wor
den voorgelegd. Over de vraag, hoe
de Grieks-Turkse grens de Egei
sche Zee verdeeld lopen de menin
gen immers nog hopeloos uiteen.
Ankara wil van zo'n behandeling
in Den Haag juist niet horen. In
1976 heeft Athene de zaak eenzij
dig aan het Internationale Hof
voorgelegd. De uitspraak was toen
niet onverdeeld gunstig voor de
Grieken, maar intussen heeft hun
standpunt veel meer wind in de
zeilen gekregen door de beslissin
gen van de internationale zeerecht-
conferentie.
zoeken zij mogelijkheden om daar
aan te ontkomen en roepen zij op
tot versterking van de Europese
defensie", aldus Pravda.
Tijdens haar bezoek aan het
St.Sergius-klooster, het geloofs-
centrum van de Russisch-orthodo-
xe kerk in de stad Zagorsk, pleitte
Thatcher voor meer godsdienst
vrijheid in de Sowjet-Unie. Onder
enorme publieke belangstelling,
betuigde de premier hier haar soli
dariteit met de (vervolgde) christe
nen in de Sowjet-Unie. Het officië
le Sowjetpersbureau TASS be
schuldigde haar zaterdag van in
menging in binnenlandse aangele
genheden, terwijl in haar eigen
land de mensenrechten op grove
wijze zouden worden geschonden.
De kans is aanwezig dat de pre
mier tijdens haar vijfdaagse be
zoek nog een onderhoud zal heb
ben met de Russische kernfysicus
Andrej Sacharov. Dit gesprek staat
los van het ontbijt dat zij woensdag
heeft met de onlangs vrijgelaten
Joodse activist Josef Begoen.
formeel zal vragen om spoedover
leg. Dat zou dan een week later
kunnen plaats hebben, dus nog
vóór de Amerikaanse maatregelen
van kracht worden. Verwacht
wordt dat Japan zal voorstellen
een gezamenlijk onderzoek in te
stellen naar de juistheid van de
Amerikaanse beschuldigingen
over dumping en dat nadere mede
delingen zullen worden gedaan
over plannen van de Japanse in
dustrie om meer Amerikaanse
chips te kopen.
Zoals gewoonlijk by een oorlogs
situatie, zijn de kranten aan weers
kanten tot ongekend primitieve ni
veaus afgedaald, althans enkele.
De uitzinnige, regeringsgezinde
'Avriani' (Krant van morgen) in
Athene waarschuwt de Turken dat
de Grieken „Constantinopel en
Smyrna" kunnen heroveren. De
'Dimokratikos Logos' kondigde
zelfs aan haar bureaus naar Istan
bul te zullen verplaatsen. Turkse
WASHINGTON (ANP/AP) - Twee
Amerikaanse mariniers, belast met
de bewaking van de Amerikaanse
ambassade in Moskou, zijn gear
resteerd op verdenking van spio
nage voor de Sowjet-Unie, zo be
richtten de Amerikaanse weekbla
den Time en Newsweek.
Ze zouden Sowjet-agenten heb
ben binnengelaten in de ambassa
de, die daar de gelegenheid kregen
'gevoelige zones' te onderzoeken,
met name het systeem voor het co
deren en ontcijferen van bood
schappen. Sindsdien sturen de
Verenigde Staten 'gevoelige infor
matie' niet meer rechtstreeks naar
hun ambassade in Moskou, maar
naar Frankfort, vanwaar het per
koerier naar Moskou wordt ge
bracht, aldus Time.
Een woordvoerder van het State
Department wilde slechts zeggen
dat de gevolgen van het gedrag van
de mariniers 'serieus' bestudeerd
worden. Minister Caspar Weinber
ger van defensie sprak van een
'zeer ernstig verlies' en zei dat de
wijze van opleiding en uitzending
van mariniers voor de bewaking
van ambassadeurs opnieuw onder
de loep zal worden genomen.
Newsweek meldde dat de twee
mariniers, sergeant Clayton Lone-
tree en korporaal Arnold Bracy,
duizenden dollars hebben ontvan
gen voor hun diensten. Volgens Ti
me hebben de Russen mogelijk
hun voordeel kunnen doen met de
verkregen inlichtingen bij de voor
bereiding van de top in Reykjavik
in oktober vorig jaar. De veilig
heidsproblemen rond de Ameri
kaanse ambassade bemoeilijken
volgens Time eveneens de voorbe
reiding van het bezoek van minis
ter George Shultz, die op 13 april in
Moskou wordt verwacht.
Volgens de aanklacht stond Bra
cy op de uitkijk terwijl Lonetree de
Russische agenten door de ambas
sade rondleidde. Ze zouden verleid
zijn door Russische vrouwen die
bij de ambassade werkten. Op de
beschuldiging staat maximaal de
doodstraf.
Lonetree had een uitgebreide
plattegrond van de ambassade aan
Russische agenten gegeven, even
als de namen, foto's, adressen en
telefoonnummers van Amerikaan
se agenten. Ook zou hij te vernieti
gen zakken hebben doorgespeeld
waarin geheimen zaten 'over de na
tionale defensie en burgers van de
Sowjet-Unie'.
VERKIEZINGEN - Ex-minister
Louis Nel trok zich gisteren terug
als kandidaat in de verkiezingen
voor het blanke parlement. Hij
deed dit enkele uren nadat de Sun
day Times in Johannesburg had
gemeld dat hij aanzienlijke belan
gen had bij een onroerend goed-
transactie in Japan.
kranten als de 'Sabah' en de Ter-
cuman' vermeien zich in de 'pa
niek' die in Athene zou hebben ge
heerst: „De Grieken zijn nog
steeds doodsbang voor ons". In
derdaad is het in Turkije niet tot
hamsteren gekomen, maardat
hamsteren is voor de Grieken een
soort folklore geworden. Ze deden
het ook bij aardbevingen, na Tsjer-
nobyl, en zelfs bij de nadering van
de invoering van de btw.
Mevrouw Nilde Iotti, de communistische voorzitter van de kamer van
afgevaardigden in Italië, verlaat hier het kantoor van president Cossiga
nadat hij haar tot informateur voor een nieuw kabinet had benoemd.
(foto AP)
KAAPSTAD (GPD) - De Zuidafri
kaanse minister van milieu, John
Wiley (60 jaar), pleegde gisteren in
zijn eigen huis te Kaapstad zelf
moord. Het regeringsbureau voor
informatie, het kantoor van presi
dent Botha alsook de politie heb
ben de dood van de enige Engelsta
lige minister in de regering-Botha
bevestigd.
Bronnen zeggen, dat de minister
dood in zijn slaapkamer is aange
troffen, met een pistool naast het
lichaam. Over de achtergrond van
deze zelfmoord is vooralsnog niets
bekend gemaakt, maar de geruch
ten in Kaapstad spreken over fi
nanciële problemen voor de minis
ter. Andere bronnen wijzen op de
vriendschap die Wiley had met een
bekende diepzeeduiker, David Al
len. Deze pleegde drie weken gele
den eveneens zelfmoord, waar
schijnlijk nadat aan het licht was
gekomen dat hij homoseksueel
was.
Wiley was kandidaat voor de re
gerende Nationale Partij bij de ver-
kiezingem voor blanken op 6 mei
aanstaande.
ADVERTENTIE
T/m zaterdag 4 april a.s.
kunt u nog 'Pieken' verzamelen. Normaal krijgt
u voor iedere f 10,- aan boodschappen 1 Piek,
maar omdat het de laatste week is krijgt u bij elke
f 10,- aan boodschappen 2 Pieken! Inleveren
volle kaarten uiterlijk dinsdag 7 april a.s. U krijgt
voor elke volle kaart een speciale waardebon.
Ophalen verse kippen uitsluitend op dinsdag
14 en woensdag 15 april 1987.
WARSCHAU (ANP) - De voorzitter van het verboden vakverbond Soli
dariteit, Lech Walesa, heeft gisteren in Gdansk zijn aanhangers opgeroe
pen tot verzet tegen de zaterdag door de autoriteiten aangekondigde
prijsverhogingen voor een groot aantal levensmiddelen, alcohol, kolen,
elektriciteit en benzine. De verhogingen gingen gisteren in.
De door de regering getroffen prijsverhogingen treffen brood, meel,
suiker, melk en andere zuivelprodukten, die tien tot 18 procent duurder
worden. Vlees gaat per 1 april tien procent in prijs omhoog en kolen
worden bijna vijftig procent duurder. De tarieven van elektriciteit en gas
stijgen met respectievelijk 23 en 25 procent. Benzine kost 25 procent
meer.
Na een kerkdienst verklaarde Walesa onder bijval van de ongeveer
1.500 aanwezigen voor de eerste keer sinds zes jaar te moeten zeggen 'nu
is het genoeg'. Vermoedelijk zullen wij opnieuw 'de strijd tegen wapen
stokken en tanks' verliezen, maar 'tanks komen de bedrijven binnen en
zij gaan ook weer weg', zei hij.
Volgens de regering waren de maatregelen onontkoombaar, omdat de
produktiekosten vaak bijna tweemaal hoger lagen dan de verkoopprijs.
Zij had met de officiële vakbonden (OPZZ) onderhandeld. Daardoor is de
verhoging van de prijzen van eerste levensbehoeften beperkt gebleven
tot gemiddeld 9,6 procent. In eerste instantie wilde de regering deze ver
hogen met 13 procent, maar de bonden verzetten zich hiertegen.
