asielzoekers
Europese aanpak
nodig
Rang: overheid was
fout bij zaak-Kok
795.-
Nieuw asielbeleid goed ontvangen
WVC krimpt
950 man in
Korthals Altes overweegt
reizigerscontrole op aids
MAANDAG 30 MAART 1987
rmm
20% KORTING op extra zware, ca 5,2 kg per m2,
Marokkaanse berbers met of zonder franje. Bijzon
der dik en gesloten oppervlak door gebruik van z
ver scheerwol (Wolmerk) en toepassing van i
speciale half dubbeldraadse knooptechniek. Liefst
67.500 polen per m2. In roomwit, zachtgroen, zacht
grijs en naturel, uit voorraad leverbaar. Binnen 8
10 weken ook in speciale maten.
Voor verbijsterende prijzen: Zuiver Scheerwol
ca 240 x 340 cm, normaal 2199.-Nu 1695.
ca 190 x 290 cm, normaal 1499.-Nu 1195.-
ca 215 x 215 cm, normaal 1249.-Nu 995.-
ca 160 x 230 cm, normaal 999.-Nu 795.-
Speciale maten per m2, normaal 300.- Nu 235.-
BIJ DE BIJENKORF BEN JE BETER AF
5 Niet in de Bijenkorf Utrecht.
Toestand in cellenblok 'ontoelaatbaar'
Huishoudschool
DEN HAAG (GPD) - Minister Korthals Altes (justitie), de Amsterdamse burgemeester
Van Thijn en het justitie- en politiepersoneel dat betrokken is geweest bij de dood van
kraker Hans Kok in een Amsterdamse politiecel in oktober 1985, krijgen stevig op hun
falie van de nationale ombudsman Rang. Zij zijn tekort geschoten in hun verantwoorde
lijkheid, hebben zich onbehoorlijk gedragen, verkeerd of onzorgvuldig gehandeld en
onjuist voorgelicht, zo blijkt uit een rapport dat de ombudsman vanochtend heeft uitge
bracht.
De ombudsman heeft de hele toe
dracht onderzocht op verzoek van
het klachten- en adviesburo poli-
tie-optreden Amsterdam en advo
caat Kersting van de familie Kok.
Hij bekeek de ontruiming van het
bewuste kraakpand, de voorlich
ting, de gebeurtenissen in het cel
lenblok waar Hans Kok stierf en de
naderhand ingestelde onderzoe
ken. De ombudsipan stelt nadruk
kelijk dat hij geen individuele be
trokkenen aanklaagt, maar vooral
de eindverantwoordelijken aan
spreekt. Dat zijn in de eerste plaats
minister Korthals Altes en burge
meester Van Thijn, als hoofd van
de gemeentepolitie.
Volgens Rang heeft de Amster
damse politie ernstige beleids- en
beoordelingsfouten gemaakt bij de
ontruiming van het kraakpand.
Het ging niet om huurschuld, maar
om clandestiene bewoning en er
werd tot ontruiming besloten zon
der dat vaststond dat er een nieu
we bewoner was. Om herkraken te
voorkomen, zette de politie slechts
vier agenten in tegen honderd met
mokers en bijlen bewapende kra
kers.
Toen deze dienders in het nauw
raakten, schoot een' van hen een
kraker in de arm. Rang verwijt de
politieleiding dat zij deze agent in
die situatie heeft gebracht en ver
wijt de agent dat hij vuurde, terwijl
de situatie daarvoor niet ernstig ge
noeg was. Hij wraakt vervolgens
de conclusie van het openbaar mi
nisterie dat er sprake was van
noodweer en constateert dat het
goed is dat het Amsterdamse ge
rechtshof deze zaak op grond van
een klacht alsnog onderzoekt.
Gejokt
De ombudsman vindt het 'niet
behoorlijk' dat de media en de
Tweede Kamer enkele malen eer
der zijn ingelicht over de resulta
ten van onderzoeken dan de fami
lie. Toen Korthals Altes in april
1986 een gesprek had met familie,
raadsman en vertrouwensman,
was het vertrouwen van de familie
reeds geschokt. Toch deed de mi
nister er vier weken over om afwij
zend te antwoorden op een verzoek
om bepaalde informatie van de
raadsman.
De raadsman verweet de minis
ter later tijdens dat gesprek te heb
ben 'gejokt', maar dat is volgens de
ombudsman een te zware beschul
diging: de minister is 'wel onvolle
dig' geweest en daardoor ten on
rechte 'geen juist beeld' heeft gege
ven van de laatste levensuren van
Hans Kok in zijn cel.
Over de situatie in het cellen
complex concludeert Rang welis
waar dat de dood van Hans Kok
niemand in strafrechtelijke zin valt
te verwijten, maar verder is hij ver
nietigend in zijn oordeel: al vele ja
ren lang was er terecht kritiek
geuit zonder dat er oplossingen
werden gevonden. Kort voor de fa
tale gebeurtenis was het personeel
ingekrompen tot onder de - 'kre-
peersterkte' en dat noemt Rang
'ontoelaatbaar en onverantwoord'.
Politiemensen noch bewaarders
of de dienstdoende hulpofficier
van justitie hebben voldoende aan
dacht besteed aan Hans Kok, ook
al was opgemerkt dat hij al 'eniger
mate versuft' was. De'ombudsman
constateert 'ongewenst afwijken
van de voorschriften' en 'plichts
verzuim' van het betrokken perso
neel. De korpsleiding van de Am
sterdamse politie heeft blijk gege
ven van 'onmachtig management'.
Burgemeester Van Thijn is ern
stig tekortgeschoten, enerzijds
door de scheefgegroeide situatie te
laten voortbestaan, anderzijds
door eind vorig jaar tegenover de
gemeenteraad te summier te reage
ren, toen de zaak-Kok aan de orde
was. De ombudsman zegt ook nog
dat de door Van Thijn toegezegde
structurele maatregelen om de si
tuatie in het cellenblok te verbete
ren 'hoogstnoodzakelijk' moeten
worden uitgevoerd.
TU Eindhoven
ten strijde
tegen spieken
EINDHOVEN (ANP) - De
Technische Universiteit Eind
hoven gaat drastische maatre
gelen nemen tegen het spieken
tijdens examens en tentamens.
Het College van Decanen be
sloot daartoe omdat openharti
ge gesprekken met net afgestu
deerde studenten hebben aan
getoond dat studenten inge
nieuze spiekechnieken hebben
ontwikkeld.
Voortaan mogen er geen jas
sen en tassen meer worden
meegenomen in het examenlo
kaal en het gebruik van eigen
kladpapier is eveneens verbo
den. Dat geldt ook zoveel mo
gelijk voor eigen zakcompu
ters. Collegekaarten moeten
beter worden gecontroleerd.
Surveillanten mogen tijdens de
examens niet meer bij elkaar
gaan zitten, maar moeten veel
vuldig door de zaal lopen en het
lezen van een boek of de krant
is voortaan uit den boze, even
als schrijven. Wil een student
naar de wc, dan wordt hij voor
taan vergezeld door een sur
veillant.
kan verdwijnen
DEN HAAG - Het Nederlandse
vluchtelingenbeleid is sinds enige
jaren een telkens terugkerend punt
in Tweede Kamer en kabinet. Het
aantal asielzoekers in ons land
stijgt en de vraag om aanpak van
het vluchtelingenprobleem groeit.
Ook andere Europese landen wor
den met het probleem geconfron
teerd en elke regering zoekt zijn ei
gen oplossing, zonder te kijken
naar wat er over de grenzen ge
beurt. Binnen het Europese parle
ment groeit het besef, dat een Eu
ropese aanpak nodig is. Maar of de
nationale regeringen zover willen
denken, is voorlopig maar de
vraag.
door
Runa Hellinga
Vluchtelingenbeleid is een wan
kele keuze tussen humanitaire
overwegingen en nationale belan
gen. De groeiende vluchtelingen
stroom in Europa hééft de balans
in de laatste jaren duidelijk doen
doorslaan naar de kant van de na
tionale belangen. Vrijwel alle Eu
ropese landen hebben hun visa-ei
sen voor mensen uit de Derde We
reld verscherpt en de procedures
moeilijker gemaakt. Door de op-
vangomstandigheden zo onaan
trekkelijk mogelijk te maken, pro
beert men een ontmoedigingsbe
leid te voeren.
Veel helpen doen die maatrege
len niet. De totale stroom vluchte
lingen in Europa is gestegen van
13.000 in 1972 tot 168.000 in 1985.
Veel van de vluchtelingen die nu
nog komen, hebben daar wel veel
voor moeten betalen. De invoering
van verplichte visa heeft in veel
derde wereldlanden voor een
bloeiende handel in valse papieren
gezorgd, zodat vluchten naar Euro
pa is voorbehouden aan mensen
die dat kunnen betalen.
Er zijn naar schatting 500.000 tot
1 miljoen vluchtelingen in ons deel
van de wereld. Dat zijn niet alleen
mensen uit de Derde Wereld, maar
ook vluchtelingen uit Oost-Euro
pa. In Zweden, het land met het
ruimhartigste opvangbeleid, vor
men vluchtelingen ruim 1 procent
van de totale bevolking. Nederland
heeft het minste aantal asielzoe
kers: één op de duizend inwoners.
Benepen
In verhouding tot de rest van de
wereld is het Europese probleem
klein. Naar schatting zijn er 17 tot
20 miljoen vluchtelingen in de we
reld. De meesten van hen leven in
de buurt van hun eigen vaderland.
Voor deze buurlanden betekent
het vluchtelingenprobleem vaak
een zeer zware belasting. De bevol
king van Somalië bijvoorbeeld be
staat voor ruim 13 procent uit
vluchtelingen. In Iran maken asiel
zoekers bijna 5 procent van de be
volking uit.
De problemen waar deze landen
Schiphol dat vluchtelingen die
eenmaal in een westers land asiel
hebben gevraagd, voortaan niet
meer in de Nederlandse procedure
worden opgenomen. Het ministe
rie zal deze mensen terugsturen.
Asielaanvragen van mensen die uit
niet-westerse landen hier aanko
men, zullen wel aan beoordeling
worden onderworpen.
De staatssecretaris hoopt daar
mee het verblijf van een deel van
de vluchtelingen in ons land te be
korten. Maar ze laat die aanpak
niet over aan de vreemdelingenpo
litie; de besluiten moeten op het
departement vallen.
Korte-Van Hemel loopt met haar
opstelling enigszins vooruit op nog
te maken internationale afspraken.
Dat er Europees overleg op komst
is, lekte onlangs uit via een ambte
naar van buitenlandse zaken.
Binnenkort buigt de Tweede Ka
mer zich over het Nederlandse
vluchtelingenbeleid.
WD/PVDA - De Groningse com
missaris der koningin en promi
nente WD'er Vonhoff ziet moge
lijkheden om samen met de PvdA
in 1990 een kabinet te vormen nu
WD-fractieleider Voorhoeve heeft
aangekondigd dat WD zich niet
naar rechts mag laten drukken.
Volgens Vonhoff krijgen de libera
len meer oog voor de lagere inko
mens en is de WD niet meer 'al
leen maar een bruto nationaal pro-
dukt partij'. Overigens zal de PvdA
nog wel een heel stuk in de rich
ting van de liberalen moeten op
schuiven, liet Vonhoff voor de VA-
RA-radio weten.
TENER1FE - Vakantiegangers op het Canarische eildnd Tenerife werden zaterdagochtend bij hun terugkeer
naar Nederland verrast met een staking van het grondpersoneel op de luchthaven. Omdat de vliegtuigtrappen
niet werden bediend, zette de bemanning van een Airbus de bagageluiken open bij wijze van entree. De passa
giers konden via een laddertje en een kruip-door-sluip-door-route naar de cockpit en tenslotte naar hun stoel. De
bagage werd gezamenlijk door extra personeel van Martinair en de reizigers zelf ingeladen. (foto anp>
DEN HAAG (GPD/ANP) - De Ver
eniging Vluchtelingenwerk Neder
land (VVN) is in grote lijnen te
spreken over de nieuwe asielvoor
stellen van het kabinet. Wel waar
schuwde voorzitter Jan-Nico
Scholten zaterdag voor de VARA-
radio dat versnelde afhandeling
van de asielaanvragen niet ten kos
te van de zorgvuldigheid mag
gaan. Dat betekent volgens de
WN dat de aanvraagprocedure
ook niet door politiemensen mag
worden behandeld. Daarvoor moe
ten speciaal benoemde contact
mensen worden aangewezen, al
dus Scholten.
Het kabinet besloot vrijdag 5,5
miljoen gulden extra uit te trekken
voor met name een snellere afhan
deling van asielaanvragen en de
huidige bed-, bad- en broodrege
ling voor de Tamils uit te breiden
tot alle vluchtelingen. Ook krijgen
de grote steden extra geld voor de
opvang van vluchtelingen. Schol
ten was daarover wel te spreken.
Sommige vluchtelingen zullen er
wel op achteruit gaan, maar voor
grote groepen betekent de regeling
een bescherming, aldus de WN-
voorzitter.
Volgens de kamerfracties van
CDA, WD, en PvdA is het eenma
lige bedrag van 6 miljoen gulden
dat de grote gemeenten vóór de op
vang van vluchtelingen krijgen,
waarschijnlijk onvoldoende. De
grote gemeenten krijgen dit geld,
omdat zij de laatste maanden ge
confronteerd worden met een gro
te stroom asielzoekers. Volgens het
PvdA-kamerlid Melkert hebben de
gemeenten minstens tien miljoen
gulden nodig om deze extra
stroom vluchtelingen op te kunnen
vangen.
Staatssecretaris Korte-Van He
mel (justitie) zei gisteren bij terug
keer van een reisje naar Italië op
Een gezamenlijk Europees be
leid zou ook een einde kunnen ma
ken aan de ongelijkheid waarmee
de lidstaten vluchtelingen uit ver
schillende landen benaderen. Het
is natuurlijk gek, dat Frankrijk
vrijwel alle Turkse vluchtelingen
erkent, terwijl Duitsland 90 pro
cent van hen afwijst. Eenzelfde on
gelijke behandeling trof de Tamils.
Nederland en Duitsland wezen hen
bijna allemaal af, terwijl Denemar
ken vrijwel alle Tamils de vluchte
lingenstatus heeft gegeven.
In het Europese parlement is in
middels een resolutie van Vetter
aangenomen, waarin zo'n geza
menlijk beleid wordt bepleit. Daar
mee wil het parlement voorkomen,
dat de individuele landen hun
grenzen zo dicht stoppen, dat echte
vervolgden straks geen kans meer
maken. De resolutie gaat ervan uit
dat asielrecht een mensenrecht is,
en dat Europa op dat vlak aan zijn
verplichtingen moet voldoen.
Een belangrijk onderdeel van
Vetter's voorstel vormen de finan
ciën. Het zijn vooral de Noordeuro-
pese landen waar de asielzoekers
zich melden. Om de kosten daar
van voor hen betaalbaar te maken,
stelt Vetter voor de kosten tussen
de lidstaten te vereffenen op een
vergelijkbare manier als de EG-be-
groting. De kans dat die gezamen
lijke aanpak er ook werkelijk
komt, lijkt voorlopig echter nog
heel klein. Zodra het op geld aan
komt, geeft Europa liever niet
thuis.
DEN HAAG GRONINGEN
WOERDEN (ANP) - Het lager
huishoud- en nijverheidsonderwijs
(lhno) moet worden opgeheven. Er
is geen vraag naar schoolverlaters
van deze opleiding. Dat stelt het
Instituut voor Onderzoek van het
Onderwijs (SVO) in een zaterdag
uitgebracht rapport.
Het SVO heeft het Instituut voor
Onderwijsonderzoek (RION) in
Groningen de arbeidsmarktpositie
van de lhno'er (de vroegere huis
houdschool) laten onderzoeken.
De resultaten waren vernietigend:
lhno'ers gooien geen hoge ogen bij
werkgevers en personeelsfunctio
narissen, die er zelfs een negatief
beeld van hebben. Zij komen
slechts voor de laagste banen in
aanmerking, voor zover ze al voor
een baan in aanmerking komen.
Het werkloosheidspercentage is
hoog en de positie op de arbeids
markt is verslechterd ten opzichte
van schoolverlaters van de mavo
en de lts. Bedrijven en instellingen
zijn hogere eisen gaan stellen aan
werknemers. Onder invloed van de
grote werkloosheid komen hoger
opgeleiden voor lage banen in aan
merking. De lager opgeleiden zijn
daarvan het slachtoffer; zij worden
geheel van de arbeidsmarkt ver
drongen.
De Algemene Besturenbond van
Beroepsonderwijs (ABB) heeft
boos gereageerd op het onderzoek.
De conclusie dit onderwijs op te
heffen noemt de ABB tendentieus:
"bij PABO-studenten werd vorige
week geleden een tekort aan Te
kenvaardigheid geconstateerd.
Toen werd ook niet besloten de
PABO's op te heffen maar daar wat
aan te doen. Dat kan bij het LHNO
ook". Bij het ABB zijn 550 school
besturen aangesloten, waaronder
150 LHNO-schoolbesturen.
Sinds 1982 wordt binnen het
LHNO alles in het werk gezet om
de bovenbouw te verharden en zo
doende de positie van meisjes op
de arbeidsmarkt te verbeteren.
Het onderzoek, aldus de ABB,
richt zich met name op het LHNO
vóór de invoering van deze veran
deringen.
DEN HAAG (GPD/ANP) - Bij het
ministerie van Welzijn, Volksge
zondheid en Cultuur (WVC) zullen
de komende jaren enkele tientallen
gedwongen ontslagen vallen. Mi
nister Brinkman (WVC) kondigde
zaterdag voor de TROS-radio aan
dat op zijn departement 950 ar
beidsplaatsen moeten verdwijnen
en dat dat niet via natuurlijk ver
loop kan worden gerealiseerd.
WVC moet volgens het regeerak
koord net als andere departemen
ten bezuinigen op personeel. Maar
Brinkman probeerde die bezuini
gingen aanvankelijk af te wentelen
op instellingen die trendvolgers in
dienst hebben. Dat werd door het
kabinet niet geaccepteerd.
Brinkman denkt enkele honder
den mensen te kunnen missen op
zijn ministerie in Rijswijk, waar
2500 ambtenaren werken, en ver
der te snijden bij de inspectie van
Welzijn, de inspecties voor de
Volksgezondheid en de Keurings
diensten van Waren. Ondanks zijn
eerdere uitspraak dat de kunsten
zouden worden ontzien, noemde
de minister ook die sector.
DEN HAAG (GPD/ANP) - Minister Korthals Altes (justitie) wil op korte
termijn in de EG gaan overleggen over gemeenschappelijke maatregelen
tegen reizigers die met het aids-virus zijn besmet. Hij denkt aan controle
aan de buitengrenzen. In ons land kan dat op basis van de vreemdelin
genwet, zo zei de minister gisteren voor de AVRO-radio.
Voor reizigers, afkomstig uit gebieden waar tbc sterk heerst, is controle
nu al gebruikelijk. Volgens Korthals Altes is het besmettingsgevaar bij
aids zeker zo groot. De opmerkingen van de minister staan lijnrecht te
genover de uitspraak van premier Lubbers afgelopen vrijdag, dat het
kabinet niet van plan is om vluchtelingen uit Afrika op aids te controle
ren. Lubbers vond een dergelijke controle onzinnig, omdat er nog geen
medisch antwoord op aids is gevonden. Hij legde de nadruk op het be
lang van voorlichting aan de burgers.
En passant sprak de WD-bewindsman zich ook uit tegen het gratis
verstrekken van heroine aan verslaafde prostituées. In de Tweede kamer
tekende zich begin vorige week een meerderheid af van PvdA en WD
voor experimenten met gratis heroine voor verslaafde hoeren. Korthals
Altes echter vindt het moreel onverdedigbaar dat de overheid slopende
middelen als heroïne zou verstrekken. Bovendien zal het verslaafden uit
het buitenland aantrekken, denkt de bewindsman.
den de Tamils op de bad-bed-en-
broodregeling gezet. In Duitsland
gaat het afschrikkingsbeleid nog
veel verder. Vluchtelingen worden
daar in tentenkampen of massale
barakken opgevangen, ze mogen
vijfjaar lang niet werken, krijgen
geen geld maar een uitkering in na-
tura (voedsel en kleding) en mogen
zelf niet koken. Verder worden ze
in hun bewegingsvrijheid beperkt.
In zijn rapportage omschrijft
Vetter het Westduitse beleid dan
ook 'tot op zekere hoogte als men
sonwaardig'. Een gevaar van
strenger beleid is dat vluchtelin
gen minder gemakkelijk dan vroe
ger de status van asielzoeker toege
wezen krijgen. Volgens het Ge-
neefse Verdrag inzake vluchtelin
gen uit 1951 zijn vluchtelingen
mensen die door hun regering poli
tiek worden vervolgd. Er zijn ech
ter veel meer redenen om te vluch
ten. Vervolging wegens gods
dienst, ras of zoals in Iran geslacht,
oorlogen, burgeroorlogen, het zijn
allemaal redenen voor mensen om
hun huis te verlaten en elders een
beter onderkomen te zoeken.
Ondanks dat erkent Duitsland
bijvoorbeeld nog steeds alleen po
litieke vluchtelingen. Dat betekent
niet dat andere asielzoekers met
een terug worden gestuurd. De
meeste landen geven niet-erkende
asielzoekers om humanitaire rede
nen vaak wel een verblijfsvergun
ning, maar die biedt niet de zeker
heid van de vluchtelingenstatus en
kan altijd weer ingetrokken wor
den.
Mensonwaardig
'Vetter wijst er ook op dat vluch
telingenbeleid in Europa geen na
tionale zaak kan zijn. Dat blijkt
duidelijk uit de ervaringen tot nu
toe. Telkens als het ene land maat
regelen neemt, neemt in een ander
land het aantal vluchtelingen toe,
Vluchtelingenopvang in Hong Kong: wat de rijke landen op dit gebied
presteren is maar uiterst benepen. (foto ap>
voor staan, zijn niet op te lossen
door een ruimhartig asielbeleid in
Europa. We kunnen niet iedereen
opvangen, en de meeste vluchte
lingen zouden dat niet eens willen.
Uit onderzoek blijkt dat 980 van de
1000 vluchtelingen zelf liever in de
eigen regio, in een buurland van
hun vaderland, worden opgevan
gen dan de reis naar het welvaren
de, maar wel verre westen te ma
ken.
Toch geven de cijfers reden om
het Europese vluchtelingenbeleid
kritisch te bekijken. In verhouding
tot veel ontwikkelingslanden is het
Europese beleid uitgesproken be
nepen. De Europese landen neigen
ertoe zich te beperken tot het jaar
lijks uitnodigen van een zeer klei
ne groep (zoals de Vietnamezen
enige tijd geleden) en het sluiten
van de grenzen voor individuele
asielzoekers.
Europa heeft ook een zekere ver
plichting, en niet alleen om huma
nitaire redenen. In het Europese
parlement wees Heinz Oskar Vet
ter, lid van de commissie juridi
sche zaken en de opsteller van een
rapport over het vluchtelingenbe
leid in de lidstaten, erop dat een
aantal Europese landen door hun
voormalige koloniale politiek me
de schuldig is aan de politieke en
sociale problemen in een groot
deel van de wereld. Zonder de Brit
ten was er bijvoorbeeld geen Ta-
milprobleem op Sri Lanka ge
weest, want het waren de kolonis
ten die de Tamils naar het eiland
hebben gehaald.
waardoor ook daar weer beperken
de maatregelen worden genomen.
Toen Nederland en Duitsland
maatregelen namen tegen de Ta
mils, weken die vervolgens uit
naar Engeland. Daar hadden ze als
Gemenebest-inwoners geen visum
nodig. Inmiddels heeft Engeland
voor Srilankezen een (tijdelijke) vi
sumplicht ingevoerd.
Het ontmoedigingsbeleid van
veel landen treft ook de al aanwezi
ge asielzoekers. In Nederland wer-
