Oscar: de Golden Wonderboy van Hollywood
Amusante feeks in de Waag
'Celluloid Rock' in Rotterdam
Zenuwslopende avond voor Fons Rademakers
Klassiek
ZATERDAG 28 MAART 1987
PAGINA 37
LOS ANGELES - Gespan
nen en zenuwachtig schui
vend op de stoel zitten ze
daar maandagavond weer,
de kandidaten voor de Os-
- cars. Tijdens de uitreiking
in Los Angeles van deze
Academy Awards, de be
langrijkste filmprijzen in de
wereld, zullen verder alle
beroemdheden uit de show
business present zijn, want
tenslotte gaat het hier om
het jaarlijkse hoogtepunt
voor de Amerikaanse film
industrie, dat van onderons
je uitgroeide tot een grote
televisieshow voor vele mil
joenen kijkers.
door Gerard Brouwer
De tientallen tv-camera's, die gena
deloos de gemoedsgesteldheid van
de genomineerden registreren, zul
len ditmaal ook een Nederlander in
beeld brengen. Dat is regisseur
Fons Rademakers, die met zijn
Film 'De Aanslag' hoog genoteerd
staat in de categorie 'Best Foreign
Language Film'.
'De Aanslag', naar de gelijknami
ge roman van Harry Mulisch, werd
eerder al bekroond met de Golden
Globe van de buitenlandse perslub
van Hollywood, na de Oscar de
voornaamste prijs op film- en tele
visiegebied in Amerika. De ver
wachtingen zijn dan ook hoog ge
spannen. Maar een keer eerder
stond een Nederlandse produktie
genomineerd in de rubriek 'Beste
niet-Engelstalige film', een catego
rie die door de vereniging 'Acade
my of Motion Pictures Arts
Sciences' in 1956 voor het eerst
werd ingesteld. Dat gebeurde in
1959 met 'Dorp aan de rivier' en dat
was eveneens een film van Fons
Ramakers. De Oscar ging toen ech
ter aan zijn neus voorbij, omdat
'Orfeu Negro' dat jaar met de prijs
ging strijken.
Maandagavond zullen in elk ge
val alle ogen weer op Hollywood
zijn gericht. Het betreft hier dan de
59ste Oscar-uitreiking en dat geeft
wel aan dat dit instituut uit de
Amerikaanse filmwereld niet is
weg te denken.
Despoot Louis B. Mayer van de
filmmaatschappij Metro-Goldwyn-
Mayer gaf toentertijd de aanzet.
Die kreeg in Hollywood weer eens
ruzie met de vakbonden en kwam
daardoor op een idee. Laten we ons
als werkgevers ook gaan organise
ren, stelde hij collega-producenten
voor. Die hadden er wel oren naar.
Op 4 mei 1927 werd er onder aan
voering van Hollywood-bons
Douglas Fairbanks vergaderd en
een week later was de 'Academy of
Motion Pictures Arts Sciences'
een feit. Een gezwollen tekst ver
melde daarbij: 'Opgericht ter meer
dere eer en glorie van de educatie
ve, culturele en wetenschappelijke
waarden van de filmindustrie'.
De feestelijke oprichting had
plaats in het Biltmore Hotel in Hol
lywood en voordat iedereen weer
naar huis ging, stelde Douglas
Fairbanks voor om ook nog een
prijs in te stellen. Die zou de films
uit de droomfabrieken van Holly
wood nog meer aanzien kunnen
geven.
Er moest toen worden gezocht
naar iets passends, dat de onder
scheiding, de Academy Award, zou
symboliseren. Uiteindelijk viel de
keus op een verguld bronzen
beeldje, voorstellende een naakte,
kale man, leunend op een geweldig
zwaard. De maker van het kleine
kereltje, met een ruggegraat van
koper en zink, was George Stanley,
een beeldhouwer uit Los Angeles.
Een naam had het beeldje toen
echter nog niet.
De Academy Award werd voor
het eerst in 1929 verleend. Herbert
Hoover had in het Witte Huis Cool-
idge opgevolgd als niet zo'n beste
president en de beurs in New York
zakte volledig in, maar er waren in
dat jaar ook lichtpuntjes, want ein
delijk was Al Capone achter slot en
grendel gezet en verder was Ri
chard Byrd als eerste over de Zuid
pool gevlogen.
Janet Gaynor
De Academy Award kreeg echter
nauwelijks aandacht. In het kneu
terige Roosevelt Hotel in Holly
wood werd Janet Gaynor uitgeroe
pen tot beste actrice. Die uitverkie
zing had ze danken aan maar liefst
drie films: 'Street Angel', 'Seventh
Heaven' en 'Sunrise'. Toen ze zon
der veel ophef het beeldje behoren
de bij de Academy Award kreeg
uitgereikt, had ze geen idee dat dit
een historische gebeurtenis was.
„Op dat feestje was ik meer onder
de indruk van Douglas Fairbanks,
Voorstelling: Hoe tem je een feeks?;
gespeeld door de Delftse Komedie;
regie Peter Lintelo; toneelbeeld en
adviezen: Leni Lintelo; licht: Bas
Gremmen. Gezien gisteravond in de
Waag in Leiden. Nog té zien: van
daag
LEIDEN - 'De getemde feeks'
behoort tot een van Shakespea-
res luchtigste stukken. Dat heeft
regisseur Peter Lintelo van de
Delftse komedie perfect aange
voeld. Hij heeft de strijd tussen
de seksen, het basisgegeven van
dit stuk, op een bijna karikatura
le wijze ingevuld. Bewust. On
danks de felle 'charges' tussen
Petruccio en Katharina heb je
het idee dat de soep niet zo heet
gegeten wordt als hij wordt op
gediend. Je voelt je een beetje als
een buurvrouw, die met haar oor
tegen de muur een ruzie van
twee echtelieden afluistert en
weet dat de ruziemakers elkaar
weldra in de armen zullen vallen.
De feeks wordt in zijn stuk wel
getemd, maar - dat blijkt uit de
Felliniaanse maaltijd aan het
eind van het stuk - ze blijft de
broek aanhouden. Ze speelt de
onderdanige vrouw, maar onder
tussen. En zo hoort het in de
twintigste eeuw.
Waar gaat 'De getemde feeks'
over? In Padua wonen twee zus
sen van rijke familie. De jongste,
Bianca, is een zacht meisje, de
oudste, Katharina, een serpent.
De moeder wil haar jongste
dochter pas uithuwelijken nadat
de ander is getrouwd. Voor haar
oudste moet Petruccio - ge
speeld door Arend van de Boom,
de beste acteur in dit gezelschap
- opdraven. Een jongen die ge
pokt en gemazeld is in de liefde.
Hij sleurt Katharina mee naar de
kerk. Eenmaal getrouwd behan
delt hij haar zo honds, dat ze in
hem haar meerdere moet her
kennen. Bianca heeft de keus
tussen een viertal trouwlustige
heren. Ze speelt die gehaaid te
gen elkaar uit. Zo zacht is ze dus
ook weer niet.
De humor voert de boventoon
in dit stuk. De typetjes die Linte
lo zijn spelers laat neerzetten ge
ven alle aanleiding tot lachen. Ze
vormen één bonte Italiaanse fa
milie, waarbinnen de hartstoch
ten hoog kunnen oplopen en de
verwikkelingen zo warrig zijn als
spaghetti. Iemand die perfect sa
menvalt met zijn rol is Theun
Huisman, die de oude Gremio
speelt. De tremor in zijn hand zet
zich zelfs voort als hij deze in zijn
jaszak houdt. Dat geeft meteen
aan dat dit stuk ook zo zijn pi
kante zijden heeft. De dames van
lichte zeden, ze slagen erin om
werkelijk verleidelijk over te ko-
Vitaliteit - dat is wat Linteio's
versie van Shakespeares stuk in
hoge mate uitstraalt. Dat is mis
schien ook wel te danken aan de
eigentijdse sfeer die hij het stuk
heeft meegegeven. Zijn spelers
voelden zich daar opperbest in
thuis. Zij gaven zich met hart en
ziel.
SASKIA STOELINGA
dan van de prijs", zou ze later ver
klaren. Bij de acteurs werd de
Duitser Emil Jannings onderschei
den, maar die had het vergulde,
martiale manneke voortijdig mee
gekregen, omdat hij terug moest
naar Berliin.
Langzamerhand kreeg de Acade
my Award echter toch bekend
heid, zoals ook bleek toen in 1931
president Hoover een telegram
stuurde. Terwijl verpauperd Ame
rika zich warm probeerde te hou
den onder oude kranten (spottend
'de Hoover-dekens' genoemd), liet
'hij de Academy-leden weten 'dat
juist in deze donkere dagen van
werkloosheid de film het middel
bij uitstek is om het volk moreel op
te peppen'.
Maar weinig acteurs en actrices
waren in die depressiejaren echter
onder de indruk van de prijs. Char
les Laughton en Katharine Hep
burn namen in 1932 niet eens de
moeite om persoonlijk het beeldje
in ontvangst te nemen. En ook een
jaar later zou het een vreemde toe
stand worden. De Frangaise Clau-
dette Colbert verkeerde in de ver
onderstelling dat Bette Davis de
Academy Award had gewonnen en
zat al weer in de trein, richting
New York, toen puffend en bla
zend een loopjongen kwam aange
rend met de mededeling dat niet
Bette Davis, maar zij uitverkoren
was. Een filmster kreeg toentertijd
zoiets voor elkaar en dus bleef de
trein nog even op het station staan,
zodat Claudette Colbert uit handen
van de krullebol Shirley Temple de
prijs in ontvangst kon nemen. Ze
ven minuten later dan het tijdsche
ma aangaf, kon vervolgens de sta
tionchef de Santa Fé-express laten
vertrekken.
Wie uiteindelijk de koosnaam
Oscar aan het beeldje heeft gege
ven is niet duidelijk. Margaret Her-
riek, destijds secretaresse in de top
van de Academy, beweerde dat zij
in 1931 op het idee kwam, omdat
het manneke gelijkenis vertoonde
met haar oom Oscar Pierce. De
Hollywood-journalist Sidney
Skolsky verklaarde echter dat hij
eens in een van zijn cursiefjes te
gen het beeldje had gezegd: 'Ook
een sigaar, Oscar?'
Bette Davis
Verder is er dan ook nog de le
zing dat Bette Davis voor de naam
zou hebben gezorgd. Toen in 1936
de actrice werd pnderscheiden
voor haar rol in- 'Dangerous' en zij
achter het decor het beeldje be
keek, moest ze schaterend hebben
gezegd: 'Vooral het achterwerk
lijkt precies op dat van mijn man
Harmon Oscar Nelson Jr.'
Hoe het zij, het beeldje had een
naam en zou in filmland als Oscar
het meest begeerde mannetje wor
den.
schouwd als 'de hoogste onder
scheiding, die kan worden behaald
in de filmindustrie'. Dat resultaat
zou slechts bereikt worden als de
leden van de Academy of Motion
Pictures Arts Sciences 'hun no
minaties met onpartijdige
rechtvaardigheid en wijsheid' zou
den toekennen. Aanvankelijk wer
den elf categorieën onderscheiden,
maar dat aantal liep op tot 23. De
zeven bekendsten zijn nu de prij
zen voor de beste film van het jaar,
voor de beste mannelijke en vrou
welijke hoofdrol, voor de beste
mannelijke en vrouwelijke bijrol,
voor de beste regie en voor het bes
te scenario.
De uitverkiezingen door de film
industrie zelf worden heel demo
cratisch bepaald, waarbij zo op het
oog niet kan worden gesjoemeld.
De leden van de Academy - het zijn
er nu 4300 - kiezen op hun vakge
bied steeds de vijf beste kandida
ten. Regisseurs selecteren dus re
gisseurs, acteurs kiezen acteurs en
ga zo maar door. Ieder lid van de
Academy mag verder een lijstje
maken van de naar zijn mening
beste films. De voordrachten wor
den door een accountant geteld en
uiteindelijk blijven er vijf nomina
ties voor elke categorie over. Die
worden zes weken voor de uitrei
king bekend gemaakt.
Iedereen, van regisseur tot de
corbouwer, mag de vijf genomi
neerde films vervolgens nog eens
zien tijdens speciale voorstellin
gen. Daarna worden er weer stem
biljetten uitgedeeld, waarop elk
Academy-lid nog eens zijn keuze
vermeldt uit de nominaties in alle
categorieën. De laatste telling heeft
dan achter gesloten deuren plaats,
waarna de namen van de uiteinde
lijke winnaars en winnaressen in
een kluis worden opgeborgen,
waarbij de verzegelde enveloppen
beter worden bewaard dan pape
rassen van het Witte Huis, want
van uitlekken is nimmer sprake ge
weest. Pas tijdens de 'Big Night'
maken de presentatoren of presen
tatrices de enveloppen open, waar
bij de genomineerden zenuwachtig
wachten op de mededeling: 'And
geld beter in de zak kunnen hou
den.
De Oscar wordt in elk geval be
schouwd als de belangrijkste film
prijs in de wereld. Een onderschei
ding krijgen in Cannes, Venetië of
Berlijn is natuurlijk nooit weg,
maar pas een Academy Award be
tekent goud voor de kassa, of zorgt
er voor dat je status hoger wordt,
met alle prettige financiële gevol
gen vandien.
In 1953 ging het bijvoorbeeld
Frank Sinatra niet voor de wind en
hij moest bijna smeken om een bij
rol in 'From Here to Eternity'. Het
resulteerde echter in een Oscar. De
'Big Night' kwam voor de tweede
keer in successie rechtstreeks op
de televisie en dat betekende dat
degenen, die de film nog niet had
den bezocht, zelf konden zien wat
ze hadden gemist en alsnog naar de
bioscoop holden. Tot tevredenheid
uiteraard van Sinatra, die vervol
gens duur betaalde hoofdrollen
mocht spelen.
Zo verging het de meeste Oscar
winnaars. Zij werden op slag veel
gevraagde supersterren, met gou
domrande contracten, terwijl be
kroonde regisseurs voorlopig kon
den aanpakken wabze wilden, tot
dat hun roem vergaan was en zij
weer in het gareel moesten lopen.
Geen wonder dus dat actrices de
'Golden Wonderboy' hartstochte
lijk aan hun boezem drukken en
acteurs ontroerd dankjewel stame
len als zij een Oscar krijgen uitge
reikt.
Miss Vampire
Er zijn echter uitzonderingen. 'Ik
weiger mee te doen aan die vlees
parade', zei bijvoorbeeld in 1970
George C. Scott, toen hij werd on
derscheiden voor zijn rol in 'Pat-
ton'. En hij verscheen niet op de
uitreiking. Ook Marlon Brando
weigerde in 1972 te komen om zijn
met 'The Godfather' verdiende Os
car in ontvangst te nemen. In
plaats daarvan stuurde hij de als
squaw uitgedoste Sacheen Little-
feather, die mededeelde dat Bran
do niet van de partij zou zijn 'om
dat de indianen in films en op tele
visie nog altijd schofterig en histo
risch onjuist worden geportret
teerd'. Boegeroep alom natuurlijk,
waarop presentator Clint East
wood zei: 'En hoe denkt Brando
dat de Italianen zich voelen na het
zien van The Godfather?' De 'in
diaanse', die door Brando werd ge
stuurd, werd overigens later ont
maskerd als Maria Cruz, die ooit
eens was gekozen als 'Miss Vampi
re USA'.
Verder zorgde bijvoorbeeld ook
Woody Allen voor opwinding door
niet op de 'Big Night' te verschij
nen, nadat hij Oscars had gewon
nen met 'Annie Hall'. Allen deelde
mee dat het tot zijn spijt nu net de
avond was dat hij in een club altijd
klarinet speelde. Volgens mensen,
die hem goed kenden, had de New-
yorker echter zo'n uitgesproken
hekel aan Los Angeles, dat hij niet
bereid was ook maar een voet in de
film- en televisiestad te zetten.
De keuze van de Academy-leden
is eigenzinnig. Opvallend is bij
voorbeeld dat bij acht van de tien
meest succesvolle films aller tijden
de makers niet met een Oscar wer
den bekroond.
Paul Newman
De prijs voor de beste niet-En
gelstalige film geldt overigens als
een van de 'mindere' Oscars. Na
tuurlijk gaat maandag de Neder
landse aandacht uit naar Fons Ra
demakers, maar de Amerikanen
zegt de onderscheiding maar wei
nig. Die kijken uit naar de toppers
van de grootste tv-show op aarde
en zullen daarbij onder meer ge
spannen wachten of nu eindelijk
Paul Newman ook eens een Oscar
krijgt. Hij werd verleden jaar wel
onderscheiden voor zijn hele film
carrière, maar de acteur, die zoveel
voor Hollywood heeft betekend en
nu genomineerd staat voor zijn rol
in 'The color of money', zit al 28
jaar op een echte Oscar te wachten.
the
is*...
Cliff Robertson
Elk jaar zijn er ook steeds weer
geruchten over vriendjespolitiek,
corruptie en meer van dit soort za
ken. Maar een Oscar, zo wordt ge
zegd, is beslist niet te koop. Toch is
er een voorbeeld, dat je met geld
wel veel kunt bereiken. In 1968
gooide Cliff Robertson er een half
miljoen dollar tegenaan door in
vakbladen grote en dure adverten
ties te plaatsen met de tekst: Cliff
Robertson, Beste Acteur van het
jaar'. Hij hield dat maandenlang
vol en won uiteindelijk een Oscar
voor zijn rol in 'Charley'. Maar dat
kan natuurlijk toeval zijn geweest
en in dat geval had Robertson het
Eugen Jochum
overleden
MÜNCHEN (AP) - De Duitse diri
gent Eugen Jochum is op 84-jarige
leeftijd overleden.
De oprichter en langdurige lei
der van het symfonie-orkest van de
Beierse Omroep werkte sinds 25
jaar als vrije gastdirigent in Euro
pa, Amerika en Japan.
Grote vermaardheid verwierf hij
met zijn interpretaties van het
werk van de componist Anton
Brückner, wiens negen symofo-
nieën hij drie maal op grammo
foonplaten vast legde.
Festival van muziekfilms en filmuziek
ROTTERDAM (ANP) - Celluloid
Rock is de naam van een festival
met louter muziekfilms en filmmu
ziek dat van 1 tot en met 5 april
wordt gehouden in het theater
Lantaren/'t Venster in Rotterdam.
In totaal worden in 480 uren en
in acht zalen meer dan tweehon
derd films en tientallen video's ver
toond. "Dat is nog nooit eerder ge
beurd in Nederland", zegt Jacques
van Heyningen, van Lantaren/'t
Venster. Het theater is er volgens
hem in geslaagd de hand te leggen
op het meeste materiaal dat be
schikbaar is in het genre. "Het is
geen topje, maar tenminste de hal
ve ijsberg die hier te zien is", zegt
hij.
Op Celluloid Rock zijn de meest
uiteenlopende muziekfilms te zien.
Onder andere festivalregistraties
als Woodstock en Stamping
Ground (het verslag van het Neder
landse Woodstock dat in Kralingen
werd gehouden), maar ook alle
Rolling Stones films èn een com
pleet overzicht van Beatlesmate
riaal op film.
Concertopnamen zijn er in de
meest uiteenlopende soorten: van
met één 8 mm of video camera ge
registreerde concerten (onder an
dere Joy Division en U2) tot met
meer dan tien 35 mm camera's
vastgelegde optredens van onder
meer de Stones (Time Is On Our
Side) en de Talking Heads (Stop
Making Sense).
Nieuwtjes zijn er ook op op Cel
luloid Rock. De film Home of the
Brave van de avant-garde kunste
nares Lauri Anderson gaat op 4
april in Lantaren/'t Venster in pre
mière. Tevens worden films ver
toond waarin de muziek een be
langrijke rol speelt zoals West Side
Story, Hair, Easy Rider, Absolute
Beginners en Koyanasquatsie. In
de grootste zaal van Lantaren/'t
Venster worden alle films op con
certniveau en -volume (met behulp
van een uitgebreide geluidsinstal
latie) vertoond en kan er worden
gedanst.
Lars Roos
Sfeermuziek
op 'meevaller'
Poem. Salonmuziek van Bar-
darzewska, Ketterer, Fibich, El-
gar, Wenzel, Espen, Liebich, Ri
chards, Durand e.a., gespeeld
door Lars Roos (piano). Philips
412 998-2 (cd).
Philips 'Meevaller van de maand'
is artistiek misschien wel de
meevaller van het jaar. Wat op
het eerste gezicht een enigszins
kitscherige verzameling van mu
zikale onbenulligheid lijkt (en de
uiterlijke presentatie werkt dat
in d$ hand), blijkt namelijk een
verrukkelijke verzameling sfeer
muziek, die de salon- en thee
huispianisten van weleer in de
herinnering roept.
Een beetje zoetelijk blijft het
wel, maar van de opening met
het eertijds befaamde "Gebet ei-
ner Jungfrau" tot het slot met
"de wals van Durand" behandelt
pianist Lars Roos precies zo te
rughoudend, dat er een combina
tie ontstaat van lichte nostalgie
met aangename achtergrondmu
ziek voor de huidige tijd. De rust
van de cd-uitgave maakt het
daarbij mogelijk nog bij een laag
volumeniveau van de kwalitei
ten van Roos' spel te kunnen ge
nieten.
Vladimir Ashkeriazy
De opmaat voor
complete cyclus
Prokofjev: Symfonie nr. 5 in
Bes, op. 100 - Dromen, op. 6. Con
certgebouworkest o.l.v. Vladi
mir Ashkenazy. Decca 417 314-1
(lp), 417 314-2 (cd).
Bij de muziek van Prokofjev is
een zekere mate van oneven
wichtigheid gekoppeld aan een
lichte neiging tot exuberantie.
De ideale dirigent weet dat laat
ste te benadrukken, maar poogt
desondanks zoveel mogelijk een
heid in zijn vertolking te bren
gen, en op beide fronten komt
Ashkenazy tot een indrukwek
kend resultaat. Zijn benadering
zou men als 'typisch Russisch'
kunnen omschrijven, sterk op ly
riek gericht en met een vleugje
weemoed in de klankkleur, maar
Viktoria Mullova: sublieme ver
tolking van het vioolconcert van
Sibelius. (foto pr)
zonder de file accenten die wes
terse dirigenten dikwijls in de
symfonieën van Prokofjev op de
voorgrond laten treden.
Het Concertgebouworkest lijkt
zo'n benadering op het lijf ge
schreven en Ashkenazy weet aan
de Amsterdamse musici niet al
leen een schijnbaar authentieke
klankkleur te ontlokken, maar
ook een gedrevenheid die wel
een uitvloeisel moet zijn van zijn
eigen benadering.
De aanvulling, het ruim dertig
jaar jongere jeugdwerk 'Dro
men', is niet echt interessant, al
werd ook deze muziek heel fraai
gespeeld. Wat mij betreft mag de
vijfde symfonie echter de op
maat vormen voor een complete
cyclus, waarbij ik hoop dat alle
volgende delen door de technici
ook even schitterend zullen wor
den vastgelegd.
Viktoria Mullova
Intense wijze
van musiceren
Tsjaikovski: Vioolconcert in D,
op. 35. Sibelius: Vioolconcert in
d, op 47. Viktoria Mullova
(viool), Boston Symphony Or-
Het plaatdebuut van de jonge
Russische violiste Viktoria Mul
lova is iets om in doodse stilte en
intense bewondering van te ge
nieten. Geen uiterlijk vertoon
van virtuositeit (de combinatie
van Tsjaikovski met Sibelius is
in dat opzicht typerend), maar
een rustige, intense wijze van
musiceren met een verbazing
wekkende aandacht voor homo
geniteit en kleurenspel.
Tsjaikovski klinkt hier wel
overwogen en met een zinderen
de lyriek, maar ook met een
'mannelijke' toon die geen spoor
van sentimentaliteit bevat. Iets
moeilijker toegankelijk maar
zonder meer subliem is Mullo-
va's vertolking van het vioolcoc-
nert van Sibelius, dat na een rag
fijne, bijna breekbare inzet uit
loopt in een markante vertolking
vol van emoties doortrokken
kleurschakeringen
Dat alles gevoegd bij een hoge
graad van technische perfectie
en warme begeleidingen die vol
ledig in harmonie zijn met het so-
lospel, maakt deze plaat zonder
meer tot een opwindende ge
beurtenis.
Eva Marton
Te zware partij
voor haar stem
Puccini: aria's uit Le Villi, Ma-
non Lescaut, La Bohème, Tosca,
Madame Butterfly, La Rondine,
Suor Angelica, Gianni Schicchi,
Turandot. Eva Marton (so
praan), Radio-orkest München
o.l.v. Giuseppe Patané.
De Hongaarse sopraan Eva Mar
ton bezit van huis uit een lyrisch
getinte stem met Tebaldi-achtige
kwaliteiten (haar timbre is iets
donkerder dan dat van haar
voorgangster), die haar bij uit
stek geschikt maakt voor vrijwel
alle Puccini-rollen en het overige
laat-romantische of veristische
repertoire. Haar succes aan de
Weense Staatsopera als Turan
dot, eigenlijk een te zware partij
voor haar stem, heeft haar echter
aanbiedingen uit de hele wereld
bezorgd voor het zwaardere re
pertoire en nu zingt zij naast Tu
randot ook rollen als Salome en
Sieglinde.
Wat het gevolg daarvan is,
blijkt uit de lopende kwartaal-
aanbieding van CBS. Muzikali
teit en persoonlijkheid van Mar
ton zijn onmiskenbaar, maar
prachtig gerealiseerde momen
ten worden meer dan eens afge
wisseld met een minder fraai tre
molo, dat zich vooral in de puur
lyrische passages begint te ont
wikkelen, en een hoge slotnoot
levert soms een pijnlijk resultaat
op.
Het is te hopen dat deze (nog
steeds) schitterende stem niet
het volgende slachtoffer wordt
van de jacht op geld en van de
manier waarop zangers door im
presario's en operadirecteuren
worden uitgebuit.
Schola Antiqua
Uitvoering met
vier stemmen
Gregoriaanse muziek voor de
goede Week, door de Schola An
tiqua o.l.v. Barbara Katherine
Jones en John Blackley. L'Oi-
seau Lyre 417 324-1 (lp), 417 324-2
(cd).
Het is onjuist te veronderstellen
dat een vrij zwevend ritme tot in
lengte van dagen hoofdkenmerk
van het Gregoriaans was. Tegen
het einde van de 10de eeuw ont
stond een stroming die wel dege
lijk verschillende vaste noten
waarden propageerde om aldus
al te grote excessen in tempo en
'interpretatie' tegen te gaan. Hoe
het Gregoriaans in een 'propor
tioneel ritme' geklonken moet
hebben, blijkt uit een daardoor
voor de liefhebber belangwek
kende uitgave met dertien gezan
gen uit de Goede Week.
Het klinkt alleen allemaal wat
schools, zowel door het nadruk
kelijk nagestreefde purisme als
door een uitvoering met slechts
vier stemmen (het lijken er trou
wens meer), waarvan er één erg
nasaal klinkt en waarvan er
meerdere in een solistische posi
tie sterke intonatieproblemen
hebben. Bovendien blijkt het
strak volgehouden ritme soms
problemen op te leveren, wan
neer de muziek door kleine ver
sieringen verlevendigd moet
worden.
