CDA: 4400 extra banen in onderwijs Drentse hei was 'Siberië van Nederland' Burgerbanen bij Defensie worden sneller geschrapt Kantongerecht 'doet' 1500 zaken in een week Justitie onderzoekt discriminatie door Fiat 'Dierproevenbeleid Deetman onzindelijk 'Onmaatschappelijken' werden gedeporteerd voor 'heropvoeding' ANWB: 4 gipsvluchten voor krokusvakantie MAANDAG 9 MAART 1987 PAGINA 3 Tijdelijke krachten tot 1990 HILVERSUM/DEN HAAG (ANP/GPD) - Het CDA wil 4400 tijdelijke extra arbeidsplaatsen scheppen in het on derwijs. Hiermee zouden de problemen met vervanging bij ziekte kunnen worden verlicht. Dat mag volgens de nieuwe regeling pas na twee dagen. Met de maatregel is ongeveer 150 miljoen gulden gemoeid, zei fractieleider De Vries zaterdag voor de TROS-radio. De CDA-fractieleider denkt zo de nu werkloze leerkrach ten aan het onderwijs te binden, totdat omstreeks 1990 weer een tekort aan leerkrachten dreigt. Volgens De Vries zullen de tijdelijke leerkrachten tegen die tijd weer een gewone baan vinden. Het aantal tijdelijke arbeidsplaatsen zal zodoende jaarlijks afnemen en daarmee ook de extra kosten. ZAANDAM (GPD) - Het kanton gerecht in Zaandam gaat schoon schip maken. In een week tijd wordt geprobeerd om 1500 zaken af te handelen. Gemiddeld staan er zo'n 130 zaken op de rol van een normale zitting. De marathonzit ting moet de achterstand terug brengen tot ongeveer acht maan den. De achterstand is ontstaan door de manier waarop de dagvaardin gen aan de verdachten worden overhandigd. Kantonrechter J. Van Andel: „De dagvaardingen werden per post aan de verdachte gestuurd, maar daarbij bleek dik wijls dat het adres was gewijzigd of dat door een andere oorzaak de dagvaarding niet bij de betrokkene terecht kwam. Het is overigens geen euvel dat alleen maar in de Zaanstreek voorkomt. Ook in Haarlem en Hoofddorp is een grote achterstand. Daar kiest men er voor de achterstand door langere zittingen weg te werken maar dat houdt in dat het langer gaat duren voor men er doorheen is". De zaken die bij een kantonrech ter ter sprake komen zijn overtre dingen waarvoor in de meeste ge- T,al'en het bewijs al is geleverd, zo als bekeuringen. De hele procedu re om iemand een bekeuring te la ten betalen, kan dermate lang du ren dat de verdachte zich dikwijls van het hele voorval niets meer kan herinneren. Van Andel meent: „Er is in het verleden wel eens ge poogd om een verdachte binnen twee weken op een zitting van de kantonrechter te laten verschijnen. Je voorkomt hiermee dat men de overtreding al is vergeten. Er De CDA-fractieleider wil de 150 miljoen gulden in het eerste jaar dekken uit de belastingmeevaller van 1,9 miljard gulden. Daarmee wil het CDA onder meer ook enke le duizenden banen in de bejaar denzorg scheppen. Oppositieleider Kok stelde zater dag op een verkiezingsbijeen komst in Eindhoven de koerswijzi ging van het CDA met tevreden heid vast. In tegenstelling tot het CDA wil de PvdA echter dat de tij delijke banen echt vaste banen worden. Kok verweet het kabinet, dat daarbij gesteund wordt door het CDA, dat het de afgelopen ja ren volwaardige arbeidsplaatsen in een dienstverlening heeft afgebro ken. "De PvdA maakt bezwaar te- Jeugdwerkplan begint in '88 EDE (ANP) - Er komt een voorlo pige subsidieregeling voor ge meenten die al dit jaar banen scheppen voor jongeren. Die rege ling loopt vooruit op het Jeugd werkgarantieplan (JWG). Dat zal niet vóór volgend jaar in werking treden. Dit zei vandaag minister De Graaf (sociale zaken en werkge legenheid) in Ede op een conferen tie over de voor- en nadelen van het JWG. Het plan, dat oorspronkelijk al dit jaar zou starten, bedoelt iedere jongere van 16 tot en met 20 jaar die een half jaar werkloos is een deeltijdbaan te geven. Het gaat om werk in instellingen en organisa ties buiten de marktsector waar zij werkervaring kunnen opdoen. Het is de bedoeling dat de jongeren daarna doorstromen naar een regu liere baan in bedrijven of instellin gen. De gemeenten gaan het plan Uit voeren. Jongeren kunnen daar te recht, maar ook bij voorbeeld be jaarden- en ziekenhuizen werken aan het plan mee. De jongeren krij gen het minimumjeugdloon, geba seerd op de uren die ze maken. Het plan begint met jongeren van 16 tot en met 18 jaar. Dat zijn er circa 15.000 20.000. Omdat het vooral om banen gaat van 19 urn- per week komt het neer op maxi maal 10.000 banen. Er wordt aan getwijfeld of dat wel lukt maar vol-, gens De Graaf moet het wel moge lijk zijn. Als ook voor de 19- en 20- jarigen naar werk wordt gezocht zal dat moeilijker- zijn, geeft De Graaf toe. gen het ontslaan vrouwen via de voordeur, om langs de achterdeur surrogaat-contrac ten met langdurig werklozen te sluiten, die dan ook vooral niet blij vend in dienst mogen komen". Aan de vooravond van het so ciaal-economische debat in de Tweede Kamer speelde de beste ding van de financiële meevaller een hoofdrol in het politieke nieuws van dit weekeinde: Terwijl CDA en PvdA hun plannen lan ceerden, toonde de VVD zich boos over het feit dat het CDA nu toch een aantal bezuinigingsmaatrege len wil terugdraaien. WD-kamer- lid De Grave zei gisteren voorde AVRO-radio dat het niet aangaat om vijf maanden na het sluiten van het regeerakkoord eenzijdig te pleiten voor wijzigingen. Wel zijn alle fractie het erover eens dat er extra investeringen in grond-, weg en waterbouw en voor milieube scherming nodig zijn. Al eerder had ook premier Lub bers de wenselijkheid van extra overheidsinvesteringen uitgespro ken. Met het investeringsprogram ma moet de bestrijding van de werkloosheid een nieuwe impuls krijgen. Zoals bekend verloopt de daling van de werkloosheid trager dan volgens het regeerakkoord ge wenst wordt geacht. In 1990 moet de werkloosheid gedaald zijn tot onder de 500.000. STUKGOED (ANP) - In het kader van de verrassingsacties in de stukgoedsector van de Rotterdam se haven hebben vanmorgen 235 man het werk neergelegd. Het gaat om 100 man van de gezamenlijke arbeidspool SHB, 60 stukgoedwer- kers bij Transstorage in de Botlek en 75 werknemers van het bedrijf Kühne en Nagel, waar drie boten voor de kade liggen te wachten. AMSTERDAM - Ook al heerst koning Winter in maart nog onverbiddelijk, gisteren werd ter gelegenheid de watersporttentoonstelling Hiswa op de rivier de Amstel in Amsterdam een surfmarathon georganiseerd. Er deden 60 sur/enthousiasten aan mee, een gezien de voor surfen tamelijk barre omstandigheden opmerkelijk groot aantal. (foto anp» DEN HAAG (GPD) - Het ministe rie van defensie gaat de inkrim ping van het burgerpersoneel ver sneld uitvoeren. Niet in 1990, maar volgend jaar al moeten de plannen om 3686 burgerbanen op te heffen, zijn voltooid. Op deze manier wil Defensie het personeel zo snel mo gelijk zekerheid geven over hun toekomst. Dat zei directeur-generaal van Defensie Drees zaterdag voor de TROS-radio. Bij Defensie moet on geveer een op de zeven banen ver dwijnen. Volgens Drees kan Defensie geen garantie geven dat de voorge nomen afslanking zonder gedwon gen ontslagen gaat. Hij denkt dat sommige diensten geheel worden opgeheven. Deze week zijn alle voorstellen voor de inkrimping van het burgerpersoneel ingele verd bij secretaris-generaal De Man. Eind deze maand wordt een definitief besluit verwacht over welke mensen en diensten moeten verdwijnen. Voorzitter De Jong van de christelijke ambtenarenbond CFO vindt dat de versnelde afslanking niet kan. "Het zal op zijn minst langzamer moeten gaan, of anders moet het hele plan worden terug genomen", aldus de CFO-voorzit- ter. "Als iedereen met premier Lub bers voorop zegt dat de afslankin gen van het overheidspersoneel in de komende jaren tot 1990 onvol doende zullen zijn, doet het vreemd aan dat Defensie erin slaagt vanaf heden en het volgend jaar zo'n 3700 mensen eruit te werken", meent De Jong. Hij zet grote vraagtekens bij de financie ring ervan. "Het departement moet het geld uit de eigen begroting op brengen. Dat kost een fors bedrag voor dit jaar en zal volgend jaar nog meer kosten". ASSEN (ANP) - De hoofdofficier van justitie in Assen Van Woensel vindt dat Fiat-Neder land zich schuldig heeft gemaakt aan discrimi natie. Het bedrijf heeft een huis-aan-huis-fol- der met loterij - in tegenstelling tot wat was beloofd in een landelijke advertentie - niet la ten bezorgen in wijken met veel werklozen en buitenlanders. De officier onderzoekt of dat strabaar is. De betreffende wetsartikelen spre ken alleen van discriminatie op grond van ras, godsdienst of levensovertuiging. "Maar in elk geval is het zeer onbehoorlijk en dan druk ik me nog zacht uit", aldus Van Woensel. Aanleiding tot het onderzoek is een klacht van een inwoonster van Assen over de jubi leumfolder van Fiat, die op 5 maart is ver spreid. In de folder staat een geluksgetal in een loterij waaraan veel prijzen zijn verbon den. De folder bevat verder voordeelcheques die korting geven bij de aanschaf van een. nieu we Fiat. Een kennis van de klaagster die de folder heeft verspreid, kreeg net als alle andere be zorgers een schriftelijke instructie voor de ver spreiding. Daar staat letterlijk in: "Sommigen van u ontvangen een aantal exemplaren min der, vooral in de grotere plaatsen. Dit tekort dient u te minderen op bejaarden(huizen) en de slechtste wijken, de zogenaamde D-wijken. Dit betreft de wijken waar veel werklozen, bui tenlanders etc. wonen". De instructiebrief is opgesteld door bureau Alberto uit Meppel, onderdeel van een Am sterdams reclamebureau, dat voor de verzor ging en verspreiding van de folder door Fiat is ingeschakeld. Volgens directeur Haveman van het bureau is een schifting tussen A-, B-, C- en D-wijken heel gangbaar in zijn branche. "Ik had de opdracht de bezorgers te instrueren de D-wijken over te slaan en moest hen dus uit leggen wat dat zijn". Hij zegt nooit de bedoe ling te hebben gehad te discrimineren. PR- chef Enkelaar van Fiat Nederland liet gisteren weten dat Fiat zich onthoudt van commentaar. UTRECHT - "Rusland heeft Sibe rië, Nederland z'n Drentse hei". Zo voelde een van de mensen die van de gemeente Rotterdam het stem pel 'onmaatschappelijk' kreeg op geplakt, zijn gedwongen verhui zing naar een kamp in Drenthe. door Rian van Kuppenveld Zo'n 350 gezinnen werden na de Tweede Wereldoorlog 'vrijwillig' ondergebracht in speciale oorden, waar een team van goedwillende al-dan-niet deskundigen hen zo probeerde te heropvoeden, dat zij zich weer als nette, aangepaste burgers zouden gaan gedragen. Het was officieel regeringsbeleid, maar er kwam niets van terecht. En de betrokkenen slepen het feit dat zij ooit in zo'n kamp. terecht kwamen als een zware last gedu rende hun hele leven mee. Dat blijkt uit het proefschrift 'Geschiedenis van de onmaat- schappelijkheidsbestrijding in Ne derland, 1914 - 1970' waarop Adrianne Dercksen en Loes Ver- planke vrijdag in Utrecht promo veerden tot doctoressen in de lette- In 1914 krijgt een categorie ge zinnen voor het e^rst een stempel opgedrukt. 'Ontoelaatbaar' heten diegenen die niet aan hun beta lingsverplichtingen voldoen, de zaak vervuilen of ruzie maken. On gewenste huurders waren dat. Tien jaar later geldt de term 'ontoelaat bare gezinnen' ook als er sprake is van criminaliteit, drankzucht, on zedelijkheid en kinderverwaarlo zing. Al snel valt de term 'a-sociaal' of 'onmaatschappelijk'. En zo blij ven de gezinnen heten tot in 1971, wanneer de term 'onmaatschappe lijk' niet meer in officiële rege ringsstukken voorkomt. Vanaf de jaren vijftig zijn er mil joenen gestopt in meer of minder wetenschappelijke projecten, die er toe dienden de onmaatschappe lijkheid van deze gezinnen te be strijden. Toen de term in 1971 niet meer opdook, verdween ook het beleid. Geruisloos. Bij het heropvoeden van gezin nen ging men er van uit dat de schuld bij het individu lag. Dat hield zich niet aan de grenzen van fatsoen die de maatschappij stelde en daar moest iets aan gedaan wor den. Dat kon het best in afgezon derde oorden, waar niet onmiddel lijk de invloed van de maatschap pij merkbaar was en waar een gro tere sociale controle mogelijk was. Het idee om een bepaalde cate gorie gezinnen middels afzonde ring tot keurige burgers op te voe den, was niet nieuw. Al in dfe jaren twintig werden er speciale wijkjes gebouwd, waarvan de bewoners in feite onder curatele werden ge steld. Zo had Utrecht al sinds 1925 zijn Kerkwegcomplex, beter be kend als het Houtplein. Den Haag had de Zomerhof. Amsterdam zijn Zeeburgerdorp. Wie daar woonde was a-sociaal. Gold althans als zo danig. In al die wijkjes was contro le. Zo kon het Utrechtse opzichter sechtpaar de zaak vanuit een wo ning boven het badhuis goed in de gaten houden. En zij controleerden van alles: de wijze van wonen, of iedereen wel regelmatig in bad ging, de kinderen op tijd naar school en de man naar zijn werk. Bovendien bevorderden zij 'al dat gene dat kan strekken tot verhef fing van het peil der bewoners'. De oprichting van speciale gezin soorden dateert uit het begin van de oorlog. Na het bombardement op Rotterdam en de daarop volgen de dakloosheid van duizenden ge zinnen, besloot de gemeente dat 'onmaatschappelijken' niet zomaar bij iedereen gezet konden worden. Men herinnerde zich het bestaan van uit de jaren dertig daterende werkverschaffingskampen in Overijssel en Drenthe. Die stonden leeg en daar werden 'onmaatschap pelijken' naar toe gebracht, zeg maar gedeporteerd. De gezinnen werden in een vrachtwagen gela den en er op de hei weer uitgezet. Dit Rotterdamse beleid kreeg al gauw navolging. En wat in eerste instantie begonnen was als een noodgreep, werd in 1948 officieel beleid. Tien kampen werden om gedoopt tot Gezinsoorden voor Maatschappelijk Onaangepaste Gezinnen. De overheid stelde een aantal cri teria aan de gezinnen die daar naar toe werden gestuurd. Want de Ge zinsoorden waren eigenlijk een we tenschappelijk experiment op le vende mensen. Het ging erom ge zinnen te observeren in 'een gedo seerde afzondering' en heropvoe- dingstheorieën te ontwikkelen. Er waren twee voorwaarden voor toe lating in de oorden. Ten eerste moest het gezin in de vrije maat schappij weliswaar niet herop voedbaar zijn, maar lagen er nog wel mogelijkheden in de gezin soorden, en ten tweede moest het gezin wetenschappelijk interes sant zijn: het was niet de bedoeling dat er allemaal dezelfde soort ge vallen in de oorden zaten; er moest diversiteit zijn. Loes Verplanke: "Wat wij in in terviews met mensen gemerkt heb ben, is dat zij allemaal van mening zijn dat zij niet heropgevoed hoef den te worden. Maar in feite had den zij vaak geen keus. Het was het plaatselijk maatschappelijk werk, de politie, de huisarts, de ambte naar van de sociale dienst etcetera die hen het stempel 'onmaatschap pelijk' gaven. Vrijwel alle gezinnen hadden een uiterst slechte woonsi tuatie, de man was meestal werk loos en er waren torenhoge schul den. Onder het mom van 'je krijgt een nieuw huis, je schulden wor- „Een andere methode die door de staatscommissie Muller wordt voorgesteld is de verdachte direct een bepaald bedrag te laten beta len en de gelegenheid te geven bij het gerechtshof bezwaar aan te te kenen. De actie moet dan van de verdachte uitgaan. Je kunt een der gelijke methode alleen maar toe passen bij een beperkte catagorie overtredingen. Voor de admini stratieve afwikkeling betekent het wel een enorme verlichting. De Tweede Kamer moet zich over de voorstellen van de commissie Mul ler nog uitspreken", aldus van An del. Scheemda: geen 100 gulden voor Gouden Huwelijk SCHEEMDA (ANP) - De ge- meente Scheemda betaalt niet mee aan het Nationaal Ge schenk ter gelegenheid van het gouden huwelijk van prinses Juliana en prins Bernhard. Een meerderheid van de raad, be staande uit CPN en PvdA heeft tegen het voorstel van B en W gestemd om 100 gulden aan dit doel te geven. Beide partijen stelden zich hiermee achter het minder heidsstandpunt van PvdA-wet- houder Drenth, die het geven van geschenken voor gouden huwelijken geen taak van de gemeente vindt. "Het maakt niet uit of het nu om de familie Jansen of het prinselijk paar gaat. Privé geef ik wel wat, ik heb op zich niets tegen de ac tie", aüdus de Scheemder wet houder. De gemeente Scheemda is net als alle andere gemeenten, instellingen en particulieren in ons land benaderd door het Co mité Nationaal Geschenk, op basis van vrijwilligheid. Grondwater in Aalten bevat teveel nitraat AALTEN (ANP) - Tweederde van het door particulieren opgepompte, grondwater in en rond het Achter- hoekse Aalten bevat teveel nitraat. Slechts 33 procent van onlangs door de milieudienst van de pro vincie Gelderland onderzochte wa termonsters bevat minder nitraat dan de maximaal toelaatbare 50 milligram per liter. Ruim 43 pro cent van de monsters bleek meer dan 100 milligram per liter te be vatten en in sommige gevallen ging het zelfs om 400 milligram per liter. Op korte termijn zal het provin ciebestuur nu via een speciale ver ordening maatregelen nmeen om de nitraatverontreiniging van het grondwater in met name de Ach terhoek een halt toe te roepen. Die verontreiniging wordt vooral ver oorzaakt door overbemesting, lo zingen en lekkende rioleringen. In de Achterhoek pompen veel particulieren zelf grondwater op als drinkwater voor mens en dier. Nitraat wordt in het lichaam omge zet in nitriet en teveel daarvan leidt tot hoofdpijn en tal van andere li chamelijke klachten. Volgens een richtlijn van de Europese Gemeen schap is 25 milligram nitraat per li ter grondwater al teveel. De provinciale milieudienst on derzocht in Aalten ruim 200 water monsters. Eerder grondwateron- derzoek bracht volgens de provin ciewoordvoerder ook al verontrus tend hoge concentraties nitraat aan het licht. Ook elders in de provin cie doet dat probleem zich voor. DEN HAAG (ANP) - Minister Deetman (onderwijs) voert een warrig en onzindelijk dierproeven- beleid. De bewindsman pleit te voor en te na voor terugdringing van dierproeven, maar voert een beleid waardoor de klok jaren wordt teruggedraaid. Dat stellen de Dierenbescherming en de Ne derlandse bond tot bestrijding van vivisectie in een vandaag uitgege ven zwartboek. Directe aanleiding voor het sa menstellen van dit zwartboek 'De twee gezichten van minister Deet man' is de verkoop van het Cen traal Proefdierenfokbedrijf van TNO in Zeist aan het Amerikaanse concern Harlan Sprague Dawley Inc. (HSD), dat met financiële steun van de overheid een nieuw bedrijf begint in het Limburgse Onderbanken. Dierenbescherming en NBBV bieden het zwartboek morgen aan aan mevrouw Haas (PvdA), voorzitter van de vaste Ka mercommissie voor volksgezond heid. Zij vinden dat de Kamer de minister moet dwingen de plannen terug te draaien. De organisaties menen dat de be windsman een onevenwichtig be leid heeft gevoerd, dat in strijd is met de opvattingen van de rege ring, van de Tweede Kamer en van externe deskundigen aan wie ad vies is gevraagd. Zij menen dat de regering haar beleid moet herzien en dat het geld dat kan worden be spaard door het bedrijf, na renova tie, bij TNO te laten, moet worden besteed aan alternatieven voor dierproeven. De bewindsman doet het vol gens de dierenbeschermers voor komen dat HSD zich op de Neder landse markt moet richten, maar hij geeft daar volgens hen geen en kele garantie voor. Zij menen dat de exportmogelijkheden naar lan den die het minder nauw nemen met dierproeven het hoofdmotief voor HSD is om zich in Nederland 'zo dicht bij de grens te vestigen'. De organisaties voeren in het zwartboek onder andere aan dat Deetman minachting heeft gehad voor de Tweede Kamer door deze in het zomerreces van 1985 te infor meren over een principe-overeen komst met HSD, vier dagen nadat beide partijen deze hadden gete kend. In december voerden de organi saties een kort geding tegen de staat met als inzet inzage in stuk ken die handelen over de verkoop. Zij verloren weliswaar deze zaak, maar schrijven nu in het zwart boek dat er voldoende feiten be schikbaar zijn die aantonen hoe de minister het parlement en het pu bliek misleidt. den je kwijtgescholden of (zoals gebeurde als de man in de gevan genis zat): je man komt voorwaar delijk vrij', werden de gezinnen naar de gezinsoorden gelokt. Maar je kunt dan natuurlijk niet spreken van een vrije keus". In de oorden had ieder gezin zijn eigen ruimte, maar werd wel voort durend omringd door een groep sociale begeleiders. Adrianne Dercksen: "Een maatschappelijk werker controleerde of de man op tijd naar zijn werk ging, of hij zich daar netjes gedroeg. De vrouw werd geleerd hoe zij het huishou den moest doen en hoe ze het ge zellig moest maken. De kinderen werden naar school gestuurd en hun kleding werd gecontroleerd. Er was vaak ook een geldregeling waarbij de man zijn geld aan de lei ding van het oord afdroeg, die dan vervolgens bepaalde posten ont wierp. De vrouw kreeg het huis houdgeld op papier: de leiding zorgde dat de verschillende leve ranciers hun geld kregen. Pas als de vrouw de besteding naar de me ning van de begeleiders onder de knie had, kreeg ze zelf geld. Eerst voor de bakker, dan voor de krui denier enzovoort". In de jaren zestig kwam er steeds meer aandacht voor de rol die de maatschappij speelde in 'onaange pastheid' en daarmee verviel de be staansgrond van de gezinsoorden. AMSTERDAM - Niet alleen in, ook buiten de Amsterdamse RAI was het afgelopen weekeinde een gigantische 'tentoonstelling' van motorfietsen. Vele duizenden motorrijders waren naar de RAI gekomen om de laatste snufjes en de nieuwste racemonsters te bewonderen. Het enorme aantal geparkeerde motorfietsen vormde een soort openluchttentoonstelling op zich, waar vele bezoekers een gratis kijkje namen. (foto anpi DEN HAAG (ANP) - De krokusvakantie in de diverse wintersportgebie den heeft ook dit jaar haar tol geëist. In totaal heeft de ANWB-Alarmcen- trale drie speciale vliegtuigen gehuurd om tientallen gewonde winter sporters naar Nederland terug te vliegen. In de loop van volgende week vliegt de Alarmcentrale nog één keer en heeft dan ruim honderd gewon den teruggevlogen. De verwondingen bestonden over het algemeen uit ernstig knieband letsel. De gewonden waren veelal jonge mensen, aldus ANWB-woord- voerder Van Weijen. Voor de behandeling van al deze en andere klachten heeft de Alarmcentrale ook dit jaar extra personeel moeten inzetten. Met de problemen tijdens de krokusvakantie was het het eerste weekeinde al raak: de ANWB noteerde 88 schadegevallen met auto's op de heenreis. In 85 procent van de gevallen ging het om mechanische schade, aldus Van Weijen. Ook dit keer werd de Alarmcentrale geconfronteerd met gevallen die buiten het arbeidsterrein van de ANWB liggen, zoals klachten over te weinig of juist te veel sneeuw en te koud of te warm weer.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 3