'Opvang van zigeuners in ons
land tot mislukken gedoemd'
Txomin is mogelijk
slachtoffer van
machtsstrijd in ETA
aanpassen voor meer vrouwen in besturen
5Kerkorde
PAGINA 2
DONDERDAG 5 MAART 1987
Zigeuners: totaal verkeerde verwachtingen over integratie in Nedei landse gemeenten.
Verkeerde uitgangspunten en te hoge verwachtingen
MADRID - Het auto-ongeluk in
Algerije, waarbij afgelopen vrij
dag de historische ETA-leider
Domingo Iturbe Abasolo, beter
bekend onder zijn krijgsnaam
Txomin, om het leven kwam, zou
geen ongeluk maar een aanslag
op zijn leven zijn geweest. Zijn
dood zou in het kader staan van
een machtsstrijd binnen de ETA
tussen aanhangers van de harde
lijn en minder radicale ETA-le-
den.
door
Gerrit Jan Hoek
Hoewel de Spaanse minister
van buitenlandse zaken. Fernan
dez Ordonez, de Algerijnse am
bassadeur in Madrid maandag
op het matje had geroepen om
tekst en uitleg te vragen, heeft de
Algerijnse regering zich tot dus
verre gehuld in stilzwijgen. Dat
uitblijven van de officiële Alge
rijnse versie heeft in Madrid de
stroom van speculaties dat er
sprake is geweest van een aan
slag alleen maar gevoed. Volgens
de schaarse officieuze berichten
die uit Algiers naar Spanje zijn
overgewaaid, zou de auto van
Txomin, bestuurd door een Alge
rijnse militair, in de buurt van f
Berroeaghia (120 km ten zuiden'
van Algiers), van de weg zijn ge
raakt en van een talud afgestort.
Maar die versie wordt door
sommigen in twijfel getrokken,
ook afgaande op een overigens
niet geheel duidelijke foto die de
Spaanse tv gisteren van de res
ten van de auto liet zien. Uit die
foto zou kunnen worden opge
maakt dat de auto van Txomin
door explosieven uit elkaar gere
ten was.
Volgens de lezing in Madrid
hadden de aanhangers van de
harde lijn van de ETA, die sinds
de deportatie van Txomin naar
Gabon in juli van het vorig jaar
de touwtjes van de Baskische
terreurorganisatie in handen
hadden genomen, er alle belang
bij om Txomin uit de weg te rui
men. De 43-jarige leider had zich
sinds zijn arrestatie in Frankrijk
niet afkerig getoond van ge
sprekken met speciale afgezan
ten van de regering in Madrid
over een mogelijke wapenstil
stand.
Doorn
Hoewel Txomin in die gehei
me contacten steeds de stelling
verdedigde dat er alleen te pra
ten viel op basis van 'het pro
gramma KAS (het vaste onveran
derlijke verlanglijstje van de
ETA, dat voorziet in vertrek van
leger en politie uit Baskenland,
algehele amnestie voor alle ETA-
gevangenen en een referendum
in de provincie Navarra), bleek
zelfs de bereidheid om met verte
genwoordigers uit Madrid te pra
ten een doorn in het oog van de
haviken van de ETA.
Het zou niet de eerste keer zijn
dat de haviken van de ETA ex
treme maatregelen nemen tegen
een strijdmakker die van die weg
af wil wijken. In 1976 verdween
Pertur, een van de kopstukken
van ETA politico-militar, nadat
hij zich openlijk had uitgespro
ken voor het bewandelen van de
politieke weg om grotere autono
mie voor Baskenland te berei
ken. Volgens de algemeen aan
vaarde versie werd Pertur door
zijn eigen maten uit de weg ge
ruimd en zijn stoffelijk over
schot, dat nooit werd gevonden,
verdonkeremaand.
De partij van de politieke
geestverwanten van de ETA, de
Baskische radikaal-nationalisti-
sche coalitie Herri Batasuna, ver
kondigde evenwel kort na het
bekend worden van de dood "van
Txomin dat bij het ongeluk geen
opzet in het spel was geweest.
Volgens een van de leiders van
Herri Batasuna, de advocaat Ina-
ki Esnaola, worden dergelijke
versies alleen maar de wereld in
gestuurd om verdenking te wek
DEN HAAG - „Wij hebben
in 1978 al gezegd dat je van
een groep die door de eeu
wen heen zo verdrukt en
vervolgd is, niet kunt ver
wachten dat ze zich in drie
tot vijfjaar in de Nederland
se samenleving kan integre
ren. Daar is minstens een
hele generatie voor nodig".
door
Runa Hellinga
Elf gemeenten in Nederland heb
ben zich een aantal jaren geleden
bereid verklaard om zigeuners op
te vangen. In acht daarvan zijn in
middels grote problemen ontstaan.
Paul van Eeuwijk van de Stichting
Rom, de organisatie van zigeuners
in Nederland, is daar niet verbaasd
over. Gezien de uitgangspunten
stond de mislukking voor hem bij
voorbaat vast.
De gebeurtenissen rond de huis
uitzetting van de inmiddels daklo
ze familie Duric in Nieuwegein zijn
het trieste hoogtepunt tot nu toe.
Maar niet alleen in Nieuwegein,
ook in Berkel-Enschot, Capelle aan
den IJssel, Ede, Epe, Gilze-Rijen,
Lelystad, Nieuwegein en Veendam
loopt de opvang van de toch zeer
kleine groep zigeuners stroef. Al
leen Utrecht, Oldenzaal en Spijke-
nisse leven in vrede met hun nieu
we inwoners. Zijn zigeuners echt
zo onmogelijk, of was er van meet
af aan iets mis met het beleid
In de elf opvanggemeenten leven
in totaal zo'n 500 zigeuners. Het
gaat om een groep die in 1977 zon
der paspoort naar ons land kwam.
Dat stelde de regering voor een
probleem, omdat de gebruikelijke
praktijk, onmiddellijke uitzetting
(zoals die door de meeste Europese
landen wordt toepast) niet kon
worden gebruikt. Zonder paspoort
werden zigeuners door geen enkel
buurland geaccepteerd.
Onder druk van het parlement
en de publieke opinie kregen ze
toestemming in ons land te blijven.
Na aanvankelijke problemen hen
onder dak te brengen, werden elf
gemeenten bereid gevonden hen
op te nemen. De kosten daarvan
zou het rijk volledig voor zijn reke
ning nemen. De elf gemeenten zou
den voor de nodige woningen zor
gen.
Wat de gemeenten zich blijkbaar
niet realiseerden, is dat zigeuners
evenals Turken en Marokkanen
een minderheid zijn met een totaal
andere cultuur. In de plannen die
destijds werden gemaakt, ging
men er vanuit dat de integratie in
de Nederlandse samenleving in
een jaar of drie tot. vijf voltooid zou
zijn, terwijl niemand dat van ande
re minderheidsgroepen verwacht.
In praktijk kwam daar weinig van
terecht.
Beschaving
Alleen in Utrecht, Spijkenisse en
Oldenzaal keek men reëler tegen
de integratiemogelijkheden aan.
Zo schreef de begeleidende vor
mingswerker uit Spijkenisse over
het beleid van de meeste opvang
gemeenten: „Zwart-wit gesteld
komt het erop neer dat men weer
een of andere zendingsmissie gaat
verrichten met toch weer in het
achterhoofd het idee van bescha
ving te brengen". De reëlere kijk
op de zaken heeft in praktijk goed
uitgepakt, want juist deze drie ge
meenten hebben geen problemen
met de zigeuners gekregen.
De zigeuners zelf gaven destijds
de voorkeur aan vestiging in kleine
woonwagenkampen en van daaruit
een geleidelijke integratie in onze
samenleving. Dat strookte echter
niet met een overheidsbeleid dat
toch al gericht is op een beperking
van het aantal standplaatsen op
woonwagenkampen. Tegen hun
zin in werden ze in stenen wonin
gen tussen de Nederlandse gezin
nen gehuisvest. Uitdrukkelijk
werd zelfs vastgelegd dat ze geen
recht op een standplaats hadden.
Met de gespreide vestiging in
stenen huizen werd een wezenlijk
onderdeel van de zigeunercultuur
aangetast. Paul van Eeuwijk: „Zi
geuners leven in zogenaamde
grootfamilies waarin meerdere ge
neraties en verschillende bloedver
Als de hervormde kerkorde niet
wordt veranderd op het punt van
de afvaardigingen, blijft deze
kerk vooralsnog een door man
nen gedomineerde kerk, en dat
terwijl er meer vrouwen dan
mannen belijdend lid van zijn.
Dat schrijft Ineke Uytenbo-
gaardt, consulente voor her
vormd maatschappelijk werk in
Overijssel, in een brochure van
het Hervormd Werkverband
voor Maatschappelijke Active
ring. Titel van de brochure: 'Ge
wogen enVrouwen en man
nen in de Nederlandse Hervorm
de Kerk'.
Het percentage vrouwen in de
synode, met inbegrip van de ad
viseurs, het persbureau en het
synode-secretariaat, is 24,4. Maar
van de belijdende leden is 59,8
procent vrouw. De provinciale
kerkvergaderingen bestaan voor
18,5 procent uit vrouwen. Bij de
opleiding tot predikant zijn maar
2 vrouwen betrokken, naast 25
mannen. Ook zijn vrouwen on
dervertegenwoordigd in de fi
nanciële organen, die, volgens
Uytenbogaardt, doorgaans het
feitelijke beleid bepalen.
Het zijn de kerkorde-bepalin
gen voor de afvaardiging naar de
synode die de scheefheid in de
man-vrouw-verhouding veroor
zaken. De afvaardiging naar clas
ses (regionale vergaderingen).
wanten zitten. De onderlinge soli
dariteit is heel groot, mensen hel
pen elkaar als ze kunnen. Een zi
geunerfamilie zal het niet in zijn
hoofd halen een zwakbegaafde,
een invalide of een bejaarde in een
tehuis te stoppen. Niemand wordt
ooit uit het familieverband uitge
sloten. De gastvrijheid is ook heel
groot".
Maar stenen huizen, ingeklemd
tussen andere woningen, lenen
zich slecht voor bewoning door
grote gezinnen waar bovendien re
gelmatig gasten langs komen.
Daarbij is de tolerantie van Neder
landers ten opzichte van zigeuners
niet zo groot: van oudsher worden
ze bekeken als a-socialen die ste
lend en rovend door het leven
gaan. Bijna overal kwamen dan
ook klachten over de nieuwe bu-
Politiebegeleiding
Van Eeuwijk ontkent de klach
ten over geluidsoverlast niet: „Het
klopt dat die woningen eigenlijk
niet geschikt waren om de zigeu
ners te huisvesten". Maar de ge
meenten hebben volgens hem ook
niets gedaan om het begrip tussen
de zigeuners en hun Nederlandse
buren te versterken.
Integendeel. Op de drie gemeen
ten waar het wel goed is gegaan na,
is er alles aan gedaan om de be
staande vooroordelen te bevesti
gen. Een voorbeeld: de gemeente
Ede wilde de zigeunerkinderen da
gelijks onder politiebegeleiding
naar school laten brengen en vroeg
daarvoor zelfs geld bij het toenma
lige ministerie van CRM.
Niemand kon eigenlijk serieus
verwachten dat de zigeuners, een
groep die zo buiten de samenle
ving stond, in een tijd van stijgen
de werkloosheid ook maar enige
kans op de arbeidsmarkt zouden
maken. Arbeidsbureaus plaatsten
hen onmiddellijk in de bak met
'onbemiddelbaar'.
Toch werden ze in veel gemeen
ten verplicht om aan taal- en alfa
betiseringscursussen deel te ne
provinciale kerkvergaderingen
en synode moet namelijk voor de
helft uit predikanten bestaan.
Aangezien het getal vrouwelijke
predikanten relatief klein is, zijn
mannen daar altijd verre in de
meerderheid
Evenredig
De kerkorde - door mannen
vastgesteld - is van 1951. Vrou
wen werden pas in 1958 tot de
ambten toegelaten Mevrouw
Uytenbogaardt pleit voor aan
passing. "De kerkorde is zowel
een kanaal voor het besturen als
voor het belijden. De vraag is
daarom, of in het besturen ook
een bepaald belijden zichtbaar
wordt met het oog op een evenre
dige vertegenwoordiging van
vrouwen en mannen in de kerk
Er zou een commissie van 'wijze
vrouwen en mannen' moeten ko
men die onderzoekt hoe de ker
korde zo kan worden aangepast
dat vrouwen evenredig vertegen
woordigd kunnen worden op ba
sis van de huidige stand van za
ken.
De schrijfster wijdt ook een
hoofdstuk aan de knelpunten bij
vrouwen in hun functioneren
men „om hun kansen op de ar
beidsmarkt te vergroten". In Ber
kel-Enschot werd de uitkering van
twee gezinnen volledig ingetrok
ken omdat ze niet naar de alfabeti
seringscursussen gingen en andere
gezinnen raakten een deel van hun
inkomen kwijt. Ook in Nieuwegein
gebeurde dat. In Veendam dreigde
men de verblijfsvergunning in te
trekken als de kinderen niet naar
school gingen.
Dat zigeuners een vrijwel on
overbrugbare achterstand op de ar
beidsmarkt hadden, ging er bij
veel gemeentebestuurders niet in.
Zo schreef wethouder Van der
Bossche van Berkel-Enschot in
een geruchtmakende nota in 1985
dat „de zigeuner alleen maar aan
wezig is om zich via uitkeringswet
ten een bescheiden basisinkomen'
te verschaffen".
Op de onvermijdelijke sociale
problemen werd in de meeste ge
meenten fel gereageerd. Waar men
bij andere minderheden inziet dat
ze hulp nodig hebben om in onze
samenleving wegwijs te worden,
werden in een groot aantal ge
meenten de contactmedewerkers
die zich over de zigeuners ontferm
den, binnen vrij korte tijd ontsla
gen. In Nieuwegein gingen er zelfs
twee achter elkaar de straat op.
Ook in Berkel-Enschot, Lelystad
en Capelle aan den IJssel werd de
contactpersoon na een aantal jaren
overbodig gevonden. In Lelystad
ontfermde het vormingscentrum
zich vervolgens over de zigeuners,
maar B en W besloten dat daar van
af 1985 geen subsidie meer voor
zou worden gegeven.
Inmiddels zijn de zigeuners ei
genlijk overal aangewezen op de
normale hulpverleningsinstanties
die eigenlijk geen geld, tijd en ken
nis hebben om hun specifieke pro
blemen cp te lossen.
ME-inval
De uitgaven voor sociale begelei
ding waren dus gering, maar de ge
meenten Nieuwegein, Capelle aan
den IJssel, Ede. Veendam, Lely
binnen de kerk. Vrouwen komen
daar vaak op nieuw terrein, ter
wijl mannen veel meer ervaring
hebben in buitenshuis bezigzijn.
Veel vrouwen denken nogal ne
gatief over hun mogelijke bijdra
gen. Daarom laten ze zich niet
horen. Louter zakelijk-organisa-
torische vergaderingen hebben
niet zo hun sympathie.
Vrouwen, zegt Ineke Uytenbo
gaardt, hebben binnen de kerk
recht op een eigen plaats en op
steun om hun functioneren waar
te maken. "Veel vrouwen wach
ten de discussies niet meer af en
verlaten de kerk, inclusief haar
raden en organen".
Handel
In Lelystad is een nieuw be
drijf van start gegaan, genaamd
'Allroundcare' (Stelling 1301.
8232 EJ), dat zich bezighoudt
met 'voordelig inkopen' voor
christelijke organisaties, zoals
zendingsgenootschappen, en
kerken. Marktonderzoek wees
uit, dat alleen al in die sector in
Nederland f. 250 miljoen per jaar
wordt omgezet.
"Wij hebben leveranciers een
grote en moeilijk te definiëren
stad en Utrecht kregen in 1984 elk
wel 200.000 gulden om in verband
met de zigeunerproblematiek drie
extra politieagenten in dienst te
nemen. Ook verder werden zigeu
ners vooral als criminelen aange
pakt.
In 1983 deed de ME in Nieuwe
gein een nachtelijke inval bij vijf
tien zigeunerfamilies. In Capelle
aan den IJssel werden twee men
sen van de vreemdelingenpolitie
op kosten van de gemeente naar
Italië en Denemarken gestuurd om
daar bezwarend bewijsmateriaal
tegen de zigeuners te verzamelen.
Dat werd vervolgens aangegrepen
om verblijfsvergunningen niet te
verlengen, ook van mensen waar
tegen in Nederland geen enkele
klacht was ingediend.
Hoe weinig begrip men ook had
voor de aanpassingsmoeilijkheden
van de zigeuners, des te meer be
grip is er voor de problemen van de
Nederlanders.
Zo schreef wethouder Van den
Bossche: „In de praktijk is geble
ken dat zij (de zigeuners) over on
voldoende wil en capaciteiten be
schikken om een sedentair (niet-
reizend) leven te kunnen leiden. Er
bestaat overigens geen enkele wil
tot aanpassing, zodat de vraag ge
wettigd is of de Nederlandse sa
menleving zich nog langer moet
blijven ontfermen over een derge
lijke groep". Van den Bossche
vindt het begrijpelijk „dat bij veel
burgers de tolerantiegra'ad laag is
komen te liggen: in geen enkel op
zicht is de zigeuner bereid reke
ning te houden met de belangen
van anderen".
Tevreden
Toch heeft men in de stad
Utrecht andere ervaringen. „We
zijn redelijk tevreden hoe het inte
gratieproces verloopt. De moeilijk
heden zijn ongeveer vergelijkbaar
met die van Turkse en Marokkaan
se gezinnen", aldus Peter Noordra-
ve. tot twee maanden geleden be
last met het zigeunerbeleid.
In Utrecht leven in totaal 16 zi
markt te bieden", zegt directeur
Bauke van Halem. "Een markt
die wij beter kennen dan zij. Wij
kopen "dus zelf in en leveren
door" Volgens Van Halem wer
den in de eerste maanden dat
'Allroundcare' proef draaide al
enkele honderdduizenden gul
dens bespaard ten bate van
christelijke organisaties.
Men geeft ook commerciële
adviezen aan kerken en christe
lijke instellingen. Aan niet-
christelijke instellingen en be
drijven worden geen diensten
verleend. Er bestaan ook plan
nen voor activiteiten in Amerika
en Afrika.
Van Halem werkte vijftien jaar
bij Heineken. Hij wil er geen mis
verstand over laten bestaan dat
zijn bedrijf commercieel gericht
is. Zijn twee compagnons komen
respectievelijk van een Frans be
drijf en van de douane.
Vakantie. Ook dit jaar houdt
'Open Deur Vakantieweken' in
samenwerking met het hervorm
de instituut 'Kerk en Wereld' een
aantal vakantieweken voor vrou
wen (ouderen en alleenstaanden)
in juli en augustus. De vakantie
geunergezinnen. Een aantal van
hen heeft aan zijn buren nooit ver
teld dat ze zigeuners zijn. Maar ook
degenen die het wel verteld heb
ben, hebben het in de grote stad
iets makkelijker dan in de kleinere
plaatsen. Noordrave: „Er leven
hier nog tienduizend buitenlan
ders, dat maakt hen natuurlijk veel
In Utrecht zijn de volwassenen
nooit verplicht om Nederlandse
taalcursussen te volgen. Toch kun
nen de meeste volwassenen zich
volgens hem redelijk in het Neder
lands redden. Dat geldt helemaal
voor de kinderen, die redelijk
trouw naar school komen. Noord
rave: „Bij 14- tot 15-jarigen is de
uitval op school wel heel groot. We
proberen dat nu aan te pakken
door een op zigeuners gerichte be
geleiding".
Over drie of vier gezinnen in
Utrecht zijn, net als met de familie
Duric in Nieuwegein, klachten van
buren wegens overlast. In Utrecht
zoekt men nog naar een oplossing.
Noordrave: „We zoeken andere
huisvesting. Die woningen waar ze
leven, zijn gewoon niet geschikt
voor grote gezinnen".
Tot nu toe is het opvangbeleid
voor de zigeuners een kwestie van
slikken of stikken geweest. On
danks in 1979 gedane beloften heb
ben ze nog steeds geen vestigings
vergunningen gekregen en een
deel van hen heeft zelfs grote pro
blemen met de verblijfsvergun
ning, die door een aantal gemeen
ten niet is verlengd. Dat betekent
dat ze geen kant op kunnen. Ver
huizen naar een andere gemeente
is niet mogelijk. Toestemming
voor een eigen bedrijfje, voor de
meesten van hen de enige moge
lijkheid om ooit uit de bijstand te
komen, krijgen ze niet zonder vas
te verblijfstitel.
Paul van Eeuwijk van de Vereni
ging Rom is er desondanks van
overtuigd dat de zigeuners in Ne
derland willen blijven: „Ze zijn al
tijd opgejaagd en konden zich niet
vestigen. Maar het zwerven zit zi
geuners echt niet in het bloed".
plaatsen zijn Barchem (Geld.),
Bergen (N.-H.), Driebergen, de
Heilig Land-stichting bij Nijme
gen en Oosterbeek. Leidsters
zorgen voor een 'ontspannen en
gezellig' programma.
Nadere inlichtingen kan 'Kerk
en Wereld' geven: mevrouw J.
Kampman, 03438-12241
Hervormde Kerk: beroepen
te Emmeloord B. Koole Steen-
wijk.
Gereformeerde Kerken: aan
genomen de benoeming tot
geestelijk verzorger van 'Sions-
berg' te Dokkum L. Land Soest
Vasten
Gisteren is in de Bondsrepu
bliek Duitsland weer een protes
tantse vasten van zeven weken
begonnen, waarbij de deelne
mers schriftelijk verklaren af te
zien van slechte gewoonten, hun
levenshouding positief te veran
deren en zich vrij te maken van
nicotine- en alcoholverslaving.
Vorig jaar deden er rond 100.000
Dit jaar wordt gemikt op het
afzien van zoetigheid en op een
beter omgaan met medemensen.
Zondag 22 maart wordt via het
tweede Duitse tv-net een protes
tantse kerkdienst uitgezonden,
waarin het 'zeven weken zonder'
nader wordt toegelicht.
'Bijbelnood'. Als gevolg van
economische maatregelen tegen
Zuid-Afrika moest onze activiteit
zo worden teruggeschroefd, dat
van een ware 'bijbelnood' moet
worden gesproken, zo deelt het
Zuidafrikaanse bijbelgenoot
schap in zijn jaarverslag mee.
De uitgave van het Nieuwe
Testament en van aparte bijbel
boeken moest tot een minimum
worden beperkt. Dat betekende
een teruggang van respectieve
lijk 31 en 49 procent. Voorrang
wordt nu gegeven aan het druk
ken van complete bijbels. Maar
ook daar zijn wachtlijsten voor
enkele honderdduizenden exem
plaren in verschillende talen.
Roemenie. De Roemeense
autoriteiten hebben onverwacht
de Bond van Baptistengemeen
ten toestemming gegeven om
10.000 bijbels te laten drukken.
Dat deelde de Wereldbond van
Bijbelgenootschappen gisteren
Het zijn bijbels in de onder
protestanten geliefde oude verta
ken en verdeeldheid te zaaien in
het Baskische nationalistische
kamp.
Verdeeldheid
Ondanks de traditionele ont
kenning van Herri Batasuna, dat
er binnen de ETA verschillende
stromingen bestaan, is die ver
deeldheid wel degelijk een feit.
En de algemene verwachting in
Spanje is dat de dood die interne
tegenstellingen alleen nog maar
zal verscherpen.
In Zuid-Frankrijk was een
groot deel van de Baskische ko
lonie op de hand van Txomin,
die beschikte over een enorm
charisma. In Bayonne en omstre
ken werd er gisteren rekening
mee gehouden dat de aanhan
gers van Txomin de komende
weken druppelsgewijs naar
Spanje terugkeren of zich door
de Franse politie laten arresteren
om aan Spanje uitgeleverd te
worden. Na een korte passage
langs de rechtbank kunnen ze
weer een normaal leven leiden in
hun geboortestreek. Zonder ge
bruik te hoeven maken van de
door de regering geboden moge
lijkheid om zich vrijwillig te mel
den.
Die mogelijkheid wordt dooi
de harde lijn van de ETA gelijk
gesteld met verraad. Vorig jaar
werd een van de voormalige kop
stukken van de ETA, Yoyes, in
haar geboortedorp Ordizia op
straat neergeschoten door haar
voormalige strijdmakkers, nadat
ze de voorwaarden van de rege
ring had geaccepteerd. Maar met
het afhaken van de minst radica
le sectoren - alles is tenslotte be
trekkelijk binnen de ETA - zou
het apparaat volledig in handen
komen van de haviken van de
harde lijn. De verwachting, dat
na de dood van Txomin de acties
van de ETA zich zullen radicali
seren, niet alleen tegen militaire
doelen maar* ook tegen 'verra
ders' en afvallers uit de eigen ge
lederen, is dan ook zeker niet
misplaatst.
Het eerste voorproefje staat de
Spaanse autoriteiten binnenkort
al te wachten. Gisteren vertrok
een delegatie van de familiele
den van Txomin en van verte
genwoordigers van Hern Batasu
na naar Algiers, om de terugkeer
van het stoffelijk overschot van
de overleden ETA-leider naar
zijn geboortedorp Mondragon te
regelen. De radicale coalitie wil
van de begrafenis van Txomin
een nationalistische happening
maken. De fractie van de coalitie
in de gemeenteraad van Mondra
gon zal een motie indienen om
Txomin tot ereburger van Mon
dragon te laten verklaren. Uitla
tingen van diverse Batasuna-lei-
ders, in de trant dat de Franse en
Spaanse regering verantwoorde
lijk zijn voor de dood van Txo
min, vormen de eerste tekenen
om aan de vooravond van de be
grafenis van Txomin een geladen
sfeer te scheppen.
ETA-leider Domingo Iturbe
Abasolo, beter bekend als Txo
min. (foto API
ling. De bijbels worden gedrukt
in de patriarchaatsdrukkerij van
de Roemeens-orthodoxe Kerk.
De Wereldbond heeft de druk-
films ter beschikking gesteld.
India. De Nederlandse afde
ling van Christian Solidarity In
ternational - een organisatie die
vervolging van christenen waar
ook ter wereld aan de kaak stelt -
is een actie begonnen tegen de
'toenemende druk op christenen'
in India.
Volgens een rapport worden
daar buitenlandse gelden, be
stemd voor zendingswerkers en
hulpverleners, geblokkeerd,
brieven aan leidinggevenden in
christelijke organisaties zonder
uitzondering geopend en kerke
lijke publikaties in de noordelij
ke deelstaten verboden.
