'Huidige ziekenzorg volkomen uit de tijd' Staatssecretaris Dees wil beleid afstemmen op 'markt' 40 4 JfRWEÊl flFDHinCCI! MGEB0UUI li» POR»- brirhs PBuiuoen BÊRDEmiriGS RFOElinÓ irröiöiocie HLHOZlEKTEn HEELKUnOE KLB5SE RFU IliUJ GEntESKUnOE KLASSE BFQ I501RTIE PRUHJÖEfl KEEt nEUS OORHEElHÜflDE KinOERHLintEHEn tónc RFDEtinO HEURO CHIRURGIE DEUROLOCIE 085ERU0T0RIUm OOCHEElHUnOE REUITIfl BFDEtmC 5T0FLU ZIEKTEI1 THORBH PFDElinC m ge 3uiu n. 25' 40' 26 30 31" 25 10 rib 30 20 ÉUi j 25" ID1 30 40 Een ton voor iedere aids-patiënt In de Sowjet-Unie is 'een revolutie gaande' Ook bisschoppen overvallen door interview Simonis PAGINA 2 DONDERDAG 26 FEBRUARI 1987 DEN HAAG - De tijd is rijp voor drastische ver nieuwingen op het gebied van volksgezondheid, zo vindt staatssecretaris Dick Dees. Meer marktge richtheid: dat zijn voor hem de sleutelwoorden. „Niet te verwarren met meer commercie", voegt hij er ter geruststelling aan toe. Voor iedereen een verplicht basispakket, maar verder keuzevrijheid voor de patient en meer prikkels tot kostenbeheer sing. Daar moet het vol gens de WD-bewinds- man naar toe. door Kees Cornelisse De eerste stap op weg naar zo n nieuw stelsel kan volgende maand worden gezet, als de com missie-Dekker haar definitieve rapport heeft uitgebracht. Dit ge zelschap deskundigen heeft on der leiding van de Philips-top- man Wisse Dekker de gezond heidszorg 'doorgelicht' en stelt voor hier en daar fors de bezem te hanteren. Volgens Dees moet dat ook. Hij erkent: de komst van een uniform ziekenfondsstelsel was destijds een zegen. Dat heeft ook goed gefunctioneerd. Maar de overheid heeft teveel getracht al les te beheersen en dat heeft vol gens Dees verstarring opgele verd. Door elke gulden voor de volksgezondheid als het ware een vaste bestemming te willen geven, is do flexibiliteit eruit, al dus Dees. „Er zijn voldoende signalen dat de volksgezondheid in zijn huidige opzet volkomen is dicht getimmerd en niet meer kan vol doen aan de behoeften die in de samenleving bestaan. We heb ben zo'n bureaucratie opge bouwd dat de zaak muurvast zit. Vaak kan iets op papier goedko per, maar is de praktijk van wet ten en regels zo weerbarstig dat er niets van komt". Vergruizer Hij wijst ter illustratie op het plan van enkele Amsterdamse ziekenhuizen om samen een niersteenvergruizer aan te schaf fen. Een prima idee volgens de staatssecretaris. „Medisch is be wezen dat de vergruizers goed werken. Ook is duidelijk dat ze kosten besparen. Maar via de of ficiële regelgeving is zo'n voor ziening niet te realiseren. Als een academisch ziekenhuis een ver gruizer installeert, moeten de an dere ziekenhuizen daarvoor geld inleveren. Dan moet ik ergens een tiende uroloog weghalen". „Van mij krijgen ziekenhuizen toch groen licht voor die appara ten, als ze de kosten zelf kunnen verwerken. Als twee ziekenhui zen door vrijwillige samenwer king een niervergruizer kunnen exploiteren, is het mij best. Ik zeg tegen ziekenhuizen die be langstelling hebben: probeer het samen, per regio. Misschien kun je dan zo'n apparaat aanschaffen zonder dat het ten koste van an dere uitgaven gaat. Zo kan soe pel op de ontwikkelingen wor den ingespeeld. Inderdaad, we geven de ziekenhuizen dan meer eigen verantwoordelijkheid, pre- wat ze al jaren willen." Vendex Prikkels om doelmatiger, goedkoper te werken ontbreken het oude stelsel, zo meent Dees. Hij is dan ook geen tegen stander van op wat meer com merciële leest geschoeide parti culiere klinieken, zoals de Me disch Diagnostische Adviescen tra die Vendex wil opzetten met de Nijmeegse arts dr.J.Boerema Maar op een officiële vergunning van Volksgezondheid hoeft Boe- rema voorlopig niet te rekenen. Het College voor Ziekenhuis- r 16 CBR 20 omI Dick Dees: „We hebben zo'n bureaucratie opgebouwd dat de zaak i nega- voorzieningen heeft al c tief advies gegeven voor de kli niek in Nijmegen; de provincie Gelderland staat ook niet te jui chen. „Volgens de bestaande wet- en regelgeving kunnen deze centra niet", aldus Dees. „Als er in Nij megen capaciteit bijkomt, moet er elders wat af gaan. Boerema is in feite te vroeg". Bij een andere opzet van gezondheidszorg, zoals Dees wil, passen zulke initiatie ven misschien wel. „Zo zie je ook initiatieven in de thuiszorg, waaruit blijkt dat de bestaande diensten niet goed in de behoefte voorzien. Maar ze passen niet in de volledig verkokerde regelge ving". Mondiger Het stelsel van volksgezond heid lijdt niet alleen aan verstar ring; het is volgens Dees ook niet meer van deze tijd. Hij wijst er op dat de burger in de loop der jaren veel mondiger is geworden, maar dat een ziekenfondsverzekerde nog steeds niets te vertellen heeft: die moet zijn premie beta len en krijgt in ruil daar voor een standaardpakket. De verzekerde moet meer keuzevrijheid krij gen, aldus Dees. Ziekenfondsen en particuliere verzekeraars moeten meer naar elkaar toe groeien, vindt Dees. Dees wil geen stelsel als in de VS. met zijn hoge kosten en zijn gebrek aan solidariteit. De fond sen moeten meer vrijheid heb ben, dat wel. Maar anderzijds moeten de verzekeraars juist wat meer aan regels gebonden. Het is tenslotte niet de bedoeling dat de 'gezonde' (zeg maar goedkope) burgers met lage premies wor den weggelokt bij de fondsen en de kosten van bijvoorbeeld de ouderen worden afgewenteld op de samenleving. In de toekomst moet er vol gens Dees een voor iedere verze kerde, verplicht minimumpakket komen. „Risico's die te groot zijn, die niemand zelf kan dra gen, moeten in elk geval zijn ge dekt. Daar bovenop komt dan de keuzevrijheid". Dat komt over een met de al uitgelekte plannen van de commissie-Dekker, die het ziekenfondspakket fors wil beperken en een premie naar draagkracht voorstelt. „We moeten we af van een zie kenfondsgrens. Met alle waarde ring voor het vele goede dat dit stelsel heeft gebracht; wensen van mondige r zelf willen kiezen voldoet het niet", aldus Dees. Hij wijst er nog op dat het wetsvoorstel voor be tere patiëntenrechten inmiddels door het kabinet is aanvaard. De vernieuwing van de ge zondheidszorg die Dees voor ogen heeft moet ook leiden tot la gere kosten, niet in de laatste plaats vanwege de vergrijzing. Dees staat ook nog genoteerd voor de nodige bezuinigingen 1,2 miljard gulden in de komen de drie jaar. Er zijn al wat inci dentele maatregelen getroffen, zoals de eigen bijdrage op ge neesmiddelen. Maar pas als de discussie over het rapport-Dek ker achter de rug is, zal Dees be kend maken welke ombuigingen en bezuinigingen nog nodig zijn voor de komende drie iaren. Hij wil het liefst nog nog voor het zomerreces een Tweede-ka merdebat over de toekomst van de gezondheidszorg. „We zijn nu in een overgangsfase, na de op heffing van de vrijwillige verze kering. Maar we moeten niet blij ven schuiven met pakketten en met verzekerden. Er moet zo snel mogelijk duidelijkheid komen over de toekomst". Die duidelijkheid betreft ook de gezinshulp en het kruiswerk. De Tweede Kamer heeft bij de behandeling van de Welzijnswet de mogelijkheid opengelaten om deze 'eerstelijns-zorg' onder te brengen bij Volksgezondheid Dees is er voor. „Maar dan in sa menwerking en niet los van el kaar. Kruiswerk en gezinshulp moeten samen kijken per geval: welke zorg nodig is en wie doet. Het moet niet zo zijn dat ze langs elkaar heen werken, zoals voor heen". Staatssecretaris Dees wil een „zakelijke en feitelij ke campagne" tegen de verdere verspreiding van aids. Met de voorbereidingen is hij druk bezig. „Rampzalige ontwikkelingen zijn mogelijk, zolang er geen medicijnen zijn om de ziekte te bestrijden. Daarom moeten we de nadruk leggen op het voor komen van de ziekte en de voorlichting sterk uit breiden. We hebben nu nog kans het aantal patiën ten te beïnvloeden". Voor een 'confronterende' voorlichtingscampag ne als in Engeland ('Sterf niet aan onwetendheid') voelt Dees niet. „Die is hard en emotioneel, dat past in Nederland niet", meent hij. Met zijn Britse collega Fowler heeft hij wel afspraken gemaakt om de resultaten te vergelijken. Voor dit en volgend jaar is al tien miljoen gulden uitgetrokken voor preventie. In april of mei begint een voorlichtingscampagne via kranten, radio en tv. Bedoeling is vooral de kennis over de dodelijke ziekte te vergroten. Tegelijkertijd zal het gebruik van condooms worden aangemoedigd. Tot dusver zijn in ons land 126 mensen overleden aan aids, een ziekte die het menselijke afweerme chanisme vernietigt. Becijferd is dat een aids-pa tiënt voor ongeveer een ton consumeert aan medi sche hulp. De voorspelling is dat Nederland in 1990 zo'n 3200 patiënten zal tellen, tegen ruim 200 nu. HEEMSTEDE - "Michail Gorbats- jov is een onvoorstelbaar sterke en moedige man". Dat stelt de Heem- steedse zakenman Ernst Henri van Eeghen, die net terug is uit Mos kou, waar hij heeft deelgenomen aan een internationaal vredesfo- rum. Terug in Heemstede zet de za kenman, al jaren kind aan huis bij de Russische subtop, zijn indruk ken op een rijtje. "Er is in Rusland geen show. maar een revolutie gaande". door Jaap Sluis De goede contacten van Van Eeghen met de Russische partijlei ding vloeien mede voort uit de in 1984 door hem opgerichte Berken rode-groep. Een naar zijn Heem- steedse landgoed genoemde denk tank. waarbinnen een select gezel schap Nederlanders, Russen en Amerikanen ideeën en gedachten uitwisselt. Twee weken geleden kwam men bijeen in Moskou. Van Eeghen: "We merkten al snel dat onze gesprekken met de Russen opener waren. Onderwer pen waar nauwelijks beweging in zat werden plotseling met een ze kere gretigheid opgepakt. En wat misschien nog belangrijker is: een paar van onze mensen zijn op be zoek geweest bij Sacharov. Ge woon opbellen en een afspraak ma ken, ze wisten niet wat hen over kwam!"., Van Eeghen is onder de indruk van de Russische partijleider. "Hij sprak als een groot staatsman. Geen geschreeuw, geen propagan da, geen voor de binnenlandse con sumptie bedoeld verhaal. Nee, een goed doordachte rede over vraag stukken als de oorlogsdreiging, de aantasting van het milieu en de mensenrechten. Het is een man met een hele verre horizon. Een ho rizon die hij van alle kanten durft te belichten. De meeste gasten stonden na afloop dan ook versteld van zijn bijna on-Russische allu- Maar allure of niet, de kritiek op Gorbatsjov is geenszins verstomd. Het vredesforum zou een zoveelste propaganda-truc zijn geweest, be doeld om het in het Westen be staande beeld van de Sowjet-Unie wat op te vijzelen. Van échte veran deringen is, de vrijlating van enke le vooraanstaande dissidenten ten spijt, absoluut geen sprake, aldus de critici. Sterker nog: de aanpak van Gorbatsjov zou onder de noe mer 'show' gerangschikt moeten worden. Van Eeghen is het daar beslist niet mee eens. Voor hem staat als een paal boven water dat Gorbats jov het show-station al lang en breed is gepasseerd. Het vrijlaten van een enkele in het Westen be kende dissident, ach, dat had nog als een aardig stuntje op het gebied van de mensenrechten verkocht kunnen worden. Maar de vrijlating van Sacharov, Begoen, Korjagin en al die anderen, het zijn er te veel om van een simpele show te kun nen spreken, vindt Van Eeghen. De zakenman: "Ik begrijp best dat velen Gorbatsjov met ongeloof en scepsis bekijken. Maar als je in Rusland bent, merkje aan alles dat er een andere wind waait. De pers schrijft plotseling over wanbeleid in bedrijven of op ministeries en laat de kritische lezer uitgebreid aan het woord. De hoofdredacteur van de Izwestia vertelde me dat hij per dag 2000 brieven binnen krijgt. Mensen die van Brezjnjev als belo ning voor het een of ander een leuk baantje hebben gekregen zijn hun leven niet meer zeker. In de biosco pen draait de film 'Repentance' (berouw), waarin het Stalin-tijd- perk wordt gehekeld". "Voor ons zijn dat doodnormale zaken, maar voor de Rus is het iets onvoorstelbaars. Ik vind ook dat we wat zich nu in de Sowjet-Unie afspeelt niet met Westerse, maar met Russische ogen moeten bekij ken. Dan pas zie je dat er al veel te veel is veranderd om nog van een show te kunnen spreken. Gorbats jov heeft in z'n gevecht met de KGB en een deel van de partijtop enorm grote risico's genomen en blijft dat doen. Daarom vind ik het te simpel om de zaak als een stunt of propaganda af te doen". De vraag blijft of Gorbatsjov zich j in het door vernieuwers en be- houdzuchtigen bewoonde Kremlin staande zal weten te houden. Want als zelfs de KGB niet veilig is voor j hervormingen, zouden die behoud-1 zuchtigen wel eens massaal naar de noodrem kunnen grijpen. En in dat geval verdwijnt Gorbatsjov net als zijn voorganger Chroestsjev in de jaren '60 in het voor hem nog minst ongunstige geval geruisloos van het toneel. Van Eeghen: "Laat ik voorop stellen dat Chroetsjov bij het gewo ne volk niet erg populair was. De Russen vonden hem een wonder lijke figuur en keken er niet zo van op dat hem een beentje werd ge licht. Gorbatsjovs wortels grijpen veel dieper. Hij is in korte tijd uit gegroeid tot een geliefde leider die begrijpt wat er onder de mensen leeft en eerlijk zegt waar het op staat. De Russen hebben als het ware op zo iemand zitten wach ten". "De meesten - en dan vooral de jongeren - vinden het geweldig om het tijdperk Gorbatsjov mee te ma ken. Ze staan te popelen om in be weging te komen. En dat die bewe ging altijd gebonden blijft aan be paalde grenzen, ach, ze zijn daar niet gek... Men begrijpt heel goed dat de partij een groot deel van de touwtjes in handen blijft houden. ,Hët zou naïef zijn te veronderstel len dat de Sowjet-Unie nu binnen paar jaar een op Westerse leest ge schoeide democratie wordt". Gorbatsjovs grootste probleem is, meent Van Eeghen, niet de de fensie- of buitenlandse politiek, maar de kwestie van de mensen rechten. Zijn beleid om op dat punt tot een meer open en humane samenleving te komen stuit in be houdende kringen op groot verzet. Van Eeghen: "De geheime dienst, de politie, misschien ook het leger, ze zijn bang dat die liberalisatie te snel en te ver gaat. Vergelijk het maar met de laatste dagen van de tsaar. Toen waren het dezelfde groepen die hem het doen van con cessies onmogelijk maakten". Van Eeghen hoopt vurig dat het Westen zich beter het belang van de veranderingen in de Sowjet- Unie gaat realiseren. Tot nog toe is met name door de Amerikanen met een mengeling van ongeloof en onwil op de aanpak van Gor batsjov gereageerd, vindt de za kenman. "Met het leiderschap is het in de VS op het moment droevig gesteld. Reagan lijkt de zaak niet meer in de hand te hebben en dat vind ik een doodenge ontwikkeling. Mis schien dat we na de verkiezingen van 1988 een wat betere en meer betrouwbare club in het Witte Huis krijgen. Wat we nodig hebben zijn mensen met een wereldvisie. Men sen die het aandurven op een posi tieve manier risico's te nemen en die hun nek uit willen steken. De Russen hebben dat blijkbaar in de gaten gekregen. Laten we hopen dat de Amerikanen hun leven ook gaan beteren". Zakenman Van Eeghen: 'Gor batsjov, een man van bijna on-Rus sische allure' (foto Aoefoi De priesterraad van het bis dom Rotterdam wildat de bis schoppen elkaar op de hoogte stellen en bereid zijn tot onder ling overleg vóórdal een van her. uitspraken doet die diep in het le ven van mensen ingrijpen. Op die manier kan rumoer zoals nu is ontstaan na een uitspraak van aartsbisschop Simonis over ho moseksualiteit misschien worden voorkomen. Er gaat een brief naar de kardi naal waarin de priesterraad dit voorstel toelicht. Bisschop Bar van Rotterdam gaf op een verga dering van de priesterraad toe. dat ook de bisschoppen waren 'overvallen' door het interview waarin collega Simonis een toe lichting gaf op de brief van kardi naal Ratzinger (van de congrega tie voor de geloofsleer) over ho moseksualiteit. Tijdens de gedachtenwisseling over deze zaak werd onder meer opgemerkt, dat de kerkelijke leer moeilijk aansluiting vindt bij het levensgevoel in deze tijd. "Leer stellige punten worden niet meer opgepakt in een geheel, maar vliegen rond als losse zwerf keien". 'Met grote bezorgdheid' moet hierover worden gespro ken, vond men. '8 Mei'. Het laat zich aanzien, dat de rooms-katholieke bis schoppen opnieuw verstek zul len laten gaan op de jaarlijkse manifestatie van de '8 Mei-bewe ging', dit jaar op 9 mei in Zwolle. (Ongeveer 90 rooms-katholieke organisaties en instellingen zijn hierbij aangesloten. '8 Mei' ont stond als kritische aanvulling op het officiële programma voor het pausbezopek in 1985). De priesterraad van het bis dom Rotterdam had bisschop Bar gevraagd blijk te geven van verbondenheid met '8 Mei'. Maar de bisschop antwoordde, dat men van hem niet mag verlangen dat hij zich 'los van de andere bisschoppen' opstelt. Bovendien moet, naar zijn oordeel, het ge sprek tussen bisschoppen en be weging met worden doorkruist. Bar sprak wel de hoop uit. dat dit overleg een goed resultaat mag hebben. Het gesprek is pas voor okto ber gepland. De bisschoppen hebben het uitgesteld omdat ze duidelijker willen weten namens wie de deelnemers van '8 Mei' het woord voeren. Demonstratie Vrouwen uit de gereformeer de gezindte hebben vandaag voor de ambassade van de Sow jet-Unie in Den Haag gedemon streerd om hun bezorgdheid kenbaar te maken over het lot van de Russin Sergina Joedint- seva, een moeder van dertien kinderen die in maart 1985 tot twee jaar strafkamp werd veroor deeld In verband met de jeugdi ge leeftijd van een paar kinderen werd de uitvoering van het von nis twee jaar uitgesteld. De straf gaat nu 1 maart in. De vrouw - behorend tot de baptisten - is veroordeeld op be schuldiging van het organiseren van godsdienstige samenkom sten. Maar omdat bij de baptis ten vrouwen geen samenkom sten mogen leiden, wordt aange nomen dat zij is veroordeeld om haar lidmaatschap van de 'Ver wantenraad', een organisatie van vrouwen die familieleden van ge vangenen helpen. Mevrouw B. J. Velema-Ben schop, echtgenote van de christelijke gereformeerde hoog leraar ethiek in Apeldoorn, zou bij de ambassa(de een brief aan bieden waarin een beroep wordt gedaan op de ambassadeur om zich voor_Sergina Joedintseva in te spannen. Motie aangenomen. Een meerderheid van PvdA, WD en de kleinere niet-confessionele partijen in de Tweede Kamer wil voor kerken dezelfde behande ling als voor andere niet-over- heidsorganen bij het verkrijgen van persoonsgegevens uit de ge meentelijke bevolkingsadmini stratie. Dat zou betekenen dat ze voor deze gegevens moeten gaan betalen. De motie van het PvdA-kamer- lid De Visser werd aangenomen met alleen de stemmen van CDA, SGP, GPV en RPF tegen Volgens de motie moet de schei ding van kerk en staat uitgangs punt zijn van de Nederlandse wetgeving. Het mag niet zo zijn dat de overheid de ledenadmini stratie van de kerken bijhoudt, vindt de kamer-meerderheid. Het CDA toonde zich zeer teleur gesteld over deze gang van za ken. Het kabinet zal zich nu bera den over wat er met de motie moet gebeuren 'Muurkrant' Met ingang van vandaag ver schijnt het 'Da Costa-Pamflet' ook op cassette "voor automobi listen in de file, slechtzienden en hen die te lui zijn om te lezen". Elke cassette kost een tientje en lokale en nationale omroepen krijgen het recht het Pamflet via hun radio uit te zenden. Het 'Da Costa-Pamflet' is een initiatief van onder anderen EO- directeur L. P. Dorenbos - die ook in de redactie zit - en is be doeld als oproep tot een 'nieuw Reveil'. Dat is nodig "omdat op nieuw de morele en christelijke grondslagen van de samenleving zijn weggeslagen". (In de vorige eeuw speelde Isaac da Costa met zijn geschrift tegen 'de geest der eeuw' een leidende rol in de Re- veil-beweging). Het Pamflet (Ambachtsstraat 15 Nijkerk) dient zich aan als 'muurkrant van Nederland'. De redactie bestaat nu uit drie man, maar wordt binnenkort uitge breid. De belangstelling neemt, volgens een vandaag uitgegeven persbericht, toe. "Onze standpunten zijn der mate kort, zakelijk en scherp dat er lezers zijn die zich ergeren". Voor de redactie is dat geen re den anders te gaan werken, want "ergernis begint vaak waar men wakker wordt geschud". "Den lezer heil!" "Ook in Gods Woord wordt soms harde taal gebruikt" Het blad wordt verzonden naar "een wijde kring van vrienden en buitenstaanders die wellicht be langstelling hebben voor dit nieuws". Er zijn geen kosten aan verbonden. Men gaat ervan uit, "dat goede waar loont". Daarom worden de lezers uitgenodigd hun dank in klare munt om te zetten. Hervormde Kerk: beroepen te Putten W. Arkeraats Giessen- dam, te Hellouw kandidaat M. A. Kuyt Lisse, te Ede (deelgemeen te 'Tabor') H. J. Oortgiesen Nieuw-Stadskanaal. aangeno men naar Rijssen J. H. Gijsbert- sen Soest; toegelaten tot de evan geliebediening W. M. de Bruin. Ede; beroepbaar W. F. Kouwen- hoven, Arnhem, J. Hannessen, Harderwijk, en E. van Cappellen. Putten. Voorschoten. De plaatselijke hervormd-gereformeerde com missie 'Samen op weg' heeft bij de kerkeraden een voorstel inge diend om te komen tot een fede ratieve gemeente. De bedoeling is vier hervormd-gereformeerde wijken te vormen, elk met een ei gen predikant en kerkeraad. Daarnaast moet er nog een geza menlijke kerkeraad komen. Leiden. Van de 347 belijden de leden van de evangelisch-lu- therse gemeente in Leiden (per 31 december 1986) woonden er 176 in Leiden; de anderen (onge veer de helft dus) in ruim 20 an dere gemeenten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 2