Syii
ers in
gevecht
Drozen
met
J Hulshoff
Bloedbad in Turks dorp na
actie Koerdische strijders
Shell wil af van
imago als 'vriend'
van regime-Botha
HULSHOFF
SHOWT
ELDERLAND
Blad 'De Morgen' toont
dossiers op voorpagina
Wallraff moet twee
passages schrappen
DINSDAG 24 FEBRUARI 1987
BUITENLAND
PAGINA 5
Het blijft onrustig in Beiroet
ISTANBOEL - Een groep van drie
in Turkse gendarme-uniformen ge
stoken Koerdische guerrillastrij
ders heeft, naar gisteren in Ankara
bekend werd gemaakt, zondag
avond een aanval uitgevoerd op
het dorp Tastelen in de provincie
Hakkari, vijf kilometer van de
Iraakse grens. Door de burgemees
ter lieten zij zich de huizen van de
drie plaatselijke 'dorpsbewakers'
aanwijzen, die ze vervolgens met
bommen verwoestten, terwijl de
vluchtende familieleden met ma
chinegeweren werden neerge-
maaid. Er vielen veertien doden
leid; Turkse kranten brachten van
dat laatste afgelopen zomer bizarre
foto's, waarbij men hen in nette
kledij, compleet met das en daar
door sterk afstekend tegen de
plaatselijke bevolking, zag
zwaargewonden. De daders cheren. Vanuit de twee sociaal-de-
ontkwamen, waarschijnlijk
de bergachtige Iraakse grens.
Het was de meest georganiseer
de en grootscheepse in een reeks
aanvallen, met als mikpunt de
mocratische partijen is van het be
gin af aan gewaarschuwd, dat deze
aanpak alleen maar averechtse ge
volgen zal hebben en de onveilig
heid in het zuidoosten, waar guer-
BEIROET (AP) - Syrische soldaten zijn gisteren in Beiroet
in gevecht geraakt met Druzische militieleden. In de door
de Druzen beheerste wijk Ein Mreisseh in de kustwijk van
West-Beiroet kwam het tot hevige beschietingen.
vorig jaar opgerichte burgermilitie, rillastrijders van.de Koerdische Ar.
waarbij vrouwen en kinderen van beiderspartij opereren, zal vergro-
deze gezagsgetrouwe mannen niet ten. De bewapende burgers zou-
worden gespaard. De laatste hon- den een eigen rol gaan spelen in de
derd dagen zijn daarbij reeds hon- familievetes die deze streken be-
derd doden gevallen. heersen. De oppositie kritiseerde
De dorpsbewakers worden door ook het feit dat alle mannen voor
de militairen bewapend en opge- deze diensten worden
Deze winter lijkt de oppositie ge
lijk te gaan krijgen en de vraag
wordt gesteld: wie bewaakt de
dorpsbewakers? De guerrillastrij
ders verlaten het dorp waarin ze de
huizen van de bewakers hebben
verwoest gewoonlijk met honende
uitroepen aan de bevolking: wie
beschermt jullie nu?
Minister van binnenlandse zaken
Akbulut houdt echter staande, dat
het instituut wel functioneert en
nog zal worden gemoderniseerd en
uitgebreid. De aanvallen worden
vanuit het buitenland geinspi-
reerd, zegt hij. Zijn ondersecretaris
Er werden in allerijl Syrische ver
sterkingen naar de plaats van de
onlusten gestuurd, waarna de Syri
sche soldaten invallen deden in
een groot aantal apartementen;
daarbij werden verscheidene Dru
zen en sji'itische militieleden gear
resteerd.
Zondag zijn 4.000 Syrische solda
ten Beiroet binnengetrokken, die
een einde moeten maken aan de
gevechten tussen de Druzen en de
sji'ieten, welke twee milities overi
gens beide door Syrië worden ge
steund. De gevechten tussen de
twee milities, die elkaar de zeggen
schap over West-Beiroet betwis-
Overlevende
Treblinka
getuigt tegen
Demjanjuk
JERUZALEM (AP) - Hevig geëmo
tioneerd heeft gisteren in Jeruza
lem een overlevende uit het vernie
tigingskamp Treblinka een verkla
ring afgelegd tijdens het proces te
gen John Demjanjuk die ervan
wordt verdacht de sadistische
kampbewaarder Iwan de Ver
schrikkelijke te zijn geweest.
Demjanjuk zou een van de twee
bewakers zijn geweest die in Tre
blinka de gaskamers bedienden
waarin tussen 1942 en 1943 850.000
mensen werden vermoord. Dem
janjuk ontkent de beschuldigingen
en zegt slachtoffer te zijn van een
tragische persoonsverwisseling.
De 61-jarige overlevende Pin-
chas Epstein werd gisteren niet ge
vraagd de verdachte te identifice
ren. Maar in 1978 zei Epstein dat hij
Iwan de Verschrikkelijke herken
de op een foto van John Demjan
juk uit 1951. Die foto zal waar
schijnlijk later in het proces als be
wijsmateriaal worden ingebracht.
Epstein vroeg het hof of hij tij
dens het afleggen van zijn verkla
ring mocht blijven zitten. Bij zijn
beschrijving van zijn aankomst in
het kamp Treblinka en van zijn
verdere verblijf daar, barstte hij ge
regeld in snikken uit.
De getuige, die tijdens een op
stand in het kamp op 3 augustus
1943 wist te ontsnappen uit Tre
blinka, beschreef hoe Iwan de Ver
schrikkelijke geregeld met een
bayonet of een zwaard aan het hak
ken sloeg in de lijken van de
slachtoffers van zijn gaskamers.
Hij beschreef hoe zwangere vrou
wen werden opengesneden en hoe
ledematen door Iwan werden afge
hakt.
Epstein, wiens taak het was de
slachtoffers van de gaskamers naar
de lijkenkuil te slepen, vertelde dat
hij zelf ook geregeld werd mishan
deld door Iwan.
ten, hebben een week geduurd.
Daarbij zijn 300 mensen om het le
ven gekomen, 1.300 personen ge
wond geraakt en is grote materiële
schade aangericht. De Syriërs heb
ben het bevel meteen te schieten
op militieleden die het staakt-het-
vuren schenden.
De nacht van zondag op maan
dag was het in de stad betrekkelijk
rustig; de rust werd alleen ver
stoord door incidentele salvo's mi-
trailleurvuur of sporadische gra
naatontploffingen. Gisteren gin
gen duizenden mensen de straat op
om de schade op te nemen en puin
te ruimen. De meeste winkels en
cafés waren open.
De Iraanse minister van buiten
landse zaken Ali Akbar Velayati en
minister der Revolutionaire Gar
des Mohsen Rafiq-Doust zijn gis
teravond in de Syrische hoofdstad
Damascus aangekomen om te pra
ten over de Syrische interventie in
Libanon.
De Iraniërs hebben een steeds
grotere invloed in Libanon mid
dels de militante Hezbollah, die ge
steund wordt door Iran. Strijders
van de Hezbollah zijn de laatste
maanden al enkele keren slaags ge
raakt met Syrische troepen of door
Syrië gesteunde milities in Liba
non. De Syrische generaal Ghazi
Kënaan, hoofd van de militaire in
lichtingendienst in Libanon, zei
gisteren dat er geen plannen zijn
om troepen te stationeren in de
zuidelijke wijken van Beiroet,
waar de Hezbollah machtig is.
Het Iraanse persbureau Irna be
richtte dat de Iraanse ministers in
Damascus ook zullen praten over
andere kwesties aangaande het
Midden-Oosten, zoals de oorlog
tussen Iran en Irak. Syrië heeft
weinig op met Irak en is daarom
een van de weinige landen die Iran
steunen. Velayati, die onlangs een
bezoek heeft gebracht aan Mos
kou, de belangrijkste wapenleve
rancier van Syrië, zei dat de Iraan
se betrekkingen met Syrië "uitste
kend" waren, maar dat de leiders
van de twee landen „van tijd tot
tijd van gedachten moeten wisse
len".
Galip Demirel verklaarde echter
onlangs, dat de daders vaak van
binnen het dorp zelf komen en dan
de volgende dag verschijnen bij de
begrafenis.
President Evren was gisteren bij
na de hele dag in beraad met waar
nemend premier Erdem - premier
Ozal ligt in een ziekenhuis in Texas
te bekomen van een bypass-opera-
tie - met opperbevelhebber Urug
en minister van buitenlandse za
ken Halefoglu. Dit leidde tot spe
culaties dat het zou kunnen komen
tot een Turkse tegenactie aan de
andere kant van de Iraakse grens,
eventueel in samenwerking met de
Iraakse strijdkrachten. Vorig jaar
augustus hebben, nadat er negen
Turkse militairen waren gedood in
een Koerdische hinderlaag, Turkse
vliegtuigen, met toestemming van
Bagdad, Koerdische doelen be
stookt aan de Iraakse kant van de
grens, waarbij meer dan honderd
slachtoffers moeten zijn gevallen.
De situatie is ditmaal nog toege
spitst, doordat de met Iran sympa
thiserende Koerden, die het gebied
op Suleymanie onder hun controle
hebben, daar vorige week een
Turkse en een Westduitse inge
nieur in gijzeling hebben geno
men. Het is nog onduidelijk welke
eisen ze stellen, maar een militaire
actie zou de situatie van deze twee
mannen nog penibeler kunnen ma
ken. Ook de actie van vorig jaar is
door de sociaal-democratische op
positiepartij in het parlement ge
kritiseerd. De voorzitter van deze
partij, prof. Erdal Inonu, verklaar
de onlangs na een bezoek aan de
zuidoostelijke provincie Diyarba-
kir, dat de bewoners van deze stre
ken zich tweederangs-burgers voe
len. „De staat verdenkt hen allen.
Intimidatie, arrestaties en folterin
gen zijn praktijken die steeds door
gaan".
BRUSSEL (AP/ANP) - De huiszoe
kingen van zaterdag op de Gentse
redaktie van het socialistische dag
blad De Morgen en thuis bij meer
dan 20 medewerkers van het blad
zijn gisteren unaniem door Belgi
sche dagbladen veroordeeld als
een inbreuk op de vrije nieuwsga
ring.
De zoekakties werden gehouden
in verband met een reportage die
De Morgen vorige maand publi
ceerde over vermeende belasting
fraude door organisatoren van het
jaarlijkse ECC-tennistoernooi in
Antwerpen.
De huiszoekingen blijken echter
weinig te hebben opgeleverd. Gis
teren verscheen De Morgen met op
de voorpagina een foto van de vier
dossiers waarnaar de rechtsdiena-
ren zouden hebben gezocht.
De Gazet van Antwerpen noem
de de aktie "op zijn minst een bru
tale poging tot aanslag op de pers
vrijheid". Le Soir (Brussel) schreef
dat "het beknotten (van vrije
nieuwsgaring) de vrijheid van ons
allen raakt", Het Volk (Gent)
noemde de aktie "verontrustend"
en De Standaard (Brussel) zei: Dat
het gerecht lekken probeert te
dichten is zijn goed recht. Maar
maatregelen tegen de thermometer
doen niets aan de koorts".
De huiszoeking bij de krant volg
de op een klacht van de ECC aan
het adres van een belastingsin-
spekteur die dokumenten over de
fraudezaak doorgespeeld zou heb
ben naar De Morgen.
De zoekaktie verliep niet zonder
drama: hoofdredakteur Paul Goos-
sens werd in de boeien geslagen en
naar het poltiebureau gevoerd na
dat hij zich verzet had tegen het on
derzoek.
De Belgische vereniging van
dagbladuitgevers heeft gisteren
haar bezorgdheid uitgesproken
over de inval. Volgens de vereni
ging kunnen zulke acties uitgelegd
worden „als een bedreiging voor
de uitoefening van het beroep van
journalist". De vereniging is verder
van mening dat het politie-optre-
den van afgelopen zaterdag gezien
kan worden „als een aantasting
van de door de grondwet gewaar
borgde persvrijheid".
Niet alleen de Belgische dagbla
duitgevers maar ook de Internatio
nale Federatie van Journalisten
(IFJ) heeft het politie-optreden te
gen „De Morgen" veroordeeld.
JOHANNESBURG (IPS) - Mono
Badela was een opvallende gast vo
rige week op de tweejaarlijkse ver
gadering van de Zuidafrikaanse
vestiging van Shell in Kaapstad.
De journalist, bekend om zijn anti-
Na Epsteins ontsnapping bleven apartheidsstandpunten, was uitge-
zijn ouders, twee broers en zijn nodigd om „de toekomstvisie van-
uit het standpunt van de zwarte be
volking" te geven. De uitnodiging
werd gezien als een teken dat de
Brits-Nederlandse oliemaatschap
pij graag verandering wil brengen
in haar imago bij anti-apartheids-
bewegingen.
Shell lanceerde eerder een ad
vertentiecampagne tegen de cen-
suurmaatregelen van president
Pieter W. Botha en verhoogde de
financiële steun aan onderwijspro-
de zwarte Zuid-
Drugssmokkel
Bij een vuurgevecht tussen de
politie en cocaïnesmokkelaars zijn
in de plaats Uribia in het noorden jecten, vooral
van Colombia negen mensen om- afrikanen. De Zuidafrikaanse lei-
gekomen: zeven smokkelaars, een
politieman en een burger die de
politie naar de schuilplaats van de
smokkelaars had geleid. In het
noordoosten van het Colombia
volking en haar leiders. „Het is niet
mijn taak, zelfs als ik dat volgens
de we^ wel mocht, om te zeggen:
„Go Well, Go Shell, Farewell", zei
hij tot een gehoor van zo'n dertig
aandeelhouders. De eerste vier
woorden vormen de reclame-slo
gan van Shell in Zuid-Afrika.
Het Afrikaans Nationaal Congres
(ANC) kan zich als verboden orga
nisatie in ballingschap wel uitspre
ken voor een economische boycot,
in tegenstelling tot het UDF. Hoe
wel Badela niet zei wie hij bedoel
de met de „vertegenwoordigers
van de massa-bewegingen" was
het voor de toehoorders zonne
klaar wie hij op het oog had. „U
moet zich tot hen wenden voor ad
vies over uw toekomst in Zuid-
Afrika. Ooit zullen wij immers
beoordelen of u een juiste mede-
Een Franse politieagent licht het deksel van een put tijdens een
veiligheidsinspectie in de omgeving van de rechtbank in Parijs
waar gisteren is begonnen met de berechting van de 35-jarige
Georges Ibrahim Abdallah. De Libanees die wordt verdacht van
medeplichtigheid aan de moorden op een Amerikaanse en een
Israëlische ambassadefunctionaris in Parijs in 1982. Abdallah, die
leider zou zijn van de terreurgroep Libanese Gewapende Revolu
tionaire Facties, legde na het aanhoren van de aanklacht een uitge
breide politieke verklaring af, waarna hij de rechtszaal verliet. Zijn
advocaat deelde mee dat Abdallah ervan afzag om de verdere zit
tingen bij te wonen.
In de politieke verklaring, die hij in goed Frans en vertrouwend
op-zijn geheugen aflegde, veroordeelde Abdallah de Amerikaanse
'beul' in Libanon. Hij voerde aan dat uiteindelijk de Arabieren, de
moslims, de Afrikanen en de Latijsamerikanen de slachtoffers
(van de strijd in het Midden-Oosten, in Afrika en in Centraal-Ame-
rika zullen zijn. (foto api
BONN (GPD) - De Westduitse
schrijver Günter Wallraff moet
twee passages over het staalcon
cern Thyssen in zijn boek 'Ik, Ali'
schrappen. Vijf klachten van de
staalgigant werden afgewezen
door de rechters in Düsseldorf. Zo
wel Thyssen als de schrijver gaan
in beroep tegen het vonnis.
Wallraff schreef een jaar geleden
zijn geruchtmakende reportage
over de mensonterende omstan
digheden waaronder veel Turkse
werknemers in de Westduitse in
dustrie moeten werken.
Ondanks jarenlange ervaring in
processen, maakte Wallraff giste
ren een nerveuze indruk. Met een
uitgebreide klacht wilde het staal
concern bereiken dat Wallraff ze
ven aantijgingen aan het adres van
het bedrijf moest schrappen. Maar
de rechters wezen in vijf van de ze
ven punten de klacht af. Zo mag de
schrijver ook in de toekomst stel
len dat bij Thyssen werknemers
die via uitzendbureaus te werk wa
ren gesteld zonder beschermende
maskers en kleding hebben ge
werkt, dat zij zelfs bij gasgevaar
geen gasmaskers kregen, en dat
uitzendkrachten ononderbroken
twee of drieploegendiensten heb
ben gedaan.
In de volgende druk van 'Ik, Ali'
mag echter niet meer staan, dat
Thyssen het vaste werknemersbe
stand afbouwt om via koppelbazen
goedkopere en onderdanige krach
ten in te kunnen zetten. Ook mag
Wallraff niet meer stellen dat een
Turkse uitzendkracht ondanks
verzoeken daartoe geen bescher
mend masker heeft gekregen.
Wallraff stelde in een reactie dat
hij juist door deze punten extra ge
motiveerd is om nieuwe onthullin
gen te doen. „Ik zal het boek moe
ten veranderen, maar het wordt
daardoor niet minder. Integendeel,
ik zal er 20, 30 bladzijden aan toe
voegen, omdat zich in de tussentijd
veel getuigen hebben gemeld die
nog ergere dingen over Thyssen te
vertellen hebben".
ADVERTENTIE
3-zits z. arm v.a 1945-
1-zits v.a. 1100-
halfrond element v.a. 750 -
grote ronde hoek 1825 -
der stuurde het bedrijf vorig jaar vennoot zult zijn
geen uitnodiging voor het jaarlijk- Zuid-Afrika'
se onderonsje met het bedrijfsle
ven.
Maar de meest opmerkelijke stap
werden zes boeren gedood door ge- was wel Badela's optreden vorige
wapende mannen die volgens de week. Het was de eerste keer dat
politie behoren tot de commui
sche verzetsbeweging FARC.
Nominatie
politie behoren tot de communisti- de olie-gigant een spreker
kaliber Badela uitnodigde.
Badela schreef jarenlang voor
het dagblad „City Press", maar
nam eind vorig jaar ontslag toen de
krant in handen van een rechts,
blank consortium kwam. Hij
schrijft nu als free-lancer en noemt
zich graag een .journalist van het
volk".
De journalist steekt niet onder
stoelen of banken dat hij een aan
hanger is van het Verenigd Demo
cratisch Front (UDF) en de zwarte
vakfederatie Congres van Zuidafri
kaanse Vakbonden (Cosatu). Beide
machtige organisaties keren zich
fel tegen het apartheidsbeleid van
Pretoria. Bovendien zijn ze zwij
gend voorstander van terugtrek
king van buitenlandse investerin
gen uit Zuid-Afrika, zolang er geen
vrije verkiezingen voor de gehele
bevolking, dus ook voor de zwar
ten, worden gehouden.
Openlijk propageren van het ver
trek van buitenlandse bedrijven is
strafbaar in Zuid-Afrika. Ook Ba
dela kon daar niet omheen. Hij
raadde Shell daarom aan om haar
oor beter te luisteren te leggen bij
de zwarte meerderheid van de be-
Het Amerikaanse Congreslid Ri
chard Gephardt heeft zich als eer
ste officieel kandidaat gesteld voor
de nominatie van de Democrati
sche Partij voor het president
schap. De 46-jarige Gephardt is
sinds 1976 afgevaardigde van Mis
souri. Hij zei dat zijn campagne
voornamelijk om de handel zal
draaien en dat hij wil proberen
"Amerika weer nummer één" te
maken.
Greenpeace
Leden van de milieugroep
Greenpeace hebben vijf ton ijs en
sneeuw gestort voor de ingang van
het Belgische ministerie van bui
tenlandse zaken ter ondersteuning
van de eis dat België zich inspant
voor het tegengaan van verdere
vervuiling van de Zuidpool. Green
peace voert op het ogenblik actie
om Antarctica uit te roepen tot We
reldpark en om een eind te maken
aan de exploitatie en overbevissing
van het gebied.
Hij wees erop dat het imago van
Shell bij de bevolking slecht is. Tij
dens demonstratieve begrafenis
sen dragen rouwenden borden
mee met teksten als „het bedrijfs
leven en de regering, twee kanten
van de bloedige medaille". „Het lij
den van de bevolking kon u niets
schelen tot het moment dat de in
ternationale opinie uw belangen
begon te schaden. U deed niets aan
ons lijden totdat wij u dwongen.
Voor onze zwarte woonwijken ziet
u er niet uit als een bondgenoot, u
lijkt een bondgenoot van Botha".
Het is de hoogste tijd om duidelijk
partij te kiezen, hield Badela zijn
gehoor voor.
Ondanks de scherpe kritiek
toonde Shell-woordvoerster Col-
leen Channon-Bracher zich tevre
den met Badela's bijdrage aan de
discussie. „Het was een heel nutti
ge ervaring voor ons", zei ze. „Ik
zal geen enkele onderneming meer
overwegen zonder met iemand als
Mono gesproken te hebben".
Channon-Bracher bezwoer ech
ter dat Shell er niet over piekert uit
Zuid-Afrika te verdwijnen. „Wij
willen doen wat we kunnen om een
nieuw Zuid-Afrika gestalte te ge
ven. Wat groepen in het buitenland
vaak niet begrijpen is dat wij voor
dezelfde doelen vechten als zij, al
leen met andere middelen".
Kom de komende weken de
nieuwe 'Gelderland' kollektie '87
bewonderen bij Hulshoff. En maak
dan tevens kennis
met de uiterst gave
glazen salontafels
uit de 'Mirodan
Creation' kollektie
en niet te vergeten
de praktische en
zeer eigentijdse verlichting.
U krijgt een kompleet overzicht!
MIRODAN'
CREATION
Leiden: Nieuwe Rijn, tel. 071-133100
I anders denken over wonen
Zwolle: Driepistolengang Voorschoten: produktie- en distributiecentrum.
