Wisselkoersen op stabieler niveau Beroering over inval bij Belgisch blad Emotioneel bezoek president Aquino 375.- Voornemen grote industrielanden: VS maakten plannen om Gaddafi te doden Secretaresse: North vernietigde papieren Spoedig Sowjetproef PAGINA 4 BUITENLAND MAANDAG 23 FEBRUARI 1987 DEN HAAG (GPD) - De ministers van financien van de zes belangrijkste industrielanden van de wereld hebben in Parijs afgesproken dat er geen ingrijpende veranderingen in de wisselkoersen van de verschillende munten meer mogen komen. WASHINGTON - De Amerikaanse aanval op Libië van april vorig jaar had uiteindelijk de bedoeling de Libische leider Gaddafi te doden. Die poging mislukte, omdat het la- serrichtsysteem van een aantal Amerikaanse bommenwerpers niet goed werkte. door Henk Dam Dat is de kern van een lang arti kel onder de kop „Doelwit Gadda fi" in het magazine van de New York Times van zaterdag. Het arti kel, geschreven door Seymour Hersh, is het resultaat van gesprek ken met tientallen Amerikaanse re geringsfunctionarissen. Uit het verhaal blijkt dat mede werkers van de Nationale Veilig heidsraad de aanval op Libië voor bereidden. Onder hen waren John Poindexter en Oliver North die ook betrokken zijn bij de geheime wapenzendingen aan Iran. Zij hadden de beschikking over gegevens van de Israëlische gehei me dienst. Hiermee kon precies worden bepaald waar Gaddafi zich bevond. Volgens een van Hersh' bronnen was aan de piloten van 9 van de 18 bij de actie betrokken straaljagers verteld, dat de barakken van Gad dafi's persoonlijke lijfwacht tot hun doelwit behoorde. Maar diezelfde piloten hadden foto's meegekregen waarop pre- Dat zou zeer schadelijk voor de we reldhandel en dus nadelig voor de economische groei zijn. De huidige koersverhoudingen vinden de be windslieden en centrale-bankpre- sidenten min of meer in overeen stemming met de economische krachtsverhoudingen De landen met het grootste over schot op hun handelsbalans, Japan (vorig jaar 89 miljard dollar) en West-Duitsland (61 miljard dollar), gaan hun binnenlandse vraag sti muleren. Japan door met ingang van vandaag de rentetarieven met 0,5 tot 2,5 procent te verlagen. West-Duitsland heeft beloofd meer vaart te zetten achter vermindering van de verschillende belastingta- Het grootste tekortland Amerika (170 miljard meer invoer dan uit voer in 1986) zal proberen zijn be- grotings- en handelstekort te ver minderen en minder geld te gaan lenen in het buitenland. Dat kan al leen als er in de VS meer gespaard wordt, de uitgaven omlaag gaan of de belastingen omhoog. Want de tekorten moeten natuurlijk wel ge financierd worden. Hoewel de deelnemende minis ters en centrale bankiers de bijeen komst in Parijs een succes hebben genoemd, staat lang niet vast of de valutamarkten dat ook vinden. Het feit dat Italië, als lid van de zoge naamde Groep van Zeven (G7) de vergadering van gisteren niet wen ste bij te wonen, is in ieder geval geen goed teken. De Italianen wa ren zeer nijdig over het feit dat zij zaterdag niet bij het vooroverleg tussen de leden van de Groep van Vijf (G5; Amerika, Japan, West- Duitsland, Frankrijk en Engeland) mochten zijn. Canada had daar minder moeite mee. Italië dreigt inmiddels de economische topont moeting van de regeringsleiders Explosie Bij een aanslag, die gericht was op een patrouille van de Israëli sche grenspolitie, in de buurt van de oude stad van Jeruzalem zijn gisteren 12 politiemensen en vijf voorbijgangers gewond geraakt. Twee gewonden zouden er ernstig aan toe zijn. Er werd onmiddellijk een klopjacht ingezet naar de ver dachten en er werden in totaal meer dan 70 Palestijnen opgepakt voor verhoor. De politie vermoedt dat het pro-Syrische Front voor de Bevrijding van Palestina verant woordelijk is voor de aanslag. Waite Nabih Berri, de leider van de sji- 'itische militie Amal en de minister van justitie van Libanon, heeft vrij dag voorspeld dat Terry Waite, de vermiste gezant van de Anglicaan se kerk, vrij zal komen. Hij voegde eraan toe dat dat echter nog maan den kon duren. Berri probeert drie gegijzelde Amerikanen en een ont voerde Indiër vrij te krijgen in ruil voor een Israëlische piloot die in het zuiden van Libanon gevangen was genomen. Loterij van de zeven grootste geïndustria liseerde landen in de zomer in Ve netië te annuleren. Het topberaad van de grote in dustrielanden heeft volgens minis ter Ruding van financiën een ge mengd beeld opgeleverd. De af spraken die gemaakt zijn, beteke nen „absoluut meer dan niets, maar hard en concreet is het niet, mischien 'nog' niet", aldus Ruding gisteravond. Overigens sloot de Nederlandse bewindsman, die niet bij het be raad betrokken was. niet uit dat er meer afspraken zijn gemaakt dan in het slotcommuniqué vermeld staan. In het communiqué beloven de Verenigde Staten, Japan, Enge land, Frankrijk en West-Duitsland en voor deze gelegenheid ook Ca nada onder meer de huidige wis selkoersen als uitgangspunt te ne men en die gezamenlijk op dit ni veau te willen stabiliseren. Tot hoever de landen willen gaan bij het interveniëren op de geld markt wanneer de wisselkoersen toch belangrijk af gaan wijken van de huidige, geeft het slotcommuni qué echter niet aan. Ook voor mi nister Ruding moet de standvastig heid nog blijken. Met name de Ver enigde Staten hebben in het nabije verleden niet erg hun best gedaan om door interventies op de geld markt de koers van de dollar te sta biliseren. „Hier ligt de belangrijke eerste test". Ruding voorziet niet dat Neder land een bijdrage gevraagd zal worden in de zin van het stimule ren van de binnenlandse markt, zo als onze grootste handelspartner, de Bondsrepubliek, nu in Parijs heeft beloofd. De minister wees er op dat de belastingen voor onder nemingen, zoals de vennoot schapsbelasting, al lager liggen dan bij onze oosterburen. Hij waar schuwde er opnieuw voor dat, wanneer de waarde van de dollar inderdaad op het huidige, lage ni- ruim twee gulden blijft, tegenvaller voor de schat kist opdoemt vanwege lagere aard gasbaten. Een verdere val van de dollar lijkt hem, ook zonder de af spraken van Parijs, overigens min der waarschijnlijk. In de meerjarenramingen van het Centraal Plan Bureau is echter uitgegaan van een hogere dollar koers, om en nabij f2,30. Volgens Ruding betekent een dubbeltje minder voor de dollar een tegen valler van een half miljard gulden voor de schatkist op jaarbasis. BEIROET (Rtr) - Een grote Syri sche troepenmacht heeft gisteren snel een einde gemaakt aan de bloedige gevechten om de controle over West-Beiroet. Duizenden Sy rische soldaten verspreidden zich door de straten van het islamiti sche deel van de Libanese hoofd stad, waar de afgelopen week on geveer tweehonderd personen om het leven zijn gekomen en vijfhon derd werden gewond. Ruim vijfduizend Syriërs trok ken de stad binnen, gesteund door artillerie en minstens zestig tanks. Leden van de sji'itische Amal-mili- tie ontvingen de Syriers met en thousiasme. Hun rivalen van Dru- zische en linkse milities verlieten in stilte hun stellingen nadat alle gewapende mannen opdracht had den gekregen van straat te verdwij nen. „Militieleden zullen verdwij nen, alle kantoren van milities zul len worden gesloten. Het bewind van de straatvechters is voorbij", zo verklaarde brigadier Ghazi Ka- Syriërs maken snel einde aan gevechten in Beiroet naan, chef van de Syrische inlich tingendienst in Libanon. Hij zei dat de Syriërs het Libane se leger gaan helpen bij het contro leren van West-Beiroet, de Pale stijnse kampen en de sji'itische buitenwijken. Syrische tanks ko zen positie bij de internationale luchthaven van Beiroet. Een zegs man van Amal liet weten dat de Sy rische troepen sji'itische stellingen in het westelijk stadsdeel zullen ©vernemen, inclusief de veertig verdiepingen tellende torenflat die in handen is van Amal. Ook een ba sis van de pro-Iraanse Hezbollah, die zou zijn gebruikt om buiten landse gegijzelden vast te houden, wordt overgenomen. Libanese mi litairen moeten de zogenoemde groene lijn tussen Oost- en West- Beiroet weer gaan controleren. De christelijke president Amin Gemayel verwierp het Syrische in grijpen, waarom door Libanese is lamitische leiders was gevraagd, als „illegaal". Het Amerikaanse mi nisterie van buitenlandse zaken zei dat geen enkele vreemde macht de orde in Libanon kan herstellen en riep op tot vertrek van alle buiten landse troepen uit dat land. Israël reageerde voorzichtig. Minister Ra bin van defensie verklaarde dat Is raël zijn antwoord zorgvuldig zal afwegen. De PLO meent dat Syrië de soevereiniteit van Libanon heeft geschonden en de Palestijnse vluchtelingen in de kampen in ge vaar brengt. De Palestijnen in de vluchtelingenkampenworden al maandenlang belegerd door Amal- strijders. Een groep van 108 Nederlanders heeft in een zeldzame loterij met als inzet toestemming voor emigra tie naar de Verenigde Staten ge wonnen. In totaal namen 1,3 mil joen mensen deel aan de loterij, waarvan er slechts 10.000 konden winnen. De loterij is een eenmalige maatregel om mensen in 36 landen te helpen waar de emigratie naar de VS sinds 1965 was gedaald. Aangifteformulieren moesten voor twaalf uur 's nachts van 21 januari binnen zijn, waarna gekozen werd op basis van wie het eerst komt, die het eerst maalt. Blanke zetels Zimbabwe wil de gegarandeerde zetels voor blanken in het parle ment dit jaar afschaffen. Het schrappen ervan betekent dat blanken voortaan net zoals zwar ten gewone oproepkaarten voor verkiezingen krijgen, zo heeft de minister van voorlichting bekend gemaakt. Op die manier komt er een einde aan de aparte zetels voor de vroegere, blanke premier Ian Smith en zijn conservatieve Allian tie-partij. Zimbabwe heeft op grond van de bij de onafhankelijk heid in 1980 gemaakte afspraken met Engeland het wettelijke recht om bovengenoemde maatregel te Kandidatuur Een Spaanse rechtsbank heeft zaterdag bepaald dat een gevangen Baskische extremist zich kandi daat mag stellen voor het ambt van regionaal premier van Baskenland. Juan Carlos Yoldi zou lid zijn van de gewelddadige afscheidingsbe weging ETA en is kandidaat voor de radicale coalitie 'Herri Batsuna' die met de doelstellingen van de ETA sympathiseert. Yoldi zit ge vangen op verdenking van deelne ming aan aanslagen met pens en bommen. Generaal Ramos en de ontslagen minister van defensie Enrile schudden elkaar de hand tijdens een herdenkingsplechtigheid in Manilla. (foto api NAMULANDAYAN (AP) - De Fi lippijnse president Corazon Aqui no bezocht zaterdag de inwoners van een afgelegen dorp die zeggen dat gezins- en familieleden van hen verleden week zijn gedood door soldaten van het regeringsleger die bezig waren communistische re bellen te achtervolgen. Een dorpeling verklaarde dat de president „binnen zat te huilen". Aquino verklaarde tegenover on geveer 140 weduwen, wezen en an dere familieleden van de slachtof fers dat zij naar het dorp was geko men om te zien of zij iets zou kun nen doen en om dergelijke inciden ten te voorkomen. Militaire functionarissen ver klaarden dat een luitenant van het leger, vijf rebellen en 12 dorpelin gen 'in kruisvuur' terecht kwamen tijdens een drie uur durende scher- de tent stond aangegeven i zich Gaddafi en zijn gezin bevonden. De bedoeling daarvan was duidelijk: de Amerikaanse piloten hadden in fei te de opdracht de Libische kolonel om te brengen. Dat dit niet lukte, was vooral te danken aan het feit dat de laser- richtapparatuur van zeker vier van de negen straaljagers niet goed functioneerde. Daardoor misten de bommen hun doel, en vielen ze weliswaar voor een deel vlakbij, maar niet op Gaddafi's tent. De Amerikanen waren bij hun voorbereidingen zelfs zo ver ge gaan dat zij advocaten van het mi nisterie van buitenlandse zaken al een juridisch sluitende verdedi ging voor de dood van de Libische leider hadden laten maken. Ook voor de rede die president Reagan na de aanval hield, waren enkeL regels voorbereid ingeval Gaddafi zou zijn gedood. Reagan zou in dat geval hebben gezegd dat de dood van de Libi sche leider geen wraakactie of mis daad was geweest, maar een po ging om verdere terroristische aan vallen te voorkomen. Het is niet duidelijk, in hoeverre president Reagan zelf direct be trokken was bij de poging Gaddafi te vermoorden. Volgens de krant was hij een voorstander van gehei me acties tegen Libië, maar was hij aanvankelijk tegen het idee, dat land met bommen te bestoken. WASHINGTON (GPD) - Volgens de secretaresse van Oliver North heeft deze medewerker van presi dent Reagans Nationale Veilig heidsraad in november grote hoe veelheden documenten vernietigd die te maken hadden met het zich toen net ontrollende Iran-Contra- schandaal. De secretaresse heeft dat, vol gens de Washington Post van giste ren, verteld aan Lawrence Walsh, de jurist die zich in opdracht van het Witte Huis buigt over de vraag of zich rond de Iran-affaire strafba re feiten hebben afgespeeld. Walsh kreeg de bekentenis in ruil voof vrijwaring van vervol ging. Dat kon de secretaresse. Fawn Hall, best gebruiken want zij was het, die samen met haar baas Oliver North op de avond van 21 november de duizenden documen ten in de papiervernietiger stopte. Het is onduidelijk wat er precies aan materiaal door North en zijn secretaresse is vernietigd, maar volgens bronnen in het Witte Huis zijn in ieder geval van een deel van die documenten kopieen gevon den in een grote centrale computer in het Witte Huis. Ook bij het op sporen van die kopieen zou Fawn Hall onschatbare diensten hebben verleend. De getuigenis van de secretares se bewijst een bericht in de Los Angeles Times van eind november, volgens welke North documenten zou hebben vernietigd. Het Witte Huis heeft op dat bericht nooit enig commentaar willen geven. Aanhangers van de Amal-mïlitie in Beiroet zwaaien met vlaggen en tonen een portret van hun vermiste leider imam Moussa Sadr terwijl Syrische tanks het westelijk gedeelte van de Libanese hoofdstad binnenrijden om een eind te maken aan de gevechten van elkaar bestrijdende moslim-groeperingen. (foto api WASHINGTON (Rtr/UPI/AP) - De Sowjet-Unie zal op korte termijn het nemen van kernproeven her vatten en daarmee een einde ma ken aan haar eenzijdig morato rium. Dat heeft woordvoerder Gennadi Gerasimov van het Sow- jetministerie van buitenlandse za ken verklaard voor de Amerikaan se televisie. Hij zei ook dat een rui mere Amerikaanse interpretatie van het ABM-verdrag (over het ge bruik van raketsystemen) een ein de zal maken aan dit verdrag, dat in 1972 met de Sowjet-Unie werd gesloten. Het ziet er inderdaad naar uit dat een Sowjetkernproef ophanden is. Amerikaanse wetenschapsmensen bij Semipalatinsk waar de Sowjet- Unie haar proeven gewoonlijk neemt, hebben opdracht gekregen hun seismische apparatuur min stens drie dagen uit te schakelen. Dit zou de normale procedure voor een kernproef zijn. Amerikaanse functionarissen menen dat de opvatting van Rea gan omtrent een ruimere interpre tatie van het ABM-verdrag een be langrijke overeenkomst in Genève onmogelijk zal maken. Op grond van de oorspronkelijke, meer be perkte interpretatie is ontwikke ling van het systeem voor ruimte wapens SDI niet toegestaan. In afwachting van overleg met het Congres en de westerse bond genoten over nieuwe proefnemin gen met SDI-technologie heeft pre sident Reagan zijn onderhande laars in Geneve opdracht gegeven de besprekingen over het Strate gisch Defensie Initiatief met de Sowjet-Unie tijdelijk te staken. ADVERTENTIE Combi-bed! Hoogslaper in rood, wit of zwart Wit schrijfblad. Exclusief matras en stoel. mutseling van het leger en nistische opstandelinge in het dorp. Ooggetuigen zeiden echter dat de soldaten het dorp binnen drongen nadat de opstandelingen waren vertrokken. De militairen dreven manlijke dorpelingen in een huis bijeen, doorzeefden dit met kogels uit automatische wa pens en staken het huis vervolgens in brand. In de Filippijnen is gisteren een begin gemaakt met vier dagen van festiviteiten om te vieren dat het een jaar geleden is dat ex-president Marcos het eiland ontvluchtte. De plechtigheden omvatten kransleg- gingen, een militaire parade in het Camp Aquinaldo waar de opstand indertijd begon. W*5* ALTIJD IETS NIEUWS ONDER DE ZON BRUSSEL - Journalisten en poli tici hebben verontwaardigd gerea geerd op de inval door de Belgi sche politie in de kantoren van de linkse Vlaamse krant De Morgen. Op zoek naar documenten die de krant heeft gebruikt bij een serie verhalen over belastingfraude deed de gerechtelijke politie zater dag huiszoeking bij redacteuren thuis en op de redactie in Gent. door HansdeBruijn Hoofdredacteur Paul Goossens werd zelfs geboeid weggevoerd omdat hij weigerde mee te werken. Goossens sprak van 'praktijken die thuishoren in een dictatuur'. Volgens hem is de actie 'op het hoogste politieke niveau' beraamd, maar dat werd dit weekeinde door premier Martens en minister van justitie Gol ten stelligste ontkend. Karei van Miert, voorzitter van de Socialistische Partij, had het over 'een schending van de pers vrijheid' en zijn franstalige chris tendemocratische collega Deprez noemde de inval 'ontoelaatbaar'. Het Belgische Verbond van Be roepsjournalisten veroordeelde de actie, die als een aantasting van de democratie werd omschreven. Maar ook de Belgische premier Wilfried Martens en minister van justitie Jean Gol lieten dit week einde blijken niet gelukkig te zijn met de actie. Volgens beide is over het politie-optreden geen enkel overleg geweest tussen de gerech telijke politie in Brussel en de rege ring. „De actie is een eigen initia tief geweest van de gerechtelijke politie", aldus Martens. De liberale minister Gol. verant woordelijk voor het vervolgingsbe leid, zei het nieuws van de actie pas via de radio te hebben gehoord. Hij noemde de huiszoeking 'niet in verhouding' tot de gezochte infor matie. Gol verklaarde voor de tele visie dat de opsporingsdiensten erg terughoudend dienen te zijn en „dat dergelijke huiszoekingen be perkt moeten blijven tot zeer ern stige gevallen". Daar was blijkens Gols woorden duidelijk geen sprake van. Ook door leidende politici van de frans talige regeringspartij PSC werd de inval in de~ kantoren van De Mor gen veroordeeld. Martens, Gol, di verse andere politici en de Belgi sche journalistenvereniging dron gen dit weekeinde aan op een spoe dig politiek debat over een wette lijke regeling voor het beroepsge heim van journalisten. De Morgen publiceerde enkele weken geleden uitvoerig over een mogelijke belastingfraude door de organisatoren van het grote ECC- proftennistoernooi in Antwerpen. Dat 'European Community Cham pionship', dat al vijf jaar wordt ge houden, staat bekend om de uit zonderlijke hoge prijzen. Zo gaat de winnaar met ongeveer een mil joen gulden naar huis. 'Onkosten' De Morgen kreeg via een inspec teur van de Bijzondere Belasting Inspectie (BBI) een document in handen, waaruit zou blijken dat de organisatoren - het Brusselse Pro Serv/City 2 - ongeveer 120 miljoen frank (6,6 miljoen gulden) aan in komsten niet aan de belasting had den opgegeven. Dat geld zou via Luxemburg en Denemarken naar een brievenbus maatschappijtje op de Nederland se Antillen zijn overgemaakt. Ver volgens zou het geld weer via enke le omwegen bij Pro Serv in Brussel zijn teruggekomen. Tegenover de belastingdienst werd het ontbre kende bedrag verantwoord als 'on kosten'. Pro Serv/City 2 heeft zich fel te gen de beschuldigingen verweerd. Bestuurder Lierneux klaagde De Morgen aan, waarvan hij redacteu ren als leugenaars betichtte. Naar dit weekeinde bleek heeft de ge rechtelijke politie gehandeld na een klacht van Lierneux. De BBI - vergelijkbaar met de Nederlandse FIOD - was bij de actie niet betrok ken, zo verklaarde minister van fi nancien Mark Eyskens. Zaterdagmorgen vielen 50 poli tiemensen tegelijk de woningen van een aantal redacteuren en de redactielokalen van de krant in Gent binnen, op zoek naar docu menten die van de BBI-inspecteur afkomstig zouden kunnen zijn. Bij de redacteuren thuis vonden zij niets. Op de redactie werden bu reaus en kasten doorzocht. Hoofdredacteur Paul Goossens werd opgepakt nadat hij weigerde een kast in zijn kantoor open te maken. Hij kreeg handboeien aan, waarna de kast werd geforceerd De politiemensen namen slechts een stuk papier uit die kast mee, maar veel hebben zij daar niet aan gehad. Toen Goossens zaterdagmiddag op het Gentse politiebureau dat pa pier ter herkenning kreeg voorge legd, pakte hij het op en verscheur de hei voor de ogen van de verraste politiemensen in kleine snipper tjes. 'De agenten waren zeer boos', aldus Goossens. Een filmpje dat ook in beslag was genomen, kreeg Goossens later, zij het na veel dis cussie, onbeschadigd terug. Hoewel in België - net zo min als in Nederland - geen beroepsge heim voor journalisten bestaat, drongen veel politici en journalis ten dit weekeinde aan op een rege ling. Volgens bestuurslid Dick Vel- deman van de Belgische journalis- tenbond is het recht op de bescher ming van bronnen door journalis ten, vastgelegd in een soort ereco de, door de justitie geschonden. Minister van financien Mare Eys kens zei zelfs 'dat journalisten zon der dat recht hun werk niet kun nen doen'. Zowel premier Martens als mi nister Gol verklaarden echter dat zo'n beroepsgeheim voor journalis ten niet absoluut kan zijn. 'Geen enkele vrijheid is onbeperkt', aldus Gol. Het is volgens hem niet recht matig wanneer publicaties ver schijnen die zijn gebaseerd op in formatie die is verkregen omdat ie mand anders zijn beroepsgeheim schendt. Dat zou bij de belastingin specteur het geval kunnen zijn, hoewel deze dit weekeinde ontken de ooit enig document aan De Mor gen gegeven te hebben. Martens toonde zich zaterdag wel bereid te discussieren over een wettelijke re geling van het beroepsgeheim voor journalisten. De Morgen - die al vaker fraudes en schandalen uit de 'betere krin gen' aan het licht heeft gebracht - is nog maar net van de ondergang ge red. Eind vorig jaar werd de krant (43.000 lezers) failliet verklaard, maar zij kon na massale inzame lingsacties en financiële steun van de overheid toch blijven bestaan. Premier Martens zei zaterdag nog het voortbestaan van deze 'spreek buis van links in Vlaanderen' als een democratische noodzaak te zien.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 4