Lof VS voor Russische maatregelen Koers Gorbatsjov: verwarring in Oost en West IJzeren Dame als huisvrouw ZATERDAG 21 FEBRUARI 1987 PAGINA 5 WENEN (Rtr) - De Verenigde Staten hebben gisteren de Sowjet-Unie lof toegezwaaid voor de reeks „positieve maatregelen" die zij genomen heeft sinds afgelopen no vember in Wenen de Conferentie over Veiligheid en Sa menwerking in Europa (CVSE) begon. LONDEN (AP) - Margaret That cher, de IJzeren Dame aan het Britse roer van staat, de schrik van de vakbonden en de moeder van het „volkskapitalisme", praat te genwoordig op televisie over haar kleding en deelt zelfs haar keuken geheimen met het volk. Er zouden best eens verkiezingen in aantocht kunnen zijn. Mevrouw Thatcher vraagt zich af wanneer zij precies een poging zal doen om als eerste minister-presi dent van deze eeuw voor de derde keer gekozen te worden. En terwijl zij zich dat afvraagt, krijgen de kie zers een verrassend nieuw zicht op hun politieke voormannen. Terwijl mevrouw Thatcher zich gedraagt als vriendelijke huis vrouw, zetten haar medewerkers deze week een keiharde aanval in op Labour-leider Neil Kinnock. Zij zeiden dat hij totaal ongeschikt was voor het premierschap. Kinnocks campagneleider Bryan Gould reageerde met de voorspel- Waarschijnlijk verkiezingen in het voorjaar ling: „Er staat ons een bijzonder onplezierige verkiezingscampagne te wachten." Minister van volksgezondheid Edwina Currie beweerde dat Kin nocks actieve echtgenote Glenys in werkelijkheid de Labour-partij leidt. Kinnock antwoordde dat de Conservatieven „van de goot in het riool" zijn gegleden. De opiniepeilingen tonen wisse lende cijfers, maar het grootste deel van de afgelopen maand ston den de Conservatieven 2 tot 3 per- sentagepunten boven Labour. La bour is sinds de vernietigende ne- 1983 sterk terug geko- i, maar lijkt te blijven hangen De Amerikaanse delegatieleider Warren Zimmermann zei op een voltallige zitting dat de Sowjet- Unie en sommige van haar bond genoten zijn doorgegaan met het schenden van belangrijke elemen ten uit de slotakte van Helsinki. Maar, zo voegde de ambassadeur eraan toe, er is een „nieuwe wind" gaan waaien in de Sowjet-Unie en er is vooruitgang geboekt in de richting van een betere naleving van de Helsinki-akkoorden. Zimmermann sprak op het mo ment dat de Weense conferentie een nieuwe fase inging. Na de dis cussie over het naleven van de slo takte en het indienen van nieuwe voorstellen wordt nu begonnen aan het opstellen van een slotdocu ment. Op de conferentie wordt be keken hoe de slotakte wordt eer- biedigd en hoe zij eventueel kan worden aangevuld met nieuwe af spraken. Zimmermann somde de volgen de „positieve maatregelen" op: - de vrijlating van de dichteres Iri- na Ratoesjinskaja die naar het Wes ten mocht vertrekken; - toestemming voor kankerpa tiënten om in het Westen een be handeling te ondergaan; - vooruitgang bij het herenigen van verdeelde echtparen; - toestemming voor bijna 100 ge wezen Sowjet-burgers om perma nent naar de Sowjet-Unie terug te keren; - toestemming voor Andrei Sa- charov en zijn vrouw Jelena Bon ner om naar Moskou terug te ke- - de vrijlating van de Krim-Tar- taar Mustafa Dzjemilev; - „belangrijke nieuwe initiatie ven op het gebied van de cultuur; - beëindiging van het storen van de BBC-uitzendingen naar de Sow jet-Unie; - de invrijheidstelling van ten minste 35 „gewetensgevangenen". Zimmermann noemde ook nog de amnestie voor bijna alle politie ke gevangenen in Polen. Hij be klemtoonde overigens dat er nog veel te doen blijft in de Sowjet- Unie en de andere Oosteuropese landen. Canada De Canadese minister zonder portefeuille Lasalle is afgetreden na berichten dat een aantal onder nemers hoge geldbedragen had neergeteld om een feest bij te wo nen waar ook Lasalle aanwezig was. De ondernemers hoopten re geringsorders los te krijgen van Lasalle en betaalden bijna 8000 gulden om van de partij te kunnen zijn. Lasalle was de zevende minis ter uit de regering van de conserva tieve premier Mulroney die in ver band met corruptieverdenkingen moest aftreden sinds de conserva tieve partij in 1984 aan.de macht kwam. Unifil Een militair van de Franse Uni- fil-eenheid is in Zuid-Libanon om het leven gekomen bij een bomont ploffing. De bom was geplaatst op een weg in de buurt van het dorp Sribbine, ongeveer vijf kilometer van de grens met Israël. In deze omgeving bevinden zich twee pos ten van de door Israël gesteunde SLA-militie (Zuidlibanese leger) en zijn veel mijnen in de wegen ge plaatst. Sinds 1978 zijn in Libanon 23 Franse militairen gedood. Sjevardnadze De Russische minister van bui tenlandse zaken, Sjevardnadze, zal begin maart een bezoek brengen aan Indonesië. Het wordt het eer ste bezoek van een Sowjetminister van buitenlandse zaken aan Indo nesië sinds 27 jaar. Diplomatieke zegslieden in Jakarta gaan ervan uit dat de Vietnamese bezetting van Cambodja, andere regionale kwesties en de onderlinge econo mische betrekkingen op de agenda van de besprekingen zullen staan. De relatie tussen Moskou en Jakar ta belandde in 1965 op een diepte punt toen de communistische par tij in Indonesië een mislukte staatsgreep ondernam. Duitse formatie Na twee weken onderhandelen hebben de vertegenwoordigers van de Westduitse regeringspartij en in hoofdlijnen overeenstem ming bereikt over het voortzetten van de coalitie. Minister Schauble zei gisteren dat de besprekingen mogelijk volgende week al kunnen worden afgerond, maar hij maakte duidelijk dat verschillende con- flictpunten onopgelost zullen blij ven. Hij doelde daarbij vooral op de invoering van het kroongetui genstelsel in de Westduitse recht spraak waarbij terroristen strafver mindering kunnen krijgen als zij uit de school klappen. op 38 procent van de kiezers. De alliantie van liberalen en sociaal democraten zal waarschijnlijk iets meer dan 20 procent van de stem men krijgen. Het vooruitzicht dat Thatcher van haar recht gebruik zal maken om op het voor haar meest gunsti ge moment verkiezingen uit te schrijven, heeft geleid tot opvallen de gebeurtenissen in de politiek. De Conservatieve regering die tot dusver stokpaardjes heeft bereden als inflatiebestrijding en bezuini gen, heeft nu plannen bekendge maakt en laten uitlekken voor be lastingverlaging en hogere uitga- Iran eist officiële excuses van Bonn RANBONN (GPD) - De rel die Ru- di Carrell met zijn grap rond de Iraanse geestelijke leider ayatollah Chomeini heeft ontketend, ont aardt steeds meer in een woorden strijd tussen Bonn en Teheran. De Iraanse ambassadeur in Bonn, Sa- lari, eiste gisteren op een perscon ferentie dat de regering-Kohl offi cieel haar excuses aanbiedt. De oppositie, die altijd het beeld heeft versterkt van Thatcher als de wurger van het Britse welzijn in al zijn vormen, beschuldigt haar er nu van op ordinaire wijze te probe ren stemmen te kopen. Afgezien van de economische ge volgen van het beleid van That cher, blijkt uit de opiniepeilingen dat het volk ook pesoonlijk een af keer van haar heeft. Ze wordt dic- tartoriaal, bazig en meedogenloos gevonden. Uit de jongste enquête van Gallup bleek dat 60 procent van de kiezers een hekel aan That cher heeft, terwijl 37 procent een hekel zei te hebben aan Kinnock. De afgelopen weken is Thatcher enkele keren op televisie versche nen in de rol van vrouwelijke en zorgzame moeder. „Doe nooit zui veringszout bij de rodekool als u niet wilt dat er een ramp gebeurt in de keuken", aldus mevrouw That cher. een scheikundige. Met een schort voor gaf zij in een filmpje dat was opgenomen in de keuken van haar ambtswoning, uitleg over de wetenschappelijk kant van het koken. In een ander programma ver scheen mevrouw Thatcher met vijf andere vrouwen om te praten over kleren. Open zaterdagochtend ver scheen zij in „Saturday Supersto re" een programma met popmu ziek en een vragenlijn voor kinde ren. „De eerste pogingen om me vrouw Thatcher anders te verpak ken zijn gladjes van start gegaan", schreef Hugo Young in The Guar dian. „Nu krijgen de kiezers er weer mee te maken en zij zullen worden blootgesteld aan alle over tuigingskracht die met geld en macht te koop is." ADVERTENTIE PRETORIA - Zwaaiend met vlaggen die een grote gelijkenis vertonen met de nazi-vlaggen van weleer, heeft een groep van ongeveer 50 ultra-rechtse btanken in Zuid-Afrika gisteren gedemonstreerd hij de Menlo Park High School in Pretoria. De blanken, allen lid van de Afrikaanse Weerstandsbeweging, wilden op die wijze steun betuigen aan het schoolbestuur dat had besloten om een zwarte leerling uit te sluiten van deelname aan een schoolsporttoernooi vanwege zijn huidskleur. De beslissing van het bestuur had felle kritiek losgemaakt bij zo'n duizend ouders van leerlingen die eerder deze week aandrongen op vertrek van de bestuursleden. (Foto ap> FRANKFURT (AP) - Acht jaar na de constatering van het eerste geval van aids in de VS stelt de vraag naar het ontstaan van de ziekte artsen, biologen en virolo- gen nog steeds voor raadsels. Professor Reinhard Kurth, de directeur van het Paul Ehrlich Instituut in Frankfurt, verklaar de gisteren desgevraagd dat de wetenschap nog steeds geen be vredigende verklaring voor het onstaan van de ziekte heeft kun nen vinden. Onder leiding van Kurth werd onlangs in de Bonds republiek een nieuwe variant van het aids-virus ontdekt, het HIV-II. Kurth heeft zijn twijfels over de theorie volgens 'welke het aids-virus door middel van een beet van de meerkat - een apen soort - op de mens is overgedra gen. Het onlangs ontdekte HIV- II-virus lijkt zo sterk op het meerkatten-virus, dat dit inder daad van de apen afkomstig zou kunnen zijn, aldus Kurth. Het HIV-I-virus is echter geheel an ders opgebouwd, zodat deze ver klaring voor het onstaan van dit virus ontoereikend is. Volgens Kurth is het waar schijnlijker dat aids een Afri kaanse dorpsziekte is, die daar al sinds mensenheugenis voor- Nog veel vraagtekens rond ontstaan van aids komt. Omdat de dorpen volledig van de buitenwereld waren afge sloten, heeft het virus nooit kans gezien zich te verspreiden. De ziekte is waarschijnlijk nooit eerder opgevallen, omdat zij niet duidelijk herkenbaar is. Aids-patiënten sterven meestal aan ziekten waaraan mensen die niet met het virus zijn besmet ook kunnen overlijden, zoals longontsteking of kanker. Inder tijd stierven de aids-patiënten aan deze ziekten en niemand ver baasde zich hierover, zo meent Kurt. Door het openleggen van het Afrikaanse continent kon de dorpsziekte uitgroeien tot een wereldziekte. Kurth bestrijdt de theorie die wordt aangehangen door Jacob Segal, een Oostduitse bioloog en de voormalig directeur van het Instituut voor Biologie van de Oostberlijnse Humboldt Univer siteit. Segal heeft onder meer in het Westberlijnse dagblad Tages- zeitung beweerd dat het aids-vi rus het produkt is van een doel bewuste manipulatie van genen. Het virus is ontstaan uit een krui sing van twee genen, die op na tuurlijke wijze nooit tot stand had kunnen komen, aldus Segal. Volgens de Oostduitse geleer de heeft men in een laboratorium in de buurt van New York bacte riologische experimenten uitge voerd op gevangenen. Aangezien aids zich slechts openbaarde als een lichte verkoudheid en er geen ernstige sypmtomen te be speuren waren, werden de ge vangenen op vrije voeten gesteld en konden zo de ziekte in de ho mo-wereld van New York ver spreiden. Hier werden dan ook de eerste gevallen van aids ge constateerd. De genen-theorie van Segal kan volgens Kurth niet waar zijn, omdat de genen-techniek nog niet in staat is een virus als het aids-virus te produceren. Daar naast is dit virus volgens hem op gebouwd uit nieuwe erfelijk heidsfactoren, die nooit uit een kruising van twee genen zou kunnen voortkomen. De regering in Bonn reageerde daar even later op met de opmer king. dat men zich niet kan veront schuldigen voor iets waarvoor men geen verantwoording draagt. „We hebben Iran meegedeeld dat we de gewraakte uitzending diep betreu ren, maar gezien de vrijheid van meningsuiting in ons land kunnen we ons niet verontschuldigen voor iets wat wij niet hebben gedaan", verklaarden de woordvoerders van kanselier Helmut Kohl en minister van buitenlandse zaken, Hans Die trich Genscher. De persconferentie van de Iraan se ambassadeur had een in Bonn niet alledaags begin. Mohammed Salari begroette de toegestroomde journalisten in de naam van de barmhartige en genadige God. Voordat hij aan het gevoelige punt Carrell toe kwam, moesten de jour nalisten eerst een schrobbering over zich heen laten gaan vanwege de berichtgeving over de oorlog tussen Iran en Irak. Salari zei te weten dat er persvrij heid in de Bondrepubliek is en „we moeten de eenzijdige berichtge ving aanvaarden, maar we kunnen het ons niet laten welgevallen dat men grapjes maakt over onze geestelijke leider". „In de islamiti sche wereld is het ondenkbaar dat men de geestelijke leider belache lijk maakt. Dat dient men te weten als men een culturele groep van een miljard mensen in zijn grappen betrekt".Salari zei dat Iran geen staatscrisis wil ontketenen, en het feit dat de twee uitgewezen West duitse diplomaten ineens vier da gen langer de tijd hebben gekregen om hun koffers te pakken duidt daar ook op. Voor Iran zijn de ver ontschuldigingen yan Carrell en zijn werkgever, het WDR, alsmede het betreuren door Bonn, echter niet voldoende. De WDR weigert het gewraakte fragment ter beschikking van an dere omroepen te stellen. Bij de redactie van het NOS-Journaal wordt gezegd dat „heel Europa achter dat filmpje aan zit. De enige mogelijkheid om het te zien te krij gen, is bij iemand die het thuis op de video heeft staan". mmmm nvMESQSffi mm EEN BAAN MET NOG MEER TOEKOMST VOOR ERVAREN INTERIEURBOUWERS/ FIJN TIMMERLIEDEN Bij COEN WEESJES BV, een probleemoplosser als het om interieurontwikkeling en produktie op maat gaat, is plaats voor goede medewerk(st)ers. COEN WEESJES BV is een toonaangevende ontwerper en bouwer van projekt- en winkelinterieurs met een team van deskundigen Voor de uitbreiding van ons team zoe ken wij: ERVAREN, VAKBEKWAME INTERIEURBOUWERS/ FIJN TIMMERLIEDEN Vereisten - timmer/meubeltechnische opleiding - ervaring - motivatie om hoge eisen te stellen aan kwaliteit EEN EERSTE MAN VOOR ONZE PRODUKTIE AFDELING Wordt uw carriere in uw huidige positie vertraagd, dan kan uw probleem nu opgelost worden. Deze functie brengt uitgebreide, leidinggevende taken m.b.t. het rei len en zeilen van de produktieafdeling met zich mee Toezicht, organisatie, taakverdeling en planning beho ren o.m. tot het takenpakket. Minimale vereisten: - afgeronde opleiding - vakbekwaamheid - ruime ervaring, ook op leidinggevend gebied - organisatietalent - incasseringsvermogen - goede contactuele eigenschappen - leeftijd tot 50 jaar ERVAREN,VAKBEKWAME TEKENAAR/ONTWERPER Vereisten - MTS HTS tekenen of opleiding Kunstacademie - ervaring - creatieve geest met technisch inzicht Wat COEN WEESJES BV u biedt is: mogelijkheid tot betaalde bijscholing bemiddeling woonruimte goede salariëring goede pensioenvoorziening werken in een moderne, mensvriendelijke omgeving prettige werksfeer ruime mogelijkheid tot ontplooiing Voor creatieve en ondernemende probleemoplossers liggen hier banen met NOG MEER toekomst. Uitgebreide, handgeschreven, sollicitaties te richten aan: COEN WEESJES BV t.a.v. afd. Personeelszaken Antwoordnummer 10500 2220 WB Katwijk (Z.H.) DEN HAAG - De dadendrang van Sowjetleider Michael Gorbatsjov overweldigt vriend en vijand. De eigen bevolking slaat verbijsterd en ietwat wantrouwig gaande hoe onder het motto „democratise ring" machtsmisbruik en corruptie aan de kaak worden gesteld. Maar ook over de grenzen van het Sow- jetrijk strijden ongeloof en hoop om de voorrang. Dat geldt zowel voor de landen van het Warschau Pact als voor het NAVO-bondge- nootschap. door Hans Geleijnse In beide machtsblokken leiden Gorbatsjovs visies tot veel onder ling gekrakeel. In het Oosteurope se kamp openbaart zich een al veel langer onder de oppervlakte be staande scheiding der geesten. Maar ook in de NAVO-rijen slaagt men er niet in de immer luid aan geprezen eenheid te bewaren. Nog deze maand mogen de be zorgde Westeuropese bondgeno ten, inclusief Nederland, president Reagans onderhandelingschef Paul Nitze verwachten. Hij moet duidelijk maken wat de admini stratie nu precies aanwil met de versnelling in het SDI-programma en welk effect dat heeft op de Ge- neefse kernwapenonderhandelin gen. In de Westeuropese regerings centra wordt gevreesd dat de Rea- gan-administratie een verkeerde inschatting maakt van Gorbatsjovs getoonde bereidheid tot vergaande (kern)wapenvermindenng. In het verleden hebben Ameri kaanse regeringsfunctionarissen, inclusief de president, geen ge heim gemaakt van hun opvatting dat de Sowjet-Unie in dermate gro te economische problemen ver keert, dat een wapenwedloop met de Verenigde Staten voor het Kremlin niet betaalbaar is. Gor batsjovs initiatieven werden in Washington vooral gezien als teke nen van zwakte. Tegenover dit "zwaktebeeld" moest dat van een sterk Amerika, bulkend van het zelfvertrouwen, staan. Een miljardensprong in de technologie zou de Verenigde Sta ten weer de leidende positie in de wereldpolitiek moeten geven die in de zeventigerjaren verloren was gegaan. Star Wars, het verdedi gingssysteem tegen de meest ver nietigende kernwapens, werd het uithangbord van Reagans politiek van kracht. Irangate en het handige manoeu vreren van Gorbatsjov hebben een einde aan dit streven gemaakt. Reagans leiderschap werd en wordt steeds meer ter discussie ge steld. In de slag om de publieke opinie, met als "lokkertje" de kern- wapenvrije wereld, ligt Gorbatsjov straatlengten voor. De door defensieminister Wein berger aangezwengelde discussie over een mogelijk vroegtijdige in voering van een SDI-systeem, wat zou inhouden schending van het ABM-verdrag uit 1972 dat dergelij ke sytemen en beproeving ervan verbiedt, leidde tot grote strubbe lingen in Washington en met de bondgenoten. De poging van Weinberger, in de eerste plaats gericht op het verkrij gen en veiligstellen van de beno digde dollars voor het miljar- denverslindende SDI-onderzoek van een Congres dat sinds de laat ste verkiezingen wordt beheerst door de Democratische oppositie, had een averechts effect. Voor- en tegenstanders van de "ruime" en "strikte" uitleg van het ABM-ver drag vlogen elkaar in de haren. Die ruime uitleg zou testen buiten het laboratorium toestaan en daarmee, zo liet Moskou weten, feitelijk het verdrag opblazen. De Europese bondgenoten, aan gemoedigd door dé oppositie in het Congres, lieten stuk voor stuk van hun verontrusting blijken. Zij immers hadden eerst moeten con stateren dat Reagan zonder voor overleg in Reykjavik bereid was de strategische balans op zijn kop te zetten als SDI maar overeind bleef. Nu zien zij, ten gerieve van datzelf de SDI, de kansen op verminde ring van kernwapens slinken, ook weer zonder dat naar hun mening is gevraagd. Bovendien realiseren de bondge noten zich dat Reagan volgend jaar aftreedt. Zijn opvolger kan er heel andere ideeën over de omgang met Moskou en de waarde van SDI op nahouden. In de verhouding tus sen deze administratie en de Euro peanen, al danig op de proef ge steld door de handelsproblemen, zal het de komende tijd hommeles blijven. Vooralsnog kunnen Westeurope se regeringen Gorbatsjovs voor stellen, variërend van atoomproe- venstop tot een meer westers aan doende definitie van mensenrech ten, van voorstellen tot opruiming van chemische wapens tot afzien van de status van kernmogend- heid, afdoen met "dat waren de woorden, maar nu de daden". Maar de overtuigingskracht van dergelij ke reacties slinkt met de dag en zal zeker door de Westeuropese oppo sitiepartijen danig worden aange vochten. Niet voor niets woedt de discussie over deze kwesties het hevigst in Groot-Brittannië, waar verkiezingen voor de deur staan. Oost-Europa Maar ook in de Oosteuropese landen worden Gorbatsjovs ma noeuvres met gemengde gevoelens bekeken. In het Westen wordt ge klaagd, dat de toezeggingen over vrijlating van dissidenten maar ge deeltelijk worden nageleefd. Maar in landen als Tsjecho-Slowakije, Roemenië, Bulgarije en de DDR is elke vrijgelaten en weer in de maatschappij opgenomen dissi dent er één teveel. Met uitzondering van Hongarije en Polen, waar economische en po litieke hervormingen veel verder gaan dan in de Sowjet-Unie, vrezen de partijtoppen dat Gorbatsjovs ideeën bedreigend zijn voor hun machtspositie. In het Oostblok leidt het optreden van Gorbatsjov ertoe dat hervormingsgezinde krachten in hun positie worden versterkt, een belangrijk gegeven omdat vanwege een sterk verou derd leiderschap in alle Oosteurd- pese landen dit in meerdere of mindere mate gaande is. In Tsjecho-Slowakije bijvoor beeld zei partijideoloog Vasil Bilak onomwonden, dat "anti-socialisti sche activisten" gebruik zouden kunnen maken van Gorbatsjovs hervormingspolitiek. Bilak, één van de mensen die in 1968 de Rus sen vroeg een einde te maken aan het Doebcek-expenment, is kandi daat voor de opvolging van de 78- jarige partijleider Hoesak. Het zal geen toeval zijn, dat dins dag in Praag dissidenten demon stratief werden opgepakt omdat zij een gesprek wilden voeren met een Amerikaanse Congresdelegatie. Evenmin is het toevallig, dat Gor batsjovs opzienbarende rede voor het Centraal Comité maar gedeel telijk in de Oostduitse partijkrant Neues Deutschland werd afge drukt en de DDR-top niet nalaat uit te dragen dat zij hun arbeiders- en boerenstaat succesvol leiden en hervormingen niet nodig zijn. In Bulgarije, een trouwe lakei van Moskou onder Breznjev, wor den voorzichtig economische her vormingen (meer decentralisatie) doorgevoerd, maar blijft de gebrui kelijke enthousiaste bijval achter wege. Alleen de Roemeense dicta tor Ceaucescu heeft Gorbatsjov's ideeën als anti-socialistisch van de hand gewezen. Voor Moskou's bondgenoten is het voorlopig kat uit de boom ky- ken geblazen. Zal de Russische partijchef, om maar een mogelijk heid te noemen, gas moeten terug nemen vanwege interne oppositie. En in hoeverre blijft de Breznjev- doctrine van kracht, die voor schrijft dat het Russische voor beeld wordt nagevolgd op straffe van spontaan verleende broeder hulp? Zolang vanuit Moskou geen duideUjk antwoord op deze vragen komt blijven in Oost en West span ning en onzekerheid troef.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 5