Ik kan zaken en
personen scheiden,
vader helaas niet'
De aarzelende come-back van het condoom
Mr. Baruch Moszkowicz:
ZATERDAG 21 FEBRUARI 1987
EXTRA
PAGINA 29
"Een familiedrama dat als
televisieserie niet zou
onderzoek voor toppers als
Dallas en Dynasty", schreef een
journalist in deze krant. "Een
geschil", zei de Raad van
Toezicht voor de Advocatuur.
",dat het aanzien van de
Nederlandse advocatuur
schaadt. Deze kwestie is een
triest unicum". Krantekoppen
als: "Zoon moet vader 5 miljoen
aan dwangsommen betalen".
Een bittere strijd op
Limburgse bodem, tussen
Nederlands bekendste advocaat
Max Moszkowicz (60) en diens
tweede zoon Baruch (33). Op 8
augustus vorig jaar kwam het
conflict in de publiciteit als
gevolg van het feit dat Baruch
een week tevoren 'de
maatschap' had verlaten. Een
maatschap die draait rond
vader Max met al zijn zoons als
partners: mr. David, mr. Max jr.,
mr. Abraham en - tot 1 augustus
1986 - mr. Baruch. Hoewel...
"Moszkowicz senior bestrijdt
dat zijn zoon lid is van de
maatschap. Hij werd per
verrichting betaald", aldus deze
krant van 12 augustus 1986. "Ik
heb een winstaandeel uit de
maatschap tegoed", meent
Baruch.
Spreken doen vader en zoon
niet meer met elkaar, maar zien
wel. Sinds de breuk bestoken ze
elkaar over-en-weer met kort
gedingen, dus komen ze elkaar
regelmatig tegen in de
rechtszaal. De inzet: cliënten,
dossiers en financiële claims.
Mr. Max P. Moszkowicz is een
zoon van uit Polen afkomstige
joodse ouders die zich - op de
vlucht - in 1932 te Maastricht
vestigden. Van het gezin (vader,
moeder, drie kinderen)
overleefde alleen Max de Duitse
concentratiekampen waarnaar
het gezin in 1942 werd
gedeporteerd.
Baruch Moszkowicz voltooide
zijn rechtenstudie aan de Rijks
Universiteit Utrecht in hoog
tempo. Binnen vier jaar was hij
afgestudeerd. Ook zijn stagetijd
(bij zijn vader) duurde kort: 12
maanden (in plaats van drie
jaar). Eind 1977 vroeg zijn vader
hem een kantoor op te zetten in
Roermond, later kwam daar
Venlo bij. Baruch had in deze
vestigingen totaal zes confrères
onder zich. Na de breuk met zijn
vader (vorig jaar augustus) zette
hij in Roermond en Venlo eigen
kantoren op.
Baruch kwam verschillende
malen negatief in het nieuws
door bij de Raad van Toezicht
gedeponeerde klachten met
betrekking tot de hoogte van
zijn declaraties, die leidden tot
schorsingen. Tijdens een van de
kort gedingen waarbij de hoge
nota's ter sprake kwamen, riep
Baruch in de rechtszaal van
Maastricht: "De
declaratietechniek heb ik van
mijn vader geleerd".
Van de tegen hem
uitgesproken schorsingen is er
slechts één geëffectueerd (2
dagen); alle andere wachten op
behandeling in Hoger Beroep.
"En ik ben er zeker van dat die
uitspraken mij zullen zuiveren
van alle blaam", zegt mr.
Baruch.
In de strijd tussen vader en
zoon is een spectaculair
hoogtepunt bereikt met een
door Baruch aangespannen kort
geding dat op 29 januari diende
in Maastricht. Baruch vocht
daarbij een hem op 5 december
Mr Baruch Moszkowicz: "Miljoenen i
mijn financiële positie riant is".
n'n eentje opbrengen... nee. Hoewel
De breuk is ruim drie weken een
feit en sinds 15 dagen in de publici
teit, als mr. Max Moszkowicz sr. Op
23 augustus 1986 in een dagblad een
uitspraak doet die frontaal gericht is
tegen zijn zoon Baruch. Hij zegt:
"De familie zit in de sores door dat
rotjoch dat altijd al het zwarte
schaap van de familie is geweest".
door Peter Heerkens
"Nee...dat heeft geen pijn gedaan toen
ik dat las. Ik wist al jaren dat mijn vader
zo dacht. Al jaren. Dat verdriet heb ik
verwerkt. Daarom deed het geen pijn.
Als kind had ik al in de gaten dat ik een
bijzondere plaats innam in het gezin.
Weet u, het is niet goed als een vader laat
blijken dat hij een of meer zonen...dat hij
zich daar meer toe aangetrokken voelt
dan tot een andere zoon. Ik vermijd dat
dan ook bij mijn kinderen. Ik weet hoe
dat voelt. Maar de problemen die er nu
zijn hebben daar direct noch indirect
mee te maken. Ik zag u zeggen: ik kan
zaken en personen scheiden. Mijn vader
helaas niet. Mijn broers ook niet. Ik heb
absoluut geen contact meer met mijn va
der, dus ook niet met mijn broers. Zo
werkt dat binnen de familie. Ze zijn vori
ge maand niet eens op de begrafenis van
m'n zoontje geweest. Twee maanden
was-ie; ik vond hem dood in zijn bedje.
Niet één teken van medeleven, terwijl ze
ervan op de hoogte waren. Sterker, ze
achtten het noodzakelijk om in die da
gen een of ander exploot te laten beteke
nen. Beestachtig, vind ik die houding.
Gelukkig was de deurwaarder zo mense
lijk om dat exploot tot na de begrafenis
te laten liggen. Mijn moeder? Neen, ook
geen reactie van mijn moeder. Maar ach
...die kan er niks aan doen. Die zit in een
zodanige positie...die kan er niks aan
doen, mijn moeder. Ondanks alles: zou
ik horen dat mijn vader plotsklaps ern
stig ziek was, dan stond ik binnen twin
tig minuten in Maastricht".
Onterfd
- U schetst een nogal hard en domi-
nant beeld van uw vader.
"Het is niet anders. Toen ik een vrouw
trouwde die hem niet zinde ben ik ont
erfd. En nu waarschijnlijk nog. Of: wéér
nu, dat weet ik niet. Ik weet niet of het
ooit opgeheven is geweest. Mijn vader
probeerde alles te bepalen, tot in het ab
surde toe. Als ik een nieuwe auto wilde
kopen, dicteerde hij de kleur. Aan dat
soort bevelen heb ik nooit toegegeven".
- En uw broers?
"Meestal wel".
- Tijdens de kort gedingen profileerde
"de maatschap" en dus de tegenpartij
mr. Baruch Moszkowicz als een niet goed
functionerende directeur van de vesti
gingen Roermond en Venlo.
"Er zijn veel onwaarheden gezegd en
geschreven. Ik zei u al: mijn vader is
hard. Als hij het juridisch niet kan win
nen, gaat hij op de man spelen. Teke
nend. Gelukkig is de rechter in Neder
land zo objectief dat eh...dat ik vol ver
trouwen de uitspraak van dat hoger be
roep tegemoet zie. Hoe harder hij op de
man speelt, hoe beter voor mij eigenlijk,
want daarin zal de rechter mijn vaders
zwakte herkennen. Het feit dat 75 pro
cent van de cliënten mij als raadsman
hield toen ik eigen kantoren opende,
zegt voldoende. Ik had veel eerder voor
mezelf moeten beginnen. Véél eerder.
De manier waarop hij zich met alles be
moeide...".
- Zou het u verbazen als uw broers ooit
uit de maatschap met uw vader zouden
gaan om, net als u, een eigen kantoor op
te zetten?
"Ja".
Foefje
- In de Limburgse juridische wereld
heeft men het nogal eens moeilijk met de
wijze waarop Baruch Moszkowicz zijn
pleidooien houdt: fel, hard.
"Een beetje Amerikaans, dat is het. Ik
pleit nogal direct en niet buigerig. Dat
kent men in Limburg niet zo. Mijn werk
wijze wordt me hier niet altijd in dank
afgenomen, dat weet ik. In de Randstad
val ik er minder mee op; daar kan men
die benadering zelfs waarderen. Ik pleit
vaak in de Randstad door mijn speciali
teit: casino-zaken, discotheken, video
filmbedrijven. Daar heb ik deskundig
heid in verworven. Laat ik zeggen: ik
ontdekte een foefje waarmee ik heel wat
zaken wist te winnen en dat werkt door
onder die bazen. Bij dat soort onderne
mingen staan enorme financiële belan
gen op het spel".
"Dat ik zo'n felle ben in mijn pleidooi
en...ik denk dat het te maken heeft met
mijn joodse afkomst. Het voortkomen
uit een minderheid. Hoewel niet vaak,
gebeurde het in mijn schooltijd dat er
zich ten aanzien van mijn persoon anti
semitische excessen voordeden. Zo'n
jongen timmerde ik dan op het speel
pleintje achter de boomschors en het
was afgelopen. Maar het is me altijd bij
gebleven, dat gevoel van: de onderdruk
te. Misschien dat ik me daarom zo aan
getrokken voelde tot dit beroep".
"In een strafproces zie ik de verdachte
als onderdrukte, als de zwakke partij, en
daar wil ik voor opkomen. Dat maakt me
ook zo fel tegenover het Openbaar Mi
nisterie. Als verdachte en als advocaat
staan je weinig middelen ter beschik
king, maar het OM kan iedereen inscha
kelen die het maar wil. Ze hebben tegen
woordig - ik weet niet of u dat bekend is
- in elke straat een stille zitten die infor
matie verstrekt over z'n buren. Dat wist
u niet? Ik kan u verzekeren dat het waar
is. In elke straat zit een stille. Georgani
seerd? Jazeker. Georganiseerd".
'Hij wist het hoor!'
- Over de gang van zaken bij de breuk
tussen vader en zoon zegt Baruch zelf:
"Ik ben zelf opgestapt". Zijn broer Da
vid: "Vader heeft hem de deur gewezen".
"Het bewijs dat ik gelijk heb leverde
mijn vader zelf tijdens het eerste kort ge
ding. Hij maakte er toen een punt van
dat ik zo plotseling en zo snel weg was.
wat hij schadelijk vond voor zijn kan
toor. Maar hij wist het hoor! Hij wist wat
er te gebeuren stond. Daarover zijn
meerdere gesprekken geweest tussen
ons, maar typisch mijn vader: hij deed
alsof het hem niet deerde.
"Er was bij mij groot ongenoegen, om
dat ik als verantwoordelijke man in Ven
lo en Roermond geen eigen beleid kon
voeren. Het beleid, dat was mijn vader.
Het beleid zat in Maastricht. Alleen op
puur juridisch terrein liet hij me vrij.
Voor de rest...de bankafschriften moes
ten dagelijks naar Maastricht. Dat vond
ik puur wantrouwen. De kwaliteit van
de mensen met wie ik moest werken was
naar mijn mening onvoldoende en bo
venal: te weinig mensen. Onderbezet
ting. We zaten met z'n zevenen. In Venlo
had er minstens één bij gemoeten, in
Roermond zeker twee. We kregen kwali
teitsverlies. Het ging te oppervlakkig, te
slordig".
"Vanuit de rechtbank kwamen er ook
signalen naar de kantoren dat dat het ge
val was. Rennen en draven. Veel werk,
te weinig mensen. Bij herhaling heb ik
mijn vader om meer medewerkers ge
vraagd, maar daar had-ie geen oren naar
Zuinig beleid. Kosten drukken. En aan
het eind van de maand bellen: "hoe zit
't?" (maakt met duim en wijsvinger hel
geldgebaar). Nooit iets van "hoe gaat het
nou", of "hoe is het nou". Nee. Maar wee
als er eens een envelop met te veel post
zegels erop naar Maastricht was gegaan.
Ik voelde mij gebruikt als geldmachine.
Dat heb ik ook gezegd tijdens een van de
kort gedingen. Ik heb niet gezegd "mijn
vader is een geldmachine", zoals ergens
gepubliceerd werd. Er is wel méér ver
keerd weergegeven".
Gewin
Interviews met Max Moszkowicz sr.,
en beschouwende artikelen rond hem.
zijn zelden geschreven zonder een ster
ke nadruk op het financiële gewin. ,,Hij
schrijft rekeningen met aanzien des per-
soons", aldus Vrij Nederland op 27 no
vember 1982. Bij die opmerking tekende
Max sr. aan: ,,Ik weet niet of dat mag
hoor, maar ik doe het wel". Baruch in
een reactie op de miljoenennota van de
dwangsommen: "Als ik moet betalen is
er nog geen man overboord. Dan betaal
ik. Ik heb, mede dank zij hulp van vrien
den, het geld".
- Mr. Baruch Moszkowicz moet een ver
mogend man geworden zijn in 11 jaar
advocaten-praktijk. Niet bang voor een
miljoenen-vordering.
"Zo is het ja. Ik zou die dwangsom
men kunnen betalen. Zij het dat ik daar
bij hulp nodig heb van vrienden. En
over die vrienden beschik ik. Miljoenen
in m'n eentje opbrengen...nee. Hoewel
mijn financiële positie riant is. Mijn
praktijk loopt uitstekend. Van de om
vang van je praktijk hangt af hoeveel je
verdient. Plus van de aard van de beta
lende zaken. Inderdaad, dan handel ik
als mijn vader: mét aanzien des per-
soons. Die filosofie houdt overigens ook
in dat ik financieel zwakken minder laat
1986 opgelegde dwangsom aan
met betrekking tot dossiers die
de maatschap had
teruggevorderd. Hij stond er 26
af; twee te weinig. En dat tegen
een boete van 2000 gulden per
ifur, per dossier. Of wel: 96.000
gulden per dag. Ten tijde van
het kort geding was het bedrag
opgelopen tot rond 4,2 miljoen
gulden. Baruch tekende beroep
aan.
Het verzoek om een interview
wilde mr. Baruch Moszkowiez
op één voorwaarde honoreren:
"Niet over de zaken waarmee ik
naar mijn mening ten onrechte
negatief in de publiciteit ben
geweest. Ik wil wèl praten over
persoonlijke onderwerpen en
gevoelens". Bij die uitspraak
hebben we ons neergelegd.
betalen. En dat betekent allemaal niet
dat ik afkerig ben van pro deo-zaken.
Die doe ik met evenveel aandacht, met
evenveel plezier. Dat wil ik graag gezegd
hebben".
"Ik héb er niet zo'n hinder van dat de
rechter mijn verzoek afwees om een
voorschot op wat ik van de maatschap te
vorderen heb. Let wel: op formele gron
den afwees. Ik had over het hoofd gezien
dat ik niet voor mezelf als procureur kon
optreden. Als ik dat geld nou écht nodig
had, zou ik wel op een andere manier
zijn doorgegaan. Met een kort geding,
ja".
Formaliteit
"Maar óóit wil ik natuurlijk wel datge
ne waar ik aanspraak op heb. Er is een
achterstallig en niet uitgekeerd maat-
schaps-winstaandeel. Dat beloopt onge
veer anderhalf miljoen gulden. Daar
loopt nu een procedure over. Mijn vader
komt namelijk alleen over de brug als hij
daartoe gedwongen wordt door rechter
lijk vonnis. Dan heb ik recent nog een
andere vordering ingesteld, namelijk
een die betrekking heeft op mijn werk
vóór ik toetrad tot de maatschap. Een
paar ton is dat".
- Misschien valt dat te verrekenen met
die miljoenen van de dwangsommen
"Ja, ja...precies. Dat zouden ze nou zo
graag willen denk ik. Maar dat doe ik
dus niet. Zeker niet. En dat heb ik de
maatschap al geschreven ook. Je kunt
appels toch niet met peren vergelijken?!
Trouwens, wie zegt dat ik die miljoenen
moet betalen? Ik geloof er niks van dat
ik daartoe in hoger beroep veroordeeld
word. Het gaat hier namelijk om zó'n
stupide formaliteit. Echt flauwekul. U
gelooft het misschien niet, maar ik heb
niet eens de moeite genomen om na te
tellen of het 4,2 miljoen is of wat meer, of
wat minder. Zó'n flauwekul vind ik het".
"Want waar gaat het om? Om twee
dossiers. Eentje is er absoluut onvind
baar. Ik kan 't maar niet vinden. Ze mo
gen het zo van me hebben, maar ik héb
dat dossier niet. Dus beriep ik me bij de
rechter op overmacht. Dat kan. Juri
disch kan dat. "Nee", zei de rechter, "u
had er maar goed op moeten letten". Het
andere dossier is van een cliënt die een
verklaring heeft gegeven dat hij mij als
raadsman wil houden. Op de zitting was
me dat totaal ontschoten. Ik heb toen
meteen de maatschap geschreven: als de
rechter had geweten dat... enzovoorts,
enzovoorts".
Formalisme
"Dat kan best zijn, zegt de rechter nu,
maar u had het moeten teruggeven aan
de maatschap en het meteen op basis
van die verklaring van uw cliënt weer
moeten opeisen. Dat is natuurlijk forma
lisme ten top. Ik kan me niet voorstellen
dat het Hof er ook zo over denkt".
- Maar als het Hof er wel ook zo over
denkt?
'Dan moet om te beginnen de maat
schap een beroep doen op die miljoenen
en ik betwijfel of mijn vader en broers zo
ver gaan. Ze zouden hun reden kunnen
hebben om het niet te doen. Welke? Be-
drijfspolitieke overwegingen. Want wat
gaan de mensen er wel niet van denken
als ze dat bedrag opeisen? Het is toch
volstrekt uit den boze, om op grond van
een stupide formaliteit, om twee onnoze
le dossiertjes, een dergelijk bedrag op te
eisen. Als ze slim zijn, doen ze het alleen
daarom al niet. Het zou er hun positie in
de publieke opinie niet sympathieker op
maken".
door Peter van Nuijsenburg
Het testen van condooms in het laboratorium van Durex te Leerdam.
(foto GPD)
Een Amerikaanse dominee zorgt
voor wereldnieuws door na de
dienst condooms uit te delen aan
zijn gemeente. De aandelen van de
London Rubber Comapany, de
fabrikant van Durex (the best
there is) condooms, zijn het
afgelopen jaar naar recordhoogten
geschoten. Het gezaghebbende
Engelse weekblad The Economist
voorspelt dat het gebruik van het
condoom de trend van de komende
jaren wordt. De conclusie ligt,
kortom, voor de hand: het
condoom maakt een glorieuze
come-back.
De verkoopcijfers zouden deze conclu
sie, zeker na de recente golf van publici
teit rond aids, en, in mindere mate, her
pes en andere geslachtsziekten extra re
liëf moeten geven. Maar van een specta
culaire stijging van de condoomverkoop
is nog geen sprake. Anette van den En
den, marketing-manager van de London
Rubber Company (LRC) in Nederland
moet constateren dat de beursgoeroes
het tot dusver bij het verkeerde eind
hebben.
„De condoommarkt is de laatste tien
jaar stabiel. Per jaar worden er in Neder
land zo'n 17 20 miljoen verkocht. Er is
in december verleden jaar en in januari
inderdaad een lichte stijging in de ver
koop geweest, maar je kunt echt niet
zeggen: het trekt aan".
Haar bevindingen worden gedeeld
door Sjaan van Velse, consulente van de
Nederlandse Vereniging voor Seksuele
Hervorming (NVSH) in Amsterdam. De
penningmeester kon ook daar geen op
merkelijke verkoopcijfers melden.
Hoewel beide dames jiel condoom
vanuit een verschillende invalshoek be
naderen - by Van den Enden ligt het ac
cent op produktie en marketing; bij Van
Velse op de 'consumptie' - zijn ze eens
gezind in hun diagnose: de overheids
voorlichting over geslachtsziekten en
met name aids laat veel te wensen over;
en bij het publiek leven grote vooroorde
len jegens het condoom.
Dat laatste mag zonder overdrijving
frappant worden genoemd. Het con
doom geldt zeker sinds de eeuwwisse
ling als een betrouwbaar en betaalbaar
anti-conceptiemiddel. Niettemin blijken
die vooroordelen moeilijk uitroeibaar.
Van den Enden „Heel veel mensen
roepen maar wat, zonder dat ze ooit een
condoom gebruikt hebben. De stereotie
pe opmerking: 'het is hetzelfde als het
met je sokken aan in bad gaan'. Aperte
nonsens. Je moet ermee leren leven in
de goede zin van het woord. Ik leg het
altijd zo uit: als je een keukenmachine
koopt, een met toeters en bellen, dan ga
je daar ook eerst mee experimenteren.
Je gebruikt 'm niet meteen voor een in
gewikkeld diner. Met condooms is het
idem dito. Wij sturen altijd proefmon
sters met twee stuks. Een om mee te ex
perimenteren, en een voor daadwerke
lijk gebruik. Mensen die al 10 tot 15 jaar
condooms gebruiken zijn unaniem van
mening dat het perfect werkt".
Over de vermeende onbetrouwbaar
heid van condooms blijken talloze fabels
in omloop. Van den Enden: „De con
dooms worden uit en te na getest. Sinds
1 april 1980 is de wet 'Besluit Rubber
Condomen' van kracht. Er is een enorme
lijst van eisen waaraan een condoom
moet voldoen. Hij moet minimaal 20 li
ter lucht kunnen bevatten, de treksterk
te van het rubber moet ten minste 250
kilo zijn, hij mag niet poreus zijn en geen
schadelijke stoffen afgeven".
Sinds in 1978 een comdoom met zaad
dodend glijmiddel op de markt werd ge
bracht, is dit voorbehoedsmiddel even
veilig als het hormonale anti-conceptie
middel, dat in de wandeling 'de pil'
wordt genoemd. Als er iets 'fout' gaat,
ligt dat in de eerste plaats aan de gebrui
kers), aldus Van den Enden. „Je moet
een condoom bijvoorbeeld nooit van te
voren gaan controleren. Als je dat doet
loop je juist het risico dat het verkeerd
gaat. Controle kan altijd nog achteraf.
Maar je kunt er in principe van uitgaan
dat het condoom veilig is".
Van Velse ontmoet in haar praktijk
nog altijd een levensgroot taboe rond
het condoom. „Ik gaf laatst voorlichting
aan een groep verpleegsters. Je ver
wacht toch dat die beter weten. Maar
ook daar hoorde je: je voelt niets. Dat is
echt onzin".
Ze propageert het gebruik van con
dooms, ook wanneer de vrouw de pil
slikt of een spiraaltje heeft. „Dat is geen
kwestie van wantrouwen. Maar een
kwestie van zuinig zijn op elkaar. Want
het is nu eenmaal zo, je gaat tegenwoor
dig ook met de vorige partners van je
vriend of vriendin naar bed".
Waar het vooral aan schort, aldus Van
den Enden en Van Velse, is een doeltref
fende voorlichting door de overheid.
Postbus 51 zou wat actiever moeten zijn.
Van den Enden: Het is nu te versnip
perd. De risico's zijn nog lang niet ge
noeg bekend. Die campagne mag best
hard zijn. Zoals die tegen de gevaren van
vuurwerk. Of zoals die aids-spotjes in
Engeland, waar het probleem wordt ver
geleken met de top van een ijsberg"
Ook Van Velse blijkt niet afkerig van
een krachtige campagne. Maar, en dat is
ze met Van den Enden eens. zo'n cam
pagne mag niet ontaarden in een hetze
tegen homo's of goedkoop gemoraliseer.
Van Velse: „Je moet niet de nadruk
leggen op monogamie, het vrijen met
slechts één partner. Want dat is onzin, de
mens is niet monogaam. Wie ontmoet nu
nog een partner waar hij of zy het hele
leven aan blijft hangen?"
En Van den Ende: „Dat kun je wel
heel makkelijk met je verstand berede
neren, maar de natuur is nu eenmaal
sterker dan de leer. Emoties kun je niet
altijd sturen. Echt veilig is natuurlijk
nooit meer te vrijen, maar ja, je kunt een
hond het blaffen met afleren, zoals de
Duitsers zeggen"
Met begrippen als 'wisselende part
ners', die de suggestie wekken van een
woest seksleven ('elke nacht een ander'),
Annette van den Enden:
"meer voorlichting". (foto gpd»
is eveneens voorzichtigheid geboden.
Van den Enden: „Neem bijvoorbeeld de
groep gescheiden mensen. Die komen
iemand tegen die ze aardig vinden en
met wie ze naar bed gaan. Na verloop
van tijd blijkt het toch niet zo gezellig en
de relatie verloopt. Een paar maanden
later ontmoeten ze iemand anders met
wie het wel klikt. Moetje dan zeggen dat
iemand 'wisselende contacten' heeft?
Bovendien: één keer vrijen kan al fataal
zijn".
Van Velse weet uit haar praktijk dat
veel homo's hun gedragspatroon veran
derd hebben, voorzichtiger zijn gewor
den „In de sauna's is het al veel minder
druk. Ik hoor dat ze minder snel iemand
oppikken of zomaar met iemand mee
gaan Bij een goede voorlichting is ge
moraliseer niet nodig. Van belang is dat
het taboe rond het condoom verdwijnt.
Daarom is het zaak dat er meer automa
ten in disco's en bars komen. Ook in de
damestoiletten. Want vrijen doe je met
z'n tweeën".
