Homeopatisch middel tegen hooikoorts werkt Boren in gebit overbodig met glas-ionomeer Cactus-kapstok zelf eenvoudig te maken I VRIJE TIJD Instructieboek voor dhz-lasser Isolerend ondertapijt Zigzag-schuurpapier loopt niet gauw vol Kit spuiten met koolzuurpatroon Buismateriaal biedt tal van mogelijkheden ZONDHEID r VRIJDAG 20 FEBRUARI 1987 PAGINA II VOEGPALETVOOR DOE-HET-ZELVER Doe-het-zelf-metselaars hebben nog wel eens moeite met het voeg werk. Met name het hanteren van een speciebord of plakspaan is een 'slag' die je te pakken moet krijgen. Speciaal voor de amateurs heeft de fabrikant van de bekende Melk- meisje-metselgereedschappen nu een voegpalet gemaakt, voorzien van twee opstaande kanten. Daar door wordt voorkomen dat de voegspecie van het bord valt, ook als het ietwat schuin achterover wordt vastgehouden. Het van roestvrij staal gemaakte voegpalet is ook handig bij kar weitjes als het vullen van scheuren en gaten in wanden, als voorberei ding op bijvoorbeeld behangwerk. In gereedschappen- en dhz-zaken is het voor f 19,95 verkrijgbaar. Enkele honderdduizenden Neder landse doe-het-zelvers hebben een lasapparaat en doen regelmatig of incidenteel laskarweitjes. De be hendigheid om ermee om te gaan doen ze veelal in de praktijk op. of kijken die van een geroutineerde kennis af. Er zijn wel enkele dhz-boeken waarin aan het lassen aandacht wordt besteed, maar daarin blijft het bij summiere informatie. Bo vendien lopen ze al achter Behalve in de vakwereld wordt sinds kort ook door amateurs overgestapt op nieuwe lasmethoden. zoals het MIG-(koolzuur)lassen. Ook ver schijnen er meer en meer compac te autogene lasapparaten, die voor de doe-het-zelver geschikt zijn. Ferm uit Genemuiden, stelde voor de niet-vakman een in$jruc- tieboek samen. Hierin komen alle lastechnieken uitvoerig aan bod. Het is in stap-voor-stap cursus- vorm opgezet, beginnend met lo gisch opeenvolgende oefenwerk stukjes. Ook de werking van de verschillende soorten lastoestellen wordt heel duidelijk verklaard. Informatie over verkoopadres sen tel. 05208-55077. Een kapstok in Mexicaanse stijl, in de vorm van een levensgrote woes tijncactus. dat is weer iets heel an ders dan de bekende en vaak afge zaagde winkelprodukten. Het op de tekening afgebeelde model vergt aan speciaal gereedschap al leen een decoupeerzaagmachine en die hebben veel doe-het-zelvers wel in huis. Materiaal Gebruik als materiaal by voorkeur berken multiplex, minimaal 18 mm dik. Koop een stuk van bij voorbeeld 200 cm hoog en 120 cm breed. Stem de afmetingen af op de beschikbare ruimte (wandop- pervlak) en de behoefte aan ruimte voor grijpklare kleding. Met het veel goedkopere spaanplaat kan het ook maar dan kost het afwer ken meer tijd: schuren, gronden, lakken. Vooral de zaagkanten vra gen dan veel zorg. Zet op de plaat de vorm van de cactus uit, hetzij volgens de teke ning, hetzij met zelf bedachte va rianten. Zaag de cactus met de de coupeerzaagmachine uit. Geleid de machine op de rechte stukken langs een opgeklemde rechte lat, neem bij het bochtenwerk de snel heid terug om precies langs het lijntje te kunnen zagen. Zaag vervolgens de scharnieren de delen van de kapstok. Zet ze op het plaatmateriaal zó uit dat ze, in geklapt, precies overeenkomen met de vorm van de cactus. Ze be hoeven alleen gebruikt te worden als er veel bezoek is en er dus meer dan de normale hoeveelheid jassen en mantels moet worden opgehan gen. Schilder de onderdelen (in deze tekening zijn het er drie) na het schuren van de zaagkanten en het oppervlak, in de gewenste kleur. Cactus-groen ligt natuurlijk voor de hand. Je kunt, als de verf droog is, met een penseeltje ook nog gele streepjes aanbrengen die scherpe cactusnaalden suggereren. Mon teer de bewegende delen met ko peren scharnieren. Breng kapstok- haken aan (keuze in overvloed) Monteren Nu moet het hele bouwsel tegen de hal- of gangwand worden gemon teerd. Het leukste effect krijg je door de cactus enkele centimeters vrij van de wand aan te brengen. Dat is makkelijk te bereiken door stukjes metalen pijpmateriaal, 4 tot 5 cm lang, tussen kapstok en wand te plaatsen. De schroeven, die lang genoeg moeten zijn, voeren via het plaatmateriaal en de pijpjes in de muur. Daarin moet je dan gaten boren en pluggen plaatsen. Een van de wand vrijstaande kapstok heeft dan wel schroeven van min stens 10 cm lengte nodig. Vlak te gen de wand kan uiteraard ook; je kunt op de toppen van de cactus- armen dan geen hoeden ophangen. Fantasie Wie niet van stekeligheden als cactussen houdt, kan de kapstok ook in de vorm van een palmboom maken, of een conifeer. Talloze an dere variaties zijn mogelijk. Laat handigheid en eigen fantasie maar samengaan. Teken een eigen ont werp dan wel eerst op schaal uit en bekijk secuur of het maaksel in de beschikbare ruimte past. Een zaag- tip tot besluit: Zet de vorm op de achterkant van het plaatmateriaal uit. De onvermijdelijke zaagrafel- tjes (uitsplintering^ komen dan aan de onzichtbare kant van de kap stok, die niet geschilderd hoeft te worden. Gewoon even kantjes schuren. Ook de allerkleinsten kunnen bij Onder vloertapijt wordt vaak on- dcrtapijt aangebracht, om de vloer bedekking meer veerkracht te ge ven en ook om het een langere le vensduur te verschaffen. Vooral bij het leggen van de betere tapijtsoor ten adviseert de woninginrichter zo'n onderlaag, die het woon- en loopcomfort verbetert en die zich in de loop der jaren terugverdient Aan de functie van ondertapijt kan nu nog een belangrijk stuk toe gevoegd worden. Dit materiaal is namelijk sinds kort met een één- of tweezijdige isolatiefolie van alumi niumfolie verkrijgbaar. De tweezijdig-isolerende uitvoe ring komt vooral in aanmerking voor begane-grondvloeren waar door vaak vanuit grond of kruip ruimte kou optrekt, in niet weinige gevallen zelfs vocht. In een verder goed geisoleerde woning, waar op trekkend- en condensvocht moei lijk kunnen ontwijken, vormt dit soms ook aanleiding tot schimmel vorming in de vloerconstructie en de onderkant van de muren Bo vendien is in zo'n situatie de vloer nog sterker dan vóór de isolatie het koudste vlak van een kamer. Met ondertapijt, dat aan de onderzijde tegen doorlaten van kou is afge schermd en dat aan de bovenkant de kamerwarmte terugkaatst, kan dus een belangrijke bijdrage tot zuiniger stoken worden bereikt. Het 7 mm dikke materiaal is ge makkelijk zelf te leggen. Van de rol gpdi kunnen de benodigde banen wor- Een bekend verschijnsel bij het werken met schuurpapier is (elke doe-het-zelver weet het), dat het met fijne korreltjes bezette opper vlak op den duur 'volloopt'. Een stuk schuurpapier moet dan ook al vrij gauw vervangen worden. Echt afgesleten is het dan meestal nog niet. maar het werkt niet meer om dat het fijne houtmeel zich vast klampt tussen de korreltjes. Bij het schuren van sommige materialen, zoals vettig of vochtig hout. verf, sommige kunststoffen e.d., kan dat vollopen heel snel gaan, op blank en goed droog hout gaat het schuurpapier wat langer mee. Oplossing Een oplossing daarvoor is be dacht door een Nederlandse fabri kant. die het 'zigzag-schuurpapier' ontwikkelde. Het is verkrijgbaar in stroken van 95 x 230 mm en 115 x 280. geschikt voor de meeste vlak- schuurmachmes. en op rollen van dezelfde breedte en 25 meter lang. Het oppervlak is op regelmatige afstanden onderbroken door vrije baantjes van enkele millimeters breedte, in een grillige zigzag- vorm. Ze fungeren als afvoer- gootjes voor het schuurstof. Een simpele maar heel effectieve oplos sing. Het schuurpapier gaat veel langer mee, ook bij het met de hand schuren maar het duidelijkst bij gebruik op een vlakschuurma- chine. Het is niet alleen geldbespa- rend, maar het brengt bij een om vangrijke schuurklus ook het re gelmatig (hinderlijke) vervangen van schuurpapier sterk terug. Groenendijk en Zonen in En schede (tel. 053-316465) bracht het op de beurs Karwei als noviteit. Zigzag is verkrijgbaar in korrel 40. 50, 60, 80, 100 en fijner, per vel van 27 tot 59 cent, per rol van 25 tot 48 gulden. ifoto gpdi De kleine kitspuit die op een koolzuurpatroon werkt, is een goede mid denweg tussen het handspuilpistool en de compressor. De 'Silicon Kit' is een setje bestaande uit een spuit waarin het normale formaat kitkoker past en een koolzuurcilinder die met een riem over de schouder kan worden gehangen. Een slang verbindt beide delen Als het cilinderventiel geopend wordt, stuwt een sterke (veilige) gas- stroom de kit met kracht naar buiten. Het systeem werkt met alleen veel makkelijker maar ook stukken regelmatiger: een mooi gelijkvormige ki- trups komt eruit. Ondanks de naam van de set kan hij behalve voor siliconen uiteraard voor alle soorten kit gebruikt worden. De prijs ligt rond de 160 gulden. De koolzuurpatroon is van het wegwerptype, een nieuwe kost rond de 25 gulden en daarmee kun je dan weer enige tientallen kitkokers verspuiten Inf. Ferm in Genemuiden. tel. 05208-55077. den afgeknipt. Het wordt los ge legd. alleen langs de aansluiting van de banen dient het met twee zijdig kleefband vastgezet te wor den. Woninginrichters, bouwmarkten ed hebben dit nieuwe Thermall Alufelt in voorraad. Per vierkante meter komt het op ongeveer 18 gul den in tweezijdig ïslerende uitvoe ring en op ongeveer f 12.50 éénzij dig (voldoende voor bijvoorbeeld verdiepingsvloeren boven ver warmde ruimten. Nadere informa tie is te krijgen bij Saffier in Asten (NB), tel. 04936-1835. In de afgelopen twintig jaren zijn er in de dhz-handel al verscheidene buisprofielen verschenen en in veel gevallen ook al weer vrij snel verdwenen. Kennelijk sloeg dit systeem om zelf metalen meubels te maken bij de consument niet zo sterk aan. Wie met dit materiaal wil werken moet er met een lantaarn tje naar zoeken. Een van de systemen die (in spe ciaalzaken) verkrijgbaar zijn, is het Kee-Clamp. Het bestaat uit ronde buizen, die in verscheidene diame ters verkrijgbaar zijn, koppel- en hoekstukken waarmee elke ver binding snel gemaakt kan worden Voor het bouwen van bijvoorbeeld een tafelonderstel en voor het sa menstellen van anctere meubels zijn de dunnere diameters het meest geschikt, bijvoorbeeld 21 of 27 millimeter uitwendig (maten bij benadering). Maar er zijn ook dik kere. tot ong. 60 mm. geschikt voor het bouwen van stevige construc ties. De buizen zijn thermisch ver zinkt en wie dat wil kan ze in elke gewenste kleur schilderen, bij voorbeeld met metaallak. Het buismatehaal kan in elke ge wenste lengte, tot maximaal 6 me ter, geleverd worden. Over dit voor doe-het-zelvers aantrekkelijke sys teem is verdere informatie ver krijgbaar bij 'De Melker' in Vee nendaal, tel. 08385-24800. Trekpleister In maart 1987 moet de 62 meter lange Mississippi Queen een vaste ligplaats krijgen aan de Waalkade in Nijmegen. Deze heuse 'paddlew- heeler' (raderboot) gaat in de zo mermaanden een lijndienst tussen Arnhem en Nijmegen onderhou den. De rest van het jaar is het schip beschikbaar voor allerlei speciale activiteiten. door Hans van Maanen Homeopathie, zo wordt vaak gezegd, berust voor liet groot ste deel op suggestie, op het „placebo-effect": mensen den ken dat ze een middeltje krij gen en worden alleen daardoor al beter. Maar een homeopa thisch middel tegen hooikoorts blijkt beter te werken dan een placebo, anders gezegd, een middel dat volgens de moder ne natuurwetenschap onmoge lijk werkzaam kan zijn, is niet temin werkzaam. Begrijpelijk dat „reguliere genees heren" boos zijn over de publicatie van dit onderzoeksresultaat in een wetenschappelijk tijdschrift maar tot op heden zijn zij er niet in ge slaagd het onderuit te halen. Pa tiënten die het homeopathische middel namen, kregen duidelijk minder last van hun hooikoorts dan patiënten die een fopmiddel kregen. Homeopathie werd rond 1800 als geneeskundige leer geformuleerd door de Duitse arts C. F. S. Hahne mann (1755-1843). Grondslag is de gedachte Similia similibus curan- tur, ofwel het gelijke geneest het gelijke. Homeopathische middelen zouden, als zij in zeer hoge doses werden genomen, de ziekte veroor zaken die zij moeten genezen. Een zelfde gedachte vindt men bij vac cinatie tegen mazelen en andere ziekten, maar de homeopathie voert haar in uiterste consequentie door. De plant wolverlei (Arnica montana) bijvoorbeeld veroor zaakt volgens de homeopaten on verdund ingenomen „beschadigin gen in de bloedsomloop", maar in een miljoenvoudige oplossing (Ar nica D6) wordt het voorgeschreven bij inwendige ontstekingen. „Kies om zacht, snel, zeker en blijvend te genezen bij ieder ziek tegeval een geneesmiddel dat in onverdunde vorm gelijke sympto men kan opwekken", aldus Hahne mann. De homeopathische midde len „prikkelen het lichaam zichzelf te genezen". Daarnaast legt de ho meopathie, anders dan de reguliere geneeskunst, de nadruk meer op de zieke dan op de ziekte: homeo paten stellen dat niet iedereen met een zelfde ziekte met een zelfde middel is te genezen. Ieder mens is verschillend en reageert anders op een homeopathisch middel. Homeopathische middelen be staan voor het merendeel uit sterk verdunde plante-extracten, maar ook dierlijke en minerale grond stoffen worden gebruikt om ho meopathische middelen te berei den. Door verdunning van het oor spronkelijke middel en fors schud den, wordt de geneeskracht ervan vrijgemaakt. Aarzeling Juist die sterke verdunning doet veel mensen aarzelen over de werkzaamheid van homeopathi sche middelen. Hoe sterker ver dund („gepotentieerd"), hoe werk zamer het middel, zeggen de ho meopaten. Maar scheikundigen zeggen dat je niet oneindig kunt doorgaan met verdunnen. Op een gegeven moment is de kans dat in drank zit dan eigenlijk nul. Aange zien de andere pil werd gedrenkt in zuivere alcohol, zou de scheikundi ge zeggen dat eigenlijk iedereen een placebo kreeg. Maar de resultaten na vijf weken onderzoek wezen in een andere richting. Van de 144 proefpersonen bleken degenen die het homeopa thische middel kregen, duidelijk meer te verbeteren dan degenen die het fopmiddel kregen, zowel de patiënten zelf als hun artsen von den dat. De mensen die het homeo pathische middel kregen, hadden de helft minder anti-histaminica (een „regulier" middel om niesaan- vallen te onderdrukken) nodig. Bo vendien vertoonden ze in het begin van de behandeling een verhevi ging van de symptomen, een typi sche homeopathische respons. Dit feit doet echter tegelijkertijd twijfel rijzen over de veiligheid van het stuifmeelmiddel. Twee proef personen moesten het experiment zelfs staken omdat ze te ziek wer den. Homeopaten stellen altijd dat hun middelen absoluut veilig zijn, maar uit dit onderzoek blijkt dat niet. „Nader werk is nodig om de beste stuifmeelpotenties vast te stellen", aldus Reilly. Het klinkt haast alsof een orthodox genees middel wordt beproken. Geen wonder dat de publicatie van de resultaten in The Lancet leidde tot ingezonden brieven. Daarin werd echter weinig weten schappelijke kritiek geleverd. Antwoord? Onlangs antwoordden Reilly en collega's de briefschrijvers, en hun onderzoek kan nog steeds de toets der kritiek doorstaan. Hun onder zoeksopzet is smetteloos, hun sta tistiek onaantastbaar. Blijft de vraag, hoe een homeopathisch middel kan werken. Uit onderzoek is wel duidelijk geworden dat een enkel molecule van een stof al een reactie kan ver oorzaken, maar homeopatische middelen bevatten helemaal geen werkzame stof. Er is geopperd dat door het schudden het oplosmid del elektrochemisch verandert, bij voorbeeld dat de energie die hier bij wordt toegevoerd, wordt opge slagen in de bindingen tussen ato men en dat die energie dan aan de lichaamsvloeistof wordt overge dragen. Er is een eerste aanwijzing dat met behulp van kernspinresonan tie (NMR) een onderscheid kan worden gemaakt tussen uitslui tend verdunde en verdunde en ge schudde oplossingen. Meer dan scheikundigen, zouden natuur kundigen misschien het antwoord moeten leveren. Uiteraard moeten de resultaten van Reilly in andere laboratoria worden herhaald worden, en moe ten ook andere homeopathische middelen moeten op deze manier worden getoetst. Maar. zo besluit Reilly, „de onderzoeksresultaten zijn een hedendaagse herformule ring van een wetenschappelijke puzzel die inmiddels in zijn tweede eeuw is en ze leveren een verwar rende uitdaging voor de orthodoxe wetenschappelijke modellen". De tandarts. Het woord alleen al is voldoende om ontelbare mensen de stuipen op het lijf te jagen. Hele bevolkingsgroepen prevaleren tandpijn boven een tandarts met een boor. Deze angst kan nu echter achterwege blijven: er is al gerui me tijd een middel op de tandart- senmarkt waardoor boren overbo dig is geworden. 'Glas-ionomeer' is het nieuwe wondermiddel. Een stof die het be kende plombeersel. amalgaam ver vangt. Volgens tandarts W. Muijs van der Moer uit Zeist, bezit glas- ionomeer meer voor dan nadelen. Op de eerste plaats hoeft er niet ge boord te worden. „In plaats van de boor gebruik ik een stof die het aangetaste gedeelte van de tand nog verder week maakt", vertelt Muijs van der Moer over zijn be handelingsmethode. „Vervolgens kan het aangetaste gedeelte van de tand worden uitge lepeld. Iets wat volledig pijnloos is. Dan wordt de tand uitgewassen en gedroogd. Uiteindelijk wordt het ionomeer in het gat gesmeerd. Voordeel is dat het gat niet verder vergroot hoeft te worden. Iets wat wel moet gebeuren als je amal gaam gebruikt". Een van de weinige nadelen die de Zeister tandarts kan bedenken is dat glas-ionomeer zwakker is dan het gewone amalgaan. Muijs van der Moer: „Ook duurt het lang voordat het spul droog is. Vieren twintig uur maar liefst. Daarom breng ik een beschermlaagje aan op het ionomeer zodat het de tijd krijgt om te drogen". Daarnaast kan Muijs van der Moer alleen maar voordelen be denken: „Zo is het een voordeel dat ionomeer een fluoride af scheidt waardoor het verzwakte deel van de tand weer verstevigd wordt. Verder is het een prettige ei genschap van het ionomeer dat het de zelfde kleur als de tanden aan neemt en dat het zich aan de tand vast hecht. Tevens heeft glas-ionomeer nog andere toepassings-mogelijkhe- den. Het kan bijvoorbeeld uitste kend gebruikt worden voor het op vullen van kronen en om verkleur de tanden bij te werken Ziekenfonds Tandarts Muijs van der Moer roemt als het grootste voordeel van ionomeer dat boren achterwege kan blijven waardoor mensen met angst voor de tandarts alsnog over gehaald kunnen worden om plaats te nemen in de bekende stoel. De helft van zijn patiënten behandelt hij momenteel op deze wijze. Voor namelijk patiënten met een parti culiere verzekering. Muijs van der Moer. ..Het zieken fonds betaalt per vulling, niet per uur. Het behandelen met glas iono meer is echter een tijdrovende be zigheid die driemaal langer duurt dan het traditionele boren. Daar door kan ik deze behandeling al leen toepassen als ik tijd over heb. De Zeister tandarts zou het liefst iedereen helpen met glas-ionomeer zodat boren tot het verleden gaat behoren. „Het is net zo effectief als boren en het spul is ook sterk bio- acceptabel", voegt hij eraan toe. „Dat betekent dat er geen reac ties in het lichaam op de stof ont staan. Iets wat bijvoorbeeld wél het geval is met verdoven. Er zijn echter situaties waarbij wel eerst even geboord moet worden Bij voorbeeld bij een gat aan de zijkant van een kies. Dan moet je eerst even door de harde glazuurlaag heen. Met een boor". Glas-ionomeer is inmiddels al een half jaar in Europa verkrijg baar. Veel tandartsen gebruiken het echter tot op heden nog niet. De reden daarvoor moet volgens Muijs van der Moer gezocht wor den in het tijdgebrek dat tandart sen hebben om vakliteratuur te le zen. „In feite kan namelijk elke tand arts deze methode toepassen. Elke Nederlandse tandarts beschikt over de vaardigheden om er mee om te gaan. Het heeft daarom ook geen zin voor een angstige patiënt om nu over te stappen naar een tandarts die het ionomeer wél ge bruikt. De patiënt kan het beste bij de eigen tandarts blijven en vragen of hij eventueel gebruiken". Als je ondanks goed poetsen, zoals hier op de foto wordt geleerd, gaatje, hebt, hoefje niet bang te zijn voorde tandarts: boren is niet meer nodig gedeeld. De ene helft van de groep krijgt het te onderzoeken middel, de andere een fopmiddel, het pla cebo. Als het goed is, weten noch de proefpersonen noch de onder zoekers, of zij het werkzame of het onwerkzame middel in handen hebben. Het onderzoek wordt dan „dubbel-blind" genoemd. Het uit voeren van goed dubbelblind on derzoek is niet eenvoudig. Voor homeopathische middelen komt daar het probleem bij dat geen twee patiënten gelijk zijn en dat twee mensen met dezelfde ziekte misschien wel twee heel ver schillende homeopathische midde len moeten hebben. Twijfel Een groep Schotse onderzoekers heeft dat probleem omzeild door een groep allergische mensen te nemen hooikoorts is een van de weinige ziekten waarvoor homeo paten steeds hetzelfde voorschrij ven: sterk verdund stuifmeel. De onderzoekers, onder leiding van David T. Reilly, lieten een homeo patische apotheker twee soorten pillen maken. De ene werd ge drenkt in een oplossing van stuif meel; er werd een D 60-oplossing gemaakt van de twaalf soorten stuifmeel die worden geassocieerd met hooikoorts. Een oplossing D 60 betekent dat zestig maal verdund is waarbij 1 deel werkzame stof wordt opgelost in 9 delen alcohol. De verdunning wordt ten slotte 1 op tien tot de zes tigste - volgens scheikundigen is de kans dat er nog stuifmeel in de Hooikoorts bestrijden met een oplossing van stuifmeel bleek te werken, al roept het onderzoek nog wel wat vragen op. (foto wim d de oplossing nog een molecule van de oorspronkelijke stof zit, ver waarloosbaar klein, en zitje in feite met puur oplosmiddel. Op die kwestie is nog geen afdoend ant woord gekomen, en homeopaten interesseert dat in het algemeen ook niet zo: zij stellen slechts, dat hun middelen werken. Om aannemelijk te maken dat een middel werkt, is echter meer nodig. Volgens de regelen van de kunst moet dan een grote groep proefpersonen in tweeën worden

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 11