EG wil meer geld
van rijkste landen
'Aan de banden van Michelin kleeft bloed'
Scheepswerf Boele diep in problemen
Verdubbeling voor Nederland
Acties bij Campina
na uitspraak rechter
Vakbondsleidster komt op voor Braziliaanse rubberarbeiders
WOENSDAG 18 FEBRUARI 1987
ECONOMIE
PAGINA 7
STRAATSBURG/BRUSSEL De 'contributie' die Nederland jaarlijks betaalt aan de
Europese Gemeenschap zal mogelijk fors gaan stijgen. Als de Europese Commissie, het
dagelijks bestuur van de EG, haar zin krijgt zal de bijdrage, die nu ruim drie miljard
gulden bedraagt, in de komende zes jaar bijna verdubbelen.
Delors wil de nationale bijdragen
niet langer te berekenen op basis
van de btw-grondslag, maar op ba
sis van het bruto nationaal produkt
(BNP), dus de waarde van alle in
een land geproduceerde goederen
en diensten. Het BNP is veel meer
de uitdrukking van de economi
sche kracht van een land dan de
btw, die slechts de consumptie
weergeeft.
totale btw-inkomsten. Dat bete
kent dat Nederland tot 1993 bijna
twee maal zoveel aan de EG zou
moeten betalen: totaal 36,7 miljard
gulden tegen 21,5 miljard gulden
op basis van het huidige systeem.
als Japan en de Verenigde Staten.
De basis van de EG-financiering
is nu nog de afdracht van de lidsta
ten van 1,4 procent van de btw-in-
komsten, goed voor twee/derde
de EG-middelen. De rest komt
door
Hans de Bruijn
Experimentele
staatslening
is mislukking
de voorstellen van Delors ook door
de twaalf EG-lidstaten zullen wor
den aanvaard. Vooral de rijke,
noordelijke landen voelen niets
voor een enorme verzwaring van
hun lasten. Alleen als de uitgaven
beter worden beheerst, en dan
vooral de landbouwuitgaven (ver
antwoordelijk voor tweederde van
het 86 miljard gulden omvattende
Delors wil de EG-inkomsten (en EG-budget), valt met hen te praten,
dus de uitgaven) voor de zes jaar
tot 1993 binden aan een plafond Dat zou het gevolg zijn van de
van 1,4 procent van het bruto na- voorstellen voor een hele nieuwe
tionaal produkt. Dat komt onge- financiering van de EG-begroting,
met 2 procent van de die vandaag door Commissie-voor
zitter Jacques Delors voor het Eu
ropees Parlement in Straatsburg
bekend zullen worden gemaakt.
Ook andere 'rijke' EG-landen, zo
als Frankrijk, West-Duitsland en
Groot-Brittannië zouden flink
meer moeten gaan bijdragen.
De extra inkomsten van de Ge
meenschap zouden voor een be
langrijk deel ten goede moeten ko
men aan de 'arme' zuidelijke lidsta-
DEN HAAG (GPD) - De nieuwste ten, Griekenland, Portugal en
staatslening heeft ondanks een Spanje, terwijl ook economisch
rente van 6,25 procent, slechts 300 zwakke regio's in Frankrijk, Italië
miljoen gulden opgebracht. Daar- en Ierland ervan zouden moeten
mee is een experiment - voor het meeprofiteren. Sommige van deze
eerst sinds jaren werd een lening landen zouden daardoor minder
met een looptijd van 15 jaar uitge- aan de eg gaan betalen. Ook zou
geven - mislukt. De laatste jaren volgens Delors dan meer geld be-
heeft geen enkele staatslening zo schikbaar komen voor het voeren
weinig opgeleverd. De vorige Van een Europees technologiebe-
bracht 3,5 miljard gulden op, on- ieid, wat moet leiden tot een ver-
danks een lagere rente 6,11 procent sterking van de Europese industrie
(de laagste sinds 23 jaar). in de concurrentieslag met landen
Grote beleggers aarzelen kenne
lijk om hun geld voor een zo lange
tijd vast te zetten. Er werd ook wel
enigszins op een lagere uitkomst
gerekend. Niettemin was de ver
wachting dat de minister van fi
nanciën toch nog wel minstens een
miljard uit de markt zou halen. Een
negatieve rol heeft mogelijk ge
speeld dat de rente in Nederland
maar weinig boven die in Duits
land ligt en veel beleggers liever
kiezen voor marken dan voor gul
dens.
Het is nog uiterst twijfelachtig of uit invoerrechten op produkten
Aegon/FGH
Aegon heeft
de aandelen FGH
heeft het verzekeringsconcern van
daag meegedeeld. Aegon doet het
bod dat zij op 16 januari op de aan
delen van de hypotheekbank heeft
uitgebracht gestand. Tot 13 maart
kunnen de aandelen nog worden
aangeboden. Aegon heeft ook de
aandelen FGH overgenomen die
het bezit waren van de Postbank,
die destijds deelnam aan de red
dingsoperatie van de hypotheek
bank.
Olieproduktie
Doebai, dat deel uitmaakt van de
Verenigde Arabische Emiraten
(VAE), vermindert zijn olieproduk
tie met tien procent. Dat betekent
dat de wereldoliemarkt met 38.000
a 40.000 vaten per dag wordt ont
last. De produktievermindering zal
voorlopig tot eind maart van
kracht zijn. Doebai had tot dusver
steeds geweigerd de autoriteit van
de VAE over zijn olieproduktie te
erkennen.
Tongvisserij
De visserij op tong in de Noord
zee is tot 15 april beperkt. Om te
voorkomen dat het tongbestand
wordt^ aangetast mogen de vang
sten van de vissers tot die datum
niet meer dan 30 procent tong be
vatten. Door de verhoudingsgewijs
sterke en snelle daling van de tem
peratuur van het Noordzeewater in
de afgelopen maanden is de tong
gevlucht naar de diepere delen van
de Noordzee. De vis kan op deze
plaatsen (te) gemakkelijk worden
gevangen.
Winst Ford
De nettowinst van het Ameri
kaanse automobielconcern Ford
Motor Company is met ruim dertig
procent gestegen van 2,51 miljard
dollar in 1985 tot 3,28 miljard dollar
in het afgelopen jaar. Ford steekt
hiermee gunstig af bij General Mo
tors en Chrysler, die eerder winst
dalingen rapporteerden van res
pectievelijk 26,4 procent en 14,6
procent.
Marktberichten
buiten de EG en heffingen op
landbouwprodukten. Dat geld is
echter onvoldoende om aan de be
hoeften van de Gemeenschap te
voldoen. Zelfs de eerder voorge
stelde verhoging van de btw-af-
dracht per 1 januari 1988 tot 1,6
procent zou nu al niet genoeg zijn
om alle uitgaven te dekken. Dit
jaar heeft de EG, mede door de als
gevolg van de ingezakte dollar
koers sterk gestegen landbouwuit
gaven, al een tekort van minimaal 7
miljard gulden op een begroting
van 86 miljard.
Recordstijging
op Wall Street
NEW YORK (UCN/DPA) - De
koersen op de effectenbeurs van
Wall Street zijn dinsdag tot een
nieuw recordniveau gestegen. De
Dow Jones-index voor de dertig
belangrijkste industriële fondsen
schoot met maar liefst 54,13 pun
ten omhoog tot 2.237,48. Met deze
grootste stijging op een dag in het
bestaan van de beurs werd het op 5
februari gevestigde record van
2.201,49 punten' verpletterd.
De sluiting van Wall Street op
maandag wegens Washington's
Birthday bleek al snel geen belet
sel te zijn geweest voor voortzet
ting van de sterk opgaande lijn van
afgelopen vrijdag, toen de Dow Jo
nes met ruim zeventien punten
steeg. De index boekte binnen een
half uur een winst van meer dan
achttien punten en doorbrak daar
mee de grens van 2.200. Beurshan
delaren noemden als belangrijkste
factoren hernieuwde kooplust van
institutionele beleggers en een al
gemeen positieve beoordeling van
de economische vooruitzichten.
Dollar
De koers van de dollar is van
morgen op de Europese valuta
markten iets gestegen. Op de wis
selmarkt in Amsterdam werd om
streeks 10.30 uur 2,05 gulden geno
teerd, een cent meer dan gisteren.
Het hogere koersniveau was overi
gens dinsdagavond al bereikt tij
dens de valutahandel in New York.
Ook de koers van het pond ster
ling ging omhoog. In Amsterdam
lag de koers om 10.30 uur op 3,16
gulden, bijna drie cent meer dan
gisteren.
BRAKS WEDT OP GOEDE PAARD
SCHEVENINGEN - Landbouwminister Braks (midden achter) kijkt toe hoe de door hem ingevulde wedkaart
de computer ingaat. De bewindsman opende gisteren in Scheveningen een wedkantoor vaji de Britse firma
Ladbroke. Het is nu moaeliik 'life' (noa tiidens de wedstrijd) op paarden te wedden. Braks had overigens geluk
hij won 400 gulden. (Zie ook sportpagina) «foto anpi
LONDEN (Rtr.) - De Britse uit
vinder Sir Clive Sinclair heeft
gisteren een nieuwe door hem
ontwikkelde computer gepre
senteerd. Het gaat om wat hij
noemt de kleinste draagbare per
sonal computer ter wereld. Vorig
jaar was de excentrieke uitvin
der-ondernemer vanwege finan
ciële problemen gedwongen zijn
computeronderneming te verko
pen aan een concurrent.
De nieuwe computer van Sin
clair, de Z-88, weegt minder dan
een kilo, is 30 bij 20 centimeter
groot en heeft een willekeurig
Clive Sinclair
ontwikkelt weer
nieuwe computer
toegankelijk geheugen (random
access memory) van 32 kilobit,
een capaciteit die voldoende is
voor het opslaan van de verza
melde werken van William Sha
kespeare. De computer zal voor
230 pond sterling
(720 gulden) op de markt worden
gebracht en is aan te sluiten op
IBM-apparaten.
De Z-88 mag niet zijn naam
dragen. Sinclair heeft vorig jaar
zijn computer-activiteiten met
de daarbij behorende merknaam
„Sinclair" overgedaan aan de
Britse concurrent Amstrad voor
vijf miljoen pond (15,6 miljoen
gulden). Sinclair was in financië
le problemen geraakt als gevolg
van zijn mislukte poging een ex-
primentele elektrisch aangedre
ven driewieler, de C-5, op de
markt te brengen.
Buitenlander
vanaf 55 mag
uitkering bij
vertrek houden
DEN HAAG (ANP) - Buitenlan
ders tussen de 55 en 65 jaar met een
bijstandsuitkering kunnen die be
houden bij terugkeer naar het ge
boorteland. Het maakt niet meer
uit of het om rww of een 'gewone'
bijstand (abw) gaat. Beide uitkerin
gen zijn op minimumniveau maar
migranten met een abw-uitkering
konden in het verleden niet in aan
merking komen voor een remigra
tieregeling.
Behalve met deze verruiming
gaat het ministerie van sociale za
ken ook aan de weg timmeren met
de voorlichting eromheen. Voor
vijf verschillende regio's komt geld
voor het aanstellen van remigratie
consulenten. Het ministerie heeft
2.500 aanvragen binnen voor de re
geling, die voorlopig tot november
geldt. Turken en Marokkanen kun
nen er gebruik van maken maar
ook Surinamers, vluchtelingen of
asielgerechtigden.
Er geldt nog een andere remigra
tieregeling op dit gebied, de zoge
noemde basisremigratiesubsidie-
regeling. Die geldt voor mensen
die minstens twee jaar legaal in ons
land verblijven en voldoende mid
delen van bestaan hebben in het
thuisland. Zij krijgen financiële
ondersteuning voor de terugtocht
en om de eerste drie maanden te
overbruggen.
SCHEEPSBOUW - Eind vorig jaar
bevatte de orderportefeuille van de
scheepswerven orders voor sche
pen van in totaal 21,4 miljoen ton,
twee miljoen ton minder dan op 1
oktober 1986, zo blijkt uit Lloyd's
Scheepsregister. Op het ogenblik
wordt er gebouwd aan 1.292 sche-
pen van bij elkaar 11,1 miljoen ton.
ROTTERDAM (ANP) - De rechtbank in Rot
terdam heeft gistermorgen de noodlijdende
scheepswerf Boele uit Bolnes voorlopig uitstel
van betaling verleend. Mr. E. van den Berg is
aangewezen als bewindvoerder Hij zal gaan
praten met de schuldeisers om een faillisse
ment te voorkomen.
Maandag werd bekend dat de directie van
Boele surséance had aangevraagd. De directie
wilde toen alleen kwijt dat de onlangs aange
kondigde fusie tussen de reparatie-afdelingen
van Boele en de Rotterdamse werf Van Nie-
huis en Van den Berg daarmee nog niet van de
baan is.
Of de fusie lukt is volgens de directie en de
bestuurder van de vakbond afhankelijk van de
vraag of de overheid bereid is „tussen de tien
en twintig miljoen gulden" beschikbaar te
stellen. Het verzoek om steun is al ingediend
bij het ministerie van economische zaken, dat
echter nog geen beslissing heeft genomen
Bestuurder H. Berkhout van de industrie
bond FNV ziet de zaken vrij somber in. Vol
gens hem is Economische Zaken niet van plan
de herstructurering van de twee werven te
steunen, omdat er nog steeds wordt gewacht
op een plan van de werkgeversorganisatie Ce-
bosine, dat de herstructurering van alle zes re-
paratiewerven in het Waterweggebied moet
omvatten.
De onwil van de overheid om de reddende
hand naar Boele uit te steken blijkt volgens
Berkhout ook uit het feit dat ambtenaren van
Sociale Zaken weigeren te praten over een
plan van de bond waarin via vervroegde uittre
ding van oudere werknemers en het oprichten
van een arbeidspool het aantal gedwongen
ontslagen zou kunnen worden beperkt.
Berkhout verwacht dat ook bij een fusie tus
sen Boele en Van Niehuis Van den Berg
vierhonderd arbeidsplaatsen van de ruim zes
honderd bij Boele verloren zullen, gaan. „Maar
als de fusie niet doorgaat, gaat de werf hele
maal dicht en verdwijnen er 600 banen", aldus
de vakbondsman.
ARNHEM (GPD/ANP) - De vak
bonden willen nog deze week actie
gaan voeren bij het zuivelconcern
Campina (3300 werknemers). Dit
naar aanleiding van het feit dat
Campina gisteren de afspraak
heeft opgezegd die zij met de bon
den had gemaakt om geen melk te
leveren aan klanten van Coberco,
waar sinds begin vorige week
wordt gestaakt.
en de bonden om gedurende de
Campina heeft de belofte de bon- staking bij Coberco geen melkpro-
den niet in de wielen te rijden inge
trokken, nadat gistermiddag de
president van de rechtbank in Den
dukten te leveren aan afnemers
Coberco, vond de rechtbank
president dat Campina zich daar
Bosch uitspraak deed in het^kort aan moet houden. Campina mag
ook niet normaal leveren aan
groothandelaren, wanneer mag
de afspraak tussen Campina worden aangenomen dat die pro
dukten terecht komen bij Coberco-
afnemers.
Maar de rechtbankpresident
voegde eraan toe dat Campina bin
nen 48 uur de afspraak met de bon
den mocht opzeggen. Elke overtre
ding kost Campina een dwangsom
van 100.000 gulden per dag.
Onmiddellijk na de uitspraak be
sloot Campina de toezegging om
niet te leveren aan Coberco-klan-
ten in te trekken. "We moeten dat
wel doen omdat wij niet kunnen
controleren wat de groothandel
met onze melk doet", aldus een
woordvoerder. Tijdens het geding
hadden de bonden aangevoerd dat
de Coberco-klanten vooral via de
groothandel worden bevoorraad
met melk van Campina. De Campi
na-woordvoerder voegde er aan toe
dat dit niet betekent dat Campina
nu als 'stakingsbreker' wil gaan
fungeren.
Vakbondswoordvoerder Wijnho
ven reageerde woedend op de be
slissing van Campina. "Campina
LEIDEN - Leidse groenteveiling van 17
februari 1987.
Andijvie 260-310, boerenkool 13-22,
spitskool 135-150, prei 125-185, spinazie
385-320, champions bak 98-111, uien 14-
37, winterpeen 11-16,witlof 130-215,
knolselderij 35-60, sla 24-74, raapstelen
42-45, radys 80-85, selderij 43-90, broei-
45, radys
t 1111-1211
DEN HAAG - „Aan de fraaie auto
banden van de Franse multinatio
nal Michelin kleeft bloed. Bloed
van enkele duizenden Braziliaanse
arbeiders, die als moderne slaven
rubber tappen op de plantage in
Camamu".
door
Jaap Lodewljks
Mera Costa e Silva (32) zegt in
zangerig Portugees. Maar het is dit
maal niet de toon die de muziek
maakt. Hiet spreekt een opgejaag
de vakbondsleidster, die zich inzet
voor de verbetering van de ar
beidsomstandigheden van tiendui
zenden Braziliaanse arbeiders. De
dood reist dagelijks met haar mee.
Van haar groep van tien kaderle
den, die in 1978 begonnen met hun
vakbondswerk in het zuiden van
de deelstaat Bahia, zijn er al acht
gesneuveld door kogels van privé-
legertjes van grootgrondbezitters
en bedrijfsdirecties. „Het is een
jungle in Bahia, vol met pistole
ro's". Ze kijkt me verontschuldi
gend aan: „Ieder mens die ik ont
moet is een mogelijke vijand".
Mera Costa e Silva is op tournee
om werknemers van Europese Mi-
chelinvestigingen in België, Enge
land, Nederland (Den Bosch) en
natuurlijk Frankrijk te vertellen
hoe slecht de collega's in Brazilië
er aan toe zijn. „Want de oorzaken
van de problemen bij ons liggen
hier in Europa. Hier wordt het be
leid gemaakt en de winst opgestre
ken".
Rubber is veruit de belangrijkste
grondstof waaruit banden wojden
gemaakt. Voor een deel wordt rub
ber kunstmatig gemaakt uit aardo
lie, voor een ander deel wordt het
getapt uit rubberbomen. Vooral in
de radiaalband moet naar verhou
ding veel natuurrubber worden
verwerkt. De prijs van natuurrub
ber staat onder druk, omdat door
de daling van de olieprijs het goed
koper is geworden om kunstrub
ber te maken. Daarom proberen de
plantage-bezitters de opbrengsten
te verhogen en de kosten te druk
ken.
De meeste natuurrubber komt
uit Maleisië, maar ook in Brazilië is
voor de rubberconcerns het een en
ander te halen. Zo zal Michelin dit
jaar een geheel nieuwe plantage
beginnen in de deelstaat Mato
Grosso. In 1983 kocht het concern
al de plantage in Camamu van de
Amerikaanse concurrent Firesto
ne, die in geldproblemen verkeer
de.
„Michelin zorgt uitstekend voor
de bomen", zegt Mera Costa e Silva
sarcastisch, „daar hebben ze aller
lei apparatuur en middeltjes voor.
Zorgden ze ook maar zo goed voor
de arbeiders". Drieduizend arbei
ders vinden met hun zevenduizend
familieleden een schamel bestaan
op de plantage, die 11.000 hectare
groot is. Op iets meer dan de helft
van de grond staan rubberbomen,
die jaarlijks 8600 ton vloeibare rub
ber opleveren voor de export.
De arbeiders leiden met hun ge
zinnen in 11 dorpjes een geisoleerd
bestaan. Er is een strenge stille
controle, aldus de vakbondsvrouw.
De ploegbaas woont ook in het
dorp en houdt alles in de gaten.
Man en vrouw werken samen voor
het gezinsinkomen. Ze komen bij
na nooit van de plantage af. Het
werk begint om vijf uur 's och
tends, maar de meesten moeten al
om vier uur op, om op tijd hun rub
berbomen te bereiken. Bijna ieder
een loopt.
Er rijdt wel een Michelin-busje,
maar dat kost de reiziger wel één
cruzado. Het dagloon bedraagt ge
middeld 30 cruzado's. Dat is omge
rekend ongeveer vier gulden voor
een 12- tot 13-urige werkdag. Met
een gemiddeld werktempo brengt
de man of vrouw voor het bedrijf
ongeveer 100 kilo rubberlatex per
dag op, wat in geld uitgedrukt een
waarde van 200 gulden heeft. De
gewonnen rubber wordt in em
mers naar ophaalplaatsen ge
bracht. Een dagelijkse martelgang
met gemiddeld een gewicht van 20
kilo per keer op de schouder.
Hoewel het tappen zelf maar tot
elf uur 's ochtends duurt, vanwege
de hitte, zijn er zoveel verplichte
schoonmaak- en onderhoudswerk
zaamheden dat er lang moet wor
den doorgewerkt. Om de kosten
laag te houden heeft de uit Fransen
bestaande bedrijfsdirectie de
werkdruk aanmerkelijk verhoogd.
Vroeger was een arbeider verant
woordelijk voor een blok van 450
bomen, nu is dat verdrievoudigd.
Doorwerken
Het woord sociaal beleid komt
niet voor in het Michelin-woorden-
boek, vertelt Mera Costa. „Als je
ziek bent, krijgt je geen geld en bij
bedrijfsongevallen trekt de arbei
der altijd aan het kortste eind.
Vrouwen moeten bij zwanger
schap doorwerken tot de dag van
bevalling, en vrije tijd om het kind
daarna te voeden krijgen ze niet".
Op het terrein is een supermarkt.
De prijzen zijn tweemaal zo hoog
als buiten de plantage.
Omdat de arbeiders pas geld krij
gen na een maand werken moeten
ze lenen. Zo ontstaan schulden. Bij
ziekte is er geen geld, dus ook geen
eten. Zeven tot tien personen moe
ten zo gemiddeld per week leven
van een kilo zwarte bonen, een kilo
rijst, twee kilo suiker, een half
pond koffie, een pak brood, twee
doosjes eieren, een pak koekjes,
een stuk zeep, een pak macaroni,
een blik spijsolie, een doosje was-
poeder, deodorant en één scheer
mesje.
Kinderen werken vaak mee op
de plantage, al is arbeid onder de
twaalf jaar wettelijk verboden.
Toch komt het voor, omdat de ou
ders anders het werk niet afkrij
gen. Bij ongelukken treft Michelin
geen blaam, want er is geen offi
cieel arbeidscontract. Vanaf vijf
tien jaar zijn kinderen te vinden bij
busdienst werd opgeheven, de
ploegbazen werden ingezet om af
te luisteren en mensen onder druk
te zetten. Uiteindelijk werd de sta
king beëindigd met een minimaal
resultaat. Dus geen loonsverho
ging en geen gratis vervoer, dok
tersbezoek uitgezonderd.
Wel kregen de arbeiders twee
paar laarzen en twee keer werkkle
ding per jaar en mochten ze geld
lenen bij het bedrijf om een fiets te
kopen om sneller op hun werk te
zijn. Ook kregen ze brillen, om
blindheid te voorkomen. Dat
kwam regelmatig voor als houts
plinters met ammoniak in de ogen
terecht kwamen. Om bij de vloei
bare rubber te komen, moet name
lijk de bast worden verwijderd en
met ammoniak gaat dat soepeler.
Maar de werkdruk leidt ertoe dat
dit niet even zorgvuldig gaat, met
allerlei verwondingen vandien.
Honger
de rubberbomen, evenals hun
opa's en oma's, die tot aan hun
dood doorwerken om een schame
le boterham op de plank te hebben.
Staking
Eind vorig jaar sloeg de vlam in
de pan. Er brak een spontane sta
king uit van vier dagen. „Op de te
levisie hadden de arbeiders stakin
gen en demonstraties gezien en ze
dachten: wy hebben het ook
slecht, dus waarom wij niet", aldus
Mera Costa. De arbeiders namen
zelf de touwtjes in handen en
vormden een vakbond, die de
steun verwierf van Mera Costa e
Silva en haar bond FETAG (Fede
ratie van Landarbeiders in de deel
staat Bahia).
De eisen waren bescheiden,
maar voor de multinational ging
het allemaal nog veel te ver en pro
beerde men op alle mogelijke ma
nieren de staking te breken. De
Mera Costa e Silva zegt dat de si
tuatie nog steeds slecht is. „Er
wordt honger geleden". De bewa
king bij de ingangen is versterkt en
zij kan het terrein bijna niet meer
op. De contacten verlopen via naar
binnen gesmokkelde brieven.
„Wat de arbeiders nu doen is lang
zamer werken. De motivatie is
weg, het gaat bijna niet meer". Het
bedrijf heeft geprobeerd honderd
man te ontslaan en nieuw perso
neel aan te nemen, maar nieuw
personeel krijgt men bijna niet on
danks de werkloosheid.
Mera Costa en Silva is inmiddels
door haar steun aan de rubberar
beiders een opgejaagde vrouw ge
worden. Ze is een paar maal be
dreigd en is mede om die reden zel
den thuis. Uit haar huis belastend
materiaal van Michelin gestolen.
Op haar nachtkastje lagen twee ko
gels. Ze praat er bijna niet over.
„Mijn vader was ook vakbonds
man. Ik ben opgevoed in de tradi
tie dat je niet alleen voor jezelf
moet leven".
